MASTERCLASS Participatief plannen van groenblauwe netwerken voor ecosysteemdiensten

Transcriptie

1 MASTERCLASS Participatief plannen van groenblauwe netwerken voor ecosysteemdiensten Radio Kootwijk, 7 september 2011 Sabine van Rooij, Ingrid Coninx, Gilbert Maas, Eveliene Steingröver (Alterra) Judith Snepvangers (Landschap Overijssel)

2 9.30 Welkom en voorstelrondje Programma 9.55 Presentatie PLAN-IT methodiek (Sabine van Rooij) Intermezzo 1 De aanleiding voor de pilot Salland (Judith Snepvangers) Aan tafel bij landschapsidentiteit, biodiversiteit, waterberging/kwr, landbouw/ recreatie Ronde Ronde 2: Intermezzo 2 De ervaringen van de stakeholders (Judith Snepvangers) Presentatie De mogelijkheden van synergie (Eveliene Steingröver) Discussie en evaluatie Einde

3 Landschap als systeem dat diensten levert Ontspanning Cultuurhistorische beleving Gezondheid Recreatie Sociaal Biodiversiteit Schone lucht Voedsel/energie Economisch Ecologisch Bestuiving Plaagregulatie Waterzuivering Vastleggen CO 2 Waterretentie

4 Landschapsdiensten met biodiversiteit in sleutelrol Ontspanning Cultuurhistorische beleving Gezondheid Recreatie Sociaal Biodiversiteit Schone lucht Voedsel/energie Economisch Ecologisch Bestuiving Plaagregulatie Waterzuivering Vastleggen CO 2 Waterretentie

5 Landschapsdiensten die ruimtelijke samenhang nodig hebben

6 Groenblauwe dooradering (GBDA), groenblauwe infrastructuur, groenblauwe netwerken GBDA is een netwerk van relatief natuurlijke ecosystemen Relatief veel biodiversiteit

7 Groene infrastructuur: potentie stapeling landschapsdiensten coalities Plaagregulatie door biodiversiteit Watervasthoudend vermogen Recreatieve kwaliteit Dezelfde groene infrastructuur: Levert diverse diensten is kost effectief Verbindt stakeholders met zelfde belangen Invangen fijn stof uit de lucht

8 Hoe kunnen we met landschapsdiensten plannen? Directe economische waarde Publieke waarde Boeren Ondernemers Duurzaam landschap voor mens en natuur Hoe kan kennis stakeholders helpen om landschapsdiensten te plannen?

9 Wat is Plan it: Interactieve plan- en ontwerpmethode van multifunctionele groenblauwe netwerken (landschapsdiensten) samen met stakeholders Ontwikkeling landschapsdiensten: Leefbaar economisch gezond platteland Efficiënte inzet financiële middelen Bereiken beleidsdoelen Synergie in groenblauwe dooradering door: Dubbele functie van 1 landschapselement Goede buren: combinatie LE > som der delen Dichten van gaten: synergie met bestaande LE Benutten potenties Smeden coalities

10 Water Ambitie Natuur Identiteit Landbouw Recreatie... Analyse en diagnose per functie Ontwerpen ruimtelijke oplossingen zoekgebieden per functie Combineer en zoek synergie zoekgebieden met synergie Kiezen (scenario s) en uitwerken op nivo van landschapselementen

11 3. PLAN-IT, plan- en ontwerpmethode van landschapsfuncties met stakeholders Wat willen we? Wat is de opgave? Waar kan het? Wat zijn beste alternatieven? STAP 1 STAP 2 STAP 3 STAP 4 Kies ambitieniveau Analyseer huidige situatie Ontwerp ruimtelijke oplossingen Kies, combineer en integreer biodiversiteit ECO PLAN-IT Diagnose kaart Vuistregels identificeren zoekgebieden Basiskaart landschaps landschaps elementen elementen identiteit waterbeheer CASCO Vuistregels Diagnose kaart Diagnose kaart Stakeholders plannen per functie zoekgebieden Kaart Gestapelde Zoekgebieden Vuistregels - Integratie - Synergie - Meerwaarde - Kosten/baten landbouw Diagnose kaart recreatie Functie x Diagnose kaart Diagnose kaart Kaart zoekgebieden zoekgebieden functie per functie Kaarten gewenste Scenario s

12 Intermezzo 1 De aanleiding voor de pilot Salland

13 Stap 1 en 2 Pilot Raalte-Wijhe In werkgroepen per landgebruiksfunctie: 4-5 belanghebbenden (gemeente, waterschap, boeren) In 1 a 2 bijeenkomsten: Stap 1 Vaststellen van het ambitienivo voor landschapsdiensten Vaststellen van het ambitienivo voor landschapselementen: welke en hoeveel? Stap 2 Ingredienten voor analyse van de huidige situatie Vuistregels voor plannen groenblauwe netwerken die gewenste landschapsdienst levert

14 Pilot gebied Raalte Wijhe

15 Landbouw Biodiversiteit Recreatie Water Identiteit Grotere huiskavels Minder hinder landschapselementen Duurzame populaties kleine zoogdieren en vlinders van bosranden en natte graslanden Versterking landschapsidentiteit: Mountainbike en paard paden Water retentie, beschaduwing water lopen, natuur vriendelijke oevers, water zuiverende moerassen Versterk historische identiteit Ruimte voor nieuwe landschapsstructuren

16 De mogelijkheden van synergie

17 landbouw Biodiversiteit Recreatie Water Identiteit Grotere huiskavels Minder hinder landschapselementen Duurzame populaties kleine zoogdieren en vlinders van bosranden en natte graslanden Versterking landschapsidentiteit: Mountainbike en paard paden Water retentie, beschaduwing water lopen, natuur vriendelijke oevers, water zuiverende moerassen Versterk historische identiteit Ruimte voor nieuwe landschapsstructuren

18 Groenblauwe netwerken - voorbeelden uit Overijssel 18

19 Synergiematrix Raalte - Wijhe: Synergie of niet?

20 Synergie kaart Raalte Wijhe 20

21 Intermezzo 2: De ervaringen van de stakeholders

22 Scenario s vanuit verschillende startpunt Scenario ontwikkeling: 1. vanuit functies: Network analyse > geschikte locatie, zwakste schakel vanuit investering: Synergiekaart > investeren in geschikte locaties; meer waarde voor je geld 3. vanuit stakeholders: Strategische coalitie van stakeholders > samen investeren op basis van gemeenschappelijke belangen Geprioriteerde zoekgebieden om in biodiversiteit te investeren

23 Geprioriteerde zoekgebieden om in biodiversiteit te investeren 2 1. Scenario ontwikkeling: functie (combinaties) Aan en uitzetten: Selectie prioriteiten Synergie kaart prioriteiten

24 Zoekgebieden beschikbaar budget 2. Scenario ontwikkeling: financiële efficiëntie 2 Aan/uitzetten functies waar subsidie voor beschikbaar is groenblauwe diensten 2 KWR budget 3 Recreatie budget gemeente 4 ILG, provincie >>>> andere zoekgebieden, andere financiers Synergie kaart Huidige of toekomstige subsidiegebieden

25 Zoekgebieden invloed stakeholders 3. Scenario ontwikkeling: nieuwe allianties 2 Aan/uitzetten gebieden waar vraag of aanbod stakeholders overlappen 1 3 Waterschap, gemeente, Recreatieschap, ondernemers, >>>> andere stakeholders andere netwerken Synergie kaart Nieuwe allianties

26 Overzicht tools 1. Basiskaart landschapselementen groenblauwe netwerk 2. Vuistregels voor landschapsidentiteit, biodiversiteit, landbouw, waterkwantiteit, water kwaliteit, bufferstroken, recreatie 3. Ontwerptool voor biodiversiteit (Eco Plan-it) 4. Synergie matrix 5. Stapel tool voor synergie landscapselementen (functies, financiering en/of nieuwe allianties) 6. PLAN-IT methodiek voor plannen en ontwerpen van landschapsdiensten >>>>> Factsheets (uitgereikt bij de deur) <<<<<<<<<

27 Verdere ontwikkeling? PLAN-IT voor plannen en ontwerpen van landschapsdiensten + generiek toepasbaar voor meerdere functies + generiek toepasbaar in andere gebieden + scenario ontwikkeling Verdere ontwikkeling: _ Trade off analyse _ Kwantitatieve overlap (ha, km, kosten, etc) _ Kwantitatieve bijdrage LE per functie (doelbereiking)

28 Discussie en evaluatie Op flap 1 (gele stikkers): Wat is de gedachte/opgave waarmee u ingetekend hebt op deze masterclass? Op flap 2 (groene stikkers): Wat vind u van de bruikbaarheid/toepasbaarheid van PLAN-IT? Wat zijn de voor- en nadelen? Op flap 3 (oranje stikkers): Waarvoor zou u het kunnen gebruiken?

29 Wageningen UR Dank voor uw aanwezigheid!