Samenwerking rondom Bodem De praktijk in Noord-Brabant

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Samenwerking rondom Bodem De praktijk in Noord-Brabant"

Transcriptie

1 Samenwerking rondom Bodem De praktijk in Noord-Brabant Harrie Vissers 21 september 2017 Congres SIKB

2 Varkensdichtheid per gemeente (aantal varkens per ha landbouwgrond) aantal varkens Nederland: 12,5 mln (5000 bedrijven) N-Brabant: 5,9 mln aantal melkoeien Nederland: 1,7 mln N-Brabant: Aantal kippen Nederland: 105 mln N-Brabant: 28 mln Hoeveelheid mest Nederland: 80 miljard kilo N-Brabant: 15 miljard kilo

3 Brabantse agrarische bodem wordt intensief gebruikt: verdichte bodem - wateroverlast, opbrengstderving afname organisch stof - watertekort - uitspoeling meststoffen opvulling tot aan de fosfaatnorm - lokaal uitspoeling en afspoeling

4 Beïnvloedingsveld bodemgesteldheid Vanuit provinciale opgaven Agrofood Mestbewerking Technologische innovatie Water Kwaliteit Kwantiteit Klimaat Natuur PAS Biobased teelten Toestand van de Bodem Vanuit de grondgebruikers Agrarische ondernemers Natuur eigenaren Omgeving ondernemer Overheden & Europa Verwerkers & Retail Toeleveranciers Banken Maatschappelijke Organisaties & Burgers ZLTO Waterschap Doelen & Opgaven Natuurnetwerk

5 Uitvoeringsplan Vitale bodem Bodem: versneller voor transitie duurzame landbouw Goede bodemstructuur en bodemleven geven een stabiele en toekomstbestendige productie En daarmee duurzame agrarische bedrijfsvoering 2. Bodem: voorwaarde voor water- en natuurdoelen Goede bodemstructuur en bodemleven verbeteren de waterkwaliteit, waterbeschikbaarheid (tekort en overlast) en natuurlijke processen

6 Uitvoeringsplan vitale bodem tegengaan van: bevorderen van: - verdichting - bodemleven / bodemstructuur - uitspoeling - berging van water en meststoffen - wateroverlast - vastlegging van CO2 procesaanpak - agrariërs en partijen uit de agrofoodketen, agrarisch onderwijs - stimuleren, faciliteren, voorlopers, verbreden bestaand instrumentarium, praktijkprojecten, integrale gebiedsaanpak, onderzoek

7 Waar krijgt duurzaam bodembeheer prioriteit? 1. Beïnvloedingsgebieden van : - drinkwater - natte natuur (N2000) - wateroverlast - KRW waterlichamen 2. Op risicovolle bodems (uitspoeling, afspoeling) Gemis: Objectieve provincie-dekkende bodeminformatie

8 Ruimtelijke ligging risicovolle percelen t.o.v. natuur en drinkwater Den Bosch Tilburg Eindhoven

9

10 Bodemherstel = ketenproces = lange termijn investering Meer initiatief vanuit partijen agrofood-keten financiering, technologie, hogere prijs duurzame teelten, eisen afnemers Transitie naar meer duurzame landbouw - Stichting Veldleeuwerik (akkerbouw) - Friesland Campina, RABO en WNF (melkveehouderij) - groene cirkels (Heineken, Suikerunie)

11 Bodemherstel = gebiedsproces initiatief bij agrariër en overheid combineren van opgaven / urgentie samenwerking tussen agrariërs en diverse instanties herschikking van functies bodem is aanleiding of lift mee

12 Van oude naar nieuwe allianties Oud: Overheid / georganiseerde landbouw / adviesbureau bedenken praktijkprojecten en zoeken daar deelnemers bij verspreid over de provincie voorlopers weinig animo tot voorzetting na afronding project Nieuw: initiatieven vanuit de praktijk; bodem en andere belangen samenwerkende agrariërs uitvoering in concrete gebieden rol voor de partijen agrofoodketen; gedeelde belangen

13 Casus gebied Duinboeren 80 agrariërs: melkveehouderij, tuinbouw, boomteelt, tuinplanten, graszoden groot aandeel biologische ondernemers samenwerking met terreinbeheerders, waterschappen Urgentie: toename intensieve teelten hoge grondprijzen, lage inkomsten, geen opvolging melkveehouderij en landschap onder druk

14

15 Wat hebben Duinboeren hun partners te bieden? Natuurmonumenten Brabants Landschap Provincie Noord Brabant Brabant Water Waterschap De Dommel Waterschap Aa en Maas Meerwaarde natuur en landschap Streekeigen karakteristieken Natuurbeheer (N2000) Waterkwaliteit Bodemkwaliteit Sociale meerwaarde Weidegang Toerisme Zorg, Educatie Duurzame energie Gemeenten Burgers Zorginstanties Toeristische sector Landbouwsector Kennissector Duinboeren Klantwaarde Regionale producten Smaak, Beleving Duurzaam geproduceerd Regionale afzet: Particuliere klanten Toeristen Lokale horeca Efteling Streekwinkels

16 Casus Landcoöperatie Kleine Beerze

17 Casus gebied Beerzeboeren - coöperatie van 10 agrariërs, burgers en lokale ondernemers - biologische en traditionele ondernemers - agrarische natuur, landschap, bodem en water, regionale producten - grondaankoop via certificaten; mede-eigenaar, pacht met voorwaarden - 80 hectare provinciale grond ingebracht (contract) - pacht gemeentegronden met bodemvoorwaarden

18 Nieuwe samenwerkingen voor vitale bodem: Collectieven agrarisch natuurbeheer: subsidieregeling verbreden met bodempakket Partijen uit de agrofood-keten: bestaande coalities uitbouwen Duurzaam bodembeheer gedreven vanuit maatschappelijke en economische urgentie Transities naar natuurgerichte landbouw: vitale bodem als basis

Report 1695.N.17. Mestbewerking en Waterkwaliteit. een case studie voor het beheergebied van waterschap Aa en Maas.

Report 1695.N.17. Mestbewerking en Waterkwaliteit. een case studie voor het beheergebied van waterschap Aa en Maas. Report 1695.N.17 Mestbewerking en Waterkwaliteit een case studie voor het beheergebied van waterschap Aa en Maas de samenvatting Rapport 1695.N.17 Mestbewerking en Waterkwaliteit Een case studie voor waterschap

Nadere informatie

Verduurzaming gronduitgifte

Verduurzaming gronduitgifte AMBITIESTATEMENT Verduurzaming gronduitgifte Onze ambitie Wij hebben de ambitie om het feitelijk gebruik van de gronden, die wij verpachten of in gebruik geven, te verduurzamen. Wij willen dat realiseren

Nadere informatie

Bodem, productiefactor onder druk - Verslag

Bodem, productiefactor onder druk - Verslag bekeken2052x Bodem, productiefactor onder druk - Verslag 2 mei 2016 Maandagochtend 18 april stond in een goed bezocht Atelier de afnemende vruchtbaarheid van de Flevolandse bodem centraal. Gesprekspartners

Nadere informatie

Manifest. Organische stof: leven in de Nederlandse bodem

Manifest. Organische stof: leven in de Nederlandse bodem Manifest Organische stof: leven in de Nederlandse bodem Benut het 6 de Actieprogramma Nitraatrichtlijn om de positie van organische stof in de Nederlandse meststoffenregelgeving te verbeteren! Wij roepen

Nadere informatie

Grondgebonden landbouw in Zuid-Holland; Structuur en economische betekenis

Grondgebonden landbouw in Zuid-Holland; Structuur en economische betekenis Grondgebonden landbouw in Zuid-Holland; Structuur en economische betekenis Masterclass Provinciale Statenleden ZH Marc Ruijs, 8 oktober 2014 Inleiding Grondgebonden landbouw Structuuraspecten Economische

Nadere informatie

Een duurzaam waterbeheer samen kunnen we het realiseren

Een duurzaam waterbeheer samen kunnen we het realiseren Een duurzaam waterbeheer samen kunnen we het realiseren ZLTO Groote Heide Mark van de Wouw 27-2-2018 Agenda Introductie Toelichting waterbeheer Klimaatontwikkeling Waterbeheer nieuwe stijl Een duurzame

Nadere informatie

Programma. Informatieavond Amerdiep 21 januari Welkom. 1. Bestaand beleid Beleidsopgaven in het Amerdiep. Bestaand beleid.

Programma. Informatieavond Amerdiep 21 januari Welkom. 1. Bestaand beleid Beleidsopgaven in het Amerdiep. Bestaand beleid. Informatieavond Amerdiep 21 januari 2010 Programma 1. Presentatie Provincie (Kees Folkertsma) en beleidsopgaven 2015 Welkom Rein Munniksma en Helmer van der Wal 2. Presentatie Waterschap (Harriët Bosman)

Nadere informatie

Naar een natuurinclusieve veehouderij in de Provincie Noord-Brabant Vorm geven aan de doorontwikkeling van een gangbare naar een natuurinclusieve

Naar een natuurinclusieve veehouderij in de Provincie Noord-Brabant Vorm geven aan de doorontwikkeling van een gangbare naar een natuurinclusieve Naar een natuurinclusieve veehouderij in de Provincie Noord-Brabant Vorm geven aan de doorontwikkeling van een gangbare naar een natuurinclusieve bedrijfsvoering. Waarom natuurinclusieve landbouw? De landbouw

Nadere informatie

Van Stal tot akker Jos Strobbe Provincie Zeeland

Van Stal tot akker Jos Strobbe Provincie Zeeland Van Stal tot akker Jos Strobbe Provincie Zeeland enkele kengetallen van de Zeeuwse landbouwsector beleid provincie Zeeland acties en instrumentarium Grondgebruik Zeeland (ha) Sector/grondgebruik 2007 2011

Nadere informatie

Projectpartijen. Initiatiefnemers LTO-Noord ForFarmers Hendrix Waterschap Rijn en IJssel

Projectpartijen. Initiatiefnemers LTO-Noord ForFarmers Hendrix Waterschap Rijn en IJssel Carel de Vries Aanleiding Toekomstvisie LTO Noord-Gelderland Sectorvisie mestbeleid: Koersvast richting 2020 Deltaplan Agrarisch Waterbeheer Watervisie 2030, Water schap Rijn en IJsselAgenda Achterhoek

Nadere informatie

Een visie op de toekomstige landbouw in Nederland

Een visie op de toekomstige landbouw in Nederland Een visie op de toekomstige landbouw in Nederland Jan Willem Erisman ALV Markdal, Galder, 24 september 2018 Inhoud Introductie Louis Bolk Instituut Achtergronden huidige landbouw De visie van de minister

Nadere informatie

Actuele ontwikkelingen in het provinciale natuurbeleid. Heine van Maar Provincie Noord-Brabant 21 maart 2013

Actuele ontwikkelingen in het provinciale natuurbeleid. Heine van Maar Provincie Noord-Brabant 21 maart 2013 Actuele ontwikkelingen in het provinciale natuurbeleid Heine van Maar Provincie Noord-Brabant 21 maart 2013 Inhoud Doelen Bezuinigingen Aanpassing natuurambitie Realisatiestrategie 1. Doelen in nota BrUG

Nadere informatie

Groene diensten Leveren van biodiversiteit. Jetze Genee, 11 april 2019

Groene diensten Leveren van biodiversiteit. Jetze Genee, 11 april 2019 Leveren van biodiversiteit Jetze Genee, 11 april 2019 (ANLb pakketten) WAT zijn dat? 6-jarige pakketten natuur en landschapsbeheer Conform via de landelijke catalogus Groen Blauwe diensten vastgesteld.

Nadere informatie

Topsoil. Korte introductie

Topsoil. Korte introductie Topsoil Korte introductie TOPSOIL is een Europees INTERREG subsidieproject. Het is een samenwerking tussen waterschappen, wetenschappers, overheden en stakeholders uit Nederland, België, Duitsland, Denemarken

Nadere informatie

Visie op bodemvruchtbaarheid vanuit de landbouwsector. Themadag Nederlandse Bodemkundige Vereniging Vrijdag 8 november 2013 Mark Heijmans

Visie op bodemvruchtbaarheid vanuit de landbouwsector. Themadag Nederlandse Bodemkundige Vereniging Vrijdag 8 november 2013 Mark Heijmans Visie op bodemvruchtbaarheid vanuit de landbouwsector Themadag Nederlandse Bodemkundige Vereniging Vrijdag 8 november 2013 Mark Heijmans Introductie Mark Heijmans LTO Nederland Vereniging met 60.000 agrarisch

Nadere informatie

SKB-Showcase. Praktijkdemo s met ondernemers uit de akker- en tuinbouw. Slotbijeenkomst SKB Showcase Biezenmortel 11 december 2014

SKB-Showcase. Praktijkdemo s met ondernemers uit de akker- en tuinbouw. Slotbijeenkomst SKB Showcase Biezenmortel 11 december 2014 Nutriënten Management Instituut B.V. Postbus 250, 6700 AG Wageningen T: 088 8761280 E: nmi@nmi-agro.nl I: www.nmi-agro.nl SKB-Showcase Praktijkdemo s met ondernemers uit de akker- en tuinbouw Romke Postma

Nadere informatie

Gebiedsprogramma 2016-2020. Dit document geeft schematisch de hoofdlijnen weer van het Gebiedsprogramma 2016 2020.

Gebiedsprogramma 2016-2020. Dit document geeft schematisch de hoofdlijnen weer van het Gebiedsprogramma 2016 2020. Gebiedsprogramma 2016-2020 Dit document geeft schematisch de hoofdlijnen weer van het Gebiedsprogramma 2016 2020. 1 Integrale gebiedsopgaven Initiëren, faciliteren en uitvoeren van integrale gebiedsopgaven

Nadere informatie

Raamovereenkomst Plattelandsontwikkeling Drenthe

Raamovereenkomst Plattelandsontwikkeling Drenthe Raamovereenkomst Plattelandsontwikkeling Drenthe Ondertekenden, Natuur en Milieu Federatie Drenthe, bij deze vertegenwoordigd door R. Hoekstra, hierna te noemen als NMFD Staatsbosbeheer, bij deze vertegenwoordigd

Nadere informatie

Rapport: duurzaamheid van de Vlaams-Brabantse land- en tuinbouw

Rapport: duurzaamheid van de Vlaams-Brabantse land- en tuinbouw Rapport: duurzaamheid van de Vlaams-Brabantse land- en tuinbouw Economische, ecologische en sociale indicatoren Ine Vervaeke en Jona Lambrechts Inleiding Aanleiding: 20 jaar Vlaams-Brabant Duurzaamheid:

Nadere informatie

Bodem, landschap en watersysteem bepalend voor functie-toedeling

Bodem, landschap en watersysteem bepalend voor functie-toedeling Bodem, landschap en watersysteem bepalend voor functie-toedeling Jan Willem Erisman 8 juni 2018 Louis Bolk Instituut (sinds 1976) www.louisbolk.org Voedselzekerheid! Wat heeft landbouwbeleid gebracht (in

Nadere informatie

Rapport: duurzaamheid van de Vlaams-Brabantse land- en tuinbouw

Rapport: duurzaamheid van de Vlaams-Brabantse land- en tuinbouw Rapport: duurzaamheid van de Vlaams-Brabantse land- en tuinbouw Economische, ecologische en sociale indicatoren Ine Vervaeke en Jona Lambrechts Inleiding Aanleiding: 20 jaar Vlaams-Brabant Duurzaamheid:

Nadere informatie

Vergroening en verduurzamen landbouw

Vergroening en verduurzamen landbouw Duurzame landbouw Gezond voedsel - Vitaal platteland Vergroening en verduurzamen landbouw Wim Dijkman Dronten, 2-12 2014 1 Agenda Groen Ondernemen Gemeenschappelijk Landbouwbeleid Maatregelen POP en water

Nadere informatie

Westelijke Veenweiden

Westelijke Veenweiden Westelijke Veenweiden Nota Ruimte budget 113 miljoen euro Planoppervlak 73.000 hectare in totaal voor alle projecten Trekker Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit De Groene Ruggengraat, waar

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF. Nieuwe aanpak Noordrand Krimpenerwaard: Ruimte voor ondernemen. Oktober Partijen in de Krimpenerwaard en de provincie

NIEUWSBRIEF. Nieuwe aanpak Noordrand Krimpenerwaard: Ruimte voor ondernemen. Oktober Partijen in de Krimpenerwaard en de provincie NIEUWSBRIEF Nieuwe aanpak Noordrand Krimpenerwaard: Ruimte voor ondernemen Oktober 2014 Partijen in de Krimpenerwaard en de provincie Zuid-Holland gaan op een andere manier samenwerken aan de ontwikkeling

Nadere informatie

Twentse landbouw in nieuw krachtenveld. Gerko Hopster &JurgenNeimeijer

Twentse landbouw in nieuw krachtenveld. Gerko Hopster &JurgenNeimeijer Twentse landbouw in nieuw krachtenveld Gerko Hopster &JurgenNeimeijer Programma Voorstellen Stellingen Presentatie trends en ontwikkelingen Discussie Conclusies en afronding Pratensis Adviesbureau voor

Nadere informatie

De instrumentenkoffer. Mogelijkheden om natuurdoelen in te passen in uw bedrijfsvoering

De instrumentenkoffer. Mogelijkheden om natuurdoelen in te passen in uw bedrijfsvoering De instrumentenkoffer Mogelijkheden om natuurdoelen in te passen in uw bedrijfsvoering Versie 3, september 2018 Wat is de Instrumentenkoffer? Wij zijn blij dat u zich als agrarisch ondernemer oriënteert

Nadere informatie

DUURZAAM BODEMBEHEER IN DE LANDBOUW

DUURZAAM BODEMBEHEER IN DE LANDBOUW DUURZAAM BODEMBEHEER IN DE LANDBOUW Samen de schouders onder duurzaam bodembeheer EEN GEZONDE BODEM IS IN BELANG VAN DE HELE MAATSCHAPPIJ Wageningen UR en het Louis Bolk Instituut hebben in opdracht van

Nadere informatie

Watertekort en wateroverschot op hetzelfde bedrijf

Watertekort en wateroverschot op hetzelfde bedrijf Watertekort en wateroverschot op hetzelfde bedrijf Hoe een graszodenbedrijf met een te droog deel en een te nat deel zijn problemen oplost Foto Waterschap Limburg Korte introductie Leon Steenbergen heeft

Nadere informatie

Het Europese landbouwbeleid & biodiversiteit: van Brussel tot Blessum

Het Europese landbouwbeleid & biodiversiteit: van Brussel tot Blessum Het Europese landbouwbeleid & biodiversiteit: van Brussel tot Blessum Symposium Melkveehouderij en biodiversiteit. Leeuwarden 23-24 mei 2018. Anne van Doorn Wat wil de koe Wat wil de burger Wat wil de

Nadere informatie

Boeren hebben. oplossing! een. Meerjarenplan 2020 van ZLTO

Boeren hebben. oplossing! een. Meerjarenplan 2020 van ZLTO Boeren hebben een oplossing! Meerjarenplan 2020 van ZLTO Boerenkracht & financiering KLIMAAT VOEDSELZEKERHEID & GEZONDHEID VITAAL PLATTELAND Innovatie, data & kennis ZLTO (Zuidelijke Land- en Tuinbouw

Nadere informatie

Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (ANLb) in de praktijk Een sfeerimpressie

Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (ANLb) in de praktijk Een sfeerimpressie Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (ANLb) in de praktijk Een sfeerimpressie Evelien Verbij 15 november 2018 Voor goed weidevogelbeheer is openheid van het landschap en een droge bodem van groot belang.

Nadere informatie

Ondernemers zoeken nieuwe wegen in de hoogproductieve landbouwbouw

Ondernemers zoeken nieuwe wegen in de hoogproductieve landbouwbouw Ondernemers zoeken nieuwe wegen in de hoogproductieve landbouwbouw Krachtenveldanalyse Landelijk Gebied: Energie in de landbouw 21 mei 2013, Alwin Gerritsen, Annemarie Groot, Wim Nieuwenhuizen en Herman

Nadere informatie

Winst met water! > In Actie. Waarom nu? Hoe doen we dit? Eigen project! Doelstellingen. (Klik of scroll naar de volgende pagina)

Winst met water! > In Actie. Waarom nu? Hoe doen we dit? Eigen project! Doelstellingen. (Klik of scroll naar de volgende pagina) Winst met water! > In Actie > Waarom nu? > Hoe doen we dit? > Idee voor eigen project! > Doelstellingen (Klik of scroll naar de volgende pagina) Deltaplan Agrarisch Waterbeheer: winst met water! Het agrarisch

Nadere informatie

Wat zijn duurzame landbouwsystemen, en hoe kunnen we die bereiken?

Wat zijn duurzame landbouwsystemen, en hoe kunnen we die bereiken? Duurzame landbouw Gezond voedsel - Vitaal platteland Wat zijn duurzame landbouwsystemen, en hoe kunnen we die bereiken? Gijs Kuneman 21 mei 2016 1 Duurzaam? 2 Inhoud 1. Hoe beoordeel je duurzaamheid 2.

Nadere informatie

Functie volgt peil. maaiveldverloop. Grutto s, jongvee, ruwvoer, veensafari. Grutto s, jongvee, ruwvoer, veensafari. Huiskavel en gebouwen

Functie volgt peil. maaiveldverloop. Grutto s, jongvee, ruwvoer, veensafari. Grutto s, jongvee, ruwvoer, veensafari. Huiskavel en gebouwen zones Functie volgt peil 70-50 cm 50-30 cm 0-30 cm 50-30 cm 70-50 cm maaiveldverloop gebruik waterpeil Huiskavel en gebouwen Gemiddeld 50 cm Grutto s, jongvee, ruwvoer, veensafari Natte Natuur, Piekberging

Nadere informatie

Voorstel 1. In te stemmen met het verduurzamen van het pachtbeleid. 2. Ter kennisgeving aanbieden aan commissie Waterketen en Schoon Water.

Voorstel 1. In te stemmen met het verduurzamen van het pachtbeleid. 2. Ter kennisgeving aanbieden aan commissie Waterketen en Schoon Water. Aan het dagelijks bestuur Datum: 27 februari 2018 Verduurzamen pachtbeleid Voorstel 1. In te stemmen met het verduurzamen van het pachtbeleid. 2. Ter kennisgeving aanbieden aan commissie Waterketen en

Nadere informatie

Gezamenlijke aanzet uitvoeringsprogramma Mest Eindconcept, versie 30 april 2018

Gezamenlijke aanzet uitvoeringsprogramma Mest Eindconcept, versie 30 april 2018 Gezamenlijke aanzet uitvoeringsprogramma Mest Eindconcept, versie 30 april 2018 Aanleiding De provincie Noord Brabant en de regio s Zuidoost en Noordoost Brabant vinden het belangrijk om de handen in één

Nadere informatie

Onze gemeenschappelijke ambitie:

Onze gemeenschappelijke ambitie: 1 Concept-versie versnellingsafspraken vanuit de provinciale opgaven voor de regio Hart van Brabant d.d. 15 november Document ten behoeve van dialoog tussen het College van Gedeputeerde Staten van Noord

Nadere informatie

Klimaatopgave landelijk gebied

Klimaatopgave landelijk gebied Klimaatopgave in beeld 13 oktober 2016, Hoogeveen Algemene info Klimaatopgave landelijk gebied Bert Hendriks Beleidsadviseur hydrologie 275.500 ha 580.000 inwoners 543 medewerkers 22 gemeenten 4.479 km

Nadere informatie

Innovatie/EIP in Nederland Kees Anker - National Contactpoint EIP-Agri, Network Support Unit NL

Innovatie/EIP in Nederland Kees Anker - National Contactpoint EIP-Agri, Network Support Unit NL Innovatie/EIP in Nederland Kees Anker - National Contactpoint EIP-Agri, Network Support Unit NL Europees landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland 22 november 2018

Nadere informatie

Onderhandelingsakkoord decentralisatie natuur

Onderhandelingsakkoord decentralisatie natuur Onderhandelingsakkoord decentralisatie natuur Tussen kabinet en IPO getekend 20 september 2011 INHOUDSOPGAVE 1. Visie van het Rijk 2. Inhoud onderhandelingsakkoord 3. Provincie Noord-Brabant 4. Vervolg

Nadere informatie

Goede. Goed voor landbouw, natuur én waterbeheer 19A

Goede. Goed voor landbouw, natuur én waterbeheer 19A Goede grond Goed voor landbouw, natuur én waterbeheer 2015 19A goed bodembeheer - Goede grond BETER VASTHOUDEN REGENWATER BETERE GEWASGROEI EN BEWORTELING GEZOND BODEMLEVEN BETER VASTHOUDEN VOEDINGSSTOFFEN

Nadere informatie

1 Natuur in de Krimpenerwaard

1 Natuur in de Krimpenerwaard Zelfrealisatie 1 Natuur in de Krimpenerwaard Binnen natuurgebieden zijn een grote hoeveelheid aan dier- en plantensoorten te vinden. Hoe groter ( robuuster ) de natuurgebieden zijn, hoe beter de soorten

Nadere informatie

Lessen en Uitdagingen uit Duurzaam Bodembeheer Utrecht West.

Lessen en Uitdagingen uit Duurzaam Bodembeheer Utrecht West. Lessen en Uitdagingen uit Duurzaam Bodembeheer Utrecht West. Wim Honkoop Begeleiding 35 individuele melkveehouders. Al ruim 3 jaar actief in het opstellen en optimaliseren van Kringloopwijzer resultaten.

Nadere informatie

Netwerkdag IKN Jan Broos, Adviesbureau Broos Water BV 20 april 2017

Netwerkdag IKN Jan Broos, Adviesbureau Broos Water BV 20 april 2017 Het verbeteren van de waterkwaliteit; de rol van de landbouw Netwerkdag IKN Jan Broos, Adviesbureau Broos Water BV 20 april 2017 Broos Water BV Als praktijkgericht kennis- en adviesbureau werken wij aan

Nadere informatie

LIGGING FORT. BREDA RIJSBERGEN. Naar Rijsbergen: 3 km. 30 minuten lopen 8 minuten fietsen 3 minuten met de auto. Naar hartje centrum van Breda: 8,5 km

LIGGING FORT. BREDA RIJSBERGEN. Naar Rijsbergen: 3 km. 30 minuten lopen 8 minuten fietsen 3 minuten met de auto. Naar hartje centrum van Breda: 8,5 km TRANSFORMATIE RECREATIETERREIN FORT ORANJE Verkenning in opdracht van Recreatiepark Fort Oranje b.v. te Rijsbergen, bredaseweg 33, 4891 SJ, contactpersoon J Pols. 30 mei 2015 FORT. LIGGING BREDA Naar Rijsbergen:

Nadere informatie

Gebiedvisie op het. buitengebied van de. gemeente Drimmelen

Gebiedvisie op het. buitengebied van de. gemeente Drimmelen Gebiedvisie op het buitengebied van de gemeente Drimmelen Door de ZLTO Afdeling Drimmelen Gebiedsvisie voor de gemeente Drimmelen Vanuit de ZLTO-afdeling Drimmelen is het idee gekomen om in navolging van

Nadere informatie

Bodem & Klimaat. Op weg naar een klimaatbestendig bodembeheer

Bodem & Klimaat. Op weg naar een klimaatbestendig bodembeheer Bodem & Klimaat Op weg naar een klimaatbestendig bodembeheer Jaartemperaturen en warmterecords in De Bilt sinds het begin van de metingen in 1706 Klimaatverandering KNMI scenarios Zomerse dagen Co de Naam

Nadere informatie

Ruimte om te leven met water

Ruimte om te leven met water Ruimte om te leven met water Het huidige watersysteem is volgens de nieuwe In de toekomst wil het waterschap een zoveel Om de benodigde ruimte aan hectares te verwerven inzichten niet meer op orde. Aanpassingen

Nadere informatie

Omgevingsgericht ondernemen met natuur en landschap. Boeren met Natuur 23 maart 2016 Midden Limburg

Omgevingsgericht ondernemen met natuur en landschap. Boeren met Natuur 23 maart 2016 Midden Limburg Omgevingsgericht ondernemen met natuur en landschap Boeren met Natuur 23 maart 2016 Midden Limburg Maarten Vrolijk Livestock Research Earth overshoot day Earth Overshoot Day = dag waarop we alle bronnen

Nadere informatie

SW Knipselkrant september 2014 t.e.m. oktober 2014

SW Knipselkrant september 2014 t.e.m. oktober 2014 SW Knipselkrant september 2014 t.e.m. oktober 2014 Nieuwe Oogst, 13 september 2014 www.schoon-water.nl, 15 september 2014 Tuin en Landschap, 19A, 11 september 2014 Aqualab Zuid (Facebook), 25 september

Nadere informatie

LNV bodemstrategie. Gerrie Haenen. Ministerie LNV Plantaardige Agroketens en Voedselkwaliteit. 15 november 2018

LNV bodemstrategie. Gerrie Haenen. Ministerie LNV Plantaardige Agroketens en Voedselkwaliteit. 15 november 2018 LNV bodemstrategie Gerrie Haenen Ministerie LNV Plantaardige Agroketens en Voedselkwaliteit Bodemkwaliteit Goede bodemkwaliteit voor hoogproductieve landbouw, en voor: duurzame voedselproductie, minder

Nadere informatie

Herstel natte natuurparels De Utrecht. Informatiebijeenkomst voor agrarische ondernemers

Herstel natte natuurparels De Utrecht. Informatiebijeenkomst voor agrarische ondernemers Herstel natte natuurparels De Utrecht Informatiebijeenkomst voor agrarische ondernemers Doel van de informatiebijeenkomst Alle agrariërs in de natte natuurparel en/of in de beschermingszone informeren

Nadere informatie

BedrijfsWaterWijzer, de tool voor de toekomst?

BedrijfsWaterWijzer, de tool voor de toekomst? BedrijfsWaterWijzer, de tool voor de toekomst? Koeien & Kansen is een samenwerkingsverband van 16 melkveehouders, proefbedrijf De Marke, Wageningen UR en adviesdiensten. De resultaten vindt u op: www.koeienenkansen.nl

Nadere informatie

Bodem en Water, de basis

Bodem en Water, de basis Bodem en Water, de basis Mogelijkheden voor verbeteringen 5 febr 2018 Aequator Groen & Ruimte bv Het jaar 2017 April tot 30 juni April tot sept Aequator Groen & Ruimte bv 2 Jaar 2017 2017 Zomer warmer

Nadere informatie

De instrumentenkoffer. Mogelijkheden om natuurdoelen in te passen in uw bedrijfsvorming

De instrumentenkoffer. Mogelijkheden om natuurdoelen in te passen in uw bedrijfsvorming De instrumentenkoffer Mogelijkheden om natuurdoelen in te passen in uw bedrijfsvorming Wat is de Instrumentenkoffer? Wij zijn blij dat u zich als agrarisch ondernemer oriënteert op de mogelijkheden om

Nadere informatie

Beknopte stijlgids, oktober Provincie Noord-Brabant

Beknopte stijlgids, oktober Provincie Noord-Brabant Beknopte stijlgids, oktober 2013 KLEURPATROON Gekleurde banen vormen een patroon dat de de vormentaal uit het agrarische landschap verbeeldt. De gebruikte kleuren zijn corresponderend met de communicatiematrix

Nadere informatie

Continue verbeteren van het productieproces

Continue verbeteren van het productieproces Continue verbeteren van het productieproces Het belang van duurzaamheid Groei wereldbevolking Beschikbaarheid zoet water Klimaatverandering Beschikbaarheid grondstoffen Michael E. Porter Harvard Business

Nadere informatie

Een. ondernemende EHS. voor Brabant

Een. ondernemende EHS. voor Brabant Een ondernemende EHS voor Brabant Een ondernemende EHS voor Brabant Natuur- en landschapsontwikkeling is belangrijk voor een mooi, gevarieerd en aantrekkelijk Brabants platteland. Brabantse boeren en tuinders

Nadere informatie

Wat is natuurinclusieve landbouw?

Wat is natuurinclusieve landbouw? Wat is natuurinclusieve landbouw? Jan Willem Erisman 's-hertogenbosch, 3 april 2018 Louis Bolk instituut Natuurinclusief: denken, ontwerpen en doen J.P. Thysse Waar wij wonen RV www.louisbolk.org Consumentenprijs

Nadere informatie

SAMENVATTING. Jaarverslag NATIONAAL GROENFONDS

SAMENVATTING. Jaarverslag NATIONAAL GROENFONDS SAMENVATTING Jaarverslag NATIONAAL GROENFONDS 2016 Vernieuwing komt van onderaf Nationaal Groenfonds heeft zich in 2016 weer met hart en ziel ingezet om Nederland groener en duurzamer te maken. Met trots

Nadere informatie

Duurzame bemesting: omgeving

Duurzame bemesting: omgeving Nutriënten Management Instituut B.V. Postbus 250, 6700 AG Wageningen T: 088 8761280 E: nmi@nmi-agro.nl I: www.nmi-agro.nl Duurzame bemesting Visie NMI Duurzame bemesting: omgeving Beperking milieubelasting

Nadere informatie

Subsidieregeling Groen Blauw Stimuleringskader Uitvoeringsprogramma Brabantse Delta e.o.

Subsidieregeling Groen Blauw Stimuleringskader Uitvoeringsprogramma Brabantse Delta e.o. 4 - Subsidieregeling Groen Blauw Stimuleringskader Uitvoeringsprogramma Brabantse Delta e.o. t Hl i ifi ; : i :>! ui 5 /,,,,,, Wm > mmffl i f r.-v : i. 1,1 I : Het landschap in Brabant is vandaag de dag

Nadere informatie

Even voorstellen: Ger Kappert Jasper ten Berge

Even voorstellen: Ger Kappert Jasper ten Berge Bokashi! Even voorstellen: Ger Kappert Jasper ten Berge Werkgebieden Bokashi Melkveehouderij Tuinbouw Door de inzet van Effectieve micro-organismen creëren we regeneratieve processen in de verschillende

Nadere informatie

Bodemkwaliteitsinstrumenten hoe komt BBB in Beweging. Marie Wesselink & Leendert Molendijk

Bodemkwaliteitsinstrumenten hoe komt BBB in Beweging. Marie Wesselink & Leendert Molendijk Bodemkwaliteitsinstrumenten hoe komt BBB in Beweging Marie Wesselink & Leendert Molendijk De instrumenten Meten Monitoring Flevoland Bodemconditiescore Soil Health Index Gld BoBi indicatoren (RIVM) Minimale

Nadere informatie

Poldergesprekken. 2 e avond 19 februari 2018

Poldergesprekken. 2 e avond 19 februari 2018 Poldergesprekken 2 e avond 19 februari 2018 Pilot poldergesprekken Opzet Avond 1: wat en het nu Kwaliteiten en aandachtspunten Avond 2: de toekomst Hoe kunnen de kwaliteiten worden versterkt en de aandachtspunten

Nadere informatie

LANDBOUW EN BIODIVERSITEIT. Ledenbijeenkomst 2 februari 2018

LANDBOUW EN BIODIVERSITEIT. Ledenbijeenkomst 2 februari 2018 LANDBOUW EN BIODIVERSITEIT Ledenbijeenkomst 2 februari 2018 Presentaties Floris van Arkel (projectleider FPG) Ontwikkeling biodiversiteit groene ruimte Belang voor leden FPG Context: mechanismen en barrières?

Nadere informatie

Meer biologische en duurzame landbouw in Noord-Holland

Meer biologische en duurzame landbouw in Noord-Holland Meer biologische en duurzame landbouw in Noord-Holland PvdA Noord-Holland Werkplan voor 2019 PvdA Noord-Holland Werkplan biologische landbouwgrond 2019 Manifest voor meer biologische en duurzame landbouw

Nadere informatie

BedrijfsWaterWijzer, de tool voor de toekomst?

BedrijfsWaterWijzer, de tool voor de toekomst? BedrijfsWaterWijzer, de tool voor de toekomst? Koos Verloop (WUR) UDV Dronten 9 november 2017 Koeien & Kansen is een samenwerkingsverband van 16 melkveehouders, proefbedrijf De Marke, Wageningen UR en

Nadere informatie

Houtskoolschets Asten april 2017

Houtskoolschets Asten april 2017 Houtskoolschets Asten2030 14 april 2017 Opzet Asten2030 Start A Verkenning B Verbreding C 3 Verankering Dag van de Toekomst Besluit vorming 1. Werk Conferentie intern 2. Werk Conferentie intern Internet

Nadere informatie

ZLT0^7. Ingekomen 22 JUL20U. Provincie Noord-Brabant

ZLT0^7. Ingekomen 22 JUL20U. Provincie Noord-Brabant 6 2IUļOCļ4 HU III III llll MIMI 3623532 DIV.C ZLT0^7 /dtnrt low Retour: 5201AC100 Het College van Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant t.a.v. mevrouw M. van Opzeeland Postbus 90151 5200 MC 's-hertogenbosch

Nadere informatie

PILOT BOKASHI Brabants en Limburgs maaisel voor een gezonde bodem. Maarten van Schijndel Adviseur watersystemen

PILOT BOKASHI Brabants en Limburgs maaisel voor een gezonde bodem. Maarten van Schijndel Adviseur watersystemen PILOT BOKASHI Brabants en Limburgs maaisel voor een gezonde bodem Maarten van Schijndel Adviseur watersystemen Inhoud presentatie 1. Kleine kringloop maaisel 2. Wat is bokashi 3. Pilot bokashi: opzet en

Nadere informatie

Leegstand agrarisch vastgoed

Leegstand agrarisch vastgoed Leegstand agrarisch vastgoed Aard, omvang, duiding en oplossingsrichtingen 26 mei 2016, Edo Gies, Alterra Wageningen UR 2 Een stille revolutie op het platteland Dynamiek in de landbouw (1950 2016) 4 x

Nadere informatie

Terugmelding van de groepen over kansen en mogelijkheden

Terugmelding van de groepen over kansen en mogelijkheden DAT UM 6 februari 2013 VERSLAG INFORMATIEBIJEENKOMST Kennisbijeenkomst over landbouw en water DE ELNEMERS Waterschap Zuiderzeeland: heemraad S. Schelwald, heemraad J. Nieuwenhuis, de heer R. Nieuwenhuis,

Nadere informatie

Antwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van. A.H.K. van Viegen (PvdD) d.d. 19 oktober Nummer 2730

Antwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van. A.H.K. van Viegen (PvdD) d.d. 19 oktober Nummer 2730 van Gedeputeerde Staten op vragen van A.H.K. van Viegen (PvdD) d.d. 19 oktober 2012 Nummer 2730 Onderwerp Grotere bouwvlakken dan 2 ha veehouderij. Aan de leden van Provinciale Staten Toelichting In een

Nadere informatie

'Maak werk van Vrije tijd in Brabant'

'Maak werk van Vrije tijd in Brabant' 'Maak werk van Vrije tijd in Brabant' OPROEP VANUIT DE VRIJETIJDSSECTOR Opgesteld door: Vrijetijdshuis Brabant, TOP Brabant, Erfgoed Brabant, Leisure Boulevard, NHTV, MKB, BKKC, Stichting Samenwerkende

Nadere informatie

Waarom is de bodem belangrijk voor het waterbeheer?

Waarom is de bodem belangrijk voor het waterbeheer? Waarom is de bodem belangrijk voor het waterbeheer? Gera van Os Lector Duurzaam Bodembeheer (CAH Vilentum) Onderzoeker Bodem- en plantgezondheid (WUR) Bodembeheer Waterbeheer Diepe sporen als gevolg van

Nadere informatie

Levende Beerze. Informatieavond Esche Stroom 9 juni 2009

Levende Beerze. Informatieavond Esche Stroom 9 juni 2009 Levende Beerze Informatieavond Esche Stroom 9 juni 2009 Vanavond: Den Bosch De Levende Beerze structuurvisie planmer Esche Stroom en De Levende Beerze Procedure Bergeijk Waarom aan de slag? Nota Ruimte:

Nadere informatie

MULTIFUNCTIONELE LANDBOUW

MULTIFUNCTIONELE LANDBOUW MULTIFUNCTIONELE LANDBOUW VEELZIJDIG BOEREN MIDDEN IN DE SAMENLEVING VOORWOORD De Multifunctionele Landbouw is een groeiende sector. Steeds meer agrarische bedrijven combineren de productie van voedsel

Nadere informatie

Werken aan organische stof en bodemvruchtbaarheid: ervaringen vanuit de praktijk in Zuidoost Nederland

Werken aan organische stof en bodemvruchtbaarheid: ervaringen vanuit de praktijk in Zuidoost Nederland Nutriënten Management Instituut B.V. Postbus 250, 6700 AG Wageningen T: 088 8761280 E: nmi@nmi-agro.nl I: www.nmi-agro.nl Werken aan organische stof en bodemvruchtbaarheid: ervaringen vanuit de praktijk

Nadere informatie

KlimaatAdaptieve Drainage

KlimaatAdaptieve Drainage FutureWater Onderzoek en advies gericht op de duurzame toekomst van ons water KlimaatAdaptieve Drainage Innovatieve en duurzame techniek voor actieve samenwerking tussen agrariër en waterbeheerder 14-3-2013

Nadere informatie

Dalende bodems, stijgende kosten

Dalende bodems, stijgende kosten Dalende bodems, stijgende kosten Mogelijke maatregelen tegen veenbodemdaling in het landelijk en stedelijk gebied door Gert Jan van den Born 1 Aanleiding voor een studie over veenbodemdaling Recent verleden:

Nadere informatie

Statenmededeling. Aan Provinciale Staten van Noord-Brabant, Kennisnemen van Actuele ontwikkelingen rondom mestbeleid in Noord-Brabant

Statenmededeling. Aan Provinciale Staten van Noord-Brabant, Kennisnemen van Actuele ontwikkelingen rondom mestbeleid in Noord-Brabant Statenmededeling Onderwerp Mestbewerking in Noord-Brabant Aan Provinciale Staten van Noord-Brabant, Kennisnemen van Actuele ontwikkelingen rondom mestbeleid in Noord-Brabant Aanleiding In maart 2014 hebben

Nadere informatie

Roelof Joosten Duurzame waardecreatie gedreven door een company purpose als baken en bron van inspiratie

Roelof Joosten Duurzame waardecreatie gedreven door een company purpose als baken en bron van inspiratie Roelof Joosten Duurzame waardecreatie gedreven door een company purpose als baken en bron van inspiratie Centrale vraagstellingen: 1. Hoe kijkt een internationale zuivelonderneming als FrieslandCampina

Nadere informatie

Voortgang KRW: maatregelen, doelbereik en innovatie. 13 december 2012; Frank van Gaalen

Voortgang KRW: maatregelen, doelbereik en innovatie. 13 december 2012; Frank van Gaalen Voortgang KRW: maatregelen, doelbereik en innovatie 1 Rapport Evaluatie waterkwaliteit Op 21 december beschikbaar (www.pbl.nl) Samenvatting opgenomen in KRW-rapport Belangrijke waterbeheerkwesties Bijdragen

Nadere informatie

Den Bosch, 24 juli Aan het College van Gedeputeerde Staten Postbus MC s-hertogenbosch

Den Bosch, 24 juli Aan het College van Gedeputeerde Staten Postbus MC s-hertogenbosch Aan het College van Gedeputeerde Staten Den Bosch, 24 juli 2017 Betreft: Een keurmerk voor Brabantse vispioniers Geacht College, D66 Noord-Brabant heeft vorige week via het Algemeen Dagblad 1 en Brabants

Nadere informatie

Agrarisch ondernemerschap, innovatie en financiering. Ruud Huirne, directeur F&A Nederland

Agrarisch ondernemerschap, innovatie en financiering. Ruud Huirne, directeur F&A Nederland Agrarisch ondernemerschap, innovatie en financiering Ruud Huirne, directeur F&A Nederland Rabo posities agrarische sector per sector stabiel tot licht dalend (* EUR mln) 2 Kredietverlening 2013 Verstrekkingen

Nadere informatie

Bijeenkomst Fysieke Investeringen 2018

Bijeenkomst Fysieke Investeringen 2018 Bijeenkomst Fysieke Investeringen 2018 Programma Welkom en opening Marc Balemans en Edwin Haasjes/ Froukje van der Molen Toelichting Regeling Fysieke investeringen 2018 Bart van Moorsel, adviseur Landbouw

Nadere informatie

Duurzame en vitale land- en tuinbouw in het Markdal

Duurzame en vitale land- en tuinbouw in het Markdal Conceptversie juni 2014 en vervolg d.d.10 oktober 2014 Duurzame en vitale land- en tuinbouw in het Markdal 1. Doel en reikwijdte van deze visie Op 18 maart 2013 is de Vereniging Markdal Duurzaam en Vitaal

Nadere informatie

Duurzaamheid in de melkveehouderij

Duurzaamheid in de melkveehouderij Duurzaamheid in de melkveehouderij Kampereiland 15 maart 2012, Alfons Beldman Opbouw presentatie 1. Wat is duurzaamheid? 2. Ontwikkeling duurzaamheid melkveehouderij. 3. Duurzame zuivelketen 4. Kies je

Nadere informatie

Subsidieregeling milieuinvesteringen. Minke Lagerwerf

Subsidieregeling milieuinvesteringen. Minke Lagerwerf Subsidieregeling milieuinvesteringen Minke Lagerwerf Even voorstellen Minke Lagerwerf Beleidsmedewerker waterkwaliteit Accountmanager Landbouw Opbouw presentatie Landelijke subsidieregeling (kort) Brabantse

Nadere informatie

25 jaar NAV NAV-visie op de Nederlandse akkerbouw tot 2030

25 jaar NAV NAV-visie op de Nederlandse akkerbouw tot 2030 25 jaar NAV 1 NAV-visie op de Nederlandse akkerbouw tot 2030 Visie NAV 2 Visie NAV: Een goed inkomen voor akkerbouwers Economisch en maatschappelijk duurzame akkerbouw Gewenste situatie: Nederlandse boeren

Nadere informatie

Deelsessie Werkroute Landbouw Alex Datema & Ben Haarman 22 mei 2019

Deelsessie Werkroute Landbouw Alex Datema & Ben Haarman 22 mei 2019 Deelsessie Werkroute Landbouw Alex Datema & Ben Haarman 22 mei 2019 Wat gaan we doen? Informeren over de werkroute Landbouw (waar staan we nu en wat willen we bereiken?) Q&A Verkennen mogelijke deelname

Nadere informatie

Boeren voor Natuur. Natuurbeheer door landbouwbedrijven. Anton Stortelder

Boeren voor Natuur. Natuurbeheer door landbouwbedrijven. Anton Stortelder Boeren voor Natuur Natuurbeheer door landbouwbedrijven Anton Stortelder Problemen natuur en landschap Tegenstellingen Natuur-Landbouw Vermesting en verdroging van natuur Natuurdoelen daardoor vaak niet

Nadere informatie

Onderzoeksplan. Duurzame landbouw

Onderzoeksplan. Duurzame landbouw Onderzoeksplan Duurzame landbouw Datum: 25 april 2018 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 1 2 Overzicht provinciaal landbouwbeleid... 2 2.1 Provincie Drenthe... 2 2.2 Provincie Groningen... 3 2.3 Provincie Fryslân...

Nadere informatie

Ruimte voor de beek. Ervaring bij Waterschap Limburg. project Loobeekdal, periode Frans Verdonschot Martijn Schraven

Ruimte voor de beek. Ervaring bij Waterschap Limburg. project Loobeekdal, periode Frans Verdonschot Martijn Schraven Ervaring bij Waterschap Limburg Ruimte voor de beek project Loobeekdal, periode 2005-2015 Frans Verdonschot Martijn Schraven Loobeekdal Venray 2 Loobeekdal doelen Doelen n Realisatie natuur (EHS) met natte

Nadere informatie

Landschap en biodiversiteit

Landschap en biodiversiteit Landschap en biodiversiteit Een aantrekkelijk landschap is meer dan een mooie omlijsting voor het bedrijf. De klant ziet het als onderdeel van het product, waarnaar hij op zoek is. Bij plattelandsrecreatie

Nadere informatie

K a n s e n. voor particulier natuurbeheer i n B r a b a n t. Onderzoeksrapport. Mei 2007

K a n s e n. voor particulier natuurbeheer i n B r a b a n t. Onderzoeksrapport. Mei 2007 K a n s e n voor particulier natuurbeheer i n B r a b a n t Onderzoeksrapport Mei 2007 Opdrachtgever: Uitvoerenden: In samenwerking met: Provincie Noord-Brabant Brabants Landschap Brabants Particulier

Nadere informatie

Een route naar een. Programmatische aanpak duurzame veenweideontwikkeling. 12 april 2017 Siem Jan Schenk/ Ruud Maarschall Derk Jan Marsman

Een route naar een. Programmatische aanpak duurzame veenweideontwikkeling. 12 april 2017 Siem Jan Schenk/ Ruud Maarschall Derk Jan Marsman Een route naar een Programmatische aanpak duurzame veenweideontwikkeling 12 april 2017 Siem Jan Schenk/ Ruud Maarschall Derk Jan Marsman Uitgangspunten Gebiedscommissie Laag Holland (MKBA in 2009) Bodemdaling

Nadere informatie