Zonnevelden: hoe zorg je voor een goede ruimtelijke inpassing. Rik Olde Loohuis (Rom3D) Tim de Weerd (Provincie Overijssel)

Transcriptie

1 Zonnevelden: hoe zorg je voor een goede ruimtelijke inpassing Rik Olde Loohuis (Rom3D) Tim de Weerd (Provincie Overijssel) 1

2 kort voorstelrondje en wat hoop je hier op te halen? ambities en getallen inpassen met ruimtelijke kwaliteit naar 2050?! de praktijk 2

3 1. Ambities en getallen energievoorziening huishoudens 4 PJ elektriciteit 6 PJ bedrijven warmte 27 PJ Gebruik (PJ) 102,8 PJ 96,2 PJ Aandeel hernieuwbare energie 9,7 PJ 20,2 PJ huishoudens warmte 19 PJ 100PJ 20% 30% bedrijven elektriciteit 9 PJ hernieuwbare productie in 2023 hernieuwbare productie in 2030 Verkeer transportbrandstof 34 PJ Ambitie Provincie Overijssel 2023 van 9% duurzame energieopwekking in 2015 naar 20% duurzame energieopwekking in 2023 naar 30% in

4 Energiemix ca. 100 PJ gebruik 20,2 PJ hernieuwbaar 1,9 PJ zon (10%) 20,2PJ Wind 1.4 PJ 7% Zon 1.9 PJ 10% Geothermie 2.4 PJ 13% Biomassa 14.5 PJ 68% Energiemix 20% hernieuwbare energieopwekking van totale verbruik van 96,2 PJ = 20,2 PJ hernieuwbare energiemix: 10% zon = 1,9 PJ 4

5 1.9 PJ zon ca. 2% totale energievraag Aandeel zon 1,9 PJ zon in /400 ha op dak + 400/600 ha in veldopstelling 5

6 ha oppervlakte Overijssel ca.1000ha zon opgave 2023: 300/400 ha op dak + 400/600 ha zonneveld ca.7.5ha zon gerealiseerd tot Opgave 2023 op de kaart 1.5ha Harculo en 6ha bij Twence, begin 2018 wordt bij Wierden een veld van 5,5 ha geopend slechts 10% bestaand dakoppervlak is geschikt voor zonnepanelen 6

7 ca.300 ha aan plannen zonneveld van groot tot klein... Op papier aan plannen ca. 300 ha aan initiatieven (veldopstellingen zonneveld) in verschillende stadia van planvorming van klein tot groot (tot 50 ha), van veldopstellingen tot zon op zandwinplassen nog een stap te zetten van 7.5ha naar 400/600ha in

8 2. Inpassen met ruimtelijke kwaliteit centrale beleidsambities woonomgeving economie en vestigingsklimaat natuurlijke vooraden (binnen)-steden en landschap mobiliteit regionaal waterbeheer rode draden: duurzaamheid, sociale kwaliteit en ruimtelijke kwaliteit of waar hoe veiligheid en gezondheid energie ondergrond generieke beleidskeuzes ontwikkelingsperspectieven gebiedskenmerken laag van de beleving stedelijke laag laag van de agrarische cultuurlandschappen natuurlijke laag Of: Zolang energiedoelen niet zijn voldaan, is de of-vraag positief te beantwoorden Waar: Ontwikkelingsperspectieven geven richting aan waar wat ontwikkeld kan worden Hoe: Catalogus Gebiedskenmerken Handreiking Kwaliteitsimpuls Zonnevelden 3D model 8

9 ruimtelijke kwaliteit realiseren we door het verbinden van bestaande gebiedskwaliteiten en nieuwe ontwikkelingen waarbij bestaande kwaliteiten worden beschermd en versterkt en nieuwe kwaliteiten worden toegevoegd Catalogus Gebiedskenmerken het landschap als structuurdrager en ordenend principe 9

10 Catalogus Gebiedskenmerken de spreekwoordelijke boekenkast of kapstok die structuur geeft, maar ook ruimte om nieuwe dingen in op te bergen, een plek te geven 10

11 Handreiking Kwaliteitsimpuls zonnevelden Impact van de ontwikkeling op de omgeving Basisinspanning 5.1 Aansluiten op de karakteristieken van het gebied 5.2 Aansluiten op de omgeving 5.3 Maak randen met kwaliteit 5.4 Eenvoudige poorten en hekwerken 5.5 Logische opstelling panelen 5.6 Eenvoudige traformator- en bijgebouwen Schaal Zonneveld is gebiedsvreemd Basisinspanning Maatschappelijk belang Aanvullende kwaliteitscriteria (+ 5.1, 5.2, 5.3, 5.4) 5.7 Bijdragen aan een duurzame energiehuishouding 5.8 Beter benutten van ruimte, bestaande bebouwing en infrastructuur 5.9 Bijdragen aan natuur en biodiversiteit 5.10 Bijdragen aan een klimaatbestendig Overijssel 5.11 Overijssels noaberschap en participatie 5.12 Sluiten van kringlopen, ofwel: toegroeien naar een circulaire economie In balans door aanvullende kwaliteitsprestaties Schaal Zonneveld is gebiedsvreemd Aanvullende kwaliteitsprestaties Handreiking Kwaliteitsimpuls Zonnevelden geeft denkrichting hoe zon ruimtelijk en sociaal met kwaliteit in te passen 11

12 Aandacht voor 3 schaalniveaus Schaalniveau 1: het omringende landschap Schaalniveau 2: de directe omgeving Schaalniveau 3: het zonneveld zelf 12

13 13 Middelgroot zonneveld bij een kern

14 sluit aan bij kavelrichting en schaal van het landschap houtwallen met gebiedseigen soorten kruidenrijke zomen imkervereniging, bijen, biodiversiteit picknickweitje als adres zonneveld inzet lokale arbeid oplaadpunt voor fietsen en auto s 14

15 15 Een grootschalig zonneveld in een veenontginningslandschap

16 sluit aan bij kavelrichting en schaal van het landschap, op afstand van linten, vaarten en wegen commercieel houden van schapen géén hekken rondom, maar een brede watergang met ecologische oever grote velden dragen substantieel bij aan energietransitie van een afstand valt het zonneveld weg 16

17 3. Naar 2050?! Naar een (bijna) helemaal duurzame energievoorziening in 2050 van 20% duurzame energieopwekking in 2023 naar een bijna helemaal duurzame energievoorziening in 2050 (de uitstoot van CO is dan 80-95% minder vergeleken met 1990) 17

18 1. 2. (met huidige techniek) Enorme opgave energiemix (nog n.t.b.) met ca. 100% zon dan zo n ha nodig of ongeveer 4500 windturbines van 3MW 18

19 19

20 Ruimtelijke kwaliteit i.r.t. opschaling Waaruit bestaat de relatie tussen energietransitie en ruimtelijke kwaliteit? Is 'blijven inpassen' in de 'billy boekenkast' voldoende of is de transitie zo substantieel dat 'inpassen' of 'gelegenheidsplanologie' niet meer voldoen? Moeten er ook een aantal 'Oxford of Yale libraries' in het landschap geplaatst worden? Of kan het nog slimmer in de toekomst? 20

21 4. De praktijk 21