Overzicht Woord vooraf Consumentenrecht Energierecht Europees Recht Intellectuele Rechten Internationale ontwikkelingen Maatschappelijke Visie

Transcriptie

1 Overzicht Woord vooraf...17 Roger BLANPAIN, Voorzitter Robbie TAS, Secretaris Consumentenrecht...19 De nieuwe richtlijn consumentenkrediet en de implicaties voor de Belgische wetgeving Prof. Evelyne Terryn, docent K.U.Leuven campus Kortrijk en Dhr. Johan Vannerom, doctoraatsbursaal K.U.Leuven Energierecht...51 Recente ontwikkelingen van energierecht Dhr. Tim Vermeir, advocaat Publius (Brussel) en vrij wetenschappelijk medewerker IMER K.U.Leuven Europees Recht...75 Prejudiciële vragen aan het Hof van Justitie te Luxemburg: trends en praktische tips Prof. Piet Van Nuffel, referendaris bij het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen en deeltijds docent K.U.Leuven Intellectuele Rechten...95 De toekomst van het Europees octrooirecht Prof. Geertrui Van Overwalle, hoofddocent K.U.Leuven en hoogleraar U.Tilburg Internationale ontwikkelingen China: investeringen door China buiten China Dhr. Roel Nieuwdorp, advocaat Nieuwdorp Bevernage Goris Maatschappelijke Visie Vlaanderen in België en in Europa Prof. Roger Dillemans, ererector K.U.Leuven Mededingingsrecht Mededingingsbeleid in de storm Prof. Jacques Steenbergen, directeur- generaal van de Algemene directie Mededinging en buitengewoon hoogleraar K.U.Leuven Medisch Recht De ontwikkelingen in het medisch recht in 2008 Prof. Herman Nys, gewoon hoogleraar K.U.Leuven Notarieel Recht De onbetaalde verkoper in onroerend goed transacties Dhr. Frank Goddeeris, praktijkassistent K.U.Leuven Strafrecht en Criminologie Nieuwe wetgeving inzake witwassen en correctionalisering Prof. Bart Spriet, deeltijds docent K.U.Leuven en U.Antwerpen en advocaat 5

2 Arbeidsrecht Loon naar werk op hoger niveau - Gouden parachutes: een zachte landing? Mag en kan de wetgever ingrijpen in de loonvorming? Zin en (on)doelmatigheid van remuneratiecomités Dhr. Carl Bevernage, gewezen stafhouder te Brussel en voorzitter van de werkgroep Maatschappelijk verantwoord ondernemen in de Raad van de Europese Balies (CCBE) Europees Recht De Europese liberalisering van gereguleerde markten Mevr. Vanessa Galhardo-Galhetas, Regulatory Counsel bij De Post en deeltijds assistent Instituut voor Europees Recht K.U.Leuven Handelsrecht Verkoop van Kunst Dr. Bert Demarsin, doctor-assistent K.U.Leuven campus Kortrijk Maatschappelijke Filosofie Na het communisme is ook het liberaal kapitalisme stervend Prof. Em. Mark Eyskens, Minister van Staat Medisch Recht Recente ontwikkelingen omtrent gezondheidszorg en mededinging Prof. Stefaan Callens, deeltijds hoogleraar K.U.Leuven en advocaat en Dhr. Diego Fornaciari, assistent departement Maatschappelijke Gezondheidszorg K.U.Leuven Milieurecht Recente ontwikkelingen van milieurecht Dhr. Steve Ronse, advocaat Publius (Kortrijk) Rechtsleer Recht bedrijven in een meergelaagde rechtsorde Prof. Em. Walter Van Gerven, buitengewoon hoogleraar K.U.Leuven Socialezekerheidsrecht Sociale zekerheid en vergrijzing: zorg(en) voor de toekomst Dhr. Johan De Cock, administrateur-generaal van het RIZIV 6

3 Inhoud Overzicht...5 Woord vooraf...17 Roger BLANPAIN - Robbie TAS De implicaties van de nieuwe richtlijn consumentenkrediet voor het Belgisch recht...19 Evelyne TERRYN - Johan VANNEROM I. Inleiding...21 II. Harmonisatieniveau...22 III. De omzetting van de kernbepalingen van de Richtlijn in het Belgische recht Toepassingsgebied...24 A. Uitgesloten kredietovereenkomsten...24 B. Minimum- en maximumgrenzen...26 C. Consument...27 D. Kredietgever...28 E. Kredietbemiddelaar Reclame Informatieverplichtingen en beoordeling kredietwaardigheid consument...32 A. Precontractuele informatie en raadgevingsplicht...32 B. Beoordeling kredietwaardigheid...35 C. Contractuele informatie Toegang tot gegevensbanken Herroepingsrecht Gelieerde kredietovereenkomsten Vervroegde aflossing Overschrijding Jaarlijks kostenpercentage Controle op kredietgevers en bemiddelaars...46 IV. Besluit...47 Beknopte bibliografie...47 I. Wetgeving...47 II. Rechtsleer...48 De consument in de geliberaliseerde energiemarkt...51 Tim VERMEIR I. Energieprijzen en marktwerking De heisa over de prijsstijging van Electrabel Nieuwe bevoegdheden van de CREG Prijzenobservatorium Bedenking...57 II. Verstrenging van de gratis levering van elektriciteit...58 III. Positie van de consument ten aanzien van marktspelers Ombudsdienst Onderbrekingen, stroompannes en aansprakelijkheid

4 A. Rechtsverhouding tussen de afnemer en de distributienetbeheerder...61 B. Nieuwe aansprakelijkheidsregeling bij stroompannes...63 C. Continuïteit van de openbare dienst...64 D. Wet productaansprakelijkheid Verjaring van elektriciteitsfacturen...66 IV. Andere maatregelen om het energieverbruik te beperken Vanuit het standpunt van de eigenaar Vanuit het standpunt van de kandidaat-bouwers...69 A. EPB-eisen...69 B. EPB-procedure Startverklaring EPB-aangifte Vanuit het standpunt van de (kandidaat) huurders of kopers De consument met de pet en het zonnepaneel...73 Prejudiciële vragen aan het Hof van Justitie te Luxemburg: trends en praktische tips...75 Piet VAN NUFFEL I. De prejudiciële vragen van Belgische rechtscolleges doorgelicht Welke rechtscolleges stellen prejudiciële vragen?...77 A. Rechterlijke instanties die vragen kunnen stellen...77 B. Rechterlijke instanties die effectief vragen stellen Analyse per aanleg Vragen gesteld door de hoogste rechtscolleges Samenloop van Europese en interne prejudiciële vragen...83 C. Taalrol van de prejudiciële vragen...84 D. Domeinen waarin prejudiciële vragen worden gesteld De behandeling van prejudiciële vragen door het Hof van Justitie...85 A. Kennisgeving en vertaling van verwijzingsbeschikkingen...86 B. Behandeling van de prejudiciële vraag door het Hof van Justitie...87 C. Versnelde en spoedprocedure Praktische tips voor rechter en raadslieden...89 A. Formuleren van de prejudiciële vraag...89 B. Rol van de raadslieden tijdens de prejudiciële procedure...91 C. Verdere behandeling van het bodemgeschil...92 Bibliografie...93 De toekomst van het Europees octrooirecht...95 Geertrui VAN OVERWALLE - Vinciane VANOVERMEIRE I. Inleiding...97 II. Herziening van het Europees Octrooiverdrag Inwerkingtreding van de EPC London Protocol...98 III. Van European Patent Litigation Agreement (EPLA) naar Draft Agreement on the European Union Patent Court Stand van zaken sinds eind

5 2. Krachtlijnen van het nieuwe ontwerp van Akkoord over het Gerechtshof voor Octrooien van de Europese Unie Knelpunten IV. Voorstel van EU-verordening voor de invoering van een Gemeenschapsoctrooi Belangrijkste verwezenlijkingen van het nieuwe voorstel V. Vooruitblik China: investeringen door China buiten China Roel NIEUWDORP I. Verantwoording van het onderwerp II. Wat is outbound? III. De machtsverschuiving naar het Oosten IV. De politiek inzake buitenlandse investeringen V. Het institutionele apparaat VI. China Sovereign Wealth Funds VII. Een politiek in beweging VIII. Wat betekent deze tendens voor ons, juristen? IX. Het gele gevaar Besluit Vlaanderen in België en in Europa Roger DILLEMANS Mededingingsbeleid in de storm Jacques STEENBERGEN I. Eerste bedrijf: mededingingsbeleid en inflatiebestrijding Inflatieanalyse Concrete acties II. Tweede bedrijf: mededingingsbeleid en de financiële crisis III. Meer algemeen: geloofwaardigheid op proef gesteld De ontwikkelingen in het medisch recht in Herman NYS I. Rechten van de patiënt Voorstel voor een Europese richtlijn betreffende de toepassing van de rechten van de patiënt bij grensoverschrijvende gezondheidszorg Het Vlaams decreet van 16 juni 2006 betreffende het gezondheidsinformatiesysteem en het arrest van het Grondwettelijk Hof van 14 februari A. Schriftelijke toestemming vereist voor gegevensuitwisseling tussen beroepsbeoefenaars in de gezondheidszorg B. De veronderstelde toestemming voor gegevensuitwisseling wordt strikt beperkt tot leden van een zelfde team C. Geen recht van de patiënt op onrechtstreekse inzage in de persoonlijke notities van de zorgverlener II. Medische experimenten op de menselijke persoon zonder interventie

6 III. Menselijk lichaamsmateriaal Algemene voorwaarden voor de wegneming en gebruik van menselijk lichaamsmateriaal Wegneming van lichaamsmateriaal bij een levende donor en diens recht op (niet-) weten Wegneming van lichaamsmateriaal bij een overleden donor Secundair gebruik van lichaamsmateriaal A. Secundair gebruik voor andere doeleinden dan wetenschappelijk onderzoek B. Gebruik van residuair menselijk lichaamsmateriaal voor wetenschappelijk onderzoek Biobanken IV. Uitoefening van de gezondheidszorgberoepen Definitie van patiënt en gezondheidszorg Wachtdienst voor apothekers Hulpverlener-ambulancier Opsporen van geneesmiddelengebonden problemen Intrekking van het visum door de provinciale geneeskundige commissies A. Beroep tegen intrekking niet langer schorsend B. Intrekking ook mogelijk bij wijze van sanctie Tuchtrechtelijke bevoegdheid voor de provinciale geneeskundige commissies V. Varia Juridica Het ehealth platform Vergoeding van schade als gevolg van gezondheidszorg Geselecteerde bibliografie De niet-betaalde verkoper bij vastgoed- goed transacties Frank GODDEERIS - Luc WEYTS I. Inleiding II. Clausules in de onderhandse verkoopovereenkomst Opschortende voorwaarde van betaling van de koopprijs Opschortende voorwaarde van het bekomen van een financiering III. Na de ondertekening van de onderhandse verkoopovereenkomst Wettelijke waarborgen A. Het onroerend voorrecht van de niet-betaalde verkoper Ambtshalve inschrijving bij de overschrijving van de akte Ontslag of vrijstelling van ambtshalve inschrijving Gevolgen van de ambtshalve inschrijving in verschillende procedures Latere doorhaling van de inschrijving B. Ontbindende rechtsvordering of dwanguitvoering Burgerrechtelijk a. Stilzwijgend onbindend beding b. Uitdrukkelijk ontbindend beding Fiscaal

7 C. Niet-uitvoeringsexceptie Conventionele waarborgen A. Conventionele hypotheekvestiging B. Borgstelling door een derde C. Schade- of verhogingsbeding IV. Besluit Nieuwe wetgeving inzake witwassen en correctionalisering Bart SPRIET - Kristel DE SCHEPPER - Karolien VAN DE MOER I. De nieuwe witwaswet. Een praktische handleiding Inleiding: de wet van 10 mei De wijzigingen anno A. Een kort overzicht van de wijzigingen per type van witwasmisdrijf Het eerste witwasmisdrijf (art. 505, lid 1, 2 Sw.) Het tweede witwasmisdrijf (art. 505, lid 1, 3 Sw.) Het derde witwasmisdrijf (art. 505, lid 1, 4 Sw.) B. De nieuwe strafbepalingen globaal naast elkaar gezet Toepassing van de strafwet van 10 mei 2007 in de tijd Besluit II. Correctionalisering (en contraventionalisering) door het vonnisgerecht Inleiding: de wet van 8 juni Situatie vóór de wetswijziging anno A. Drempelcontrole B. Kwalificatiecontrole Situatie na de wetswijziging anno Schematisch overzicht van de bevoegdheidscontrole door de correctionele rechtbank na een aanhangigmaking via het onderzoeksgerecht A. Drempelcontrole B. Kwalificatiecontrole De beloning en opstapregelingen van bedrijfsleiders onder vuur in beursgenoteerde ondernemingen Een eerste stap naar een goedkoper ontslag van de kaderleden in alle bedrijven? Carl BEVERNAGE I. Decennia euforie II. De ontnuchtering III. Een aanzet tot beperking van buitensporige beloningen en exit regelingen van uitvoerende bestuurders in beursgenoteerde ondernemingen Transparantie van de vergoedingen via een remuneratiecomité en een remuneratieverslag A. Verklaring van deugdelijk bestuur het remuneratieverslag B. Het remuneatiecomité De maximale beëindigingsvergoeding A. Definitie B. Beoogde uitvoerende bestuurders

8 1. De beperking geldt voor de uitvoerende bestuurders, te weten: De maximumdrempel geldt enkel voor de Belgische ondernemingen van wie de effecten vrij worden verhandeld op de Belgische of op een buitenlandse markt. Buitenlandse genoteerde bedrijven die in België een filiaal hebben waarvan de effecten niet op publiek verhandeld worden vallen dus niet onder de nieuwe regeling. Ook de autonome overheidsbedrijven Belgacom en de Nationale Bank van België worden door de nieuwe regel beoogd C. De kwantitatieve beperking D. De draagwijdte van de beperking IV. Een (discriminerende) maat voor niets? Wat de ondernemingen betreft Ten aanzien van de andere bestuurders en kaderleden Europese liberalisering van gereguleerde markten Vanessa GALHARDO-GALHETAS I. Europese liberalisering van gereguleerde markten een trend II. Gemeenschappelijke kenmerken van Europese liberalisering van gereguleerde markten III. Dienst van algemeen economisch belang IV. Universele dienst V. Sector specifieke regulering Telecommunicatie sector A. Achtergrond B. Maatregelen Post sector A. Achtergrond B. Maatregelen Energie sector A. Achtergrond B. Maatregelen VI. Conclusie VII. Bibliografie Bibliografie I. Wetgeving Richtlijnen Green en White Papers van de Commissie Kaderbeslissingen en beslissingen II. Rechtspraak Gerecht van eerste aanleg Hof van Justitie III. Rechtsleer A. Boeken B. Tijdschriften

9 Vervalst, gestolen en gesmokkeld Juridische problemen bij de verhandeling van kunstvoorwerpen Bert DEMARSIN I. Over schoonheid en lelijkheid: het portret van de schaduwzijde II. Valse kunst: authenticiteitsgeschillen Authenticiteitsconcept A. Authenticiteit: geen intrinsieke kwaliteit van het kunstvoorwerp B. Authenticiteit: een complex en evolutief begrip C. Authenticiteit als kwaliteit van de toeschrijvingsactiviteit Rechtsbescherming bij de verhandeling van inauthentieke kunstvoorwerpen A. Bescherming van de wilsovereenstemming via de theorie van de wilsgebreken B. Kwaliteitsaanspraken van de koper op basis van het kooprecht Kwaliteitsaanspraken in het gemeen kooprecht Kwaliteitsaanspraken in het monistisch kooprecht C. Functionele analyse: een weging van verhaalsmiddelen Weging van de verhaalsmiddelen in het licht van algemene civielrechtelijke criteria Weging van de verhaalsmiddelen in het licht van bijzondere beschermende wetgeving: de tegenstelling tussen de gereguleerde en de liberale markt D. Uitbreiding van de basisanalyse met een aansprakelijkheidsluik jegens de professionele dienstverlener Organisatie van het veilingwezen Rechtspositie ten aanzien van de inbrenger Veilingcatalogus: aansprakelijkheid van het veilinghuis ten aanzien van de inbrenger Veilingcatalogus: aansprakelijkheid van het veilinghuis ten aanzien van de koper Consignatieovereenkomst en algemene veilingvoorwaarden II. Gestolen en gesmokkelde kunst: provenance-geschillen Wat is provenance? Omvang en historische achtergrond van het provenanceprobleem Diefstal & smokkel: wat met de bonafide koper? IV. Conclusie Beknopte bibliografie met betrekking tot het Belgisch recht Na de dood van het communisme is ook het kapitalisme stervend Mark EYSKENS I. Crisis betekent keerpunt II. De crisis van III. Wij beleven de eerste crisissen van het werelddorp IV. Crisis is structureel en veelzijdig:

10 V. De globalisering: de wereld één dorp VI. Cut the throat over competition VII. Gevolgen VIII. Een fundamentele crisis van het financieel systeem; een crisis van een bepaald type van liberaal kapitalisme IX. Naar meer collectieve besluitvorming X. Een globale wereld vereist nieuwe spelregels XI. Keynesiaanse relance is aanvankelijk aangewezen, vooral bij sterke stijging van de werkloosheid XII. Een Europees model? XIII. Besluit Mededinging en gezondheidszorg Stefaan CALLENS - Diego FORNACIARI I. Inleiding II. Principes inzake mededinging III. Het begrip onderneming Inleiding Artsen als ondernemingen De orde van geneesheren als ondernemingsvereniging Ziekenhuizen als ondernemingen Ziekenfondsen als ondernemingen? IV. Mededingingsbeperkende afspraken Inleiding Uitzonderingen op het verbod van artikel 2, 1 WEM A. Groepsvrijstellingen die voor de gezondheidszorg van bijzonder belang zijn B. Diensten van algemeen economisch belang Samenwerkingsverbanden in de gezondheidszorg A. Prijsafspraken in de gezondheidszorg B. Marktverdelingsafspraken in de zorg C. Afspraken over kwaliteit en doelmatige zorgverlening D. Gezamenlijke inkopen door ziekenhuizen E. Therapeutische formularia voor medische hulpmiddelen en geneesmiddelen F. Groeperingen en associaties van ziekenhuizen V. Staatssteun in de gezondheidszorg VI. Concentratiecontrole VII. Noodzaak tot marktordening in de gezondheidszorg Enkele actuele tendenzen in het milieurecht Steve RONSE - Bart VANDROMME I. inleiding II. milieuvergunningen De actualiseringstrein van het Vlarem Versoepeling van de indelingslijst Integratie van de lijst van risico inrichtingen inzake bodem in de indelingslijst Bijzondere voorwaarden bij een klasse 3 - inrichting

11 5. Andere wijzigingen? Besluit III. Het uniek loket Een ontwerpdecreet Vandaag De bijzondere procedure van het nieuwe loket Besluit IV. milieuhandhaving Inleiding Het Milieuhandhavingsdecreet Ontwerp van decreet houdende de wijziging van het Milieuhandhavingsdecreet Ontwerp van uitvoeringsbesluit bij het Milieuhandhavingsdecreet Besluit Over Codificatie en Convergentie in een meergelaagd Privaatrecht Walter VAN GERVEN I. Codificatie in staat van faillissement? II. Codificatie als een feniks herrezen uit zijn as? III. Europa dividet et imperat. Wetgevers let op uw tellen IV. Verkokerde wetgeving en wetgever V. Leven na codificatie: denken in termen van convergentie VI. Een generatie van Prinzipienreiter (=beginselhelden) VI. Conclusie Beknopte bibliografie Sociale zekerheidsrecht, Sociale zekerheid en vergrijzing: zorg(en) voor de toekomst (abstract) Jo DE COCK 15