De verwerking van gegevens over gezondheid: verhouding AVG nationaal recht

Transcriptie

1 De verwerking van gegevens over gezondheid: verhouding AVG nationaal recht Johan Vandendriessche Partner Erkelens Law Gastprofessor ICT-recht & privacyrecht UGent HoWest

2 HET BEGRIP GEGEVENS OVER GEZONDHEID Nieuwe definitie gegevens over gezondheid Persoonsgegevens Verband met de fysieke of mentale gezondheid van een natuurlijke persoon Ruim te interpreteren? Voorbeelden Gegevens over verleende gezondheidsdiensten waarmee informatie over zijn gezondheidstoestand wordt gegeven Unieke identificatoren voor gezondheidsdoeleinden Genetische gegevens Informatie over ziektes en behandelingen

3 GEVOLGEN VERWERKING Verwerking gegevens over gezondheid heeft (potentieel) veel gevolgen Verwerkingsverbod (met uitzonderingen) Impact beoordeling verenigbaarheid doel bij verdere verwerking Beperkingen inzake geautomatiseerde individuele besluitvorming Verplichting inzake DPIA Verplichte aanstelling DPO Geen toepassing uitzondering verwerkingsregister Beperking uitzondering aanstellingsplicht vertegenwoordiger

4 Algemeen principe: verwerkingsverbod Uitzondering: specifieke uitzonderingen voor de verwerking van gegevens over gezondheid Opgelet met kleine terminologische verschillen m.b.t. de voorwaarden van deze uitzonderingen (redactiefouten?) Verhouding met de algemene rechtsgrondslagen? Cumulatief of alternatief? Doorgaans samenvallend maar niet altijd Belangrijke vraag in het licht van de verruimde informatieplicht (artikel 13 AVG) en de registerplicht (artikel 30 AVG)

5 Uitdrukkelijke toestemming Wijziging t.o.v. huidige wetgeving is zeer beperkt WVP: schriftelijke toestemming, te allen tijde intrekbaar Mogelijkheid voor de Belgische wetgever om te bepalen dat het verwerkingsverbod niet kan worden opgeheven door de toestemming van de betrokkene Algemene toepassing is weinig waarschijnlijk Specifieke toepassing is zeer aannemelijk (en in lijn met huidige wetgeving) Specifiek en voorwaardelijk verbod in de arbeidsrelatie Specifiek en voorwaardelijk verbod bij afhankelijkheidspositie

6 Sociaal recht Noodzakelijk m.o.o. de uitvoering van rechten en plichten van de verwerkingverantwoordelijke of de betrokkene op het gebied van arbeidsrecht en sociaal zekerheidsrecht Toegestaan door nationaal recht Toegestaan door collectieve overeenkomsten (CAO s) met passende waarborgen voor de grondrechten en de fundamentele belangen van de betrokkene B.v. specifieke sociale verworvenheden gelieerd aan de gezondheidstoestand van de werknemer

7 Vitale belangen Noodzakelijk ter bescherming van de vitale belangen van de betrokkene of van een andere natuurlijke persoon indien de betrokkene fysiek of juridisch niet in staat is zijn toestemming te geven Bescherming van een belang door voor het leven van de betrokkene essentieel is, b.v. dringende medische noodzaak in een zaak van leven of dood Onderschikt aan de toestemming Wanneer de toestemming mogelijk is, dan geldt deze uitzondering niet

8 Ledenbeheer Verwerking door specifieke stichtingen, verenigingen of instanties zonder winstoogmerk Werkzaam op politiek, levensbeschouwelijk, godsdienstig of vakbondsgebied Mutualiteit? Gekaderd in gerechtvaardigde activiteiten Passende waarborgen Betrekking op leden of voormalige leden of personen waarmee regelmatig contact wordt onderhouden Persoonsgegevens worden niet buiten de entiteit verstrekt zonder de toestemming van de betrokkene Wat met verwerkers?

9 Openbaar gemaakte informatie Verwerking m.b.t. persoonsgegevens die kennelijk door de betrokkene openbaar zijn gemaakt Intentie tot openbaarmaking Voorbeelden Informatie geplaatst op internet en sociale media Informatie verstrekt door sporters tijdens interviews

10 Rechtsvorderingen Noodzakelijk voor de instelling, uitoefening of onderbouwing van een rechtsvordering Gerechten die handelen in het kader van hun rechtsbevoegdheid Ruime uitzonderingsgrond voor advocaten, verzekeringsmaatschappijen (opgelet: enkel in de context van rechtsvorderingen, niet in de context van de acceptatie),

11 Zwaarwegend algemeen belang Noodzakelijk om redenen van zwaarwegend algemeen belang Op grond van wettelijke bepaling Evenredigheid met nagestreefde doel Recht op bescherming van persoonsgegevens moet worden geëerbiedigd Passende en specifieke maatregelen ter bescherming van de grondrechten en de fundamentele belangen van de betrokkene

12 Zorgverstrekking Noodzakelijk voor preventieve geneeskunde of arbeidsgeneeskunde, zorgverstrekking, verstrekking van sociale diensten en het beheer van voorgaanden Op grond van wettelijke bepaling of overeenkomst met gezondheidswerker Verwerking Door of onder verantwoordelijkheid van een beroepsbeoefenaar die (wettelijk) is gebonden aan het beroepsgeheim Andere personen die wettelijk of door toezichthouder tot geheimhouding zijn gehouden Wat met contractuele vertrouwelijkheidsverplichting?

13 Algemeen belang (volksgezondheid) Noodzakelijk om redenen van algemeen belang op het gebied van volksgezondheid Bescherming tegen ernstige grensoverschrijdende gevaren voor de gezondheid Waarborgen van hoge normen inzake kwaliteit en veiligheid Gezondheidszorg Geneesmiddelen of medische hulpmiddelen Wettelijke grondslag Passende en specifieke maatregelen ter bescherming van de rechten en vrijheden van de betrokkene (en in het bijzonder beroepsgeheim)

14 Archivering en onderzoek Noodzakelijk m.o.o. archivering in het algemeen belang Noodzakelijk m.o.o. wetenschappelijk of historisch onderzoek Noodzakelijk voor statistische doeleinden Evenredige met nagestreefde doel Het recht op bescherming van persoonsgegevens wordt geëerbiedigd Passende en specifieke maatregelen ter bescherming van de grondrechten en de belangen van de betrokkene

15 Ruimere benadering in de toekomst voor primaire verwerkingen? Toekomst voor het bestaande wettelijke kader (KB 13 februari 2001) inzake secundaire verwerkingen? Cascadestelsel Anoniem Gecodeerd Ongecodeerd Relatief gunstig regime secundaire verwerkingen Opgelet wel bij gegevens over gezondheid: verstrenging en verzwakking van verplichtingen Tekst zou behouden kunnen blijven mits kleine bijsturing [Title]

16 MOGELIJKHEDEN VOOR DE NATIONALE WETGEVER Bijkomende voorwaarden (ook beperkingen) Genetische gegevens Biometrische gegevens Gegevens over gezondheid Geen belemmering voor het vrije verkeer van gegevens binnen de EU Bijkomende voorwaarden of beperkingen zijn zeer aannemelijk Verplichte rechtstreekse inzameling? Artikel 25 KB 13 februari 2001 lijkt overbodig geworden Artikel 26 KB 13 februari 2001 allicht overbodig Verwerking/mededeling genetische gegevens door/aan verzekeraars

17 MOGELIJKHEDEN VOOR DE NATIONALE WETGEVER Wetgever kan onder omstandigheden voorafgaand overleg of voorafgaande toestemming opleggen Procedure ten aanzien van Gegevensbeschermingsautoriteit Taak van algemeen belang Machtigingsbeleid wordt duidelijk gehandhaafd Afschaffing sectorale comités (omwille van onafhankelijkheidsvereiste) Artikel 111 Wet Gegevensbeschermingsautoriteit: handhaving bestaande algemene machtigingen Handhaving impliceert dat andere instanties het machtigingsbeleid zullen overnemen

18 SECTORALE WETGEVING AVG laat voldoende speling voor gezondheidssector om persoonsgegevens en gegevens over de gezondheid te verwerken Verplichting tot houden van een patiëntendossier Spanningsveld met de Wet Patiëntenrechten Rechten van de betrokkene Mogelijke handhaving via artikel 23 AVG

19 WAT BRENGT DE TOEKOMSTIGE NATIONALE WETGEVING? NOG EVEN AFWACHTEN Johan Vandendriessche