Praktijkboek sociale zekerheid Voor de onderneming en de sociale adviseur

Transcriptie

1 Praktijkboek sociale zekerheid 2014 Voor de onderneming en de sociale adviseur

2

3 Praktijkboek sociale zekerheid 2014 Voor de onderneming en de sociale adviseur Johan PUT Editor Gewoon hoogleraar KU Leuven-Instituut voor Sociaal Recht Vanessa VERDEYEN Hoofdredacteur Docente sociaal recht en zorgrecht Vrijwillig wetenschappelijk medewerkster KU Leuven-Instituut voor Sociaal Recht Eveline ANKAERT Advocaat Lydian, departement Employment, Pensions & Benefits Ruth D HAESE Wetenschappelijk medewerkster KU Leuven-Instituut voor Sociaal Recht Peter HANNES Juridisch expert, Departement Onderzoek en Ontwikkeling, LCM Enrico LEENKNECHT Attaché RSZ Controledienst Paul SCHOUKENS Hoogleraar KU Leuven-Instituut voor Sociaal Recht Yves STEVENS Hoofddocent KU Leuven-Instituut voor Sociaal Recht Isabelle VAN DER STRAETE Juriste OCMW Gent

4 Verantwoordelijke uitgever: Hans Suijkerbuijk # 2014 Wolters Kluwer Belgium NV Ragheno Business Park Motstraat 30 B 2800 Mechelen Tel.: Fax: info@kluwer.be Behoudens de uitdrukkelijk bij wet bepaalde uitzonderingen mag niets uit deze uitgave verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt worden, op welke wijze ook, zonder de uitdrukkelijke voorafgaande en schriftelijke toestemming van de uitgever. D/2014/2664/ BP/PSOZ-YI14001

5 Woord vooraf Het socialezekerheidsrecht is een uitgebreide materie, waarmee elke werkgever en werknemer, elke zelfstandige, elke inwoner te maken heeft. Nochtans gaat het hier om een snel evoluerende en complexe reglementering, die steeds moeilijker te begrijpen is. Dit waren voor ons de redenen om een Praktijkboek Sociale Zekerheid te schrijven. Deze jaargids heeft de bedoeling het socialezekerheidsrecht te beschrijven met verschillende praktijkbehoeften als uitvalshoek: enerzijds de dagelijkse problematiek waarmee de personeelswerker wordt geconfronteerd, zoals de bijdrageregeling en de administratieve formaliteiten, en anderzijds de meest diverse concrete vragen over sociale zekerheid die vaak worden gesteld aan personeelswerkers en adviseurs in sociale zekerheid (sociale secretariaten, sociale verzekeringsfondsen, OCMW s, adviescentra,...). Voor een juridisch basiswerk verwijzen we naar het bij Intersentia uitgegeven Handboek Socialezekerheidsrecht (van J. Van Langendonck, J. Put, D. Simoens, G. Van Limberghen en A. Van Regenmortel), dat meer aandacht geeft aan de historische ontwikkeling, het achterliggende ideeëngoed en de juridische knelpunten van de sociale zekerheid. Het Praktijkboek start met een algemeen deel en gaat vervolgens in op de sociale zekerheid voor werknemers, de sociale zekerheid voor zelfstandigen en de bijstandsregelingen. De materie wordt zo overzichtelijk mogelijk gemaakt aan de hand van voorbeelden, tabellen en schema s. De reglementering wordt beschreven zoals deze wordt toegepast en geïnterpreteerd door de administratie en de rechtspraak. Er wordt ook zoveel mogelijk aangeduid welke formulieren waarvoor moeten worden gebruikt. Het boek wordt gedragen door en bijna exclusief geschreven door (eventueel gewezen) medewerkers van het Instituut voor Sociaal Recht van de Faculteit Rechtsgeleerdheid van de KU- Leuven. Hierdoor kan in volle onafhankelijkheid en objectiviteit de materie worden behandeld. Bovendien werd het oorspronkelijke manuscript voorgelegd aan een adviescomité, samengesteld uit verscheidene personen werkzaam in de socialezekerheidsadministratie. Hun opmerkingen en suggesties, die werden verwerkt in de definitieve versie, garanderen een nog grotere betrouwbaarheid en praktijkgerichtheid. Elk hoofdstuk is zo veel als mogelijk volgens een vaste structuur ingedeeld: het toepassingsgebied van de sector; de voorwaarden om recht te hebben op een prestatie; de prestaties. Naast de eigenlijke prestatie(s), eigen aan de sector, komen ook de volgende aspecten hier aan bod: cumulatiemogelijkheden of -verboden en (sociale of fiscale) inhoudingen; verplichtingen van betrokken partijen (werkgevers en werknemers, zelfstandigen, gerechtigden); andere procedureaspecten (o.a. betaling, terugvordering, beroep en verjaring); administratieve en strafsancties; het sociaal statuut van de gerechtigden op de prestatie. Dit onderdeel komt alleen aan bod bij de inkomensvervangende prestaties. Ook de benadering is voor het hele boek gelijklopend: in het begin wordt de basiswetgeving aangeduid; nadien wordt de toepasselijke wetgeving tussen haakjes onder de titels weergegeven; de belangrijkste rechtspraak wordt in noot aangehaald; op het einde van elk hoofdstuk zijn een beknopte literatuurlijst en eventuele nuttige adressen opgenomen. Kluwer Praktijkboek sociale zekerheid 2014 V

6 WOORD VOORAF De aanduiding van de bedragen gebeurt telkens zowel niet-geïndexeerd als geïndexeerd. Eerst wordt het niet-geïndexeerde bedrag vermeld zoals dat in de wet staat, gevolgd door het actuele bedrag, tussen rechte haakjes [ ]. Alle actuele bedragen worden nogmaals in een apart katern opgenomen, achteraan in het boek. Dit boek wordt elk jaar herwerkt. Wij hopen dat dit boek een echte gids mag worden voor uw zoektocht in het socialezekerheidsrecht en een nuttig werkinstrument dat u makkelijk ter hand kan nemen. Bij de editie 2014 De editie 2014 is bijgewerkt tot het Belgisch Staatsblad van 31 maart De auteurs VI Praktijkboek sociale zekerheid 2014 Kluwer

7 Algemene inhoud Woord vooraf V Algemeen deel 1 I Verplichtingen socialezekerheidsinstellingen 3 II Informatisering van het socialezekerheidsbeheer 13 III Sociaal procesrecht 25 IV Internationale en Europeesrechtelijke aspecten van sociale zekerheid 35 BOEK I Sociale zekerheid voor werknemers 83 DEEL I Socialezekerheidsbijdragen 85 DEEL II Gezondheidszorg 221 DEEL III Arbeidsongeschiktheid 283 DEEL IV Moederschap 331 DEEL V Arbeidsongevallen 353 DEEL VI Beroepsziekten 411 DEEL VII Gezinsbijslagen 437 DEEL VIII Werkloosheid 485 DEEL IX Werkloosheid met bedrijfstoeslag 651 DEEL X Pensioenen 711 BOEK II Sociale zekerheid voor zelfstandigen 827 DEEL I Socialezekerheidsbijdragen 829 DEEL II Gezondheidszorg 859 DEEL III Arbeidsongeschiktheid 869 DEEL IV Moederschap 889 DEEL V Gezinsbijslagen 895 Kluwer Praktijkboek sociale zekerheid 2014 Inhoud 1

8 ALGEMENE INHOUD DEEL VI Faillissementsverzekering 911 DEEL VII Pensioenen 921 BOEK III Bijstand 977 DEEL I Maatschappelijke integratie 979 DEEL II OCMW-dienstverlening 1013 DEEL III Inkomensgarantie voor ouderen 1031 DEEL IV Tegemoetkomingen aan personen met een handicap 1049 DEEL V Zorgverzekering 1077 DEEL VI Gewaarborgde gezinsbijslag 1103 Bijlage 1115 Geïndexeerde bedragen sociale zekerheid 1117 Zaakregister Inhoud 2 Praktijkboek sociale zekerheid 2014 Kluwer