[ N E W S L E T T E R ] SEPTEMBER 2010

Transcriptie

1

2 [ N E W S L E T T E R ] SEPTEMBER 2010 Waarom meer aandacht voor kinrrechten? Omdat: elk jaar nog 9 miljoen kinren sterven voor hun vijf verjaardag aan ziekten die te voorkomen zijn (zoals onrvoeding en gangbare ziekten als diarree, mazelen, etc.); 15 miljoen kinren minstens een van bei ours verloren heeft aan AIDS; 70 miljoen moers en kinren geen toegang hebben tot medische zorgen waarop ze recht hebben; elk jaar naar schatting 1,2 miljoen kinren in kinrhanl terecht komen. (Bron: State of the World s children 2010-UNICEF) Meer dan één r van bevolking van ontwikkelingslann is jonger dan 18 jaar. 40% onr hen meer dan een half miljard kinren - moeten weten te overleven met minr dan 1euro per dag. Het wordt duilijk dat wanneer men armoe op een efficiënte en structurele manier wil bestrijn, kinren, hun rechten en specifieke non een centrale plaats moeten krijgen in het ontwikkelingsbeleid en ontwikkelingsprogramma s. De Wereldbank bereken dat elke euro die men investeert in kinren en hun toekomst, samenleving 7 euro opbrengt. Men kan zich geen betere investering wensen in strijd tegen armoe! Kinrrechten als kloppend hart van Millenniumdoelstellingen Met 8 Millenniumdoelstellingen engageren 189 lann zich expliciet om armoe in wereld op een efficiënte manier te bestrijn en tegen 2015 wereld uit te helpen. Ze dienen als blauwdruk voor het internationale ontwikkelingsbeleid en daaruit voortvloeien programma s en worn zowel door regeringen als erken NGO s onrschreven. Zes van acht objectieven zijn rechtstreeks verbonn met het welzijn en ontwikkeling van kinren. Een duurzaam gevecht tegen armoe krijgt dan ook maar kans op slagen wanneer het hand in hand gaat met een zeer gerichte aanpak van die problemen waarmee kinren dagelijks geconfronteerd worn. Tegen 2015 moeten 8 millenniumdoelstellingen gehaald zijn: 1. Terugdringen van honger en armoe 2. Toegankelijk basisonrwijs voor iereen 3. Een gelijke behanling van man en vrouw en het versterken van positie van vrouw 4. Terugdringen van kinrsterfte 5. Verbeteren van gezondheid van moers 6. De strijd tegen HIV/aids, malaria en anre ziekten 7. Actief werken aan een duurzaam milieu 8. Een mondiaal partnerschap voor ontwikkeling 2

3 [ N E W S L E T T E R ] SEPTEMBER 2010 Meer dan een half miljard kinren in wereld leven in een situatie die mijlenver verwijrd ligt van diegene waarnaar we streven. Armoe ontneemt hen hun waardigheid, brengt hun leven in gevaar en beperkt hun kansen op een toekomst. Conflicten en geweld beuken in op bescherming die hun omgeving hen kan bien. HIV/AIDS is nietsontziend en gritst ours, leerkrachten, dokters en verplegers weg uit hun leven. Ook kinren zelf blijven niet gespaard. Vergeet men hen, dan verliest men kostbare kansen op een betere toekomst. Die toekomst ligt in grotenels in hann van staten en naties: pas als zij werk maken van het realiseren van rechten van alle kinren hebben Millenniumdoelstellingen een reële slaagkans. In september 2010 komt internationale gemeenschap samen om een tussentijdse evaluatie op te maken van implementatie en realisatie van Millenniumdoelstellingen. We hopen dat conferentie, tien jaar na adoptie van Millenium Verklaring, met enkele ambitieuze maatregelen en richtlijnen komt waarin meer aandacht wordt besteed aan rol die kinrrechten spelen in realisatie van haar 8 objectieven. Op 23 juni verscheen een tussentijds rapport over voortgang in verwezenlijkingen van Millenniumdoelstellingen. VNsecretaris Ban Ki-moon herinner er internationale gemeenschap aan dat weg, ondanks enkele belangrijke successen, nog lang is. Er wordt zeker vooruitgang geboekt maar het gaat te traag en successen zijn nog te onregelmatig en partieel. Zo gaat het verbeteren van levenomstandighen van armsten bijvoorbeeld slechts met kleine stappen vooruit. Inspanningen voor doelstellingen die moeilijker te realiseren zijn, worn doorkruist door gebeurtenissen die voortvloeien uit klimaatveranringen en economische en voedselcrisis. Deze kritische benkingen mogen natuurlijk verwezenlijkingen niet helemaal overschaduwen. Er zijn enkele belangrijke overwinningen geboekt: met name, sterk toegenomen toegang tot het basisonrwijs in een groot aantal ontwikkelingslann, vooral in Afrika, krachtdadige interventies op vlak van gezondheid van kinren en in strijd tegen HIV/AIDS en malaria en het bijna bereiken van objectieven met betrekking tot toegang tot zuiver drinkwater. 3

4 [ N E W S L E T T E R ] SEPTEMBER 2010 In België bekleedn Millenniumdoelstellingen altijd al een centrale plaats in het referentiekar van Belgische ontwikkelingssamenwerking, en ze zullen dat ook blijven doen. Getuige daarvan is politieke beleidsnota die voorbereid werd voor Plenaire Vergaring van Verenig Naties op september Hierin wordt visie en grote lijnen van Belgische ontwikkelingssamenwerking als volgt samengevat: De MDG s, gebaseerd op ontwikkeling van mens en strijd tegen armoe, blijven een centraal referentiepunt in Belgische ontwikkelingssamenwerking. De vooruitgang in verwezenlijkingen van MDG s verloopt te traag. De zomertop zou zich dan ook moeten concentreren op het uitwerken van strategieën en maatregelen om sneller concrete resultaten te boeken op het terrein. De MGD s en implementatie ervan zijn collectieve verantwoorlijkheid van alle lidstaten. Zij verbinn zich ertoe ter onrsteuning van het ontwikkelingssamenwerking een efficiënt ontwikkelingsbeleid te voeren en te waken over een goed bestuur. De zomertop moet speciale aandacht besten aan groeien ongelijkhen en specifieke situatie van kwetsbare staten. Het Platform vraagt meer aandacht voor rol van kinrrechten in MDG s Het Platform Kinrrechten in Ontwikkelingssamenwerking vraagt meer aandacht voor plaats die kinren en kinrrechten krijgen in Millenniumdoelstellingen. We zijn er immers van overtuigd dat het heroverwegen van MDG s, ditmaal tegen achtergrond van kinrrechten, een noodzakelijke voorwaar is voor realisatie van alle acht objectieven. De vooruitgang die tot op hen geboekt is houdt jammer genoeg nog geen verbetering in van situatie en het lot van meest kwetsbare kinren. Ettelijke studies tonen bovendien aan dat in eenzelf land kloof tussen het welzijn van kinren geboren in arme en rijke gezinnen elk jaar groeit. De ongelijkheid neemt niet af maar toe, en dat op alle vlakken; onrwijs, gezondheid en voeding. Het zijn bevindingen die een zware hypotheek leggen op realisatie van verschillen MDG s. 4

5 [NEWSLETTER] SEPTEMBER 2010 Indien er geen bijkomen inspanningen worn geleverd om meest kwetsbare groepen een prominente plaats te geven in ontwikkelingssamenwerking, wordt vooruitgang in betrokken lann ongetwijfeld afgeremd. Een kinrrechtenbenaring waarin duilijk benadrukt wordt dat alle rechten gerealiseerd moeten worn voor alle kinren, zou een waarvolle aanvulling zijn op het ontwikkelingsbeleid dat vervat zit in MDG s. Naast speciale aandacht die kinrrechtenbenaring heeft voor meest kwetsbare kinren, houdt ze ook rekening met een brere waaier aan rechten en maatregelen die positie van het kind moeten verbeteren; enkele voorbeeln daarvan zijn bescherming tegen geweld en uitbuiting, het recht op een intiteit en het recht op een eigen mening. Een samengaan van een kinrrechtenbenaring en MDG s staat garant voor een echte duurzame ontwikkeling. In komen jaren zal het Platform dan ook bij beleidsmakers pleiten voor een integratie van ze benaring in het ontwikkelingsbeleid. Een integratie die samengaat met een grotere en meer toegespitste aandacht voor meest kwetsbare groepen in samenleving, en voor kinren in het bijzonr. 5

6 [NEWSLETTER] SEPTEMBER 2010 De link tussen kinrrechten en Millenniumdoelstellingen Kinrrechten zitten vervat in kern en het hart van Millenniumdoelstellingen. Zes van acht objectieven hebben bovendien een rechtstreekse en onmiskenbare link met kinren en kinrrechten. extreme MDG 2: Verzekeren van basisonrwijs voor iereen Volgens het rapport over vooruitgang in het verwezenlijken van MDG s (juni 2010) daal het aantal personen in ontwikkelingslann dat moet leven van minr dan 1,25 dollar per dag van 1,8 miljard in 1990 naar 1,4 miljard in Een belangrijke vooruitgang, zeker wanneer men in het achterhoofd houdt dit aantal sterk gestegen was in het begin van dit cennium. In zelf perio van 1194 tot zakte armoegraad van 46% naar 27%. Voor crisis werd armoe in bijna alle regio s met rasse schren terug gedrongen. De mondiale economische crisis luid echter een abrupt ein in van ze positieve evolutie en ed cijfers over honger en hongersnood in 2009 opnieuw als een pijl lucht inschieten. Voor vele regio s is dit een van meest prangen en verstrekken gevolgen van financiële en voedselcrisis. Ondanks alle geboekte successen lijdt een op vier kinren in ontwikkelingslann nog steeds aan onrgewicht. Meer dan 42 miljoen mensen zijn op vlucht voor conflicten of vervolging. Volgens het rapport over vooruitgang in het verwezenlijken van MDG s (juni 2010) zet stijging in het aantal kinren dat naar basisschool gaat zich gestaag verr. Vandaag gaan 89% kinren in ontwikkelingslann naar basisschool. Desalniettemin gaat ook hier vooruitgang niet snel genoeg opdat alle kinren, jongens en meisjes, eerste schoolcyclus hebben afgerond tegen Terwijl het aantal kinren dat naar basisschool gaat blijft groeien, neemt het totaal aantal kinren dat niet naar school gaat ook af; van 106 miljoen in 1999 naar 69 miljoen in Meer dan helft van ze kinren (31 miljoen) leeft in subsahara Afrika en meer dan een kwart (18 miljoen) in Zuid-Azië. De ongelijkheid in scholarisatiegraad tussen jongens en meisjes daalt ook gestaag: tussen 1999 en 2008 zakte het percentage meisjes dat naar school ging van 57% naar 53%. MDG 1: Terugdringen armoe en honger van MDG 1 - link met kinrrechten: MDG 2 - link met kinrrechten: Rechten van het Kind, artikel 27; Universele Verklaring van Rechten van Mens, artikel 25 (1); rechten, artikel 11 Rechten van het Kind, artikel 28 (1)(a); Universele Verklaring van Rechten van Mens, artikel 25 (1); rechten, artikel 13 en 14 6

7 [NEWSLETTER] MDG 3: Bevorren van gelijkheid tussen man en vrouw en het versterken van positie van vrouw Volgens het rapport over vooruitgang in het verwezenlijken van MDG s (juni 2010) heeft armoe verstrekken gevolgen voor onrwijskansen van meisjes. Van alle meisjes die leeftijd bereikt hebben waarop ze naar basisschool kunnen, komt 60% uit meest arme gezinnen. Zij lopen drie keer meer kans om geen opleiding te krijgen dan meisjes uit rijkste gezinnen. Voor vrouwen zijn vaak enkel die banen weg gelegd die geen werkzekerheid bien. De financiële crisis van 2008 en prijsstijgingen voor basisproducten hebben wereldwijd arbeidsmarkt nog verr uitgehold. Vrouwen zijn oververtegenwoordigd in informele sectoren; die sectoren dus waar werkzekerheid en sociale voorlen zo goed als onbestaand zijn. De hogere posities zijn nog steeds grotenels voorbehoun voor mannen. Stap voor stap doen vrouwen hun intre in het politieke leven en krijgen ze toegang tot politieke macht. Een zeer trage evolutie waarbij speciale maatregelen en opgeleg quota nog steeds nodig zijn. MDG 4: terugdringen kinrsterftecijfer SEPTEMBER 2010 van het Volgens het rapport over vooruitgang in het verwezenlijken van MDG s (juni 2010) zijn er wezenlijke stappen onrnomen om het kinrsterftecijfer terug te dringen. Sinds 1990 is het aantal kinren dat sterft voor leeftijd van dan 5 jaar terug gelopen met 28%, van 100 don per 1000 levend geborenen in 1990 naar 72 in Wereldwijd is het sterftecijfer voor kinren jonger dan 5 jaar gedaald van 12,5 miljoen in 1990 naar 8,8 miljoen in Concreet betekent dit dat er in 2008 per dag kinren minr stierven dan in Ondanks successen en ondanks het feit dat meerrheid van sterftegevallen te wijten is aan voorkoombare of behanlbare ziekten, blijven veel ontwikkelingslann worstelen met een hoog kinrsterftecijfer. Wereldwijd waren in 2008 slechts 4 ziekten longontsteking, diarree, malaria en AIDS - verantwoorlijk voor 43% van sterftegevallen bij kinren jonger dan 5 jaar. Vandaag dreigt het succes in strijd tegen mazelen maar van korte duur te zijn: het tijlijk gebrek aan fondsen blijft aanhoun en dreigt een structureel gegeven te worn. MDG 3 - link met kinrrechten: MDG 4 - link met kinrrechten: Rechten van het Kind, artikel 2; Universele Verklaring van Rechten van Mens, artikel 2; rechten, artikel 3 Rechten van het Kind, artikels 6,24 (2)(a); Universele Verklaring van Rechten van Mens, artikel 25; rechten, artikel 12 (2)(a) 7

8 [NEWSLETTER] SEPTEMBER 2010 MDG 5: Verbeteren van gezondheid van moer MDG 6: strijd tegen malaria en anre ziekten HIV/AIDS, Volgens het rapport over vooruitgang in het verwezenlijken van MDG s (juni 2010) eerste gegevens doen vermoen dat er reeds vooruitgang is geboekt op vlak van het verbeteren van gezondheid van moers. Sommige lann rapporteren aan hand van moersterfte-ratio s een eerste daling. Maar die daling ligt nog ver af van 5,5% die nodig is om vijf Milleniumdoelstelling te realiseren. De belangrijkste doodsoorzaken van moersterfte in ontwikkelingslann zijn bloedingen en hypertensie. Samen zijn ze verantwoorlijk voor helft van sterftegevallen bij zwangere vrouwen en moers. Het goe nieuws is dat meeste van ze sterftegevallen vermen kunnen worn. De meest risicovolle regio s voor bevallingen zijn Zuid-Azië en sub-sahara Afrika waar overgrote meerrheid van vrouwen bevalt zonr hulp van medisch gekwalificeerd personeel. Een groeiend aantal vrouwen krijgt wel prenatale zorg maar er blijft een flagrante ongelijkheid bestaan wat betreft zorg tijns zwangerschap. Zo staat vandaag het terugschroeven van het aantal zwangerschappen bij adolescenten volkomen stil waardoor gezondheid en het leven van meer en meer jonge moers in gevaar worn gebracht. Volgens het rapport over vooruitgang in het verwezenlijken van MDG s (juni 2010) lijkt epimie zich in meeste regio s gestabiliseerd te hebben. Desalniettemin blijft prevalentie in Oost-Europa, Centraal-Azië en anre reiog s in Azië hoog door het groot aantal nieuwe infecties. Sub-Sahara Afrika blijft met 72% van alle nieuwe HIVbesmettingen in 2008 nog steeds het meest getroffen gebied. Nog in 2008 vertegenwoordigen jongeren tussen 15 en 24 jaar oud 40% van alle nieuwe HIV-besmettingen bij volwassenen wereldwijd. In meeste ontwikkelingslann gebruiken jongeren geen voorbehoedsmidlen tijns hun seksuele betrekkingen. In datzelf jaar 2008 verloren 17,5 miljoen kinren minstens één our aan gevolgen van HIV/AIDS. De overgrote meerrheid onr hen (14,1 miljoen) leeft in subsahara Afrika. MDG 5 - link met kinrrechten: MDG 6 - link met kinrrechten: Rechten van het Kind, artikel 5(e), 24; Universele Verklaring van Rechten van Mens, artikel 25; rechten, artikel 12 Rechten van het Kind, artikel 24; Universele Verklaring van Rechten van Mens, artikel 25; rechten, artikel 12 8

9 [ N E W S L E T T E R ] SEPTEMBER 2010 Kinrrechten versterken Milleniumdoelstelligen Kinrrechten zijn een belangrijk instrument in realisatie van Millenniumdoelstellingen; ze verzekeren immers dat vooruitgang die geboekt wordt rechtvaardig en duurzaam is. Meer dan een instrument zijn ze een normatief kar dat zich baseert op een geheel aan universele waarn. Kinrrechten en Millenniumdoelstellingen drijven op zelf principes, met name participatie, autonomisering en ownership ( partnerlann nemen zelf verantwoorlijkheid over ontwikkelingsprogramma s in hann). Maar ze hebben nog meer gemeen: bein zijn het belangrijke instrumenten waarmee voortgang in verwezenlijking van Milleniumdoelstellingen kunnen gemeten worn. De ontwikkeling van mensheid en het terugdringen van armoe staan ook ingeschreven in zowel ambities van het van Rechten van het Kind als ze van Millennium Verklaring. Daartegenover staat dat kinrrechten en Millenniumdoelstellingen elk ook in een eigen, onafhankelijk kar operationeel zijn en ze elkaar zo kunnen versterken. De Millenniumdoelstellingen zijn een aanmoediging voor het realiseren van een groot aantal kinrrechten die tot op hen vaak wern verwaarloosd. Omgekeerd werpen kinrrechten een nieuw en positief licht op realisatie van Millenniumdoelstellingen: kinrrechten zijn universeel, onvervreemdbaar, onelbaar en onrling afhankelijk; kinrrechten is een thema dat elke natie aanbelangt; kinrrechten zijn formeel en juridisch binnd. Ze staan zwart op wit in het Rechten van het Kind van Verenig Naties (1989) en in een reeks internationale verdragen die betrekking hebben op mensenrechten; kinrrechten zijn tijdloos In een ontwikkelingsbeleid dat stoelt op kinrrechten en als dusdanig op het VN- Rechten van het Kind en internationale waarn en normen rond kinren - wordt elk kind beschouwd als een uniek menselijk wezentje, aan iereen gelijk en met het recht op leven, overleven en het ontwikkelen van zijn of haar potentieel. 9

10 [ N E W S L E T T E R ] SEPTEMBER 2010 Elke benaring die zich baseert op kinrrechten erkent dat kinren een zeer goe inschatting kunnen maken over hun eigen situatie, dat ze over waarvolle en essentiële inzichten beschikken en dat ze het recht hebben op realisatie van hun hogere belangen. Dit laatste moet en kan door het toewijzen van aquate midlen en rechtstoepassing van al hun rechten. Een kinrrechtenbenaring omvat inrdaad opstelling van internationale waarn en normen met betrekking tot kinren maar ze hecht evenveel belang aan midlen die ter beschikking zijn om ze in te praktijk om te zetten en te implementeren. Wanneer men nankt over Millenniumdoelstellingen en kernartikelen van het Rechten van het Kind (non-discriminatie, het belang van het kind, recht op leven, overleven en ontwikkeling, en het recht op participatie), komt men misschien wel tot een meer holistische benaring voor realisatie van acht Millenniumdoelstellingen. Wanneer men realisatie van acht objectieven kart in rgelijke benaring moet men zich bij elke stap het volgen afvragen: Houdt geboekte vooruitgang rekening met het belang van het kind? Waarborgt geboekte vooruitgang het leven en kansen op overleven van het kind? En draagt vooruitgang actief bij tot ontwikkeling van het kind? Zijn kinren zelf betrokken partij? Houdt geboekte vooruitgang rekening met non van alle kinren, zonr op enige manier enige groep te discrimineren? Zijn aquate midlen beschikbaar? 10

11 [NEWSLETTER] SEPTEMBER 2010 Het Platform Kinrrechten in Ontwikkelingssamenwerking Het Platform Kinrrechten in Ontwikkelingssamenwerking is informele groep die, op initiatief van ECPAT België, Plan België en UNICEF België, kennis rond kinrrechten en ontwikkelingssamenwerking samenbrengt. Verschillen ontwikkelingsngo s en onrzoekscentra zijn actief lid, evenals onafhankelijke experts met terreinervaring en/of een specifieke expertise kinrrechten en ontwikkelingssamenwerking. Het Platform organiseert allerhan activiteiten om een zo breed mogelijk draagvlak te creëren in België voor het belang dat gehecht moet worn aan kinrrechten binnen ontwikkelingssamenwerking. Zo verleent het Platform advies aan het beleid en verzorgt het opleidingen over dit thema, gericht aan overhen en NGO s. Actuele len van het Platform: UNICEF België, Plan België, ECPAT België, , SOS Kinrdorpen, Geomoun, Vlaams Internationaal Centrum, Entrai et Fraternité, Croix Rouge Belgique, Dynamo, Centre for Children in Vulnerable Situations, Professor Wouter Vannhole (Universiteit Antwerpen-UNICEF Leerstoel), Professor Eugeen Verhellen (hoogleraar emeritus Universiteit Gent), Professor Isabelle Ravier (Centre Interdisciplinaire s Droits l enfant), Aguilar Luisa (onafhankelijk expert). Op kan je volledige strategienota kinrrechten in ontwikkelingssamenwerking raadplegen alsook een folr over kinrrechten in ontwikkelingssamenwerking. Bijkomen informatie kan ook aangevraagd worn bij het Platform kinrrechten in ontwikkelingssamenwerking, of bij één van haar len. Platform Kinrrechten in Ontwikkelingssamenwerking Secretariaat UNICEF België Charlotte Van n Abeele - cvannabeele@unicef.be Lenniksebaan Brussel Tél. :