Kinderrechten in ontwikkelingssamenwerking

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Kinderrechten in ontwikkelingssamenwerking"

Irma Devos
6 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Kinderrechten in ontwikkelingssamenwerking

2 KINDERRECHTEN IN ONTWIKKELINGS- SAMENWERKING BTC INFOCYCLUS

3 PLATFORM KINDERRECHTEN IN ONTWIKKELINGSSAMENWERKING Oprichting: 2007 naar aanleiding van wetswijziging Leden: NGO s, BTC, Experten, Doelstelling: Draagvlak creëren voor KR in OS Engagementen: - Toezien op implementatie KR - Opleidingen inzake KR in OS - Informeren van actoren over KR in OS - Advies verlenen inzake KR in OS

4 KINDERRECHTEN IN ONTWIKKELINGSSAMENWERKING Kinderrechten Kinderrechten in Ontwikkelingssamenwerking - Waarom is dat zo belangrijk? - Kinderrechten in de Belgische ontwikkelingssamenwerking - Kinderrechtenbenadering in ontwikkelingssamenwerking

Er sterven dagelijks 18 000 kinderen jonger dan

5 Er sterven dagelijks kinderen jonger dan 5 jaar, aan oorzaken die vermeden kunnen worden.

6 790 miljoen mensen hebben geen toegang tot zuiver drinkwater waaronder heel veel kinderen

7 57 miljoen kinderen gaan niet naar de basisschool

8 Twee miljoen kinderen onder de vijftien jaar leven met hiv. 90 percent van deze kinderen werden wees nadat ze hun mama aan deze ziekte verloren

9 568 miljoen kinderen leven in extreme armoede, met minder dan 1,25 dollar per dag.

10 Tussen 500 miljoen en 1,5 miljard kinderen zijn slachtoffer van geweld, uitbuiting en misbruik.

11 Positieve vooruitgang : blik op enkele MDGs Nog maar 18 % van de wereldbevolking leeft in extreme armoede ten opzichte van 36 % in % van de kinderen in ontwikkelingslanden volgt lager onderwijs. (In 1990 ging maar 80% van de kinderen in ontwikkelingslanden naar de lagere school) De gendergelijkheid in de toegang tot onderwijs is in alle regio s en op alle onderwijsniveaus toegenomen In 1990 stierven in ontwikkelingslanden nog 430 moeders op geboortes, in 2013 waren dat er nog maar 230 Terwijl er in de ontwikkelingslanden in 2001 jaarlijks nog gemiddeld 100 nieuwe gevallen van hiv/aids per inwoners waren, waren dat er in 2012 nog 60.

12 KINDEREN EN HUN RECHTEN IN INTERNATIONALE VERDRAGEN Opkomst kinderrechten gevolg van veranderend kindbeeld Tot einde ME geen aparte sociale categorie kleine volwassenen Vanaf verlichting Ontdekking van het Kind - Kinderen als nog niet volwassen nog geen sprake van KINDERrechten 20 e eeuw 2 grote oorlogen met veel kinderleed Kinderen komen op de internationale agenda Nadruk op bescherming 1924 Verklaring van Geneve 1959 Verklaring van de rechten van het kind 1979 Internationaal jaar van het Kind Start opmaak IVRK 1989 Internationaal Verdrag voor de Rechten van het Kind

13 HET IVRK 1989 : Eerste internationale juridisch bindende document dat Burgerlijke, Politieke, Economische, Sociale en Culturele Rechten groepeert. - Universeel - Onvervreemdbaar - Ondeelbaar Bestaat uit 54 artikels en kent 4 kernprincipes: Non-discriminatie (art. 2) Het belang van het Kind (art. 3) Recht op leven, overleven en ontwikkeling (art. 6) Participatie (art. 12)

14 HET IVRK: WERKING VN Comité voor de Rechten van het Kind in Geneve Staat o.a. in voor de monitoring van de implementatie van het verdrag en de interpretatie van het verdrag Monitoring aan de hand van periodieke rapportering en de publicatie van Concluding Observations Staat rapporten 5 jaarlijks Alternatieve rapporten van civil society (incl. stem kinderen) Interpretatie van rechten in het verdrag aan de hand van General Comments Optionele protocollen: OP Handel in kinderen, kinderprostitutie en kinderpornografie OP Kinderen in gewapende conflicten OP Instelling van een klachtenprocedure WEBSITE:

15 KINDERRECHTEN EN OS: WAAROM? Sociaal-economisch: - Investeren in kinderen = economisch rendabel - Effectiviteit en duurzaamheid van de hulp Politiek & Ethisch - Meer dan een derde van de wereldbevolking zijn kinderen en kinderen disproportioneel getroffen door armoede/vicieuze cirkel doorbreken - Nadruk op equity in een rechtenbenadering - Link met de Millenniumdoelstellingen/duurzame ontwikkelingsdoelstellingen - Do no harm Juridisch - Een plicht - Quasi-wereldwijde ratificatie VR - Expliciete vermelding van internationale samenwerking in VRK/General Comment/tijdens de rapportage

16 KR IN DE BELGISCHE OS ENGAGEMENT? KR werden in 2005 opgenomen als transversaal thema in de WIS Transversaal thema: KR een aandachtspunt in elk beleid en elke activiteit van de Belgische OS verticale sector Strategienota in 2008 Implementatie verloopt/verliep moeilijk Nieuwe wet op de Belgische Ontwikkelingssamenwerking 2013 neemt KR op in het bredere prioritaire thema Mensenrechten (met inbegrip van kinderrechten) Onduidelijk wat de invulling van dit prioritaire thema precies inhoudt Mensenrechten één van 2 centrale assen in het beleid van huidig Minister van ontwikkelingssamenwerking De Croo

17 RECHTENBENADERING IN OS Needs Based Approach Noden impliceren geen plichten, maar lokken eventueel beloftes uit. Motivatie = noden voldoen uit liefdadigheid Noden zijn niet per se universeel Noden kunnen worden gerangschikt Noden voldoen vraagt niet per se aandacht voor het proces. Individuen zijn passieve objecten van hulp. 80% van de noden vervullen kan een goed resultaat zijn Gericht op onmiddellijke oorzaken Met bijkomende middelen Rights Based Approach Rechten impliceren plichten en verplichtingen van duty bearers Motivatie = rechten realiseren uit verplichting Rechten zijn universeel Rechten zijn ondeelbaar en onderling afhankelijk. Basisrechten bestaan niet. Rechten realiseren vraagt per definitie aandacht voor het proces en voor empowerment en actieve rol van rechthebbenden In een rechtenbenadering zijn de rechten van 20% van de kinderen niet voldaan Gericht op structurele oorzaken Bestaande middelen eerlijker verdelen

18 5 COMPONENTEN VAN EEN KINDERRECHTENBENADERING Rights Holders Duty Bearers Empowerment Advocacy Capacity Building Direct Service Delivery Awareness Raising

19 KINDERRECHTEN - BENADERING = continue reflectie over de rechten van kinderen en de verbonden verplichtingen van dutybearers Rechtenbenadering in ontwikkelingssamenwerking gebaseerd op het IVRK 4 principes die in de verschillende fases van de projectcyclus aan bod dienen te komen: - Non-discriminatie - Belang van het kind - Recht op overleven en ontwikkeling - Participatie

20 TOEPASSING AAN DE HAND VAN EEN CONCREET PROJECT Strijd tegen kinderhandel in Laos

21 1. EMPOWERMENT VAN KINDEREN Cruciaal in een rechtenbenadering is dat kinderen hun rechten kunnen claimen Verloopt niet vanzelf, meestal is empowerment van kinderen nodig opdat ze hun rechten kunnen claimen Empowerment neemt vele vormen aan - Informatie ter beschikking stellen - Capaciteiten en competenties ontwikkelen - Kanalen om schendingen te rapporteren (link capaciteitsopbouw) - Communicatiekanalen Naast empowerment van kinderen ook empowerment van (secondary) duty bearers: ouders, lokale gemeenschappen,

22 2. CAPACITEITSVERSTERKING VAN DUTYBEARERS Niet voldoen aan verplichtingen door dutybearers heeft te maken met 2 aspecten: de wil en de capaciteiten Zeker in het kader van OS is een gebrek aan kennis en middelen vaak (deel van) de oorzaak van het niet nakomen van verplichtingen Versterken van duty bearers kan op verschillende manieren: - Informeren en training - Technische assistentie - Versterken management competenties overheden

23 3. BELEIDSBEÏNVLOEDING VAN DUTYBEARERS Capaciteitsversterking zal niet altijd volstaan Kinderen vaak lage sociale status, geen politieke of economische macht Beleidsbeïnvloeding t.a.v. duty bearers opdat ze aan hun verplichtingen t.av. kinderen zouden voldoen. Beleidsbeïnvloeding kan vele vormen aannemen: - Technisch of juist algemene bewustwording - Collaboratief of conflicterend - Door rights holders zelf of externen - Lokaal of globaal - Gebaseerd op juridische, morele, economische of sociale argumenten

24 4. BEWUSTMAKING / SENSIBILISERING VAN KINDEREN EN DUTYBEARERS Valt soms ook onder beleidsbeïnvloeding of capaciteitsversterking Gaat over de bewustmaking van rights holders en duty bearers en bij uitbreiding de samenleving als geheel over de rechten van kinderen KR Educatie, sensibilisering en bewustmaking vormen vaak een onderdeel van een KR-benadering als noodzakelijke voorwaarde voor de realisatie van de rechten van kinderen Kinderrechten als universeel kader in cultureel-diverse settings in ontwikkelingssamenwerking Dialoog

25 5. DIRECTE DIENSTVERLENING Met het oog op onmiddellijke realisatie van rechten Idealiter op tijdelijke basis tot werkelijke duty bearers overnemen Idealiter van in het begin in overleg en samenwerking met lokale actoren / duty bearers Aandacht voor duurzaamheid en lokaal ownership Mogelijkheden voor innovatieve aanpak via pilootprojecten Directe dienstverlening behoort deel uit te maken van een bredere kinderrechtenbenadering

26 BEDANKT VOOR JULLIE AANDACHT! VRAGEN? OPMERKINGEN?

Vergelijkbare documenten

Kinderrechten in ontwikkelingssamenwerkin

Kinderrechten in ontwikkelingssamenwerkin KINDERRECHTEN IN ONTWIKKELINGS- SAMENWERKING BTC Infocyclus April 2016 Annelies Maertens (KIYO) PLATFORM KINDERRECHTEN IN ONTWIKKELINGSSAMENWERKING 2007 nalv wetswijziging