GEBIEDSVISIE HELLEVOETSLUIS ZUIDOOST

Transcriptie

1 GEBIEDSVISIE HELLEVOETSLUIS ZUIDOOST Gemeente Hellevoetsluis 18 april 2019

2 COLOFON Eindopdrachtgever Datum Rapportnummer Auteurs Adviseurs Gemeente Hellevoetsluis 18 april _ H+N+S, Over Morgen Anteagroup, Encon, Over Morgen, BPD, H+N+S Landschapsarchitecten

3 INHOUD AANLEIDING & PROCES 5 PARTICIPATIEPROCES 18 Aanleiding 5 Proces 5 Leeswijzer 7 Verschillende stakeholders 18 Keukentafelgesprekken en bijeenkomsten 19 Digitale enquête 20 GEBIED & OPGAVE 8 Het gebied 8 De deelopgaven 9 KWALITEITEN & KENMERKEN 13 Historische structuur 13 Huidige structuur en kenmerken 16 VISIE 22 Hoofdlijnen van de visie 22 De vijf thema s 23 Water en natuur 24 Recreatieve beleving en routes 28 Wonen en werken 30 Infrastructuur 33 Zonne-energie 37 VERVOLG PROCES & PROCEDURE 43 BIJLAGE 47

4 4 RAADSBESLUIT BESLUIT MOTIE

5 SAMENVATTING 5 In het gebied Hellevoetsluis Zuidoost spelen meerdere ruimtelijke ontwikkelingen: een zonneveld voor duurzame energieopwekking ten behoeve van het bedrijf Farm Frites, de wens voor een nieuwe weg voor Farm Frites en de ontwikkeling van een nieuwe woonwijk Akkerranden bij Oudenhoorn. De gebiedsvisie geeft de mogelijkheid om het gehele gebied bij de ontwikkelingen te betrekken, kansen te benutten en zorg te dragen voor een goede ruimtelijke inpassing. De gebiedsvisie is een globaal kader en geeft richting aan mogelijke toekomstige ontwikkelingen en kansen binnen Hellevoetsluis Zuidoost.Na vaststelling van de gebiedsvisie zullen de ontwikkelingen en kansen nader worden verkend en onderzocht (fase van planvorming). Voor wat betreft de gewenste ontwikkelingen wordt in de gebiedsvisie gestreefd naar: - Aanleg van een zonneveld tussen het Kooisteebos en de Molendijk. Naar aanleiding van de opmerkingen van de bewoners van de Molendijk is het ontwerp meerdere keren aangepast, met als uitgangspunt: zoveel mogelijk afstand tussen de kavels aan de Molendijk en de zonnevelden, huidige uitzicht op agrarische gronden en openheid van het landschap zoveel mogelijk behouden, landschappelijke inpassing van de zonnevelden met kansen voor waterberging en biodiversiteit. - Aanleg van een nieuwe weg voor het vrachtverkeer van Farm Frites. Deze vindt in de huidige situatie plaats door de woonkernen van Hellevoetsluis en is nadelig voor de verkeersveiligheid en de leefbaarheid in de woonkernen, zeker gezien de verwachte toename aan vrachtverkeer, als gevolg van de productie toename van Farm Frites. In de komende jaren zal het aantal vrachtwagens toenemen naar 900 per week, ten opzichte van 600 nu. In de gebiedsvisie zijn 4 mogelijke tracés opgenomen en is onderzoek gedaan naar de doorstroming van het verkeer en de veiligheid. Hierbij is ook de huidige situatie opgenomen. Het onderzoek geeft aan dat tracé 1 het beste scoort op doorstroming en verkeersveiligheid. Tevens biedt dit tracé kansen voor natuurontwikkeling en biodiversiteit in aansluiting op het Natuur Netwerk Nederland. Naar aanleiding van overleg met omwonenden zijn de verschillende tracés nog eens goed bekeken op met name doorstroming en veiligheid en is geconcludeerd dat wanneer tracé 3 wordt opgeplust tot een volwaardige gebiedsontsluitingsweg door Kickersbloem 3, deze variant mogelijk kan leiden tot een goed alternatief (zie bijlage Uitkomsten verkeersonderzoek, tracé 3a). Om echter te komen tot een definitieve tracékeuze zal voor zowel tracé 1 als tracé 3a in de vervolgfase een breder onderzoek worden uitgevoerd. Hierbij zal met name aandacht worden besteed aan aspecten als leefbaarheid en milieu (geluid, trillingen, luchtkwaliteit) en mogelijkheden voor landschappelijke inpassing van de weg in relatie tot het gebruik van de omliggende gronden. Bovenstaande punten zullen hun beslag krijgen in een maatschappelijke kosten- baten analyse. Vervolgproces Voor het aanleggen van de zonnevelden zal na vaststelling van de gebiedsvisie een goede ruimtelijke onderbouwing worden opgesteld t.b.v. de omgevingsvergunningprocedure. Hierin zullen de benodigde onderzoeken en landschappelijke inpassing van de zonnevelden worden meegenomen. Voor het aanleggen van de nieuwe weg voor Farm Frites zullen in eerste instantie nadere onderzoeken plaatsvinden (die hun beslag krijgen in een maatschappelijke kosten-batenanalyse) om te komen tot een definitieve tracékeuze. Na besluitvorming over het definitieve tracé zal de planologische procedure (bestemmingsplan) worden opgestart.

6 6 GEBIEDSVISIE HELLEVOETSLUIS ZUIDOOST

7 AANLEIDING & PROCES 7 AANLEIDING & PROCES AANLEIDING De gemeente Hellevoetsluis stelt samen met Farm Frites een gebiedsvisie op voor het zuidoostelijk deel van Hellevoetsluis, het gebied gelegen tussen Hellevoetsluis en Oudenhoorn. In dit gebied spelen meerdere ontwikkelingen: een nieuwe weg vanaf Farm Frites voor het vrachtverkeer van en naar Farm Frites, een zonneveld voor duurzame energieopwekking ten behoeve van het bedrijf Farm Frites en de ontwikkeling van een nieuwe woonwijk Akkerranden bij Oudenhoorn. Een gebiedsvisie geeft een mogelijkheid om het gehele gebied bij de ontwikkelingen te betrekken, kansen te benutten en zorg te dragen voor een goede ruimtelijke inpassing van alle ontwikkelingen. PROCES Plannen binnen gebiedsvisie Zuidoost Veel aandacht is besteed aan de participatie in de voorfase van deze gebiedsvisie voor het verkrijgen van voldoende politiek en maatschappelijk draagvlak. Bij het opstellen van de gebiedsvisie is een groot aantal partijen geïnformeerd en deels direct betrokken geweest zoals omwonenden, belangengroepen, bewonersorganisaties en daarnaast organisaties zoals: de provincie Zuid-Holland, DCMR, gemeente Nissewaard, Waterschap, Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond, netbeheerder Stedin, en ook natuurorganisaties, Voorne-Putten Energie en Veilig Verkeer Nederland.

8 8 GEBIEDSVISIE HELLEVOETSLUIS ZUIDOOST Omwonenden zijn op verschillende manieren betrokken bij de totstandkoming van de gebiedsvisie: door het voeren van individuele gesprekken, het organiseren van inloop- en informatiebijeenkomsten, mogelijkheden te bieden om reacties te geven en vragen te stellen en het invullen van een digitale enquête. De gemeente heeft een website opengesteld waarop alle informatie, de enquête, de verslagen van de bijeenkomsten en straks ook de gebiedsvisie zijn terug te vinden op De twee wethouders van Economische zaken en werkgelegenheid en Ruimtelijke ordening, milieu en duurzaamheid zijn bij de voortgang van het proces nauw betrokken geweest. Het college en de raad zijn regelmatig van de voortgang op de hoogte gesteld door de ambtelijke projectgroep. De gemeenteraad stelt de gebiedsvisie vast. Waar mogelijk zijn de vragen en reacties die zijn gegeven in de gesprekken en bijeenkomsten verwerkt in deze gebiedsvisie. In hoofdstuk 4 leest u meer over het participatieproces rondom de totstandkoming van deze gebiedsvisie. GESPREKKEN EN BIJEENKOMSTEN Er zijn individuele gesprekken gevoerd tussen direct omwonenden met de gemeente, soms met gemeente en Farm Frites. Er zijn inloopavonden voor bewoners georganiseerd op 13 en 19 november 2019, op 15 november is een bijeenkomst voor betrokken organisaties gehouden. In de verdere uitwerking van de ontwerpen voor het zonneveld en de nieuwe weg vanaf Farm Frites zijn op 18 december 2018, 19 februari en 4 maart 2019 informatieavonden voor direct omwonenden georganiseerd. Doel van deze bijeenkomsten was mensen te informerenen inbreng te verkrijgen voor de inhoud van de gebiedsvisie, dit staat verder toegelicht op blz. 19 en 20. Op 6 maart heeft een algemene bijeenkomst plaatsgevonden met een presentatie van de concept gebiedsvisie. Van alle avonden zijn/worden verslagen gemaakt die aan aanwezigen zijn verstuurd. Alle vragen van de bijeenkomsten zijn verwerkt in Vraag en Antwoordlijsten. Deze zijn terug te vinden op de gemeentelijke website. ENQUÊTE Middels een digitale enquête zijn door 317 deelnemers reacties gegeven die zijn meegenomen in de opstelling van de gebiedsvisie. ORGANISATIE Gemeente Hellevoetsluis en Farm Frites zijn opdrachtgevers voor de gebiedsvisie. De gemeentelijke projectleider fungeerde als centrale coördinator voor alle vragen in dit proces en werkte nauw samen met Farm Frites en adviseurs van Over Morgen, H+N+S Landschapsarchitecten en Antea om de ontwikkelingen nader uit te werken. DE ADVISEURS Over Morgen is betrokken ter ondersteuning van het proces van totstandkoming van de gebiedsvisie waarbij zij het participatietraject hebben vormgegeven. H+N+S landschapsarchitecten heeft de ruimtelijke effecten van de ontwikkelingen nader uitgewerkt en landschappelijke ontwerpen gemaakt voor inpassing van het zonneveld en de nieuwe weg voor Farm Frites. Projectontwikkelaar BPD heeft de woonwijk Akkerranden ontwikkeld waarbij het ontwerp in eerdere fase ter visie heeft gelegen.

9 AANLEIDING & PROCES 9 Antea droeg zorg voor de verkeersonderzoeken ter bepaling van de doorstroming van het verkeer voor de nieuwe weg vanaf het bedrijventerrein van Farm Frites. Encon Ingenieursbureau Nederland heeft de layout en het technisch ontwerp van het zonneveld aangeleverd. LEESWIJZER Hoofdstuk 1 beschrijft de aanleiding en het proces van de totstandkoming van deze gebiedsvisie. In hoofdstuk 2 leest u over de afbakening van het gebied waar deze gebiedsvisie zich op richt en de ontwikkelingen die voor dit gebied aan de orde zijn. De huidige kwaliteiten van het gebied worden in hoofdstuk 3 in kaart gebracht aan de hand van een aantal foto-impressies. Het participatieproces van de gebiedsvisie staat beschreven in hoofdstuk 4. In de gebiedsvisie zijn keuzes gemaakt voor de toekomstige ontwikkeling van het gebied. In hoofdstuk 5 leest u hoe deze keuzes ingepast kunnen worden en naast en met elkaar plaats kunnen vinden. In hoofdstuk 6 leest u een korte vooruitblik op hoe wij na de totstandkoming van deze gebiedsvisie verder gaan met de planvorming en de procedures om te komen tot realiseerbare plannen. De genoemde kansen zullen na vaststelling van de gebiedsvisie nader worden onderzocht. Bij deze uitwerking worden belanghebbenden weer betrokken.

10 10 GEBIEDSVISIE HELLEVOETSLUIS ZUIDOOST GEBIED & OPGAVE HET GEBIED RUIMTELIJKE AFBAKENING Dit is een gebiedsvisie voor de zuidoostrand van Hellevoetsluis. Tot enkele jaren geleden lag hier de grens tussen de gemeentes Bernisse en Hellevoetsluis. Sinds het opgaan van Bernisse in de nieuwe gemeente Nissewaard en de daaropvolgende grenscorrectie hoort dit gebied en ook het dorp Oudenhoorn in zijn geheel bij Hellevoetsluis. Het gebied wordt begrensd door de rand van de woonwijk Kooistee (in het Noordwesten), de Ravenseweg (in het Noordoosten), de Eeweg (in het Zuidoosten) en de Zeedijk langs het Haringvliet (in het Zuidwesten). De oppervlakte van dit gebied is ongeveer 3 vierkante kilometer oftewel 300 hectare. Gebied Zuidoost Hellevoetsluis HET LANDSCHAP ROND DE MOLENDIJK Als afronding en recreatief uitloopgebied is aan de rand van de Kooistee in de jaren 80 het Kooisteebos aangelegd en ook sportvelden. De Molendijk vormt in het gebied een markante landschappelijke structuur van historische betekenis. Deze dijk is de grens tussen de polders Oudenhoorn en Nieuwenhoorn die opeenvolgend zijn aangelegd. Het dorp Oudenhoorn, gelegen in de gelijknamige polder, is via de Molenweg verbonden met de Molendijk. De Ravenseweg vormt de belangrijkste verbinding richting Hellevoetsluis. De Zeedijk maakt bij het contactpunt met de Molendijk een opvallende bocht: het restant van een voormalige doorbraak.

11 GEBIED & OPGAVE 11 sief productiehallen, parkeerterreinen en een eigen waterzuivering. Buiten het eigenlijke bedrijfsterrein is een deel van de aanliggende grond in gebruik voor het (tijdelijk) opslaan van grond. DE DEELOPGAVEN Omgeving Hellevoetsluis omstreeks 1850 met daarop de eerste ontginningen zichtbaar Het waterpatroon in de polders is hoofzakelijk het product van de eerste ontginning, waarbij ook delen van natuurlijke kreken zijn benut. Een opvallende lijn snijdt met een lange continue boog door het rationele patroon van landbouwkavels. Dit is het tracé van een voormalige tram, tegenwoordig in gebruik als fietspad. EEN GEBIED IN ONTWIKKELING De zuidzijde van het gebied is nagenoeg volledig agrarisch in gebruik: een open kleipolderlandschap met boerderijen als compacte groene eilanden daarbinnen. De gronden aan de noordzijde van de Molendijk zijn ook grotendeels agrarisch. Maar op afstand is hier ook de stadsrand, met al zijn specifieke stadsrandverschijnselen voelbaar. Buiten het gebied, ten noorden van de Ravenseweg, wordt het bedrijventerrein Kickersbloem 3 in verschillende fasen ontwikkeld. Aan de rand van het Kooisteebos ligt een camping. Daar waar Molendijk en Zeedijk bij elkaar komen, binnen het studiegebied, ligt één van de productielocaties van Farm Frites. Nadat Farm Frites hier in 1976 is gestart heeft opschaling plaatsgevonden tot de huidige situatie. Het terrein beslaat circa 10 hectare, inclu- Binnen het gebied Hellevoetsluis Zuidoost spelen drie grote actuele ruimtelijke opgaven. Deze opgaven zijn zodanig van aard en omvang dat zij niet los van elkaar opgelost kunnen worden, en vragen om een visie waarin zij op elkaar én op de gebiedsstructuur betrokken worden. Er wordt gezocht naar een logische invulling, waarbij ook andere kansen, belangen en wensen in beeld komen. Als vertrekpunt voor de gebiedsvisie zijn hieronder de afzonderlijke opgaven uiteengezet. ONTSLUITINGSWEG FARM FRITES Het grootste deel van het verkeer van en naar de productielocatie van Farm Frites richting de regionale ontsluitingswegen voert door de woonwijk Kooistee. Naast het autoverkeer van werknemers gaat het vooral over aan- en afvoer van grondstoffen en producten met vrachtwagens. Een groot deel van de woonwijk ervaart hiervan last in de vorm van milieuhinder (geluid, uitstoot) en, hoewel geen incidenten bekend zijn, verkeersonveiligheid. De opgave voor de gebiedsvisie is ruimte bieden voor een alternatieve veilige route van de bestaande infrastructuur naar Farm Frites die de wijk Kooistee ontlast. Hiervoor zal deels gebruik gemaakt kunnen worden van bestaande wegen die al dan niet aangepast dienen te worden voor het nieuwe gebruik. Een deel van de route naar het productieterrein zal vormgegeven moeten worden door middel van een geheel nieuwe weg voor Farm Frites. Deze leidt het vrachtverkeer van en naar Farm Frites vanaf het bedrijfsterrein van Farm

12 12 GEBIEDSVISIE HELLEVOETSLUIS ZUIDOOST Frites, deels over eigen terrein en deels over terreinen van derden. OPWEKKEN DUURZAME ENERGIE Farm Frites heeft de ambitie om haar productie en de energiebehoefte de komende jaren steeds verder te verduurzamen. Een grote stap wordt gezet met aanleg van een grootschalig zonneveld van circa 19 hectare om op deze wijze het energieverbruik voor de helft duurzaam op te wekken. Dit zonneveld is voorzien naast het bedrijf, zodat de opgewekte energie rechtstreeks aan het gebruik gekoppeld kan worden. Daarnaast komen waar mogelijk op alle daken van de bedrijfsgebouwen van Farm Frites zonnepanelen. Dat gaat om ongeveer 7000 vierkante meter aan panelen (circa 2 MW). Omdat het een grote verandering voor de omgeving betreft, wil Farm Frites rekening houden met de belangen van de omgeving. Zij betrekt de omwonenden actief bij de landschappelijke inpassing van het zonneveld. De gemeente Hellevoetsluis is bezig met het opstellen van een afwegingskader zonne-energie. Doelstelling van dit afwegingskader is drieledig. Als eerste wordt het opgeteld om tegemoet te komen aan de urgentie van duurzame energie opwekking door initiatieven voor zonne-energie te stimuleren en indien mogelijk onder voorwaarden te faciliteren. Ten tweede geeft het afwegingskader randvoorwaarden mee ten behoeve van het behoud van ruimtelijke kwaliteit. Tot slot worden door het afwegingskader randvoorwaarden gesteld voor zowel proces als financiële participatie. Alle initiatieven op het gebied van zonne-energie zullen worden getoetst aan dit afwegingskader. GEMEENTELIJK DUURZAAMHEIDSBELEID Het plan draagt bij aan het gemeentelijk duurzaamheidsbeleid dat is vastgelegd in de Beleidsvisie Duurzaamheid en Milieu en de Routekaart Duurzaam Voorne Putten. In de Beleidsvisie Duurzaamheid en Milieu is als doelstelling opgenomen om een CO2-reductie van 40% te realiseren in 2025 ten opzichte van In de Routekaart Duurzaam Voorne Putten is aangegeven dat de gemeenten in 2040 energieneutraal dienen te zijn. Doelstelling voor de korte termijn voor heel Voorne-Putten (2021) is het realiseren van 45 MW windenergie, 50 hectare zonnevelden en extra zonnepanelen op daken. Samen met de gemeenten van de regio Rotterdam en Den Haag wordt een Regionale Energie Strategie (RES) opgesteld. In de RES wordt voor de Regio Rotterdam Den Haag een aanbod gedaan richting het Rijk om te komen tot een koolstofarme energievoorziening in WOONWIJK DE AKKERRANDEN

13 GEBIED & OPGAVE 13 Het dorp Oudenhoorn wordt aan de zuidwestrand uitgebreid met 180 woningen, vrijwel allemaal met een eigen tuin. Het bestaande dorp heeft 540 woningen. Met de uitbreiding wordt voorzien in de behoefte van het dorp. Er komt ruimte voor doorstroming en de aanwas is goed voor de levensvatbaarheid van de school en het verenigingsleven. Het ontwerp voor De Akkerranden wordt opgesteld door bureau Kokon. De ontsluiting van de woonwijk is voorzien aan de Molenweg, nabij de Molendijk en de Heullaan. Watergangen scheiden de wijk van de Molendijk en van de open polder. Aan de polderzijde is bovendien een wandelpad geprojecteerd. Een watergang verbindt de interne groene structuur met de open polder. Op dit moment loopt de procedure op weg naar een nieuw bestemmingsplan. De start van de realisatie is voorzien na Het initiatief en ontwerp (stand van zaken) voor de ontwikkeling van woonwijk Akkerranden is als zodanig opgenomen binnen deze gebiedsvisie. Het ontwerp doorloopt hierna een zelfstandig proces en is naar aanleiding van deze gebiedsvisie niet aangepast. Ontwerp woonwijk De Akkerranden, Oudenhoorn

14 14 GEBIEDSVISIE HELLEVOETSLUIS ZUIDOOST

15 KENMERKEN & KWALITEITEN LANDSCHAP 15 KENMERKEN & KWALITEITEN LANDSCHAP Hellevoetsluis en Oudenhoorn zijn gelegen op Voorne- Putten, een van de gebiedsprofielen van de provincie Zuid-Holland. Voorne-Putten kenmerkt zich door weidse zeekleipolders. STRUCTUUR HISTORISCHE STRUCTUUR De gemeente Hellevoetsluis is gelegen op Voorne-Putten, een zogeheten dubbeleiland gelegen tussen het Haringvliet, het Spui, de Oude Maas en het Brielse Meer, direct ten zuiden van het haven-en industriegebied Rijnmond. Het maakt deel uit van de stadsregio Rotterdam en telt zo n inwoners, verdeeld over 4 gemeenten. Als gevolg van verzanding zijn de eilanden Voorne en Putten in de loop der jaren aan elkaar gegroeid. De grens tussen deze twee voormalige eilanden wordt gemarkeerd door de Bernisse, waaruit af te leiden is dat Putten aanzienlijk kleiner was dan Voorne. Na 1200 werd de rest van Voorne-Putten volledig ingedijkt.

16 16 GEBIEDSVISIE HELLEVOETSLUIS ZUIDOOST Op een kaart uit 1815 is de historische polderstructuur duidelijk zichtbaar. Zowel vestingsstad Hellevoetsluis met haar handels- en marinehaven als het dorp Oudenhoorn bestonden al geruime tijd. Ook de Molendijk is op deze kaart goed zichtbaar, lopend vanaf de zeedijk aan het Haringvliet ten noorden van Oudenhoorn verder landinwaarts. Op de kaart van 1850 zijn duidelijke veranderingen zichtbaar ten opzichte van de kaart 35 jaar eerder, met name veroorzaakt door het graven van het Kanaal door Voorne, dat in 1829 gereed kwam. De komst van het kanaal zorgde ervoor dat de afstand van Rotterdam tot de zee aanzienlijk korter werden en de economische band van marinehaven Hellevoetsluis en de havens van Rotterdam groeide sterk. Omdat het kanaal al snel te klein werd voor grote zeeschepen, werd in 1872 de Nieuwe Waterweg aangelegd. Het grote scheepsverkeer kwam daarmee tot een eind, maar de sterke economische band van Hellevoetsluis met Rotterdam is tot op de dag van vandaag aanwezig. In het Haringvliet zijn leidammen zichtbaar, die de werking van de waterverdediging van Voorne-Putten illustreren. Door middel van de leidammen werd aanwas gegenereerd die ervoor zorgde dat de dijk intact bleef en zichzelf versterkte. HUIDIGE STRUCTUUR Door de jaren heen is Hellevoetsluis aanzienlijk gegroeid, zowel richting Nieuwenhoorn in het noorden als aan de oostkant van het Kanaal door Voorne. Een kaart van omstreeks 1900 laat zien dat Omgeving Hellevoetsluis omstreeks 1815 Omgeving Hellevoetsluis na het graven van het kanaal, omstreeks 1850 Omgeving Hellevoetsluis omstreeks 1990

17 GEBIED & OPGAVE 17 destijds tussen de woonwijken nog vrij veel ruimte zat, soms zelfs in de vorm van agrarische percelen. Op de kaart is ook te zien dat de Kooistee op dit moment nog volop in ontwikkeling was en dat het Kooisteebos in haar huidige vorm nog niet bestond. De afgelopen circa 30 jaar hebben wederom veel ontwikkelingen plaatsgevonden in de omgeving Hellevoetsluis. De stad zelf is flink gegroeid met de voltooiing van de Kooistee inclusief uitloopgebied het Kooisteebos en de aanleg van de wijken Den Bonsen Hoek en Kickersbloem 1 en 2. Ook Oudenhoorn is gegroeid, zowel richting Hellevoetsluis als verder richting het zuidoosten. De polder Nieuwenhoorn, waar onder andere de Molendijk in is gelegen, vormt daarmee de huidige stadsgrens van Hellevoetsluis en vormt een groene, agrarische rand tussen Hellevoetsluis en Oudenhoorn. Omgeving Hellevoetsluis vandaag de dag Cultuurhistorische en landschappelijke elementen Hellevoetsluis Zuidoost

18 18 GEBIEDSVISIE HELLEVOETSLUIS ZUIDOOST HUIDIGE STRUCTUUR EN KENMERKEN Het visiegebied bevindt zicht ten zuidoosten van de kern van Hellevoetsluis en vormt als het ware een overgangszone tussen het stedelijk gebied en het buitengebied. Wat opvalt is het diverse karakter, qua gebruik en uitstraling van het landschap. Hieronder volgt een opsomming van een aantal belangrijke structuurdragers en karakteristieken binnen het visiegebied Er is een foto impressie gemaakt met aanduiding van de fotopunten op de kaart. De onderschriften bij de foto s verduidelijken de structuren en kenmerken van het gebied Ravenseweg: doorgaande polderweg. Polderwegen kunnen worden omschreven als lange, rechte en laagliggende wegen in het open landschap. Verspreid aan polderwegen bevinden zich boerenerven. 2. Molendijk, lintdijk tussen de twee open polders Nieuwenhoorn en Oudenhoorn. De dijkweg wordt gekenmerkt door een kronkelig karakter wat zorgt voor een aantrekkelijke beleving. De Molendijk is vergroeid in het landschap en wordt begeleid door beplanting en bebouwing aan de dijk. Tussen de huizen door is er zicht op het achterliggende polders. 3. Farm Frites bedrijfsterrein aan de rand van Hellevoetsluis 4. Noordhoek: nieuwe zeekleipolder, onderdeel van polder Oudenhoorn. De polder wordt gekenmerkt door openheid met weinig beplanting en bebouwing. Qua schaal en maat zijn de zuidelijke zeekleipolders groter dat de polders aan de noordzijde van Voorne-Putten. 5. Grasweggebied: Het natuurgebied aan de Grasweg is onderdeel van het Natuur Netwerk Nederland en bestaat uit open water, riet, bloemrijk gras, struweel en bos Huidige kenmerken Hellevoetsluis Zuidoost 6. Noordse Molenweg: cultuurhistorische route tussen de Molendijk en het Kooisteebos. 7. De Kreek: de kreken in de zeekleipolders vormen door hun slingerende vorm onregelmatigheden in de rationele verkavelingsstructuren. Door de rietoevers wordt de kreek meer zichtbaar in het landschap. De kreek maakt als ecologische verbinding deel uit van het Natuurnetwerk Nederland. 8. Wandelroute: wandelverbinding langs de rand van het Kooisteebos en de kreek. 9. Trambaanpad: historisch tracé van de toenmalige tram, nu een fietsverbinding tussen Hellevoetsluis en Oudenhoorn.

19 GEBIED & OPGAVE Ravenseweg 2. Lintdijk de Molendijk 3. Terrein Farm Frites aan de stadsrand van Hellevoetsluis 4. Polder Noordhoek, zicht vanaf de Molendijk 5. Natuurgebied de Grasweg 6. Noordse Molenweg (sinds 1850) 7. Kreek tussen Kooisteebos en terrein Farm Frites 8. Wandelpad aan de rand van het Kooisteebos 9. Trambaanpad

20 20 GEBIEDSVISIE HELLEVOETSLUIS ZUIDOOST PARTICIPATIEPROCES In de totstandkoming van deze gebiedsvisie is een communicatieen participatieproces doorlopen, waarbij een groot aantal bewoners, belanghebbenden en organisaties betrokken is geweest. De gebiedsvisie omvat ontwikkelingen die van directe invloed zijn op de mensen die in het gebied wonen, werken of recreëren. Daarom is ernaar gestreefd om betrokkenen tijdig en zorgvuldig te betrekken bij de ontwikkelingen en dat zij invloed konden uitoefenen op de inhoud van de gebiedsvisie. Uitgangspunt in het traject, was dat er een zorgvuldige volgordelijkheid in acht genomen zou worden als het ging om het informeren en betrekken van mensen. Naar buiten toe waren dat in de allereerste plaats de direct omwonenden, vervolgens een ruimere kring van belanghebbenden en belangenorganisaties, en daarna andere doelgroepen. Een ander uitgangspunt is dat de communicatie met betrokkenen zo persoonlijk mogelijk zou plaatsvinden, om ieders persoonlijke belang zo zorgvuldig mogelijk te kunnen betrekken in het traject. Dit heeft zijn uitwerking gekregen in het organiseren van diverse avonden, soms groot, voor alle betrokkenen, en soms klein, met een specifieke groep omwonenden. Ook is een bijeenkomst georganiseerd voor een groot aantal (belangen)organisaties die betrokkenheid hebben bij de gebiedsvisie. Ook kleinschalige en persoonlijke gesprekken met bewoners, belangengroepen en betrokkenen in de omgeving hebben een belangrijke rol gespeeld in de totstandkoming van de gebiedsvisie. In alle contactmomenten is er ruimschoots gelegenheid geweest om vragen te stellen en reacties te geven. Daarnaast is er een online enquête uitgezet, waarin respondenten hun mening konden geven over de verschillende onderdelen uit de gebiedsvisie. Op de gemeentelijke website ( is gedurende het proces van visievorming steeds nieuwe informatie toegevoegd, zoals verslagen van bijeenkomsten, overzichten van vragen en antwoorden, de rapportage van de enquête en visualisaties van het zonneveld en de weg. BETROKKENEN Het participatieproces is zo ingericht dat er een groot aantal contactmomenten mogelijk was met verschillende betrokkenen. Een groot aantal mensen, organisaties, instellingen en belangengroepen hebben een aandeel gehad in de totstandkoming van de gebiedsvisie tijdens bijeenkomsten, inloopavonden en gesprekken. Direct aanwonenden en belanghebbenden in het gebied van het zonneveld, de weg en Akkerranden Bewoners van de wijk de Kooistee en het dorp Oudenhoorn Organisaties, instellingen en belangengroepen die vanuit hun expertise of belang te maken hebben met de ontwikkelingen

21 PARTICIPATIEPROCES 21 zijn geinformeerd en zullen in een latere fase nader worden betrokken bij de planvorming. Deze partijen zijn: provincie Zuid-Holland, LTO, Waterschap Hollandse Delta, DCMR, gemeente Nissewaard, Staatsbosbeheer, Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond, Voorne-Putten Energie, Stedin, Natuur en Milieu Federatie Zuid-Holland, Dorps Stad en Land, de naturistenvereniging, agrarische natuurvereniging Natuurlijk Voorne-Putten, Fietsersbond, Veilig Verkeer Nederland, Belangenvereniging Den Kouwen Noort. De gemeenteraad van de gemeente Hellevoetsluis. PERSOONLIJKE GESPREKKEN EN BIJEENKOMSTEN De direct belanghebbenden en bewoners in het gebied zijn op diverse manieren geïnformeerd. Via brieven, via de gemeentelijke website, tijdens gesprekken op verzoek van bewoners, in kleinschalige (besloten) en grotere openbare bijeenkomsten. Een overzicht van alle gesprekken en bijeenkomsten staat in de bijlage op pagina 47. Inloopavond Er is sinds november een groot aantal individuele gesprekken gevoerd op verzoek van direct omwonenden met de gemeente. Bij een aantal gesprekken was zowel de gemeente als Farm Frites aanwezig. Er zijn twee inloopavonden voor bewoners georganiseerd op 13 en 19 november Doel voor deze bijeenkomsten was mensen te kunnen informeren over de gebiedsvisie en inbreng te verkrijgen voor de inhoud van de gebiedsvisie. Op 15 november is een bijeenkomst voor betrokken organisaties gehouden, met hetzelfde doel.

22 22 GEBIEDSVISIE HELLEVOETSLUIS ZUIDOOST In de verdere uitwerking van de ontwerpen voor het zonneveld en de ontsluitingsweg zijn enkele kleinschalige, besloten avonden georganiseerd. Op 18 december 2018 en 19 februari 2019 voor de bewoners van de Molendijk, aanwonend aan het zonneveld. Doel was om met hen tot een zo optimaal mogelijke inpassing van het zonneveld te komen. Op 4 maart 2019 was er een kleinschalige bijeenkomst voor omwonenden van de beoogde nieuwe weg. Doel was om hen te informeren over het verkeersonderzoek, de verschillende tracés, en om vragen te beantwoorden. Op 6 maart heeft een algemene bijeenkomst plaatsgevonden met een presentatie over de concept gebiedsvisie, waarin met name is ingegaan op het zonneveld, de weg en de verkeerssituatie in Oudenhoorn. Op deze avond en daarna is een groot aantal vragen gesteld en beantwoord. Van alle avonden zijn verslagen gemaakt die aan aanwezigen zijn verstuurd en op de gemeentelijke website zijn geplaatst (www. hellevoetsluis.nl/gebiedsvisie). Ook is een groot aantal vragen verwerkt in vraag- en antwoordlijsten die op de gemeentelijke website zijn geplaatst. Op veel verschillende momenten hebben gesprekken en bijeenkomsten plaatsgevonden met betrokkenen, in het proces naar de totstandkoming van deze gebiedsvisie. Een overzicht van de gespreksmomenten: DATUM TYPE GESPREK / BIJEENKOMST 13 november 2018 Inloopavond voor direct omwonenden (op uitnodiging) 15 november 2018 Bijeenkomst met (belangen)organisaties (op uitnodiging) 19 november 2018 Inloopavond voor alle belangstellenden (op uitnodiging en aangekondigd op gemeentepagina en website) 18 december 2018 Eerste kleinschalige bewonersavond zonneveld voor aanwonenden Molendijk (op persoonlijke uitnodiging) 31 januari 2019 Presentatie op algemene ledenvergadering camping De Brongaard (op uitnodiging van het bestuur van de camping) 11 februari 2019 Gesprek provincie, bewoners Molendijk en wethouders over locatie De Noordhoek voor het zonneveld 19 februari 2019 Tweede kleinschalige bewonersavond zonneveld voor aanwonenden Molendijk (op persoonlijke uitnodiging) 4 maart 2019 Kleinschalige bewonersavond voor omwonenden van de beoogde nieuwe weg (op persoonlijke uitnodiging) 6 maart 2019 Informatieavond gebiedsvisie voor alle belangstellenden (op uitnodiging en algemeen aangekondigd via gemeentepagina en website) Voor een compleet overzicht zie de bijlage op bladzije 47.

23 PARTICIPATIEPROCES 23 DIGITALE ENQUÊTE Een online enquête is een van de middelen waarmee een brede groep bewoners is betrokken bij de thema s uit de gebiedsvisie. Bewoners van Oudenhoorn en een deel van de Kooistee heeft een persoonlijke uitnodiging ontvangen om de enquête in te vullen. Daarnaast is de uitnodiging aangekondigd geweest op de website en social media. De enquête is door 317 mensen ingevuld. De input is waar mogelijk meegenomen in de opstelling van de gebiedsvisie. In de enquête waren zowel open als gesloten vragen opgenomen. In hoofdlijn zijn de volgende reacties aangegeven. Zonneveld Wat betreft de de aanleg van een zonneveld ter verduurzaming van de bedrijfsvoering van Farm Frites geeft 59% van de respondenten aan het eens of helemaal eens te zijn met de stelling dat de aanleg van het zonneveld belangrijk is. Een minderheid (van 27% uit Hellevoetsluis en 30% uit Oudenhoorn) vindt de komst van het zonneveld niet belangrijk. Men vindt het belangrijk om het zonneveld landschappelijk zo in te passen dat het aan het zicht is onttrokken met extra groenbeplanting tussen de zonnepanelen. Inloopavond De nieuwe weg voor Farm Frites Wat betreft de nieuwe weg voor het vrachtverkeer van Farm Frites geeft 73% van de respondenten aan het eens of helemaal eens te zijn met de stelling dat de aanleg van een nieuwe weg nodig is. Respondenten uit Hellevoetsluis hechten meer belang aan een nieuwe ontsluitingsweg (76%) dan de respondenten uit Oudenhoorn (69%). Een minderheid (van 18% uit Hellevoetsluis en 22% uit Oudenhoorn) vindt de komst van de weg niet belangrijk.

24 24 GEBIEDSVISIE HELLEVOETSLUIS ZUIDOOST Woonwijk de Akkerranden Wat betreft de nieuwe woonwijk de Akkerranden geeft 49% van de respondenten aan het eens of helemaal eens te zijn met de stelling dat het bouwen van de nieuwe woonwijk de Akkerranden bij Oudenhoorn nodig is. Respondenten uit Oudenhoorn hechten meer belang aan de komst van de wijk (60%) dan de respondenten uit Hellevoetsluis (42%). Kansen Er zijn vragen gesteld over kansen voor het gebied. In negentien meerkeuzevragen hebben respondenten aangegeven in hoeverre zij bepaalde onderwerpen voor belang vinden voor hun woonomgeving. Hierbij was het mogelijk om aan te geven of iets belangrijk of onbelangrijk is, of dat een respondent neutraal tegenover een onderwerp stond. De respondenten zijn niet gevraagd om de onderwerpen ten opzichte van elkaar te ranken. Op basis van het de antwoorden per vraag is wel aan te geven welke onderwerpen volgens de respondenten het meest belangrijk zijn. Dit leidt tot de volgende top vijf: Het opvangen van hemelwater in Hellevoetsluis Zuidoost om wateroverlast te voorkomen; Kreken verbreden voor extra wateropvang, natuurvriendelijke oevers; Ommetjes mogelijk maken, uitbreiden wandelpaden;bosrand Kooisteebos verbeteren met rustplaatsen voor dieren, boomen struiksoorten toevoegen; Bosrand Kooisteebos verbeteren met rustplaatsen voor dieren, boom- en struiksoorten toevoegen; Ruimte laten tussen zonneveld en bebouwing aan de Molendijk. Over de camping de Brongaard zijn veel opmerkingen gemaakt om overlast te verminderen en de gevolgen voor de camping beter in kaart te brengen. Verder zijn er opmerkingen gemaakt om serieus naar alternatieven te kijken zoals de Noordhoek als locatie voor het zonneveld en het verplaatsen van Farm Frites naar Kickersbloem 3. Ook waren er opmerkingen dat Farm Frites verplaatst zou moeten worden naar de Maasvlakte omdat het bedrijf te groot is geworden voor deze plek. Voor de woonwijk Akkerranden is het doortrekken van een wandelpad genoemd, langs de zuidrand van Akkerranden naar de Speulwei aan de oostzijde van de Heullaan. Ook het opwaarderen van deze speelvoorziening voor Oudenhoorn is aangegeven. Er is ook aandacht gevraagd voor de mogelijke uitbreidinmg van de school. Verkeerssituatie Oudenhoorn Over de verkeerssituatie rondom Oudenhoorn zijn de reacties overwegend dat er een goede verkeersontsluiting richting Rotterdam en Spijkenisse ontbreekt, net als een goede openbaar vervoer (OV)-ontsluiting. De respondenten benoemen als verbeterpunten onder andere de verbreding van de Kanaalweg, maatregelen ter bevordering van de doorstroming (zoals beter afstemmen van verkeerslichten en het aanleggen van een rotonde), snelheidsbeperkende maatregelen en het alleen toestaan van bestemmingsverkeer op bepaalde wegen. Met name de respondenten uit Oudenhoorn (80%) vinden extra verkeersmaatregelen in en rondom Oudenhoorn noodzakelijk. Een volledige uitwerking van de enquête kunt u lezen in het Rapport Gebiedsvisie Hellevoetsluis Zuidoost, uitkomsten online enquete dd / Over Morgen.

25 PARTICIPATIEPROCES 25 Deze rapportage is ook geplaatst op de website van de gemeente: Participatie

26 26 GEBIEDSVISIE HELLEVOETSLUIS ZUIDOOST VISIE De verschillende opgaven voor de Zuidoostzijde van Hellevoetsluis zijn op elkaar en op de kwaliteiten van het gebied betrokken. Daarnaast zijn er andere kansen benoemd voor verbetering van de gebiedskwaliteit. In de gebiedsvisie zijn keuzes gemaakt voor de toekomstige ontwikkeling van het gebied en geeft aan in welke structuur deze naast en met elkaar plaats kunnen vinden. HOOFDLIJNEN VAN DE VISIE terrein zelf met hallen en parkeerterreinen, nevenactiviteiten ten behoeve van grond, duurzame energieopwekking en de nieuwe (erf)toegangsweg. De beleving van het groene landschap met diepte en horizon is uitgangspunt bij de landschappelijke inpassing van de nieuwe ontwikkelingen. De watergang langs het Kooisteebos is een andere landschappelijke drager die wordt versterkt door aanleg van oeverzones en een natuurlijke inrichting. Langs deze drager voert de nieuwe weg naar Farm Frites, grotendeels begeleid door lage dijkjes en beplanting. Een aantal landschappelijke lijnen wordt benut en versterkt als landschappelijk kader. De Molendijk houdt zoveel mogelijk zijn huidige positie en ligging in het open land, de beleefbare grens tussen de polder Oudenoord en Nieuwenoord. Onderdeel van de visie is verlaging van de huidige verkeersdruk op de dijk, ten behoeve van de betekenis als recreatieve fiets- en wandelroute op enige afstand van de stad én de ter verbetering van de veiligheid en woonkwaliteit aan de Molendijk. Polder Oudenhoorn aan de zuidzijde van de Molendijk blijft grootschalig en open, en primair agrarisch in gebruik. Aan de noordzijde van de Molendijk is ruimte voor, waar mogelijk op enige afstand van de dijk en goed landschappelijk ingepast, diverse andere functies gerelateerd aan de productie van Farm Frites: het bedrijven- Na opwaardering zal het Trambaanpad meer en meer betekenis krijgen als recreatieve en utilitaire fietsroute van en naar Hellevoetsluis. De Molendijk vormt een aantrekkelijke verbinding richting de Zeedijk en de Vesting. De schaatsbaan en omgeving worden ontsloten met een wandelpad vanaf het Trambaanpad als stop en verblijfsplek langs de route, met een verrassende blik op het zonneveld. De nieuwe weg kruist het Trambaanpad ongelijkvloers (fietstunnel), en voert daarna verder richting de Ravenseweg. Hier zal de nieuwe weg een grens vormen in het landschap. Aan de zuidzijde van de nieuwe weg ligt een open landbouwkavel. Een optie is om mogelijke natuurontwikkeling te onderzoeken, eventueel met andere functies, ter versterking van de robuuste groene structuur rond Hellevoetsluis. Dit kan tevens dienen als afscherming van de

27 VISIE 27 weg ten opzichte van de woningen aan de Grasweg. De Noordse Molenweg wordt versterkt met laanbeplanting en de ruimte er omheen blijft open voor het zicht op het Kooisteebos en de polder. Samen met de nieuwe waterlopen in en rond het zonneveld ontstaat er een groenblauw netwerk. DE VIJF THEMA S Hiernaast is de visiekaart integraal weergegeven. De afzonderlijke onderdelen van de visie zijn hierna afzonderlijk toegelicht. Op basis van het verkeersonderzoek is naar voren gekomen dat tracé 1 het beste scoort op het gebied van doorstroming en verkeersveiligheid. Op de volgende kaarten is tracé 1 dan ook aangegeven als voorkeurstracé. Naar aanleiding van overleg met omwonenden zijn de verschillende tracés nog eens goed bekeken op met name doorstroming en veiligheid en is geconcludeerd dat wanneer tracé 3 wordt opgeplust tot een volwaardige gebiedsontsluitingsweg door Kickersbloem 3, deze variant mogelijk kan leiden tot een goed alternatief. (zie bijlage Uitkomsten verkeersonderzoek, tracé 3a). Om echter te komen tot een definitieve tracékeuze zal voor zowel tracé 1 als tracé 3a in de vervolgfase een breder onderzoek worden uitgevoerd. Hierbij zal met name aandacht worden besteed aan aspecten als leefbaarheid en milieu (geluid, trillingen, luchtkwaliteit) en mogelijkheden voor landschappelijke inpassing van de weg in relatie tot het gebruik van de omliggende gronden. Bovenstaande punten zullen hun beslag krijgen in een maatschappelijke kosten- baten analyse. Kansenkaart gebiedsvisie N 500 m

28 28 GEBIEDSVISIE HELLEVOETSLUIS ZUIDOOST NATUUR EN WATER Binnen het gebied van Hellevoetsluis Zuidoost ligt een aantal gebieden die onderdeel uitmaken van het Natuurnetwerk Nederland (NNN): het Kooisteebos en het natuurgebied aan de Grasweg. Het natuurgebied aan de Grasweg is onderdeel van het Natuur Netwerk Nederland (voorheen Ecologische Hoofdstructuur genoemd) en bestaat uit open water, riet, bloemrijk gras, struweel en bos. De aanleg van het natuurgebied was een initiatief van de bewoners van de Grasweg. Daarnaast is er een aantal structuren als onderdeel van het Natuurnetwerk Nederland: de zone langs het Trambaanpad vanaf de Molendijk tot de Grasweg, en de kreek die vanaf de Zeedijk langs de rand van het Kooisteebos loopt tot voorbij de Ravenseweg. Samen met de structuren buiten het gebied van deze visie vormen ze een verbindend netwerk van dijken, watergangen, oevers en natuurgebieden op Voorne-Putten. De kreek langs de rand van het Kooisteebos en het Trambaanpad zijn onderdeel van het Krekenplan van Voorne-Putten. Aan de rand van het toekomstige bedrijventerrein Kickersbloem 3 is een ruime landschappelijke inrichting van de kreekzone voorzien. Buiten het gebied van deze visie ligt ook het Haringvliet, als afgesloten zeearm een Natura2000 gebied van maat en schaal. De grens ligt bij de Zeedijk. Behoud, kwaliteitsverbetering en versterking samenhang Voor groen en ecologie heeft de beleidsvisie Duurzaamheid en Milieu de volgende uitgangspunten: behouden van bestaand (stedelijk) groen verbeteren van de ecologische kwaliteit en biodiversiteit Bijvriendelijke gemeente Gemeente Hellevoetsluis is in september 2018 officieel erkend als bijvriendelijke gemeente. Dat houdt in dat de gemeente veel onderneemt om ervoor te zorgen dat wilde bijen het nog beter gaan doen. We geven ze woonruimte en zorgen voor eten en nestelvoorzieningen. realiseren van een samenhangende groenstructuur. De gebiedsvisie Hellevoetsluis Zuidoost geeft hier invulling aan en voegt bovendien extra kwaliteiten toe. De aanleg van een landschappelijk raamwerk met ecologische waarden maakt deel uit van de inpassing en ontwerp van de nieuwe ontwikkelingen op het gebied van energie en infrastructuur. Beoogde ontwikkelingen De grenzen van het Kooisteebos en de Grasweg worden gerespecteerd. De kreek op de rand van het Kooisteebos wordt versterkt met natuurlijke oeverzones, ter vergroting van zijn betekenis als onderdeel van het natuurnetwerk. Aan de boszijde betekent dit een aanpassing van de bestaande oever. Aan de zuidzijde wordt extra ruimte toegevoegd in het nu nog agrarische gebied. Bijzondere aandacht krijgt verder het koppelstuk tussen de Zeedijk met het voormalige wiel en de kreek als landschappelijk herkenbare en ecologische waardevolle verbinding. Lage dijkjes, deels met kruidenrijke begroeiing en deels voorzien van opgaande beplanting, begeleiden de nieuwe weg naar Farm Frites, aan de zuidzijde van de

29 VISIE 29 N 500 m Themakaart natuur en water

30 30 GEBIEDSVISIE HELLEVOETSLUIS ZUIDOOST kreekzone. Om barrièrewerking voor dieren te voorkomen is er bij uitwerking bijzondere aandacht voor de kruising tussen deze nieuwe weg, de kreek en het Trambaanpad (0ok onderdeel van het Natuurnetwerk). Er zijn daar bijzondere voorzieningen nodig, zoals eco-duikers en doorlopende oevers. Het noordelijke deel van de weg vanaf Farm Frites snijdt door de landbouwkavels tussen Ravenseweg en Trambaanpad en vormt een nieuwe grens. Een optie is een bosrijke inrichting (eventueel met nevenfuncties) tussen de (erf)ontsluitingsweg en de Grasweg, ter versterking van een robuuste groene structuur aan de zuidrand van Hellevoetsluis mits dit haalbaar en realiseerbaar is. Bij de uitwerking wordt onderzocht of het water in een deel van de nieuwe watergangen meer water vastgehouden zou kunnen worden. Op het zonneveld zelf wordt waterberging voorzien door aanbrengen van micro reliëf tussen en onder de panelen. Natuurtoets In het kader van de bestemmingsplanwijziging zal een natuurtoets uitgevoerd worden. De (erf)ontsluitingsweg moet onder andere getoetst worden aan Natura2000 (stikstofdepositie) en aan het effect op het Natuurnetwerk Nederland en op soorten die in het gebied voorkomen. Het ontwerp voor het zonneveld gaat uit van een rand met natuurlijk ingerichte watergangen, oevers en grondwallen en een interne geleding met water en open stroken. Bij ontwerp, inrichting en beheer vormt de ecologische meerwaarde van deze zones een belangrijk uitgangspunt. Het streefbeeld voor de dijkjes en overhoeken op het terrein is een bloemrijke/kruidenrijke grazige vegetatie met hier en daar struweel, van betekenis voor insecten en in het bijzonder bijen. Op een aantal plaatsen worden specifieke ecologische voorzieningen aangebracht, zoals nestgelegenheden voor oeverzwaluwen of ijsvogels. Water De afwatering van de wijk Kooistee verloopt via het Kooisteebos en de kreek aan de rand. Naar verwachting is in de toekomst extra ruimte voor waterberging en afvoer nodig voor de hevige buien die als gevolg van klimaatverandering steeds vaker voorkomen. Met de verbreding van de oevers langs de kreek ontstaat er een robuust waterstelsel, waar ook de wijk Kooistee van profiteert. Het toekomstige gebruik als zonneveld stelt minder hoge eisen aan de ontwatering dan het huidige landbouwkundige gebruik.

31 HET KREKENNETWERK VAN VOORNE-PUTTEN VISIE 31 Figuur uit Kreken Kweken - samenwerkingsovereenkomst voor het krekenplan Voorne-Putten (29 oktober 2009). Het krekennetwerk van Voorne-Putten. De krekenprojecten zijn genummerd van 1 t/m 15. Sommige projecten zijn verder opgedeeld en krijgen dan een vervolgnummer, bijvoorbeeld 9.1, 9.2 enz. De gestippelde lijnen geven de kreken aan die geen onderdeel zijn van het krekenplan, omdat de inrichting ervan via een ander spoor gerealiseerd is of wordt. Deze kreken dragen wel bij aan een samenhangend krekennetwerk op Voorne-Putten.

32 32 GEBIEDSVISIE HELLEVOETSLUIS ZUIDOOST RECREATIEVE BELEVING EN ROUTES voor waterberging. Hierdoor wordt ook het landschappelijk doorgaande karakter van de waterstructuur beter beleefbaar. Het voorstel is om de verkeersbelasting van de Molendijk terug te dringen waardoor de waarde van de Molendijk als recreatief aantrekkelijke fiets- en wandelroute versterkt kan worden. In de toekomst kan hier met een inrichting als dorpse dijk, met bijpassende verharding op voortgebouwd worden. De aansluiting met de Zeedijk vormt een aandachtspunt. Met een veilige oversteek én dijkovergang voor fietsers als koppelstuk ontstaat een fraaie nieuwe route naar de Vesting. De Noordse Molenweg is terug te vinden op historische kaarten als oude route. Het pad blijft behouden, en maakt het mogelijk de landschappelijke overgang te beleven. Van open polder, via de kruising met de Molendijk via de natuurlijke zone tussen de zonnepanelen naar het Kooisteebos. De omgeving van de ijsbaan wordt in de plannen betrokken door aanleg van een stop- en verblijfsplek voor recreanten aan de zijde van het Trambaanpad. Een uitkijkplatform markeert de plek en biedt zicht op het zonneveld in zijn omgeving. Dit voorstel zal nog nader worden onderzocht en afgestemd met omwonenden en met de camping. Indien de gelegenheid zich in de toekomst aandient, kan de ijsbaan aan de zijde van de Molendijk een aantrekkelijker entree krijgen. Ruimte om te spelen Een idee in het kader van deze gebiedsvisie is verplaatsing van het natuurspeelterrein dat nu nog op een lastig te bereiken locatie aan de rand van het Kooisteebos ligt naar de waterplassen aan de wijkzijde. Het nieuwe speelruimtebeleid dat later dit jaar wordt vastgesteld biedt een goede gelegenheid op weg naar daadwerkelijke realisatie van de ideeën uit deze gebiedsvisie. Het daarbij horende uitvoeringsplan dat met behulp van bewonersparticipatie vormgegeven zal worden brengt namelijk in kaart hoe en waar speelplekken ingericht dienen te worden. Voor de ontwikkeling van het woningbouwplan Akkerranden in Oudenhoorn komt budget beschikbaar voor speelvoorzieningen. De ontwikkellocatie is gelegen nabij de centrale speelplek de Speulwei. Met het extra budget kan deze speelplek een extra impuls geven. Het is dan wel van groot belang dat de speelplek goed bereikbaar is vanuit de buurt. De bestaande wandelpaden in het Kooisteebos blijven behouden. De plassen nabij het Trambaanpad bieden kansen voor een hoger inrichtingsniveau met voorzieningen ter versterking van de recreatieve waarde. Bij voorkeur gaat dit samen met vergroting van het wateroppervlak ter versterking van de natuurwaarde en ruimte

33 VISIE 33 N 500 m Themakaart recreatieve routes en beleving

34 34 GEBIEDSVISIE HELLEVOETSLUIS ZUIDOOST WONEN EN WERKEN Het visiegebied kent een divers karakter voor wat betreft het huidig gebruik. Aan de westzijde wordt het gebied begrensd door de wijk de Kooistee en aan de noordwestzijde door het bedrijventerrein van Kickersbloem. In het noordoosten ligt het dorp Oudenhoorn, met een toekomstige uitbreiding van 180 woningen in de Akkerranden. De lintdijkwoningen aan de Molendijk vormen samen met de bedrijfsgebouwen van Farm Frites een karakteristiek beeld tussen de twee polders Oudenhoorn en Nieuwenhoorn. Landbouw, merendeels akkerbouw, is en blijft een belangrijke grondgebruiker aan de zuidoostelijke rand van Hellevoetsluis. Boerderijerven liggen als groene eilanden in het landschap en nieuwbouw en erfvergroting gaat gepaard met een stevige aanleg van beplanting rond het erf. De menging van landbouwverkeer met ander verkeer is inherent aan dit gebied en wordt als gegeven beschouwd. (voormalige) werklocaties als woonlocatie zou bijdragen aan de kwaliteit van de Molendijk. De doorzichten vanaf de dijk, tussen de woningen door naar het noorden zijn beperkt en dienen behouden te blijven. De woonwijk Akkerranden wordt grotendeels ontwikkeld in lijn van de huidige plannen. Bijzondere aandacht gaat uit naar het behoud van de zelfstandige ruimtelijke positie van de Molendijk, de randen, de aanhechting aan het bestaande dorpse weefsel en de beleving van binnen naar buiten en andersom. Behoud van de productielocatie van Farm Frites op de huidige locatie is uitgangspunt. Mogelijke hinder, in de vorm van verkeersbelasting en milieuaspecten (geur en geluid), wordt zoveel mogelijk voorkomen en tegengegaan. In het kader van de verduurzaming van het energiegebruik wordt ook de inrichting en uitstraling van het eigen terrein ten opzichte van de omgeving in beschouwing genomen. Met de aanleg van de nieuwe weg vanaf het terrein van Farm Frites krijgt de inpassing ten opzichte van de woningen aan de Grasweg bijzondere aandacht. Voor de Molendijk geldt behoud en versterking van de kwaliteit als langgerekt woonlint, op enige afstand van de stad, waar beleving van lucht en ruimte mogelijk is. Het terugdringen van de verkeersbelasting draagt daar aan bij. Herontwikkeling van een aantal

35 VISIE 35 hoek Molendijk-Molenweg opnieuw verkaveld pad naar Molenweg toegevoegd, evenals rij kleine bloeiende bomen toegevoegd: 2,5m brede bloemrijke akkerrand, geen pad in deze zone rij woningen 2,5m opgeschoven pad met bomen toegevoegd Ontwerp Akkerranden

36 36 GEBIEDSVISIE HELLEVOETSLUIS ZUIDOOST N 500 m Themakaart wonen en werken

37 VISIE 37 Molendijk bebouwing Bedrijventerrein Farm Frites Ecowoningen Erf in open gebied (in de verte)

38 38 GEBIEDSVISIE HELLEVOETSLUIS ZUIDOOST INFRASTRUCTUUR Oudenhoorn-Molendijk De huidige infrastructuur van Oudenhoorn en omgeving bestaat voornamelijk uit erftoegangswegen binnen en buiten de bebouwde kom met een maximumsnelheid van 30 en 60km/u. Binnen de bebouwde kom is de gemeente Hellevoetsluis wegbeheerder en buiten de bebouwde kom bestaat de infrastructuur voornamelijk uit wegen van het Waterschap. De wegen worden naast de ontsluiting van het gebied ook gebruikt als sluiproute voor doorgaand verkeer. Bewoners van Oudenhoorn ervaren veel hinder van doorgaand (vracht)verkeer door Oudenhoorn. Naast de ervaren hinder, maken bewoners zich ook zorgen over de verkeerssituatie na realisatie van de Akkerranden (180 woningen) en de ontwikkeling van Kickersbloem 3. Deze hinder en zorg zijn aanleiding geweest om binnen de gebiedsvisie onderzoek te doen naar de knelpunten en mogelijke oplossingen voor de huidige verkeerssituatie in Oudenhoorn. Ook is in het onderzoek gekeken naar kansen voor het fietsverkeer zoals een route over de Molendijk. Door middel van verkeerssimulaties is door adviesbureau Antea onderzocht wat de verkeersafwikkeling is in Oudenhoorn, in de huidige situatie, in het jaar 2023 en 2030 (inclusief alle ontwikkelingen). Om verzekerd te zijn van de juiste verkeersintensiteiten zijn voor het onderzoek verkeerstellingen uitgevoerd. De tellingen laten zien dat veel (vracht)verkeer door de kern van Oudenhoorn rijdt en over de Molendijk (tussen de Molenweg en de Zeedijk). Mogelijke oplossingen zijn: Een verbod voor doorgaand vrachtverkeer binnen het gebied De Molendijk alleen toegankelijk maken voor bestemmingsverkeer Inrichting van de Molendijk aanpassen (Erftoegangsweg Type 1) De bebouwde kom grens aanpassen waardoor de maximumsnelheid op de Molendijk verlaagd kan worden naar 30 km/u Snelheidsremmende maatregelen aanbrengen (versmallen, geen drempels) Een verbod voor doorgaand vrachtverkeer binnen het gebied heeft rechtstreeks effect op de Molendijk en Oudenhoorn, zeker in combinatie met inrichtings- en reguleringsmaatregelen op de Molendijk. Als alléén maatregelen worden genomen op de Molendijk werken deze ook door richting Oudenhoorn, maar is het effect is minder groot omdat de route voor vrachtverkeer via de Ravenseweg in dat geval mogelijk blijft. In het vervolgproces wordt de keuze voor een pakket van maatregelen gemaakt. De aanleg van een nieuwe weg voor Farm Frites draagt ook positief bij aan vermindering van de ervaren verkeersveiligheid en -overlast in Oudenhoorn en langs de Molendijk. De gebiedsvisie zet in op verlaging van de (ervaren) verkeersproblematiek in Oudenhoorn en de Molendijk.

39 VISIE 39 N 500 m Themakaart infrastructuur

40 40 GEBIEDSVISIE HELLEVOETSLUIS ZUIDOOST ONTSLUITING FARM FRITES De ontsluiting van het vrachtverkeer van Farm Frites vindt in de huidige situatie plaats door de woonkernen van Hellevoetsluis. Deze manier van ontsluiten is nadelig voor de verkeersveiligheid en leefbaarheid in de woonkernen. Het is dan ook vanuit de gemeente een lang gekoesterde wens om dit vrachtverkeer uit de woonkernen te halen door het aanleggen van een nieuwe ontsluiting vanaf het bedrijfsterrein van Farm Frites. Antea heeft onderzoek gedaan naar de beste inpassing van de nieuwe weg van Farm Frites binnen het huidige netwerk, in combinatie met het onderzoek naar de verkeerssituatie in Oudenhoorn. De criteria waaraan getoetst is zijn veiligheid, doorstroming en leefbaarheid. Op basis van simulaties uit het verkeersmodel, aan de hand van de gestelde criteria en vanuit een elementenmatrix. Het voorkeurstracé is van de vier tracés, de meest directe aansluiting tussen Farm Frites en Kickersbloem 3. Door deze directe aansluiting scoort dit tracé, ten opzichte van de andere tracés, het hoogst op zowel doorstroming als verkeersveiligheid. Naar aanleiding van overleg met omwonenden zijn de verschillende tracés nog eens goed bekeken op met name doorstroming en veiligheid en is geconcludeerd dat wanneer tracé 3 wordt opgeplust tot een volwaardige gebiedsontsluitingsweg door Kickersbloem 3, deze variant mogelijk kan leiden tot een goed alternatief. De nieuwe weg voor vrachtverkeer van Farm Frites is een erftoegangsweg buiten de bebouwde kom. De maximumsnelheid op deze weg is 30km/u. Deze snelheid is niet volgens de CROW-richtlijn die behoort bij een weg van dit type. Het gaat echter om een eigen weg met alléén bestemmingsverkeer voor Farm Frites, er zal dus van de richtlijn worden afgeweken (max. 30 km per uur). De weg zal niet voorzien worden van openbare verlichting. Om het verloop van het wegtracé voor chauffeurs te verduidelijken zullen aanvullende maatregelen genomen worden, gedacht kan worden aan kattenogen die oplichten door de verlichting van de voertuigen of iets dergelijks. De nieuwe weg doorkruist langzaamverkeerroutes: het Trambaanpad en de Noordse Molenweg. Het Trambaanpad is een doorgaande fietsverbinding. De Noordse Molenweg heeft betekenis voor lokale recreatieve ommetjes. Om het kruispunt met het Trambaanpad zo veilig mogelijk in te richten heeft aanleg van een fietstunnel de voorkeur. De mogelijkheden voor een veilige inrichting zullen nog verder worden onderzocht. De aansluiting op de Ravenseweg zal uitgevoerd worden met een rotonde. Een rotonde is een veiligere oplossing, gezien de lagere snelheid en het verdelen van conflictpunten. De kruising met de Noordse Molenweg zal gelijkvloers zijn. Een overzichtelijke inrichting, met een veilige oversteek is daarbij het uitgangspunt. Bij voorkeur wordt deze kruising uitgevoerd met voorrang voor fietsers en wandelaars. LANDSCHAPPELIJKE INPASSING EN LEEFBAARHEID Naast een beoordeling op verkeerskundige aspecten (doorstroming en veiligheid) heeft ook een eerste globale verkenning plaatsgevonden op het gebied van leefbaarheid en milieu en mogelijkheden voor een zorgvuldige landschappelijke inpassing van de weg. Op basis daarvan is naar voren gekomen dat trace 1 en 3a relatief goed scoren in vergelijking tot trace 2 en 4. Om echter tot een definitieve tracekeuze te kunnen komen en een volledig inzicht te hebben in de consequenties van trace 1 en trace 3a, wordt in de vervolgfase een maatschappelijke kosten-batenanalyse opgesteld inclusief verdiepende onderzoeken zodat gefundeerd een integrale afweging kan worden gemaakt om te komen tot een definitieve tracekeuze.

41 VISIE 41 Tracé 1 Tracé 2 Tracé 3 Vier onderzochte trace s Tracé 4

42 42 GEBIEDSVISIE HELLEVOETSLUIS ZUIDOOST ZONNE-ENERGIE Farm Frites heeft de ambitie om haar productie en de energiebehoefte de komende jaren steeds verder te verduurzamen. Gebruik maken van lokaal opgewekte zonne-energie vormt hiervoor een substantiële component. Hiervoor wordt een aanzienlijke oppervlakte aan zonnepanelen aangelegd op het bedrijfsterrein zelf én binnen een nieuw aan te leggen zonneveld in de directe nabijheid. Op het bedrijfsterrein worden alle daarvoor geschikte daken voorzien van zonnepanelen, samen circa 7000 vierkante meter, goed voor 2MW zonne-energie (piekvermogen). De oppervlakte van het zonneveld naast het bedrijfsterrein bedraagt circa 19 hectare, en heeft een piekvermogen van 25 MWp. Dit zonneveld is groot genoeg om te voorzien in de helft van het energieverbruik. Het zonneveld past binnen het gemeentelijk Duurzaamheidsbeleid (zie pag. 10). De ligging van het zonneveld Het zonneveld wordt aangelegd op de agrarische gronden tussen de het gronddepot van Farm Frites (de huidige sloot langs de grondwal is als grens aangehouden), het Kooisteebos, de Molendijk en het Trambaanpad. In eerdere instantie is juist de andere zijde van de Molendijk in beeld geweest: de zogenaamde Noordhoek in polder Oudenhoorn, nabij de aansluiting tussen de Molendijk en de Zeedijk. Deze locatie sluit echter niet aan bij het provinciale beleid dat grootschalige zonnevelden op landbouwgrond in open poldergebied uitsluit. Het gebied ten noorden van de Molendijk is volgens het provinciale beleid te beschouwen als stads- en dorpsrand waar, onder voorwaarde van ruimtelijke inpassing en ontwerp met meerwaarde, wel zonnevelden mogelijk zijn. De eigen positie van de Molendijk als landschappelijke structuur in het open gebied, en het zicht vanuit de woningen en tuinen aan de Molendijk vormen een vertrekpunt voor verfijning van de ligging en landschappelijke inpassing. Op dit moment kijken de woningen uit op open akkerland, met het Kooisteebos als groene achtergrond. De beleving van lucht, ruimte en horizon in het landschap vanaf de hoger gelegen dijk is een belangrijk gegeven. Er is daarom gekozen voor de ligging op enige afstand van de dijk, met behoud van een agrarische tussenkavel. De constructiehoogte van de zonnepanelen is zoveel mogelijk beperkt en voor de landschappelijke inpassing aan de zijde van de dijk wordt gebruik gemaakt van water, oeverbegroeiing en grondwallen: middelen die het zicht op de panelen enigszins filteren en wegnemen, maar zo min mogelijk afbreuk doen aan de ruimtebeleving. Er is voor het gehele gebied van Farm Frites tot aan het Trambaanpad één helder ruimtelijk principe toegepast. Groene randen Royale watergangen met natuurvriendelijke oevers en een lage grondwal voorzien van kruidenrijke vegetatie met hier en daar wat struweel zullen het zonneveld begrenzen aan de zuidzijde, bij het Trambaanpad en rond Noordse Molenweg. Naast hun landschappelijke en ecologische waarde dienen deze watergangen ook om ongewenste betreding van het terrein tegen te gaan zonder gebruik te maken van hekwerken. Voor zover hekken om verzekeringstechnische reden toch noodzakelijk zijn, worden deze zoveel mogelijk uit het zicht geplaatst. Bij de noordelijke rand, in aansluiting op het Kooisteebos, wordt wel opgaande beplanting toegepast, in combinatie met de inpassing van de nieuwe (erf)ontsluitingsweg. Ruimtelijke geleding Het zonneveld is verdeeld in een aantal kavels van min of meer vergelijkbare grootte, van elkaar gescheiden door een stelsel van nieuwe waterlopen met natuurvriendelijke oevers en interne grasbanen. Door de geleding krijgt het zonneveld een landschap-

43 VISIE 43 N 500 m Suggestie: opvang regenwater onder zonnepanelen Themakaart energie

44 44 GEBIEDSVISIE HELLEVOETSLUIS ZUIDOOST pelijke schaal en inrichting en beheer van de tussenruimte draagt bij aan de beleving, waterberging en biodiversiteit. De natuurlijk in te richten zone rond de Noordse Molenweg vormt de grootste tussenruimte. De weg zelf wordt voorzien van laanbeplanting. De deelkavels van het zonneveld liggen haaks op de Molendijk en volgen daarmee de oorspronkelijke kavelrichting. Doorsnede BB : groen blauw kader rondom het zonneveld Opstelling panelen De zonnepanelen worden geplaatst volgens het zogenaamde oostwest principe. Dit betekent dat de helft van de panelen op het oosten, en de andere helft op het westen gericht is. Deze opstelling biedt een aantal voordelen ten opzichte van het alternatief (een opstelling met op het zuiden georiënteerde panelen met onderlinge tussenruimte). Ten eerste is de elektriciteitsproductie bij deze opstelling gelijkmatiger over de dag verspreid, wat beter aansluit bij de elektriciteitsvraag van Farm Frites. Een ander voordeel is dat op dezelfde oppervlakte meer panelen geplaatst kunnen worden. Het zonneveld is daardoor compacter dan bij het alternatief. In de verkenning bleek dat alleen in het geval van oost-west panelen een agrarische kavel tussen Molendijk en het zonneveld mogelijk was. Het belangrijkste nadeel: het zonneveld wordt nagenoeg geheel bedekt met panelen. Er is binnen de opstelling nagenoeg geen extensief beheerde tussenruimte waar de ecologie van profiteert. Dit wordt in het ontwerp ondervangen door aanleg van een robuuste landschappelijke randen en de interne geleding door groen en water. Doorsnede CC : inpassing ontsluitingsweg tussen houtwallen Doorsnede DD : sloten met ecologische oever tussen het zonneveld voor geleding en wateropvang Constructie Er is gekozen voor een constructie met vier panelen op elkaar (horizontaal) onder een hoek van circa 10 graden. Op deze manier vormen de panelen een soort dakjes die met een beloopbare tussenruimte van 1 meter ten opzichte van elkaar in rijen geplaatst worden. In verband met schaduwwerking door hoog gras is het Doorsnede EE : vergroten recreatieve functie ijsbaan met uitkijktoren over de zonnevelden

45 VISIE 45 Doorsnede AA : van het Kooisteebos tot de Molendijk

46 46 GEBIEDSVISIE HELLEVOETSLUIS ZUIDOOST laagste punt van een paneel circa 0,5 meter boven maaiveld. Het hoogste punt reikt circa 1.50 meter boven maaiveld. Binnen een rij worden de tafels exact uitgelijnd (hoogte en breedte). Eventuele kleine hoogteverschillen tussen rijen onderling worden zoveel mogelijk voorkomen en indien nodig opgelost ter plaatse van de geleding tussen de deelvelden. Aan de randen van de velden verspringen de tafels onderling. De verspringing is regelmatig: vanaf een afstand gezien vormen de verspringende tafels met elkaar een nette lijn. Op de kopse kanten aan de randen is in principe zicht onder de open constructie mogelijk. Dit wordt echter aan het zicht onttrokken door de aanwezigheid van grondwallen rond het terrein. Voorzieningen Onderwerp van de verder uitwerking van het ontwerp van het zonneveld is welke voorzieningen nodig zijn en waar deze geplaatst worden. Het gaat bijvoorbeeld om omvormers, trafo-kasten, camera s, hekken en toegangspoorten. Uitgangspunt is dat er bij voorkeur, uitgezonderd eventuele cameramasten, geen voorzieningen geplaatst worden die hoger zijn dan de panelen. Plaatsing aan de noordzijde, tegen de achtergrond van de houtwallen, heeft de voorkeur. Middenspanningsstations of andere hogere bebouwing wordt nabij het Farm Frites terrein geplaatst. Alle voorzieningen worden uitgevoerd in gedekte kleuren (antracietgrijs of donkergroen, nader te bepalen). Bij de materiaalkeuze weegt de architectonische uitstraling mee. Bovendien vormt bij de plaatsing de regelmaat, het ritme van de opstelling het uitgangspunt, waarbij voorzieningen binnen de contouren van de velden worden opgelost door hier een aantal panelen uit te sparen. Er wordt geen afbreuk gedaan aan de regelmaat van de randen of de continuïteit van de groenblauwe geleding. Op het zonneveld wordt geen (permanent aanwezige) verlichting toegepast. Het definitieve ontwerp volgt bij de aanvraag voor een omgevingsvergunning. Overzicht zonneveld Farm Frites

47 VISIE 47 Visualisatie kruising Molendijk en Noordse Molenweg Noordse Molenweg Achtertuin Molendijk 90 Visualisatie vanaf het Trambaanpad: IJsbaan met uitkijktoren Visualisatie vanaf de Grasweg: de nieuwe weg Farm Frites Visualisatie vanaf de Ravense weg: nieuwe weg Farm Frites