Verantwoording Jeugdgezondheidszorg Gemeente Helmond

Transcriptie

1 Verantwoording Jeugdgezondheidszorg 2018 Gemeente Helmond

2 Voorwoord Voor u ligt het inhoudelijk jaarverslag van Dit jaarverslag is bedoeld om u een indruk te geven van de aard en omvang van de vele activiteiten die onze medewerkers allemaal ondernomen hebben in het kader van de Jeugdgezondheid van de kinderen (-9 maanden t/m 4 jaar) en hun ouders. Het is een verantwoording van de middelen die u ons ter beschikking heeft gesteld in 2018 voor de uitvoering van het Basisaanbod Preventie (BAP) Jeugdgezondheidszorg (JGZ) voor - 9 maanden t/m 4-jarigen gecombineerd met de producten Versterking Lokale Veld (VLV). Onze professionals kregen een aantal keuzemogelijkheden om passende interventies in te zetten. Interventies ook die bij voorkeur evidence based of practice based zijn, waardoor de kwaliteit van preventie alleen maar wordt vergroot. In 2018 is vanuit de overheid het actieprogramma Kansrijke Start gelanceerd om met alle betrokken partners de handen ineen te slaan om de kinderen van vandaag en de volwassenen van morgen een betere kans te bieden. Ieder kind verdient de best mogelijke start van zijn of haar leven en een optimale kans op een goede toekomst. De eerste 1000 dagen van een kind zijn cruciaal voor een goede start. De gezondheid van een kind voor, tijdens en na de geboorte blijkt een belangrijke voorspeller te zijn van problemen zowel fysiek als mentaal op latere leeftijd.

3 Binnen onze organisatie de Zorgboog hebben we korte lijnen met de kraamverzorgenden en doordat we ook deelnemen aan het Integraal Geboortecentrum JIJWIJ hebben we intensieve contacten met verloskundigen en onder andere het Elkerliek Ziekenhuis om de doorgaande lijn te bewaken. Een programma als Begeleiding Ouders met Bijzonder Problematieken (BOBP) is een goed voorbeeld van deze samenwerking. Wij zien de Jeugdgezondheidszorg als ruggengraat van het Sociaal Domein. Doordat we een hoog bereik hebben en bijna alle ouders zien kunnen we snel, vroeg en preventief ouders ondersteunen in hun zoektocht naar een nieuwe balans. Wilt u op de lange termijn de kosten op het gebied van Jeugdzorg verminderen, dan is een investering in de JGZ een hele goede keuze. Graag gaan we hierover met u in gesprek en tevens geeft dit ook de gelegenheid om cijfers in te kleuren met verhalen uit de praktijk. Ik ben trots op de inzet van al onze medewerkers die in uw gemeente dat verschil weten te maken! April 2019 Margreet de Leeuw-Jongejans Directeur Kraamzorg/Jeugdgezondheidszorg

4 1 Prenataal huisbezoek voor risicozwangeren In Helmond zijn 38 prenatale casussen geweest, waarvan twintig BOBP-trajecten. Dat betekent een afname van het aantal casus t.o.v. 2017, toen er in Helmond 35 BOBP-trajecten opgestart werden. De trajecten hebben zeer uiteenlopende zorgvragen. Te denken valt aan vluchtelingenproblematiek, huiselijk geweld, onzekerheid, ontbreken van netwerk, psychische problematiek en tienerzwangerschap. Voor alle trajecten heeft de prenatale ondersteuning zowel voor de ouder als het kind resultaat opgeleverd zoals structuur, rust, gezonde hechting tussen ouder/ kind en vertrouwen in de ouderrol. Daarnaast heeft de zorgverlening in de prenatale fase in bijna alle gevallen geresulteerd in een stabiele vertrouwensrelatie voor de verder zorg in JGZ. De aanmeldingen kwamen van de verloskundigen, gynaecologen, ook door SMO, GGZ Jeugd en Gezin-coaches werden a.s. moeders aangemeld en vanuit de JGZ zelf. Sommige gezinnen zijn bij ons al in zorg als blijkt dat de moeder opnieuw zwanger is. Bij zwangeren voor wie een BOBP-traject wordt uitgezet, is vaak sprake van een complexe, meervoudige problematiek. Zo kan er sprake zijn van psychische problemen, middelengebruik, een verstandelijke beperking, of een combinatie van deze problemen. Klanttevredenheid Verwijzers zijn enorm tevreden met het hebben van één duidelijk aanspreekpunt bij de Zorgboog voor risico-zwangeren. De betrokkenheid van de zwangere zelf bij het opstellen van een zorgplan binnen het BOBP wordt als professioneel en van deze tijd beoordeeld.

5 2 Screeningshuisbezoek Tussen de vierde en zevende dag na geboorte van het kind vindt een contactmoment plaats aan huis. Het doel van dit contact is het screenen van de baby op een gehoorstoornis en op een groot aantal erfelijke ziektes. Er vindt tijdens dit huisbezoek een gehoorscreening en hielprikscreening plaats. De hielprik is bedoeld om zeldzame aandoeningen bij pasgeborenen tijdig op te sporen. Met het huidige programma worden jaarlijks in heel Nederland circa 180 zieke kinderen opgespoord. De deelname aan de hielprik binnen de regio Zuidoost Brabant is hoog. De Zorgboog heeft samen met de ziekenhuizen voor de hielprik een 100% bereik in de regio. Net als in eerdere jaren is ook in 2018 nagenoeg 100% van de kinderen bereikt voor de gehoor screening. Ook het tijdspad en het referpercentage (tweede of derde screening) voldeden ruimschoots aan de landelijk gestelde kwaliteitsnormen van het NSDSK. In de regio zijn drie kinderen die het screeningstraject met een onvoldoende resultaat hebben afgesloten naar het audiologisch centrum verwezen. De gehoorscreening en de hielprikscreening zijn in de gehele regio binnen de norm uitgevoerd.

6 3 Intake huisbezoek Ook in 2018 worden de postnatale intake huisbezoeken door zowel de ouders als de JGZ als een van de meest waardevolle contacten in de JGZ-periode gezien. Dit contactmoment is bij alle eerstgeboren kinderen als huisbezoek uitgevoerd. Ook in bijzondere situaties vanuit de kraamtijd, risicogezinnen en door inschatting van de jeugdverpleegkundige wordt een intake huisbezoek afgesproken. Het intakehuisbezoek wordt ook gebracht aan nieuwe kinderen in het werkgebied door verhuizing of adoptie. Resultaat voor het kind is dat er hierdoor optimaal aan vroeg signalering gedaan kan worden. Met regelmaat worden bijzonderheden gesignaleerd door de JGZ waardoor problematiek kan worden voorkomen. Te denken valt aan het signaleren van voorkeurshoudingen, huidproblemen, voedingsproblemen en ook het signaleren en verwijzen rondom vermoedens van hartafwijkingen.

7 4 Consultatiebureau In de eerste vier levensjaren wordt aan elk kind periodieke gezondheidsonderzoeken (PGO) aangeboden, in de vorm van een consult uitgevoerd door een Jeugdarts en een JGZ-verpleeg-kundige of een Verpleegkundig Specialist op de CB-locatie. De JGZ hanteert hierbij de richtlijn contactmomenten JGZ. Dat betekent dat het kind in de zuigelingenperiode gemiddeld acht keer een PGO aangeboden krijgt en in de peuterperiode drie keer. Zoals eerder aangegeven is de vraag van de ouders en het kind leidend in de keuze van het soort contactmoment. Hierbij sluiten wij aan bij het Landelijk Professioneel Kader, dat flexibilisering van contact momenten uitdraagt. De vragen van ouders kunnen zeer divers zijn en kunnen liggen op het vlak van voeding, opvoeding, groei en ontwikkeling, gedrag, lichamelijke problemen en ook over de nut en noodzaak van vaccineren. We merken dat ouders behoefte hebben aan objectieve voorlichting en met onder andere het aanbieden van vaccinatieconsulten bij de jeugdarts nemen we de vraag van ouders serieus. Het aantal ouders dat afkomstig is uit het buitenland blijft groeien in Helmond door migranten uit Oost-Europa (Polen, Roemenië en de Baltische staten) en vluchtelingengezinnen afkomstig uit Syrië en Eritrea. Goede communicatie vergt een extra inspanning van ons en dus ook extra tijd. Regelmatig wordt een tolk ingeschakeld. Deze groep vraagt ook extra aandacht en tijd voor het beoordelen of de vaccinatiestatus conform het vaccinatieprogramma van het RIVM is. Ontwikkelingen op het consultatiebureau

8 Vaccinatiepapieren zijn vaak niet aanwezig of moeten worden vertaald en regelmatig moet er een nieuw/ inhaal vaccinatieprogramma worden opgesteld met als gevolg extra indicatie consulten. Clienttevredenheid van ouders over de JGZ In 2018 zijn twee meetmomenten geweest op de JGZ-locatie. In totaal hebben 900 ouder(s) of vertegenwoordigers de vragenlijst ingevuld. Er werd gevraagd om zes vragen te beantwoorden na afloop van de afspraak op het consultatiebureau. Onze zorgen dienstverlening wordt door onze cliënten erg gewaardeerd. Het cliënttevredenheidsonderzoek op onze locaties laat zien dat de Zorgboog Jeugdgezondheidszorg wordt beoordeeld met een 8,8. Wij zijn blij dat ouders zich gesteund voelen door onze expertise! Klanttevredenheid Helmond per wijk Zie grafiek hiernaast.

9 De vaccinatiegraad Landelijke vaccinatiegraad De vaccinatiegraad, oftewel het aandeel zuigelingen, kleuters en schoolkinderen dat de vaccinaties uit het RVP krijgt, is nog steeds hoog, maar daalt de laatste jaren licht. Inmiddels lijkt de daling van de vaccinatiegraad te stabiliseren. Vaccinatiegraad regio GGD Brabant Zuid-Oost De vaccinatiegraad in de regio Zuidoost Brabant voor Difterie, Kinkhoest, Tetanus en Polio en Bof, Mazelen en Rode Hond is voor de gehele regio Zuidoost Brabant en voor alle gemeenten boven de 90%. De WHO-norm van 95%, nodig voor de eliminatie van mazelen in de regio, wordt net gehaald. regionaal-internationaal/kleuters#node-dktp-vaccinatiesgemeente-voldoende-beschermd

10 Om de vaccinatiegraad te verhogen worden, in samenspraak met alle uitvoerders van het RVP in de regio, verschillende maatregelen genomen. Zorgen voor laagdrempelige toegang tot het RVP. Ouders diverse mogelijkheden bieden om gemiste vaccinaties in te halen. Twijfelende ouders een vaccinatieconsult aanbieden. Als ouders dat willen, in overleg, een aangepast vaccinatieschema opstellen. Beperken van het no-show percentage door ouders die niet naar het consultatiebureau komen, actief te benaderen door middel van SMS, WhatsApp, telefonisch of door een huisbezoek. Samenwerken met Het Kinderspreekuur, een consultatiebureau op antroposofische basis, dat voorlichtingsbijeenkomsten verzorgt over vaccineren. Voor expats en statushouders een vaccinatieplan op maat opstellen. Spreken met ouders over wel of niet vaccineren in de werkgroep voorlichting over vaccinaties (JGZ 3.0) en in 2019 de verkregen inzichten uitwerken in verbeterde dienstverlening. Infographics met gegevens over de vaccinatiegraad in verschillende gemeentes in de regio zijn te vinden op de site van de Zorgboog.

11 5 Contactmoment op maat We hebben in 2018 ervaren dat er bij een brede doelgroep ouders de behoefte blijft bestaan voor extra ondersteuning middels een huisbezoek. Het gaat hier om eenvoudige opvoedvragen tot complexe problematiek. In onderstaande grafiek staat het percentage contact momenten op maat van Helmond per wijk. We hebben in 2018 ervaren dat er bij een groep ouders (5-15%) de behoefte blijft bestaat voor extra ondersteuning aan huis. Ouders met opvoedingsvragen worden gestimuleerd hun probleemoplossend vermogen te vergroten (empowerment). Door deze ondersteuning aan huis wordt het gevoel van eigenwaarde vergroot en kan de jeugdverpleegkundige of jeugdarts beter inzicht krijgen in de factoren die de opvoedsituatie beïnvloeden. Daarnaast kunnen contactmomenten op maat ook op het CB plaatsvinden. Veelal zijn de redenen van deze huisbezoeken pedagogische van aard. Te denken valt aan excessief huilgedrag (ik zou hem wat aan kunnen doen), slaap- en eetproblemen, driftbuien (ik voel me zo machteloos) en zindelijkheidsproblemen, ondersteuning bij gewichtsproblemen. Taal spraakproblemen, het (niet) opvolgen van een VVE-indicatie.

12 We gaan samen met de ouder kijken welke factoren van invloed zijn op de situatie en de vraag die ouders hebben. Ouders gaan zelf een plan van aanpak maken die past bij hun situatie (eigen kracht) gericht op de vraag die zij hebben. We doen dit o.a. met behulp van Triple P (Pedagogisch Praktisch Programma) en/of de GIZ (gezamenlijk inschatten zorgbehoefte) methodiek. Na een aantal weken evalueren we met de ouders het resultaat van de aanpak. Vermoeden van Kindermishandeling en veilig thuis Bij niet pluis gevoel in een gezin volgt de JGZ de meldcode kindermishandeling. De casus wordt intern besproken en er wordt afgestemd met andere partijen die het gezin kennen. Er zijn in 2018 twaalf casussen geweest waarbij Veilig Thuis door de JGZ is betrokken.

13 6 Contactmoment op initiatief ouders Ouders kunnen ons op verschillende manieren bereiken, van binnenlopen op het consultatiebureau en (medisch) inloopspreekuur, bellen met zorgcentrale, mailen, appen of sms en met jeugdverpleegkundige of jeugdarts. Onze Facebookpagina Zorgboog Pluim kent 1500 volgers. Behind the scenes Dit is het Pluim facebookteam dat al jullie vragen beantwoordt! Van links naar rechts: Sanne Lathouwers, Jamilla van Kuijk, Jeanne Ogier, Robin Sommers, Els van den Eijnden, Suzan Toonen en Dewi Singh. Facebook Wij maken binnen de JGZ gebruik van Social Media, oa door het gebruik van Facebook. Ervaring leert ons dat ouders dit een fijne en laagdrempelige manier vinden van contact leggen. Dagelijks worden er vragen via Facebook gesteld en zo snel mogelijk beantwoord. Bij beantwoording in het weekend reageren ouders verrast en heel positief. Regelmatig worden er informatieve artikelen gedeeld. Op 10 januari 2019 is op Facebook een foto geplaatst van het Facebookteam. Het fotobericht werd veel geliked. Hieronder de foto en enkele van de hierbij binnengekomen reacties. De namen en profielfoto s van ouders zijn weggehaald in verband met de privacy. Verpleegkundig inloopspreekuur Tijdens het wekelijkse inloopspreekuur van de verpleegkundigen komen vooral ouders van (jonge) zuigelingen. Zij komen met name met vragen over de groei en de voeding van de baby. Ouders geven aan dit inloopspreekuur als heel positief te ervaren. Ze geven aan dat ze de laagdrempeligheid heel fijn vinden en makkelijk met hun vragen durven te komen.

14 Medisch inloopspreekuur In 2018 werden op twee locaties in Helmond, Brandevoort en Westwijzer, een start gemaakt met een medisch spreekuur. Tijdens dit spreekuur, kunnen ouders vrijblijvend binnenlopen bij de jeugdarts. Ze kunnen dan (sociaal-)medische vragen stellen over de gezondheid van hun kind. Dit medisch spreekuur wordt druk bezocht, zowel door ouders van zuigelingen als door ouders van peuters, en met uiteenlopende vragen. Vragen die zoal gesteld worden zijn bijvoorbeeld: Mijn kind spuugt veel, heeft hij een allergie? Mijn kindje praat nog niet zoveel, is dit normaal? Mijn kindje hoest, kunt u de longen beluisteren? Wat is dit voor een vlekje? Mijn kindje heeft obstipatie; wat kan ik hieraan doen? Mijn kindje zit aan de oren, kunt u de oren nakijken of er een oorontsteking is? Mijn kindje kijkt soms scheel; kunt u hiernaar kijken? Mijn kindje loopt raar; is dit normaal? Ouders ervaren deze mogelijkheid om bij de arts laagdrempelig binnen te kunnen lopen met al hun vragen als zeer prettig. Wat een mooi team en top wat jullie aan goede informatieve berichten op FB plaatsen. actueel, passend bij seizoen en betrouwbaar. Dank hiervoor! Ga zo door in Een top team, een top cb. Fijne mensen, fijne hulp, veel aan gehad en nog steeds Spreekuur PSZ/KDV De jeugdverpleegkundige bezoekt bijna alle voorschoolse voorzieningen. Tijdens deze inloopmomenten hebben ouders en leidsters de mogelijkheid om met de jeugdverpleegkundige in gesprek te komen en om vragen te stellen. Vragen die gesteld worden zijn uiteenlopend, dit kan gaan over welk broodbeleg is goed voor de kinderen op ons kinderdagverblijf of wat kan ik het beste smeren op de droge huid van mijn kind. Maar er komen ook vooral veel vragen over de ontwikkeling van kinderen, sociaal emotioneel, de spraaktaal en/of de motorische ontwikkeling. Top dames! Prachtig en deskundig team. Trots op jullie! Wat een leuk team, jullie zijn geweldig dames mijn complimenten en trouwens een hele mooie foto

15 7 Monitoring en beleidsadvisering Om een goed inzicht te krijgen in de populatie in zorg, wonende in een bepaald geografisch gebied, worden gegevens verzameld en geanalyseerd voor intern gebruik en beleid, maar ook voor verantwoording en beleidsadvisering naar gemeenten. Samen met de GGD zal ook naar trendmatige ontwikkelingen in de gezondheidssituatie van de populatie worden gekeken. Kwaliteitsmanagementsysteem De Zorgboog heeft sinds juni 2016 het ISO 9001:2015 certificaat. Ook in 2018 heeft de externe audit hiervoor plaatsgevonden en deze is met een goed resultaat afgesloten. Kinderen in Zorg In onderstaand schema staan alle kinderen met een actief dossier (inclusief elders in zorg en geen belangstelling ). Bij deze laatste groep laat de professional zich overtuigen dat het goed gaat met een kind; de jeugdverpleegkundige heeft minimaal een keer per jaar contact met dit gezin.

16 Zoals te zien in bovenstaande grafiek ligt voor heel Helmond het bereik ruim boven de norm van 95% van het Nederlands Centrum Jeugdgezondheid (NCJ). De reden dat kinderen niet in zorg zijn, is dat ze onder behandeling van de kinderarts zijn of een MKD, kinderdagcentrum of andere instelling bezoeken waaraan een kinderarts verbonden is, of uit huis geplaatst zijn en bij een pleeggezin verblijven en aldaar de JGZ bezoeken. Resteert een aantal kinderen, waarvan ouders niet op afspraken verschijnen en niet reageren op pogingen tot contact. Wanneer ouders twee keer niet zijn verschenen op een geplande afspraak, gaat een jeugdverpleegkundige thuis op bezoek. Wanneer ouders geen meerwaarde ervaren om een CB te bezoeken en we geen signalen hebben dat er iets mis gaat, informeren we schriftelijk de huisarts dat wij het kind niet(meer) zien. We hebben wel met deze ouders 1x per jaar telefonisch contact om te horen hoe het gaat en of zij vragen hebben. Tenslotte is er een kleine groep ouders, die niet op afspraken verschijnt omdat zij geen bemoeienis vanuit JGZ wil, maar waarbij wel zorgen zijn over het welzijn en de ontwikkeling van het kind. Door intensief in gesprek te gaan met deze ouders via een laagdrempelige aanpak (huisbezoeken) blijven we contact en daarmee zicht houden op de ontwikkeling van het kind. Als blijkt dat ouders zorg mijden en de veiligheid van het kind in het geding is, dan treden we in overleg met Veilig Thuis om verdere stappen te ondernemen.

17 Aandachtspunten t.b.v. beleidsadvies voor de gemeente Helmond zijn: Armoede Armoede komt het meest voor bij eenoudergezinnen met uitsluitend minderjarige kinderen. Deze gezinnen ervaren belemmeringen om mee te doen aan sport, spel, gezonde leefstijl (voeding) en sociale activiteiten. Armoede vormt in Helmond een probleem dat kan zorgen voor belangrijke verschillen in gezondheid binnen de bevolking. In Helmond hebben beduidend meer gezinnen dan gemiddeld in de regio Zuidoost een laag inkomen en hebben moeite om rond te komen (respectievelijk 14% en 9%). Met name in de Helmondse binnenstad, maar ook in Helmond Noord en Oost is dit het geval, zoals te zien is in de Jeugdmonitor 0-11 jaar van de GGD. De samenwerking met JIBB+ over het eten van gezonde groente is een mooi voorbeeld hoe we samen met ketenpartners onze zorg kunnen versterken. Een groot aantal van deze ouders is niet op de hoogte van de mogelijkheden tot financiële steun die de gemeente Helmond biedt, niet alleen op het gebied van deelname aan allerlei activiteiten maar ook toegang tot bv. de voedsel- en kledingbank. Aan JGZ de taak om alert te zijn op financiële problemen en ouders tijdig te verwijzen.

18 Beleidsadvies aan de gemeente: De behoefte aan een folder die (laaggeletterd) per wijk de mogelijkheden aangeeft op het gebied van een steuntje in de rug (financiële steun, meedenken, goedkoop eten halen etc.) is zeer wenselijk. Toename van risicofactoren en bedreigingen voor de ontwikkeling van een kind We zien een toename van risicofactoren en bedreigingen voor de ontwikkeling van een kind zoals alleenstaande ouders, mensen in armoede, echtscheidingen, financiële problemen, huisvestingsproblematiek (geen acute opvang, te klein behuisd, bij ouders inwonen) risico-zwangere, tienermoeders en verslavingen. Helmond kent een groot aantal aandachtsdossiers, dit zijn de dossiers van kinderen die een gezondheidsrisico lopen, door allerlei risicofactoren. Een deel van die risicofactoren zijn kind gerelateerd, een groot aantal factoren die dit risico bepalen zijn echter ouder bepaald. Ouder gerelateerde factoren die een gezondheidsrisico kunnen inhouden voor het kind zijn o.a. één oudergezin, ouders die laag of niet geletterd zijn, leven van een minimuminkomen, langdurig werkeloos of arbeidsongeschikt, psychiatrische problemen, chronisch ziek, alcohol of drugs gebruiken, geen Nederlands spreken, geen sociaal netwerk hebben. Met uitzondering van de locatie Brandevoort-Stiphout heeft elke locatie een groot percentage aandachtsdossiers. Een groot deel hiervan heeft ouder bepaalde risicofactoren (bron KD+). Het gaat hier vaak om kinderen uit multi-problem gezinnen. De problemen van deze ouders zijn door de jeugdgezondheidszorg alleen niet op te lossen, daar is een goede samenwerking met ketenpartners en gemeente nodig om gezondheidsrisico s te voorkomen.

19 Dit gebeurt onder meer door de ketenaanpak overgewicht en BOBP. Uitbreiding van samenwerking in soortgelijke ketenaanpakken met de gemeente is hierbij wenselijk. Gemeente Helmond zou hierin een stimulerende rol kunnen vervullen. JGZ wil zich hiervoor inzetten (b.v. preventie (vecht)scheidingen).

20 Overgewicht/Obesitas De oorzaak hiervan is divers. Een aantal groepen allochtone ouders is vanuit hun eigen cultuur van mening dat een kind er goed gevoed uit hoort te zien. Andere groepen willen hun kinderen niet tekort doen en laten profiteren van alle goeds wat hier te krijgen is. Ook zien we een grote groep Nederlandse kinderen met overgewicht. Kinderen waarvan de ouders vaak op of onder de armoedegrens leven en daardoor aangewezen zijn op goedkope, niet altijd gezonde, voedingsmiddelen, of ouders die hun kind moeilijk kunnen begrenzen. De ouders van jonge kinderen zien vaak het probleem zelf nog niet, we proberen bewustwording te creëren door de BMI-curve te laten zien in het dossier. Onze uitdaging is om deze ouders te laten zien dat hun kind een meer dan gezond gewicht heeft en ze op een positieve manier te stimuleren om ervoor te zorgen dat hun kind een gezond voedings- en beweegpatroon aanleert, wat uiteindelijk leidt tot volwassenen met een gezond gewicht, een gezonde levensstijl en minder fysieke en emotionele problemen.

21 Ketenaanpak overgewicht Jong Helmond Lekker gezond Oktober 2018 is een start gemaakt met de Ketenaanpak Overgewicht, gebaseerd op het landelijk model ketenaanpak voor kinderen met overgewicht en obesitas. Wij zien regelmatig kinderen met overgewicht of obesitas. In de gemeente Helmond heeft 14 % van de jeugdigen overgewicht en 2% obesitas, in wijken met lage sociaaleconomische status liggen deze percentages zelfs op respectievelijk 23% en 4%). Er is een start gemaakt met een pilot. Door onze consultatiebureaus in de Generaal Snijdersstraat en de Pannehoeve kunnen hiervoor ouders verwezen worden naar een tweetal verpleegkundigen die met ouders in gesprek gaan over het gewicht van hun kind en hoe een gezond eetpatroon en levensstijl eruit zou moeten zien. Ze maken daarbij gebruik van gesprekstechnieken als motiverende gespreksvoering en maken gebruik van de GIZ-methodiek.

22 Heeft deze pilot een positief resultaat dan zullen verpleegkundigen van de GGD Brabant Zuidoost deze werkwijze op scholen gaan introduceren, gericht op kinderen in de leeftijd van 4-18 jaar. En zullen in de toekomst ook ouders zichzelf aan kunnen melden om aan dit traject deel te nemen en zullen ook huisartsen en kinderartsen kinderen aan kunnen melden. Uiteindelijk is het de bedoeling om in samenwerking met huisartsen, kinderartsen, GGD en andere ketenpartners tot een sluitende en efficiënte aanpak van overgewicht te komen. Opvallend is dat Helmond ook een wezenlijk aantal kinderen met ondergewicht kent. De oorzaak hiervoor kan heel divers zijn. Een oorzaak zou een familiaire aanleg kunnen zijn, maar ook ziekte, een failure to thrive bij verwaarlozing of een tekort aan (gezonde) voedingsmiddelen als ouders krap bij kas zitten. Om de oorzaak te kunnen achterhalen en aan te pakken is wederom samenwerking in de keten vereist. Grafiek: Gewichtsverdeling kinderen in Helmond

23 8 Toeleiding voorschoolse voorzieningen en VVE De gemeente Helmond, BCO-onderwijsadvies en de JGZ 0-4 jaar werken sinds de zomer van 2016 samen om het proces rond VVE te verbeteren. De doelgroep definitie is niet veranderd. Op verzoek van de gemeente verzamelt de JGZ, naast de registratie van VVE in het kind dossier, gegevens over de geïndiceerde kinderen in een overzicht. In fig. 1 is te zien welke gegevens worden verzameld. Het overzicht delen we maandelijks met toestemming van ouders via zorgmail met de gemeente. Gedurende het jaar monitoren gemeente in samenwerking met de jeugdarts van de Zorgboog dit overzicht. BCO stelt de VVEmonitor samen en vraagt de cijfers op bij de gemeente en de Zorgboog.

24 Naast het leveren van de cijfers voor de VVE- monitor is de JGZ 0-4 jaar ook aangesloten bij de stedelijke werkgroep VVE. In deze werkgroep zijn de voorscholen, basisscholen, gemeente, JGZ en BCO vertegenwoordigd. De werkgroep signaleert knelpunten in het proces rond VVE en zoekt naar oplossingen ter optimalisatie van het proces. De JGZ wordt met enige regelmaat gevraagd om aan te sluiten bij de VVE-netwerkbijeenkomsten. Deze bijeenkomsten zijn voor de VVE-coördinatoren van voorscholen en basisscholen en worden georganiseerd door BCO. Het doel is om de werkwijze van de JGZ toe te lichten en de lijntjes tussen de verschillende disciplines zo kort mogelijk te houden. In 2018 heeft JGZ in samenwerking met BCO-netwerkbijeenkomsten georganiseerd ter bevordering van de samenwerking tussen JGZ, voorschool, basisschool en de doorgaande lijn. Uit deze VVE-netwerkbijeenkomsten kwamen knelpunten en verbeterpunten naar voren. Een van deze verbeterpunten is meer overleg tussen voorscholen, basisscholen en JGZ bij zorgkinderen. JGZ pakt dit op door actief VVE- geïndiceerde kinderen te volgen. Het doel is een gezamenlijk overleg met (voor)scholen en JGZ te initiëren bij zorgkinderen drie maanden na de start van VVE. Cijfers 2018 In 2018 zijn er 391 nieuwe kinderen geïndiceerd voor VVE. Het grootste deel van deze kinderen is in zorg bij de teams Generaal Snijdersstraat en Pannehoeve. 242 van de kinderen is voor de 2,5 jaar geïndiceerd. Van 282 geïndiceerde kinderen is bij de JGZ bekend dat ze deelnemen aan VVE. Redenen voor geen deelname zijn divers (financieel, geen belangstelling, kinderopvang, afstand, wachtlijst).

25 9 Casuïstiekoverleg binnen lokale zorgstructuren afstemming en verwijzing Verwijzingen Met de verschillende ketenpartners in de gemeente en omgeving hebben we periodiek overleg over samenwerking. Denk hierbij aan het CJG, (voor)schoolse voorzieningen, huisartsen, verloskundigen, kinderfysiotherapie, (pre-)logopedie, kinderdiëtiek, vluchtelingenwerk, Humanitas Home-Start, de wijkagent, de bibliotheek, Elkerliek en onze collega s van GGD Brabant Zuidoost. Verder hebben we met deze ketenpartners contact over individuele kinderen m.b.t. afstemming van zorg. De contacten met de voorschoolse voorzieningen, de peuterspeelzalen en kinderdagverblijven, zijn het meest intensief. Met alle voorschoolse voorzieningen vindt minimaal drie keer per jaar een gepland casusoverleg plaatst. Ook gebeurt dit tussentijds regelmatig op indicatie. Voorschoolse voorzieningen consulteren het consultatiebureau bij vragen/zorgen, verzoeken om observaties en met de vraag om doorverwijzingen. De voorschoolse voorzieningen zijn voor ons ook gemakkelijk benaderbaar als er vanuit het consultatiebureau vragen of zorgen zijn. Alles natuurlijk in overleg en met toestemming van ouders. Met de opvoedondersteuners (CJG) hebben we een goede uitwisseling van kennis en korte lijnen voor overleg over individuele kinderen.

26 Tenminste tweemaal per jaar worden risicokinderen die vier jaar worden en gaan starten op de basisschool tijdens een overleg met GGD overgedragen aan de jeugdarts en jeugdverpleegkundige van de GGD. Bij acute problemen vindt uiteraard ook tussentijds overleg plaats, om de zorg voor alle kinderen in een (risico) gezin zo goed mogelijk op elkaar af te stemmen, teneinde continuïteit van zorg te bieden. Alle JGZ-teams van Zorgboog hebben periodiek afstemmingsoverleg om de zorg van risico kinderen te bespreken, dit gebeurt aan de hand van het zorgplan. Door de goede samenwerking hebben we een aantal kinderen en gezinnen gericht kunnen verwijzen naar zowel medisch specialisten, logopedisten, kinderfysiotherapeuten als ook naar het Audiologisch Centrum, de Combinatie Jeugdzorg, Integrale Vroeghulp, voor verder onderzoek, waardoor duidelijk werd wat er met het kind aan de hand was en hulp kon worden georganiseerd. Een voorbeeld van een goed lopend netwerk is het Ouder Kind Cluster (OKC) in de wijk Brandevoort. Het is een samenwerkingsverband tussen alle disciplines/ hulpverleners betrokken bij het kind in de wijk. Periodiek vindt er een overleg met de betrokken hulpverleners van dit lokale netwerk, zijnde de kinderfysiotherapeut, logopedist, orthopedagoog, diëtist, psycholoog, verloskundige, huisarts, jeugdverpleegkundige en jeugdarts. In dit overleg worden o.a. recente ontwikkelingen/ veranderingen, pilots, personele wisselingen en casuïstiek besproken. Dit overleg wordt door de betrokkenen als zeer waardevol ervaren.

27 Vroeghulp Integrale Vroeghulp is het adviesteam voor kinderen met signalen van een beginnende ontwikkelingsachterstand op meerdere gebieden al dan niet gecombineerd met bekende/onbekende onderliggende medische problematiek. Samen met ouders wordt middels multidisciplinaire afstemming de juiste diagnostiek en/of begeleiding/behandeling ingezet. Een jeugdarts van De Zorgboog participeert samen met een jeugdarts van de GGD-BZO en een orthopedagoog/psycholoog van ORO in het Kernteam. In dit team worden alle aangemelde kinderen besproken. In 2018 zijn er twintig kinderen in het Kernteam besproken. Indien het Kernteam niet tot een passend advies heeft kunnen komen, wordt het kind besproken in het Grote Team. In dit grote team zit een uitgebreide groep ketenpartners aan tafel, waaronder afgevaardigden van de ORO, GGD-BZO, kindergeneeskunde Elkerliek, Herlaarhof, Audiologische centra, Kindererevalidatie Blixembosch. In 2018 zijn 8 kinderen besproken in het grote team. Ouders geven vaak aan erg tevreden te zijn dat zij, en de problematiek van hun kind, gehoord worden. Dat er tevens vanuit alle invalshoeken gekeken en onderzocht kan worden, indien nodig. Daarnaast wordt het oplossingsgerichte denken zeer gewaardeerd.

28

29 10 Kwaliteit en innovatie Koemelkeiwit provocatie test Sinds 2016 voert de JGZ koemelkeiwit-provocatietesten (dubbelblinde placebo gecontroleerde voedsel provocatietesten, DBPGVP) uit. Dit houdt in dat het kind en ouders 2 dagdelen aanwezig zijn op het consultatiebureau, en het kind in oplopende hoeveelheden kunstvoeding aangeboden krijgt, onder toezicht van de jeugdverpleegkundige en jeugdarts. Kinderen met een verdenking koemelkallergie en een laag risico op ernstige klachten, worden op deze manier op het consultatiebureau in Helmond geprovoceerd, i.p.v. in het ziekenhuis. Dit is medisch verantwoorde, laagdrempelige en klantvriendelijke zorg voor ouders en kind. Dit product wordt door ouders zeer gewaardeerd. Financiering is geheel voor rekening van de zorgverzekeraars. In 2018 zijn er in totaal 38 DBPGVP s uitgevoerd op het CB; dertig testen waren negatief (geen koemelkallergie meer aangetoond, stop koemelkvrije dieet, 78.9%), één dubieus (2.6%) en zeven testen positief (koemelkallergie vastgesteld, voortgang koemelkvrije dieet, 18.4%). Prematurenspreekuur Het afgelopen jaar, 2018, zijn tijdens de prematurenpoli 89 kinderen in de regio één of meerdere keren gezien. Er worden kinderen gezien die geboren zijn na een zwangerschapsduur tussen 24 en 33 weken. De in het afgelopen jaar uit de regio afkomstige prematuren waren geen van alle extreem prematuur, maar alle geboren na een zwangerschapsduur van weken.

30 Tijdens hun bezoek aan de prematurenpoli zien ouders en kind zowel een logopediste, een kinderfysiotherapeut als een kinderarts en jeugdarts. Ouders krijgen dus advies over zowel de mondmotoriek en spraak-, en taalontwikkeling als de motorische ontwikkeling van hun kind. De kinderarts kijkt met name hoe het medisch gezien gaat. De jeugdarts richt zich met name op de sociaal-medische aspecten; - redden ouders het in de thuissituatie; - is ondersteuning nodig door een jeugdverpleegkundige bij de praktische zorg voor het kind; - is ondersteuning nodig van de jeugdarts om zowel medische zorg, als ander ondersteuning thuis op elkaar af te stemmen; - is het nodig om aanvullende zorg vanuit WMO gelden te regelen. Zowel ouders als professionals zien in de samenwerking binnen de prematurenpoli duidelijke voordelen. Ouders hoeven hun verhaal maar eenmaal te doen en krijgen tijdens hun rondgang op de poli adviezen op alle vlakken van de ontwikkeling van hun kind. Bovendien kunnen ze buiten het ziekenhuis een beroep doen op jeugdgezondheidszorg professionals die ook op de hoogte zijn van gegeven adviezen. Voor de professionals in het ziekenhuis is het belangrijk dat de adviezen die zij geven, ook door de JGZ buiten het ziekenhuis meegenomen en ondersteund worden.

31 GIZ-methodiek De unieke methode GIZ (Gezamenlijk Inschatten Zorgbehoefte) is een integrale taxatie methode waarmee getrainde professionals samen met ouders, jongeren en eventuele ander professionals, de ontwikkel- en zorgbehoefte van een specifiek gezin/ kind snel in kaart brengt. De methode is gericht op het delen van kennis, het gezamenlijk inschatten van zorgbehoeften en het bevorderen van de actieve participatie en eigen kracht van ouders en jongeren tijdens en na het taxatieproces. Alle medewerkers van Zorgboog en GGD zijn geschoold om te werken met deze GIZ methodiek. JGZ 3.0 en samenwerking ZuidZorg Samen met ZuidZorg, de organisatie die JGZ 0-4jr levert in Eindhoven en omstreken, hebben we het gehele jaar gewerkt aan JGZ 3.0. Het doel hiervan is de JGZ nog beter te laten aansluiten bij ouders van nu. Tien projectgroepen hebben gewerkt aan allerlei onderwerpen, variërend van consultatiebureau aan huis tot doorontwikkeling van het inloopspreekuur en de vereisten van een ouderportaal, groeiapp. Hierbij hebben de werkgroepen principes van Service Design toegepast. Dat betekent dat de klant steeds betrokken was bij het uitwerken van aangepaste of nieuwe diensten, met methodieken zoals een customer journey, context mapping of interviews.

32 Tijdens de Dutch Design Week, in oktober 2018, hebben we onze manier van werken en alle ontwikkelingen gedeeld met gemeenten, ketenpartners en andere JGZ-organisaties op een goed bezocht event in de lichttoren in Eindhoven. De meeste werkgroepen hebben eind 2018 of begin 2019 een implementatiewijzer opgeleverd. In 2019 gaan beide organisaties aan de slag met de implementatie van de nieuwe dienstverlening. Actieprogramma Kansrijke start In 2018 heeft het Ministerie van VWS het Actieprogramma Kansrijke Start uitgebracht. Dit actieprogramma is erop gericht dat ieder kind de best mogelijke start van zijn of haar leven verdient en een optimale kans op een goede toekomst. De eerste 1000 dagen van een kind zijn cruciaal. De gezondheid van een kind voor, tijdens en na de geboorte blijkt een belangrijke voorspeller te zijn van problemen zowel fysiek als mentaal - op latere leeftijd. In het actieprogramma Kansrijke Start stelt VWS extra middelen beschikbaar aan de gemeenten. Desalniettemin gunnen we de kinderen in alle gemeenten een goede start. De Zorgboog is enthousiast over dit actieprogramma, de JGZ speelt een belangrijke rol in de zorg rondom de eerste 1000 dagen van een kind. De JGZ heeft diverse producten die ze in zetten bij o.a. de kwetsbare gezinnen, zoals Stevig Ouderschap, VideoHomeTraining en Voorzorg. In 2019 wil de Zorgboog op dit gebied de huidige producten blijven aanbieden en onder door samen met Kraamzorg en andere ketenpartners in overleg te gaan op welke wijze de eerste 1000 dagen van een kind nog beter kunnen ondersteunen.

33 Het leukste consultatiebureau van Nederland Het consultatiebureau dat gevestigd was in de in de Leonarduskerk is per 1 november 2018 verhuisd naar Woonzorgcentrum de Pannehoeve aan de Jan van Goyenlaan in Helmond. In de Pannehoeve is een nieuwe ruimte gecreëerd voor wat met recht het mooiste consultatiebureau van Nederland mag heten: een verrassende, gezellige ruimte, waar kinderen samen kunnen spelen, ontdekken en zich thuis voelen. Er is voor deze locatie gekozen vanwege de maatschappelijke rol die de Pannehoeve vervult in de wijk. Door deze community-gedachte is de Pannehoeve een plek waar jong en oud elkaar kunnen ontmoeten. Volgende stap zal dan ook zijn om komend jaar als jeugdgezondheidszorg steeds meer deel uit te maken van de community en activiteiten te ontwikkelen (mama café, voorleesuurtje/ruilbibliotheek, samenzijn met (buitenlandse) ouders in samenwerking met Humanitas, bewegen van peuters samen met ouderen) waarbij ouders en kinderen die het consultatiebureau bezoeken uitgenodigd worden om deel te nemen aan activiteiten binnen de Pannehoeve. Bovendien zijn in de Pannehoeve meer ketenpartners gevestigd, zoals de diëtiste en logopediste van Zorgboog in Balans, LEV-groep, gezins- en jongerencoaches en wijkzorg, en ook de Verloskundige groepspraktijk waardoor de samen werking wordt vergemakkelijkt. Het nieuwe consultatiebureau wordt verzorgd door hetzelfde team dat werkzaam was in het consultatiebureau in de Leonarduskerk, dat wil zeggen dat de zorg wordt voortgezet zoals ouders het gewend waren (consultatiebureau en spreekuren) door de voor ouders bekende en vertrouwde gezichten.

34 11 Versterking Lokale Veld Algehele conclusie en toelichting op onderdelen: Cluster 1: opvoedondersteuning (Gezins en jongeren coach) 181 uren meer ingezet dan beschikt. Reden is dat er een grote caseload drukte op het team, mede ook door de wachtlijst. Hierdoor hebben de gezins- en jongeren coaches zich extra ingezet en hebben meer gewerkt dan beschikt. Cluster 2: Cursussen en themabijeenkomsten Er zijn 61 uren minder besteed dan beschikt. Toch zijn er in totaal 21 themabijeenkomsten gegeven, o.a.: Workshop baby in beeld (4x); Hoera een baby (1x); Oppascursus (1x); Eerste hapje (1x); Zindelijkheid (4x); Positief opvoeden (1x); Poppendokter (4x); Workshops Triple P: (2x) Leren luisteren (2x); Slaappatroon ontwikkelen (1x). Waardering varieert van zeven tot negen. We bereikten hiermee ruim honderd deelnemers. Cursus waardevol communiceren Er zijn twee cursussen minder gegeven dan beschikt. Reden is dat ouders zich opgeven, maar als concrete data dan geagendeerd worden, afhaken omdat ze op enkele data andere activiteiten hebben. Mogelijk is het zinvol om in de toekomst ook een verkorte versie van de cursus aan te bieden. De cursus Waardevol Communiceren wordt door de cursisten erg gewaardeerd, in 2018 werd het door deelnemers beoordeeld met een 8,5. De tips en situaties van anderen vond ik goed aan deze themabijeenkomst.

35 Reacties van verschillende cursisten: Door de cursus waardevol communiceren is de sfeer thuis enorm verbeterd. Ik wist niet dat kinderen pas vanaf een jaar of negen zich kunnen inleven in anderen. Ik heb goede tips ontvangen om niet in het negatieve te blijven hangen. Het verschil van ontwikkeling tussen jongens en meisjes was een echte eye-opener voor mij. Ik vond het een leerzame en waardevolle cursus. Fijn om met andere ouders te praten en te merken dat iedereen een beetje tegen dezelfde dingen aanloopt en dat er dan vaak ook een stuk bij jezelf ligt. Cluster 3: Plusaanbod Specifieke doelgroepen: In 2018 hebben we 34 uur minder besteed dan beschikt. De reden hiervan is dat er in 2018 minder BOBP-trajecten zijn geweest (20 t.o.v ). Onderstaand gaan we dieper in op twee onderdelen van specifieke doelgroepen namenlijk spreekuur in de Koning en Eerste stapje. De koning Er is een goede samenwerking tussen de jeugdverpleegkundige van de Zorgboog en SMO de Koning. 1x per maand vindt er een spreekuur plaats waarbij alle ouders met kinderen tot vier jaar en zwangeren worden uitgenodigd. Elke maand is er ruimte voor ouders om onderwerpen in te brengen. Afgelopen jaar hebben we aandacht besteed aan voeding, Goede tips, leuk om met andere moeders te praten.

36 slapen en consequent opvoeden. Dit jaar is ook enkele keren de jeugdarts uitgenodigd om onderwerpen als kinderziektes en voeding te bespreken. Deze spreekuren werden als zeer waardevol ervaren. Wij zien het als een meerwaarde als de jeugdverpleegkundige vaker spreekuur zou kunnen voeren bij SMO de Koning om ouders nog meer bij te staan bij opvoedingsvragen. Deze ouders staan vaak in overlevingsstand door de vele problemen, waardoor ze alle ondersteuning kunnen gebruiken om de problemen het hoofd te bieden. Andere zorgen staan vaak, bij binnenkomst in de Koning op de voorgrond, moeders komen soms uit een gewelddadige relatie, hebben financiële zorgen (geen inkomen, schulden) of zijn in de Koning terecht gekomen door huisvestingsproblemen. Hierdoor hebben zij minder oog voor het opvoeden van de kinderen. Door vaker aanwezig te zijn, meer contact te hebben met deze moeders, zou daar meer en eerder op ingegaan kunnen worden, waarmee opvoedingsproblemen, en daarmee opschaling van zorg, mogelijk zouden kunnen voorkomen. Eerste stapje Zijn themabijeenkomsten voor kwetsbare moeders met problemen, vaak alleenstaand en met weinig netwerk. Aan ouders is als onderdeel van het Eerste Stapje lessen babymassage aangeboden. Moeders en kinderen waren enthousiast. Het is mooi om te zien hoe ouders lijfelijk contact maken met hun kind, en ervaren hoe prettig dit voor het kind voelt. De kinderen ontspannen en moeders zijn blij dit effect te kunnen bewerkstelligen. Moeders zijn betrokken. Dit komt hechting tussen moeder en kind ten goede.

37 Extra ondersteuning (individueel) vanuit voorliggend veld In 2018 hebben we 116 uur meer besteed dan beschikt. Bij enkelvoudige problemen gaat het vaak om problemen rond slapen, eten en zindelijk worden, of opvoedingsproblemen zoals driftbuien, ongehoorzaamheid, huilen bij baby s, driftbuien en ongehoorzaamheid bij peuters. Jeugdverpleegkundigen gaan op huisbezoek en bespreken mogelijke oplossingen voor het betreffende probleem met ouders, vaak aan de hand van de Triple P-methode (Praktisch Pedagogisch Programma). Om deze problemen op te lossen zijn vaak vier tot vijf huisbezoeken voldoende, om het probleem met ouders op te lossen en te voorkomen dat de situatie escaleert en er meer en zwaardere hulpverlening nodig is. Ook ouders die niet verschijnen op het consultatiebureau worden thuis bezocht. Vaak gaat het hierbij om ouders, die wel problemen hebben, maar zorg mijden. Deze huisbezoeken zijn dus zeer belangrijk om ouders, die anders buiten het gezichtsveld van de hulpverlening blijven, toch te bereiken en hen laagdrempelig hulp te verlenen. Trajecten: Stevig ouderschap (SO) Er zijn dertig trajecten beschikt, waarvan 25 trajecten in 2018 zijn opgestart, vijftien trajecten liepen in 2018 nog door van 2016 en Stevig Ouderschap is een evidence based programma dat met name aangeboden wordt aan ouders die wat extra ondersteuning verdienen. De meeste ouders die meedoen (na selectie met inclusie op basis van criteria) hebben zelf een belaste jeugd gehad of voelen zich erg onzeker in het ouderschap. Dit kan tal van oorzaken hebben, te denken valt aan onverwachtse zwangerschap, psychische

38 belasting, geen netwerk. De JGZ-verpleegkundige komt dan zo nodig al prenataal langs en blijft de ouders ondersteunen tijdens het eerste anderhalf jaar van het kind. Een prachtig programma dat de ouder in hun eigen kracht kan zetten vanaf de basis. Ervaringen met Stevig Ouderschap in 2018: - Ouders geven vaak aan dat zij zich gesteund en gehoord voelen. - Een ouderpaar stond eerst wat sceptisch tegenover het SO. Na het eerste gesprek gaven ze aan het heel ondersteunend te vinden omdat ze alles kunnen bespreken wat ze moeilijk vinden en waar ze tegen aan lopen. Fijn om het met een buitenstaander te kunnen delen, en met elkaar te kijken naar mogelijkheden. - Een moeder staat juist erg open voor alle hulpverlening. Van SO-verpleegkundige wil ze handvatten voor de opvoeding, omdat ze zelf een erg instabiele jeugd heeft gehad. - Een moeder geeft aan het fijn te vinden om vrijuit te kunnen praten over wat ze moeilijk vindt. Is vroeger gepest, heeft nu haar eigen leven goed op orde maar veel problemen in de familie. - Ouders geven aan het fijn te vinden om open te kunnen praten over hun leven en het opvoeden van de kinderen. Ouders hebben geen netwerk, maar hebben hier ook geen behoefte aan (geeft alleen maar ellende).

39 Kortdurende videohometraining (KVHT) Er zijn 25 trajecten beschikt en er zijn in trajecten afgesloten. De VHT geeft inzicht in de ouderkind interactie. Ook zie je hoe een goed contact een sterke basis neerzet voor de rest van het leven van een kind. Wanneer een kind op jonge leeftijd gezien en gehoord wordt door zijn ouders zal hij meer vertrouwen in zichzelf en in zijn omgeving hebben. Dit zorgt voor een goede, veilige hechting waardoor er veel problemen op velerlei gebied kunnen worden voorkomen. Ook binnen de Sociaal Maatschappelijke Opvang (SMO) de Koning zijn er veel trajecten geweest en juist daar waar er acute onveiligheid is voor het kind is het belangrijk geweest om aandacht te hebben voor het contact tussen ouder en kind. Onderstaand enkele casussen, wat de preventieve werking van het product aangeeft: We hebben dit jaar enkele gezinnen gefilmd waarbij bleek dat het kind al op zeer jonge leeftijd trauma s had opgelopen. De trauma s zijn ontstaan na huiselijk geweld in de relatie, verbaal en non-verbaal, waar de baby getuige van was. Deze kinderen bleken een jaar later angstig en onveilig gehecht waardoor ze soms ook niet te troosten waren in hun angst.

40 Door met de ouders de gemaakte videobeelden terug te kijken kunnen we ouders de beelden laten zien hoe het kind reageert op situaties. Van daaruit is het vaak makkelijker om zulke kwetsbare zaken te bespreken en de ouder op deze manier inzicht te geven in de gevolgen op de ontwikkeling van hun kind. Deze kinderen konden we op deze jonge leeftijd doorverwijzen voor onderzoek en passende behandeling zodat het kind op oudere leeftijd en als volwassene minder problemen gaat ervaren. Door middel van de VideoHomeTraining staan ouders stil bij het belang om werkelijk in contact te treden met hun kind in deze drukke maatschappij. We laten nadrukkelijk de beelden zien waar de interactie positief verloopt en waar kinderen hier positief op reageren, dit om ouders te bevestigen.ouders zien hun kind dan ook werkelijk en maken meer tijd om bewust te genieten en in contact te komen met hun kind. Ook zijn er na enkele KVHT-trajecten doorverwijzingen gedaan naar Triple P met een duidelijke opvoedings vraag, die helder was geworden door de beelden. Ervaringen VideoHomeTraining SMO de Koning: - Moeder ziet in dat zij zorg draagt voor rust en herkenbaarheid; zij kan leidinggeven aan haar zoontje. Hierdoor biedt zij hem een gevoel van veiligheid. - Moeder in periode van stress en onzekerheid. Haar bekrachtigt in haar moederrol. Moeder is erg blij met wat ze betekent voor haar kind. - In een casus is VHT gestopt, omdat het kind meer zorg nodig had en is verwezen is naar Herlaarhof voor behandeling

41 Voorzorg In Helmond zijn er vijf trajecten beschikt. Er zijn in 2018 vier trajecten opgestart, waarvan er één voortijdig is afgebroken. In de hele peelregio zijn er vanaf mei (nadat de verpleegkundigen waren opgeleid), zeven voorzorg trajecten gestart, bij de eerste voorzorg moeder, in Helmond, is het kindje inmiddels geboren. Het Voorzorg programma is een preventief, vrijwillig, kosteneffectief, evidence based programma, bedoeld voor aanstaande risico moeders die voldoen aan een aantal vooropgestelde selectiecriteria. Het programma heeft als hoofddoel het verlagen van het risico op kindermishandeling, binnen de groep van kwetsbare jonge moeders, om daarmee de kansen voor het kind op een normale ontwikkeling en een goede gezondheid te vergroten. Subdoelen zijn: enerzijds het verbeteren van de zwangerschaps- en geboorte-uitkomsten voor de moeder en het kind, anderzijds het stimuleren van de persoonlijke ontwikkeling van moeder op het vlak van haar eigen identiteit en capaciteiten, werk en opleiding. Voorzorg is een intensief traject om de aanstaande moeder zowel in de zwangerschap, het geboorteproces en de periode daarna te ondersteunen bij de verzorging, gezondheid en opvoeding van het kind tot het kind twee jaar is. Dit programma past goed in de veranderingen van het jeugdstelsel, omdat het zich richt op het versterken van de moeder en haar netwerk en daarbij gebruik maakt van laagdrempelige ondersteuning in de buurt.

42 12 Financiële verantwoording Inleiding In dit deel treft u de financiële verantwoording 2018 aan inclusief de accountantsverklaring. Voor het uniforme deel van het basistakenpakket (BAP- JGZ) rekenen wij -conform afspraak- met u af op basis van het daadwerkelijke aantal kinderen in zorg op volgens GBA maal het tarief per kind. Voor de producten Versterking Lokale Veld zijn de kosten toegerekend op basis van de uren/trajecten die zijn besteed ten opzichte van de door u beschikte uren/trajecten. Toelichting BAP JGZ In de oorspronkelijke aanvraag gingen wij uit van kinderen in zorg. Uiteindelijk zijn er in uw gemeente op basis van GBA kinderen in zorg geweest. Dat betekent dat er 128 kinderen minder in zorg waren dan was begroot. Dat betekent dat wij een bedrag van ,27 moeten verrekenen. Wij gaan graag met u in gesprek over de financi le afhandeling over Versterking Lokale Veld Binnen Versterking Lokale Veld zien we dat er in cluster 1 meer uren geleverd zijn dan dat er begroot waren. Binnen cluster 2 zijn er minder uren aan cursussen besteed en ook minder cursussen Waardevol communiceren georganiseerd dan begroot. Binnen cluster 3 zijn er met name meer uren extra ondersteuning gerealiseerd dan begroot.

43 Van de trajecten Voorzorg waren er vijf begroot. In 2018 zijn er vier trajecten gestart en is er één traject afgesloten. Hieronder een overzicht met de stand van zaken van de trajecten Voorzorg.

44 In totaal wordt er in in rekening gebracht voor de gestarte trajecten. Van de lopende trajecten zal besteed worden voor het vervolg van de trajecten en zal in 2019 en 2020 afgerekend worden. Van het afgesloten traject zal het resterende bedrag van afgerekend worden. In totaal is er binnen Versterking Lokale Veld een bedrag van ,98 te veel ontvangen. Bijlage alleen voor gemeenten: accountantsverklaring 2018 Wij gaan graag met u in gesprek over de financi le afhandeling over 2018.