Verantwoording Jeugdgezondheidszorg Gemeente Deurne

Transcriptie

1 Verantwoording Jeugdgezondheidszorg 2016 Gemeente Deurne

2 Voorwoord Bijgaand treft u de verantwoording aan van Jeugdgezondheidszorg 0-4 jaar van de Zorgboog over het jaar Een jaar in het teken van Groei waarbij een start is gemaakt met een doorgaande lijn JGZ 0-18 jaar. Het is ook een jaar van implementatie van een nieuw dossier JGZ Dat nieuwe dossier betekent helaas ook dat we niet - zoals u van ons gewend bent- alle JGZ resultaten cijfermatig kunnen onderbouwen. Daarom ontvangt u per product een verantwoording in tekst waarbij zoveel mogelijk de verhalen en ervaringen van de klant zijn verwerkt. De financiële verantwoording inclusief een accountantsverklaring wordt separaat aan de gemeente gestuurd.

3 1 Prenataal huisbezoek voor risicozwangeren Afgelopen jaar zijn er vier prenatale huisbezoeken gebracht door de Jeugdverpleegkundige. Deze gezinnen komen via de verloskundige binnen wanneer er begeleiding en kennismaking gewenst is vóór de bevalling. Onderwerpen die tijdens dit contact besproken worden zijn onder andere beleving, steunsysteem en praktische zaken. Zo gaf een buitenlandse moeder aan graag begeleiding te willen krijgen over de gang van zaken van een bevalling in Nederland en hoe de zorg in het kraambed verloopt. Omdat deze moeder een klein netwerk heeft, hebben we ook besproken hoe ze met haar beperkte netwerk de zorg rondom de bevalling kan regelen zoals de opvang voor haar oudste kind en het vervoer naar het ziekenhuis.

4 2 Screeningshuisbezoek In 2016 is 99,9% van de kinderen bereikt voor de gehoorscreening (zie bovenstaande grafiek). Deelnamepercentage, tijdspad en referpercentage (overscreening) voldeden ruimschoots aan de gestelde kwaliteitsnormen. De Zorgboog heeft samen met de ziekenhuizen een 100% bereik in de regio ten aanzien van de hielprik. De hielprikken worden in de regio van de Zorgboog tijdig en daarmee binnen de norm uitgevoerd.

5 3 Intake huisbezoek Tijdens een intake huisbezoek wordt een eerste taxatie van de beschermende en bevorderende factoren gedaan. Door observatie en (professionele) communicatie in dialoog met de ouders worden deze factoren verzameld. Minstens 70% van de communicatie verloopt non-verbaal middels lichaamstaal (Kerstens, 1998). Doordat er bij een telefonisch consult alleen sprake is van verbale communicatie, is een groot gedeelte van de communicatie namelijk het non-verbale, niet in beeld. Juist de combinatie van deze twee is essentieel bij het maken van een gedegen risicotaxatie. Het gevolg voor ouder, kind én professional kan zijn dat deze taxatie onvolledig is en hiermee de risico s op en signalen van bijvoorbeeld (mogelijke) kindermishandeling te laat worden gesignaleerd. Wil de JGZ vroegtijdige risicotaxaties van kinderen blijven doen, dan is een intake huisbezoek voor elk geboren kind wenselijk. Om dit te ondervangen zoekt JGZ naast het brengen van een huisbezoek ook naar digitale mogelijkheden zoals beeld bellen. In Deurne krijgen alle eerste kinderen in een gezin binnen veertien dagen na de geboorte een huisbezoek aangeboden. Sinds januari 2016 bieden we bij meerdere kinderen in een gezin óf een huisbezoek óf een telefonische intake aan. Dit doen we in onderling overleg met de ouders. Als alles goed gaat, kan een telefonische intake volstaan. Als er redenen zijn, brengen we een huisbezoek. Redenen kunnen zijn dat het kindje een moeilijke start heeft gehad, het een aandachtgezin is of ouders veel vragen hebben. Ouders vinden deze zorg op maat fijn: we gaan in op de behoefte van het individuele gezin, zonder te betuttelend te zijn. We zetten het gezin hiermee in hun kracht. Voorbeeld: er is een telefonische intake afgesproken. Nu blijkt dat het kindje niet goed is gegroeid de achtste dag. Ouders bellen dat ze liever een huisbezoek krijgen.

6 4 Consultatiebureau Tijdens de contacten op het consultatiebureau monitoren we de kinderen op hun lengte, gewicht, ontwikkeling en hun gedrag. We vaccineren de kinderen volgens het Rijksvaccinatie programma. Verder willen we voor ouders een vraagbaak zijn op het gebied van ontwikkeling, voeding en opvoeding. Ouders geven vaak aan dat ze het prettig vinden dat we de groei en de ontwikkeling bijhouden. Bij ons kunnen ze hun vragen en zorgen kwijt. Soms kunnen we het gedrag of vraag plaatsen in de ontwikkelingsfase van het kind. De ouders kunnen dan worden gerustgesteld, we normaliseren. Soms behoeft de vraag een vervolg: we plannen een vervolgconsult of we verwijzen ouders naar de juiste ketenpartner zoals kinderfysiotherapie/logopedie/video-hometraining of een specialist in het ziekenhuis. Uit de hoge klanttevredenheidsscore blijkt dat ouders tevreden zijn over het consultatiebureau in Deurne. De opkomst is hoog, we bieden op meerdere dagen consultatiebureau aan waardoor ouders een keuze hebben. Ouders geven aan dit op prijs te stellen. Ouders geven aan vaak van vriendinnen te horen over het betuttelende consternatiebureau, maar hierin herkennen ze Deurne niet: ze vinden ons laagdrempelig, professioneel en niet oordelend. bijzonderheden op het consultatiebureau

7 Vaccinatiegraad Landelijk zien we in het verslagjaar 2016 van geboortecohort 2013 een kleine afname van de vaccinatiegraad van ongeveer 0,5% per jaar zonder duidelijke reden. In de regio Zuidoost-Brabant is er echter (nog) geen duidelijke trend waarneembaar. De vaccinatiegraad ligt in Zuidoost-Brabant ruim boven de WHO norm van 90% voor polio en 95% voor mazelen (zie onderstaande grafiek). Deze minimale vaccinatiegraad is nodig om een goede groepsimmuniteit op te bouwen. Ouders lijken meer onzeker te zijn over het vaccineren om verschillende redenen. Wij gaan met ouders in gesprek om mogelijke twijfels en angsten te bespreken. We geven uitleg over de werking van de vaccinaties, samenstelling van vaccins, ziektes waartegen wordt gevaccineerd en de mogelijkheden van alternatieve vaccinatieschema s. De meeste ouders vaccineren uiteindelijk wel. DKTP: BMR: HiB: HepB: Bron: Difterie, Kinkhoest, Tetanus en Polio Bof, Mazelen en Rode Hond Haemophilus type B Hepatitis B Algemeen_Actueel/Nieuwsberichten/2016/ Vaccinatiegraad_Rijksvaccinatieprogramma_hoog

8 5 Contactmoment op maat Bij enkelvoudige opvoedproblemen zoals veel huilen, niet willen eten, slapen of zindelijk worden, worden regelmatig Triple P huisbezoeken gebracht. Tijdens deze huisbezoeken is er de rust om het probleem te analyseren, samen een plan van aanpak te maken en de ouders op weg te helpen. De eigen kracht van ouders wordt versterkt en ze krijgen tools in handen om verder te kunnen. Bijvoorbeeld: Ouders hadden vragen over het uitdagende gedrag van hun tweejarige zoon. Ouders gaan scheiden en willen heel graag in de opvoeding van hun kindje op één lijn blijven. In drie huisbezoeken is gesproken over de aanpak, zijn handvatten gegeven en de ouders kunnen er weer mee vooruit. Over de aanpak van onze zoon zijn we het nu eens. De enkelvoudige opvoedkundige vragen worden opgepakt door de verpleegkundigen van het consultatiebureau. Het streven is deze zorg af te kunnen ronden binnen twee of drie huisbezoeken. Is het bij aanvang duidelijk dat er meer nodig is, dan worden deze vragen doorgezet naar de opvoedondersteuner. Soms wordt ervoor gekozen om het traject wel te laten starten door een Jeugdverpleegkundige omdat het dan binnen vier of vijf huisbezoeken wel kan worden afgerond, waardoor het niet over een extra schijf hoeft en de zorg niet hoeft te worden opgeschaald. Bijvoorbeeld: een prenataal risico gezin, het kindje is dysmatuur geboren en groeit slecht. Door in het begin een aantal keren een huisbezoek te brengen in verband met het gewicht, hebben we een ingang om de risico s te monitoren en te bespreken met de ouders.

9 6 Contactmoment op initiatief ouders Contactmomenten op maat zijn divers. Ouders kunnen ons op verschillende manier bereiken. Zo kunnen ze gebruik maken van het inloopspreekuur in de wijk, via mail, telefonisch via de zorgcentrale en ze kunnen ons bereiken via sociale media. Veel ouders stellen hun vraag via Facebook. Op deze manier kunnen zij 24/7 hun vraag stellen, eventueel kunnen ze een foto meesturen als het bijvoorbeeld om een huidprobleem gaat. Ouders krijgen binnen 24 uur een reactie op hun vraag. In de huidige tijd van moderne communicatie technologie is dit medium zeer laagdrempelig en klantvriendelijk. De jeugdverpleegkundige kan in overleg met ouders ook via Facebook beslissen dat een huisbezoek gewenst is. Ook plaatst de jeugdverpleegkundige met regelmaat artikelen over nieuwe ontwikkelingen of interessante weetjes voor ouders op Facebook. De mogelijkheden van Twitter zijn nog in ontwikkeling en zijn nog niet volledig benut.

10 7 Monitoring en beleidsadvisering In 2016 is de JGZ overgegaan op een nieuw digitaal kinddossier. Hierdoor zijn (nog) geen cijfermatige rapportages beschikbaar. Daarom beschrijven we hieronder per onderdeel wat is geconstateerd in ISO certificering De externe audit in het kader van de ISO certificering is uitgevoerd in aanwezigheid van een afvaardiging van ketenpartners en gemeenten. Helaas moest de klant op het laatste moment verstek laten gaan. JGZ heeft haar certificaat met glans behaald. Bereik Gezien het patroon van de voorgaande jaren ligt het bereik van de JGZ in de werkgebied van de Zorgboog naar verwachting onverminderd hoog en ruim boven de gestelde norm van 95%. Percentage 3-jarigen met overgewicht Het percentage overgewicht voor de kinderen in de leeftijd van 2-11 jaar zal naar verwachting in de gemeenten Helmond, Geldrop-Mierlo en Someren boven de 10% liggen (zie afbeelding van de Jeugdmonitor). JOGG voor de gemeente Geldrop- Mierlo en Jong Helmond Lekker Gezond (JHLG) voor de gemeente Helmond zijn programma s die als doel hebben om overgewicht en obesitas terug te dringen. Dit door het bevorderen en faciliteren van samenwerking van partijen die actief zijn op het gebied van voeding, beweging en gezondheid. Het thema overgewicht staat op de agenda in alle gemeenten en krijgt aandacht tijdens de contactmomenten van de JGZ. De gegevens betreffende de vaccinatiegraad en het gebruik kinderopvang en peuterspeelzaal leest u bij respectievelijk de producten Consultatiebureau en Samenwerking Peuterspeelzaal en toegeleiding Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE). Bron: mlcasjgz

11 Heeft overgewicht (inclusief obesitas) (2-11 jr) Gemeenten (Brabant-Zuidoost) Bron: GGD-Jeugdmonitor 0 t/m 11 jarigen, 2013

12 Veilig Thuis In gesprek met Veilig Thuis blijkt dat het aantal meldingen kindermishandeling in de regio Helmond laag is. De Zorgboog heeft een goed opgeleide en deskundige aandachtsfunctionaris huiselijk geweld/ kindermishandeling die kan worden geconsulteerd door collega s bij zorgen rondom kinderen. Jaarlijks vindt scholing plaats voor JGZ medewerkers en kraamverzorgenden. Ook de verloskundigen sluiten steeds vaker aan bij de scholingen van de Zorgboog. Verder is een aantal medewerkers JGZ ook werkzaam als opvoedondersteuner in de gemeente. Opvoedondersteuners geven aan in een vroeg stadium risicosituaties in gezinnen te kunnen de-escaleren en stemmen waar nodig af met andere hulpverleners die zijn betrokken in een gezin. Borstvoeding Borstvoeding geven biedt voordelen voor zowel kind als moeder vanwege de verwachte gezondheidswinst. De JGZ onderschrijft het advies van de WHO om baby s de eerste zes maanden uitsluitend borstvoeding te geven. Ons beleid is er op gericht, in samenspraak met verloskundigen, kraamzorg, ziekenhuis en lactatiekundigen in de regio, om waar mogelijk de borstvoedingsperiode zo goed mogelijk te begeleiden.

13 8 Ondersteuning Voorschoolse Voorzieningen (OVV) Peuterspeelzaal In augustus is via een enquête onder de peuterspeelzaalleidsters geïnventariseerd, wanneer en in welke vorm de peuterspeelzaalleidsters ondersteuning van de JGZ wensten. Uit deze enquête kwam naar voren dat er behoefte was aan gelijktijdige inloopuren voor zowel ouders als JGZ-verpleegkundige. Er is gekozen voor inloopuren waarin een gezamenlijke activiteit voor ouders en kinderen wordt georganiseerd. Ouders zijn dan in de gelegenheid om laagdrempelig vragen te stellen rondom opgroeien, opvoeding en gedrag. VVE-indicatie De laatste jaren is gebleken dat ongeveer de helft van de geïndiceerde kinderen gebruik maakt van de mogelijkheid om het voorschoolse voorzieningen (VVE) programma te volgen. De oorzaak is dat er slechts twee peuterspeelzaallocaties zijn die het VVE-programma aanbieden en hierdoor is de reisafstand voor ouders te groot. Voor de toegankelijkheid en het bereik van het VVE-programma zou het zeer wenselijk zijn dat het VVE-programma op meer peuterspeelzaallocaties wordt aangeboden. In Deurne kunnen veel kinderen pas starten op de peuterspeelzaal vanaf de leeftijd van 2,5 jaar. Er is een groep kinderen en ouders waarvoor het wenselijk zou zijn als het kind zou kunnen starten op een peuterspeelzaal op de leeftijd van twee jaar. Helaas is dit bij een aantal peuterspeelzalen in Deurne niet mogelijk. In tegenstelling tot de ons omringende gemeenten als Asten en Someren. Hier kan worden gestart op de leeftijd van twee jaar en indien nodig start het VVE-programma met 2,5 jaar. Vervolgens wordt het VVE-programma aangeboden op iedere peuterspeelzaallocatie.

14 9 Casuïstiekoverleg binnen lokale zorgstructuren De jeugdgezondheidszorg heeft overleg met huisartsen, kinderartsen, kinderfysiotherapeuten, logopedistes, peuterspeelzalen/kinderdagverblijven, opvoedondersteuning, prematurenpoli en de GGD. Natuurlijk zijn ouders hier altijd van op de hoogte. Het percentage kinderen dat besproken wordt met ketenpartners ligt tussen de 5 en 10%. JGZ heeft alle kinderen in beeld. Doordat we gebruik maken van de GBA-gegevens, weten we direct wanneer een kind nieuw in het werkgebied geboren is of is komen wonen. Daarna bezoeken we het kind en de ouders in de thuissituatie. Wanneer ouders geen gebruik willen maken van JGZ en het niet om een risicokind gaat, dan respecteren we dat. Wel bespreken we met de ouders de wijze waarop we het kind in beeld kunnen houden. Dat kan zijn door frequent contact met huisarts, kinderarts, voorschoolse voorziening of een andere hulpverlenende instantie. De samenwerking met de GGD is dusdanig dat we ook kinderen ouder dan vier jaar, samen met de GGD-arts op het consultatiebureau laten komen, bijvoorbeeld met een jonger kindje uit het gezin. Voor de ouders is dit prettig doordat beide kinderen op één locatie en één tijdstip worden gezien door twee instanties. Een voorbeeld hiervan is dat een zesjarige nog een visustest moest doen. Omdat moeder net bevallen was van haar jongste kind, is dit samen gepland op het consultatiebureau, waarbij de consultatiebureau-arts en de GGD-arts samen het consult hebben gedaan.

15 10 Innovatie Koemelkeiwit provocatie test Sinds januari 2016 voeren we op het consultatiebureau dubbel blinde placebo gecontroleerde provocatietesten uit. Dit doen we bij kinderen met een verdenking koemelkeiwit-allergie. Dit zijn kinderen die klachten hebben zoals onrust, veel huilen, moeilijk slapen, buikkrampen, obstipatie of juist diarree, spugen en eczeem. Als deze klachten niet reageren op de gebruikelijke behandelingen, gaan we denken aan een koemelkeiwit allergie. Het voordeel van een DBPGVP test op het consultatiebureau is de laagdrempeligheid voor ouders en het voorkomt twee dagen opname in het ziekenhuis. In 2016 zijn 35 kinderen geprovoceerd, waarvan er elf positief waren en daadwerkelijk een koemelkeiwit allergie hadden. Een ander voordeel is dus ook dat we 24 onnodige behandelingen met dieetvoeding hebben voorkomen. De financiering vindt plaats via de ziektekostenverzekeraar.

16 Prematuren polikliniek In 2015 zijn we gaan samenwerken met de kinderartsen van het Elkerliek ziekenhuis om een prematuren poli te starten om zo betere zorg te kunnen leveren aan deze doelgroep. Premature kinderen die zijn geboren onder de 34 weken zwangerschapsduur, worden op vaste momenten gezien in een carrousel van specialisten. De kinderen komen achtereenvolgens bij de kinderfysiotherapeut, logopedist en gezamenlijk bij de kinderarts en jeugdarts. In 2016 zijn zo 56 kinderen op de poli opgevolgd. Hun ouders geven aan dat zij het fijn vinden dat diverse deskundigen samenwerken en samen naar hun kind kijken. Ouders benoemen ook de efficiency: geen dubbele consulten meer bij de kinderarts en het consultatiebureau en een goede terugkoppeling naar de wijkverpleegkundigen, waardoor ouders afgestemde zorg ontvangen en niet telkens hun verhaal opnieuw hoeven te vertellen. Ook de betrokken professionals zijn erg positief over de samenwerking en zeggen van elkaar te blijven leren.

17 11 Versterking Lokale Veld Verantwoording Versterking Lokale Veld JGZ 2016 Gemeente Deurne Product Uren 2016 beschikt Uren 2016 gerealiseerd Hulpverlening meervoudige problematiek Cursussen Specifieke doelgroepen Opvoedondersteuning Totaal Algehele conclusie en toelichting op onderdelen: Er zijn meer uren ingezet dan begroot. De oorzaak hiervan ligt bij cursussen en hulpverlening meervoudige problematiek. In de hulpverlening meervoudige problematiek stemmen we af met de opvoedondersteuner. De JGZ verpleegkundige neemt die casussen waarbij drie tot zes huisbezoeken nodig zijn omdat de problematiek te klein is voor de opvoedondersteuner en de ouders de begeleiding wel nodig hebben. Het totaal van uren meervoudige problematiek van JGZ verpleegkundige en opvoedondersteuner begroot en gerealiseerd liggen dicht bij elkaar.

18 Cursussen In 2016 zijn er twee oppascursussen gegeven waarin pubers leren over het oppassen in jonge gezinnen. Alle deelnemers ontvingen een certificaat. In samenwerking met het CJG verzorgt de Jeugdverpleegkundige twee avonden. Verder zijn er drie avonden gegeven over peuterpuberteit, voor ouders met vragen over het pittige gedrag van hun peuters. Ouders gaven aan hun kind beter te begrijpen en handvatten te hebben geregen om beter met het gedrag van hun peuter om te gaan. Driemaal zijn ouders, die net hun eerste kindje gekregen hadden, bijeengekomen voor de themabijeenkomst Hoera een baby. Ouders kregen informatie over huilen, troosten en de ontwikkeling van de baby. Verder konden ze met elkaar ervaringen en tips uitwisselen. Op locatie bij een kinderdagverblijf hebben we een lezing gegeven over Kids de baas. Dit in samenwerking met de GGD. Er is gesproken over inleven en in contact blijven met je kind, grenzen stellen, en duidelijk zijn. Een geslaagde avond gezien de hoge opkomst en de actieve deelname van de groep.

19 Specifieke doelgroepen In 2016 zijn vier zwangere vanuit de BOBP (begeleiding ouders met bijzondere problemen) begeleid. Daarnaast was er extra aandacht nodig voor vluchtelingenkinderen van 0-4 jaar en hun ouders. Ouders hadden soms extra informatie nodig over hoe de gezondheidszorg is georganiseerd. Maar ook was steeds opnieuw uitleg gewenst over hoe de school, de peuterspeelzaal en het VVE-traject functioneren. Tevens vroeg deze groep extra aandacht en tijd om te beoordelen of de vaccinatiestatus conform het vaccinatieprogramma van het RIVM was. Vaak waren vaccinatiepapieren niet aanwezig of moesten deze vertaald worden. Regelmatig moest er een nieuw/inhaal vaccinatieprogramma opgesteld worden. Extra middelen 2015 In 2016 kwamen er nog extra gelden vrij van het jaar 2015, hiervan zijn drie themabijeenkomsten georganiseerd. Het betreft: Waardevol communiceren, 11 deelnemers (1x2 uur) Eerste Hulp bij Ongevallen Kind, 2 groepen totaal 32 deelnemers(2x2uur) mindfulness voor jonge ouders, 10 deelnemers (1x2 uur) Naar aanleiding van de themabijeenkomst waardevol communiceren, is hierna een cursus over dit onderwerp gestart, 6 deelnemers (5x2 uur) Ouders beoordelen de themabijeenkomsten en cursussen met een ruim voldoende. Meegaan met de gevoelens van je kind in plaats van met oplossingen te komen. Laat het kind zelf de oplossing bedenken. Fijne lessen, goede communicatie met een mix van theorie, praktijkvoorbeelden en humor! Erg leerzaam en boeiend. Voor mij had het nog wel een paar keer door mogen gaan. Informatief EHBK behandeld op een leuke manier.