Verantwoording Jeugdgezondheidszorg Gemeente Someren

Transcriptie

1 Verantwoording Jeugdgezondheidszorg 2016 Gemeente Someren

2 Voorwoord Bijgaand treft u de verantwoording aan van Jeugdgezondheidszorg 0-4 jaar van de Zorgboog over het jaar Een jaar in het teken van Groei waarbij een start is gemaakt met een doorgaande lijn JGZ 0-18 jaar. Het is ook een jaar van implementatie van een nieuw dossier JGZ Dat nieuwe dossier betekent helaas ook dat we niet - zoals u van ons gewend bent - alle JGZ resultaten cijfermatig kunnen onderbouwen. Daarom ontvangt u per product een verantwoording in tekst waarbij zoveel mogelijk de verhalen en ervaringen van de klant zijn verwerkt. De financiële verantwoording inclusief een accountantsverklaring wordt separaat aan de gemeente gestuurd.

3 1 Prenataal huisbezoek voor risicozwangeren De samenwerking met de verloskundigen is geïntensiveerd waardoor de prenatale trajecten vaker onder de aandacht zijn gebracht. De huisvesting van de verloskundigen bij de JGZ heeft de samenwerking verbeterd. Voorbeeld van prenatale trajecten: Een traject is aangevraagd vanuit het asielzoekerscentrum waar het gezin voorheen verbleef. Ouders in asielzoekerscentrum hadden ondersteuningsbehoefte vanuit een doorgemaakt oorlogstrauma. Resultaat voor het gezin is toeleiding tot juiste vorm van hulp. Daarnaast is er door het prenatale traject meer zicht op het gezinssysteem ontstaan. Hierdoor is de JGZ uiteindelijk beter in staat om vroegtijdig te kunnen inspelen op eventuele signalen. Door de prenatale insteek hebben ouders een vertrouwensband kunnen opbouwen waardoor er vanaf geboorte van het kindje al direct voldoende informatie beschikbaar was en de JGZ hierdoor het kindje adequaat kon monitoren. Het ander traject betrof een Sinti-gezin met problemen rondom slechte behuizing. Samen met de woningbouwvereniging is gekeken naar een andere woonsituatie. Het resultaat voor het (nu nog ongeboren) kindje is een veilige en gezonde woonsituatie.

4 2 Screeningshuisbezoek In 2016 is 99,9 % van de kinderen bereikt voor de gehoorscreening (zie bovenstaande grafiek). Deelnamepercentage, tijdspad en referpercentage (overscreening) voldeden ruimschoots aan de gestelde kwaliteitsnormen. De Zorgboog heeft samen met de ziekenhuizen een 100% bereik in de regio ten aanzien van de hielprik. De hielprikken worden in de regio van de Zorgboog tijdig en daarmee binnen de norm uitgevoerd.

5 3 Intake huisbezoek In 2016 hebben alle eerstgeborenen in een gezin standaard een intake huisbezoek gehad. Ouders met meerdere kinderen zijn in 2016 doorgaans telefonisch door de JGZ geconsulteerd voor een intake. Toch hebben we ook regelmatig intake huisbezoeken gebracht bij deze doelgroep, op verzoek van ouders of door professionele afweging. De huisbezoeken worden door beide doelgroepen enorm gewaardeerd. Ouders geven vaker aan Ik heb het gevoel weer verder te kunnen en Nu weet ik tenminste dat alles goed is en waar ik naartoe kan bij vragen. Wat we de gemeente willen meegeven met betrekking tot het maken van beleid en keuzes hierin: Tijdens een intake huisbezoek wordt een eerste taxatie van de beschermende en bevorderende factoren gedaan. Door observatie en (professionele) communicatie in dialoog met de ouders worden deze factoren verzameld. Minstens 70% van de communicatie verloopt non-verbaal middels lichaamstaal (Kerstens, 1998). Doordat er bij een telefonisch consult alleen sprake is van verbale communicatie is een groot gedeelte van de communicatie, namelijk het non-verbale, niet in beeld. Juist de combinatie van deze twee is essentieel bij het maken van een gedegen risicotaxatie. Het gevolg voor ouder, kind én professional kan zijn dat deze taxatie onvolledig is en hiermee de risico s op en signalen van bijvoorbeeld (mogelijke) kindermishandeling te laat worden gesignaleerd. Wil de JGZ vroegtijdige risicotaxaties van kinderen blijven doen, dan is een intake huisbezoek voor elk geboren kind wenselijk.

6 4 Consultatiebureau In overleg met ouders worden afspraken ingepland op basis van een afweging tussen de behoefte van ouders en de inschatting van de professional. Zo creëren we de mogelijkheid om de kinderen/ouders die het nodig hebben meer te zien en de kinderen/ouders bij wie het goed loopt wat minder te zien. Wij zien regelmatig kinderen met overgewicht op het consultatiebureau. De ouders van deze jonge kinderen zien dit vaak zelf nog niet. Ouders zijn trots als hun baby hard groeit. Bij dat nieuwe gewicht mag er dan ook weer meer voeding worden gegeven, redeneren deze ouders. Onze uitdaging is deze ouders op een positieve manier te informeren en handvatten te geven om hun kindje rustig aan te laten groeien. Dit is op termijn beter voor de gezondheid van hun kindje en het geeft later ook minder kans op overgewicht. De boodschap blijft een gevoelig onderwerp voor ouders. Het is aan ons om hen positief te stimuleren en ouders te complimenten voor hun inzet als er een lichte verbetering is van het BMI. We zien op het consultatiebureau een toename van anderstalige ouders. Deze consulten kenmerken zich door moeizame communicatie. Zo zijn er meer arbeidsmigranten uit bijvoorbeeld Polen. Poolse vaders spreken vaak wel wat Nederlands, maar Poolse moeders spreken vaak nauwelijks Nederlands of Engels. Ook het aantal vluchtelingengezinnen uit bijvoorbeeld Ethiopië en Syrië neemt toe. Voor deze ouders die geen Nederlands of Engels spreken, wordt een tolk gezocht die kan meekomen naar het consultatiebureau. Het vertalen kost extra tijd vanwege de uitleg over onze gezondheidszorg, voeding en verzorging. Deze verschilt met die in hun moederland. Ook bespreken we het belang van inburgeren en het leren van de Nederlandse taal. De samenwerking met de ketenpartners hierin is essentieel. bijzonderheden op het consultatiebureau

7 Vaccinatiegraad Landelijk zien we in het verslagjaar 2016 van geboortecohort 2013 een kleine afname van de vaccinatiegraad van ongeveer 0,5% per jaar zonder duidelijke reden. In de regio Zuidoost-Brabant is er echter (nog) geen duidelijke trend waarneembaar. De vaccinatiegraad ligt in Zuidoost-Brabant ruim boven de WHO norm van 90% voor polio en 95% voor mazelen (zie onderstaande grafiek). Deze minimale vaccinatiegraad is nodig om een goede groepsimmuniteit op te bouwen. Ouders lijken meer onzeker te zijn over het vaccineren om verschillende redenen. Wij gaan met ouders in gesprek om mogelijke twijfels en angsten te bespreken. We geven uitleg over de werking van de vaccinaties, samenstelling van vaccins, ziektes waartegen wordt gevaccineerd en de mogelijkheden van alternatieve vaccinatieschema s. De meeste ouders vaccineren uiteindelijk wel. DKTP: BMR: HiB: HepB: Bron: Difterie, Kinkhoest, Tetanus en Polio Bof, Mazelen en Rode Hond Haemophilus type B Hepatitis B Algemeen_Actueel/Nieuwsberichten/2016/ Vaccinatiegraad_Rijksvaccinatieprogramma_hoog

8 5 Contactmoment op maat Ook in 2016 hebben we ervaren dat er een grote groep ouders is die behoefte heeft aan extra ondersteuning via een huisbezoek. De redenen van deze bezoeken zijn meestal van pedagogische aard: Voorbeeld van contactmoment op maat: Voorbeelden zijn slaap- en eetproblemen, driftbuien en excessief huilgedrag. We hebben ouders kunnen ondersteunen via de methodiek van Triple P. Ouders hebben dit gewaardeerd met uitspraken als Een fijne methodiek waarbij we weer overzicht op de situatie hebben gekregen en Heldere en praktische ondersteuning waardoor onze peuter weer wil slapen. Daarnaast waren de huisbezoeken ook van maatschappelijke en medische aard: Bijvoorbeeld ondersteuning door een dieet bij gewichtsproblemen, al dan niet in samenwerking met de diëtiste en de kinderarts. Ouder gaf aan Het is fijn dat de zorg gecombineerd vanuit de Zorgboog kon worden geboden en ik voel me enorm gesteund. Verder is een familie in de eerste weken na de geboorte via extra huisbezoeken ondersteund in de zorg rondom de baby vanwege acute opname van de moeder. Daarna is in het gezin video home training ingezet om het contact tussen moeder en kind (hechting) te intensiveren.

9 6 Contactmoment op initiatief ouders Ouders kunnen ons op verschillende manier bereiken. Zo kunnen ze gebruik maken van het inloopspreekuur in de wijk, via mail, telefonisch via de zorgcentrale en ze kunnen ons bereiken via sociale media. Veel ouders stellen hun vraag via Facebook. Op deze manier kunnen zij 24/7 hun vraag stellen, eventueel kunnen ze een foto meesturen als het bijvoorbeeld om een huidprobleem gaat. Ouders krijgen binnen 24 uur een reactie op hun vraag. In de huidige tijd van moderne communicatie technologie is dit medium zeer laagdrempelig en klantvriendelijk. De jeugdverpleegkundige kan in overleg met ouders ook via Facebook beslissen dat een huisbezoek gewenst is. Ook plaatst de jeugdverpleegkundige met regelmaat artikelen over nieuwe ontwikkelingen of interessante weetjes voor ouders op Facebook. De mogelijkheden van Twitter zijn nog in ontwikkeling en zijn nog niet volledig benut.

10 7 Monitoring en beleidsadvisering In 2016 is de JGZ overgegaan op een nieuw digitaal kinddossier. Hierdoor zijn (nog) geen cijfermatige rapportages beschikbaar. Daarom beschrijven we hieronder per onderdeel wat is geconstateerd in ISO certificering De externe audit in het kader van de ISO certificering is uitgevoerd in aanwezigheid van een afvaardiging van ketenpartners en gemeenten. Helaas moest de klant op het laatste moment verstek laten gaan. JGZ heeft haar certificaat met glans behaald. Bereik Gezien het patroon van de voorgaande jaren ligt het bereik van de JGZ in de werkgebied van de Zorgboog naar verwachting onverminderd hoog en ruim boven de gestelde norm van 95%. Percentage 3-jarigen met overgewicht Het percentage overgewicht voor de kinderen in de leeftijd van 2-11 jaar zal naar verwachting in de gemeenten Helmond, Geldrop-Mierlo en Someren boven de 10% liggen (zie afbeelding van de Jeugdmonitor). JOGG voor de gemeente Geldrop- Mierlo en Jong Helmond Lekker Gezond (JHLG) voor de gemeente Helmond zijn programma s die als doel hebben om overgewicht en obesitas terug te dringen. Dit door het bevorderen en faciliteren van samenwerking van partijen die actief zijn op het gebied van voeding, beweging en gezondheid. Het thema overgewicht staat op de agenda in alle gemeenten en krijgt aandacht tijdens de contactmomenten van de JGZ. De gegevens betreffende de vaccinatiegraad en het gebruik kinderopvang en peuterspeelzaal leest u bij respectievelijk de producten Consultatiebureau en Samenwerking Peuterspeelzaal en toegeleiding Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE). Bron: mlcasjgz

11 Heeft overgewicht (inclusief obesitas) (2-11 jr) Gemeenten (Brabant-Zuidoost) Bron: GGD-Jeugdmonitor 0 t/m 11 jarigen, 2013

12 Veilig Thuis In gesprek met Veilig Thuis blijkt dat het aantal meldingen kindermishandeling in de regio Helmond laag is. De Zorgboog heeft een goed opgeleide en deskundige aandachtsfunctionaris huiselijk geweld/ kindermishandeling die kan worden geconsulteerd door collega s bij zorgen rondom kinderen. Jaarlijks vindt scholing plaats voor JGZ medewerkers en kraamverzorgenden. Ook de verloskundigen sluiten steeds vaker aan bij de scholingen van de Zorgboog. Verder is een aantal medewerkers JGZ ook werkzaam als opvoedondersteuner in de gemeente. Opvoedondersteuners geven aan in een vroeg stadium risicosituaties in gezinnen te kunnen de-escaleren en stemmen waar nodig af met andere hulpverleners die zijn betrokken in een gezin. Borstvoeding Borstvoeding geven biedt voordelen voor zowel kind als moeder vanwege de verwachte gezondheidswinst. De JGZ onderschrijft het advies van de WHO om baby s de eerste 6 maanden uitsluitend borstvoeding te geven. Ons beleid is er op gericht, in samenspraak met verloskundigen, kraamzorg, ziekenhuis en lactatiekundigen in de regio, om waar mogelijk de borstvoedingsperiode zo goed mogelijk te begeleiden.

13 8 Ondersteuning Voorschoolse Voorzieningen (OVV) We zien een toename van spraaktaalproblemen bij Poolse kinderen en daarmee ook een toename van het aantal verwijzingen naar voorschoolse voorzieningen (VVE). De verwijzing kost veel inspanning van de JGZ. Resultaat hierbij: Een Pools kindje uit Someren is na twee maanden zoeken, gevonden door de JGZ. In samenwerking met de peuterspeelzaal is een subsidie aangevraagd voor deelname aan voorschoolse voorziening. Doordat er een nauwe samenwerking tussen de JGZ en de peuterspeelzaal is geweest, is er bij dit kindje een gehoorprobleem en spraaktaalprobleem gesignaleerd. Uiteindelijk is dit kindje toegeleid naar het speciaal onderwijs waar het nu erg goed doet. De ouders zijn hierover erg tevreden. Daarnaast zijn er ook meer kinderen die VVE-geïndiceerd zijn op basis van sociaalemotionele problematiek als gevolg van (v)echtscheidingen. De opvoedondersteuner bezoekt regelmatig alle voorschoolse voorzieningen. Zij is een herkenbare persoon en pakt complexe casussen op. Als kanttekening willen we hier plaatsen dat niet alleen de opvoedondersteuner, maar ook de JGZ verpleegkundigen de contacten met voorschoolse voorziening zouden moeten aangaan. Dit om het longitudinaal volgen van kinderen in de peuterleeftijd te optimaliseren ten behoeve van preventie.

14 9 Casuïstiekoverleg binnen lokale zorgstructuren De samenwerking met de ketenpartners vindt zowel plaats op beleidsniveau als op casusniveau. Op beleidsniveau wordt jaarlijks overlegd met betrokken partners zoals verloskundige, logopedie en kinderfysiotherapie. Het resultaat hiervan is continuïteit en uniformiteit van zorg voor de kinderen. Bijkomend positief effect is deskundigheidsbevordering. De samenwerking met de ketenpartners ligt met name op casusniveau. Zo is er regelmatig overleg geweest met de intern begeleiders van de basisscholen, logopedie, voorschoolse voorzieningen en opvoedondersteuner. Veelal ging dit over kinderen met gedragsproblemen, ontwikkelingsachterstand of belaste gezinssituatie. We hebben de volgende resultaten behaald met deze samenwerking: Een aantal kinderen is tijdig toegeleid tot de juiste vorm van basisonderwijs. Een aantal kinderen en gezinnen zijn toegeleid en verwezen voor verder onderzoek naar Integrale Vroeghulp, de Combinatie en het Audiologisch Centrum. In drie casussen is de peuterspeelzaal verlengd nadat het kind vier jaar is geworden om onderzoek of ontwikkeling af te wachten en zo een goede overstap naar passend onderwijs te kunnen maken. Periodiek zijn er overdrachtsmomenten geweest met de jeugdarts en de jeugdverpleegkundige van de GGD. Resultaat hierbij is continuïteit van zorg door JGZ bij risicokinderen.

15 10 Innovatie Koemelkeiwit provocatie test Sinds januari 2016 voeren we op het consultatiebureau dubbel blinde placebo gecontroleerde provocatietesten uit. Dit doen we bij kinderen met een verdenking koemelkeiwit-allergie. Dit zijn kinderen die klachten hebben zoals onrust, veel huilen, moeilijk slapen, buikkrampen, obstipatie of juist diarree, spugen en eczeem. Als deze klachten niet reageren op de gebruikelijke behandelingen, gaan we denken aan een koemelkeiwit allergie. Het voordeel van een DBPGVP test op het consultatiebureau is de laagdrempeligheid voor ouders en het voorkomt twee dagen opname in het ziekenhuis. In 2016 zijn 35 kinderen geprovoceerd, waarvan er elf positief waren en daadwerkelijk een koemelkeiwit allergie hadden. Een ander voordeel is dus ook dat we 24 onnodige behandelingen met dieetvoeding hebben voorkomen. De financiering vindt plaats via de ziektekostenverzekeraar.

16 Prematuren polikliniek In 2015 zijn we gaan samenwerken met de kinderartsen van het Elkerliek ziekenhuis om een prematuren poli te starten om zo betere zorg te kunnen leveren aan deze doelgroep. Premature kinderen die zijn geboren onder de 34 weken zwangerschapsduur, worden op vaste momenten gezien in een carrousel van specialisten. De kinderen komen achtereenvolgens bij de kinderfysiotherapeut, logopedist en gezamenlijk bij de kinderarts en jeugdarts. In 2016 zijn zo 56 kinderen op de poli opgevolgd. Hun ouders geven aan dat zij het fijn te vinden dat diverse deskundigen samenwerken en samen naar hun kind kijken. Ouders benoemen ook de efficiency: geen dubbele consulten meer bij de kinderarts en het consultatiebureau en een goede terugkoppeling naar de wijkverpleegkundigen, waardoor ouders afgestemde zorg ontvangen en niet telkens hun verhaal opnieuw hoeven te vertellen. Ook de betrokken professionals zijn erg positief over de samenwerking en zeggen van elkaar te blijven leren.

17 11 Versterking Lokale Veld Verantwoording Versterking Lokale Veld JGZ 2016 Gemeente Someren Product Uren 2016 beschikt Uren 2016 gerealiseerd Hulpverlening meervoudige problematiek Cursussen Specifieke doelgroepen VHT 8 trajecten 7 trajecten Totaal Algehele conclusie en toelichting op onderdelen: Er zijn meer uren ingezet dan begroot. De oorzaak hiervan ligt bij de opvoedondersteuning en het brengen van extra huisbezoeken. Daarnaast is in 2016 de pilot gestart met 0-4 DAS en combinatie jeugdzorg. Hierin heeft de opvoedondersteuner van de Zorgboog een taak en deze extra uren waren niet meegenomen in de begroting.

18 Cursussen De werving voor de cursussen die worden gegeven door de Zorgboog kent een vlot resultaat. De cursussen zelf worden door ouders als waardevol ervaren. Zij vinden het heel prettig om andere ouders/moeders te ontmoeten die een kindje hebben in dezelfde leeftijd. Met name het delen en bevestigd krijgen van ervaringen gecombineerd met het krijgen van professioneel advies in een veilige omgeving vinden ouders heel fijn. Cursisten voelen de ruimte om ook direct na de cursus een-op-een nog andere of aanvullende vragen te stellen. Cursus baby in beeld: drie bijeenkomsten met zeven deelnemers Hoera een baby (een ochtend i.v.m. minder aanmeldingen): vijf deelnemers Cursus baby in beeld: acht deelnemers Terugkoppeling van moeders: Ik woon nog maar kort in Someren, wat is het is fijn om zo andere moeders te ontmoeten! Super om ervaringen te kunnen delen! Ik wil wel een vervolg over een paar maanden dan spelen er vast weer heel andere dingen! Die papieren informatie is fijn om de dingen thuis nog eens rustig na te kunnen lezen! Hier voel je de ruimte om in een veilige situatie eerlijk je vragen en ervaringen te kunnen delen.

19 Specifieke doelgroepen In 2016 is één zwangere vanuit de BOBP (begeleiding ouders met bijzondere problemen) begeleid. Daarnaast was er extra aandacht nodig voor Poolse- en vluchtelingenkinderen van 0-4 jaar en hun ouders. Ouders hadden soms extra informatie nodig over hoe de gezondheidszorg is georganiseerd. Maar ook werd er steeds opnieuw uitleg gewenst over hoe de school, de peuterspeelzaal en het VVE-traject functioneren. Tevens vroeg deze groep extra aandacht en tijd om te beoordelen of de vaccinatiestatus conform het vaccinatieprogramma van het RIVM was. Vaak waren vaccinatiepapieren niet aanwezig of moesten deze worden vertaald. Regelmatig is een nieuw/ inhaal vaccinatieprogramma opgesteld.