Samenvatting Maatschappijleer Massamedia H1-H11

Transcriptie

1 Samenvatting Maatschappijleer Massamedia H1-H11 Samenvatting door een scholier 1899 woorden 10 januari keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Maatschappijleer Hoofdstuk 1 Communicatie, informatie en massacommunicatie 1.1 Communicatie: een doorlopend proces, waarbij een zender bedoeld of onbedoeld een boodschap (informatie) overbrengt aan een ontvanger Zender: degene die iets meedeelt Ontvanger: degene die de boodschap krijgt 1.2 Eenzijdige communicatie: zender geeft bericht door aan ontvanger, ontvanger reageert niet Meerzijdige communicatie: zender en ontvanger kunnen op elkaars berichten reageren Feed-back: ontvanger geeft reactie op de boodschap van de zender Verbale communicatie: communicatie d.m.v. zowel gesproken als geschreven woorden(+gebaren die een duidelijke afgesproken betekenis hebben) Non-verbale communicatie: communicatie zonder woorden Directe communicatie: communicatie zonder hulpmiddelen, bijna altijd meerzijdig Indirecte communicatie: (communicatiemedia) communicatie die plaatsvindt m.b.v. technische hulpmiddelen, vaak maar niet altijd eenzijdig 1.4 Referentiekader: het geheel van kennis, ervaringen en verwachtingen Pagina 1 van 12

2 Communicatiestoornis: de boodschap wordt verkeerd begrepen of de informatie komt niet goed over Socialisatie: het proces waarbij de mens voorbereid wordt op een rol in de maatschappij Betekenissen van Informatie: (subjectief) *Nieuws: datgene dat wetenswaardig is *Kennis: datgene dat iemand weet Feit Nieuws 3 voorwaarden *Uitzonderlijk zijn *Samenhang vertonen met andere feiten *Alleen samenhang als degene die het verneemt een zekere voorkennis heeft van de zaak waarbij het feit hoort 1.6 Massacommunicatie: communicatie gericht op een publiek, bijna altijd eenzijdig+indirect Massamedia: technische middelen die bij massacommunicatie gebruikt worden Maatschappijleer Hoofdstuk 2 De betekenis van de massamedia 2.1 Media kan 4 taken vervullen: *Leverancier van informatie *Opinies en gedrag beïnvloeden *Kennis en inzicht vergroten *Verstrooiing bieden Functies (gevolgen/effecten) die de massamedia op de samenleving heeft: *Overdracht van cultuur *Bijdragen aan blikverruiming *Kennis en informatie overbrengen *Informatie-en kennisoverdracht tussen burgers en overheid *Uitwisseling van meningen 2 Betekenissen van Cultuur: *Het geheel van normen, waarden, gewoonten en gebruiken van een volk of een groep *Kunst Normen: regels voor het gedrag Pagina 2 van 12

3 Waarden: opvattingen over wat goed, mooi, belangrijk en nastrevenswaard is 2.3 Vooroordelen: negatieve oordelen, gebaseerd op een gebrek aan kennis Stereotypen: clichébeelden Manieren van beïnvloeding op de meningsvorming door de massamedia: *Ze bepalen voor een deel waar mensen over praten en denken *Ze bepalen mede hoe erover gepraat en gedacht wordt Publieke agenda: waar mensen over praten en denken Oorzaken, waardoor media hun functies niet altijd goed vervullen: *Meeste media is marktgericht *Bij media meestal eenzijdige communicatie *Pers en omroep zijn voor nieuwsvoorziening afhankelijk van persbureaus die commercieel werken en soms weinig concurrentie hebben Maatschappijleer Hoofdstuk 3 Selectie 3.1 Selectieve perceptie: slechts een gedeelte opnemen van wat er gebeurt 3.3 Persbureaus: hier is een groot deel van het wereldnieuws afkomstig van *Amerika: AP (Associated Press), UPI (United Press International) *Engeland: Reuter *Frankrijk: AFP (Agence France Presse) Criteria voor het selecteren van nieuws *Gebeurtenissen of uitspraken moeten uitzonderlijk zijn *Gebeurtenissen moeten gevolgen hebben voor grotere groepen mensen *Gebeurtenissen moeten actueel zijn *Gebeurtenissen moeten van belang zijn voor de doelgroep van het medium *Gebeurtenissen waarover gedurende tijd langer gepubliceerd kan worden hebben meer nieuwswaarde dan eenmalige incidenten *Gebeurtenissen moeten eenvoudig zijn uit te leggen aan het grote publiek *In het nieuwsaanbod moet een zekere afwisseling zitten Pagina 3 van 12

4 3.5 3 Journalistieke normen om als journalist zo objectief mogelijk te zijn *Binnengekomen informatie uit zoveel mogelijk andere bronnen verifiëren *Hoor- en wederhoor toepassen (verschillende partijen aan het woord laten) *Informatie en opinie scheiden Maatschappijleer Hoofdstuk 4 De werking van de beïnvloeding door de media 4.1 Injectienaaldtheorie:*met de media kunnen massa s gemanipuleerd worden *de inhoud van de boodschappen is van directe invloed op ontvangers 4.2 Theorie van het tweetrapsmodel:*netwerk waarbinnen massacommunicatie plaatsvindt *publiek in 2 delen: opinieleiders en volgers 4.3 Selectiviteitstheoriën: *niet: massamedia heeft invloed op de ontvangers *wel: ontvangers bepalen hoe ze door massamedia beïnvloed worden 4.4 Agendatheorie: *media bepaalt de onderwerpen waarover in de maatschappij gedacht wordt *invloed van media op de mening over de onderwerpen is zeer beperkt *invloed van media kan uiteindelijk groot zijn Maatschappijleer Hoofdstuk 5 De overheid en de media 5.1 Pers: alle gedrukte massamedia Omroep: radio en televisie Marktmechanisme: de wet van vraag en aanbod 5.2 Grondwet: meest fundamentele wet in een democratisch land *wat de verhouding tussen burgers en overheid is *welke taken/bevoegdheden de overheid ten aanzien van burgers heeft Vrijheid van meningsuiting: (artikel 7) de overheid mag geen censuur uitoefenen op alles wat gedrukt en uitgegeven wordt Pagina 4 van 12

5 Censuur: het controleren en eventueel verbieden van teksten voordat ze in het openbaar verschijnen 5.3 Verschoningsrecht: het recht om informatie die iemand bij de uitoefening van zijn beroep heeft verkregen verborgen te houden 5.4 Recht op informatie: *burgers hebben de vrijheid informatie te ontvangen, *overheid mag de burgers informatie die hun door anderen wordt aangeboden, niet onthouden Wetten in formele zin: wetten die door regering en parlement samen zijn gemaakt: de belangrijkste wetten 5.5 (Bescherming van) Pluriformiteit: verscheidenheid (van media garanderen) Zorgfunctie: overheid moet zorgen dat de media hun werk optimaal kunnen verrichten 3 Uitgangspunten van het overheidsbeleid *vrijheid van meningsuiting *bescherming van de pluriformiteit *democratie Maatschappijleer Hoofdstuk 6 De pers: een profiel Soorten berichten die kranten kunnen brengen *Beleidsinformatie: nieuwsfeiten en achtergronden van politieke en maatschappelijke ontwikkelingen * Human interest : artikelen en stukjes over alledaagse of juist bijzondere mensen en gebeurtenissen *Verstrooiing: strips, feuilletons, sportberichten en dergelijke *Praktische informatie: informatie die van direct praktisch nut voor de lezers is (weer) *Opinie: krant geeft redactioneel commentaar op het nieuws (mening) *Advertenties: advertenties vallen niet onder de verantwoording van de redactie 4 Manieren om verschillende kranten in te delen *regionale en landelijke dagbladen *ochtend en avondbladen *populaire massakranten en kaderkranten *kranten met een verschillende politieke en maatschappelijke kleur 6.2 Landelijke dagbladen: in alle delen van het land te koop, binnen- en buitenlandsnieuws Pagina 5 van 12

6 Regionale dagbladen: verschijnen alleen in de eigen regio, nieuws uit de eigen regio 6.3 Ochtendbladen: nieuws van de hele vorige dag Avondbladen: vorige middag, avond en nacht en ochtend 6.4 Populaire massakranten: *veel human interest en verstrooiing *grote foto s/koppen, korte geschreven tekst Kaderkanten: *beleidsinformatie *sober, weinig foto s/koppen, veel geschreven tekst *gericht op mensen met een hoger opleidingsniveau 6.5 Identiteit: het karakter Categorieën tijdschriften *Vrouwen- of damesbladen: schrijven voor de gewone vrouw *Familiebladen: richten zich op het hele gezin *Mannenbladen: richten zich geheel op een mannenpubliek *Gossip- of roddelbladen: uitsluitend human interest *Jeugdbladen *Omroepbladen: worden uitgegeven door omroeporganisaties *Hobbybladen, Sportbladen, Vaktijdschriften 6.7 Opiniebladen: doel: lezer informeren over de achtergronden van maatschappelijke, economische, politiek en culturele ontwikkelingen 6.8 Huis-aan-huis bladen: komen gratis op ieder adres in hun verspreidingsgebied in de bus Maatschappijleer Hoofdstuk 7 De pers: tussen commercie en overheid 7.1 Marktgerichtheid: het streven naar een zo groot mogelijk publiek 7.2 Persconcentratie: *het aantal dagbladen verminderd Pagina 6 van 12

7 *steeds minder uitgevers hebben een steeds groter deel van de totale bladenmarkt in handen gekregen 2 Oorzaken van persconcentratie: *de oplagespiraal *de technologische veranderingen in de uitgeverij Oplagespiraal: geeft het verband aan tussen oplage, advertentie-inkomsten en kwaliteit van de bladen Monopolievorming: uitgeversconcerns krijgen bepaalde deelmarkten (bijna) volledig in de hand 7.3 Marktsegmentering: het publiek is steeds meer opgedeeld in verschillende groepen (segmenten), waarvoor afzonderlijke bladen verschenen Special-interest bladen: gespecialiseerde bladen 7.4 Bedrijfskolom: bevat alle activiteiten die nodig zijn om een bepaald soort product bij de klant te brengen 7.5 Directie: verantwoordelijk voor de zakelijke kant Redactie: verantwoordelijk voor de inhoud van het blad Redactiestatuut: hierin is de identiteit van de krant vastgelegd en is de verhouding tussen redactie en directie geregeld 7.6 Bedrijfsfonds voor de Pers: (hiermee beschermt de overheid de pluriformiteit van de pers direct), met het geld uit dit fonds worden dagbladen en tijdschriften in nood gesteund ( 74) Maatschappijleer Hoofdstuk 8 De publieke omroep: een profiel 8.1 Mediawet: deze wet gaat ervan uit dat het Nederlandse omroepbestel een publiek bestel moet zijn. Omroepbestel: De gehele organisatie van de Nederlandse omroep 3 Kenmerken van dit bestel: *het bestel is niet commercieel maar publiek *het bestel is open *het bestel kent programmatische autonomie Pagina 7 van 12

8 Commerciële activiteiten: activiteiten gericht op winst Open: iedereen die aan de wettelijke voorwaarden voldoet kan zendtijd en financiële steun van de overheid krijgen Programmatische autonomie: zendgemachtigden hebben zelf de volledige vrijheid om hun programma s te vullen Omroepinstellingen onderscheidt door de Mediawet *omroepverenigingen *Nederlandse Omroep Stichting (NOS) *Stichting Ether Reclame (STER) *educatieve omroepinstellingen *lokale en regionale omroepinstellingen 4 Voorwaarden om zendmachtiging te krijgen *ze moeten een eigen identiteit hebben *ze moeten georganiseerd zijn als een vereniging of stichting *omroepverenigingen moeten een totaalprogramma brengen *omroepverenigingen moeten een minimum aantal betalende leden hebben Merchandising: verkoop van artikelen die met de omroepvereniging en haar programma s samenhangen Totaalprogramma: een volledig programmapakket Aspirant-omroep: een nieuwe omroepvereniging (alle voorwaarden behalve ledental) Taken van de NOS *coördinatie van de programma s van de landelijke omroepverenigingen *vertegenwoordigen van de omroepverenigingen in internationale organisaties en het beschikbaar stellen van programma s aan het buitenland *behartigen van gemeenschappelijke belangen van de omroepinstellingen *het verzorgen van eigen programma s over die zaken waaraan andere zendgemachtigden niet voldoende aandacht schenken Vervolg Maatschappijleer Hoofdstuk 8 De publieke omroep: een profiel Taken van de NOB: *het beheren en exploiteren van alle technische voorzieningen van de nationale omroep *het instandhouden en exploiteren van muziekbibliotheek, fonotheek, omroeporkesten etc. Pagina 8 van 12

9 8.5 2 Overige zendgemachtigden: *kerken en genootschappen op geestelijke grondslag *politieke partijen die vertegenwoordigd zijn in de Tweede Kamer Maatschappijleer Hoofdstuk 9 De omroep: een weg naar de commercie 9.1 Verzuilde samenleving: bevolking was verdeeld in streng gescheiden groepen (zuilen) (katholieke, protestantse, socialistische en algemene) 9.2 Ontzuiling: bevolking kiest niet meer automatisch voor hun eigen organisaties Omroepwet: voorganger van de Mediawet 9.3 Vervlakking: omroepverenigingen gingen zich minder richten op het publiek in hun eigen zuil en hun programma s meer en meer afstemmen op het totale publiek Vertrossing: zo werd de vervlakking genoemd omdat TROS de aanstichter leek 9.4 Centrale antennesystemen: grote antennes die een hele stad of dorp van radio-en televisiesignalen voorzagen Satelliettelevisie: hierdoor nam de mogelijkheid toe om buitenlandse zenders te ontvangen 9.6 Talkshows: praatprogramma, in werkelijkheid is het geen informatie brengen Prime time: tijdstippen waarop het meeste televisie wordt gekeken Sandwichformule: minder populaire programma s plaatsen tussen populaire programma s Luister- en kijkonderzoeken: de NOS laat in honderden huiskamer het kijk- en luistergedrag bijhouden van mensen ouder dan 3 jaar = kijk-,luister-, waarderingscijfers Kijkcijfers: hoeveel mensen naar een programma keken Waarderingscijfers: drukken uit hoe die mensen het programma waardeerden Pagina 9 van 12

10 9.7 4 Mogelijke gevolgen van meer televisie: *toegenomen kwantiteit kan ten koste gaan van de kwaliteit *ideële functie van de publieke omroep zou kunnen verminderen ten gunste van de amusementsfunctie *nationale identiteit kan verminderen tengevolge van een toenemend aanbod van buitenlandse programma s *nationale culturele eenheid kan verminderen door schaalverkleining Maatschappijleer Hoofdstuk 10 Discussie over het omroepbestel Factoren die van invloed waren op het Omroepbestel: *cultureel: steeds verdere ontzuiling van de samenleving *economisch: een toenemend consumentisme onder het omroeppubliek *technologisch: door de komst van kabel- en satelliettelevisie raakte het Nederlandse omroepbestel zijn zendmonopolie kwijt *politiek: discussie over het omroepbestel bepaald door het compromiskarakter van de nieuwe wetgeving=bestel werd open, maar bleef verzuild Belangentegenstellingen: *overheid: belang economisch groei-uitgangspunten van het mediabeleid *omroepverenigingen: kleinere verzuilde A-omroepen-grote niet-verzuilde A-omroepen *bedrijfsleven-overheid+deel omroepverenigingen+deel publiek *technologische mogelijkheden-maatschappelijke wenselijkheid om van nieuwe technologie gebruik te maken *afnemende steun vanuit de bevolking voor het publieke omroepbestel-vrees van deskundigen en politici voor verdere vervlakking *verdeeldheid van politieke partijen 10.3 Commercieel bestel: zendtijd op radio en televisie wordt voor het overgrote deel gevuld door zuiver commerciële ondernemingen 10.4 Staatsomroep: elke deelstaat heeft neutrale omroeporganisatie, onder toezicht van omroepraden 10.5 Duaal bestel: commerciële en staatsomroep bestaan naast elkaar Voordelen van de commerciële televisie: Pagina 10 van 12

11 *Omroep wordt goedkoper voor de belastingbetaler: omroepbijdrage verlagen *Marktgerichtheid van de omroep wordt groter *Pluriformiteit en kwaliteit blijven bestaan 4 Nadelen van de commerciële televisie: *Commercie kan invloed krijgen op het programma-aanbod *Programma-aanbod verschraalt *Publieke omroep is met een commerciële omroep nauwelijks mogelijk *Commerciële omroep is niet goedkoper voor de burger: kosten worden doorberekend Elementen van standpunten van de politieke partijen *plaats van de NOS en NOB in het omroepbestel *plaats van reclame in de omroep *het al dan niet gewenst zijn van commerciële reclame *de functie en taken van de media *de invloed van de overheid op de inhoud van de programma s Maatschappijleer Hoofdstuk 11 Technologische ontwikkelingen 11.1 Media-explosie: *ontwikkeling van het kabelnet * ontwikkeling van de satelliettelevisie Abonnee-tv:? Consultatieve media: ontvanger kan zelf bepalen welke informatie hij krijgt Teletekst: werkt via het televisienet en wordt beschikbaar gesteld door *publieke omroep *commerciële omroep *bedrijfsleven Viditel: werkt via het telefoonnet en via de televisie, alleen bedrijfsleven mag uitzenden Modem: apparaatje dat de computer via het telefoonnet met andere computers laat communiceren Elektronische tekstverwerking: belangrijke ontwikkeling voor de pers Belangen die overheid, bedrijfsleven, publiek en omroepver. bij media-explosie hebben *overheid: moet de uitgangspunten met haar mediabeleid realiseren Pagina 11 van 12

12 *bedrijfsleven: openen van nieuwe markten en het maken van winst *publiek: toename media-aanbod=meer keuzemogelijkheden *omroepver.: hun positie handhaven of versterken Gevolgen van de media-explosie *media-aanbod is groter geworden *keuzemogelijkheden van de kijkers/luisteraars nemen toe *kan vervlakking in de hand werken *commercie lijkt meer kansen op de televisie te krijgen *informatie inwinnen in gemakkelijker Mogelijke positieve effecten van de informatiemaatschappij: (nieuw type samenleving) *meer informatie, dus voor bedrijven,instellingen als overheid mogelijk beter beleid te voeren *betere informatie, dus efficiënter werken *geïnformeerde mensen, overheidsbeleid kritischer te volgen, dus democratie word krachtiger 5 Mogelijk negatieve gevolgen van de informatie-explosie: *niet iedereen profiteert van de gegroeide hoeveelheid informatie *er kan een teveel aan informatie ontstaan, meer informatie, minder consumptie *informatieaanbod neemt zo toe, ze kunnen de belangrijke dingen er niet meer uit halen *niet zeker of meer informatie meer efficiëntie is *bedreiging van de privacy Informatiekloof: allesweters komen meer te weten, weinigweters leren er niets bij Pagina 12 van 12