Samenvatting door een scholier 1773 woorden 15 november keer beoordeeld. Maatschappijleer Thema's maatschappijleer.

Transcriptie

1 Samenvatting door een scholier 1773 woorden 15 november keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Thema's maatschappijleer Massamedia 1.1 cultuur Cultuur = alle normen, waarden en andere aangeleerde kenmerken die de leden van een groep of samenleving met elkaar gemeen hebben en als vanzelfsprekend beschouwen. Normen = gedragsregels, waarden = principes Interdependenties = bindingen tussen mensen, onderlinge afhankelijkheid van mensen. affectieve afhankelijkheid: bindingen als liefde, vriendschap, die we van jongs af aan proberen te vervullen. Economische bindingen: handelingen die we verrichten om in ons levensonderhoud te voorzien. Cognitieve bindingen: overdracht van kennis, niet alleen leraren, ook journalisten (via massamedia). Deze bindingen zorgen voor de leerprocessen die mensen doormaken. Politieke bindingen: dingen die we als burger niet zelf kunnen regelen, daarvoor is er bestuur nodig voor bijv. wegen, gezondheidszorg, politie. Nature-nurture = de vraag of menselijk gedrag aangeboren is of wordt bepaald door aangeleerde kenmerken. Nature = aanleg, biologisch bepaald. Nurture = gevoelens zijn aangeleerd. Cultuurkenmerken = normen en waarden die door iedereen in de cultuur worden gedeeld. Rolgedrag = manier waarop je je in een bepaalde rol behoort te gedragen. De persoonlijkheid die wij naar buiten toe laten zien (the presentation of the self) wordt sterk beïnvloed door maatschappelijke opvattingen over de manier waarop men zich in een bepaalde rol dient te gedragen. Impression management = voortdurend er op uit zij om geloofwaardig over te komen. Niet alleen individueel, maar ook in de groep. Winkelpersoneel tegenover klanten (frontstage) of op de wc (backstage). 1.2 soorten cultuur Dominante cultuur = cultuur die gedragen wordt door een groep die binnen een samenleving overheersend is. Subcultuur = wanneer normen, waarden en andere cultuurkenmerken op bepaalde onderdelen afwijken van de dominante cultuur. Tegencultuur = mensen die zich verzetten tegen de dominante cultuur of daar een bedreiging voor vormen. Pagina 1 van 6

2 1.3 verschillende subculturen Bedrijfscultuur = alle waarden, normen en gewoonten die er in een bedrijf gelden. Jeugdcultuur = eigen cultuur van een bepaalde groep jongeren. Oorzaken van jeugdculturen: Meer welvaart na WOII, dus meer vrije tijd en meer geld; Jongeren willen een eigen leefstijl, anders leven dan hun ouders; Het biedt geborgenheid; Jongeren zijn op zoek naar hun ware identiteit; Gezelligheid. 1.4 de multiculturele samenleving Integratie = een deel van de dominante cultuur wordt overgenomen, maar een er wordt ook een deel van de eigen cultuur behouden. 1.5 socialisatie en sociale controle Socialisatie = het proces waarbij iemand de waarden, normen en andere cultuurkenmerken van zijn samenleving of groep aanleert. Enculturatie = het aanleren van cultuurkenmerken in de samenleving of het milieu waarin men is geboren. Acculturatie = het later aanleren van de kenmerken van een cultuur waar men niet oorspronkelijk toe behoort. Socialiserende instituties zijn instellingen, organisaties en overige collectieve gedragpatronen, waarmee de cultuuroverdracht in een samenleving plaatsvindt. Voorbeelden: gezin, school, werk, overheid, media en maatschappelijke groeperingen. Sociale controle = de wijze waarop mensen andere mensen stimuleren of dwingen zich aan de geldende normen te houden. Deze zijn positief/negatief en formeel/informeel. Internalisatie = iemand gaat zich automatisch zo gedragen zoals de groep dat van hem of haar verwacht. 2.1 wat is communicatie? Communicatie = het proces waarbij een zender bedoeld of onbedoeld een bepaalde boodschap overbrengt aan een ontvanger. Encoderen = zender verpakt een bepaalde boodschap in een vorm of code. Decoderen = ontvanger vertaalt en interpreteert de informatie. 2.2 soorten communicatie Soorten communicatie: Directe en indirecte communicatie, direct = face-to-face; Eenzijdige en meerzijdige communicatie; Verbale en non-verbale communicatie; Interpersoonlijk (kleine groep mensen) of massacommunicatie (groot publiek). Gemeenschappelijke kenmerken van massacommunicatie: Pagina 2 van 6

3 Informatie is voor een groot en anoniem publiek; Informatie is openbaar en voor iedereen toegankelijk; Relatie tussen zender en ontvanger is onpersoonlijk; Communicatie verloopt meestal eenzijdig; Weinig feedback. Soorten informatie: amusement, nieuws, reclame, meningsvorming, kunst en educatie en onderwijs. 2.3 functies voor het individu Informatieve functie: informatie, educatie en meningsvorming; Sociale functie: meepraten, eenzaamheid verdrijven; Recreatieve functie: ontspanning, sensatie etc. 2.4 functies voor de samenleving Politiek-informatieve functie; Spreekbuisfunctie: politici moeten goed geïnformeerd zijn; Controlefunctie: handelen de regering, bedrijven en organisaties correct? Commentaarfunctie; Socialiserende functie: overdragen of bekritiseren van cultuurelementen. 3.1 de gedrukte media Verschillende gedrukte media: tijdschriften en kranten (pers), huis-aan-huisbladen en boeken. Populaire kranten leggen de nadruk op sensationeel nieuws (telegraaf en AD). Kwaliteitskranten richten zich op politieke ontwikkelingen en achtergronden van het nieuws. Algemene krant is niet gebonden aan een bepaalde richting. Richtingskrant is wel gebonden aan een bepaalde richting, bijvoorbeeld de Trouw. Progressieve kranten zijn vernieuwingsgezind (links). Conservatieve kranten zijn behoudend en hechten waarde aan tradities (rechts). Telegraaf = rechts, veel sensatie. AD = duidelijk, niet uitgesproken links of rechts. Volkskrant = katholieke krant, progressief en intellectueel. NRC = links-liberale krant, degelijk, enige landelijke avondkrant. Trouw = protestants-christelijk. Metro en Sp!ts = gratis, korte berichten. Soorten tijdschriften: jongerenbladen, familiebladen, roddelbladen, special-interestbladen, vakbladen, opiniebladen, omroepgidsen. 3.2 de audiovisuele media Publieke omroepen: ideële instellingen met een zuil, gefinancierd door de overheid en door een deel van de reclameopbrengsten van de STER; Regionale en lokale omroepen, gefinancierd door de gemeente; Commerciële omroepen: marktgericht, opbrengst uit reclame; Buitenlandse omroepen. Pagina 3 van 6

4 3.3 nieuwe media Internet, sms, cd-rom, dvd en zijn interactief. 3.4 ontwikkelingen in de media Persconcentratie = een uitgeverij geeft meerdere kranten uit. Monopolievorming = uitgeverij heeft (bijna) het volledige aanbod in handen. Marktsegmentering = een uitgeverij geeft meerdere tijdschriften uit. Commercialisering = concurrentie is hoog tijdens prime time, doordat men de kijkers bij andere zenders wil wegklokken. Doelgroepenmedia = media is gericht op een bepaalde doelgroep (bv. BNN). Mediaconcentratie = samensmelting van verschillende vormen van massamedia. 4.1 informatie en nieuws Selectiecriteria om een bericht al dan niet op te nemen: Is het actueel? Is het uitzonderlijk? Interessant voor een grote groep mensen? Ingrijpende gevolgen? Gaat het over belangrijke of beroemde personen? Voegt het iets toe aan het totaalinzicht van een bepaalde kwestie? Is er beeldmateriaal bij? 4.2 waar komt het nieuws vandaan? Personen en instellingen die uit eigen initiatief informatie verstrekken aan journalisten; Nieuwsgaring: eigen gespecialiseerde journalisten; Persbureaus: commerciële bedrijven met correspondenten (bv. ANP, GPD, AP, AFP) Off the record = geïnterviewde geeft informatie die hij liever niet gepubliceerd wil zien. 4.3 presentatie van het nieuws De identiteit van een krant, tijdschrift of omroep blijkt uit: Keuze van het nieuws; Presentatie van het nieuws; Eigen commentaar en analyses. Objectiviteit = een beschrijving van feiten en meningen die in overeenstemming is met de werkelijkheid. Om te streven naar objectiviteit moeten journalisten: Een scheiding maken tussen feiten en meningen; Hoor en wederhoor (het onderwerp vanuit meerdere kanten belichten) toepassen; Gebruikmaken van verschillende nieuwsbronnen; Over kennis van zaken beschikken. Referentiekader = het geheel van persoonlijke waarden, normen, kennis en ervaring. Redactiestatuut = verhouding tussen directie en redactie: De onafhankelijkheid van de redactie wordt gewaarborgd; Pagina 4 van 6

5 De identiteit van de krant staat in het redactiestatuur omschreven. Embargo = sommige informatie mag niet voor een bepaald tijdstip worden gepubliceerd. 5.1 beïnvloeding De media geven vaak geen reëel beeld. Dat komt doordat programma s vaak amusementswaarde hebben. Ook is de angst om slachtoffer te worden groter. 5.2 beeldvorming Vooroordeel = oordeel over iets of iemand dat niet op kennis van zaken berust. Stereotype = een vaststaand beeld, waarbij we aan een hele groep bepaalde kenmerken toeschrijven. 5.3 beïnvloedingstheorieën Injectienaaldtheorie = de media probeert het publiek druppeltje voor druppeltje bepaalde ideeën inspuiten. Indoctrinatie = het systematisch en voortdurend opdringen van bepaalde opvattingen aan het publiek, waardoor het denkpatroon sterk wordt beïnvloedt. Manipulatie = vervormde informatie (feiten weggelaten of verdraaid) Multiple-step-flow = 1e fase: opinieleiders geven hun mening; 2e fase: rest neemt mening over. Opinieleider = mens dat binnen een bepaalde kring veel macht heeft. Cultivatietheorie = mensen verwisselen de realiteit met de televisiewerkelijkheid. Selectieve perceptie = informatie wordt zodanig vervormd dat deze zo veel mogelijk past in ons referentiekader. Agendatheorie = de media beïnvloedt waarover de mensen denken, niet hóé. 6.1 uitgangspunten Recht op informatie door de Wet Openbaarheid van Bestuur (WOB). Democratie: vrijheid van meningsuiting door persvrijheid. Niet alles is toegestaan. Dictatuur: - preventieve censuur: controle voordat het gepubliceerd wordt. - repressieve censuur: controle vindt achteraf plaats (bv. verbod). Pluriformiteit: groot aanbod aan kranten, tijdschriften, omroepen en zenders. 6.2 de overheid, gedrukte media en nieuwe media Overheid en gedrukte media: Vrijemarktprincipe: bestaansrecht van bladen wordt overgelaten aan de vraag of er genoeg behoefte aan is. Bescherming van de pluriformiteit: voldoende bladen met duidelijk verschillende kleuren. Overheid en nieuwe media: De overheid bemoeit zich nauwelijks met de nieuwe media (bv. internet), omdat vrijheid van meningsuiting en de bescherming van pluriformiteit niet in gevaar komt. Pagina 5 van 6

6 6.3 de overheid en de omroepen Gesloten omroepbestel: geen winst maken en aan voorwaarden (Omroepwet) voldoen om uit te zenden (zendmachtiging). Open omroepbestel: er kwam meer zendtijd en televisiereclame werd toegelaten (1969). Duaal omroepbestel: er werden publieke en commerciële zenders toegelaten (1989). Vertrossing = er werd meer gelet op de kijkcijfers en er werden populaire programma s uitgezonden op prime time. Verzuiling = sociaal leven werd bepaald door geloofs- en levensovertuigingen. Ontzuiling = mensen kregen minder behoefte om hun hele leven te laten bepalen door die overtuigingen. 6.4 de mediawet (sinds 1988) Publieke omroepen: Pluriforme programma s van hoog niveau verzorgen; Volledig programma verzorgen; Minimaal 50% besteden aan programmaonderdelen die gekenmerkt kunnen worden als Europese producties; Beginnende omroep: min betalende leden. Erkende omroep: min Kerkelijke genootschappen, maatschappelijke organisaties en politieke partijen kunnen zendtijd toegewezen krijgen. Reclame: Publieke omroepen: max. 6,5%, max. 12 minuten in 1 uur, reclameblokken tussen programma s in. Commerciële omroepen: max. 15%, tijdens programma s maximaal 2 minuten. Sponsoring alleen bij culturele programma s of verslag van een sportevenement. Mag alleen aan het begin en aan het einde getoond worden. Sponsoring bij nieuws, actualiteiten of politieke informatie of kinderprogramma s onder de twaalf is verboden. Sluikreclame is verboden. 6.5 discussies over het mediabeleid Politieke partijen: VVD is voorstander van het vrijemarktdenken tegen subsidiëring van de media. Ze zijn voor het duale omroepbestel, maar de subsidiëring van de publieke omroepen mag minder worden. PvdA wil een regulerend optreden van de overheid. Ze vinden een ruime subsidiëring voor de publieke omroepen noodzakelijk. CDA is voor een regulerende overheid, maar zijn ook voor eigen verantwoordelijkheid bij kranten en omroepen. Tussenposities tussen VVD en PvdA. Andere meningen: Publieke omroepen willen de pluriformiteit behouden. Commerciële zenders vinden dat mensen volwassen genoeg zijn om zelf te beslissen wat ze kijken. Het bedrijfsleven benadrukt dat commercialisering van de media tot vergroting van de keuzemogelijkheden van de consument leidt. De consument wil minder reclame en qua programma s van alles wat. Pagina 6 van 6