Communicatiestoornis: als er op de informatie die overgebracht wordt, niet correct gereageerd wordt.

Transcriptie

1 Samenvatting door een scholier 1574 woorden 5 november keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi Samenvatting Maatschappijleer: H1 Massamedia 1 Communicatie 1.1 Wat is communicatie? Communicatie: het proces waarbij een zender, bedoeld of onbedoeld, een booschap overbrengt aan een ontvanger. Communicatie is mogelijk met of zonder hulpmiddelen, met of zonder taal, met of zonder directe reactiemogelijkheid. Verschillen in vormen van wisselwerking tussen zender en ontvanger: Face-to-face. Directe reactie (feedback) is mogelijk en zender en ontvanger kunnen van functie wisselen. Zender en ontvanger maken gebruik van een communicatiemiddel. Feedback is mogelijk (telefoon) of niet (brief). De zender richt zich op een groot, meestal betrekkelijk anoniem publiek. Soms is reactie mogelijk (lezing), meestal niet (radio/tv). Communicatiestoornis: als er op de informatie die overgebracht wordt, niet correct gereageerd wordt. 1.2 Massacommunicatie Massacommunicatie: vorm van communicatie waarbij de zender met technische hulpmiddelen (media) in staat is om grote aantallen mensen met een boodschap te bereiken. Massamedia hebben een aantal kenmerken: De geboden informatie is openbaar en voor iedereen toegankelijk. De informatie die wordt overgebracht is in principe bedoeld voor een groot, heterogeen en anoniem publiek. De relatie tussen degene die de zender en de ontvanger is van onpersoonlijke aard. Meestal verloopt de cmmunicatie eenzijdig. Feedback is bijna onmogelijk. De volgende media voldoen aan deze kenmerken: gedrukte media; kranten en tijdschriften Pagina 1 van 7

2 audio-visuele media; radio en tv 2 Functies van de massamedia 2.1 Vier functies Nieuws: Informatie overbrengen Amusement: De kijker amuseren Educatie: Programma's met informatie waar je van kan leren Opinievorming: Media waarin meningen worden gegeven (discussieprogramma's, columns) Dit lijkt makkelijk te onderscheiden maar vooral tvprogramma's vervullen meerdere functies tegelijk (mengfuncties). Kijkcijfers zijn erg belangrijk. Om deze hoog te houden wordt bij bijv. educatieve programma's ook amusement toegevoegd. 2.2 Politieke functies van de massamedia Woordvoerders- of spreekbuisfunctie Het verwoorden van de standpunten in de maatschappij door de massamedia. Informatieve functie De politiek moet zijn standpunten aan de burgers kenbaar maken en de burgers moeten weten waar de politiek mee bezig is. Commentaarfunctie De massamedia levert commentaar op de politieke besluiten. Onderzoeksfunctie Journalisten onderzoeken nieuwsfeiten en kijken of er niets achter wordt gehouden. Controlerende functie De resultaten van een beleid of juist het ontbreken daarvan geven aanleiding tot publicaties, die op hun beurt weer aanleiding kunnen zijn voor kritiek op dat beleid. In een democratie vervult de vrije pers een belangrijke rol, omdat deze vijf functies ervoor zorgen dat er maar weinig achter de schermen af kan spelen. Ook deze politieke functies zijn vermengd met elkaar. 3 Invloed van de massamedia 3.1 Visies Vier verschillende theorieën over hoe groot de invloed van de massamedia is: Selectieve-perceptietheorie Iedereen interpreteerd gebeurtenissen anders, zodat die passen in zijn eigen referentiekader (datgene wat je al weet, met inbegrip van eerder aangeleerde waarden en normen, gedragsregels en eigen opvattingen (goed/kwaad). Informatie die niet in het referentiekader past, wordt minder goed of vervormd waargenomen. Agendatheorie Pagina 2 van 7

3 Deze richt zich op de betekenis van de massamedia bij het bepalen van de publieke agenda (de onderwerpen die in het centrum staan van de aandacht van het grote publiek). Injectienaaldtheorie Deze ziet de mens als een weerloze passieve spons die kritiekloos de informatie van de massamedia aanvaardt. Indoctrinatie (iemand door onder druk te zetten een (politieke)mening aanpraten) is mogelijk en de bevolking is valt te manipuleren. Aanhaaktheorie Ook deze gaat er vanuit dat mensen geloven wat de media hen voorschoteld, maar bij deze theorie sluiten de mensen zich aan bij een persoon die zij betrouwbaar en kundig schatten. Vanwege hun leidende en dus invloedrijke rol bij meningsvorming van het grote publiek worden deze mensen opinieleiders genoemd. 3.2 Invloed van de reclame op de consument Reclame is erg eenzijdig. Truken: Bekend (positief) persoon. Wetenschappelijke termen gebruiken. Termen uit andere talen. Producten aan een bepaalde sfeer te koppelen (drank-gezelligheid). Inspelen op gevoelens van mensen (verantwoordelijkheid kinderen-brandalarm). Muziek Inspelen op trends (light) Richten op doelgroepen Humor Consument (geacteerd) aan het woord laten Het gaat er om dat het product bekend is, niet om positieve waardering van reclame of ergernis. 3.3 Waarden en normen Waarden en normen krijg je mee vanuit huis. Socialisatie: de overdracht van waarden en normen. Het aanpassingsproces begint vaak met imitatie. 3.4 De invloed van televisiegeweld Agressief gedrag: gedrag dat bewust is gericht op het toebrengen van schade aan anderen of aan zaken die aan anderen toebehoren (fysiek of psychisch). Drie meningen: Reductiethese De tv is in deze opvatting socialiserend en kinderen leren zo juist geweldadig gedrag te vermijden. Geen-effectthese De invloed van geweld op tv is (op enkele individuele niveau's na) te verwaarlozen. De oorzaken van geweld moeten worden gezocht in de samenleving. Stimulatiethese Pagina 3 van 7

4 Met name binnen de psychologie komt men tot de conclusie dat het zien van geweld op tv agressief gedrag tot gevolg kan hebben. Het gedrag wordt geïmiteerd en daarnaast kunnen kinderen tot de conclusie komen dat geweld een aanvaardbaar middel kan zijn om een doel te bereiken. Relatie tussen soorten geweld en agressie Uit onderzoek blijkt dat hoe realistischer het geweld op tv is, hoe groter de kans op imitatie daarvan. Kinderen blijken geen moeite te hebben met onderscheiding van realiteit en fantasiewereld. Steeds meer mensen (opvoedkundigen, ouders, overheid) vinden dat er maatregelen genomen moeten worden 4 Welke media hebben de meeste invloed? 4.1 De krant Dankzij de uitvinding van de boekdrukkunst rond 1450 in Duitsland werd het mogelijk om in grote oplagen geschriften te drukken. In 1619 kwam in Nederland de eerste 'voorloper' van de krant. Deze periodieken werden gedrukt en verspreid en bevatten vooral berichten die van belang waren voor de handel. Soms was er sprake van politieke berichtgeving, maar dit kwam weinig voor omdat de straffen van de machthebbers zwaar waren. Censuur werd veel toegepast om om politieke kritiek de kop in te drukken. Persvrijheid Dit kwam er pas in 1848, toen de Nederlandse grondwet werd aangepast. Persvrijheid is belangrijk voor een democratie. Journalisten moeten de mogelijkheid hebben om veel informatie te vinden. Daarvoor is het noodzakelijk dat de overheid in openbaarheid functioneert en gewenste informatie ter beschikking stelt. Een groter publiek Niet direct na 1848 werd de krant een massamedium. Dit kwam niet door analfabetisme (10% van de bevolking was dit nog maar), maar door de prijs van de krant. Deze was duur door de hoge belastingen. Na 1869 kwam hier verandering in: In 1869 werd de dagbladzegel afgeschaft Nieuwe druktechnieken Extra inkomsten voor de krant: reclame Betere beriekbaarheid van de bevolking door verbeterde infrastructuur De vraag naar informatie werd groter doordat Nederland zich politiek sterk ontwikkelde Pluriformiteit en verzuiling Een moderne democratie kenmerkt zich aan een pluriformiteit (veelvormigheid) in opinies en politieke beginselen. Pagina 4 van 7

5 De politieke emancipatie richtte zich op verzuiling. Deze werden op grond van godsdienstige en levensbeschouwelijke uitgangspunten gevormd. Er waren 4 zuilen: Protestants-christelijk Katholiek Sociaal-democratisch Liberaal-conservatief De scheidingslijnen tussen deze zuilen waren sterk. Feitelijk kon je spreken van vier samenlevingen, met hun eigen scholen, politieke partijen, eigen omroepen, eigen vakbonden en eigen kranten. Sinds de jaren 60 is er sprake van ontzuiling. Oorzaken: deconfessionalisering (het verliezen van godsdienstig karakter), ontkerkelijking en tv. Verschillende soorten dagbladen Naast godsdienst of politieke oriëntatie kun je dagbladen ook indelen in kwaliteitskranten (NRC) en populaire kranten (Telegraaf). Regionale bladen besteden veel aandacht aan streek en stedelijk nieuws. Deze kranten kunnen het zich niet permitteren om nationaal en internationaal nieuws te achterhalen. Daarom ontlenen zij vaker dan landelijke dagbladen aan persbureaus en gemeenschappelijke redacties als de GPD (Gemeenschappelijke Persdienst), die voor zowel nationale als internationale verslaggeving zorgt. Nieuwsbronnen Journalisten Freelancers Persbureaus Inkomsten De kranten halen hun inkomsten voor drie kwart uit advertenties in hun krant. Toen in 1967 televisie reclame mogelijk werd, liepen de advertentie-inkomsten terug. Het Bedrijfsfonds voor de Pers zorgt ervoor dat het geld dat wordt uitgegeven aan tv-reclame, ook ten goede komt aan de pers. 4.2 Weekbladen en andere tijdschriften Opinieweekbladen Deze bladen, die wekelijks verschijnen leveren ook nieuws, maar meer op beschouwende en meningvormende wijze. Voorbeelden: Vrij Nederland, Elsevier, HP/De Tijd Gezinsbladen en de sensatiepers Deze richten zich vooral op het amuseren van mensen door roddels over bekende Nederlanders. 4.3 Radio en televisie De radio Pagina 5 van 7

6 De radio werd eind 19e eeuw uitgevonden. In Nederland was de eerste radio-uitzending in november Hierna kwamen snel de verzuilde omroepen. Opkomst van de tv In 1951 werd een begin gemaakt met experimentele tv-uitzendingen. Binnen enkele jarenontwikkelden de verzuilde radio-omroepen zich tot radio-en tv-omroepen. Andere omroepen waren niet toegestaan om op tv uit te zenden. In de jaren 60 kwam hier verandering in. Piratenzenders (Veronica en Noordzee) bleken veel luisteraars te trekken. De TROS was de eerste omroep die niet aan een zuil gebonden was. Deze ontwikkelde zich tot een van de grootste omroepen door zijn amusementsprogramma's. Een nieuw omroepbestel Door het succes van de nieuwe zenders gingen de omroepen deze imiteren: meer amusement en minder programma's die met de achtergrond van de omroep te maken hadden. Het omroepbestel van 1988 stelde een aantal eisen aan de zendgemachtigde PO's: En omroep diende een bepaalde culturele, maatschappelijke of geestelijke stroming in de samenleving te vertegenwoordigen en niet gericht te zijn op het maken van winst. Een omroep diende gevariëerde programma's aan te bieden. Een omroep diende ten minste leden te hebben. Het Commissariaat zag op deze eisen toe. Omroepen die aan deze eisen voldeden, kregen een bijdrage van de overheid, die bovendien de uitzendingen van de NOS financierde. Uiteindelijk hebben de commerciele omroepen toch hun intrede gedaan omdat de Europese richtlijnen een verbod onmogelijk maakten. Kabelmaatschappijen Deze 'plukken' zenders van satellieten en kunnen dus uit een aanbod kiezen van letterlijk de hele wereld. 5 De nieuwste ontwikkelingen op media gebied 5.1 Telefonie Mobiele telefonie is in, bijna iedereen heeft er één. De hevige concurrentie heeft aan de ontwikkeling een sterk impuls gegeven. Sinds de PTT de KPN Telecom is geworden is er een einde gekomen aan de alleen-heersing, en is er een strijd om de prijs, die het voor iedereen mogelijk maakt om een mobiel aan te schaffen. 5.2 Dagbladen De toenemende mogelijkheden om informatie op te vragen vormen geen bedreiging voor de landelijke dagbladen; deze bevinden zich zelf ook l op het web. 5.3 De radio De radio heeft te kampen met het probleem dat er veel radio-omroepen zijn, maar weinig plek in de ether. Pagina 6 van 7

7 De publieke radiozenders hebben flinke concurrentie van de commerciële zenders. Pagina 7 van 7