Culturen verschillen per plaats, tijd en groep. Dat wat gepast en ongepast is, verschilt per generatie en per samenleving.

Transcriptie

1 Samenvatting door een scholier 2430 woorden 14 april ,2 29 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Maatschappij H2 Massamedia. 2.1 Socialisatie en Cultuur. Wanneer mensen veel en langdurig met elkaar te maken hebben, ontwikkelen ze een eigen cultuur. Cultuur: alle waarden, normen en andere aangeleerde kenmerken die de leden van een groep of samenleving met elkaar gemeen hebben en dus als zelfsprekend beschouwen. Natuur: datgene wat aangeboren is. Het gedrag van mensen is altijd in combinatie van beiden (natuur en cultuur). Cultuurkenmerken: - Normen en waarden zijn de belangrijkste cultuurkenmerken. - Elke groep heeft zijn eigen gedragsregels. - Als normen en waarden verschillen, ontstaat er een conflict. - Kennis, gewoonten, opvattingen, kunst, sport, symbolen en feestdagen zijn ook kenmerken van cultuur. Normen: gedragsregels. Waarden: principes. Culturen verschillen per plaats, tijd en groep. Dat wat gepast en ongepast is, verschilt per generatie en per samenleving. Mensen kunnen van meerdere cultuurgroepen deel uitmaken. In NL leven veel cultuurgroepen naast en met elkaar, ook zijn er vele nationaliteiten die hun eigen cultuur hebben. Daarom is NL ook een multiculturele samenleving geworden. Soorten cultuur: - Dominante cultuur: Als een cultuurgroep in een samenleving overheerst. - Subcultuur: Als waarden en normen en andere cultuurkenmerken op bepaalde onderdelen afwijken van de dominante cultuur. - Tegencultuur: Mensen die zich verzetten tegen de dominante cultuur of daartegen een bedreiging voor vormen. Pagina 1 van 10

2 NL heeft veel subculturen, deze kan je vaak al herkennen aan het uiterlijk. Tegenculturen: - Feministen in de jaren 70. Dit is tegenwoordig in NL geen tegencultuur meer. - Rechts-extremisten. - Provo beweging in de jaren Kraakbeweging. - Punkcultuur in de jaren 70 en In USA: negergetto s en de rap-cultuur. Vaak is een tegencultuur een uiting van een generatieconflict. Bedrijfscultuur: waarden en normen en gewoonten die in een bedrijf gelden. Behalve kleding, zijn het ook de zaken hoe men met elkaar omgaat en de uitstraling van een bedrijf. Na de WO 2 kwamen er mensen naar NL toe maar gingen er ook Nederlanders ergens anders naar toe. 2 oorzaken: - Betere communicatie: Vroeger wist men niet wat er aan de andere kan van de wereld gebeurde. Dankzij de nieuwe media; radio, tv en internet weet men veel meer over elkaar en zijn andere culturen minder vreemd. - Betere vervoer: Vroeger was men heel lang bezig om bijv. in Indonesië te komen. Nu met de transportmiddelen; trein, vliegtuig en auto is het veel makkelijker geworden en ben je binnen 7 uur in New York. Ontstaan van jeugdculturen: - Vorige eeuw was er nog kinderarbeid en toen hadden jongeren geen tijd en geen mogelijkheid om een eigen cultuur te ontwikkelen. Na WO 2 kregen de jongeren meer vrije tijd en meer geld om te besteden, waardoor er groepen ontstonden. - Jongeren wilde een eigen leefstijl. Die vaak afweek van die van de ouders. Er was een generatiekloof tussen kinderen en ouders. - Jongeren willen ook ergens bijhoren, ze hebben behoefde aan geborgenheid. Ze zoeken naar een groep met dezelfde ideeën en opvattingen waar ze zich thuis voelen. - Jeugdculturen komen vaak voort uit muziekstromingen. Denk aan; rap, house, punk, R&B en hardrock. Soorten jeugdculturen: - Skaters. - Kakkers. - Alto s. - Punkers. - Gabbers. - Straight-edgers. Pagina 2 van 10

3 - Nerds. Socialisatie: het proces waarbij iemand de waarden, normen en andere cultuurkenmerken van zijn samenleving of groep aanleert. Socialisatie zorgt ervoor dat het leven in een samenleving geordend kan verlopen. Zonder socialisatie kan vrijwel niemand overleven, maar zonder socialisatie kan ook een cultuur niet overleven en dreigt een samenleving uit elkaar te vallen. Socialiserende instituties: instellingen, organisaties en overige collectieve gedragspatronen waarmee de cultuuroverdracht in een samenleving plaatsvindt. Collectieve gedragspatronen zijn gemeenschappelijke gebeurtenissen (Koninginnedag, dodenherdenking enz.) 5 Socialiserende instituties: - De school: Kinderen leren hier discipline, zoals; op tijd komen, luisteren naar de leraar. En ze leren samenwerken. - Het werk: Je moet een prestatie leveren. Werk bepaalt het leefritme. - Maatschappelijke groeperingen: Zoals sportclubs en geloofsrichtingen. Men leert de gedragen naar de normen en waarden van vooral geloofsrichtingen. - De overheid: In de maatschappij gelden regels, de wetten, overtreed je de wetten dan staat daar een straf op. - De media: Tv, kranten, films, affiches en boeken beïnvloeden het gedrag van mensen. Vooral de tv. Het is belangrijk voor de verspreiding van onze cultuur. Sociale controle: de wijze waarop mensen andere mensen stimuleren of dwingen zich aan de geldende normen te houden. Zorgt ervoor dat het socialisatieproces goed verloopt. Sociale controle is formeel wanneer deze gebaseerd is op geschreven regels. Sociale controle is informeel wanneer deze niet geschreven staan. (beleefdheidsvorm) Sociale controle vindt vaak plaats in de vorm van sancties; dat zijn bijv. beloningen en straffen. 4 vormen van maatregelen: - Formele positieve sancties: Koninklijke onderscheiding of een diploma. - Formele negatieve sancties: Boete. - Informele positieve sancties: Compliment, een fooi of een applaus na voorstelling. - Informele negatieve sancties: Kind dat naar zijn kamer wordt gestuurd. Het doel van socialisatie en sociale controle is bereikt wanneer er internalisatie van de cultuur plaatsvindt. Dat een cultuurgroep sommige aspecten zo eigen heeft gemaakt dat zij zich automatisch gaan gedragen Pagina 3 van 10

4 zoals de groep dat van hem verwacht. Schema: Socialisatie -> Sociale controle -> Sancties -> Internalisatie -> Cultuur -> Normen en waarden -> Socialiserende instituties. En zo begint het steeds opnieuw. 2.2 Media en Communicatie. Communicatie: een proces waarbij de zender bedoeld of onbedoeld een bepaalde boodschap overbrengt aan een ontvanger. Medium: hoe er wordt gecommuniceerd. Bijv. door spreken, schrijven, gebaren, kleding, tv-beelden en kunstwerken. Feedback of terugkoppeling: wanneer de ontvanger op de boodschap reageert. Het is onmogelijk om NIET te communiceren! Of je nou druk bezig bent of bewegingsloos ergens zit je straat altijd een boodschap uit. Soorten communicatie: - Directe en indirecte communicatie: Directe = face-to-face contact bij indirecte niet. - Eenzijdig en meerzijdige communicatie: Eenzijdige = sprake van eenrichtingsverkeer zoals bij tv, radio, kranten en films. Meerzijdig zijn de deelnemers zender en ontvanger. - Verbale en non-verbale communicatie: Verbaal = gesproken of geschreven. Non-verbaal = door middel van gebaren, symbolen, tekeningen en lichaamstaal. - Massacommunicatie. Kenmerken van massamedia: - De informatie is bedoeld voor een groot publiek. - De informatie is openbaar en voor iedereen toegankelijk. - De relatie tussen zender en ontvanger is onpersoonlijk. - De communicatie loopt vaak eenzijdig. Weinig feedback, en zenders kunnen niet meteen controleren of de boodschap goed overgekomen is. Soorten boodschappen: - Amusement: 50% van de tv-programma s bestaat uit amusement. Bij commerciële omroepen is dan zelfs 80%. - Nieuws: vooral kranten bevatten veel nieuws en achtergronden. Het gaat vaak over politieke en economische gebeurtenissen. - Meningsvorming: talkshows op tv en radio. Allerlei kwesties die in het nieuws zijn worden hier besproken en stimuleren om een eigen mening te vormen. Pagina 4 van 10

5 - Cultuur: het uitzenden en bespreken van kunstuitingen. Radio zenders zoals Radio 3 en 4 richten zich uitsluitend op cultuur. - Educatie en onderwijs: om je iets te leren over een bepaald onderwerp denk aan de omroepen Teleac en NOT. Deze functies lopen voortdurend door elkaar heen. Een programma kan van meerdere functies gebruik maken. Media is niet alleen plezierig maar het is ook nuttig voor de samenleving: - Voor instandhouding van de democratie. - Voor cultuuroverdracht. 2.3 Soorten Media. Verschillende soorten gedrukte media: - Tijdschriften: Verschijnen periodiek, variërend van eens per week tot eens per kwartaal. Doel: het overbrengen van verschillende soorten informatie gericht op een specifieke doelgroep. Formaat van een tijdschrift is kleiner dan een krant, de papiersoort is steviger (tijdschrift moet langer mee) en de opmaak is luxer. - Kranten: Zijn dagbladen verschijnen dus elke dag, behalve op zondag. Doel: brengen van nieuwsfeiten aangevuld met achtergrondinfo en andere praktische gegevens. - Huis-aan-huisbladen: Verschijnen meestal eens per week en wordt gratis bezorgd. Doel: het brengen van plaatselijke of regionale nieuws, maar wil in feite zo veel mogelijk inkomsten uit de advertenties halen. Kranten: - In NL zijn er zo ong. 60 dagbladen. Verdeeld onder landelijke en regionale kranten. - Landelijke dagbladen bevatten vooral nieuws en achtergrondinfo uit binnen- en buitenland. - Bekendste zijn: De Telegraaf, Het AD, de Volkskrant, NRC en Trouw. - Regionale dagbladen (Het Kamper Dagblad) zijn alleen te verkrijgen in een bepaalde streek. Populaire kranten: - Leggen de nadruk op sensationeel nieuws, misdaad, ongelukken en bekende personen. - Ze worden gepresenteerd met grote vetten koppen en grote foto s. - Brengt de lezer amusement. - Breed publiek. - Taalgebruik is simpel. - De Telegraaf en AD zijn de bekendste. Kwaliteitskranten: - Richten zich vooral op politieke ontwikkelingen en achtergronden van het nieuws. - Foto s zijn kleiner, minder vette koppen. - Wordt haast geen aandacht besteed aan bekende mensen. Pagina 5 van 10

6 - Woorden en zinnen zijn wat ingewikkelder. - Richten zich op lezers met hoger opleidingsniveau. - NRC Handelsblad is de bekendste. Wat tijdschriften met elkaar gemeen hebben is dat ze eens per week, per maand of kwartaal verschijnen en dat ze bedoeld zijn voor een bepaalde doelgroep. Het voordeel van een doelgroep is dat een blad precies weet wat ze moeten schrijven en op welk niveau. Soorten tijdschriften: - Jongerenbladen: zijn aan het eind van de jaren 50 echt gekomen, jongeren hadden meer tijd en geld om te besteden. Nu zijn er jeugdbladen voor elke leeftijd. - Vrouwenbladen: Zijn niet allemaal op dezelfde doelgroep gericht. Er zijn traditionele vrouwenbladen (Margriet, Libelle), bladen voor de jongere vrouw (Viva) en de chiquere vrouwenbladen (Cosmopolitan). - Roddelbladen: Schrijven over de bekende NL-ers en nemen het niet zo nauw met de werkelijkheid. Amusement is de enige functie. - Special-interestbladen: Bladen die over 1 specifiek onderwerp schrijven. - Vakbladen: Bladen die bedoel zijn voor een bepaalde beroepsgroep. - Opiniebladen: Bladen die geven achtergrondinfo en commentaar bij politieke, economische, culturele en maatschappelijke kwesties. Doel = het geven van info, zodat de lezer z n eigen menig kan vormen. (HP/De tijd, Vrij NL en Elsevier). - Omroepgidsen. Soorten zenders: - Publieke omroepen. - Regionale en lokale omroepen. - Commerciële omroepen. Publieke omroepen: - Zenden uit op Nederland 1, 2 en 3. - Meeste zijn opgericht in de jaren 20, in de begintijd van de radio. - De overheid verdeelde toen de zendtijd onder de zuilen. - Vallen onder de verantwoordelijkheid van de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen. Deze bepaalt wat er uitgezonden mag worden. - Krijgen hun geld van de omroepbijdrage, en krijgen zij een deel van de reclameopbrengst van de STER. Zuilen: de mensen organiseren zich maatschappelijk op basis van hun geloof of levensovertuiging. Omroepbijdrage: geld dat iedereen met radio of televisie moet betalen. STER: Stichting Etherreclame. Regionale en lokale omroepen: - Brengen vooral plaatselijk nieuws. Pagina 6 van 10

7 - Worden gefinancierd door reclame en uit subsidies van gemeente of provincie. Commerciële zenders: - Vertegenwoordigen geen maatschappelijke groeperingen. - Hun enige inkomstenbron zijn de reclameboodschappen. - Beschouwen hun programma s als een soort product waar zoveel mogelijk mensen naar moeten kijken. - Bij een goed bekeken programma, betalen de adverteerders meer om hun spotje te laten zien. - Ze kunnen makkelijk populaire programma s uitzenden, want ze zijn niet verplicht aan de eisen die de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen stelt. NL heeft een duaal bestel: zowel publieke als commerciële omroepen. De strijd is om zoveel mogelijk kijkcijfers te hebben, hoe meer kijkers des te meer adverteerders en dus meer inkomsten. De publieke omroepen hebben een steeds verder dalend marktaandeel. Daardoor dalen ook de inkomsten van de STER. Vooral rond prime-time proberen de omroepen kijkers bij elkaar weg te trekken. Nieuwe media: de nieuwe info-bronnen naast gedrukte media, tv en radio. Voorbeelden: - Diskettes en Cd-rom. - Internet. Doordat niet iedereen over een computer beschikt ontstaat een steeds groter verschil tussen mensen die wel en mensen die niet over info beschikken. Met Internet kun je: - World Wide Web: surfen naar elke pagina die je maar wilt. - en: een bericht via internet sturen naar iemand anders. Je hebt wel een adres nodig. 2.4 Hoe komt nieuws tot stand? Objectiviteit: een beschrijving van feiten en meningen die in overeenstemming is met de werkelijkheid. Niemand kan helemaal objectief zijn. Iedereen heeft zijn eigen opvattingen en waarden en normen. Het wordt altijd geschreven uit een referentiekader. De keuzes die journalisten en redactie doen hangen altijd samen met de doelgroep waarvoor geschreven wordt. Om objectiviteit zoveel mogelijk te benaderen zijn aantal dingen nodig: Pagina 7 van 10

8 - Scheiding maken tussen feiten en commentaar. - Hoor en wederhoor, er zitten altijd 2 kanten aan een verhaal, er dient meer dan 1 kant van de nieuwsfeiten te belichten. - Kennis van zaken, weten waar je over schrijft. Steeds meer journalisten specialiseren zich. Iemand die de kennis bezit, is beter in staat om bericht te geven over dat nieuws. Redactiestatuut: - Directie: Verantwoordelijk voor het zakelijke en financiële management. - Redactie: Inhoudelijke verantwoordelijkheid. Beiden steven ze naar een goed journalistiek product, met een flinke oplage waardoor het bestaan van het bedrijf gegarandeerd wordt. Identiteit: - Keuze van de onderwerpen van journalisten en redactie. - Presentatie, vette koppen, grote foto s enz. - Eigen commentaar en analyses. Nieuwsbronnen: - Personen en instellingen: die uit eigen initiatief info verstrekken aan journalisten. - Nieuwsgaring: eigen (gespecialiseerde) journalisten gaan zelf opzoek naar nieuws in binnen- en buitenland. - Persbureaus: die versturen nieuwsberichten via modem of fax naar de redacties. Bekendste persbureaus: - ANP: Algemeen Nederlands Persbureau. - AP: Associated Press (uit VS). - REUTER (uit Engeland) - AFP: Agence France Press. - DPA: Deutsche Presse Agentur. Minder dan 1 % van het oorspronkelijke nieuwsaanbod in de krant wordt opgenomen. Selectiecriteria om een bericht wel of niet op te nemen: - Hoe uitzonderlijk is het, vindt men het wel interessant genoeg. - Hoe ingrijpend zijn de gevolgen van de gebeurtenis. - Totaalinzicht, berichten die misschien niet spectaculair zijn maar wel goed genoeg om de grote lijn te kunnen blijven volgen. - Doelgroep, sluit het wel aan bij de interesse van de lezer. Embargo: Nieuws dat niet voor een bepaalde datum mag gepubliceerd worden, gebeurt dit wel dan zal er in het vervolg geen info meer verstrekt worden. Pagina 8 van 10

9 2.5 Invloed van de Media. Beïnvloedingstheorieën: 1. De injectienaald-theorie. 2. De multiple-step-flow of communication. 3. Theorie van selectieve perceptie. 4. Agenda-theorie. De injectienaald-theorie: het publiek zou de boodschap van de massamedia klakkeloos overnemen, waardoor de meningen minder verdeeld raken en de samenleving meer homogener wordt. De media is in staat de meningen en het gedrag van het publiek te indoctrineren. Indoctrinatie: het systematisch en voortdurend opdringen van bepaalde opvattingen en meningen aan het publiek, waardoor het denkpatroon wordt beïnvloed. De injectienaald-theorie geld vooral in landen met een dictatoriaal regime. Manipulatie: vervormde info over een bepaalde kwestie, omdat met opzet feiten worden weggelaten of verdraaid zonder dat de ontvanger dit merkt. De multiple-step-flow of communication : bij deze theorie hebben de massamedia meestal indirecte invloed. De beïnvloeding wordt bepaald via de zogenaamde opinieleiders. Opinieleiders: bepaalde mensen uit onze naaste samenleving die veel gezag hebben. 2 fasen: - Fase 1 -> opinieleiders ontwikkelen alleen een duidelijke mening over een actuele kwestie. Als zij meteen hun standpunt geven hebben de meeste mensen nog geen mening gevormd. - Fase 2 -> Aansluiten bij de opinieleider. De selectieve perceptie: benadrukt het gegeven dat mensen nooit objectief waarnemen. Elke info wordt zodanig geselecteerd en vervormd dat deze zoveel mogelijk past in ons referentiekader. Referentiekader: het geheel van persoonlijke waarden, normen, kennis en ervaringen. Het referentiekader werkt als een soort filter, waarmee we de buitenwereld ervaren en info selecteren. De agenda-theorie: deze benadrukt dat de media niet bepalen hoe mensen denken maar hooguit waarover zij denken en met elkaar over praten. De info die de media aanreiken. Zet ons aan het denken. Pas daarna vindt de meningsvorming plaats. Pagina 9 van 10

10 De media beïnvloeden niet alleen de gespreksagenda van de burgers, maar ook de politieke agenda. Soms wordt er zoveel aandacht aan een onderwerp besteed, dat ook politici zich moeten uitspreken. Pagina 10 van 10