AFVALBELEIDSPLAN Gemeente Delfzijl

Transcriptie

1 AFVALBELEIDSPLAN Gemeente Delfzijl

2 AFVALBELEIDSPLAN Gemeente Delfzijl JMA, , versie 2.1 Utrechtseweg 9, 3704 HA Zeist T info@jma.nl

3 Inhoudsopgave 1. Bestuurlijke samenvatting Inleiding Beleidskaders Inventarisatie Algemene gegevens Inzamelstructuur Afvaloverslagstation Inzamel- en verwerkingscontracten Afvalstoffenheffing Evaluatie Evaluatie ten aanzien van het milieurendement Evaluatie ten aanzien van de kosten Evaluatie ten aanzien van dienstverlening Algemene conclusie Mogelijke beleidskeuzes Scenario 1: Optimalisatie van de inzameling en continue voorlichting over afvalscheiden Scenario 2: Afval scheiden loont als prijsprikkel voor een beter scheidingsgedrag Samenvatting van de scenario s Draagvlak Bewonersonderzoek Adviesraad sociaal domein Bijlage I: Inzameling en verwerking Bijlage II: Afstromen afvaloverslagstation Bijlage III: Contracten Bijlage IV: Sorteeranalyse Bijlage V: berekeningen scenario s Afvalbeleidsplan

4 1. Bestuurlijke samenvatting Huishoudelijk afval moet beter worden gescheiden. De ambitie is om te komen tot 75% afvalscheiding in 2020 en om uiteindelijk richting 100% te gaan. Dit alles past in het kader van het Europese beleid op weg naar een circulaire economie. Het huidige Landelijk Afvalbeheer Plan, LAP 3, is op 28 december 2017 in werking getreden. In dit plan is het afvalbeleid voor de periode 2017 tot en met 2023 op hoofdlijnen vastgelegd, met een doorkijk tot Het wensbeeld is dat de hoeveelheid restafval van een gemiddelde Nederlander in 2025 is afgenomen tot maximaal 30 kg per jaar. In het uitvoeringsprogramma VANG 1 huishoudelijk afval is verder uitgewerkt hoe deze doelstellingen de komende jaren kan worden bereikt. Het totale scheidingspercentage van huishoudelijk afval in Delfzijl bedraagt 63% en voldoet dus nog niet aan de landelijke doelstellingen van 75% in Uitgaande van 160 kg/inwoner (fijn + grof) restafval in 2017 (na nascheiding) zal er een reductie van 60 kg/inwoner restafval (fijn + grof) aan de bron nagestreefd moeten worden middels een betere bronscheiding. Hiermee kan de gemeente het doel van 100 kg/inw restafval en minimaal 75% hergebruik halen. De grootste winst kan de gemeente behalen door een betere scheiding van de droge componenten (met name oud papier, glas en textiel) na te streven. Ook met een betere scheiding van gft, het betreft dan vooral keukenafval, kan nog veel winst worden geboekt. De nascheiding van PMD kan ook nog winst opleveren. Op basis van een recente sorteeranalyse zijn de volgende doelen voor het beter scheiden van grondstoffen vastgesteld: GFT-afval: 40 kg/inwoner beter te scheiden; Papier en karton: 14 kg/inwoner beter te scheiden; Glas: 8 kg/inwoner beter te scheiden; Textiel 8 kg/inwoner beter te scheiden; PMD 10 kg/inwoner beter na te scheiden. Totaal is er 80 kg/inwoner beter te scheiden met de bestaande faciliteiten. De VANG doelstelling voor 2025 is daarmee alleen nog niet haalbaar. Er zal ook ingezet moeten worden op een betere scheiding van grof afval bijvoorbeeld luiers, als daar een geschikte verwerker voor op de markt komt. De sorteeranalyse van restafval laat zien wat er nog in het restafval zit. Er kan dus vooral gestuurd worden de komende jaren op minder restafval en de samenstelling van het restafval. De inwoners zullen het echter moeten doen. Daarvoor zijn 2 scenario s denkbaar: 1. Optimalisatie van de inzameling en verbeterde continue voorlichting over afvalscheiding; 2. Afval scheiden loont als prijsprikkel voor een beter scheidingsgedrag in combinatie met voorlichting; Scenario 1 gaat uit van bewustwording en een verbeterd scheidingsgedrag door intensieve en continue voorlichting over het belang van afvalscheiding. Scenario 2 forceert een beter scheidingsgedrag door een 1 VANG staat voor Van Afval Naar Grondstof, het landelijke programma voor afvalbeleid. Van gemeenten wordt verwacht dat zij hieraan gevolg geven. Het programma VANG - Huishoudelijk afval is ontwikkeld om gemeenten te helpen om de nodige stappen te zetten naar een circulaire economie. Naast afvalscheiding zijn preventie en grondstofketens sluiten belangrijke speerpunten. Voor meer informatie zie Afvalbeleidsplan

5 prijsprikkel. Mensen die het afval beter scheiden (en minder restafval gaan aanbieden) worden beloont met een lagere afvalstoffenheffing. Scenario 2 heeft een direct effect, zo blijkt uit ervaring (Zie onderstaande figuur). Scenario 1 is de weg van geleidelijkheid. Er zal in scenario 2 sprake zijn van een direct effect als gevolg van inzamelwijzigingen, maar een groot deel van het effect kost tijd. Inwoners zullen persoonlijk ervan overtuigd moeten worden dat afval scheiden zinvol is, en goed is voor het milieu. In tabel 1 zijn beide scenario s samengevat. Tabel 1: Samenvatting van de beleid scenario s. Scenario 1: Afvalcampagne Scenario 2: Prijsprikkel Restafval, incl. nascheiding 135 kg/inw in 2020 > 100 kg/inw op langere termijn meer effect <100 kg/inw. in 2020 (VANG doel) Effect op de afvalstoffenheffing + 3,05/huishouden/jaar* + 5,88/huishouden/jaar, gemiddeld* Goede afvalscheiders verdienen een lagere afvalstoffenheffing door minder restafval aan te bieden. Effect voor de dienstverlening Meer service voor grondstoffen Meer service voor grondstoffen Communicatiecampagne Structureel, meerjarig, intensief en met inzet van coaches in de wijken Eenmalige intensieve campagne bij de invoering van het tariefsysteem Neveneffecten VANG doel in 2020 wordt niet behaald Risico voor afvaldumping vereist extra inzet van handhaving *De huidige restafvalcontainers zijn afgeschreven en kunnen herbestemd worden voor OPK. De afschrijving bedraagt ca per jaar. Hierdoor zal er in 2022 een besparing van ca. 1,5 optreden. Beide scenario s zullen tot een lichte stijging van de afvalstoffenheffing leiden naar verwachting. De reden daarvoor is dat de gemeente de extra opbrengst van de grondstoffen mist bij een beter scheidingsgedrag. De verdiensten voor het nagescheiden PMD zijn voor OMRIN, die voor bronscheiding van OPK voor de verenigingen, die voor textiel zijn voor de charitatieven en die voor grof huishoudelijk afval voor Hergebruik Plus. Maatschappelijke gezien zullen de kosten/baten even gunstig zijn als bij andere gemeenten het geval is. Afvalbeleidsplan

6 De aanbeveling is om te kiezen voor scenario 1. (optimalisatie van de huidige afvalinzameling en continue voorlichting over afvalscheiding). Deze keus is op basis van onderstaande argumenten: 1.1 Het overgrote deel van de respondenten (80 %) van het bewonersonderzoek is voorstander van de optimalisatie van de huidige afvalinzameling. (scenario 1) 1.2 Het merendeel van de inwoners zijn tevreden over het huidig systeem van afvalinzameling, maar er is ruimte voor verbetering. Op de schaal van 5 scoort de gemeente gemiddeld een 3, De investering bij scenario 1 is lager. Scenario 2 is duurder. 1.4 Met dit scenario zullen, zij het iets later (2022), de VANG doelstellingen naar verwachting worden bereikt. 1.5 Scenario 2 invoering van diftar is moeilijk omkeerbaar. Dit geldt niet voor scenario 1. Afvalbeleidsplan

7 2. Inleiding Dit afvalbeleidsplan dient als leidraad voor het afvalbeheer in de gemeente Delfzijl voor de komende jaren. In de gemeente is in 2017 een milieurendement gehaald van circa 63% bronscheiding, inclusief nascheiding. Het restafval wordt middels nascheiding verwerkt door OMRIN. Het scheidingspercentage is onvoldoende om te voldoen aan de VANG-doelstelling 2. De VANG-doelstelling schrijft voor dat er in 2020 een scheidingspercentage van 75% moet worden behaald. Om minimaal aan deze doelstelling te voldoen en verder te werken aan grondstoffenhergebruik is er een verandering nodig in de huidige inzamelsystematiek. Het beleidsplan bespreekt de mogelijkheden hiervoor en geeft een basis voor een keuze bestuurlijke besluitvorming over het gewenste traject voor de komende jaren. Het plan is opgesteld voor de gemeente Delfzijl. Het beleidsplan bespreekt keuzemogelijkheden voor een verbeterde gescheiden inzameling van huishoudelijk afval. De gemeente kan de gewenste inzamelaar voor de uitvoering bepalen, en heeft gekozen voor regionale samenwerking met de inzamelaar Fryslan Miljeu (OMRIN). 2.1 Opzet afvalbeleidsplan Dit afvalbeleidsplan gaat in op de volgende aspecten van het afvalbeleid: Beleidskaders: wat zijn de beleidskaders waarbinnen het gemeentelijk afvalbeleid zich moet bewegen, welke beleidskeuzes hebben de gemeenten Appingedam en Delfzijl in de afgelopen jaren gemaakt? Inventarisatie: hoe is de afvalinzameling in de gemeente Delfzijl nu georganiseerd? Evaluatie: hoe presteert de gemeente Delfzijl op de drie prestatie indicatoren van de afvaldriehoek (milieurendement, de kosten en het serviceniveau en ten opzichte van vergelijkbare gemeenten? Doelstellingen: Wat moet er gebeuren om de gemeente in 2020 te laten voldoen aan de VANGdoelstelling? Het opstellen en doorrekenen van nieuwe of gewijzigde inzamelsystemen ten behoeve van voornoemde doel. Welke uitvoeringsorganisatie past het beste bij deze beleidskeuzes? 2.2 Leeswijzer Dit afvalbeleidsplan begint met een samenvatting van de beleidskaders voor een nieuw afvalbeleidsplan in hoofdstuk 2. Daarna zal in hoofdstuk 3 de afvalinzameling van de gemeente Delfzijl worden beschreven, alsmede de behaalde resultaten worden samengevat. In hoofdstuk 4 vindt een evaluatie van de afvalinzameling plaats en zullen de aandachtspunten worden benoemd voor het nieuw te vormen beleid. In hoofdstuk 5 volgt een overzicht van de mogelijke beleidskeuzes waaruit de gemeente Delfzijl kan kiezen (de beleidskeuze scenario s). In hoofdstuk 6 wordt tot slot besproken hoe de gemeente het beleid kan uitvoeren (de inzamelscenario s). 2 VANG staat voor Van Afval Naar Grondstof. Het programma VANG - Huishoudelijk afval is ontwikkeld om gemeenten te helpen om de nodige stappen te zetten naar een circulaire economie. Naast afvalscheiding zijn preventie en grondstofketens sluiten belangrijke speerpunten. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de inzameling van het huishoudelijk afval. Daarmee zijn ze ook een belangrijke partij richting 75% afvalscheiding en 100 kilogram restafval in Een gemeente heeft hierop bijvoorbeeld invloed door beleidskeuzes te maken in de manier van inzamelen of voorlichting van burgers. Zie voor meer informatie Afvalbeleidsplan

8 3. Beleidskaders Het afvalbeleid van gemeente Delfzijl moet passen binnen de kaders van het Europees en landelijk beleid. Het gaat hierbij met name om de vertaling van het Europees en landelijk afvalbeleid naar de lokale situatie. Hieronder wordt een korte samenvatting gegeven. 3.1 Nederlands afvalbeleid De Europese afvalwetgeving is geïmplementeerd in de Nederlandse wetgeving in de vorm van de Wet milieubeheer en het Landelijk afvalbeheerplan (LAP). Gemeenten hebben een wettelijke zorgplicht voor het inzamelen van huishoudelijk afval. De gemeentelijke zorgplicht kent zijn oorsprong in het beschermen van de volksgezondheid. Gemeenten hebben de plicht om het huishoudelijk restafval en het (gescheiden aangeboden) GFT-afval bij elk perceel in te zamelen. Ook zijn zij verplicht papier en karton, kunststof verpakkingsafval, glas, textiel, klein chemisch afval, elektr(on)ische apparaten en asbesthoudend afval, gescheiden in te zamelen. Ook voor grof huishoudelijk afval geldt een plicht tot inzameling bij elk perceel en dient de gemeente te beschikken over een afvalbrengpunt. Al deze verplichtingen zijn vastgelegd in de Wet milieubeheer (Wm). 3.2 Lap 2 en Lap 3 Het Landelijk Afvalbeheer Plan (LAP) geeft invulling aan een aantal verplichtingen die volgen uit de Wet milieubeheer en de Kaderrichtlijn afvalstoffen. Overheden zijn wettelijk verplicht om bij al hun besluiten die raken aan afvalbeheer rekening te houden met het LAP. Het LAP is hiermee een manier om bepaalde ambities vast te leggen en ook daadwerkelijk af te dwingen. Het huidige LAP, LAP 3, is op 28 december 2017 in werking getreden. In dit plan is het afvalbeleid voor de periode 2017 tot en met 2023 vastgelegd, met een doorkijk tot Het wensbeeld is dat de hoeveelheid restafval van een gemiddelde Nederlander in 2025 is afgenomen tot maximaal 30 kg per jaar. In het uitvoeringsprogramma VANG huishoudelijk afval is verder uitgewerkt hoe deze doelstelling wordt bereikt. 3.3 VANG-HHA 3 Huishoudelijk afval moet beter worden gescheiden. De ambitie is om te komen tot 75% afvalscheiding in 2020 en om uiteindelijk richting 100% te gaan. In het uitvoeringsprogramma VANG huishoudelijk afval is verder uitgewerkt hoe deze doelstelling wordt bereikt. Dit programma bestaat uit 4 actielijnen met daaronder een breed scala aan activiteiten waarop wordt ingezet. Hierbij wordt zowel gekeken naar preventie als naar afvalscheiding en recycling, naar grof en fijn huishoudelijk afval en naar bron en nascheiding. 3.4 Producentenverantwoordelijkheden De traditionele rol van de gemeente bij het afvalbeheer komt niet alleen voor uit wettelijke bepalingen, maar ook gericht is op het faciliteren van inwoners bij het zich ontdoen van afvalstoffen, op het stimuleren van een circulaire economie en op het waarborgen van de continuïteit van de inzameling van alle soorten huishoudelijk afval. De gemeente heeft bij wet de regie over de inzameling van huishoudelijke afvalstoffen. Producentenverantwoordelijkheid heeft daarnaast ook invloed op invulling van het gemeentelijk beleid. 3 VANG-HHA staat voor: Van Afval Naar Grondstof, huishoudelijk afval. Dit is het uitvoeringsprogramma van het overheidsbeleid op het gebied van afvalpreventie en stimulering van de circulaire economie. Zie Afvalbeleidsplan

9 3.4.1 Verpakkingenakkoord De raamovereenkomst Verpakkingen is nu van kracht. In de raamovereenkomst staan belangrijke afspraken over de inzameling en het hergebruik van verpakkingsmaterialen, zoals de voorwaarden voor het afschaffen van statiegeld op grote frisdrankflessen (wat voorlopig nog niet gaat gebeuren). Ook is een verduurzamingsagenda opgesteld. De komende jaren moeten producenten minder en duurzamere verpakkingsmaterialen gebruiken en bovendien moet een groter deel worden gerecycled. Vanaf 1 januari 2015 hebben gemeenten zelf de verantwoordelijkheid en de regie over de afvalstroom kunststof verpakkingen. Gemeenten ontvangen van Nedvang jaarlijks een integrale ketenvergoeding voor kunststof, deze vergoeding neemt jaarlijks af. Op dit moment is de vergoeding voor 2018 vastgesteld op 712,-- per ton hergebruikte kunststoffen en deze zal in 2019 afnemen naar 656,-- per ton. Ook de regie voor drankenkartons ligt bij de gemeente. De vergoeding voor de inzameling van drankkartons is vastgesteld op 398,- per ton voor de jaren 2015, 2016 en De genoemde (netto) vergoedingen gelden per ton daadwerkelijk hergebruikt materiaal Elektrische en elektronische apparaten De Europese regelgeving legt ook producenten inzamelverantwoordelijkheden op. De Regeling voor afgedankte elektronica (AEEA) stimuleert hergebruik, recycling en nuttige toepassing van AEEA. Winkels met een verkoopoppervlakte van meer dan 400 m2 moeten een inzamelpunt hebben voor kleine elektronica. Ook moeten producenten en importeurs in het kader van producentenverantwoordelijkheid meer AEEA innemen. Nu is dat nog 12 kg/inwoner, maar dit wordt 17 kg/inwoner in De producenten hebben zich daarvoor aangesloten bij Wecycle en WEEE. Deze organisaties hebben dus een wettelijk opgelegde taak die zij moeten uitvoeren. 3.5 Gemeentelijk beleid Voor een doelmatige en verantwoorde wijze van verwijdering van huishoudelijke afvalstoffen hebben de gemeenten Appingedam en Delfzijl het Samenwerkingsverband Afvalstoffen-verwijdering Noord-Oost Groningen (SANOG) opgericht. Hierin verbinden de gemeenten zich om de huishoudelijke afvalstoffen, grofvuil en bedrijfsafval, dat gelijktijdig met huishoudelijke afvalstoffen wordt ingezameld, op het overslagstation aan de Kloosterlaan in Delfzijl aan te bieden, waarna afvoer naar verwerkingslocaties plaatsvindt. Met ingang van 2011 wordt het ingezamelde huishoudelijke gft- en restafval direct afgevoerd naar de verwerkingslocaties. Het overslagstation is nu voornamelijk nog een afvalbrengstation. Eigendom en beheer van de overslag- en brenglocatie aan de Kloosterlaan berust bij de gemeente Delfzijl. Beide gemeenten zijn in 2017 aandeelhouder geworden van Afvalsturing Friesland (OMRIN). Het restafval wordt door OMRIN verwerkt middels nascheiding. Daarbij wordt uit het restafval ondermeer de kunststof verpakkingen en drankenkartons nagescheiden. Deze overeenkomst legt de verwerking van restafval vast tot De gemeenten Delfzijl, Appingedam en Loppersum zijn voornemens op 1 januari 2021 te fuseren. Bij een fusie hoort een afstemming (harmonisatietraject) van het afvalbeleid en de regelgeving. Gemeentelijke voorschriften, in de breedst mogelijk zin, van de voormalige gemeenten dienen binnen twee jaar na de ingang van herindeling te zijn bekrachtigd dan wel aangepast. Zo niet, dan vervallen ze van rechtswege (Wet Arhi). Afvalbeleidsplan

10 4. Inventarisatie Het beschrijven van de huidige situatie met betrekking tot de afvalinzameling is voor het opstellen van het afvalbeleidsplan om verschillende redenen van belang: het legt vast wat het huidige gang van zaken is; het vormt de basis voor de evaluatie van de huidige inzamelmethode en de huidige inzamelresultaten; het maakt inzichtelijk waar mogelijkheden liggen om het afvalbeleid en de afvalinzameling te optimaliseren. Dit hoofdstuk geeft een beknopt overzicht van de huidige situatie met betrekking tot de inzamelstructuur, de afvaloverslagstation en de afvalstoffenheffing. 4.1 Algemene gegevens Voor de afvalinzameling zijn enkele kerngegevens van belang, zie hiervoor de volgende tabel. Tabel 4-1: Kerngegevens betreffende het huishoudelijk afvalbeheer Kerngegevens Delfzijl Inwoners ( ) Totaal aansluitingen - In de laagbouw - In de hoogbouw Stedelijkheidsklasse Hoogbouwklasse (18%) 4; niet stedelijk D; 0 t/m 19% hoogbouw 4.2 Inzamelstructuur Het inzamelen van afval vindt gedeeltelijk plaats via een haalsysteem, dat wil zeggen dat het afval met een bepaalde frequentie huis-aan-huis wordt opgehaald. Restafval wordt bij de laagbouw met minicontainers of vuilniszakken alternerend (om de twee weken) ingezameld. GFT wordt bij de laagbouw met minicontainers alternerend opgehaald. De huishoudens in de hoogbouw zijn aangesloten op verzamelcontainers. In bijlage I wordt een overzicht van de volledige inzamelstructuur in gemeente Delfzijl weergegeven. Voor de inzameling van kunststofverpakkingen en drankenkartons (PMD) zijn er geen inzamelvoorzieningen. Het huishoudelijk restafval wordt middels de nascheidingsinstallatie van OMRIN verwerkt, waarbij onder meer kunststoffen en drankenkartons uit het restafval worden nagescheiden. 4.3 Afvaloverslagstation Inwoners van de gemeenten Delfzijl en Appingedam kunnen op vertoon van hun identiteitsbewijs en milieupas gebruik maken van het afvalverwerkingsstation. De openingstijden van het afvaloverslagstation zijn: dinsdag tot en met vrijdag van 7.30 tot en tot Op zaterdag is het afvaloverslagstation open van 9.00 tot uur. Bewoners kunnen bijna alle soorten grof huishoudelijk afval naar het afvaloverslagstation brengen. In Bijlage II is een overzicht gegeven van de geaccepteerde afvalstromen. Afvalbeleidsplan

11 4.4 Inzamel- en verwerkingscontracten Vanuit de Wet Milieubeheer is bepaald dat de gemeente bevoegd is inzamelaars van afvalstoffen aan te wijzen. De gemeente doet dit in haar uitvoeringsbesluiten bij de Afvalstoffenverordening. In Bijlage III zijn de aangewezen inzamelaars vermeld. Daar waar dat relevant is, is de contractduur erbij opgenomen. Het huishoudelijk restafval wordt met ingang verwerkt bij de scheidingsinstallatie van Afvalsturing Friesland (Omrin) te Heerenveen. Hier wordt het afval gescheiden in bruikbare componenten (waaronder PMD), een te vergisten organische fractie en een brandbare fractie. De bruikbare componenten worden hergebruikt, de natte organische fractie wordt omgezet in groen gas en de brandbare fractie wordt in de REC Harlingen verbrand. De gemeente is aandeelhouder geworden in Afvalsturing Friesland, wat haar bindt aan de afvalverwerking door OMRIN tot Het GFT-afval wordt in de compostering van de OGAR in Oude Pekela verwerkt. De gemeente heeft een overeenkomst via OMRIN die eveneens loopt tot Afvalstoffenheffing Met de afvalstoffenheffing die aan een huishouden wordt opgelegd, worden de kosten van inzameling, afvoer en verwerking van huishoudelijke afvalstoffen bekostigd. Het betreft zowel de directe als indirecte kosten. In de volgende tabel zijn de tarieven voor de afvalstoffenheffing gegeven. Met deze tarieven is het afvalbeheer 100% kostendekkend. De gemeente hanteert een tariefsysteem dat is gebaseerd op de grootte van een huishouden (1 of meerpersoons). Tabel 4-2: Tarieven voor de afvalstoffenheffing in 2017 en 2018 Delfzijl 2017 Delfzijl 2018 Eenpersoonshuishouden 212,30 208,80 Meerpersoonshuishouden 268,10 263,70 Extra gft container 26,20 25,75 Extra restafval container 96,50 94,90 Afvalbeleidsplan

12 5. Evaluatie Een evaluatie geeft inzicht in de mogelijkheden die benut zijn om het afvalbeleid en daarmee de afvalinzameling op een optimale manier vorm te geven. Ook maakt het duidelijk welke aandachtspunten er momenteel zijn. De evaluatie gebeurt door de prestaties van de gemeenten te vergelijken met de prestaties van soortgelijke gemeenten in Nederland. De evaluatie richt zich op de doelmatigheid van de afvalinzameling (het milieurendement), de doeltreffendheid van de afvalinzameling (de kosten van inzameling en verwerking) en het serviceniveau (de dienstverlening aan de burger). Afbeelding 4-1: De afvaldriehoek laat de samenhangende aspecten voor optimalisatie van het afvalbeheer zien: Planet betreft het milieurendement, People het serviceniveau en Profit de kosten voor het afvalbeheer. 5.1 Evaluatie ten aanzien van het milieurendement De milieuprestaties op het gebied van afval worden bepaald door de volgende aspecten: De hoeveelheid huishoudelijk restafval per inwoner. Dit geeft, in samenhang met de hoeveelheid gescheiden afval, een indicatie over de hoeveelheid afval die de burger genereert en hoe hij met dit afval omgaat. Het kan tevens een indicatie zijn van de mate waarin de burger gefaciliteerd wordt zijn afval te scheiden 4. Het scheidingspercentage. Dit percentage geeft de verhouding gescheiden ingezameld afval ten opzichte van het totale huishoudelijke afvalaanbod (gescheiden en ongescheiden) weer. 4 Indien weinig faciliteiten aanwezig zijn, zal de hoeveelheid restafval in het algemeen hoger zijn dan wanneer er veel faciliteiten zijn. Aan de andere kant speelt ook de mentaliteit van de burger een grote rol. Afvalbeleidsplan

13 De sorteeranalyse. Hieruit blijkt welke herbruikbare fracties nog aanwezig zijn in het restafval Afvalhoeveelheden In Tabel 5-1 wordt een overzicht gegeven van de ingezamelde afvalhoeveelheden in de gemeente Delfzijl in Daarnaast is voor de vergelijking het gemiddelde van gemeenten met dezelfde stedelijkheidsklasse en tariefsysteem gegeven. Tabel 5-1: Afvalhoeveelheden in 2017 in vergelijking met vergelijkbare gemeenten (gelijke stedelijkheidsklasse en tariefsysteem, bron: CBS data 2016) Delfzijl 2017 Delfzijl 2017 Vergelijkbare gemeenten Afvalhoeveelheden ton kg/inw kg/inw Ongescheiden ingezameld (halen) Restafval (fijn) ,6 Restafval (grof) 69 2,8 17,3 Gescheiden ingezameld gft-afval ,0 107,1 papier ,4 48,8 glas ,1 17,2 Textiel 159 6,4 3,8 Afvaloverslagstation (brengen) Grof restafval ,2 17,3 Gescheiden Grof huishoudelijk afval ,1 90,4 Kringloop Verkocht of gescheiden afgezet Nascheiding Omrin Metalen 7,8 Kunststoffen 19,8 8,3 Drankenkartons 3,2 Mineralen 13,2 Totaal nagescheiden voor hergebruik ,1 Organische fractie 58,3 Gescheiden ingezameld ,9 Nagescheiden voor hergebruik 44,1 187,7 Nagescheiden organische fractie 58,3 Restafval 160,6 Scheidingspercentage (incl. nasch.) 63% 47% Afvalbeleidsplan

14 Uit de tabel blijkt dat in de gemeente Delfzijl per inwoner meer afval vrij komt als in benchmarkgemeenten met vergelijkbaar tariefsysteem en stedelijkheidsklasse. Voor het behalen van de VANG doelstelling is in 2020 een scheidingspercentage van minimaal 75% gewenst. Het restafvalaanbod (fijn + grof) zal daarvoor dan met ca. 60 kg/inwoner moeten afnemen. Hierbij is rekening gehouden met de ruim 100 kg/inwoner die door de nascheiding er achteraf nog uit wordt gehaald. Hiervan telt 44 kg/inwoner mee voor de (hergebruik) scheidingsdoelstelling. De organische fractie (58 kg/inwoner) wordt door OMRIN vergist en tot alternatieve brandstof opgewerkt. Dit is een meer nuttige toepassing in vergelijking met verbranding van het restafval, maar betreft geen grondstoffen hergebruik Scheidingspercentage Een belangrijke graadmeter voor het vaststellen van de effecten van de inzamelwijze op het milieu is het scheidingspercentage van het afval. Het scheidingspercentage geeft het percentage van het afval aan dat gescheiden wordt aangeboden en dus niet in het restafval belandt. Het scheidingspercentage wordt als volgt berekend: Scheidingspercentage = Gescheiden aangeleverde hoeveelheid Gescheiden aangeleverde hoeveelheid + hoeveelheid in restafval x100% In onderstaande tabel zijn de scheidingspercentages voor het fijn huishoudelijk afval en het grof huishoudelijk afval weergegeven, gevolgd door het totale scheidingspercentage. Tabel 5-2: Scheidingspercentages, exclusief kringloop en nascheidingsresultaat Delfzijl 2017 kg/inw Vergelijkbare gemeenten kg/inw Restafval ,6 Huishoudelijk afval gescheiden ,7 Scheidingspercentage 47% 49% Grof restafval 18 17,3 Grof huishoudelijk afval gescheiden 94 90,4 Scheidingspercentage 84% 84% Totaal restafval ,9 Totaal gescheiden ,7 Scheidingspercentage totaal 54% 47% Uit bovenstaande tabel blijkt dat er aanzienlijk meer huishoudelijk afval wordt ingezameld in de gemeente Delfzijl. Voor een deel betreft het nog na te scheiden stromen, met name kunststoffen en drankenkartons. Een verklaring kan ook zijn het bedrijfsafval, dat met het huishoudelijk afval wordt ingezameld. Er zijn ca. 350 bedrijven die reinigingsrechten hiervoor betalen. Het is niet bekend wat ze precies aanleveren. Het kan ook zijn dat er bedrijven meeliften en er niet voor betalen. Delfzijl heeft geen controle daarop. De invoering van een container management systeem (CMS) levert deze mogelijkheid en is daarom aan te bevelen. Over het algemeen is het effect van een CMS 5-10% reductie van het restafvalaanbod door het weren van (onbetaald) bedrijfsafval. Afvalbeleidsplan

15 Er wordt in Delfzijl ook meer gescheiden afvalstromen ingezameld, waardoor de scheidingspercentages hoger liggen dan die van vergelijkbare gemeenten. Deze resultaten zijn exclusief de bijdragen van kringloop en nascheiding. Uit vergelijking met tabel 5-1 blijkt dan dat hierdoor het scheidingsresultaat met 10% verbeterd wordt van 54% naar 64% Samenstelling van het restafval De inwoners van gemeente Delfzijl gooien per persoon gemiddeld 263 kilo ongescheiden restafval per jaar weg. Hiervan wordt 245 kilo per inwoner per jaar als fijn huishoudelijk afval aan huis ingezameld. Een sorteeranalyse van het restafval geeft inzicht in hoeverre recyclebare fracties beter gescheiden kunnen worden. De sorteeranalyse (Figuur 5-1) is in het najaar van 2017 uitgevoerd en toont aan dat het restafval voor een groot deel bestaat uit eenvoudig te scheiden grondstoffen, waarvoor al een aparte inzamelstructuur bestaat. Voor het aandeel kunststoffen, blik en metalen en ook het aandeel keukenafval (de GF fractie van het GFT) moet daarbij bedacht worden dat deze middels de nascheiding nog gereduceerd worden voordat ze in de verbrandingsoven belandt. Een meer recente sorteeranalyse is opgenomen in bijlage 3 en laat vergelijkbare cijfers zien. Figuur 5-1: Samenstelling restafval, sorteeranalyse uit 2017 (100% is ca. 245 kg/inwoner/jaar) De fractie hygiënisch papier bestaat voor het grootste deel uit luiers die nog niet maar op termijn mogelijk wel gerecycled kunnen worden. Onder rest vallen fracties zoals tapijt, stofzuigerzakken en dergelijken. Afvalbeleidsplan

16 In tabel 5-3 zijn de voornaamste fracties nog een keer gepresenteerd. Onder Sorteeranalyse is aangegeven hoeveel procent van het ongesorteerde restafval bestaat uit de verschillende fracties. Dit is vervolgens omgerekend naar kilogram per persoon per jaar. De Totale grootte van de fractie geeft weer hoeveel kilo van deze fractie in totaal per persoon per jaar vrij komt. Dit is een sommatie van de fractie die nog in het restafval zit, plus de gescheiden ingezamelde hoeveelheid. Tabel 5-3: samenstelling restafval Delfzijl in kg per inwoner per jaar, totale aanbod en scheidingsresultaat Fractie in restafval Aandeel restafval kg/inw. Gescheiden ingezameld totale fractie Scheidingsresultaat per fractie BM klasse D gft-afval 30% % 74% papier en karton 10% % 83% glas 5% % 79% textiel 4% 10 6,4 16,4 39% 42% PMD 33% 80 23* 80* 52%* 55% *Nascheidingsresultaat Uit tabel 5-3 blijk dat Delfzijl een lager afvalscheidingspercentage haalt op alle fracties. Het grootse verschil zit in de fractie PMD. Er zit volgens de sorteeranalyse ca. 80 kg/inwoner potentieel in het restafval. Via nascheiding wordt er 21 kg/inwoner uitgehaald. Dat is een scheidingsresultaat van 26% wat erg laag is. De 80 kg/inwoner is echter veel hoger dan gebruikelijk en dus vermoedelijk een meetfout bij de sorteeranalyse. Hiervoor is gecorrigeerd naar een gemiddelde (gebruikelijke) waarde. Het scheidingsrendement komt dan uit op 52%. Dat is op zich goed, omdat dit een netto percentage is (daadwerkelijk hergebruik). De benchmarkcijfers betreffen bruto cijfers (inclusief vervuiling). 55% bruto scheidingsrendement komt overeen met ca. 41% netto, rekening houdende met ca. 25% vervuiling in brongescheiden PMD. Delfzijl ligt daar dan ruim boven. GFT-afval wordt voor een groot deel al gescheiden aangeboden. Echter de gehele fractie is zo groot dat het toch nog een aanzienlijk gewichtsprocent van het restafval omvat. Dit blijkt uit landelijk onderzoek vooral GF-afval uit de keuken te zijn. De inwoners gooien veel voedselresten weg bij het restafval. Dit blijkt ook wel uit de sorteeranalyse: 28% van het gewicht van het gesorteerde restafval blijkt uit keukenafval te bestaan en slechts 2% bestaat uit tuinafval. Ook glas en oud papier en karton worden ten opzichte van de benchmark minder goed gescheiden, met name op deze fracties is nog een grote vooruitgang te behalen. Als aangenomen wordt dat de gemeente Delfzijl inzet op een betere scheiding van de genoemde afvalstromen in tabel 5-3, en daarmee dan een 85% scheidingsrendement maximaal zal kunnen behalen, dan is de te behalen winst voor de reductie van restafval als volgt: GFT-afval: 40 kg/inwoner beter te scheiden; Papier en karton: 14 kg/inwoner beter te scheiden; Glas: 8 kg/inwoner beter te scheiden; Textiel 8 kg/inwoner beter te scheiden; PMD 10 kg/inwoner beter na te scheiden. Afvalbeleidsplan

17 Totaal is dus 80 kg/inwoner beter te scheiden met de bestaande faciliteiten. De VANG doelstelling in 2025 is daarmee alleen nog niet haalbaar. Er zal ook ingezet moeten worden op een betere scheiding van grof afval (puin en keramiek, zie fig 5-1) en bijvoorbeeld luiers, als daar een geschikte verwerker voor op de markt komt. Inzake de nascheiding verwacht OMRIN de komende jaren substantieel betere prestaties van de nascheidingsinstallatie waarvoor zij vergevorderde plannen heeft. Hierbij wordt opgemerkt dat er voor de PMD fractie wordt uitgegaan van het huidige beleid. Voor de komende jaren is er nog veel onduidelijkheid inzake de vergoedingen, de statiegelddiscussie, wat te doen met PETtrays etc. 5.2 Evaluatie ten aanzien van de kosten De afvalstoffenheffing, gemiddeld 258 per aansluiting per jaar, is in de gemeente Delfzijl 100% kostendekkend. Onderstaande tabel geeft de kosten voor het afvalbeheer van de gemeente weer. Tabel 5-4: Benchmark kosten afvalbeheer Delfzijl 2016 Gemeente Delfzijl Benchmark klasse D Inzamelkosten 47 Verwerkingskosten 64 overslagstation 43 Totale directe kosten Indirecte kosten 74 Totaal afvalbeheerkosten 228 De afvalbeheerkosten waren in ,- per huishouden. Deze kosten omvatten alle kosten die direct en indirect betrekking hebben op de huishoudelijke afvalinzameling. De directe kosten zijn vergelijkbaar met de benchmark. 5.3 Evaluatie ten aanzien van dienstverlening De dienstverlening, of service, die de gemeente biedt wordt gebenchmarkt op basis van kwantificeerbare diensten. De totale dienstverleningsscore wordt bepaald door de som van de subscores op dienstverlening grondstoffen, dienstverlening restafval en dienstverlening afvaloverslagstation (milieustraat). Delfzijl scoort daarin op alle subscores beter behalve het afvaloverslagstation. De score voor het afvaloverslagstation wordt berekend aan de hand van het aantal milieustraten, het aantal openingsuren zowel doordeweeks als in het weekend - en het aantal afvalstromen dat geaccepteerd wordt. Het afvaloverslagstation is op zaterdag drie uur geopend, terwijl dit vaak het moment is dat inwoners hun grofafval weg willen brengen. Het wordt daarom aanbevolen om de openingstijden op zaterdag te verruimen, of naar de middag te verschuiven. Tevens kan de gemeente Delfzijl het aantal geaccepteerde afvalstromen verruimen, waardoor de score uiteindelijk op hetzelfde niveau komt als van vergelijkbare gemeentes. Voor brengvoorzieningen voor grondstoffen wordt vaak gekeken naar het aantal aansluitingen per brengvoorziening. In Tabel 5-5 wordt beknopt het serviceniveau dat gemeente Delfzijl haar inwoners biedt weergegeven voor wat betreft de openbare brengvoorzieningen. Uit de tabel blijkt dat de gemeente Delfzijl een bovengemiddeld serviceniveau hanteert ten aanzien van brengvoorzieningen voor grondstoffen, behalve voor oud papier en karton. Afvalbeleidsplan

18 Tabel 5-5: Landelijke trend in aantal brengvoorzieningen (voorziening dichtheid per aantal aansluitingen) Fractie Delfzijl Benchmark klasse D Serviceniveau t.o.v. soortgelijke gemeenten Oud papier en karton 1:817 1:750 Onder gemiddeld niveau Glas 1:396 1:500 Boven gemiddeld niveau Textiel 1:645 1:1.250 Ver boven gemiddeld niveau Er zijn volgens het overzicht voldoende brengvoorzieningen voor glas en textiel, echter onvoldoende voor oud papier en karton. Aanvullend wordt in de gemeente oud papier en karton 1x per maand aan huis ingezameld door verenigingen, hetgeen een goed alternatief en hoger serviceniveau is. Zoals echter aangegeven is voor alle fracties het scheidingspercentage voor verbetering vatbaar. Omdat het voorzieningenniveau en de service op een goed niveau is lijkt dit vooral een mentaliteitskwestie. Mensen zullen overtuigd moeten worden van nut en noodzaak voor een betere afvalscheiding. 5.4 Algemene conclusie Conclusies ten aanzien van milieurendement. - Het totale scheidingspercentage (63%) en de scheidingspercentages van de afzonderlijke fracties voldoet nog niet aan de landelijke doelstellingen van 75% in Wel zijn de resultaten goed in vergelijking met soortgelijke gemeenten. Uitgaande van 160 kg/inw (fijn + grof) restafval in 2017 (na nascheiding) zal er een reductie van 60 kg/inwoner restafval (fijn + grof) aan de bron nagestreefd moeten worden middels een betere bronscheiding. Hiermee kan de gemeente het doel van 100 kg/inw restafval en minimaal 75% hergebruik halen. - De grootste winst kan de gemeente behalen door een betere scheiding van de droge componenten (met name oud papier, glas en textiel) na te streven. Ook met een betere scheiding van gft, het betreft dan vooral keukenafval, kan nog veel winst worden geboekt. De nascheiding van PMD kan ook nog winst opleveren. Conclusies ten aanzien van dienstverlening. - De service die Delfzijl aan haar inwoners biedt is hoger ten opzichte van de benchmark gemeenten. - Hiermee lijkt het beter scheiden van afval vooral een mentaliteitskwestie. De inwoners zullen gemotiveerd moeten worden om hun bijdrage aan het beter scheiden van afval te gaan leveren. Afvalbeleidsplan

19 6. Mogelijke beleidskeuzes Op dit moment produceert de gemeente Delfzijl ruim 260 kg restafval (fijn + grof) per inwoner per jaar, waarvan bijna 100 kg/inwoner middels nascheiding er nog uit wordt gehaald. Uitgaande van een doelstelling van maximaal 100 kg/inwoner per jaar middels verbranding te verwerken restafval in 2020 betekent dit dat er nog een reductie van 60 kg restafval per inwoner op korte termijn nodig is om aan de VANG-doelstelling te gaan voldoen. Voor 2025 zal het restafval nog verder moeten dalen. Duidelijk is dat het huidige afvalbeleid snel en ingrijpend zal moeten worden gewijzigd om het doel te behalen. Er worden twee mogelijke scenario s gepresenteerd: 1. Optimalisatie van de inzameling en verbeterde continue voorlichting over afvalscheiding; 2. Afval scheiden loont als prijsprikkel voor een beter scheidingsgedrag in combinatie met voorlichting; Scenario 1) gaat uit van bewustwording en een verbeterd scheidingsgedrag door intensieve en continue voorlichting over het belang van afvalscheiding. Scenario 2) forceert een beter scheidingsgedrag door een prijsprikkel. Mensen die het afval beter scheiden (en minder restafval gaan aanbieden) worden beloont met een lagere afvalstoffenheffing. Afval scheiden loont ofwel Diftar is in de gemeenteraad van 5 februari 2015 als mogelijke optie beschouwd in het kader van een nieuw verwerkingscontact voor restafval. De keuze was indertijd een keuze tussen bron- of nascheiding van restafval. Bronscheiding zou alleen in combinatie met diftar (diftar staat voor gedifferentieerde tarieven) tot vergelijkbare resultaten leiden. De SANOG gemeenten hebben toen gekozen voor nascheiding. Indertijd waren de VANG doelstellingen voor verdergaande reductie van restafval nog niet in beeld. Deze doelstellingen maken dat opnieuw het principe Afval scheiden loont overwogen dient te worden, als zijnde een effectief instrument om tot verdere afvalscheiding te komen. Voor beide scenario s zal in de volgende paragrafen aangegeven worden wat het scenario betekent voor het afvalbeheer op de hoofdposten milieurendement, dienstverlening en kosten. 6.1 Scenario 1: Optimalisatie van de inzameling en continue voorlichting over afvalscheiden Dit scenario richt zich op het optimaliseren van het huidige inzamelsysteem. Een verbeterd scheidingsgedrag wordt gefaciliteerd door meer mogelijkheden voor bronscheiding te faciliteren. Tegelijkertijd zal een voorlichtingscampagne gestart worden voor meerdere jaren om burgers bewust te maken van het belang van afval scheiden. In dit scenario worden de volgende maatregelen voorgesteld: Inwoners van de hoogbouw krijgen de mogelijkheid hun GFT-afval gescheiden aan te leveren via verzamelcontainers. Tevens kunnen zij meedoen aan een pilot waarbij deelnemers van de gemeente een keukenemmer met biologisch afbreekbare zakjes ontvangen om zo hun GF(keuken)-afval beter te gaan scheiden. Deze pilot zal ook worden uitgezet voor inwoners van de laagbouw. Inwoners van de laagbouw krijgen de mogelijkheid om hun OPK-afval met een rolcontainer aan huis in te zamelen. Dit is een extra minicontainer aan huis voor de bewoners die daar de ruimte voor hebben. Alle inwoners krijgen de mogelijkheid hun textiel en kleine elektrische apparatuur in te leveren via een BEST-tas die periodiek aan huis wordt ingezameld. BEST staat voor Boeken, Electrische apparatuur, Speelgoed en Textiel. Het zijn mogelijk bruikbare kringloopartikelen die daarmee frequent worden Afvalbeleidsplan

20 ingezameld. De periodieke inzameling daarvan is in samenwerking met Hergebruik Plus goed op te zetten. Er zal een grootschalige en structurele communicatiecampagne worden opgezet. Deze campagne heeft als doel om de inwoners te stimuleren hun afval beter te gaan scheiden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het uitzetten van een proef, waarbij honderd huishoudens honderd dagen lang honderd procent afvalvrij leven, en aan de opleiding en inzet van (vrijwillige) afvalcoaches in de wijken. Ook de Sortibak campagne van OMRIN is een van de elementen die hierbij past Er zal een Container Management Systeem (CMS) worden geïmplementeerd, zodat het meeliften van bedrijfsafval bij de inzameling van huishoudelijk restafval wordt tegengegaan. Hiervoor worden nieuwe restafval containers aangeschaft en van chips voorzien. De oude restafval container kan herbestemd worden voor de inzameling van het OPK-afval. Het grof restafval op het afvaloverslagstation zal nagescheiden worden. Voor het overige behoeft de milieustraat geen aanpassing. Er zijn voldoende mogelijkheden voor scheiding van grof afval. Tabel 6-1: Overzicht van maatregelen per afvalstroom in scenario 1 Afvalstroom Laagbouw Hoogbouw Restafval CMS CMS GFT-afval Pilot keukenemmer Verzamelcontainers + pilot keukenemmer PMD Ongewijzigd* Ongewijzigd* OPK Minicontainer op vrijwillige basis Ongewijzigd Textiel, apparaten, boeken, speelgoed BEST-tas BEST-tas Grof huishoudelijk afval Nascheiding Nascheiding Milieustraat Behoeft geen aanpassing Behoeft geen aanpassing *Een uitbreiding van het statiegeldsysteem naar kleine PET flesjes en blik zou een prima aanvulling zijn. In onderstaande tabel worden de effecten van dit scenario op de afvalhoeveelheden weergegeven: Tabel 6-2: Effect van scenario 1 op de afvalhoeveelheden Afvalstroom Huidige inzameling in kg/inwoner De verwachte inzameling in kg/inwoner Mutatie in kg/inwoner Nieuw scheidingspercentage Restafval % GFT-afval % Afvalbeleidsplan

21 OPK % Glas % Textiel % Zoals uit bovenstaande tabel blijkt, zal het restafval naar verwachting met 80 kg/inwoner afnemen. In totaal wordt er nog kg/inwoner ingezameld, waardoor de VANG-doelstelling van 100 kg/inwoner nog niet wordt bereikt. Het scheidingspercentage zal toenemen van 57% naar 74%. Hiermee is de vangdoelstelling van 75% hergebruik wel nagenoeg behaald. Aangezien er in dit scenario een structurele communicatiecampagne wordt opgezet, zullen de inwoners op de lange termijn beter hun afval beter gaan scheiden. Op de korte termijn zal de communicatiecampagne echter niet direct een merkbaar effect sorteren. Er moet dus rekening worden gehouden met een groter en groeiend effect op afvalscheiding in de jaren na In onderstaande tabel wordt het verwachte effect van dit scenario op de afvalstoffenheffing weergegeven. Tabel 6-3: Effect van scenario 1 op de afvalstoffenheffing Kosten, excl. Btw Toe- of afname [ /jaar] Toe- of afname afvalstoffenheffing [ /huishouden/jaar] Eenmalige kosten (kapitaallasten) * 6,43 Jaarlijkse kosten, incl. onderhoud en onvoorzien ,38 Totale kosten/opbrengst (effect op de afvalstoffenheffing) * 3,05 ( 1,5)* *De huidige restafvalcontainers zijn afgeschreven en kunnen herbestemd worden voor opk. De afschrijving bedraagt ca per jaar. Hierdoor zal er in 2022 een besparing van ca. 1,5 optreden. 6.2 Scenario 2: Afval scheiden loont als prijsprikkel voor een beter scheidingsgedrag In dit scenario wordt een vast en variabel tarief voor de afvalstoffenheffing ingevoerd. Het variabele tarief wordt gebaseerd op gewichtsmeting van het restafval. Dit scenario brengt de volgende maatregelen met zich mee: Alle huishoudens betalen voor het aantal kilo aangeboden restafval. De frequentie van inzameling blijft zoals deze is, omdat huishouden het PMD met het restafval moeten aanbieden. PMD weegt weinig. Inwoners kunnen derhalve onbeperkt PMD aanbieden, maar worden geprikkeld om de zwaardere afvalstoffen (OPK, glas, textiel, gft en grof afval) beter te gaan scheiden. Doen zij dat goed dan resulteert dat in een lagere afvalstoffenheffing. 5 Dit getal is berekend rekening houdend met de 47 kg/inwoner die nog uit het restafval wordt nagescheiden. Afvalbeleidsplan

22 Alle huishoudens in de laagbouw krijgen een nieuwe container voor restafval. Deze container zal uitgerust worden met een chip zodat het restafval van de inwoners kan worden gewogen door de inzamelaar. De oude restafvalcontainers zullen worden voorzien van een nieuwe deksel en gaan dienst doen als containers voor het inzamelen van OPK-afval aan huis. Alle bovengrondse restafvalcontainers zullen worden vervangen door boven- of ondergrondse restafvalcontainers met weging van het restafvalaanbod per inworp. Ook de bestaande ondergrondse containers worden voorzien van inworp weging. De bovengrondse restafvalcontainers zullen worden hergebruikt als verzamelcontainers voor het GFT-afval van de hoogbouwaansluitingen. Er zal een pilot worden gestart waarbij alle inwoners van de gemeente een keukenemmer met biologisch afbreekbare zakjes kunnen aanvragen. Dit ter verbetering van de inzameling van het GF(keuken)-afval. Er zal een Container Management Systeem (CMS) worden geïmplementeerd, zodat het meeliften van bedrijfsafval bij de inzameling van huishoudelijk restafval wordt tegengegaan. Het grof huishoudelijk afval zal worden nagescheiden. Voor het overige behoeft de milieustraat geen aanpassing. Er zijn voldoende mogelijkheden voor scheiding van grof afval. Tabel 6-4: Overzicht van maatregelen per afvalstroom in scenario 2 Afvalstroom Laagbouw Hoogbouw Restafval Invoeren tarief op basis van gewicht en CMS Invoeren tarief op basis van gewicht en CMS GFT-afval Pilot keukenemmer Verzamelcontainers + pilot keukenemmer PMD Ongewijzigd* Ongewijzigd* OPK Minicontainer Ongewijzigd Textiel, apparaten, boeken, speelgoed Ongewijzigd Ongewijzigd Grof huishoudelijk afval Nascheiding Nascheiding Milieustraat Behoeft geen aanpassing Behoeft geen aanpassing *Een uitbreiding van het statiegeldsysteem naar kleine PET flesjes en blik zou een prima aanvulling zijn. In onderstaande tabel worden de verwachte effecten op de afvalhoeveelheden weergegeven. Afvalbeleidsplan

23 Tabel 6-5: Effect van scenario 2 op de afvalhoeveelheden Afvalstroom Huidige inzameling in kg/inwoner De verwachte inzameling in kg/inwoner Mutatie in kg/inwoner Nieuw scheidingspercentage Restafval % GFT-afval % OPK % Glas % Textiel % PMD In dit scenario zal het restafval uitkomen op 98 8 kg/inwoner. De VANG-doelstelling voor 100 kg/inwoner restafval zal in dit scenario worden behaald. Het scheidingspercentage zal toenemen van 57% naar 83%. Hiermee wordt de VANG-doelstelling van 75% afvalscheiding ruimschoots behaald. Onderstaande tabel geeft de effect van dit scenario op de afvalstoffenheffing weer. Tabel 6-6: Effect van scenario 2 op de afvalstoffenheffing. Kosten, excl. Btw Toe- of afname [ /jaar] Toe- of afname afvalstoffenheffing [ /huishouden/jaar] Eenmalige kosten (kapitaallasten) * 10,40 Jaarlijkse kosten, incl. onderhoud en onvoorzien ,5 Totale kosten/opbrengst (effect op de afvalstoffenheffing) * 5,88 ( 4,4)* *De huidige restafvalcontainers zijn afgeschreven en kunnen herbestemd worden voor opk. De afschrijving bedraagt ca per jaar. Hierdoor zal er in 2022 een besparing van ca. 1,5 optreden. 6 De sorteeranalyse heeft uitgewezen dat er voor ruim 17 kg/inwoner aan puin en keramiek in het restafval zit. Door het invoeren van het tarief op restafval wordt er een daling van puin en keramiek in het restafval van 12,5 kg/inwoner verwacht. 7 PMD wordt nagescheiden en het is onbekend wat een betere bronscheiding voor een effect zal hebben op de nascheiding. Daarom verwachten wij hetzelfde rendement als dat Omrin in 2017 heeft behaald. 8 Bij het berekenen van dit getal is rekening gehouden met de 47 kg/inwoner die wordt nagescheiden. Afvalbeleidsplan

24 Dit scenario zal dus naar verwachting leiden tot een stijging van de afvalstoffenheffing van 5,88 per huishouden. De invoering van Afval scheiden loont levert meestal een lagere afvalstoffenheffing op. Dat dit bij gemeente Delfzijl niet zo zal zijn komt doordat de gemeente de extra opbrengst van de grondstoffen mist. De verdiensten voor het nagescheiden PMD zijn voor OMRIN, die voor bronscheiding van OPK voor de verenigingen, die voor textiel zijn voor de charitatieven en die voor grof huishoudelijk afval voor Hergebruik Plus. Maatschappelijke gezien zullen de kosten/baten even gunstig zijn als bij andere gemeenten het geval is. 6.3 Samenvatting van de scenario s In tabel 6.7 zijn beide scenario s samengevat. Tabel 6-7: Samenvatting van de scenario s. Restafval, incl. nascheiding Scenario 1: Afvalcampagne 135 kg/inw in 2020 > 100 kg/inw op langere termijn meer effect Scenario 2: Prijsprikkel <100 kg/inw. in 2020 (VANG doel) Effect op de afvalstoffenheffing + ca. 3,00/huishouden/jaar* + ca. 6,00/huishouden/jaar* Goede afvalscheiders worden beloond met een lagere afvalstoffenheffing Effect voor de dienstverlening Meer service voor grondstoffen Meer service voor grondstoffen Communicatiecampagne Structureel, meerjarig, intensief en met inzet van coaches in de wijken Eenmalige intensieve campagne bij de invoering van het tariefsysteem Neveneffecten VANG doel in 2020 wordt niet behaald Risico voor afvaldumping vereist extra inzet van handhaving *De huidige restafvalcontainers zijn afgeschreven en kunnen herbestemd worden voor opk. De afschrijving bedraagt ca per jaar. Hierdoor zal er in 2022 een besparing van ca. 1,5 optreden. Een belangrijk verschil is de wijze waarop het VANG doel wordt behaald. De prijsprikkel van scenario 2 zal direct een groot effect hebben, waardoor het VANG doel van maximaal 100 kg te verbranden restafval in 2020 wordt behaald. Dat gaat met een intensieve communicatiecampagne, hoe intensief ook, niet lukken. Het effect hiervan vereist meer tijd. De verwachting is dat het VANG doel wel behaald kan worden, maar dat dit meer tijd zal kosten. Onderstaande grafiek illustreert de ontwikkeling van het aantal kg restafval/inwoner over de komende jaren voor beide scenario s. Hierbij moet bedacht worden dat de nascheiding daar nog ca. 50 kg/inwoner/jaar van zal reduceren. Afvalbeleidsplan