Evaluatierapportage Implementatie 4-wekelijks inzamelen Rest in Almelo 11 september 2017

Transcriptie

1 Evaluatierapportage Implementatie 4-wekelijks inzamelen Rest in Almelo 11 september 2017

2 Inhoudsopgave 1 Bestuurlijke samenvatting 3 2 Inleiding 4 3 Scheidingsresultaten Totaaloverzicht Restafval Plastic Metalen en Drankenkartons (PMD) Groente-, fruit- en tuinafval (GFT) Oud Papier en Karton (OPK) Verpakkingenglas (Glas) 11 4 Kostenanalyse 12 5 Scheidingspotentieel 13 6 Conclusies 14 Blad 2 van 14

3 1 Bestuurlijke samenvatting Om tot een circulaire economie te komen, de landelijk gestelde VANG-doelstellingen te halen en te werken aan een Afvalloos Twente, zijn er veranderingen nodig. Veranderingen van afvalsystemen en aanbiedgedrag voor betere scheidingsresultaten en meer hergebruik van grondstoffen. In 2011 heeft de raad besloten om in de proefwijk Windmolenbroek het vierwekelijks inzamelen te introduceren. Gezien de positieve resultaten uit de proefwijk heeft de raad op 3 maart 2015 besloten, stadsbreed het vierwekelijks inzamelen van restafval te implementeren. De implementatie heeft plaatsgevonden in 2015 / Om het systeem te kunnen introduceren is er flankerend beleid ontwikkeld, zoals containers voor oud papier, gratis grote groene containers, groenafval gratis aanbieden bij afvalbrengpunt en extra voorzieningen voor inwoners waar luiers en incontinentiemateriaal vrijkomt Voor het bepalen van het milieurendement is de periode van juli 2010 t/m juni 2011 vergeleken met dezelfde maanden in Voor het financieel rendement zijn de jaren 2014 en 2017 met elkaar vergeleken. Wij trekken daarbij de volgende conclusies: 1. Het aanbod van huishoudelijk afval is in totaal met 14% afgenomen. 2. Er is in totaal 35% minder restafval aangeboden. 3. Aanbod van grondstoffen is overall toegenomen, waarbij PMD fors is toegenomen (+507%). 4. De ingezamelde herbruikbare grondstoffen is gestegen van 44% naar 60%. 5. Overall zijn de inzamel- en verwerkingskosten van bovenstaande stromen met 16% afgenomen. 6. Een besparing op de kosten van ca per jaar (eenmalige kosten voor aanleg milieueilanden zijn hierbij buiten beschouwing gelaten omdat deze betaald worden uit de inkomsten van de producentverantwoordelijkheid). 7. Op basis van de sorteeranalyse van eind 2016 is gebleken dat er nog scheidingspotentieel in restafval aanwezig is zoals 25% GFT en 8% PMD Blad 3 van 14

4 2 Inleiding In 2011 heeft de raad besloten om in de proefwijk Windmolenbroek het vierwekelijks inzamelen te introduceren. Gezien de positieve resultaten uit de proefwijk heeft de raad op 3 maart 2015 besloten, stadsbreed het vierwekelijks inzamelen van restafval te implementeren. De implementatie heeft plaatsgevonden In de periode van week t/m week In het voorliggende rapport wordt de impact van de geïmplementeerde maatregel beschreven. De impact voor het milieu (scheidingsresultaat, herbruikbare grondstoffen, scheidingspotentieel) en de financiële impact Er is flankerend beleid ontwikkeld. Zo zijn er containers voor oud papier geïntroduceerd, werd het voor inwoners mogelijk om gratis een grote groene container te verkrijgen, is het brengen van groenafval naar het Afvalbrengpunt gratis en zijn er milieupleintjes aangelegd waar kosteloos grondstoffen kunnen worden aangeboden. Voor de aansluitingen met kinderen in de luiers en afval op basis van medische gronden is de keus geboden om kosteloos te storten op de dichtstbijzijnde ondergrondse container. Voor aansluitingen van inwoners met een medische indicatie is het mogelijk om een extra grijze minicontainer aan te vragen of kosteloos te storten op de dichtstbijzijnde ondergrondse containet. In deze rapportage wordt in hoofdstuk 3 ingegaan op de scheidingsresultaten en in hoofdstuk 4 wordt de financiële impact beschreven. Verder wordt in hoofdstuk 5 het scheidingspotentieel beschreven op basis van een uitgevoerde sorteeranalyse en worden er in hoofdstuk 6 conclusies getrokken. Blad 4 van 14

5 3 Scheidingsresultaten Per ingezamelde afvalstroom zijn de gegevens bijgehouden. In deze rapportage wordt, het gemiddelde gewicht per inwoner per stroom weergegeven. Omdat de veranderingen van het afvalsysteem door invoering van de maatregelen voornamelijk effect hebben op de stromen Restafval, Groente- Fruit- en Tuinafval (GFT), Oud papier en karton (OPK), Plastic Metalen en Drankenkartons (PMD) en Verpakkingenglas (Glas), is alleen voor deze genoemde stromen een analyse uitgevoerd. 3.1 Totaaloverzicht Om het effect van de vierwekelijkse inzameling te kunnen beoordelen is er een vergelijking gemaakt van de resultaten ná invoering van de maatregel ( ) met eenzelfde periode vóór invoering van de maatregelen ( ). De gegevens zijn gebaseerd op de ingezamelde hoeveelheden voor heel de stad (inclusief hoogbouw) van in totaal 12 maanden (juli t/m juni). Voor de bepaling van de gemiddelde kilogrammen per jaar per inwoner is voor de periode uitgegaan van inwoners en voor de periode van inwoners. In onderstaande tabel 3.0 en navolgende grafiek 3.1 zijn de scheidingsresultaten weergegeven in kilogram per inwoner per jaar. Kg per inwoner Kg per inwoner Impact maatregel in kg per inwoner Impact in % Rest % GFT % Papier ,5% Glas % PMD % Textiel 3,9 4,4 +0,5 +13% Overige niet-herbruikbare stoffen kg +9% Overige herbruikbare stoffen kg -71% Totaal kg -14% Tabel 3.0: Impact van maatregel op aangeboden stromen In de gemeten perioden is de totale hoeveelheid aanbod van huishoudelijk afval afgenomen met 73 kg per inwoner per jaar (-14%) en zijn de ingezamelde herbruikbare grondstoffen gestegen van 44% naar 60%. In onderstaande cirkeldiagrammen 3.1 is de samenstelling van het aangeboden huishoudelijke rest- en grondstoffenstromen te zien in gewichtsprocenten. Daarbij is te zien welke herbruikbare stoffen in zijn toegenomen ten opzichte van Blad 5 van 14

6 Diagram 3.1: Samenstelling aangeboden herbruikbare en niet herbruikbare stromen. Blad 6 van 14

7 Grafiek 3.2: Impact van maatregel op aangeboden stromen. Deze cijfers tonen een aanzienlijke daling in het aanbod van het restafval. Het restafval is met 35% gedaald ten opzichte van PMD is met 507% toegenomen. Gescheiden GFT is met 13% gestegen en glas is gestegen met 1%. OPK is met 2,5% toegenomen. Een analyse van de ontwikkeling per stroom, in eenzelfde periode voor en na de implementatie, wordt in de navolgende paragrafen weergegeven. 3.2 Restafval Grafiek 3.3: Impact van maatregel op Restafval. Blad 7 van 14

8 Omdat de lijnen structureel uit elkaar liggen, maar wel nagenoeg dezelfde fluctuatie laten zien, kan er worden geconcludeerd dat er structureel minder restafval wordt aangeboden. Door de lagere inzamelfrequentie van restafval aan huis, is het totale aanbod van restafval over de gehele periode uit Almelo met 35% afgenomen. Verder hebben er 496 huishoudens gebruik gemaakt van de gratis omwisselen van een kleine restafvalcontainer naar een grote restafvalcontainer. 3.3 Plastic Metalen en Drankenkartons (PMD) Onderdeel van het project was het plaatsen van milieupleintjes bij winkelcentra. Deze zijn geplaatst om de forse toename van de stroom PMD tijdens de implementatie van de maatregel op te vangen. Onderstaande geeft een beeld van de ontwikkeling van aanbod van Plastic Metalen en Drankenkartons (PMD) na de implementatie van alle wijken. Grafiek 3.4: Impact van maatregel op Plastic, Metalen en Drankenkartons (PMD). Ook voor deze stroom geldt een structurele toename in aanbod van PMD. Het totale aanbod van PMD is over de gehele periode met 507% toegenomen. Dit komt doordat inwoners PMD uit restafval structureel beter gescheiden aanbieden. Ontwikkeling na implementatie laat zien dat het aanbod van PMD stadsbreed blijft stijgen met zo n 10 ton per 2/3 maanden. Deze positieve ontwikkeling kan de komende tijd doorgaan, omdat uit de sorteeranalyse blijkt er nog PMD in restafval aanwezig is. Blad 8 van 14

9 3.4 Groente-, fruit- en tuinafval (GFT) GFT werd voor de proef tweewekelijks opgehaald en daar is geen verandering in gekomen. GFT wordt al decennia opgehaald aan huis. De inzameling van GFT is in de jaren voor de implementatie behoorlijk stabiel in Almelo, te weten ca. 97 kg per inwoner per jaar naar 110 kg per inwoner in Inwoners kunnen kosteloos een grotere groene minicontainer aanvragen huishoudens hebben gebruik gemaakt van het gratis omwisselen van een kleine container voor een grote container. In onderstaande grafiek is de seizoensgebonden fluctuatie goed te zien. In de wintermaanden wordt minder GFT aangeboden als in de andere maanden. Het 4-wekelijks inzamelen van rest heeft wel invloed gehad op een hoger aanbod in de wintermaanden. Grafiek 3.5: Impact van maatregel op Groente Fruit en Tuinafval. Blad 9 van 14

10 3.5 Oud Papier en Karton (OPK) Grafiek 3.6: Impact van maatregel op OPK. Tegen de landelijke trend in is het aanbod OPK in Almelo niet afgenomen, maar is het OPK met 2,5% toegenomen. De landelijke trend van afname van aanbod, komt waarschijnlijk door digitalisering en verduurzaming van de maatschappij. De toename van OPK in Almelo komt hoogstwaarschijnlijk door de verbetering van het serviceniveau voor OPK. Verder hebben 1593 huishoudens gebruik gemaakt van de gratis omwisselactie voor een grotere oud papiercontainer. Blad 10 van 14

11 3.6 Verpakkingenglas (Glas) De glascontainers zijn gesitueerd op de milieupleintjes bij de winkelcentra. Dit zijn verzamelcontainers waar iedereen glas kan aanbieden. De hoeveelheid glas is 11% toegenomen. Grafiek 3.7: Impact van maatregel op Verpakkingenglas. Over de gehele periode is op jaarniveau 126 ton meer glas ingezameld. Er komt in de periode na implementatie meer glas uit huishoudens vrij, want uit sorteeranalyses blijkt dat het gewichtspercentage in restafval voor en na implementatie nagenoeg gelijk is gebleven (5,5 en 6,0%). Blad 11 van 14

12 4 Kostenanalyse Voor de bepaling van het financieel rendement zijn de inzamel en verwerkingskosten van 2014 (voor implementatie) vergeleken met de inzamel- en verwerkingskosten van 2017 (na implementatie). In onderstaande tabel 4.1 is per stroom de impact weergegeven Fractie Kosten 2010* Kosten 2017* Impact op kosten Restafval % GFT % OPK % Glas % PMD-vergoeding** % PMD-brengsysteem** % Totaal Tabel 4.1: Financiële impact op inzamel- en verwerkingskosten per stroom. *Deze kosten zijn gebaseerd op aannames en geven daardoor verwachtingen weer, geen werkelijke kosten **De vergoeding van Nedvang voor het inzamelen van PMD is kostendekkend. Overall zijn de inzamel- en verwerkingskosten van bovenstaande stromen met 16% afgenomen. Een besparing op de kosten van ca per jaar. De eenmalige kosten (aanleg van milieu-eilanden en ondergrondse containers), zijn hierbij buiten beschouwing gelaten omdat deze worden gefinancierd vanuit de vergoeding van Nedvang voor het inzamelen van PMD. Blad 12 van 14

13 5 Scheidingspotentieel Op basis van de sorteeranalyse van eind 2016 is gebleken dat er nog scheidingspotentieel is. Met name GFT-keukenafval (25% van het huidige aanbod rest) en PMD (8% van het huidige aanbod rest) kunnen nog beter gescheiden worden aangeleverd. Kleur Fractie Gewicht % Volume % Licht groen: GFT- keukenafval- 25% 9% Donker groen: GFT- overig- (tuin+zeef 0-20mm) 8% 2% Blauw: Herbruikbaar papier/karton 7% 11% Oranje: Plastic Heroes 8% 32% Donker paars: Metaalverpakking 3% 5% Licht paars: Drankenkartons 2% 4% Geel: Glas herbruikbaar 6% 2% Zilver kleur Textiel incl. schoeisel 4% 5% Licht blauw Apparaten 1% 1% Leisteen blauw Steen, hout, tapijt 6% 5% Grijs: Overige fracties van het restafval 31% 24% Tabel 5.1: In aangeboden restafval aangetroffen stromen in gewichtsprocenten en volumeprocenten. Blad 13 van 14

14 6 Conclusies 1) Het aanbod van huishoudelijk afval is in totaal met 14% afgenomen. 2) Er is in totaal 35% minder restafval aangeboden. 3) Aanbod van grondstoffen is overall toegenomen, waarbij PMD fors is toegenomen (+507%). 4) De ingezamelde herbruikbare grondstoffen is gestegen van 44% naar 60%. 5) Overall zijn de inzamel- en verwerkingskosten van bovenstaande stromen met 16% afgenomen. 6) Een besparing op de kosten van ca per jaar (eenmalige kosten voor aanleg milieueilanden en ondergrondse containers zijn hierbij buiten beschouwing gelaten omdat deze worden gefinancierd vanuit de vergoeding van Nedvang voor het inzamelen van PMD). 7) Op basis van de sorteeranalyse van eind 2016 is gebleken dat er nog scheidingspotentieel in restafval aanwezig is zoals 25% GFT en 8% PMD Blad 14 van 14