Onderwerp: Afvalbeleidsplan

Transcriptie

1 Vergadering gemeenteraad d.d. 28 februari 2019 Agenda nummer 8 Portefeuillehouder: wethouder de heer IJ.J. Rijzebol Onderwerp: Afvalbeleidsplan Korte inhoud: Een van de taken van de gemeente is het inzamelen van afval. Om te voldoen aan de doelstellingen voor het scheiden van afval en het hergebruik van grondstoffen, is een afvalbeleidsplan opgesteld. De raad wordt voorgesteld dit plan vast te stellen. Delfzijl, 12 februari 2019 Aan de raad Voorstel Uw raad wordt voorgesteld: 1. het afvalbeleidsplan vast te stellen 2. te kiezen voor scenario 1; optimalisatie van de afvalinzameling en continue voorlichting over afvalscheiding (afvalcampagne) beschikbaar te stellen voor de optimalisatie van de huidige inzamelmethode en de kapitaalslast mee te nemen in het afvalstoffenbelastingtarief van 2020 ( 3,69 per aansluiting). Aanleiding Vanuit de wetenschap dat de komende decennia veel grondstoffen schaarser zullen worden, zijn de inspanningen op het terrein van afvalinzameling de laatste jaren meer en meer gericht op preventie en hergebruik van deze grondstoffen. Het rijksbeleid is er op gericht te groeien/transformeren naar een circulaire economie. Daarmee wordt beoogd de herbruikbaarheid van producten en grondstoffen te maximaliseren en waardevernietiging te minimaliseren. De landelijke doelstellingen voor scheiden van afval en hergebruik van grondstoffen zijn de laatste jaren in stappen aangescherpt om dit te bereiken. Dit zijn de zogenaamde VANG-doelstellingen. VANG staat voor: Van Afval Naar Grondstof. Een belangrijk doel van het afvalbeleidsplan is het halen van de VANG-doelstellingen. De aanpak zal er op gericht zijn om het afvalscheidingspercentage te verhogen naar 75 en de hoeveelheid restafval te verminderen naar 100 kg per inwoner per jaar. We staan voor de uitdaging de hoeveelheid huishoudelijk afval fors terug te dringen. Dit kan door een betere scheiding van het afval en daarmee een groter hergebruik van de waardevolle grondstoffen mogelijk te maken. Om minimaal aan deze doelstelling te voldoen en verder te werken aan grondstoffenhergebruik is er verandering nodig in de huidige inzamelsystematiek. Het afvalbeleidsplan beschrijft twee scenario's voor het bereiken van de VANG doelstellingen: 1. Optimalisatie van de inzameling en verbeterde continue voorlichting over afvalscheiding; 2. Diftar als prijsprikkel voor beter scheidingsgedrag in combinatie met voorlichting; Scenario 1 gaat uit van bewustwording en een verbeterd scheidingsgedrag door intensieve en continue voorlichting over het belang van afvalscheiding. Scenario 2 forceert een beter scheidingsgedrag door een prijsprikkel.

2 Scenario 1 is de weg van geleidelijkheid. Er zal sprake zijn van een direct effect als gevolg van inzamelwijzigingen, maar een groot deel van het effect kost tijd. Inwoners zullen er persoonlijk van overtuigd moeten worden dat afval scheiden zinvol is en goed voor het milieu. Scenario 2 heeft een direct effect, zo blijkt uit ervaring. Inwoners die het afval beter scheiden (en minder restafval gaan aanbieden) worden 'beloond' met een lagere afvalstoffenheffing. Tabel 1: Samenvatting van de 2 beleidsscenario's Restafval, incl. nascheiding scenario 1 - Afvalcampagne 135 kg/inw. In 2020 > 100 kg/inw op langere termijn meer effect scenario 2 - Prijsprikkel < 100 kg/inw. In 2020 (VANG doel) Effect op de afvalstoffen heffing + 3,69/ huishouden/jaar + 7,11/huishouden/jaar. Goede afvalscheiders verdienen een lagere afvalstoffenheffing door minder restafval aan te bieden. Effect voor de dienstverlening meer service voor grondstoffen meer service voor grondstoffen We stellen voor te kiezen voor scenario 1: optimalisatie van de huidige inzameling (afvalcampagne). Argumenten Nieuw beleid is nodig om de VANG-doelstelling te halen Er is een gedeeld besef dat we toe moeten naar een andere manier van afvalbeheer. In 2030 leven we in een afvalloze en duurzame samenleving. Afval bestaat niet, we zamelen alleen nog maar waardevolle grondstoffen in. Om deze ambitie te realiseren is betrokkenheid, een meewerkende houding en gewenst gedrag van burgers bepalend voor het slagen. Het afvalbeleidsplan geeft een inkijk hoe wij in de toekomst om denken te gaan met deze uitdagingen. Op dit moment is het scheidingspercentage in onze gemeente 63 en de hoeveelheid restafval 160 kg per inwoner per jaar en voldoet dus nog niet aan de landelijke doelstelling van 75% in Uitgaande van 160 kg/inwoner (fijn + grof) restafval in 2017 (na nascheiding) zal er een reductie van 60 kg/inwoner restafval (fijn + grof) aan de bron nagestreefd moeten worden middels een betere bronscheiding. Hiermee kunnen wij het doel van 100 kg/inw restafval en minimaal 75% hergebruik halen. Scenario 1 sluit het beste aan bij de wensen van onze inwoners 80 % van de respondenten in het bewonersonderzoek is voorstander van de optimalisatie van de huidige afvalinzameling. Het merendeel van de inwoners is tevreden over het huidig systeem van afvalinzameling, maar er is ruimte voor verbetering. Op de schaal van 5 scoort de gemeente gemiddeld een 3,44. De investering bij scenario 1 is lager dan bij scenario 2. De keuze voor scenario 1 leidt tot een minder hoge stijging van de afvalstoffenbelasting dan een keuze voor scenario 2. Met dit scenario zullen de VANG doelstellingen naar verwachting worden bereikt. De verwachting is dat met de invoering van scenario 1 de VANG doelstellingen kunnen worden bereikt. Wel zal dit wat later zijn dan bij een keuze voor scenario 2. Op grond van de huidige inzichten zal de doelstelling in 2022 bereikt kunnen worden. Hierbij realiseren we ons terdege dat we

3 van (veel) inwoners een grotere inspanning gaan vragen om het huishoudelijk afval maximaal te scheiden. Echter zonder deze inspanning worden de doelen zeker niet gehaald en zullen de (verwerkings)kosten en daarmee de afvalstoffenheffing de komende jaren gaan stijgen. Scenario 2 invoering van diftar - is moeilijk omkeerbaar. Een keuze voor scenario 2 leidt tot investeringen, die tot desinvesteringen zullen leiden als na herindeling in de nieuwe gemeente niet voor diftar wordt gekozen. Dit geldt in mindere mate voor de investeringen die voor scenario 1 gedaan moeten worden. Er zijn investeringen nodig om de VANG doelstellingen te bereiken Scenario 1 gaat uit van een communicatiecampagne, aanschaf van minicontainers, invoering van containermanagement en het beschikbaar stellen van een keukenemmer. Hier zijn kosten aan verbonden waarvoor de gevraagde middelen beschikbaar moeten worden gesteld. Naast kosten, zullen er ook besparingen zijn door lagere verwerkingskosten. Per saldo is de verwachting dat de kosten voor de burger - de hoogte van de afvalstoffenheffing op termijn kunnen dalen. De eerste jaren is er nog sprake van een lichte stijging. Kanttekeningen De keus voor scenario 1 houdt in dat we de VANG doelstelling niet in 2020 halen. De verwachting is dat we die in 2022 halen. Eventuele optimalisatie van het afvalbrengstation Kloosterlaan wordt op dit moment buiten beschouwing gelaten. Keuzes in bedrijfsvoering van het afvalbrengstation hebben een grote impact op het beleid van de nieuwe gemeente. Bij de optimalisatie van de afvalinzameling, scenario 1, worden hier geen wijzigingen in aangebracht. Eventueel aanpassingen aan de bedrijfsvoering van het afvalbrengstation kunnen na de herindeling worden ingevoerd. Benodigde investeringen zijn gebaseerd op een raming van de kosten Na aanbesteding van de maatregelen uit scenario 1 wordt duidelijk wat de exacte kosten zullen zijn en welke invloed die hebben op het afvalstoffenbelastingtarief Herindelingstoets Dit besluit valt onder het preventieve-arhi toezicht. Dit houdt in dat na besluitvorming door uw raad: de colleges van de fusiegemeenten max 10 werkdagen de mogelijkheid hebben om op het besluit te reageren; de provincie na deze periode het besluit moet goedkeuren; pas na goedkeuring van de provincie gestart mag worden met de uitvoering van het besluit. Er is overleg geweest met de toekomstige fusiegemeenten. Het blijkt dat veel zaken al synchroon lopen. De inzameling en verwerking van het huishoudelijk afval gebeurt in alle 3 gemeenten op dezelfde wijze. GFT wordt gecomposteerd en het restafval wordt in de scheidingsinstallatie van OMRIN verwerkt, waarna het residu wordt verbrand in de REC (verbrandingsoven) te Harlingen. De afvalstoffenheffing loopt niet synchroon. Appingedam en Delfzijl hanteren een twee-tarievensysteem; één- en meer persoonshuishoudingen. Loppersum heeft een diftar systeem; betalen per kg rest afval. De nieuwe gemeente zal hoe dan ook opnieuw een keus moeten maken over het te voeren afvalbeleid. Aanpak/uitvoering Voor de uitvoering van het voorgelegde scenario (afvalcampagne) doen we het volgende: De bestaande inzamelstructuren rond papier, textiel, glas, afgedankte elektrische en elektronische apparatuur en grof huishoudelijke afval voorlopig in stand te laten.

4 Het kunststof verpakkingsmateriaal, hierna te noemen PMD, via nascheiding (scheidingsinstallatie Omrin) te continueren, waarbij ook drankkartons en blik apart worden gescheiden in de installatie. Opzetten van een communicatiecampagne, waaronder deelname aan de Sortiebakcampagne. Inwoners meer bewust maken van wat er met het afval gebeurt. Sortiebakcampagne is de campagne van Omrin gemeenten om inwoners duidelijk te maken wat er in de restafvalcontainer kan en wat er mee gebeurt. Per in de gemeente containermanagement (registratie van de uitgezette minicontainers container voorzien van een chip) in te voeren. Per de minicontainers door de zgn. 'daimond'-minicontainers te vervangen. Per op vrijwillige basis een oud-papiercontainer in te voeren. De aanwezige grijze container kan hiervoor worden gebruikt. Per een keukenemmer voor alle aansluitingen ter beschikking te stellen. Wij gaan de maatregelen verder uitwerken in een uitvoeringsplan (incl. de personele invulling). Daarbij willen wij ook onze fusiepartners Appingedam en Loppersum betrekken. Voor communicatie zal een apart plan worden opgezet. Inspraak/overleg met externen Er is een bewonersonderzoek uitgevoerd. Met dit onderzoek is het draagvlak onder de bewoners voor de scenario's getoetst (zie bijlage). Bij het vaststellen van nieuw beleid moet er rekening worden gehouden met de VN-resolutie inzake gelijke rechten voor mensen met een beperking. In kader hiervan heeft de DAL Adviesraad Sociaal Domein in oktober 2018 een presentatie gekregen over het concept afvalbeleidsplan. In de presentatie is de vraag gesteld wat er volgens de adviesraad nodig is om de toegankelijkheid van de hulpmiddelen voor het inzamelen van huishoudelijk afval voor mensen met een beperking, te garanderen. In het beleidsplan zijn deze adviezen meegenomen. Financiën De uitvoering van het afvalbeleidsplan scenario 1 vergt een investering van Deze kosten zijn gebaseerd op een raming (prijspeil 2019). Na aanbesteding van de werkzaamheden wordt duidelijk wat de werkelijke kosten zijn. De hierbij voortvloeiende jaarlijkse kapitaalslast is Hierdoor is er een besparing te realiseren op de jaarlijkse uitvoeringskosten van Per saldo een uitzetting van de kosten van Dit geeft een lastenverzwaring van 3,69 per aansluiting inclusief btw ( 3,05 excl. btw). De verwachting is dat deze verhoging door een betere afvalscheiding, de komende jaren kan worden teruggebracht. De kapitaalslasten van de investering en de besparing op de uitvoeringskosten kunnen worden opgenomen in de begroting 2020 en de belastingvoorstellen voor Bijlagen Afvalbeleidsplan gemeente Delfzijl; Evaluatie bewonersonderzoek afvalinzameling gemeente Delfzijl; B&W-besluit Afvalbeleidsplan. Burgemeester en wethouders van Delfzijl, burgemeester (G. Beukema) secretaris (P. Leeuw) Behandeld door F.J. Sebens, tel. (0596)

5 Nummer 8 De raad van de gemeente Delfzijl; gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 12 februari 2019; gelet op artikel 160, lid 2 van de Gemeentewet; besluit: 1. Het afvalbeleidsplan vast te stellen; 2. te kiezen voor scenario 1 optimalisatie van de afvalinzameling en continue voorlichting over afvalscheiding (afvalcampagne); beschikbaar te stellen voor de optimalisatie van de huidige inzamelmethode en de kapitaalslast mee te nemen in het afvalstoffenbelastingtarief van 2020 ( 3,69 per aansluiting). Delfzijl, 28 februari 2019 De raad voornoemd, voorzitter. (G. Beukema) griffier. (O. Rijkens)