GELUID Wat horen onze oren? Jo Hermans OZV Oegstgeest, 13 november 2017

Transcriptie

1 GELUID Wat horen onze oren? Jo Hermans OZV Oegstgeest, 13 november 2017

2 Wat is geluid? Periodieke verdichtingen en verdunningen van een medium...

3 Wat is geluid? Periodieke verdichtingen en verdunningen van een medium....bijvoorbeeld lucht Simpele demo: een 78-toerenplaat + briefkaart

4

5 Geluidsnelheid Voortplantingssnelheid in lucht ca. 300 m/s Neemt toe met stijgende temperatuur ( T) Is onafhankelijk van de druk In vaste stoffen en vloeistoffen veel groter

6 Het buigen van lichtgolven: Luchtspiegeling boven heet asfalt De lichtsnelheid is groter in de warme lucht

7 Het buigen van lichtgolven: Luchtspiegeling boven heet asfalt De lichtsnelheid is groter in de warme lucht De geluidssnelheid is OOK groter in de warme lucht!

8 Het buigen van lichtgolven: Luchtspiegeling boven heet asfalt De lichtsnelheid is groter in de warme lucht De geluidssnelheid is OOK groter in de warme lucht! Geluid gedraagt zich precies zo!!

9 Afbuigend geluid: overdag Autolawaai buigt omhoog (wordt zwakker)

10 Afbuigend geluid: overdag Autolawaai buigt omhoog (wordt zwakker) s nachts juist omlaag gefocusseerd (sterker!)

11 Wind en geluid Windsnelheid neemt toe met de hoogte Geluid lift mee: gaat daar óók sneller Geluidsgolven buigen; L/R verschillend!

12 Wind en geluid (2) Geluidschermen zijn niet altijd effectief!

13 De eenheid decibel (db) Is eigenlijk een relatief begrip voor verhoudingen in intensiteit: aantal db = 10 log(i/i o ) Intensiteit 10 is 1 Bel Intensiteit 100 is 2 Bel Intensiteit 1000 is 3 Bel

14 De eenheid decibel (db) Is eigenlijk een relatief begrip voor verhoudingen in intensiteit: aantal db = 10 log(i/i o ) Intensiteit 10 is 1 Bel = 10 db Intensiteit 100 is 2 Bel = 20 db Intensiteit 1000 is 3 Bel = 30 db

15 De eenheid decibel (db) Is eigenlijk een relatief begrip voor verhoudingen in intensiteit: aantal db = 10 log(i/i o ) Intensiteit 10 is 1 Bel = 10 db Intensiteit 100 is 2 Bel = 20 db Intensiteit 1000 is 3 Bel = 30 db Kleine verschillen: Intensiteit 2 is 3 db Intensiteit 4 is 6 db Intensiteit 8 is 9 db Intensiteit 16 is 12 db

16 Perceptie van geluid Is uiteraard subjectief! Nét hoorbaar verschil 1 db Dubbel zo hard 10 db = 1 Bel = factor 10 Dus 10 violen klinken ongeveer dubbel zo hard als één viool bij zelfde toon

17 Verzwakking van geluid 1. Geometrie: intensiteit neemt af met (afstand) 2 2. Absorptie Hoge tonen verzwakken veel meer dan lage

18 Wat horen onze oren?

19 N.B. Drie opmerkelijke dingen: 1. Enorm intensiteitsbereik: Geluidsoverlast?

20 N.B. Drie opmerkelijke dingen: 1. Enorm intensiteitsbereik: Geluidsoverlast? 2. We praten met vermogen van ca W 100 jaar praten? h = 10 6 h Totale energie ca. 10 Wh= 0,01kWh

21 N.B. Drie opmerkelijke dingen: 1. Enorm intensiteitsbereik: Geluidsoverlast? 2. We praten met vermogen van ca W 100 jaar praten? h = 10 6 h Totale energie ca. 10 Wh= 0,01kWh (minder dan één cent!)

22 N.B. Drie opmerkelijke dingen: 1. Enorm intensiteitsbereik: Geluidsoverlast? 2. We praten met vermogen van ca W 100 jaar praten? h = 10 6 h Totale energie ca. 10 Wh= 0,01kWh (minder dan één cent!) 3. De ouderwetse radio was een kachel met lawaai als bijproduct!

23 Het Cocktail Party Effect Hoe selecteer ik één gesprek in geroezemoes? Richting horen belangrijk hulpmiddel!

24 Geluid: frequentie en golflengte Geluidsgolven in lucht: Frequentie: 20 Hz Hz Golflengte: 15 m.15 mm

25 Geluid: frequentie en golflengte Geluidsgolven in lucht: Frequentie: 20 Hz Hz Golflengte: 15 m.15 mm Hoofd

26 Hoe werkt richting horen? TWEE mechanismen: Voor hoog: (belanrijk binnenshuis!) intensiteitsverschil Voor laag: tijdverschil

27 Gehoorverlies bij ouder worden We verliezen vooral de hoge tonen! Dus we verliezen richtingsgevoeligheid P.M.: HOORBRIL!

28 Waarom heeft een mok TWEE tonen? Proefje..

29 Eerst: Trilling van mok zonder oor:

30 Vergelijk met trillende snaar (boventoon):

31 Dus: waarom heeft een mok 2 tonen? Hij klinkt lager als het oor moet moet meetrillen!

32 Tot slot: Miniquiz Bij het starten wint een 4-motorige Boeing 747 veel langzamer hoogte dan een 2- motorige Boeing 737. Hoe komt dat?

33