Goed Onderwijs in Taal en Rekenen
|
|
- Quinten van der Pol
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Goed Onderwijs in Taal en Rekenen
2 Interview Keynotesprekers Interview Keynotesprekers zitten, weet wat er gebeurt en wat je teamleden lastig vinden. Vernooy: Bij het uitvoeren van leesverbeteringstrajecten zie je dikwijls belemmerende factoren. Het is van belang om die als eerste aan te pakken. Niet effectief omgaan met de verschillen tussen kinderen is een belangrijke, maar ook onvoldoende gebruik maken van wetenschappelijke leeskennis, leesvaardigheid niet zien als basale basisvaardigheid, te weinig tijd besteden aan lezen waardoor er meer kinderen uitvallen. Gelderblom: Als leerkracht heb je maar één kans om het goed te doen. Daarom moet je blijven nadenken: wat kan er beter. Keynote lezing Focus Een andere belangrijke factor is het bepalen van een focus en daaraan vasthouden. Gelderblom: Verbetertrajecten Gert Gelderblom en Kees Vernooy mislukken als er steeds nieuwe speerpunten zijn. Sommige scholen werken aan zeven of acht thema s tegelijk. En de resultaten blijven tegenvallen. Focussen betekent kiezen: nagaan waar de kansen liggen en je dan alleen daarop richten. Een doel stellen, een plan schrijven en het uitvoeren. Niet na een jaar weer wat anders gaan doen, maar op hetzelfde thema blijven sturen. Daarbij zijn de schoolleider en de intern begeleider heel belangrijk, die moeten de focus bewaken. Vernooy: Leerkrachten moeten zich realiseren dat ze ertoe doen, zeker voor risicokinderen. En elke school heeft een Leerkrachtvaardigheden en focus goede schoolleiding nodig die leerkrachten op een stimulerende manier op het juiste spoor zet. Wat is effectief in een verbetertraject Bij het verbeteren van onderwijs in de basisvaardigheden taal, lezen en rekenen zijn twee elementen cruciaal: de analyse van data en de instructievaardigheden van leerkrachten. Daarnaast is een meerjarige focus op hetzelfde thema nodig om de verbeteringen te laten beklijven. In het algemeen lijken verbetertrajecten op elkaar. Het gaat er altijd om dat de leerlingresultaten beter zouden kunnen en dus omhoog moeten. Er zijn wel verschillen tussen taal en rekenen, maar er zijn veel meer overeenkomsten, zegt rekenspecialist Gert Gelderblom. Dat is taalleesspecialist Kees Vernooy met hem eens. De stappen zijn voor alle trajecten: doelen stellen, resultaten analyseren en verklaringen zoeken voor achterblijvende resultaten, kritisch kijken naar de methodelijn, consensus creëren in het schoolteam en het lesgeven en leren centraal stellen bij de aanpak. Gelderblom vult aan: Overkoepelend zijn de leerkrachtvaardigheden en de analyse van data. Als leerlingen onvoldoende leren, hebben we ze ondervoldoende onderwezen. Als je een taalzwakke of rekenzwakke school bent en je wilt je resultaten verbeteren, kom je altijd uit bij de leraar. Het is niet de schuld van de leraar dat de resultaten slecht zijn, maar bij hem of haar zit wel het aangrijpingspunt tot verbetering. Wat ertoe doet, zijn de instructievaardigheden van de leerkracht. Omgaan met verschillen Vooral omgaan met verschillen tussen leerlingen vinden leerkrachten moeilijk, is de ervaring van Gelderblom en Vernooy. Gelderblom: Dan gaat het over zorgleerlingen maar ook over leerlingen die gemiddeld scoren maar beter kunnen presteren. In het omgaan met verschillen moeten leerkrachten versterkt worden. De schoolleider komt dan in beeld: hij of zij moet de leerkracht helpen zich daarin te ontwikkelen. Dus: kom in de klas, ga bij de lessen 2 3
3 Waarom ben je hier vandaag? Vandaag ga ik kijken waar we met de school staan en waar we kunnen verbeteren. Onze school heeft veel leerlingen met een taalachterstand en werken in een combi-groep maakt het extra lastig om goed onderwijs te geven. Ik ga er open in. Inge Verbeek, leerkracht groep 5-6, Oranje Nassauschool, Rotterdam: Ik zoek verdieping op het gebied van leesplezier. Er ligt veel nadruk op Technisch Lezen. Als leerlingen uit de middenbouw komen, hebben sommigen een bloedhekel aan lezen. Ik wil met het hele team ervoor zorgen dat leerlingen er weer plezier in krijgen. Stephan de Groot, leraar bovenbouw Montessorischool De KEIzer, Deventer: Wij zijn bezig de instructiekwaliteit te verbeteren. We zijn hier met het hele team en we zullen morgen en overmorgen in studiedagen de kennis uitwisselen die we hier vandaag opdoen. Vooral het belang van Begrijpend Lezen staat vandaag centraal voor ons. Najiba Belah, intern begeleider, IBS Al-Ghazali, Rotterdam-West: Vandaag gaat het over de toekomst van kinderen, over goed onderwijs. 4 Gert Gelderblom 5
4 Interview Workshopleider Wat neem je uit deze workshop mee naar school? Wat ik hier hoorde over het fasemodel was wel bekend, maar we werken er niet mee, niet zo strak in ieder geval. Dat wil ik wel gaan doen. Verder doen we al veel van wat in de workshop ter sprake kwam, een opsteker voor ons team dus! Bronja Versteeg Marianne Breederland, rekencoördinator en leerkracht eindgroep (11, 12 en 13 jaar), SBO De Wegwijzer, Middelharnis: Alleen weloverwogen afwijken van 1S Rekenvaardigheden in de bovenbouw De nieuwe generatie rekenmethoden stelt doelen die zijn gebaseerd op de Referentieniveaus, zegt Bronja Versteeg, rekenexpert bij School aan Zet en zelfstandig adviseur bij Rekenkracht. De methode biedt 1S-niveau, streefniveau, voor alle leerlingen, maar ook instructie en verwerkingsstof op 1F-niveau, fundamenteel niveau. De 1S en 1F-lijn richten zich op andere doelen. Alle kinderen leren breuken en procenten, maar op 1F-niveau niet datgene wat nodig is voor een doorgaande lijn naar vmbo-t, havo en vwo. Soms is het voor een kind een grote opluchting als het mag overstappen op 1F. Maar als leerkracht moet je zeker weten dat je er alles aan hebt gedaan om te voorkomen dat leerlingen onterecht afstromen naar 1F-niveau. Je kunt differentiëren door andere doelen te stellen, maar ook door meer instructietijd te nemen of een ander handelingsniveau aan te houden. Bij de voorbereiding van de les moet je daar goed over nadenken. Wat is de voorkennis van de verschillende kinderen, welke materialen en modellen sluiten aan, welke kinderen gaan het niet redden met één instructie en wat betekent dat voor deze les? Versteeg roept leerkrachten en schoolleiders op om op een verantwoorde manier om te gaan met rekenen in de bovenbouw. Heb je de rekenvaardigheid van kinderen voldoende in kaart? Weet je welk niveau ze aankunnen en wat ze nodig hebben in het VO? Heeft de leerkracht voldoende kennis van de leerlijnen en voldoende didactische vaardigheden in huis om af te stemmen op de verschillende leerlingen? Daar gaat het om. Je kunt beter schrappen dan vertragen. We zijn bezig met ontwikkelperspectieven, dus ik ga met het team bespreken wat we kunnen schrappen. En we gaan met het protocol Ernstige Reken- en Wiskundeproblemen en Dyscalculie aan de slag. Marit Sierkstra, leerkracht groep 6, 7 en 8, Montessorischool Aan de Basis, Veenendaal: Het nog meer concretiseren van doelen neem ik mee, met name voor de kinderen met een ontwikkelingsperspectief. Ook het drieslagmodel, waarbij je zorgt dat de leerling begrijpt wat hij of zij aan het doen is bij contextsommen, gaan we inzetten. Anja ter Braak, intern begeleider, Montessorischool Aan de Basis,Veenendaal: 6 7
5 Interview Workshopleider Wat neem je uit deze workshop mee naar school? De didactiek van lezen-oefenen-lezen kende ik nog niet. Daarbij vertelt de leerkracht eerst waarover het verhaal gaat, en daarna gaat ze pas voorlezen. Ook neem ik mee dat het belangrijk is dat alle lezers uitgedaagd worden, ook de goede. Lezen met een zandloper vinden leerlingen leuk. Ebelien Nieman Willem van Till, directeur en leerkracht, Bs Rannink, Delden: Technisch lezen staat niet op zichzelf Aanvankelijk en voortgezet technisch lezen De laatste tien, twintig jaar is er veel aandacht gegaan naar technisch leesonderwijs en dat heeft zijn vruchten afgeworpen, zegt Ebelien Nieman, taalleesexpert bij School aan Zet. Ook in de kleuterbouw, waar we vroeger scepsis tegenkwamen, is het nu heel gewoon dat kleuters letters leren. Technisch lezen is, in tegenstelling tot begrijpend lezen, binnen een jaar te verbeteren. Een goede leesmethode kan helpen. Wel is het belangrijk dat leerkrachten op de werkvloer worden gecoacht. Talentvolle leerkrachten kunnen het als vanzelf, maar als er in groep 4 of 5 een minder goed functionerende leerkracht voor de groep staat, gaan de leesresultaten snel achteruit. Ook in de bovenbouw is blijvende aandacht nodig voor technisch lezen. Anders zakt het leesniveau van het kind weer af. Het is net als met schaatsen of autorijden, als je dat een paar jaar niet doet, kun je het niet meer. Je moet het onderhouden. Nieman pleit voor een integrale aanpak. Je bent er niet met aandacht voor technisch lezen alleen. Technisch lezen moet onderdeel zijn van het hele taalleesbeleid, dus inclusief woordenschatonderwijs, mondeling taalgebruik en begrijpend lezen. Alleen in relatie met andere domeinen kun je blijvend succes boeken. Schoolteams moeten daarnaast goed kijken naar het instructiegedrag en de reflectie daarop van de leerkrachten. Leerkrachten moeten open staan voor feedback op hun leerkrachtvaardigheden. Daarnaast is vooral leesbevordering belangrijk om kinderen te motiveren te blijven lezen, ook thuis. Alleen dan kun je werkelijk je taalleesonderwijs verbeteren. Het ouder-tutor-lezen is interessant, daar wil ik meer over weten. Op onze school worden ouders belangrijker. Dat moet je goed organiseren, anders komen kinderen tekort. Hanneke Borg en Anja Dekkers, duoleerkrachten groep 2-3, Rietgoor, Roosendaal: Hanneke Canrinus, onderwijsassistent, Montessorischool De KEIzer, Deventer: We hebben een heel lijstje met tips. Morgen gaan we direct alle letters ophangen in onze groep, ook de letters die we nog niet behandeld hebben. De kinderen vragen naar letters die ze niet kennen, vanaf morgen kunnen we ze aanwijzen. 8 9
6 Interview Workshopleider Wat neem je uit deze workshop mee naar school? Anna Schipper Toon lef en professioneel verstand De rol van de schoolleider bij verbetertrajecten René Derksen, directeur Montessorischool Aan de Basis, Veenendaal: De focus moet op verder professionaliseren van leerkrachten. Het onderwijskundig leiderschap kun je verdelen over meer mensen. De teamleden worden dan eigenaar van de onderwijskundige ontwikkeling, het wordt minder afhankelijk van één persoon en het team als geheel wordt sterker. We zijn te lief voor elkaar in het onderwijs. We spreken elkaar te weinig aan op de kwaliteit van ons werk. Er moet een cultuurverandering komen waarin we zakelijker omgaan met elkaar. Zacht op de relatie, maar hard op de inhoud, zegt Anna Schipper, adjunct-directeur van de Vereniging van openbare en algemeen toegankelijke scholen VOS/ABB en expert van School aan Zet. De constatering dat een school zwak is op taal of rekenen komt meestal van buiten, van de Inspectie van het Onderwijs. Maar de schoolleider weet dan vaak al wel hoe het ervoor staat op een school. Als de school een verbetertraject ingaat, dan heeft de schoolleider een duidelijke rol in het verbeterplan. Schipper: De vraag is dan: hoe pak je die rol op? Hoe zorg je dat het team de goede dingen doet en deze ook goed doet? Hoe ondersteun je het verbetertraject, hoe bewaak je het proces? Weet je hoe je school het doet in vergelijking met collega-scholen? Hoe ga je om met de druk vanuit het team, de ouders, het bestuur, de Inspectie? Hoe wordt de school gefaciliteerd door het bestuur? Wat is er nodig, bijvoorbeeld in het HRM-beleid? Het is belangrijk dat je als schoolleider ervoor zorgt dat leraren hun werk goed kunnen doen. De kwaliteitskaart Opbrengstgericht Leiderschap is een van de instrumenten die we daarbij inzetten. Deze conferentie maakt deel uit van een serie scholingsdagen over Opbrengstbewust leren. Het hele team is hier. Zij kunnen hun vragen rond professionalisering met andere scholen bespreken. Dat is de winst van deze bijeenkomst, want leerkrachten praten onderling in het algemeen weinig over de inhoud van het werk. Ab Kools, interim directeur Lucas Galecop, Nieuwegein 10 11
7 Wat neem je van vandaag mee naar school? De nieuwe taalmethode is nu in alle groepen ingevoerd en met Begrijpend Lezen zijn we op de goede weg. Maar ik heb nog te weinig oog voor de doorgaande lijn vanaf Begrijpend Luisteren. Daar ga ik een nieuw verbeterplan over schrijven. Mieke van de Mortel, taalcoördinator en leerkracht groep 4, St. Jozefbasisschool, t Zand: We moeten meer tijd besteden aan mondelinge taalvaardigheid. Ook wil ik aan de hand van de kwaliteitskaart Tijd voor Lezen nagaan of iedereen het zo inderdaad doet. Die vijftien minuten stillezen zijn ook belangrijk. José Peelen, leerkracht groep 2-3, bs De Bottel, Lottum: We zijn te lief voor elkaar in het onderwijs Anna Schipper Kees Groenendijk, directeur CBS De Bron en CBS Het Baken, Spijkenisse: Begrijpend Lezen moet bij ons echt een speerpunt worden. De school staat in een moeilijke wijk, kinderen die we binnen krijgen zijn nog niet eens gewend om in een kring te zitten, maar dat is geen excuus. Wij moeten het anders gaan doen. Gelukkig krijg ik steeds meer teamleden mee
8 René 17 u Een geslaagde inspirerende werkconferentie #taalrekenen2014 #Utrecht Openen Beantwoorden Retweeten Favoriet meer Jos 24 sep. #taalrekenen2014 Er is voldoende stof tot nadenken. Openen Beantwoorden Retweeten Favoriet meer Arlette 6 u Gisteren een mooie conferentie #taalrekenen2014, 220 deelnemers waaronder 11 schoolteams. Openen Beantwoorden Retweeten Favoriet meer Ferdau 24 sep. Geen voetbalanalyses, maar effectief onderwijs is het #taalrekenen2014 pic.twitter.com/70cp9ibja5 Openen Beantwoorden Retweeten Favoriet meer Colofon Deze brochure is een uitgave van School aan Zet. Voor vragen over de brochure kunt u contact opnemen met School aan Zet: secretariaat@schoolaanzet.nl / Buiten het downloaden zijn alle rechten op dit product voorbehouden aan: School aan Zet Postbus 556, 2501 CN Den Haag secretariaat@schoolaanzet.nl Fotografie: Mark Verlijsdonk (ONS creatief buro) Tekst: Susan de Boer Vormgeving: Bert van Zutphen, PlanB Amsterdam School aan Zet wordt uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van OCW en de PO-raad. 14
Werkconferentie Taal en Rekenen op de stip
Werkconferentie Taal en Rekenen op de stip 23 september 2015 Stadion Galgenwaard, Utrecht www.schoolaanzet.nl 070-311 97 19 volg School aan Zet op 2 Voorwoord Op 23 september 2015 organiseert School aan
Nadere informatie1. Masterclass Opbrengstgericht werken en leerlingvolgsysteem. 2. Masterclass Fundamenten van het rekenen
MASTERCLASSES 2011 Voor adviseurs/ondersteuners gericht op Basisvaardigheden en Opbrengstgericht werken 2 Masterclassthema / workshopleiders / datum Voorwoord & doelgroep Overzicht masterclasses 1. Masterclass
Nadere informatieOpbrengstgericht werken (OGW)
ALITEITSKAART werken (OGW) werken (OGW) OPBRENGSTGERICHT LEIDERSCHAP PO werken (OGW) is het systematisch en doelgericht werken aan het maximaliseren van prestaties. De uitkomsten van onderzoek van de resultaten
Nadere informatieSchoolleider Goed leesonderwijs
CHECKLIST Implementatie Schoolleider Goed leesonderwijs Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteitskaart Opbrengstgericht Werken zijn te vinden op www.schoolaanzet.nl.
Nadere informatieOpbrengstgerichte scholen (Gert Gelderblom, basisschoolmanagement 08/2010)
Opbrengstgerichte scholen (Gert Gelderblom, basisschoolmanagement 08/2010) Waarom zijn opbrengstgerichte scholen succesvol? Leerlingen op opbrengstgerichte scholen presteren beter. Wat kenmerkt deze scholen?
Nadere informatieMarzano (2003) Scholen maken het verschil
Programma Effectieve directe instructie Opfrismiddag 20 oktober 2010 Dortie Mijs Wat is het IGDI-model? Verdieping op twee aspecten: - Doelen formuleren - Werken met IGDI in een combinatiegroep Voorbereiden
Nadere informatieSamen. stevige. ambities. werken aan. www.schoolaanzet.nl
Samen werken aan stevige ambities www.schoolaanzet.nl School aan Zet biedt ons kennis en inspiratie > bestuurder primair onderwijs Maak kennis met School aan Zet School aan Zet is de verbinding tussen
Nadere informatieKennismaken met de Referentieniveaus voor Taal en Rekenen in het primair onderwijs Suggesties voor bespreking in het team
Kennismaken met de Referentieniveaus voor Taal en Rekenen in het primair onderwijs Suggesties voor bespreking in het team In 2008 zijn in opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
Nadere informatieGEMEENSCHAPPELIJKE VISIEONTWIKKELING OP LEESONDERWIJS
AANSLUITING PO-VO ONTWIKKELING/ DIFFERENTIATIE GEMEENSCHAPPELIJKE VISIEONTWIKKELING OP LEESONDERWIJS Dit document bevat de procesbeschrijving van de leergemeenschap taal uit de ketenverbinding van Openbaar
Nadere informatieVerder op een goed fundament
Emmausschool Rotterdam Verder op een goed fundament Naam Anke Langmuur - directeur - directeur Naam Pim Geurts - coördinator - adjunct-directeur Michel van der Linden Leerlijn - taalcoördinator Taal/MT
Nadere informatieOpbrengstgericht werken (OGW)
Opbrengstgericht werken (OGW) OPBRENGSTGERICHT LEIDERSCHAP Opbrengstgericht werken (OGW) is het systematisch en doelgericht werken aan het maximaliseren van prestaties. De uitkomsten van onderzoek van
Nadere informatieExcellent onderwijs nader bekeken Kees Vernooij
Excellent onderwijs nader bekeken Kees Vernooij EXCELLENT ONDERWIJS NADER BEKEKEN Dr. Kees Vernooij Lector emeritus Effectief taal- en leesonderwijs Kenniscentrum Expertis Motto Excellente scholen zijn
Nadere informatiePO-VO EN HET WAT EN HOE VAN TAAL EN REKENEN
PROCESBESCHRIJVING AANSLUITING PO-VO PO-VO EN HET WAT EN HOE VAN TAAL EN REKENEN SAMEN LEREN OVER REFERENTIENIVEAUS EN DIDACTIEK OM DE INHOUDELIJKE AANSLUITING TUSSEN PO EN VO IN GORINCHEM EN OMSTREKEN
Nadere informatieKWALITEITSKAART. Ouderbetrokkenheid en participatie. Ouderbetrokkenheid en participatie. Opbrengstgericht werken
ALITEITSKAART Opbrengstgericht werken PO Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteits Opbrengstgericht Werken zijn te vinden op www.schoolaanzet.nl. Deze website bevat
Nadere informatieRekenen van groep 8 naar de brugklas. Herfst, 2012 Bert Claessens (HAN)
Rekenen van groep 8 naar de brugklas Herfst, 2012 Bert Claessens (HAN) Inhoud Wat vertellen leerkrachten en leraren ons? Wat vertellen de resultaten van leerlingen ons? Wat vertellen de leerlingen ons?
Nadere informatieKWALITEITSKAART. Tijd voor lezen en taal. Tijd voor lezen en taal. Taal / lezen / rekenen
KWALITEITSKAART Taal / lezen / rekenen PO Deze kwaliteitskaart bevat tijdschema s voor het inrichten van het taal- en leesonderwijs. De kaart is bedoeld om het gesprek binnen het schoolteam over de betekenis
Nadere informatieDoel van deze workshop. Sharon Dijksma. Kees Vernooy. Michael Fullan. Context
Doel van deze workshop. Wat is opbrengstgericht werken? Hoe verwerk ik de toetsgegevens in een datamuur op schoolniveau en in een datamuur op groepsniveau? Opbrengstgericht werken Datamuur en plan van
Nadere informatieAanvankelijk en voortgezet technisch lezen. Werkconferentie 24 september 2014 Ebelien Nieman. info@niemantaal.nl www.niemantaal.nl
Aanvankelijk en voortgezet technisch lezen Werkconferentie 24 september 2014 Ebelien Nieman info@niemantaal.nl www.niemantaal.nl Doel Aan de slag met je eigen leespraktijk didactiek informatie leerlijnen
Nadere informatieNaar beter rekenonderwijs
Naar beter rekenonderwijs 1 Wat komt aan de orde? Actuele ontwikkelingen Ontdekkingen mbt goed rekenonderwijs Naar beter rekenonderwijs Praktische tips 2 Over een groot aantal jaren, en de laatste jaren
Nadere informatieVrijeschool RotterdamWest
Vrijeschool RotterdamWest Herstelonderzoek Datum vaststelling: 15 mei 2019 Samenvatting De kwaliteit van het onderwijs hebben wij in oktober 2017 als zeer zwak beoordeeld, omdat de kernstandaarden Zicht
Nadere informatieIk tel tot 10! Volgens Bartjens Studentendag vrijdag 15 april 2016. Rekendag voor Pabo-studenten Thema: Ik tel tot 10!
Volgens Bartjens Studentendag vrijdag 15 april 2016 Ik tel tot 10! Wat: Rekendag voor Pabo-studenten Thema: Ik tel tot 10! Plaats: CPS, Amersfoort (8 min. lopen vanaf NS Amersfoort-Schothorst) Wanneer:
Nadere informatieHANDREIKING. Overzichten van toetsresultaten: ESIS Webbased. Dwarsdoorsnede. Opbrengstgericht werken
HANDREIKING Opbrengstgericht werken Overzichten van toetsresultaten: ESIS Webbased PO Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteitskaart Opbrengstgericht Werken zijn
Nadere informatieHandboek technisch lezen
Handboek technisch lezen in de basisschool Instructie en didactiek in de doorgaande lijn Voor groep 1 t/m 8, ook sbo Karin van de Mortel Aafke Bouwman Inhoud & Voorwoord en leeswijzer INHOUD Voorwoord
Nadere informatieVOORTGEZET TECHNISCH LEZEN Leeshuis
VOORTGEZET TECHNISCH LEZEN Leeshuis Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteits zijn te vinden op www.taalpilots.nl en www.rekenpilots.nl. De rubriek implementatiekoffer
Nadere informatiewww.masterplandyscalculie.nl
In gesprek met... www.masterplandyscalculie.nl Gesprekken Deze waaier is voor intern begeleiders, rekencoördinatoren en reken specialisten die gesprekken voeren met en over een leerling met ernstige rekenwiskunde-problemen.
Nadere informatieQuickscan taal- en leesonderwijs
Quickscan taal- en leesonderwijs Gegevens school Naam school Adres school Plaats Telefoon e-mail Datum invulling Ingevuld door Functie invuller directie IB-er RT-er taal/leescoördinator leerkracht gr:
Nadere informatieWerken aan onderwijskwaliteit. Referentieniveaus Taal. Mienke Droop, Heleen Strating, EN Gert Gelderblom, PO-Raad
Werken aan onderwijskwaliteit met de Referentieniveaus Taal Mienke Droop, Heleen Strating, EN Gert Gelderblom, PO-Raad Taal Invoeren van referentieniveaus leidt tot verlaging van het niveau, omdat men
Nadere informatieOnderwijskundig jaarplan
Onderwijskundig jaarplan Pauwenburg 2, 8226 TA Lelystad tel.: 0320 258025 www.3sprong.net - school@3sprong.net Jaar 2016-2017 School CBS 3sprong Schoolleider Chris Klaver Datum Mei 2016 Inleiding In ons
Nadere informatieIs een zwakke school ook een slechte school?
Is een zwakke school ook een slechte school? Rondje voorstellen Wie zijn wij? Wie ben jij? Waarom ben je hier in deze workshop? Is een zwakke school ook een slechte school? Vliegende Brigade? De inspecteur
Nadere informatiewerken aan leren leren
Opbrengstgericht werken aan leren leren introductie Het realiseren van een professionele oefencultuur Leren Leren CED-Groep en Landelijk Expertise Centrum Speciaal Onderwijs LECSO Colofon Deze uitgave
Nadere informatieCHECKLIST PO VOOR OVERGANG VAN PO NAAR VO
AANSLUITING PO-VO AFSLUITING EN START CHECKLIST PO VOOR OVERGANG VAN PO NAAR VO Leerlingen hebben er recht op dat hun schoolloopbaan zo soepel mogelijk verloopt. De overgang van het PO (inclusief het speciaal
Nadere informatieDrie jaar leesverbeterplan obs Roombeek te Enschede 2007-2010
Drie jaar leesverbeterplan obs Roombeek te Enschede 2007-2010 obs Roombeek te Enschede: Een reguliere basisschool met twee locaties in een zeer gemêleerde wijk in Enschede. 35% Gewichtenleerlingen en daarnaast
Nadere informatieDEEL 5: Implementatietips voor de schoolleider en de leerkracht
Excellente gespreksvoering met excellente leerlingen DEEL 5: Implementatietips voor de schoolleider en de leerkracht Deze uitgave maakt onderdeel uit van het product Excellente gespreksvoering met excellente
Nadere informatieKWALITEITSKAART. Scan opbrengstgericht besturen. Opbrengstgericht werken vraagt om opbrengstgericht besturen. Waarom deze scan?
KWALITEITSKAART Opbrengstgericht werken PO Opbrengstgericht werken vraagt om opbrengstgericht besturen Opbrengstgericht werken (OGW) is het systematisch en doelgericht werken aan het maximaliseren van
Nadere informatieInterventieperiode november februari groep 1 tot en met 5. Mariët Förrer
Interventieperiode november februari groep 1 tot en met 5 Mariët Förrer November - februari Doelen en accenten per groep Rol van intern begeleider / taalcoördinator IB en TC ook in deze periode Bewaken
Nadere informatieopbrengstgericht werken in en door de sectie Scan voor de sectie
opbrengstgericht werken in en door de sectie Scan voor de sectie APS en KPC-groep Colofon Deze uitgave maakt onderdeel uit van de publicatie Opbrengstgericht werkin in en door de sectie. Deze publicatie
Nadere informatieCURSUSSEN LEERLINGENZORG
CURSUSSEN LEERLINGENZORG De cursus bestaat uit 3 groepsbijeenkomsten en één praktijkopdracht. In de cursus zullen de uitgangspunten van het protocol ERWD voor de groepen 1 en 2 behandeld worden. Verder
Nadere informatieInhoud. Inleiding 7. Hoofdstuk 1 Goed rekenonderwijs met het team 12
Inhoud Inleiding 7 Hoofdstuk 1 Goed rekenonderwijs met het team 12 1.1 Zes kenmerken 14 1.2 Rolverdeling 15 1.3 Kenmerk 1: doelgericht onderwijs 18 1.3.1 Visie en doelen 21 1.3.2 Meten van doelen 24 1.3.3
Nadere informatieSCHAKELKLASSEN EN EFFECTIEF LEESONDERWIJS
SCHAKELKLASSEN EN EFFECTIEF LEESONDERWIJS Dr. Kees Vernooy (CPS) Den Haag, 15 juni 2006 Michelangelo Het grootste gevaar voor de meeste van ons is niet dat ons doel te hoog is en we het daardoor niet zullen
Nadere informatiePlanmatig werken in groep 1&2 Werken met groepsplannen. Lunteren, maart 2011 Yvonne Leenders & Mariët Förrer
Planmatig werken in groep 1&2 Werken met groepsplannen Lunteren, maart 2011 Yvonne Leenders & Mariët Förrer Masterclass Waarom, waarvoor, hoe? Verdieping m.b.t. taalontwikkeling en werken met groepsplannen
Nadere informatieKWALITEITSKAART. Doelen en resultaten. Voortgezet technisch lezen
KWALITEITSKAART Voortgezet technisch lezen Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteitskaart Opbrengstgericht Werken zijn te vinden op www.schoolaanzet.nl. Deze website
Nadere informatieEffectief leesonderwijs
Effectief leesonderwijs Het CPS heeft in de afgelopen jaren een aantal projecten op het gebied van lezen ontwikkeld en uitgevoerd. Deze projecten zijn in te zetten in de schakelklassen en met name bij
Nadere informatieConsolideren en innoveren. Lunteren 27 maart 2013. Voorstellen. Terugblik 2006-2007. Doel workshop. Stand van zaken 2013. Stand van zaken 2006
Voorstellen Consolideren en innoveren. Lunteren 27 maart 2013 Enschede en Oldenzaal: 41 basisscholen en 2 speciale basisscholen. (9500 leerlingen) Openbaar, christelijk, islamitisch en algemeen-neutraal
Nadere informatieConferenties en trainingen 2015 Primair onderwijs
CPS Academie Conferenties en trainingen 2015 Primair onderwijs Meer informatie en aanmelden: www.cps.nl/academie Conferenties en trainingen 2015 Primair onderwijs Excellente leraar 05-02-15 Effectief gedrag
Nadere informatieINHOUDSOPGAVE 2 VOORWOORD EN INLEIDING 3 DOELEN VAN HET ONDERWIJS 4 RESULTATEN VAN HET ONDERWIJS 5 SCORE EINDTOETS 6 UITSTROOM NAAR VO 7
INHOUDSOPGAVE 2 VOORWOORD EN INLEIDING 3 DOELEN VAN HET ONDERWIJS 4 RESULTATEN VAN HET ONDERWIJS 5 SCORE EINDTOETS 6 UITSTROOM NAAR VO 7 CONCLUSIE EN VOORUITBLIK 8 Dit is het jaarverslag 2017-2018 van
Nadere informatieDe scholen zijn aan zet Tussenrapportage programma School aan Zet
De scholen zijn aan zet Tussenrapportage programma School aan Zet september 2012 Tussenrapportage Programma School aan Zet september 2012 Inleiding Elk schoolteam staat voor de uitdaging om het onderwijs
Nadere informatieDEEL 4: Suggesties verrijkingsmateriaal voor de leerkracht
Excellente gespreksvoering met excellente leerlingen DEEL 4: Suggesties verrijkingsmateriaal voor de leerkracht Deze uitgave maakt onderdeel uit van het product Excellente gespreksvoering met excellente
Nadere informatieAlleen indien noodzakelijk, zo laat mogelijk inzetten. Na inzet van deskundigen basisleerlijn maatschappelijke relevante leerstof
Doel van deze workshop. Hoe verwerk ik de toetsgegevens in een datamuur op schoolniveau en in een datamuur op sniveau? Datamuur en Groepsplan Ad Kappen Hoe vertaal ik de datamuur in een plan op schoolniveau
Nadere informatieConferentie: 23 mei 2012. Wat levert het op? Opbrengsten van opbrengstgericht werken voor leerlingen, de school en u. Overzicht workshops
Conferentie: 23 mei 2012 Wat levert het op? Opbrengsten van opbrengstgericht werken voor leerlingen, de school en u Overzicht workshops Workshops Workshopleider Organisatie Titel workshop 1. Dr. Margot
Nadere informatieKWALITEITSKAART. 1-Zorgroute. Opbrengstgericht werken
KWALITEITSKAART Opbrengstgericht werken PO Deze kaart biedt een aantal indicatoren om bij de uitvoering van de stappen uit 1-zorgroute op groepsniveau en op schoolniveau de kwaliteit te monitoren en te
Nadere informatieSchoolbeleid: Zo doen wij dat! Marianne Espeldoorn
Schoolbeleid: Zo doen wij dat! 11-12-2013 Marianne Espeldoorn Deze presentatie Doel: - Verschillende mogelijkheden verkennen om het rekenbeleid in de school op een compacte en aansprekende manier vorm
Nadere informatieAutomatiseren in de rekenles: Wat je moet weten
Automatiseren in de rekenles: Wat je moet weten Er is veel aandacht voor het verbeteren van basisvaardigheden rekenen. Terecht, want deze vaardigheden zijn onmisbaar voor het succes van kinderen in andere
Nadere informatieMasterplan ERWD. Differentiëren in subgroepen 10 december Arlette Buter
Masterplan ERWD Differentiëren in subgroepen 10 december 2014 Arlette Buter Arlette Buter info@rekenadviesbuter.nl 1 Inhoud Differentiëren in subgroepen: lesgeven op spoor 2 - Welke kennis is er nodig
Nadere informatieWerken aan kwaliteit oog voor onderwijs in de 21e eeuw
inspireren motiveren realiseren Werken aan kwaliteit oog voor onderwijs in de 21e eeuw primair onderwijs Klassewijzer BV Lageweg 14c 9698 BN Wedde T 0597-464483 www.klassewijzer.nl info@klassewijzer.nl
Nadere informatie23/3/17. Twitter mee
23/3/17 Twitter mee via @Voion_AenOfonds 23/3/17 Programma 17.00 17.25 uur Introductie door Martin Jan de Jong (College van Bestuur Greijdanus College) Resultaten enquête over onderwijstijd (Jack de Bruin,
Nadere informatieConferentie Wiskunde conferentie vmbo en havo/vwo onderbouw op 28 januari 2016
Conferentie Wiskunde conferentie vmbo en havo/vwo onderbouw op 28 januari 2016 Beschrijvingen lezing en werkgroepen LEZING De Big Data van Marktplaats Door: Wiggert Loonstra Hoe gebruikersstatistieken
Nadere informatieSchooljaarplan 2015-2016 Koning Willem-Alexander
Schooljaarplan -2016 Koning Willem-Alexander 1 e kolom: (S.)ignaal, (M.)eetbaar, (A.)cceptabel, 2 e kolom (R.)ealisatie, (T.)ijd Onderwerp (S.M.A.) Datum agendapunt (R.T.) Klaar? (T) Borging VCPO-NG scholen
Nadere informatieStudiedag Opbrengstgericht en handelingsgericht werken Ad Kappen
Studiedag Opbrengstgericht en handelingsgericht werken 26-11-2010. Ad Kappen voorstellen Steunpunt Onderwijszorg Enschede 41 basisscholen en 2 speciale basisscholen. (9500 leerlingen) Openbaar, christelijk,
Nadere informatieSpeciale school voor basisonderwijs. Leren met je hoofd, hart en handen op De Dolfijn
Speciale school voor basisonderwijs Leren met je hoofd, hart en handen op De Dolfijn Er samen met leerlingen, ouders en collega s voor zorgen dat leerlingen de doelen halen die zij zichzelf hebben gesteld.
Nadere informatieDIFFERENTIATIE op Leesontwikkeling Vaardigheden van de leerkracht
DIFFERENTIATIE op Leesontwikkeling Vaardigheden van de leerkracht Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteitskaart zijn te vinden op www.taalpilots.nl en www.rekenpilots.nl.
Nadere informatieTaal-, lees- en rekenverbetertrajecten in het basisonderwijs
Taal-, lees- en rekenverbetertrajecten in het basisonderwijs Monitor schooljaar 2008/2009 Samenvatting van de resultaten Marijke van Vijfeijken Ed Smeets Tamara van Schilt-Mol Menno Wester Taal-, lees-
Nadere informatiePAL Student als Persoon lijk Assistent van Leraren. Voor vmbo, havo en vwo
PAL Student als Persoon lijk Assistent van Leraren Voor vmbo, havo en vwo 3 Student als Persoonlijk Assistent van Leraren voor vmbo, havo en vwo is een initiatief van Platform Bèta Techniek, Sectorbestuur
Nadere informatieTaalconferentie Hoera! Lezen. In gesprek met de inspectie. Programma. Uw beeld. Marja de Boer
Taalconferentie Hoera! Lezen Kansen en uitdagingen voor begrijpend lezen In gesprek met de inspectie Marja de Boer Programma Hoe beoordeelt de inspectie kwaliteit onderwijs BL? Uw beeld Een aantal misvattingen
Nadere informatieRol van de interne begeleider in effectief leesonderwijs (basisonderwijs)
36 Bijlage 5 Rol van de interne begeleider in effectief leesonderwijs (basisonderwijs) De schoolleider en de interne begeleider geven samen leiding aan het borgen van het leesonderwijs. Beiden hebben hierin
Nadere informatieLerende leraren en de rol van de schoolleiding (1)
Lerende en de rol van de schoolleiding (1) Het versterken van de onderwijskwaliteit door het professionaliseren van Gert Gelderblom is senior onderwijsadviseur schoolverbetering. Voor contact: gert.gelderblom@expertis.nl
Nadere informatieDr. Mieke van Groenestijn 1
; Conferentie Steunpunt Protocol vo Protocol - VO Mieke van Groenestijn emeritus Lector Gecijferdheid, Hogeschool Utrecht projectleider Conferentie Steunpunt T&R,9 december 2013 Rekenen in vo Probleemoplossend
Nadere informatieOpbrengstgericht werken (OGW)
Opbrengstgericht werken (OGW) Ouderbetrokkenheid en participatie Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteits Opbrengstgericht Werken Ouderbetrokkenheid en participatie
Nadere informatieWorkshop. Aanleiding van de projectaanvraag Uitgangspunten van de activiteiten Opbouw van de website Ervaringen uit de pilots Aan de slag!
Workshop Aanleiding van de projectaanvraag Uitgangspunten van de activiteiten Opbouw van de website Ervaringen uit de pilots Aan de slag! Aanleiding Passende Perspectieven Rekenen Niet alle leerlingen
Nadere informatie2. Waar staat de school voor?
2. Waar staat de school voor? Missie en Visie Het Rondeel gaat uit van de Wet op het Basisonderwijs. Het onderwijs omvat de kerndoelen en vakgebieden die daarin zijn voorgeschreven. Daarnaast zijn ook
Nadere informatieProjectbureau Kwaliteit PO-Raad Postbus 85246 Bezuidenhoutseweg 161 85246 AE Utrecht 2594 AG Den Haag Tel. 030-400940 info@schoolaanzet.
MASTERCLASSES 2010 Voor ondersteuners/adviseurs Gericht op de verbetertrajecten Taal/Lezen en Rekenen Colofon Projectbureau Kwaliteit PO-Raad EDventure Postbus 85246 Bezuidenhoutseweg 161 85246 AE Utrecht
Nadere informatieReferentieniveaus en VVE: wat moet je ermee?
Referentieniveaus en VVE: wat moet je ermee? 20 november 2012 Els Loman en Aafke Bouwman 2 Inhoud workshop 1. Waarom Referentieniveaus? 2. Wat zijn Referentieniveaus? 3. Wat zijn de actuele ontwikkelingen?
Nadere informatieKRACHT IN BEELD. Professionalisering met Video Coaching
KRACHT IN BEELD Professionalisering met Video Coaching Geelen Communicatie organiseert in samenwerking met de ROC-Academie Midden Nederland de conferentie Kracht in Beeld Video is een krachtig reflectiemiddel,
Nadere informatieHANDREIKING. Overzichten van toetsresultaten: Dotcomschool. Dwarsdoorsnede. Opbrengstgericht werken
HANDREIKING Opbrengstgericht werken Overzichten van toetsresultaten: Dotcomschool PO Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteitskaart Opbrengstgericht Werken zijn te
Nadere informatieDeze brochure is een uitgave van het Programmabureau Onderwijs Bewijs in samenwerking met het Ministerie van OCW.
Deze brochure is een uitgave van het Programmabureau Onderwijs Bewijs in samenwerking met het Ministerie van OCW. Programmabureau Onderwijs Bewijs Agentschap NL Postbus 93144 2509 AC Den Haag onderwijsbewijs@agentschapnl.nl
Nadere informatieINHOUDSOPGAVE 2 VOORWOORD EN INLEIDING 3 DOELEN VAN HET ONDERWIJS 4 RESULTATEN VAN HET ONDERWIJS 5 SCORE EINDTOETS 6 UITSTROOM NAAR VO 7
INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE 2 VOORWOORD EN INLEIDING 3 DOELEN VAN HET ONDERWIJS 4 RESULTATEN VAN HET ONDERWIJS 5 SCORE EINDTOETS 6 UITSTROOM NAAR VO 7 CONCLUSIE EN VOORUITBLIK 8 2 VOORWOORD EN INLEIDING
Nadere informatieHet gebruik van het Utrechts Taalcurriculum
Het gebruik van het Utrechts Taalcurriculum In dit stuk vindt u informatie en instrumenten voor leraren/docenten, Ib-ers, taalcoördinatoren, directeuren en managers om het curriculum in te zetten voor
Nadere informatiePeer review in de praktijk
Rotterdam, maart 2013 Gwen de Bruin Susan van Geel Karel Kans Inhoudsopgave Inleiding Vormen van peer review Wat is er nodig om te starten met peer review? Wat levert peer review op? Succesfactoren Inleiding
Nadere informatieOpbrengstgericht werken (OGW)
Opbrengstgericht werken (OGW) Gebruik maken van toetsresultaten; voorwaarden op groeps-, school- en bestuursniveau Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs zoals deze Kwaliteits Opbrengstgericht
Nadere informatieKWALITEITSKAART. Bibliotheek op school. Taal / lezen / rekenen
KWALITEITSKAART Taal / lezen / rekenen PO Kinderen die graag lezen, gaan meer lezen. Kinderen die meer lezen, gaan beter lezen. Kinderen die beter lezen gaan beter leren. Leesbevordering is daarom een
Nadere informatie19-9-2011. Het geheim van opbrengstgericht werken ontrafeld
Het geheim van opbrengstgericht werken ontrafeld 1 Stroomstoot helpt bij rekenen LONDEN - Een stroomstoot door de hersenen kan ervoor zorgen dat het maken van sommen tot zes maanden lang een stuk beter
Nadere informatieopbrengstgericht werken in en door de sectie Afspraken maken in de sectie over de manier van opbrengstgericht werken in de klas
opbrengstgericht werken in en door de sectie Afspraken maken in de sectie over de manier van opbrengstgericht werken in de klas APS en KPC-groep Colofon Deze uitgave maakt onderdeel uit van de publicatie
Nadere informatieWerkplaats Speciaal Basisonderwijs Samen werken aan de kwaliteitsverbetering van een nieuwe onderwijssoort
Werkplaats Speciaal Basisonderwijs Samen werken aan de kwaliteitsverbetering van een nieuwe onderwijssoort Roger Meijer Inhoudsopgave Pagina Voorwoord 5 Marja van Bijsterveldt-Vliegenthart, minister van
Nadere informatieCHECKLIST VO VOOR OVERGANG VAN PO NAAR VO
AANSLUITING PO-VO AFSLUITING EN START CHECKLIST VO VOOR OVERGANG VAN PO NAAR VO Leerlingen hebben er recht op dat hun schoolloopbaan zo soepel mogelijk verloopt. De overgang van het PO (inclusief het speciaal
Nadere informatieSamenvatting. De lat omhoog. 2012, 2013 en 2014. Technisch- en Begrijpend lezen. Woordenschat. Spelling. Rekenen
1 Samenvatting De lat omhoog 2012, 2013 en 2014 Technisch- en Begrijpend lezen Woordenschat Spelling Rekenen 2 Inleiding Voor het derde achtereenvolgende jaar zijn de onderwijsopbrengsten van de Cito-lovs
Nadere informatieNieuwsbegrip Masterclasses Verbeter het begrijpend leesonderwijs op uw school
Nieuwsbegrip Masterclasses Verbeter het begrijpend leesonderwijs op uw school Wat is nu eigenlijk goed begrijpend leesonderwijs? Hoe ga ik om met verschillende leesniveaus? En hoe model ik begrijpend lezen
Nadere informatieOranje Nassau is een vindplaatsschool voor wetenschap en techniek.
Oranje Nassau is een vindplaatsschool voor wetenschap en techniek. Het schooljaar is nu bijna voorbij. Afgelopen jaar was voor de Oranje Nassau een bijzonder jaar, ze zijn namelijk vindplaatsschool geworden!
Nadere informatieopbrengstgericht werken in en door de sectie Doelen stellen en succescriteria formuleren voor leerlingen Informatie over doelen en succescriteria
opbrengstgericht werken in en door de sectie Doelen stellen en succescriteria formuleren voor leerlingen Informatie over doelen en succescriteria APS en KPC-groep Colofon Deze uitgave maakt onderdeel uit
Nadere informatie8-10-2015. Nationaal congres Taal en Lezen. 15 oktober 2015 Toetsen. Contactgegevens
Nationaal congres Taal en Lezen 15 oktober 2015 Toetsen WWW.CPS.NL Contactgegevens Willem Rosier w.rosier@cps.nl 06 55 898 653 Wat betekent dit voor het meten van de 21ste eeuwse taalvaardigheden? We hebben
Nadere informatieEtalage conferentie 7 februari 2013. Op weg naar succes! Lydia van Deelen Meeng, managing consultant CPS
Etalage conferentie 7 februari 2013 Op weg naar succes! Lydia van Deelen Meeng, managing consultant CPS Op weg naar succes! Van de theorie naar de praktijk. Opbrengstgericht werken en de referentieniveaus.
Nadere informatieDe Referentieniveaus Taal. BAVO Eemlanden 14 maart 2012
De Referentieniveaus Taal BAVO Eemlanden 14 maart 2012 2 Wat komt aan de orde? Aanleiding tot de referentieniveaus Wat zijn referentieniveaus? Status en ontwikkelingen rond de referentieniveaus Referentieniveaus
Nadere informatieDoorlopende leerlijnen taal: ervaringen met 3 scholen
Ronde 5 Bert de Vos APS, Utrecht Contact: b.devos@aps.nl Doorlopende leerlijnen taal: ervaringen met 3 scholen 1. Over de drempels met taal Het rapport Over de drempels met taal is al ruim een jaar oud.
Nadere informatieAdvies aan staatssecretaris Dijksma over. Referentieniveaus taal en rekenen
Advies aan staatssecretaris Dijksma over Referentieniveaus taal en rekenen Utrecht, december 2008 Advies Staatssecretaris Dijksma referentieniveaus taal en rekenen Geachte mevrouw Dijksma, In uw brief
Nadere informatieVarrolaan 60 Postbus 85246 3508 AE Utrecht Telefoon: 030 3100 933 Website: www.poraad.nl E-mail: info@poraad.nl OPBRENGST
Varrolaan 60 Postbus 85246 3508 AE Utrecht Telefoon: 030 3100 933 Website: www.poraad.nl E-mail: info@poraad.nl OPBRENGST Op opbrengsten gericht Resultaten subsidietrajecten PO-Raad 2008-2012 011291_POR_Kaft_210x298-5mm.indd
Nadere informatieOnderwijs in een combinatiegroep
KWALITEITSKAART Organisatie Onderwijs in een combinatiegroep PO Praktische handvatten voor het taallees- en rekenonderwijs en opbrengstgericht werken zoals deze kwaliteitskaart zijn te vinden op www.schoolaanzet.nl.
Nadere informatieWorkshop Verbeteren van hun leesonderwijs
Workshop Verbeteren van hun leesonderwijs SLO Conferentie doorlopende leerlijnen taal en rekenen, de referentieniveaus in de praktijk 10 november 2010 Programma Welkom Effectief leesonderwijs Keuze en
Nadere informatieBasisondersteuning op orde. Rekenproblemen en Dyscalculie
Basisondersteuning op orde Rekenproblemen en Dyscalculie Inhoudsopgave: Waarom pagina 3 Wie en wanneer pagina 4 Wat pagina 4 Werkwijze: Stap 1 Intake pagina 4 Stap 2 Verzamelen pagina 5 Stap 3 Analyse
Nadere informatieOpbrengstgericht werken aan leren leren
Opbrengstgericht werken aan leren leren leerkrachtvaardigheden leren leren CED-Groep en Landelijk Expertise Centrum Speciaal Onderwijs lecso Colofon Deze uitgave maakt onderdeel uit van de publicatie Opbrengstgericht
Nadere informatieRAPPORT VAN BEVINDINGEN. Tussentijds kwaliteitsonderzoek bij. obs Over de Brug, Rosmolenstraat
RAPPORT VAN BEVINDINGEN Tussentijds kwaliteitsonderzoek bij obs Over de Brug, Rosmolenstraat Plaats : Zaandam BRIN-nummer : 18ZV Onderzoeksnummer : 121909 Datum schoolbezoek : 7 maart 2011 Rapport vastgesteld
Nadere informatieOpbrengstgericht taalonderwijs
Opbrengstgericht taalonderwijs De leergang Opbrengstgericht taalonderwijs heeft tot doel leraren en intern begeleiders toe te rusten met kennis, inzichten en vaardigheden op het gebied van lees-/taalonderwijs
Nadere informatie