Erfgoededucatie. Geschiedenis van dichtbij
|
|
- Alexander de Meyer
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Basis Onderwijs
2
3 Erfgoededucatie Geschiedenis van dichtbij Het Historisch Centrum Leeuwarden (HCL) wil de geschiedenis van Leeuwarden voor de toekomst bewaren en aan iedereen laten zien. Deze missie vormt het uitgangspunt bij het ontwikkelen van educatieve projecten voor het onderwijs. Het HCL wil leerlingen in aanraking laten komen met het cultureel erfgoed van Leeuwarden, om hen kennis en inzicht te laten verkrijgen over hun eigen omgeving. De kern van omgevingsonderwijs of erfgoed educatie is: er op uit. Op deze manier leren leerlingen anders te kijken naar op het oog alledaagse dingen om hen heen. Ze zien in dat het tegenwoordige Leeuwarden het resultaat is van personen, verschijnselen, gebeurtenissen en ontwikkelingen uit het verleden. Het kennismaken met cultureel erfgoed helpt leerlingen begrijpen wie ze zijn, waar ze wonen en dat ze deel uitmaken van de geschiedenis. De educatieve projecten van het HCL sluiten aan bij de stof die in lesmethodes wordt behandeld. Sommige projecten zijn lesstof vervangend en daardoor tijdbesparend, andere fungeren meer als lokale illustratie van de algemene Nederlandse geschiedenis in het schoolboek. Alle projecten hebben gemeen dat ze de Leeuwarder geschiedenis van dichtbij laten zien en beleven.
4 Programma s Groep Project Onderwerp 5-6 Ondersteboven van Middeleeuwen de Oldehove 5-6 De leeuw van Middeleeuwen Leeuwarden 5-6 Op stap mei Hidde Overgrooten Hiske moeders tijd 6-8 De wereld onder de Archeologie Oldehove 7-8 Leeuwarden in de Gouden Eeuw Gouden Eeuw 7-8 Stadswandelingen Diverse met MP3 tijdvakken
5 Ondersteboven van de Oldehove Doelgroep Groep 5-6 Leergebied Geschiedenis: terpentijd, middeleeuwen en omgevingsonderwijs. Onderwerpen Archeologie; terpen; Middelzee; Friezen; christendom; opkomst en ontwikkeling van steden; bouw van kathedralen. Duur 2 uur Vorm - HCL: powerpointpresentatie en bezoek Schatkamer. - Oldehove: beklimmen en speurtocht. Kosten 1,- per leerling Tip Voor groepen 5-6 is er een aanvulling op dit project: de multimediavoorstelling De Gouden Tor van het Natuurmuseum Fryslân. Tja, daar staat ie dan: een beetje scheef, een beetje krom en ook nog niet eens af. Maar het is wel een echt symbool van Leeuwarden: de Oldehove! Ook toeristen kennen de toren goed. Want als ze een ansichtkaart vanuit Leeuwarden versturen, is de kans groot dat de Oldehove erop staat. Maar, hoe komt het nou eigenlijk dat de Oldehove er zo raar uitziet? En waarom staat de toren zo alleen op een heel groot plein? Hierover komen de leerlingen van alles te weten tijdens een boeiend educatief programma, waarbij de Middeleeuwen centraal staan. Ondersteboven van de Oldehove begint in het Historisch Centrum Leeuwarden (HCL). Met behulp van een powerpointpresentatie wordt ingegaan op de bouwgeschiedenis van de Oldehove ( ). En op het feit dat deze toren ooit onderdeel is geweest van een groter, maar mislukt plan: het bouwen van een kathedraal. Tevens wordt de ontwikkeling van de stad Leeuwarden getoond met behulp van historische kaarten en plattegronden. De leerlingen zien hoe een klein terpdorpje aan de voormalige Middelzee veranderd in een grote provinciehoofdstad. Er wordt een bezoek gebracht aan de Schatkamer in het depot, waar verschillende historische documenten en voorwerpen met betrekking tot de Oldehove worden bekeken. Tijdens het beklimmen van de Oldehove wordt een speurtocht gedaan, waarmee de leerlingen antwoorden vinden op vragen over het middeleeuwse bouwproces.
6 De leeuw van Leeuwarden Met stads- en familiewapens wordt uitgebeeld wat of wie je bent. In het wapen van Leeuwarden staat een leeuw. Dat lijkt heel logisch, gezien de naam van de stad. Maar tijdens een bezoek aan het Historisch Centrum Leeuwarden (HCL) wordt duidelijk dat de leeuw heel ergens anders vandaan komt. De Leeuw van Leeuwarden is een gevarieerd luister- en doeprogramma over middeleeuwse heraldiek in Friesland in het algemeen en Leeuwarden in het bijzonder. Tijdens een powerpointpresentatie wordt antwoord gegeven op diverse vragen. Hoe en wanneer zijn stads- en familiewapens ontstaan? En waar werden ze voor gebruikt? Ook wordt er een kijkje genomen in de Schatkamer van het HCL, waar prachtige voorbeelden van wapens worden bewaard. Bijzondere dingen van honderden jaren oud, zoals charters van perkament met zegels en wapenboeken van Friese adellijke families. Maar ook gewone dingen, zoals de Leeuwarder Courant van vandaag met het wapen van Friesland op de voorkant. Er worden oorkondes ingevuld: leerlingen schrijven met een ganzenveer en leren hoe een rood lakzegel met wapen wordt gemaakt. Tijdens een speurtocht door de binnenstad wordt gezocht naar gevelstenen, waarop wapens staan en wordt de betekenis hiervan verklaard. Als afronding gaan de leerlingen, met alles wat ze tijdens dit project hebben geleerd, op school een eigen familiewapen ontwerpen. Doelgroep Groep 5-6 Leergebied Geschiedenis: middeleeuwen en omgevingsonderwijs. Tekenen. Onderwerpen Heraldiek; stadswapens; familiewapens; gevelstenen; riddertijd; Friese adel; kastelen; monniken; charters; perkament; lakzegels; schrijven met ganzenveren; opkomst van steden. Duur 2-4 uur Vorm - HCL: powerpointpresentatie, schrijven met ganzenveer, lakzegel maken en bezoek Schatkamer. - Grote Kerkstraat en omgeving: speurtocht. - Facultatief: op school een eigen (familie-)wapen ontwerpen. Kosten 1,- per leerling
7 Op stap mei Hidde en Hiske Doelgroep Groep 5-6 Leergebied - Geschiedenis: overgrootmoeders tijd (1900) en omgevingsonderwijs. - Rekenen, tekenen, zingen, taal en Fries. Onderwerpen Wonen; werken; school; spelen; vervoer; winkels; huishouden; kleding; voedsel. Duur 6-9 uur Vorm - School: leskoffer met voorbereidings- en verwerkingsmateriaal (keuze in Nederlands- en Friestalig). - Museum de Grutterswinkel: rondleiding en activiteitencircuit (incl. limonade). Kosten 2,50 per leerling Tips - Dit project sluit aan bij een biologieles uit 1900 in het weeshuisschooltje van het Natuurmuseum Fryslân. - Op stap mei Hidde en Hiske is op diverse locaties in Friesland beschikbaar. (zie: Centraal in dit project staat het voorleesverhaal van de Leeuwarder arbeiderskinderen Hidde en Hiske uit Aan de hand van deze 2 leeftijdsgenootjes maken leerlingen van nu kennis met het dagelijkse leven in hun eigen omgeving, zoals dat 100 jaar geleden is geweest. Ze komen in aanraking met thema s als wonen, werken, school, spelen, vervoer, winkels, huishouden, kleding en voedsel. In de voorbereidingsles op school krijgen de leerlingen het eerste deel van het verhaal in het Nederlands of het Fries te horen. Ze maken kennis met de familie van Hidde en Hiske en het dagelijks leven in hun huisje in de - inmiddels verdwenen - arbeidersbuurt De Boterhoek te Leeuwarden. Voor de daarop volgende opdrachten wordt gebruikt gemaakt van divers materiaal uit een leskoffer. Tijdens een bezoek aan Museum de Grutterswinkel beleven de leerlingen het geleerde in het echt. Het museum is namelijk een historisch ingerichte winkel met woonhuis daterend uit Na een rondleiding door het gebouw, gaan de leerlingen in een activiteitencircuit aan de slag met oude voorwerpen die Hidde en Hiske in het voorleesverhaal ook hebben gebruikt. Ze malen koffie, kopen snoepjes, schrijven op een leitje, wassen met teil en wasbord en er wordt een ouderwetse schoolfoto van de leerlingen gemaakt. In de verwerkingsles terug op school komt het tweede deel van het voorleesverhaal met bijbehorende opdrachten aan de orde. Op stap mei Hidde en Hiske. Jong yn 1910 is een samenwerkingsproject van Historisch Centrum Leeuwarden, Museum de Grutterswinkel en Museumfederatie Fryslân.
8 De wereld onder de Oldehove In de periode vonden er archeologische opgravingen plaats op het Oldehoofsterkerkhof. Op deze plek is de geschiedenis van Leeuwarden begonnen, want hier was rond 100 na Chr. voor het eerst sprake van bewoning op een terp aan de voormalige Middelzee. Het onderzoek behoort tot de grootste archeologische terpopgravingen die ooit in Noord-Nederland zijn verricht. De vondsten hebben niet alleen nieuwe kennis opgeleverd over Leeuwarden, maar ook over de terpentijd en de vroege Middeleeuwen in het algemeen. In het Historisch Centrum Leeuwarden (HCL) is hierover een tijdelijke tentoonstelling ingericht met de titel De wereld onder de Oldehove. Het educatieve project is een gevarieerd kijk, luister, voel en doe programma, waarmee leerlingen kennismaken met de vroegste geschiedenis van Leeuwarden. Het project start met een powerpointpresentatie. Met behulp van fictieve leeftijdgenootjes uit het verleden wordt ingegaan op de historische context van de archeologische vondsten. Vervolgens worden de objecten in de tentoonstelling in het echt bekeken. Het project wordt afgesloten met een workshop rondom 2 vondsten: het maken van een Romeinse mantelspeld (fibula) en het spelen van een middeleeuws bikkelspel. Er bestaat de mogelijkheid om een echte archeoloog als gastspreker uit te nodigen, die bij de opgravingen in Leeuwarden betrokken is geweest. Deze gastspreker kan na afloop van het bezoek aan het HCL op school uitgenodigd worden. Ook kan een gedeelte van het HCL programma door de archeoloog gedaan worden. Doelgroep Groep 6-8 Leergebied Geschiedenis: terpentijd, Romeinen, Friezen, vroege Middeleeuwen, Christendom en omgevingsonderwijs. Onderwerpen Archeologie Duur - 2 uur - Tot september 2010 Vorm - HCL: powerpointpresentatie, bezoek tentoonstelling, een Romeinse fibula maken en een middeleeuws bikkelspel spelen. - Extra in HCL of op school: archeoloog als gastspreker. Kosten - 1,- per leerling. - Extra: archeoloog als gastspreker kost 45,- (onkostenvergoeding). Tip Bij de tentoonstelling is een boek verschenen De wereld onder de Oldehove. Zoektocht naar het vroegste verleden van Leeuwarden geschreven door Erwin Boers. Verkrijgbaar bij de boekhandel en bij het HCL.
9 Leeuwarden in de Gouden Eeuw Doelgroep Groep 7-8 Leergebied Geschiedenis: Gouden Eeuw en omgevingsonderwijs. Onderwerpen Stadsgezicht; werk; vervoer; wie is de baas; misdaad en straf; arm en rijk; dagelijks leven; geloof; kunst; beroemde Leeuwarders. Duur 4-6 uur Vorm - School: website en leskoffer met voorbereidingsmateriaal voor in de klas. - Binnenstad van Leeuwarden: stadswandeling met rondleiding door leerlingen. - Alternatief: de stadswandeling kan ook vervangen worden door praatjes-met-plaatjes in de klas. Kosten 25,- per leskoffer Voor leerlingen die in Friesland op school zitten, zou het zonde zijn om de Gouden Eeuw uitsluitend te behandelen met behulp van hoofdstuk zoveel uit de lesmethode. Want in de hoofdstad van de eigen provincie herinneren diverse sporen aan het glorierijke verleden, van zowel de Republiek der Verenigde Nederlanden als het gewest Friesland. Het project Leeuwarden in de Gouden Eeuw is opgebouwd rondom een speciale website: Hierop staan 40 onderwerpen vermeld, die bij 40 locaties in de binnenstad van Leeuwarden horen en die verdeeld zijn over 10 thema s: stadsgezicht; werk; vervoer; wie is de baas; misdaad en straf; arm en rijk; dagelijks leven; geloof; kunst; beroemde Leeuwarders. De bijbehorende leskoffer bevat 40 full-colour geschiedenisplaten op A3 formaat. Hierop kan een schilderij staan van een plek in de binnenstad zoals deze er tijdens de Gouden Eeuw heeft uitgezien, of een portret van een belangrijke Leeuwarder uit de Gouden Eeuw die in een bepaalde straat heeft gewoond. Elke leerling bereidt één of meerdere onderdelen van een doe-het-zelf rondleiding voor. Tijdens de stadswandeling vertellen de leerlingen op locatie over hun onderwerp. En tonen zij een geschiedenisplaat, als illustratie van hoe de situatie vroeger is geweest. Door deze wandeling krijgt de hele klas een goed beeld van de Gouden Eeuw in de eigen omgeving.
10 Stadswandelingen met MP3 Waarom staat de Oldehove scheef? Waar werd de Waag vroeger voor gebruikt? Wie was Mata Hari? Waarom staan er schelpen op de putdeksels in de Sint Jacobsstraat? Wie woonden er in het Stadhouderlijk Hof of Luilekkerland? En waar zijn de joodse kinderen gebleven? Deze en vele andere vragen worden beantwoord tijdens een wandeling door de binnenstad. De leerlingen krijgen ieder een plattegrond met wandelroute, puzzel, illustraties en tijdbalk mee. Met een MP3 speler kunnen verhalen beluisterd worden, die zijn geschreven en ingesproken door de Friese meester-verteller Mindert Wijnstra. Er is een keuze uit 2 routes: 1. Leeuwarden, een stad vol verhalen: Oldehove; Oldehoofsterkerkhof; C&A; de Waag; Naauw/Brol/Kelders; Sint Jacobsstraat; Mata Hari; Pijlsteeg (Gevelstenen); Natuurmuseum Fryslân (Weeshuis); Joodse School. 2. Leeuwarden, een vorstelijke stad: Prinsentuin; Luilekkerland; Grote of Jacobijner Kerk; Oranje- en Broodpoortje; Boshuisen Gasthuis; Oud Sint Anthonygasthuis; Hofplein (Stadhouderlijk Hof); Stadhuis; Stadhouderlijke Rijschool; Keramiekmuseum Het Princessehof (Paleis). Doelgroep Groep 7-8 Leergebied Geschiedenis: diverse tijdvakken en omgevingsonderwijs. Onderwerpen - Leeuwarden, een stad vol verhalen: diverse bezienswaardigheden. - Leeuwarden, een vorstelijke stad: het verschil tussen arm en rijk. Duur 1-1½ uur per route Vorm Stadswandeling door binnenstad van Leeuwarden, met: - MP3 speler met luisterverhalen. - Boekje met plattegrond, routebeschrijving, illustraties, tijdbalk en puzzel. Kosten Gratis (wel vooraf reserveren). Schoolklassen kunnen kosteloos MP3 spelers lenen. Ook zijn de luisterverhalen te downloaden via de websites:
11
12 Contact Reserveringen en informatie U kunt contact opnemen met: Yteke van der Vegt, educatief medewerker. Historisch Centrum Leeuwarden (HCL) Groeneweg EH Leeuwarden (058) historischcentrum@leeuwarden.nl Openingstijden Dinsdag t/m vrijdag : uur Zaterdag en zondag : uur (voor scholen is het mogelijk buiten deze tijden te reserveren). Websites Subsidie Ministerie OC&W Alle basisscholen hebben een budget voor cultuureducatie. Het ministerie van OC&W verstrekt jaarlijks aan iedere school 10,90 per leerling, om te besteden aan kunst, cultuur en erfgoed. Kijk voor meer informatie op: (bij: Regeling Versterking Cultuureducatie PO). Subsidie Provincie Fryslân De Provincie Fryslân vergoedt 50% van de kosten voor het vervoer van leerlingen naar kunst-, cultuur- en erfgoedinstellingen. Kijk voor meer informatie op: (bij: Nieuws - Vervoersregeling Friesland).
Docentenhandleiding Educatieprogramma
Docentenhandleiding Educatieprogramma Met blingbling het verleden in' horende bij de tentoonstelling Het oudste goud van de wereld. Schatten uit Varna. Primair Onderwijs groep 6 t/m 8 Inhoud Het Dordrechts
Nadere informatieKUNSTMENU DE WITT OF ORANJE. PO groep 7-8 en VO klas 1-2. Stadswandeling Het rampjaar 1672 in Leeuwarden
KUNSTMENU DE WITT OF ORANJE PO groep 7-8 en VO klas 1-2 Stadswandeling Het rampjaar 1672 in Leeuwarden 2 INHOUD INHOUD 3 PLATTEGROND 4 1. KLEIN SCHAVERNEK 14 (GEVELSTEEN TREKSCHUIT): 6 Michiel de Ruyter
Nadere informatieInleiding. Monumenten, symbolen en iconen Kindermonumentendag in Midden-Delfland Symbolen in deze tijd
Monumenten, symbolen en iconen Kindermonumentendag in Midden-Delfland 2016 Lesbrief voor de groepen 7 van de basisscholen in Midden-Delfland Deze les is de voorbereiding voor de Kindermonumentendag op
Nadere informatieOUD RHENEN - tweeentwintigste jaargang -mei no. 2 - blz. 6
OUD RHENEN - tweeentwintigste jaargang -mei 2003 - no. 2 - blz. 6 OUD RHENEN - tweeentwintigste jaargang - mei 2003 - no. 2 - blz. 7 Op stap met Jet & Jan, jong in 1910 Leerlingen van de basisschool gaan
Nadere informatieErfgoed- en cultuureducatie 2015 2016 Stadsmuseum Zoetermeer
Erfgoed- en cultuureducatie 2015 2016 Stadsmuseum Zoetermeer WIE ERGENS NAAR TOE WIL, MOET WETEN (ONTDEKKEN) WAAR HIJ VANDAAN KOMT Erfgoededucatie is omgevingsonderwijs: het leren in, van omgeving tot
Nadere informatieLesbrieven voor de basisschool Groep 6 t/m 8. Behorend bij de tentoonstelling. Anton Heyboer DE HAARLEMSE JAREN
Lesbrieven voor de basisschool Groep 6 t/m 8 Behorend bij de tentoonstelling Anton Heyboer DE HAARLEMSE JAREN 23 november 2012-19 mei 2013 Inhoudsopgave 1. Tijdelijke tentoonstelling Anton Heyboer De Haarlemse
Nadere informatieDocentenhandleiding. Het leven in een kasteel. Voor leerkrachten van groep 1 t/m 8 van het basisonderwijs
Docentenhandleiding Het leven in een kasteel Het leven in een kasteel Voor leerkrachten van groep 1 t/m 8 van het basisonderwijs Voorwoord este leerkracht, Een kasteel is meestal heel oud en er heeft zich
Nadere informatieEducatieflyer Stadsmuseum Zoetermeer
Educatieflyer 2018-2019 Stadsmuseum Zoetermeer Inleiding Met veel plezier bieden wij u het educatie-overzicht Primair Onderwijs van het Stadsmuseum Zoetermeer voor het schooljaar 2018-2019 aan. Een programma
Nadere informatieArcheologie op school. Handleiding voor de leerkracht
Archeologie op school Handleiding voor de leerkracht 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Aan de slag: verkorte handleiding 4 3. Verantwoording 5 Archeologie en erfgoededucatie 5 Kerndoelen 5 Didactisch concept
Nadere informatieDOCENT. Thema: verhalen HIER STOND EEN KASTEEL! groep 3 en 4. Stadshagen
Het thema verhalen staat voor groep 3 en 4 in het teken van de Middeleeuwen. De leerlingen ontdekken dat er vroeger een echt kasteel op de plek stond, waar nu hun woonwijk ligt. De eerste stappen tot historisch
Nadere informatieDocentenhandleiding Educatieprogramma
Docentenhandleiding Educatieprogramma Hoe, wat & waar Primair Onderwijs groep 3 t/m 6 Inhoud Het Dordrechts Museum..p.3 Algemene doelstelling programma...p.3 Aansluiting bij kerndoelen. p.3,4 Programma:Hoe,
Nadere informatieMUSEUM FLEHITE PROJECTEN VOOR PO - GROEPEN 1 T/M 8
MUSEUM FLEHITE PROJECTEN VOOR PO - GROEPEN 1 T/M 8 Museum Flehite, het stadsmuseum van Amersfoort, is al jarenlang dè aanbieder van erfgoedprojecten voor het primair onderwijs. De projecten laten leerlingen
Nadere informatieMuseumles Tureluurtje. Docentenhandleiding
Museumles Tureluurtje Docentenhandleiding September 2014 Inhoud De museumles in het kort... 3 Voorbereiding in de klas... 3 In het museum... 3 Afsluiting in de klas... 3 De museumles uitgewerkt... 4 Introductieles
Nadere informatieVOORBEREIDING DOCENTENHANDLEIDING INFORMATIE
VOORBEREIDING DOCENTENHANDLEIDING INFORMATIE 1 Utrecht, 2013 Beste docent, Wij hopen u en uw groep binnenkort te mogen verwelkomen in het Centraal Museum, waar u met de groep deelneemt aan het programma
Nadere informatieErfgoededucatie Stadsmuseum Zoetermeer in transitie
Erfgoededucatie 2017-2018 Stadsmuseum Zoetermeer in transitie Educatieflyer 2017 2018 Met veel plezier bieden wij je het educatie-overzicht Primair Onderwijs van het Stadsmuseum Zoetermeer voor het schooljaar
Nadere informatie1-Kennismaking met archeologie
UITLEG VOOR DE LEERKRACHT Deze opdracht is de start van de lessenserie. Met deze opdracht introduceert u bij de leerlingen het onderwerp op een leuke manier. U kunt het onderwerp op verschillende manieren
Nadere informatieMaand van de archeologie 2014
Met het project Maand van de archeologie plaatst de Archeologische Dienst Waasland (ADW) archeologisch erfgoed via verschillende activiteiten op een originele manier in de kijker. Bijzondere aandacht gaat
Nadere informatieAlgemene Docentenhandleiding bij de lesmaterialen over de archeologie van Vlaardingen
Algemene Docentenhandleiding bij de lesmaterialen over de archeologie van Vlaardingen Inhoudsopgave INLEIDING... 3 1 DE LESPAKKETTEN IN HET KORT... 3 2 DE OPBOUW VAN DE LESSEN... 4 3 ACHTEGRONDINFORMATIE
Nadere informatieMOERASBOS IN STADSHAGEN. Thema: natuur
DOCENT In het thema Natuur ontdekken de leerlingen van groep 7 en 8 dat er rond de jaartelling een bijzonder bos op de plek stond waar zij nu wonen. Dit moerasbos is in 2000 opgegraven door archeologen.
Nadere informatieNieuwsbrief 1 maart 2012
Nieuwsbrief 1 maart 2012 De Heemshof Het gebied rond De Heemshof in Heemskerk wordt bedreigd door nieuwbouwplannen van de gemeente. Op verzoek van Lambert Koppers, eigenaar van De Heemshof en deelnemer
Nadere informatieMentor Datum Groep Aantal lln
Lesvoorbereidingsformulier Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Pabo Eindhoven Bron: Didactisch model van Gelder Student(e) Klas Stageschool Plaats Rachel van der Pijl P14EhvADT De Springplank. Eindhoven
Nadere informatieOntdek het verborgen verleden van Schokland
Ontdek het verborgen verleden van Schokland Methodelink bij het lespakket Archeoroute Schokland De culturen en landschappen op Schokland vormen een veelzijdig onderwerp voor uw les in de groepen 6, 7 en
Nadere informatieReizen in de tijd Leren van de plek waar je opgroeit. Leeswijzer bij www.reizenindetijd.nl KUNSTHUIS
Leeswijzer bij www.reizenindetijd.nl Reizen in de tijd Leren van de plek waar je opgroeit Reizen in de Tijd is een doorlopende leerlijn cultuuronderwijs. De activiteiten gaan over de leerlingen en de plek
Nadere informatieGa op de brug staan aan de Koningstraat en kijk in de richting van de Poortersloge. (Vandaag : Rijksarchief Brugge)
ADORNES ACHTERNA IN HET HEDENDAAGSE BRUGGE Je volgt de route van de middeleeuwse boten en bezoekt enkele historische gebouwen die vroeger en nu belangrijk waren en zijn voor Brugge. Een ommetje langs het
Nadere informatieLeerkrachtenhandleiding Peperduur
Leerkrachtenhandleiding Peperduur Geachte mevrouw/meneer, Voor u ligt de leerkrachtenhandleiding bij het onderwijsprogramma Peperduur. In deze handleiding vindt u informatie over het museumbezoek. Het
Nadere informatieSprekende Portretten
Docentenhandleiding Sprekende Portretten Sprekende Portretten Jacob Cuyp, Michiel Pompe van Slingelandt, 1649 Primair Onderwijs Groep 4 t/m 8 Inhoud Het Dordrechts Museum...p. 3 Algemene doelstelling programma..
Nadere informatieHet is een wonder! Onderwijsprogramma over de Heilig Bloedprocessie van Boxtel groep 5-6 en groep 7-8 primair onderwijs.
Het is een wonder! Onderwijsprogramma over de Heilig Bloedprocessie van Boxtel groep 5-6 en groep 7-8 primair onderwijs Beknopte versie 1 Inhoudsopgave Doelgroep... 2 Algemene leerdoelen...2 Opzet van
Nadere informatieprimair onderwijs groep 4 en 8 samen Mijn verhaal van Brabant docentenhandleiding
primair onderwijs groep 4 en 8 samen Mijn verhaal van Brabant docentenhandleiding Inhoud Een doorlopende leerlijn erfgoededucatie 3 Leerdoelen 6 Voorbereiding op het museumbezoek 7 De museumles Mijn verhaal
Nadere informatieAnimatiefilmpje voor het HCL
School: Bedrijf: Titel project: 1. De opdracht Animatiefilmpje voor het HCL Opdrachtgever De opdrachtgever is Mevrouw Y van der Vegt van het Historisch Centrum Leeuwarden. Zij is educatief medewerker en
Nadere informatieAmsterdam DNA is een project voor NT2 cursisten. Het is ontwikkeld door het Amsterdam
INTRODUCTIE is een project voor NT2 cursisten. Het is ontwikkeld door het Amsterdam Museum. In het wordt de geschiedenis verteld aan de hand van schilderijen en voorwerpen. Je gaat met de groep naar het
Nadere informatieHoe ontwikkel ik. Lezing van Ineke Strouken op 19 maart in Nieuwegein. Geachte dames en heren, Volkscultuur
Hoe ontwikkel ik Ineke Strouken een ijzersterk volkscultuurproject? Geachte dames en heren, Welkom op deze studiedag Hoe ontwikkel ik een ijzersterk volkscultuurproject. Sinds een tweetal jaren staat volkscultuur
Nadere informatieHandleiding Echt gebeurd!
Handleiding Echt gebeurd! Inhoud 1. Introductie Pag. 1 2. Echt gebeurd! lessen Pag. 1 3. Kerndoelen Pag. 2 4. Excursies, lezingen en workshops Pag. 3 5. De website Pag. 4 7. Pag. 5 1. Introductie Welkom
Nadere informatieDE RODE DRAAD VAN TWENTE
groep ERFGOEDEDUCATIE Het zinvol beleven van het erfgoed is een centraal begrip in de didactiek voor erfgoededucatie. Het werken met het erfgoed wordt gestuurd door het stellen van betekenisvolle vragen.
Nadere informatieWelkom in mijn Museum
Docentenhandleiding Educatieprogramma Welkom in mijn Museum Primair Onderwijs groep 3 en 4 Inhoud Het Dordrechts Museum p.3 Algemene doelstelling programma p.3 Aansluiting bij kerndoelen p.3,4 Programma:
Nadere informatieINHOUD DE TIJDSWINKEL. groep 3-4 HOE MENSEN IN VERSCHILLENDE TIJDEN LEVEN
ERFGOEDEDUCATIE Het zinvol beleven van het erfgoed is een centraal begrip in de didactiek voor erfgoededucatie. Het werken met het erfgoed wordt gestuurd door het stellen van betekenisvolle vragen. De
Nadere informatieKasteel Ammersoyen ligt in Ammerzoden en is 700 jaar oud! Het is een van de best bewaarde middeleeuwse kastelen in Nederland.
Kasteel Ammersoyen Kasteel Ammersoyen ligt in Ammerzoden en is 700 jaar oud! Het is een van de best bewaarde middeleeuwse kastelen in Nederland. Het kasteel werd gebouwd door de familie van Herlaer om
Nadere informatieEDUCATIE PROGRAMMA BASISONDERWIJS
EDUCATIE PROGRAMMA BASISONDERWIJS WELKOM IN HET FRANS HALS MUSEUM! Of je nou een waaghals bent, of een wijsneus, of gewoon een lachebekje, het Frans Hals Museum heeft voor ieder wat wils. Voor iedere klas
Nadere informatieAardewerken pot Vraag: hoe weet de onderzoeker hoe oud het voorwerp is?... Munten Vraag: hoe weet de onderzoeker hoe oud het voorwerp is?...
WERKBLAD 1 HET WERK VAN DE ARCHEOLOOG Kruis aan welk materiaal jij met je groepje onderzoekt. Bekijk de film en zoek het antwoord op de vraag. Aardewerken pot Vraag: hoe weet de onderzoeker hoe oud het
Nadere informatieJij als onderzoeker Docentenhandleiding Groep 4 t/m 8
Docentenhandleiding Groep 4 t/m 8 1 Utrecht, 2016 Beste docent, Wat leuk dat u met uw groep binnenkort naar Museum Catharijneconvent komt om deel te nemen aan het programma. In deze docentenhandleiding
Nadere informatieVOORTGEZET ONDERWIJS
VOORTGEZET ONDERWIJS STEDELIJK MUSEUM ALKMAAR Stedelijk Museum Alkmaar is hét geheugen van de stad Alkmaar en een vertrekpunt voor iedereen die de geschiedenis en kunst van Alkmaar en omgeving wil beleven
Nadere informatieSTOOM, MACHINES EN ARBEIDERS
ERFGOEDEDUCATIE Het zinvol beleven van het erfgoed is een centraal begrip in de didactiek voor erfgoededucatie. Het werken met het erfgoed wordt gestuurd door het stellen van betekenisvolle vragen. De
Nadere informatieHANZESTADSWANDELING ZWOLLE
HANZESTADSWANDELING ZWOLLE ROUTE 2,4 km Zwolle is één van de grotere Hanzesteden in Nederland. Met deze stadswandeling kunt u een uurtje cultuursnuiven. Ontdek de vele sporen die de Hanze heeft achtergelaten
Nadere informatieSlimmer met je geld omgaan. Lesbrief voor groep 8 en de brugklas
Slimmer met je geld omgaan Lesbrief voor groep 8 en de brugklas Inhoudsopgave 1. Historisch Museum Haarlem Inleiding 3 1.1 Leerdoelen 4 2. Lesprogramma Slimmer met je geld omgaan 5 Voorbereiding 5 Museumbezoek
Nadere informatieLesaanbod Museum Amstelland
Lesaanbod Museum Amstelland Museum Amstelland beschikt over een schat aan informatie en voorwerpen op het gebied van erfgoed, geschiedenis en aardrijkskunde. De thema s die bijvoorbeeld in het museum behandeld
Nadere informatieKasteel Ammersoyen ligt in Ammerzoden en is 700 jaar oud! Het is een van de best bewaarde middeleeuwse kastelen in Nederland.
Kasteel Ammersoyen Kasteel Ammersoyen ligt in Ammerzoden en is 700 jaar oud! Het is een van de best bewaarde middeleeuwse kastelen in Nederland. Het kasteel werd gebouwd door de familie van Herlaer om
Nadere informatieGROEP 3/4. Gids historische rondwandeling Gerdien Kleinburink
GROEP 3/4 Gids historische rondwandeling Gerdien Kleinburink INHOUD Met de leerlijn komen leerlingen van groep 1 t/m 8 in het basisonderwijs structureel in aanraking met het lokale erfgoed en de bijbehorende
Nadere informatieKoninklijke Bibliotheek van België EDUCATIEVE DIENST
Koninklijke Bibliotheek van België EDUCATIEVE DIENST INTRO No furniture so charming as books, verkondigde de Engelse schrijver Sydney Smith twee eeuwen geleden. Boeken hebben we in de Koninklijke Bibliotheek
Nadere informatiehistorischcentrumoverijssel
Met de klas... Educatief aanbod voor primair, voortgezet en beroepsonderwijs Eikenstraat 20 8021 WX Zwolle T 038 426 63 00 twitter: @HCOverijssel educatie@.nl volg ons! Met de klas... Educatie bij het
Nadere informatieJubelparkmuseum. Jubelparkmuseum. Het Jubelparkmuseum is een museum: - voor kunst - voor geschiedenis - voor archeologie
Jubelparkmuseum Het Jubelparkmuseum is in Brussel. Het Jubelparkmuseum heet zo omdat het in het Jubelpark ligt. Het Jubelparkmuseum is een van de grootste musea van België. Het is een oud museum. Leopold
Nadere informatie02 Excursie groep1-2a Zaanse uurwerkmuseum
01 Studiedagen en vakantie Volgende week donderdag begint de voorjaarsvakantie. De kinderen zijn op vrijdag 26 februari al vrij, dit is een studiedag. De kinderen worden op dinsdag 7maart weer op school
Nadere informatieFAMILIES EN KINDEREN 2012 2013 G R O E N E R U I T E R O P B L A U W P A A R D AMSTERDAM STEDELIJK MUSEUM WAT IS BEWEGING?
STEDELIJK MUSEUM FAMILIES EN KINDEREN 2012 2013 G R O E N E R U I T E R O P B L A U W P A A R D WAT IS BEWEGING? AMSTERDAM WELKOM! Het Stedelijk, Nederlands grootste museum voor moderne en hedendaagse
Nadere informatieBenutting archeologie Boxmeer Sterckwijck
Benutting archeologie Boxmeer Sterckwijck Benutting archeologie In het plangebied Sterckwijck in de gemeente Boxmeer wordt vanaf juli 2007 een zorg-, leer- en bedrijvenpark, met daarin het nieuwe Maasziekenhuis,
Nadere informatieTijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus
138 Tijdwijzer Het begin Op deze tijdbalk past niet de hele geschiedenis van de mens. Er lopen namelijk al zo n 100.000 jaar mensen rond op aarde. Eigenlijk zou er dus nog 95.000 jaar bij moeten op de
Nadere informatieMijn Mokum is een project voor NT2 cursisten. Het is gemaakt door het Amsterdam Museum.
2 INTRODUCTIE is een project voor NT2 cursisten. Het is gemaakt door het. In het wordt de geschiedenis verteld aan de hand van schilderijen en voorwerpen. Je gaat met de groep naar het museum. In dit werkboekje
Nadere informatieVoor de ouders of verzorgers
Voor de ouders of verzorgers Dit boekje is bedoeld voor kinderen tussen drie en zes jaar. Acht kunstwerken uit de collectie oude kunst van het Centraal Museum zijn geselecteerd voor dit boekje. Deze werken
Nadere informatie1. Historisch kader ( wat was Vluchtoord, foto s-filmpjes etc) via de site: vvvuden.nl gratis
Keuzemenu onderwijs herdenken Vluchtoord Inschrijven bij tim@stichtingc.nl. 1. Historisch kader ( wat was Vluchtoord, foto s-filmpjes etc) via de site: vvvuden.nl 2. Vertaling Vluchtoord naar vluchtelingenproblematiek
Nadere informatieOnder onze voeten Schoolbezoek Min40Celsius. Lesbrief
Onder onze voeten Schoolbezoek Min40Celsius Lesbrief Lesbrief Onder onze voeten U gaat met uw klas een bezoek brengen aan Min40Celsius, aan de hand van deze lesbrief kunt het bezoek (kort) voorbereiden.
Nadere informatieTerugblik op deel twee van het Huizer Erfgoed pilotproject januari juni 2015.
Terugblik op deel twee van het Huizer Erfgoed pilotproject januari juni 2015. Doel van het project In 2015 is het tweede deel van het pilotproject door de coördinator erfgoed van de bibliotheek voortgezet.
Nadere informatieHollandse Meesters. Dit werkboekje is van:
Hollandse Meesters Dit werkboekje is van: Hallo! Je gaat binnenkort op bezoek in het museum Hermitage Amsterdam. Het woord Hermitage spreek je uit als hermitaasje. Een museum is een gebouw waarin je allerlei
Nadere informatieDAG VAN DE ARNHEMSE GESCHIEDENIS
DAG VAN DE ARNHEMSE GESCHIEDENIS 28 OKTOBER 2017 12.00 16.00 UUR PROGRAMMA BOEKJE www.dagvandearnhemsegeschiedenis.nl 2 De Maand van de Geschiedenis is het grootste historische evenement van Nederland
Nadere informatie-- Een mooie stadswandeling die u de mooie plekjes laat zien van Leeuwarden. De wandeling komt
Afstand Provincie Plaats Vertrekpunt : 8 KM : Friesland : Leeuwarden : Hoofdstation Bijzonderheden : Stadswandeling : versie januari 2018 RA = Rechtsaf LA = Linksaf RD = Rechtdoor ri. = Richting -- Een
Nadere informatieOntdekking. Dorestad teruggevonden
Dorestad teruggevonden Ontdekking Het vroegmiddeleeuwse Dorestad verdween na de negende eeuw van de kaart. Pas rond 1840 werd de stad teruggevonden, bij toeval. Kort daarna deed het RMO opgravingen en
Nadere informatieMentor Datum Groep Aantal lln
Lesvoorbereidingsformulier Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Pabo Eindhoven Bron: Didactisch model van Gelder Student(e) Klas Stageschool Plaats Dilia Couwenberg P14EhvADT t Startblok Eindhoven Mentor
Nadere informatieWie gaat dat betalen? LESPROGRAMMA: Klas 1 en 2 VMBO / MBO. Ontdek de waarde van Nederland. Belasting & Douane Museum
Ontdek de waarde van Nederland Belasting & Douane Museum LESPROGRAMMA: Wie gaat dat betalen? Klas 1 en 2 VMBO / MBO Bestemd voor leraren Klas 1 en 2 VMBO / MBO Wie gaat dat betalen? Geschikt voor klassen
Nadere informatieKijkje in de keuken NUMMER 114, 11 MAART 2016. Leeg depot, opgeruimd gevoel?
NUMMER 114, 11 MAART 2016 IN DIT NUMMER Kijkje in de keuken - lees verder Cursus Adlib voor beginners - lees verder Cursus Objecten beschrijven - lees verder Openbare lezing cultuuronderwijs - lees verder
Nadere informatieHANDLEIDING. bij de Leerlijn Erfgoededucatie Raalte voor het basisonderwijs. Op zoek naar tastbare sporen van het erfgoed in Raalte
HANDLEIDING bij de Leerlijn Erfgoededucatie Raalte voor het basisonderwijs Op zoek naar tastbare sporen van het erfgoed in Raalte INHOUD Algemeen Erfgoed van Raalte Didactiek Leerdoelen onderbouw Leerdoelen
Nadere informatielesbrief vervolgles Ulrum
lesbrief vervolgles Ulrum Terpen- en Wierdenland lesbrief Ulrum Inhoud Inleiding 3 Lesoverzicht 4 Introductie 5 Kerndoelen 6 Aansluiting bij de canon 7 Deze lesbrief is ontwikkeld door erfgoedjuf Dineke
Nadere informatieVooraf Voorafgaand hebben de leerlingen van groep 2 de KunstKabinetles 2.8 Zet ze eens anders neer klassikaal gekregen en uitgevoerd.
De barones Groep 2 Leerkrachtenblad Vooraf Voorafgaand hebben de leerlingen van groep 2 de KunstKabinet 2.8 Zet ze eens anders neer klassikaal gekregen en uitgevoerd. Ze hebben geleerd over de Gouden Eeuw
Nadere informatieGravin Elisabeth en de dieren
2017-2018 School en Cultuur Gravin Elisabeth en de dieren Erfgoed project voor groep 4 Ontwikkeling van het project: De Werkhoven Geschiedenis voor u Maart 2017. Copyright: Dit materiaal is bedoeld voor
Nadere informatiem se m klas op ontdekking in de Stedelijke Musea Mechelen STEDELIJKE MUSEA MECHELEN
m se m klas op ontdekking in de Stedelijke Musea Mechelen 2009 STEDELIJKE MUSEA MECHELEN w e l - kom Ook dit jaar stellen we u graag het educatieve programma van de Stedelijke Musea Mechelen voor met de
Nadere informatieSamenvatting leerlijn Cultureel Erfgoed Thema Verhalen
Groep 1-2 Project: Symbolische verhalen Twee leeuwen, een paling en een ooievaar. Dat zijn de dieren die op het stadswapen van Den Haag te zien zijn. In dit project gaan de leerlingen op onderzoek naar
Nadere informatieBijlage: Huisgenoten gezocht St. wooninitiatief Villande Apeldoorn Speurdersmenu en Schatten van Zutphen
Nieuwsbrief nummer 15 17 Mei 2016 Pagina 1 van 2 Inhoudsopgave: Algemeen: Oproep! Algemeen: Oproep! Algemeen: Gezocht Ouderraad leden. SO: Nogmaals aankondiging wisseling data handelingsplan bespreking
Nadere informatieOpwindende ontdekkingen in oud-oosterhout! Wo uter is
rcheobode Opwindende ontdekkingen in oud-oosterhout! Wo uter is archeoloog. Hij hoort bij de groep archeologen die nu aan het opgraven is in Oosterhout in het gebied Vrachelen. Daar wordt over een jaar
Nadere informatieJullie groepje gaat onderzoek doen naar de Grote of Sint Maartenkerk bij jullie in het dorp. Deze kerk staat bovenop de terp.
namen 1 a OPDRACHTKAART HALLUM - ONDERZOEK Sint Maartenkerk Jullie groepje gaat onderzoek doen naar de Grote of Sint Maartenkerk bij jullie in het dorp. Deze kerk staat bovenop de terp. Op deze kaart staan
Nadere informatieMuseum Smedekinck heeft een aantal mogelijkheden om scholen te ondersteunen bij hun lesprogramma zowel op school als in het museum
Museum Smedekinck heeft een aantal mogelijkheden om scholen te ondersteunen bij hun lesprogramma zowel op school als in het museum Het kan gaan om ondersteuning bij een projectweek, een eenmalige les op
Nadere informatieJe gaat in het kort vertellen over jouw verslag. Waar gaat jouw verslag over, hoe heb je het opgebouwd en hoe ben je te werk gegaan.
Meesterstuk leerjaar 6 Versie A (2017-2018) Wat is het onderwerp van het meesterstuk en wanneer moet het klaar zijn? Je gaat een verslag maken waarin je ons meeneemt in jouw wereld. Het Meesterstuk moet
Nadere informatieREPUBLIEK DER ZEVEN VERENIGDE NEDERLANDEN 1515-1648
REPUBLIEK DER ZEVEN VERENIGDE NEDERLANDEN 1515-1648 DOCENTENHANDLEIDING BOVENBOUW HAVO/VWO EINDEXAMENRONDLEIDING Eindexamenrondleiding geschiedenis Amsterdam museum Korte informatie Onderwerp: Historische
Nadere informatieMaand van de archeologie 2015
Met het project Maand van de archeologie plaatst de Archeologische Dienst Waasland (ADW) in de maand oktober archeologisch erfgoed via verschillende activiteiten en diverse locaties op een originele manier
Nadere informatieHIERIN VINDT U DE OPBOUW VAN HET PROGRAMMA EN DE GANG VAN ZAKEN IN DE PRAKTIJK
COMPLETE DOCENTENINFORMATIE: HIERIN VINDT U DE OPBOUW VAN HET PROGRAMMA EN DE GANG VAN ZAKEN IN DE PRAKTIJK DE TIJDSWINKEL VOOR GROEP 3-4 HET LEVEN VAN MENSEN IN VERSCHILLENDE TIJDSPERIODEN AAN DE HAND
Nadere informatieOP BEZOEK! DE HESSENWEGEN IN MUSEUM LUNTEREN
VROEGER EN NU Erfgoedleerlijn Ede OP BEZOEK! DE HESSENWEGEN IN MUSEUM LUNTEREN Bezoek met uw klas Museum Lunteren en sluit aan op de Erfgoedleerlijn Ede bij het thema ARCHEOLOGISCHE VONDSTEN groep 5 en
Nadere informatieLesbrief Voorleestekst: Over dertien hectare Vragen: Voorleestekst: Over het thema van de tentoonstelling
Lesbrief Over dertien hectare dertien hectare organiseert elke twee jaar een tentoonstelling in Heeswijk-Dinther. De eerste was in 2003. De tentoonstelling van de kunstwerken was altijd buiten op een grasveld
Nadere informatieIK ZIE, IK ZIE... BENNER
IK ZIE, IK ZIE... BENNER onderwijsprogramma primair onderwijs groep 5 t/m 8 INLEIDING Gerrit Benner vond de gewone wereld lang niet altijd even leuk, dus die schilderde hij ook niet. Maar achter die gewone
Nadere informatieD r op út mei heit&mem yn fan Lân fan Taal
15 zaterdagen Taletún (Afûk) D r op út mei heit&mem yn fan Lân fan Taal Op 15 sneonen is der yn de Taletún in spesjaal programma foar bern fan 0-12 jier en harren heiten en memmen, pakes en beppes, broerkes,
Nadere informatievoor jong en oud Zondag 20 december MAANDAG 21 december
Programma voor jong en oud Zondag 20 december De door Bredanaars geschilderde verdwenen schilderijen Vang jouw verloren geraakte schilderij Vincent vertelt over herinneringen aan Brabant Verbeelding van
Nadere informatieDinoLab LIVE Lesbrief websessie
DinoLab LIVE Lesbrief websessie Een kijkje achter de schermen van museum Naturalis voor groep 6, 7 en 8 1 DinoLab LIVE lesbrief DinoLab LIVE 1 Introductieles 2 Beschrijving websessie 3 Afsluiting 4 Bijlage:
Nadere informatieBeeldverslag van een Haagse wijk
Beeldverslag van een Haagse wijk In deze opdracht maken de leerlingen een beeldverslag van een Haagse wijk of een deel daaruit over de situatie in de periode van rond en tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Nadere informatieOnderdeel A Het landschap en het ontstaan van terpen en wierden
opdrachtvel naam Onderdeel A Het landschap en het ontstaan van terpen en wierden Ben je eerder klaar met de vragen? Dan mag je beginnen met de woordzoeker op de laatste pagina. 1. Welk antwoord is goed?
Nadere informatieWaar verleden en heden elkaar ontmoeten
Waar verleden en heden elkaar ontmoeten Introductie Graafs Museum Het Graafs Museum is gevestigd in de Hampoort, de laatste overgebleven stadspoort van de vestingstad Grave. Een locatie die mede het verhaal
Nadere informatieFly & drive Andalusië
Page 1 of 5 Fly & drive Andalusië In Spanje stichtten de Arabieren een rijk dat een hoge beschaving en een grote welvaart kende, waarbij de rest van Europa verbleekte. De belangrijkste gebeurtenissen in
Nadere informatieDe Vlaardingencultuur. leven in de steentijd
De Vlaardingencultuur leven in de steentijd INHOUDSOPGAVE INLEIDING... 3 LES 1... 4 LES 2... 5 LES 3... 7 OPDRACHTEN... 8-12 2 Inleiding Voor u ligt de docentenhandleiding van het lespakket over de Vlaardingencultuur.
Nadere informatieOntdek. ons zoute DNA. Zonder de scheepvaart geen Nederland. voortgezet onderwijs 2015/2016
Ontdek ons zoute DNA Zonder de scheepvaart geen Nederland voortgezet onderwijs 2015/2016 Welkom in het scheepvaartmuseum amsterdam Het Scheepvaartmuseum is een pakhuis vol verhalen waar leerlingen op een
Nadere informatieLesbrief Op zolder bij oma Aletta
Lesbrief Op zolder bij oma Aletta Inhoud: Inleiding Algemene informatie Opbouw van de les Voorbereiding en lestips Op zolder bij oma Aletta Iedereen heeft wel eens gehoord van Aletta Jacobs, maar weinig
Nadere informatieMaand van de archeologie 2016
Met het project Maand van de archeologie plaatsen Erfpunt en SteM in de maand oktober archeologisch erfgoed via verschillende activiteiten voor jong en oud op een originele manier in de kijker. Als rode
Nadere informatieDocentenhandleiding. Jij als onderzoeker. Groep 4 t/m 8. mei 2017
Docentenhandleiding Jij als onderzoeker Groep 4 t/m 8 1 Beste docent, Wat leuk dat u met uw groep binnenkort naar Museum Catharijneconvent komt om deel te nemen aan het programma Jij als onderzoeker. In
Nadere informatieDocentenhandleiding Educatieprogramma. Schilderspraktijken. Ary Lamme, Ary Scheffer aan het werk in het atelier, 1851. Primair Onderwijs groep 7 en 8
Docentenhandleiding Educatieprogramma Schilderspraktijken Ary Lamme, Ary Scheffer aan het werk in het atelier, 1851 Primair Onderwijs groep 7 en 8 Inhoud Het Dordrechts Museum...p. 3 Algemene doelstelling
Nadere informatieVERHALEN RONDLEIDINGEN WORKSHOPS ARCHEOLOGIE ONDER WATER FORT DE SCHANS KAAP SKIL MUSEUM VAN JUTTERS & ZEELUI
VERHALEN RONDLEIDINGEN FORT DE SCHANS WORKSHOPS 2015 ARCHEOLOGIE ONDER WATER KAAP SKIL MUSEUM VAN JUTTERS & ZEELUI Kaap Skil, de Vuurtoren, de Oudheidkamer en Ecomare zijn onderdeel van Stichting Texels
Nadere informatieHeilig Schrift. Tanach Bijbel Koran Docentenhandleiding OMG!
2 Museum Catharijneconvent, 2016 De tentoonstelling informeert u en uw leerlingen op een interactieve manier over de heilige geschriften van de drie monotheïstische wereldreligies. Ondanks onderlinge verschillen
Nadere informatiePRIMAIR ONDERWIJS
PRIMAIR ONDERWIJS STEDELIJK MUSEUM ALKMAAR Stedelijk Museum Alkmaar is hét geheugen van de stad Alkmaar en een vertrekpunt voor iedereen die de geschiedenis en kunst van Alkmaar en omgeving wil beleven
Nadere informatieEEN VOL. voor de ARCHEOLOOG
EEN R E F F O K VOL LEIDRAAD voor de ARCHEOLOOG N E V R E SCH INHOUDSOPGAVE Pagina 1... Inleiding Pagina 3... De leskoffer Pagina 7... Leerlingen op bezoek Achterin... Blad met 4 vondstkaarten Inleiding...
Nadere informatieCKV Programma. Programma 2015 voor de thuisblijvers van de meerdaagse reis.
CKV Programma Programma 2015 voor de thuisblijvers van de meerdaagse reis. Dit is het boekje voor de thuisblijvers van 23 t/m 27 november 2015. Het vwo zal maandag 23 november 2015 beginnen met het programma,
Nadere informatie