Benutting archeologie Boxmeer Sterckwijck

Transcriptie

1 Benutting archeologie Boxmeer Sterckwijck

2 Benutting archeologie In het plangebied Sterckwijck in de gemeente Boxmeer wordt vanaf juli 2007 een zorg-, leer- en bedrijvenpark, met daarin het nieuwe Maasziekenhuis, ontwikkeld. In het plangebied dat ruim 60 hectare groot is, ligt een breed scala aan zeer hoge archeologische waarden. Dit is gebleken uit reeds uitgevoerd archeologisch onderzoek. Er zijn archeologische resten aangetroffen die dateren van de Bronstijd tot en met de Middeleeuwen. Zo bevindt er zich een uitgestrekt crematiegrafveld uit de Late Bronstijd en IJzertijd en Romeinse tijd en zijn resten van gebouwen, waterputten, kuilen en sloten aangetroffen uit dezelfde perioden en uit de Middeleeuwen. Sterckwijck is al eeuwen lang een verblijfplaats voor de mens en op dit verleden kan ook in de 21 e eeuw voortgebouwd worden. opgravingen een perfecte kans om de bewoners van Boxmeer het verleden van hun stad te tonen. Om hierop in te spelen is het van belang de archeologie te benutten. Daarvoor zijn verschillende varianten mogelijk bij het benutten van archeologie. Afgezien van een schier oneindige opsomming van mogelijkheden is het mogelijk de varianten op te delen in benutting op korte termijn en benutting op lange termijn. Op de volgende pagina s worden deze twee varianten uiteengezet en getoond. Tot slot wordt de benuttingsanalyse weergegeven, hét instrument waarmee de werkelijke benutting van archeologie begint. archeologiebeleid = keuzes maken benutting = keuzes laten zien De aanwezige archeologie hoeft volstrekt geen belemmeringen voor de ruimtelijke ontwikkeling op te leveren; het biedt juist kansen. De archeologische waarden kunnen een identiteit verschaffen voor het toekomstige bedrijvenpark en daarmee een verhoging van de ruimtelijke kwaliteit van Sterckwijck opleveren. Daarnaast bieden de

3 Korte termijn Enkele voorbeelden van Past2Present-ArcheoLogic en invulling van korte termijn benutting zijn weergegeven op deze pagina. Benutting op korte termijn ligt met name op het vlak van publieksvoorlichting. Hierbij valt te denken aan webinformatie over archeologische plichten bij vergunningen, museale presentaties, populair-wetenschappelijke publicaties en rondleidingen bij opgravingen. Bij de voorlichting kan in het geval van Sterckwijck benadrukt worden dat het een van de grootste opgravingen in de Nederlandse archeologie betreft. Dit straalt natuurlijk af op Boxmeer. Met behulp van een webcam kunnen de archeologische werkzaamheden prachtig worden getoond aan een groot publiek. Daarnaast bieden de opgravingen in Stercwijck een uitgelegen kans om de bewoners van Boxmeer te vertellen over de geschiedenis van hun stad en regio in het algemeen en van Sterckwijck in het bijzonder. De archeologische educatie kan geschieden aan de hand van nieuwsbrieven over het wel en wee van de opgravingen en eventuele spectaculaire vondsten. Andere educatieve mogelijkheden zijn archeologische wandelroutes via internet, telefoon of boekje en doe-activiteiten in het plangebied. Natuurlijk behoren ook programma s speciaal gericht op scholen, zoals lesbrieven en lezingen/presentaties door archeologen, tot de mogelijkheden. Lesbrieven Populair wetenschappelijke publicaties Folders Rondleidingen per telefoon Rondleiding op opendagen Tentoonstelling (tijdelijk of permanent)

4 Lange termijn Lange termijn benutting gaat meer in op de beeldkwaliteit van het plangebied, met het verleden van de plek als onderlegger. De archeologie en cultuurhistorie van het plangebied kunnen een identiteit verschaffen voor Sterckwijck. Hiermee onderscheidt Sterckwijck zich van andere locaties en wordt het herkenbaar voor eenieder. Met een gedegen beeldkwaliteit wordt de ruimtelijke kwaliteit verhoogd en kan het als inspiratiebron dienen voor het ruimtegebruik. Dit kan zich uiten in het ruimtelijk ontwerp van het plangebied, de inzet van kunst in de openbare ruimte of in gebouwen als het ziekenhuis en zelfs reconstructie van aangetroffen archeologie. Door gebruik te maken van kunstwerken of herbouw van een locatie, wordt een beeld gecreëerd of aangevuld. Het verleden wordt daarmee zintuiglijk beleefbaar gemaakt en verschaft dan een identiteit voor Sterckwijck. Past2Present-ArcheoLogic kan een inspiratiedocument schrijven dat als onderlegger gebruikt kan worden voor een stedenbouwkundige plan en een beeldkwaliteitsplan. Hieronder enkele voorbeelden van benutting op lange termijn. Het verleden als kunstobject Reconstructie Het verleden in het ruimtelijk ontwerp

5 Benuttingsanalyse Om tot benutting van de archeologie en cultuurhistorie in Sterckwijck te komen is het van belang een benuttingsanalyse uit te voeren. Voor een dergelijke analyse van beide zaken is een locatie en moment gerichte aanpak van belang. Er dienen daarom weloverwogen beslissingen te worden genomen, gestuurd vanuit het gestelde doel en het stadium van het archeologisch proces. Doel van een benuttingsanalyse is om de verschillende mogelijkheden van benutting van uw locatie te schetsen en vervolgens per situatie de meest geschikte manier van benutting aan te geven. Dat geldt voor de activiteiten in het veld, de opgraving zelf, het presenteren van de gegevens aan het publiek, maar ook voor de visualisatie van de archeologie in de nieuwbouwplannen. Past2Present-ArcheoLogic kan bijvoorbeeld, in samenwerking met de gemeente, de amateurarcheologen en de kunstcommissie dit laatstgenoemde proces begeleiden om zo te komen tot een aantal inrichtingsvoorstellen voor de openbare ruimten in het plangebied. In de benuttingsanalyse die wordt aangeboden, worden de volgende vragen beantwoord: 1. Wat zijn de stadia waarin het archeologisch terrein kan worden benut? 2. Wat is het doel van deze benutting? 3. Wat zijn de wensen van de betrokkenen (scholen, gemeente, burgers, etc.) en welke aspecten lenen zicht het best voor activiteiten? 4. Wat is nodig voor de benuttingactiviteiten? 5. Wanneer moeten deze activiteiten worden ingezet of gepland? 6. Op welke wijze kan na de opgraving de archeologie als inspiratiebron dienen voor de inrichting van het plangebied of het creëren van draagvlak voor archeologie binnen de gemeente? Uiteraard zullen deze vragen worden beantwoord in directe samenspraak met de gemeente Boxmeer.