INHOUD DE TIJDSWINKEL. groep 3-4 HOE MENSEN IN VERSCHILLENDE TIJDEN LEVEN

Transcriptie

1 ERFGOEDEDUCATIE Het zinvol beleven van het erfgoed is een centraal begrip in de didactiek voor erfgoededucatie. Het werken met het erfgoed wordt gestuurd door het stellen van betekenisvolle vragen. De leerlingen worden door opdrachten gestuurd in het beleven van het erfgoed. groep 3-4 DE TIJDSWINKEL HOE MENSEN IN VERSCHILLENDE TIJDEN LEVEN Deze handleiding bevat informatie over het programma De Tijdswinkel. Het programma speelt zich af in TwentseWelle, in Het Grote Verhaal, een permanente tentoonstelling over hoe de mens dankzij vindingrijkheid kon overleven. Het Grote Verhaal schetst de geschiedenis vanaf de prehistorie tot in het heden, met een blik op de toekomst. Dit universele verhaal wordt verteld aan de hand van Twentse voorbeelden, objecten en verhalen, ons cultureel erfgoed. INHOUD In de klas... 2 Stamboom... 3 Planning... 4 In het museum... 4 Aan het werk... 6 Afsluiting... 7 Begrippenlijst... 8 Leerdoelen en Kerndoelen... 9 Leerlingen onderzoeken één onderwerp in vijf verschillende tijdsperioden. Ze gaan in groepjes op pad met een winkelwagen vol opdrachten. Onderweg worden puzzelstukken verzameld, waarmee na afloop grote puzzels gemaakt worden. Daarmee worden de vijf perioden zichtbaar.

2 In de klas U heeft een afspraak gemaakt met TwentseWelle voor een schoolbezoek. Bereid uw leerlingen voor op het bezoek aan het museum door te vertellen waar het museum over gaat en wat de klas gaat doen. Hiervoor kunt u gebruik maken van het introductiefilmpje op de website. Daarnaast is het nuttig om ook even de huisregels door te nemen. HUISREGELS 4 Houd rekening met andere bezoekers. 4 Niet eten en drinken in het museum, ook niet in de entreehal. 4 De liften niet gebruiken, behalve uit noodzaak. Ieder onderwijsprogramma van TwentseWelle bestaat uit 3 deelprocessen: activeren van de voorkennis, beleving en reflectie. Samen zorgen ze voor een volwaardig leerproces en vormen ze de vaste didactische structuur voor de onderwijsprogramma s. Dit leerproces WAT WETEN WE AL, WAT GAAN WE DOEN en WAT HEBBEN WE GELEERD vindt plaats in het museum. Niet noodzakelijk, maar wel aan te raden is het vooraf behandelen van het tijdsbegrip. Hiervoor kunt u werkbladen over de stamboom gebruiken. Begin met de eigen stamboom in te laten vullen, met het tekenen van jezelf, vader, moeder, opa s, oma s. Vervolgens de stamboom van de tijd. De uitleg staat op het werkblad. Wij hanteren de aanduiding van zoveel opa s en oma s geleden, dwz. generaties van 70 jaar. Oftewel: de opa van je opa van je opa van je opa... etc. Ook zijn er kleurplaten van de puzzels te downloaden. Deze kunnen ter voorbereiding op het museumbezoek gebruikt worden of als afsluiting op school. Bespreek nogmaals de tijdsperioden en de verschillen en overeenkomsten in wonen, werken, kleding, eten, communiceren en vervoer. 2

3 Stamboom onze tijd tijd van de fabrieken = 140 jaar geleden tijd dat iedereen boer was = 700 jaar geleden tijd van de eerste boeren = 3500 jaar geleden tijd van jagers en verzamelaars = 7000 jaar geleden aden erkbl w m boo Stam en als n zijn e t a l p en kleur nload w o d e PDF t 3

4 Planning Neem voldoende begeleiders mee, er zijn er 7 nodig om alle groepjes goed te kunnen begeleiden. Wij verwachten van de leerkracht een actieve rol bij het uitvoeren van dit onderwijsprogramma in het museum. Een museumdocent ontvangt u en uw leerlingen. In het museum: Wat? Waar? Hoe lang? Intro: voorkennis activeren. Wat weten we al? In de hal bij de filmwand. 5 minuten De museumdocent neemt u mee naar de eerste zaal. Wat? Waar? Hoe lang? Het programma De Tijdswinkel. Door de gehele tentoonstelling. Beginnend bij de mammoet. Daar staan de winkelwagentjes klaar. ca. 60 minuten Wat? Waar? Hoe lang? Afsluiting: reflectie. Wat hebben we geleerd? Bij het instructiebord minuten Ga na afloop via de hellingbaan weer terug naar de ingang. In het museum Het activeren van voorkennis zorgt ervoor dat leerlingen dat wat ze gaan leren kunnen verbinden aan wat ze al weten. Dat betekent dat de basisinformatie wordt aangesproken die nodig is om het erfgoed van TwentseWelle zinvol te beleven. 4

5 De tentoonstelling Het Grote Verhaal is op te delen in verhalen uit verschillende tijden: JAGERS EN VERZAMELAARS, BOEREN, OPKOMENDE HANDEL, INDUSTRIE EN INNOVATIE. De filmwand in de hal laat deze verschillende periodes chronologisch zien. De museumdocent: VRAAGT: VERTELT: VRAAGT: VERTELT: Wie is al eerder in TwentseWelle geweest? Wat heb je toen gezien en geleerd? Dat dingen van vroeger bewaard worden in een museum. En dat er ook nog dingen gevonden zijn van heel erg lang geleden. Maar wat voor dingen? Dingen die met eten te maken hebben, met wonen, met spelen, met kleding. Maar dingen van heel lang geleden zien er anders uit dan dingen van nu. Een huis was vroeger een tent! En een computer bestond nog niet. Wie weet hoe je de tijd van heel lang geleden noemt? Weet je nog andere tijden? Straks gaan we dat allemaal onderzoeken. We gaan met een winkelwagentje op stap door de tijd en nemen van alles mee! 5

6 Aan het werk Bij de mammoet staan de winkelwagentjes klaar. Bij iedere winkelwagen horen opdrachtkaarten en materialen waarmee de leerlingen aan de slag gaan. Er zijn algemene opdrachtkaarten en specifieke kaarten die gaan over werken, wonen, communiceren, spelen, kleding, eten en vervoer. Verdeel de leerlingen in 7 groepjes met elk een begeleider. Ieder groepje onderzoekt een onderwerp: werken, wonen, communiceren, spelen, kleding, eten, vervoer. De begeleider leest de kaarten voor en legt uit. Houdt de tijd in de gaten; 3 kwartier is voldoende voor dit onderdeel. De tijd van de Jagers en Verzamelaars 1 Hierin woonden de jagers en verzamelaars. Gebouwd van stammen, huiden en grote stenen. Kun jij ook zo n tent bouwen? Pak de grote kist uit het wagentje. Zet de stokjes in de gaatjes en bouw een tent. 2 puzzelstuk Hoe woonden de jagers en verzamelaars? Kies het juiste puzzelstuk de tijdswinkel Ieder groepje krijgt een eigen winkelwagen met opdrachten. Op de opdrachtkaarten staat uitgelegd wat ze moeten doen. De museumdocent legt uit dat ieder groepje ook puzzelstukken gaat verzamelen. Voor het beantwoorden van de puzzelstukvragen (deze staan aangegeven op de opdrachtkaarten) kiezen de leerlingen uit telkens 2 puzzelstukken. De goede puzzelstukken worden in de boodschappentas gedaan. 6

7 DE PUZZELS Na de speurtocht verzamelen de groepjes zich in de laatste zaal. Hier staan 5 grote puzzels. De leerlingen plaatsen hierin de puzzelstukken die zijn verzameld. Kloppen de puzzels? Als blijkt dat een puzzelstuk niet past, kunnen leerlingen deze nog eenvoudig omwisselen. Afsluiting Aan het eind van het leerproces vindt reflectie plaats. Door het stellen van de vraag wat heb je geleerd en het toetsen van de leerdoelen, wordt het eigenlijke leereffect behaald. De museumdocent vraagt de leerlingen: o Wat heb je geleerd vandaag? Wat vond je mooi in het museum? o Wat heb je van vroeger ontdekt? 7

8 Begrippenlijst De volgende begrippen worden gehanteerd in dit programma: Jager: Verzamelaar: Boer: Fabriek: Communicatie: Vervoer: gaat op jacht, vangt dieren en komt zo aan eten. zoekt eetbare dingen, zoals vruchten en bessen. werkt op het land, verbouwt gewassen en houdt dieren voor vlees, eieren, melk, wol, leer. een gebouw waarin machines staan en waar spullen worden gemaakt. alle signalen die mensen en dieren gebruiken om elkaar iets duidelijk te maken. manier waarop mensen zich verplaatsen van de ene naar de andere plek. 9

9 Leerdoelen en Kerndoelen LEERDOELEN De leerlingen: Leren dat het Grote Verhaal van de geschiedenis van Twente is op te delen in verschillende tijden: tijd van jagers en verzamelaars, tijd van de eerste boeren, tijd dat iedereen boer was, de tijd van fabrieken en onze tijd. Kunnen aangeven dat mensen in de verschillende tijdsperioden op hun eigen manier leefden. Orientatie op jezelf en de wereld: Weten dat er verhalen en sporen van de verschillende tijdsperioden terug te vinden zijn in TwentseWelle. In dit leergebied oriënteren leerlingen zich op zichzelf, op hoe mensen met elkaar omgaan, hoe ze problemen oplossen en hoe ze zin en betekenis geven aan hun bestaan. Leerlingen oriënteren zich op de natuurlijke omgeving en op verschijnselen die zich daarin voordoen. Leerlingen oriënteren zich op de wereld dichtbij, veraf, toen en nu en maken daarbij gebruik van cultureel erfgoed. KERNDOEL 51 De leerlingen leren gebruik te maken van eenvoudige historische bronnen en ze leren aanduidingen van tijd en tijdsindeling te hanteren. KERNDOEL 52 De leerlingen leren over kenmerkende aspecten van de verschillende tijdvakken. Tijd van jagers en boeren. Tijd van burgers en stoommachines. Tijd van de televisie en de computer. KERNDOEL 56 De leerlingen verwerven enige kennis over en krijgen waardering voor aspecten van cultureel erfgoed. Nederlands: KERNDOEL 1 KERNDOEL 9 De leerlingen leren informatie te verwerven uit gesproken taal. Ze leren tevens die informatie, mondeling of schriftelijk, gestructureerd weer te geven. De leerlingen krijgen plezier in het lezen en schrijven van voor hen bestemde verhalen, gedichten en informatieve teksten. 9

10 maart 2013 TwentseWelle