Prenatale diagnose & neurologische aandoeningen :

Transcriptie

1 Prenatale diagnose & neurologische aandoeningen : nieuwe ontwikkelingen We willen een gezond kindje Preconceptionele genetische counselling : Erfelijke ziekte of aangeboren afwijking bij : - vorig kind in het gezin : * Steinert, Duchenne, SM - persoon zelf : * harcot Marie-ooth, adasil, - verwante (nabije) familie : * Huntington, Hoog risico => bespreking alle verschillende opties risico nemen géén kinderen adoptie gameten donatie (zaadcel / eicel) prenatale diagnose 1

2 INVSIEF preimplantatie genet. diagnose vlokkentest vruchtwaterpunctie navelstreng punctie technieken prenatale NIE-INVSIEF genetische diagnose? - echografie - gecombineerde 1 e trim screening - niet-invasieve prenatale testing (NIP) * 11 weken zwangerschapsleeftijd * analyse & controles: min. 1 week * optie : afbreken van de zwangerschap 2

3 PGD haplotypering via SNP s voor Monogenetische andoeningen utosomaal Dominante andoening Gen vlokkentest goedkeuring ethisch comité myotrofische Laterale Sclerose, LSFD 90RF72 J DSIL NOH3 J ongenitale cerebrale malformaties KRI1? harcot-marie-ooth type 1 PMP22? harcot-marie-ooth type 1F/2E NEFL J Facio-Scapulo-Humeral musculaire dystrofie DUX4 J Huntington H J Optische trofie DO OP1 NEEN Spastische paraplegie type 4 SPG4 SPS? Steinert/ myotone dystrofie DMPK J X-gebonden recessieve aandoening drenomyeloneuropathie X-linked BD1 J Becker/ Duchenne Musculaire Dystrofie DMD J Fragiele-X syndroom FMR-1 J MS L1M J Nance-Horan syndroom NHS J Retinitis pigmentosa X-linked RPGR? X-gebonden ID met epilepsie PIG J Dag 0 hormonale stimulatie Eicelaspiratie ISI Sperma 3

4 Dag 1 Dag 2 Dag 3 Dag 4 Dag 5/6 embryo biopsie 1 of 2 blastomeren invriezen van morfologisch goede embryo s Dag 1 Dag 2 Dag 3 Dag 4 Dag 5/6 Volgende cyclus : genetisch normale embryo s Ontdooien (95% succes) Embryo transfer embryo biopsie 1 of 2 blastomeren invriezen van morfologisch goede embryo s Genetische analyse goede embryo s 4

5 PREIMPLNIE GENEISHE DIGNOSE PROEDURE : 1. Genetische raadpleging : - Zekerheidsdiagnose? - Mutatie gekend? - Niet directieve counselling : mogelijkheden en beperkingen - Welke voorbereiding?. Indien nieuwe mutatie en/of géén familielid beschikbaar : directe diagnose B. Familiaal voorkomen én DN beschikbaar van familieleden PGD haplotypering 2. Verwijzing naar en overleg met fertiliteitscentrum KLSSIEKE PGD = direct opsporen van de mutatie op één enkele cel NL MU NL NL DSIL Embryo / kind at risk 50% embryo heeft NL/NL aandoening NIE overgeërfd MUIE embryo heeft aandoening overgeërfd 5

6 BEPERKINGEN : = meestal unieke mutaties! elke familie aparte test voorbereiding >6 maand samenwerking U Brussel = niet alle mutaties kunnen getest worden op één cel! Duplicatie 17p11.2 en harcot-marie-ooth rinucleotide repeats : Huntington, Myotone dystrofie, Ziekte van Huntington KINDERWENS 1. Predictief genetische test => drager 2. PGD? lternatief : PDG HPLOYPERING 6

7 Variatie in DN sequentie SNV s : single nucleotide varianten Sequentie 1 G G G G Sequentie 2 G G G G Variatie in DN sequentie G SNV S G gemiddeld 1/1000 nucleotiden is variabel tussen twee personen = 3 miljoen per persoon 7

8 DN sequentie in de buurt van het gen voor ziekte van Huntington is ook variabel! Gen H.D. G G G G G G G G D B Op welk chromosoom ( of B) ligt de H.D. mutatie? segregatie analyse in de familie Gen H.D. G G G G G G G G 8

9 D B PGD haplotypering = indirect overerving van mutatie volgen B E E Zoon is drager heeft van moeder het rode haplotype (chromosoom ) overgeërfd de mutatie erft in deze familie over met het haplotype de overerving naar het embryo kan op deze manier gevolgd worden D B B E E embryo heeft aandoening B E E embryo heeft aandoening NIE overgeërfd overgeërfd 9

10 PGD haplotypering Voordeel : * generische methode : één test & alle chromosomen beperkte voorbereiding = sneller * betere slaagkansen : detectie van 1 basepaar mislukt geregeld bvb : mutatie = ipv G G Directe diagnose haplotypering G G? G? PGD haplotypering Voorwaarden : Genetisch zekerheidsdiagnose Medewerking van familieleden noodzakelijk Vraagt voorbereiding Het blijft IVF - géén garantie op succes - belastend (fysisch en psychisch) - kostprijs 10

11 dag 0: 10 eicellen ISI dag 1: 8 normaal bevruchte eicellen dag 3: 6 embryo s met voldoende cellen BIOPSIE Dag 5/6 * morfologie? * invriezen Genetische test NL abnl? abnl ransfer volgende cyclus NL transfer later UZL haplotypering data jan-okt 2015 antal cycli met biopsie: 46 antal cycli met transfer: 30 = 71% Klinische zwangerschap: per cyclus 13/46 = 28% per cyclus met transfer 13/30 = 43% LUF, UZ Leuven,

12 Ziekte van Huntington KINDERWENS Predictief genetische test niet gewenst wil niet weten of hij al of niet drager is lternatief : Exclusie testing D B Moeder : H.D. Niet gekend of het gen op chromosoom of op chromosoom B gelegen is E E embryo heeft HD gen van grootvader overgeërfd => zeker géén HD => transfer E E embryo heeft HD gen van grootmoeder overgeërfd => 50% kans op HD => géén transfer 12

13 We willen een gezond kindje PREONEPIE Genetische ounselling PREIMPLNIE PRENL 13