PGD extra waakzaamheid is geboden om ongewenste voorvallen te voorkomen bij deze complexe behandeling in het laboratorium

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "PGD extra waakzaamheid is geboden om ongewenste voorvallen te voorkomen bij deze complexe behandeling in het laboratorium"

Transcriptie

1 TRIP Biovigilantie Symposium 2018 PGD extra waakzaamheid is geboden om ongewenste voorvallen te voorkomen bij deze complexe behandeling in het laboratorium Dr. John Dumoulin, klinisch embryoloog, hoofd IVF-laboratorium, MUMC+

2 PGT Vakgroep Psychologie, Gezondheid & Technologie, Universiteit Twente

3 Preimplantation Genetic Testing (PGT) Nieuwe term voor: Preïmplantatie Genetische Diagnostiek (PGD) PGT-M: for monogenic/single gene defects PGT-SR: for chromosomal structural rearrangements PGT-A: for aneuploidies (voorheen PGS)

4 Preïmplantatie Genetische Testen (PGT) eventueel abortus prenataal onderzoek Indicaties bijvoorbeeld: - Erfelijke borstkanker - Erfelijke spierziekten (Duchenne) - Cystische fibrose (taaislijmziekte) óf: spontaan zwanger worden óf: PGT

5 Preïmplantatie Genetische Testen (PGT) Ziekte aanwezig Indicaties bijvoorbeeld: - Erfelijke borstkanker - Erfelijke spierziekten (Duchenne) - Cystische fibrose (taaislijmziekte) Ziekte niet aanwezig

6 PGT in Nederland

7 Belangrijke ongewenste voorvallen: 1) Verlies van materiaal 2) Misdiagnosis

8 Verlies van materiaal

9 Verlies van materiaal Ongewenste voorvallen IVF-behandeling Embryo biopsie in het IVF-laboratorium Verlies eicellen of embryo s bij manipulaties Apparatuur defect Procedure fout Verlies embryo bij manipulaties Verlies embryo tijdens biopsie Verlies biopt bij manipulaties Contaminatie bij biopt Genetische analyse Analyse mislukt agv technische problemen (apparatuur, labeling, consumables, procedure fout) Contaminatie bij biopt Allele drop-out (ADO) Complicaties van biologische oorsprong Geen eicellen of zaadcellen Geen bevruchting Geen biopteerbare embryo s beschikbaar Geen DNA / kern aanwezig in biopt Geen genetische uitslag Allele drop-out (ADO) Wel uitslag, maar geen embryo s geschikt voor embryo transfer Wel uitslag, maar ongeschikt: bv monosomie

10 Verlies eicellen of embryo s bij manipulaties

11 Verlies eicellen of embryo s bij manipulaties Manipulaties eicellen / embryo s: gemiddeld wordt elke eicel/embryo 20 x overgezet naar andere dishes / druppels (punctie, denudatie, ICSI, PN-controle, embryo transfer, cryopreservatie, biopsie) = per 500 IVF-behandelingen per jaar

12 Voorkomen van contaminatie van het te analyseren monster bij PGT

13 Misdiagnose

14 Misdiagnose Ongewenste voorvallen IVFbehandeling Verwisseling van patiënten Verwisseling van eicellen of embryo s tussen patiënten Embryo biopsie in het IVFlaboratorium Verwisseling van embryo s tussen patiënten Verwisseling van embryo s binnen één patiënt Verwisseling van biopten Contaminatie bij biopt Genetische analyse Verwisseling van biopten tussen patiënten en binnen één patiënt tijdens de analyses Verkeerde administratie Verkeerde procedure Hybridisatie failure Allele drop-out Patiënt Tóch onbeschermde seks Biologische complicaties Mozaïek embryo Recombinatie (dubbel)

15 Voorkomen van verwisseling van patiënten en biopten

16 Voorkomen van verwisseling van patiënten en biopten

17 Misdiagnose a.g.v. mozaïek embryo mitotische delingsfout: chromosomaal mosaicisme Mosaicisme: 35%-80% Dag 3 embryo s, 35%-50% Dag 5/6 blastocysten Misdiagnose Verlies embryo

18 Melden aan IGJ / TRIP SOHO V&S GUIDANCE, Deliverable 8, 2013

19 Dank voor uw aandacht!

J.C.M. Dumoulin Hoofd Laboratorium voor Voortplantingsgeneeskunde Maastricht Universitair Medisch Centrum

J.C.M. Dumoulin Hoofd Laboratorium voor Voortplantingsgeneeskunde Maastricht Universitair Medisch Centrum Het melden van ernstige voorvallen, bijwerkingen en calamiteiten bij de toepassing van gameten en/of embryo s tijdens de laboratoriumfase van geassisteerde voortplanting J.C.M. Dumoulin Hoofd Laboratorium

Nadere informatie

Kinderwens en Cardiogenetische aandoeningen Dr. Yvonne Arens, klinisch geneticus Afdeling Klinische Genetica, MUMC+

Kinderwens en Cardiogenetische aandoeningen Dr. Yvonne Arens, klinisch geneticus Afdeling Klinische Genetica, MUMC+ Kinderwens en Dr. Yvonne Arens, klinisch geneticus Afdeling Klinische Genetica, MUMC+ Kinderwens en cardiogenetische aandoeningen : de keuzes Spontaan zwanger worden met het aanvaarden van het risico Spontaan

Nadere informatie

Obstetrie en Gynaecologie PGD

Obstetrie en Gynaecologie PGD Obstetrie en Gynaecologie PGD Pre-implantatie Genetische Diagnostiek Inhoud Inleiding 1 Voor wie is de PGD 1 Hoe verloopt een PGD behandeling 2 Wat zijn de kansen 4 Welke aandoeningen kunnen onderzocht

Nadere informatie

Pré-implantatie Genetische Diagnostiek brochure nr. 13

Pré-implantatie Genetische Diagnostiek brochure nr. 13 Pré-implantatie Genetische Diagnostiek brochure nr. 13 Inleiding De wetenschap staat niet stil. Een aantal jaar geleden is er een nieuwe methode ontwikkeld die het mogelijk maakt om ernstige erfelijke

Nadere informatie

Preïmplantatie Genetische Diagnostiek

Preïmplantatie Genetische Diagnostiek Preïmplantatie Genetische Diagnostiek (bijlage bij de brochure IVF) in samenwerking met 1 Inhoud Voor wie is PGD? 3 Hoe verloopt een PGD-behandeling? 3 Wat zijn de kansen? 5 Wat kan er onderzocht worden?

Nadere informatie

Prenatale diagnostiek Klinische en ethische uitdagingen. Sandra Janssens

Prenatale diagnostiek Klinische en ethische uitdagingen. Sandra Janssens Prenatale diagnostiek Klinische en ethische uitdagingen Sandra Janssens Invasief Prenataal onderzoek Vlokkentest Vruchtwaterpunctie (Navelstrengpunctie) Preïmplantatie Genetische Diagnostiek (PGD) Prenataal

Nadere informatie

Omdat PGD voorafgaand aan de zwangerschap plaatsvindt, kan het gezien worden

Omdat PGD voorafgaand aan de zwangerschap plaatsvindt, kan het gezien worden Samenvatting Preïmplantatie genetische diagnostiek Preïmplantatie genetische diagnostiek (PGD) is het onderzoeken van een cel die afgenomen is van een embryo in vitro (of een eicel vóór de bevruchting)

Nadere informatie

Vraag & Antwoord over PLN. Dr. P.A. van der Zwaag Landelijke dag Erfelijke Hartaandoeningen 29 oktober 2016

Vraag & Antwoord over PLN. Dr. P.A. van der Zwaag Landelijke dag Erfelijke Hartaandoeningen 29 oktober 2016 Vraag & Antwoord over PLN Dr. P.A. van der Zwaag Landelijke dag Erfelijke Hartaandoeningen 29 oktober 2016 Indeling 1. Preïmplantatie genetische diagnostiek (PGD) en andere mogelijkheden rondom de zwangerschap

Nadere informatie

Bij PGD wordt een embryo dat is ontstaan

Bij PGD wordt een embryo dat is ontstaan 3 Diagnostiek, screening en voorzorg Paren die een hoog risico hebben op een kind met een ernstige erfelijke aandoening en een gezond (biologisch eigen) kind willen krijgen, hebben de keuze tussen prenatale

Nadere informatie

BRCA themamiddag, zaterdag 31 oktober 2015. UMCG expertisecentrum borst - eierstokkanker. Welkom

BRCA themamiddag, zaterdag 31 oktober 2015. UMCG expertisecentrum borst - eierstokkanker. Welkom BRCA themamiddag, zaterdag 31 oktober 2015 UMCG expertisecentrum borst - eierstokkanker Welkom BRCA themamiddag, zaterdag 31 oktober 2015 UMCG expertisecentrum borst - eierstokkanker Welkom, namens de

Nadere informatie

IVF-cijfers per centrum 2006

IVF-cijfers per centrum 2006 IVF-cijfers per centrum 2006 J. Kremer, 19-10-2007 Hier vindt u de IVF-cijfers van 2006 van alle centra van Nederland. Voor de 4 e keer zijn ook de meerlingen meegenomen. Leeswijzer IVF-resultaten Vanaf

Nadere informatie

Embryoselectie oftewel PGD (Preimplantatie Genetische Diagnostiek)

Embryoselectie oftewel PGD (Preimplantatie Genetische Diagnostiek) Embryoselectie oftewel PGD (Preimplantatie Genetische Diagnostiek) Joep Geraedts Hoofd afdeling Klinische Genetica azm Lezing Gent 14-01-2011 ALTERNATIEVEN VOOR PAREN MET EEN VERHOOGD RISICO Het risico

Nadere informatie

TRIP Nationaal bureau voor hemo- en biovigilantie

TRIP Nationaal bureau voor hemo- en biovigilantie TRIP Nationaal bureau voor hemo- en biovigilantie Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld

Nadere informatie

Kanker en genetisch testen

Kanker en genetisch testen Kanker en genetisch testen Dirk Jan Boerwinkel Freudenthal Instituut voor didactiek van wiskunde en natuurwetenschappen Nascholing Reizende DNA labs als voorbereiding voor het examen 4 november 2011 Definitie

Nadere informatie

Zwanger worden: via de natuurlijke weg of zijn er andere mogelijkheden?

Zwanger worden: via de natuurlijke weg of zijn er andere mogelijkheden? 21 mei 2011 Zwanger worden: via de natuurlijke weg of zijn er andere mogelijkheden? Drs. Inge Smeets PGD arts en arts-onderzoeker Maastricht Universitair Medisch Centrum Themamiddag Jong en BRCA Borstkankervereniging

Nadere informatie

IVF-cijfers per centrum 2007

IVF-cijfers per centrum 2007 IVF-cijfers per centrum 2007 J. Kremer, december 2008 Hier vindt u de IVF-cijfers van 2007 van alle centra van Nederland. Voor de 5 e keer zijn ook de meerlingen meegenomen. Leeswijzer IVF-resultaten Vanaf

Nadere informatie

Afwegingen bij de keuze voor ICSI. Polikliniek Gynaecologie Route 48

Afwegingen bij de keuze voor ICSI. Polikliniek Gynaecologie Route 48 Afwegingen bij de keuze voor ICSI Polikliniek Gynaecologie Route 48 0 De inhoud van deze voorlichtingsfolder is samengesteld door de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG). Deze folder

Nadere informatie

Patiënten Informatie Folder. Wetenschappelijk onderzoek met behulp van rest-embryo s

Patiënten Informatie Folder. Wetenschappelijk onderzoek met behulp van rest-embryo s Patiënten Informatie Folder Wetenschappelijk onderzoek met behulp van rest-embryo s VPG rest-embryo s voorjaar 2009 Wetenschappelijk Onderzoek met behulp van rest-embryo s. Geachte mevrouw, meneer, Uw

Nadere informatie

embryo kwaliteit bij BRCA1 of BRCA2 mutatie draagsters

embryo kwaliteit bij BRCA1 of BRCA2 mutatie draagsters Toelichting bij informatie folder Informatie voor IVF/PGD patiënten Deze informatie folder is bedoeld voor alle IVF/PGD patiënten die geschikt zijn voor deelname aan dit onderzoek. Dit zijn de patiënten

Nadere informatie

intracytoplasmatische sperma-injectie (ICSI)

intracytoplasmatische sperma-injectie (ICSI) patiënteninformatie intracytoplasmatische sperma-injectie (ICSI) ICSI is een afkorting van intracytoplasmatische sperma-injectie. ICSI is een vorm van reageerbuisbevruchting. Bij een ICSI-behandeling brengt

Nadere informatie

PGD pre-implantatie genetische diagnose

PGD pre-implantatie genetische diagnose PGD pre-implantatie genetische diagnose Technische en klinische aspecten Joris R Vermeesch & Thomy de Ravel We willen een gezond kindje Preconceptionele genetische counselling Erfelijke ziekte of aangeboren

Nadere informatie

Kinderwens en erfelijkheid

Kinderwens en erfelijkheid Kinderwens en erfelijkheid Wat als je een erfelijke ziekte kunt doorgeven Verzekeren en erfelijkheid 1 Erfelijke ziekte en kinderwens Willen jullie misschien kinderen? En heb jij, of heeft je partner,

Nadere informatie

Limburgs Klinisch Onderzoeksprogramma

Limburgs Klinisch Onderzoeksprogramma Limburgs Klinisch Onderzoeksprogramma Gynaeco Cardio- Onco- Infectie Anesthe- -logie en logie logie ziekten sie fertiliteit ZRGB Genk een succesvol centrum 1989-2011 >3000 zwangerschappen IVF Cryo IUI

Nadere informatie

DNA en (on)vruchtbaarheid: waar staan we vandaag?

DNA en (on)vruchtbaarheid: waar staan we vandaag? DNA en (on)vruchtbaarheid: waar staan we vandaag? Nij Barrahûs Herfst Symposium Woensdag 14 november 2018 Van der Valk Hotel Wolvega-Heerenveen Wolvega - Nederland Onderwerp Bij ongeveer 10% van de onvruchtbare

Nadere informatie

Keuzes bij kinderwens onder andere PGD (Preimplantatie Genetische Diagnostiek) Namens de werkgroep PGD azm Congres BVN 18 april 2009

Keuzes bij kinderwens onder andere PGD (Preimplantatie Genetische Diagnostiek) Namens de werkgroep PGD azm Congres BVN 18 april 2009 Keuzes bij kinderwens onder andere PGD (Preimplantatie Genetische Diagnostiek) Dr. Christine de Die-Smulders afdeling Klinische Genetica MUMC+ Namens de werkgroep PGD azm Congres BVN 18 april 2009 Zomer

Nadere informatie

tel

tel PREIMPLANTATIE GENETISCHE DIAGNOSE VOOR MONOGENETISCHE AANDOENINGEN INFORMATIE BIJ GEÏNFORMEERDE TOESTEMMING - INFORMED CONSENT VOOR PATIENTEN VAN HET LEUVENS UNIVERSITAIR FERTILITEITSCENTRUM IN HET KADER

Nadere informatie

ICSI. intracytoplasmatische sperma injectie. Voor wie is ICSI? Hoe verloopt een ICSI-behandeling?

ICSI. intracytoplasmatische sperma injectie. Voor wie is ICSI? Hoe verloopt een ICSI-behandeling? ICSI intracytoplasmatische sperma injectie ICSI is een afkorting van intracytoplasmatische sperma-injectie. ICSI is een vorm van reageerbuisbevruchting. Bij een ICSI-behandeling brengt men in het laboratorium

Nadere informatie

AFWEGINGEN BIJ DE KEUZE VOOR INTRACYTOPLASMATISCHE SPERMA- INJECTIE (ICSI)

AFWEGINGEN BIJ DE KEUZE VOOR INTRACYTOPLASMATISCHE SPERMA- INJECTIE (ICSI) AFWEGINGEN BIJ DE KEUZE VOOR INTRACYTOPLASMATISCHE SPERMA- INJECTIE (ICSI) 666 Inleiding ICSI is de afkorting van intracytoplasmatische sperma-injectie. Men brengt hierbij in het laboratorium één zaadcel

Nadere informatie

Handleiding PGD module LSFD

Handleiding PGD module LSFD Handleiding PGD module LSFD Versie 1, Maart 2019 Auteurs: Aafke van Montfoort - Maastricht UMC+ Alwin Derijck - Amsterdam UMC, locatie AMC Inhoudsopgave 1. INTRODUCTIE... 3 2. DOSSIER... 3 2.1 Intake PGD

Nadere informatie

UvA-DARE (Digital Academic Repository) Current value of preimplantation genetic screening Twisk, M. Link to publication

UvA-DARE (Digital Academic Repository) Current value of preimplantation genetic screening Twisk, M. Link to publication UvA-DARE (Digital Academic Repository) Current value of preimplantation genetic screening Twisk, M. Link to publication Citation for published version (APA): Twisk, M. (2011). Current value of preimplantation

Nadere informatie

Prenatale diagnose & neurologische aandoeningen :

Prenatale diagnose & neurologische aandoeningen : Prenatale diagnose & neurologische aandoeningen : nieuwe ontwikkelingen We willen een gezond kindje Preconceptionele genetische counselling : Erfelijke ziekte of aangeboren afwijking bij : - vorig kind

Nadere informatie

ICSI Intracytoplasmatische sperma-injectie

ICSI Intracytoplasmatische sperma-injectie ICSI Intracytoplasmatische sperma-injectie Inhoudsopgave Algemeen Voor wie is ICSI? Hoe verloopt een ICSI-behandeling? Welk onderzoek is nodig voor een ICSI-behandeling? De kans op zwangerschap na een

Nadere informatie

Wat is IVF en wat is ICSI?

Wat is IVF en wat is ICSI? IVF en ICSI Wat is IVF en wat is ICSI? IVF IVF is de afkorting van in vitro fertilisatie. Letterlijk betekent dit bevruchting in glas. Sinds 1982 wordt deze behandeling in Nederland aangeboden. Na de

Nadere informatie

KLINISCH-GENETISCHE DIAGNOSTIEK ROND DE TOEPASSING VAN ICSI. Versie 1.0

KLINISCH-GENETISCHE DIAGNOSTIEK ROND DE TOEPASSING VAN ICSI. Versie 1.0 KLINISCH-GENETISCHE DIAGNOSTIEK ROND DE TOEPASSING VAN ICSI Versie 1.0 Datum Goedkeuring 30-03-1996 Methodiek Consensus based Discipline Verantwoording nvog Introductie Op het gebied van de kunstmatige

Nadere informatie

Achter de schermen van het IVFlaboratorium

Achter de schermen van het IVFlaboratorium Achter de schermen van het IVFlaboratorium De Croo Ilse Afdeling voor Reproductieve Geneeskunde Bijscholing Vlaamse Ziekenhuisapothekers 4 september 2018 1 Afdeling voor Reproductieve Geneeskunde Vroedvrouwen

Nadere informatie

Pre-implantatie genetische diagnose (PGD)

Pre-implantatie genetische diagnose (PGD) Pre-implantatie genetische diagnose (PGD) informatie voor patiënten INLEIDING 3 WAT IS PRE-IMPLANTATIE GENETISCHE DIAGNOSE (PGD)? 4 HOE KAN EEN PGD-BEHANDELING OPGESTART WORDEN? 6 Consultatie CME Consultatie

Nadere informatie

Patiënteninformatie folder

Patiënteninformatie folder Patiënteninformatie folder Moleculair onderzoek naar verminderde ovariële reserve en embryo kwaliteit bij BRCA1 of BRCA2 mutatie draagsters Engelse titel: Molecular studies on reduced ovarian reserve and

Nadere informatie

Verklarende Woordenlijst

Verklarende Woordenlijst 12 Verklarende Woordenlijst Gebaseerd op een woordenlijst die werd ontwikkeld door Londen IDEAS Genetic Knowledge Park aangepast volgens hun kwaliteitsnormen. Juli 2008 Vertaald door Mies Wits-Douw en

Nadere informatie

PATIËNTENINFORMATIE AFWEGINGEN BIJ DE ICSI

PATIËNTENINFORMATIE AFWEGINGEN BIJ DE ICSI PATIËNTENINFORMATIE AFWEGINGEN BIJ DE ICSI 2 Inhoudsopgave Wat zijn redenen voor ICSI... 4 Hoe gebeurt ICSI... 4 Gezondheidsrisico s voor de vrouw bij ICSI... 5 Gezondheidsrisico s voor kinderen die na

Nadere informatie

Urologie/ Gynaecologie ICSI. IntroCytoplasmatische Sperma-Injectie

Urologie/ Gynaecologie ICSI. IntroCytoplasmatische Sperma-Injectie Urologie/ Gynaecologie ICSI IntroCytoplasmatische Sperma-Injectie Inhoudsopgave Inleiding...4 Wat zijn redenen voor ICSI?...4 Hoe gebeurt ICSI?...4 Gezondheidsrisico s voor de vrouw bij ICSI...5 Gezondheidsrisico

Nadere informatie

PERSONTMOETING 18 mei 2005 Geboorte van de eerste HLA baby s

PERSONTMOETING 18 mei 2005 Geboorte van de eerste HLA baby s Partner Universitaire Associatie Brussel Academisch Ziekenhuis van de Vrije Universiteit Brussel PERSONTMOETING 18 mei 2005 Geboorte van de eerste HLA baby s Het programma Preimplantatie Genetische Diagnose

Nadere informatie

Figuur 1: schematische weergave van een cel

Figuur 1: schematische weergave van een cel Inleiding De titel van het proefschrift is Preventing the transmission of mitochondrial diseases. Dat wil zeggen: het tegengaan dat mitochondriële ziekten worden doorgegeven aan het nageslacht. Mitochondriën

Nadere informatie

Prof. Dr. Diane De Neubourg Centrum voor Reproductieve Geneeskunde - UZA - Universiteit Antwerpen

Prof. Dr. Diane De Neubourg Centrum voor Reproductieve Geneeskunde - UZA - Universiteit Antwerpen Wat is er nieuw in de reproductieve geneeskunde? Prof. Dr. Diane De Neubourg Centrum voor Reproductieve Geneeskunde - UZA - Universiteit Antwerpen Overzicht 1. Fertiliteitspreservatie 2. Preïmplantatie

Nadere informatie

AFWEGINGEN BIJ DE KEUZE VOOR INTRACYTOPLASMATISCHE SPERMA- INJECTIE (ICSI)

AFWEGINGEN BIJ DE KEUZE VOOR INTRACYTOPLASMATISCHE SPERMA- INJECTIE (ICSI) AFWEGINGEN BIJ DE KEUZE VOOR INTRACYTOPLASMATISCHE SPERMA- INJECTIE (ICSI) 666 Inleiding ICSI is de afkorting van intracytoplasmatische sperma-injectie. Men brengt hierbij in het laboratorium één zaadcel

Nadere informatie

Wie is er genetisch normaal? Centrum voor Menselijke Erfelijkheid

Wie is er genetisch normaal? Centrum voor Menselijke Erfelijkheid Wie is er genetisch normaal? Koen Devriendt Centrum voor Menselijke Erfelijkheid prenatale diagnose klassieke karyotypering variatie is minimaal merker chromosoom translocatie inversie variabele banden

Nadere informatie

Vaak gestelde vragen over IVF

Vaak gestelde vragen over IVF Vaak gestelde vragen over IVF Kunnen we iets doen om onze kans op succes te vergroten? Hoewel een IVF-behandeling een medisch proces is waar u zelf weinig invloed op kan uitoefenen, zijn er toch een aantal

Nadere informatie

Kanker en Erfelijkheid

Kanker en Erfelijkheid Kanker en Erfelijkheid Em. Prof. dr. Joep Geraedts Gezondheidsuniversiteit Maastricht 3 december 2014 Borstkanker Kans op borstkanker afhankelijk van leeftijd waarop puberteit begint Jaarlijks bij ongeveer

Nadere informatie

Contact. Steeds meer kans op een goede diagnose. Klinisch geneticus Christine de Die:

Contact. Steeds meer kans op een goede diagnose. Klinisch geneticus Christine de Die: JUNI 2014 NUMMER 2 Contact Klinisch geneticus Christine de Die: Steeds meer kans op een goede diagnose Verder op twee wielen Zelfstandig worden: jongeren met een spierziekte Osteoporose: is er iets aan

Nadere informatie

Parallelsessie ART. Parallelsessie geassisteerde voortplanting. Biovigilantie symposium 22 november 2017

Parallelsessie ART. Parallelsessie geassisteerde voortplanting. Biovigilantie symposium 22 november 2017 Parallelsessie ART Parallelsessie geassisteerde voortplanting Biovigilantie symposium 22 november 2017 Marjan Happel, coördinator biovigilantie TRIP Sjoerd Repping, klinisch embryoloog Parallelsessie ART

Nadere informatie

Kinderwens spreekuur Volendam

Kinderwens spreekuur Volendam Kinderwens spreekuur Volendam Voor wie is deze folder? Deze folder is voor mensen afkomstig uit Volendam met kinderwens. Wat is het kinderwens spreekuur? Het spreekuur is een samenwerking tussen de afdelingen

Nadere informatie

Wanneer is dementie erfelijk? Dr. Harro Seelaar Neuroloog-in-opleiding & arts onderzoeker Alzheimercentrum Erasmus MC 14 april 2018

Wanneer is dementie erfelijk? Dr. Harro Seelaar Neuroloog-in-opleiding & arts onderzoeker Alzheimercentrum Erasmus MC 14 april 2018 Wanneer is dementie erfelijk? Dr. Harro Seelaar Neuroloog-in-opleiding & arts onderzoeker Alzheimercentrum Erasmus MC 14 april 2018 Opbouw presentatie Wat is dementie Wat is DNA Wat is erfelijkheid Erfelijkheid

Nadere informatie

Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie PATIËNTENVOORLICHTING

Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie PATIËNTENVOORLICHTING NVOG Nederlandse Vereniging voor PATIËNTENVOORLICHTING Afwegingen bij de keuze voor ICSI No 16 2001 NVOG/NVU Het copyright en de verantwoordelijkheid voor deze folder berusten bij de Nederlandse Vereniging

Nadere informatie

BROCHURE ONDERZOEK RESTEICELLEN, RESTZAADCELLEN EN RESTEMBRYO S

BROCHURE ONDERZOEK RESTEICELLEN, RESTZAADCELLEN EN RESTEMBRYO S BROCHURE ONDERZOEK RESTEICELLEN, RESTZAADCELLEN EN RESTEMBRYO S Pagina 1 van 7 INHOUDSOPGAVE Pagina 3 Pagina 4 Pagina 5 Pagina 6 Pagina 7 Inleiding 1PN-studie 3PN-studie Studie naar eicelkwaliteit en leeftijd

Nadere informatie

2.1 Gameten, embryo s en gonadaal weefsel

2.1 Gameten, embryo s en gonadaal weefsel 2. Gameten, embryo s en gonadaal weefsel 2.. Achtergrond Om een kinderwens te vervullen kan het soms noodzakelijk zijn gebruik te moeten maken van geassisteerde voortplantingstechnieken. De drie meest

Nadere informatie

Uitkomsten van laboratoriumonderzoek

Uitkomsten van laboratoriumonderzoek 341 Uitkomsten van laboratoriumonderzoek C y t o g e n e t i s c h o n d e r z o e k Cytogenetisch onderzoek in vlokken en vruchtwater (en onder bijzondere omstandigheden soms in navelstrengbloed) levert

Nadere informatie

PESA-ICSI-behandeling

PESA-ICSI-behandeling PESA-ICSI-behandeling U heeft zich aangemeld voor de PESA-ICSI-behandeling (Percutane Epididymale Sperma Aspiratie-Intra Cytoplasmatische Sperma Injectie) in ons ziekenhuis. Door middel van deze folder

Nadere informatie

Informatie voor een eigen eiceldonor

Informatie voor een eigen eiceldonor Informatie voor een eigen eiceldonor Centrum voor Voortplantingsgeneeskunde Inhoud Inleiding Inleiding 1 Onderwerpen die we van tevoren bespreken 2 Afspraken 2 Juridische aspecten 4 De IVF-behandeling

Nadere informatie

Verklarende woordenlijst

Verklarende woordenlijst 12 Verklarende woordenlijst Gebaseerd op een woordenlijst die werd ontwikkeld door Londen IDEAS Genetic Knowledge Park aangepast volgens hun kwaliteitsnormen. Januari 2008 Gesteund door EuroGentest, NoE

Nadere informatie

JAARRAPPORT. LIFE Leuven Institute of Fertility and Embryology. Unit voor Reproductieve Geneeskunde Regionaal ziekenhuis Heilig Hart te Leuven

JAARRAPPORT. LIFE Leuven Institute of Fertility and Embryology. Unit voor Reproductieve Geneeskunde Regionaal ziekenhuis Heilig Hart te Leuven JAARRAPPORT 2018 LIFE Leuven Institute of Fertility and Embryology Unit voor Reproductieve Geneeskunde Regionaal ziekenhuis Heilig Hart te Leuven INHOUDSOPGAVE VOORWOORD 1. RESULTATEN 2. 2018 IN EEN NOTENDOP

Nadere informatie

Wetenschappelijk onderzoek

Wetenschappelijk onderzoek Wetenschappelijk onderzoek met menselijke eicellen en/of embryo s 2 Wetenschappelijk onderzoek met menselijke eicellen en/of embryo s Het Centrum voor Voortplantingsgeneeskunde van het Maastricht UMC+

Nadere informatie

Inleiding. Het antwoord is kort en krachtig: ja!

Inleiding. Het antwoord is kort en krachtig: ja! Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Kinderen maken: Een gezin stichten op de Huntington manier Kinderen

Nadere informatie

GENETISCHE ONDERZOEKEN Art. 33 pag. 1 officieuze coördinatie 1. CYTOGENETISCHE ONDERZOEKEN

GENETISCHE ONDERZOEKEN Art. 33 pag. 1 officieuze coördinatie 1. CYTOGENETISCHE ONDERZOEKEN GENETISCHE ONDERZOEKEN Art. 33 pag. 1 "K.B. 22.7.1988" (in werking 1.8.1988) "AFDELING II. Genetische onderzoeken." "Art. 33. 1. Worden beschouwd als verstrekkingen waarvoor de bekwaming van de in 2 bedoelde

Nadere informatie

Themadag Specifieke diagnosen - ADPKD Nierpatiënten Vereniging Nederland

Themadag Specifieke diagnosen - ADPKD Nierpatiënten Vereniging Nederland 30-9-2017 Themadag Specifieke diagnosen - ADPKD Nierpatiënten Vereniging Nederland NBC Congrescentrum Nieuwegein Utrecht Prof.Dr. M.H. Breuning, klinisch geneticus Afdeling Klinische Genetica Leids Universitair

Nadere informatie

afwegingen bij de keuze voor icsi

afwegingen bij de keuze voor icsi afwegingen bij de keuze voor icsi 2 Inhoud Inleiding 4 1 Wat zijn redenen voor ICSI 4 2 Hoe gebeurt ICSI 4 3 Gezondheidsrisico s voor de vrouw bij ICSI 4 4 Gezondheidsrisico s voor kinderen die na ICSI

Nadere informatie

NIPT. Nascholing Counseling NIPT

NIPT. Nascholing Counseling NIPT NIPT Dr. Diane Van Opstal, Laboratoriumspecialist Klinische Genetica, Erasmus MC Dr. Maarten Knapen, gynaecoloog-perinatoloog Erasmus MC en medisch directeur SPSZN Nascholing Counseling NIPT Disclosure

Nadere informatie

Vergelijking van IVF resultaten bij het gebruik van twee kweekvloeistoffen

Vergelijking van IVF resultaten bij het gebruik van twee kweekvloeistoffen academisch ziekenhuis Maastricht P. Debyelaan 25 postbus 5800 6202 AZ Maastricht obstetrie en gynaecologie Patiënten Informatiebrief Vergelijking van IVF resultaten bij het gebruik van twee kweekvloeistoffen

Nadere informatie

Praktische opdracht Biologie IVF / ICSI

Praktische opdracht Biologie IVF / ICSI Praktische opdracht Biologie IVF / ICSI Praktische-opdracht door een scholier 1669 woorden 30 november 2003 4,7 16 keer beoordeeld Vak Biologie ivf 2 voordelen. Het aantal afwijkingen bij kinderen die

Nadere informatie

De prenatale tests. De prenatale tests bij de ziekte van Huntington

De prenatale tests. De prenatale tests bij de ziekte van Huntington De prenatale tests De prenatale tests bij de ziekte van Huntington Door een prenatale diagnose kunnen de ouders voorkomen dat de ziekte wordt doorgegeven aan hun kind. Toch zal de beslissing om prenatale

Nadere informatie

Hoe ver reikt de grens?

Hoe ver reikt de grens? Hoe ver reikt de grens? Dr. ir. Marc van Mil Universitair docent & onderwijsinnovator Biomedische Genetica UMC Utrecht Marc van Mil werkt als docent en onderwijsinnovator bij opleiding Biomedische wetenschappen

Nadere informatie

vruchtbaarheidssparende behandeling

vruchtbaarheidssparende behandeling Nederlands Netwerk Fertiliteitspreservatie vruchtbaarheidssparende behandeling Invriezen Invriezen van van embryo s eicellena IVF informatie voor vrouwelijke patiënten vruchtbaarheidssparende behandeling

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2005 2006 30 300 XVI Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 2006 Nr. 136 BRIEF

Nadere informatie

Prenataal testen voor genetische aandoeningen begrijpen. Professor Martina Cornel & Professor Heather Skirton Gen-Equip Project.

Prenataal testen voor genetische aandoeningen begrijpen. Professor Martina Cornel & Professor Heather Skirton Gen-Equip Project. Prenataal testen voor genetische aandoeningen begrijpen Professor Martina Cornel & Professor Heather Skirton Gen-Equip Project. Prenataal testen verwijst naar het testen van de foetus tijdens de zwangerschap

Nadere informatie

Workshop Patiënten dag 18 mei 2019 Bewegingsstoornissen en erfelijkheid

Workshop Patiënten dag 18 mei 2019 Bewegingsstoornissen en erfelijkheid Genetics 1 Workshop Patiënten dag 18 mei 2019 Bewegingsstoornissen en erfelijkheid Fleur Vansenne/Corien Verschuuren Klinisch genetici UMCG Erfelijkheid 2 Waar denk je aan? Genetics Wat is genetisch onderzoek?

Nadere informatie

Raadgevend Comité voor Bio-ethiek

Raadgevend Comité voor Bio-ethiek Raadgevend Comité voor Bio-ethiek Advies nr. 3 d.d. 17 november betreffende de geslachtskeuze Vraag tot Advies van de Vlaamse Minister van Financiën, Begroting en Gezondheidsbeleid, 29 maart 1996 Over

Nadere informatie

Position Paper. Embryoselectie

Position Paper. Embryoselectie Position Paper Embryoselectie Vastgesteld door de Werkgroep Genetisch Onderzoek (2011/2012) Geaccordeerd door het VSOP bestuur, februari 2012 Achtergrond Allereerst willen we benadrukken dat de VSOP positief

Nadere informatie

Afwegingen bij de keuze voor ICSI

Afwegingen bij de keuze voor ICSI Gynaecologie Afwegingen bij de keuze voor ICSI www.catharinaziekenhuis.nl Inhoud Wat zijn redenen voor ICSI?... 3 Hoe gebeurt ICSI?... 3 Gezondheidsrisico s voor de vrouw bij ICSI... 4 Gezondheidsrisico

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag www.rijksoverheid.nl Bijlage(n)

Nadere informatie

Uw kans op een kind met cystic fibrosis (taaislijmziekte) of sikkelcelziekte en thalassemie (erfelijke bloedarmoede)

Uw kans op een kind met cystic fibrosis (taaislijmziekte) of sikkelcelziekte en thalassemie (erfelijke bloedarmoede) Uw kans op een kind met cystic fibrosis (taaislijmziekte) of sikkelcelziekte en thalassemie (erfelijke bloedarmoede) Deze folder is bedoeld voor mensen die samen met hun partner een kind willen krijgen

Nadere informatie

Patiënten informatie ochtend IVF / ICSI

Patiënten informatie ochtend IVF / ICSI Centrum Voortplantingsgeneeskunde Onderzoek naar en behandeling van vruchtbaarheidsstoornissen Patiënten informatie ochtend IVF / ICSI Indeling van deze ochtend 09.30 10:15 Uitleg behandeling en lifestyle

Nadere informatie

Klinische Genetica. Geslachtsgebonden (X-chromosoom gebonden) recessieve overerving

Klinische Genetica. Geslachtsgebonden (X-chromosoom gebonden) recessieve overerving Klinische Genetica Geslachtsgebonden (X-chromosoom gebonden) recessieve overerving Klinische Genetica Bij uw bezoek aan de polikliniek Klinische Genetica heeft de klinisch geneticus of een genetisch consulent

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting 138 Uitstel van ouderschap De positie van de vrouw in de westerse maatschappij is de laatste tientallen jaren fundamenteel veranderd. Vrouwen zijn hoger opgeleid dan vroeger en werken vaker buitenshuis.

Nadere informatie

ICSI, INTRACYTOPLASMATISCHE SPERMA-INJECTIE

ICSI, INTRACYTOPLASMATISCHE SPERMA-INJECTIE ICSI, INTRACYTOPLASMATISCHE SPERMA-INJECTIE Versie 1.0 Datum Goedkeuring 10-05-2006 Verantwoording NVOG Inleiding ICSI is de afkorting van intracytoplasmatische sperma-injectie. Men brengt hierbij in het

Nadere informatie

Obstetrie & Gynaecologie. Het bewaren van embryo s

Obstetrie & Gynaecologie. Het bewaren van embryo s Obstetrie & Gynaecologie Het bewaren van embryo s Obstetrie & Gynaecologie Inleiding U kreeg te horen dat het waarschijnlijk mogelijk is om embryo s in te vriezen en te bewaren. Een aantal belangrijke

Nadere informatie

Mannen en BRCA1/2. Ingrid van Kessel/Conny van der Meer genetisch consulenten, afdeling Klinische Genetica Erasmus MC Rotterdam 18 april 2009

Mannen en BRCA1/2. Ingrid van Kessel/Conny van der Meer genetisch consulenten, afdeling Klinische Genetica Erasmus MC Rotterdam 18 april 2009 Mannen en BRCA1/2 Ingrid van Kessel/Conny van der Meer genetisch consulenten, afdeling Klinische Genetica Erasmus MC Rotterdam 18 april 2009 Rudi van Dantzig Danser en choreograaf Risico borstkanker Bevolkingsrisico

Nadere informatie

Directie Publieke Gezondheid Publieke Gezondheid Ethiek

Directie Publieke Gezondheid Publieke Gezondheid Ethiek Bezoekadres: Rijnstraat 50 2515 XP Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340 78 34 www.rijksoverheid.nl Betreft Vergaderdatum en tijd Vergaderplaats Aanwezig Vruchtbaarheidsbijeenkomst 3 oktober 2013, 14.00-16.00

Nadere informatie

Naar aanleiding van de bevindingen beschreven in dit rapport verwachten wij uiterlijk 22 september 2014 een plan van aanpak van u.

Naar aanleiding van de bevindingen beschreven in dit rapport verwachten wij uiterlijk 22 september 2014 een plan van aanpak van u. > Retouradres Postbus 90460 2509 LL Den Haag Maastricht UMC+ T.a.v. Directeur-bestuurder RVE Patiënt & Zorg Postbus 5800 6202 AZ Maastricht Datum 24 juli 2014 Onderwerp Inspectierapport Geneesmiddelen

Nadere informatie

TRIP rapport 2010 Weefselvigilantie. Martin Schipperus, internist-hematoloog, Voorzitter Bestuur TRIP

TRIP rapport 2010 Weefselvigilantie. Martin Schipperus, internist-hematoloog, Voorzitter Bestuur TRIP TRIP rapport 2010 Weefselvigilantie Martin Schipperus, internist-hematoloog, Voorzitter Bestuur TRIP Wat is TRIP? Landelijk Hemo- en Weefselvigilantie Bureau T R I P Transfusie/Transplantatie Reacties

Nadere informatie

Preïmplantatie Genetische Diagnostiek: ongekende mogelijkheden

Preïmplantatie Genetische Diagnostiek: ongekende mogelijkheden Oratie Prof. dr. Christine E.M. de Die-Smulders Faculty of Health, Medicine and Life Sciences Preïmplantatie Genetische Diagnostiek: ongekende mogelijkheden Preimplantatie Genetische Diagnostiek: ongekende

Nadere informatie

Resultaten van de IVF behandeling in Maastricht

Resultaten van de IVF behandeling in Maastricht Resultaten van een IVF-behandeling kunt u in vele boeken, tijdschriften, folders en websites vinden. Het is niet eenvoudig om resultaten van het ene centrum met die van andere centra te vergelijken. Dat

Nadere informatie

STAMCELLEN. 1. Definitie 2. Soorten 3. Eicel 4. Morula 5. Blastocyst 6. Foetus 7. Navelstrengbloed 8. Stamcellen uit volwassen individu

STAMCELLEN. 1. Definitie 2. Soorten 3. Eicel 4. Morula 5. Blastocyst 6. Foetus 7. Navelstrengbloed 8. Stamcellen uit volwassen individu STAMCELLEN 1. Definitie 2. Soorten 3. Eicel 4. Morula 5. Blastocyst 6. Foetus 7. Navelstrengbloed 8. Stamcellen uit volwassen individu DRIE EIGENSCHAPPEN: DEFINITIE VAN STAMCELLEN A) NIET- DIFFERENTIATIE

Nadere informatie

Melden. aan de IGZ. Jeroen van Baare Senior inspecteur IGZ

Melden. aan de IGZ. Jeroen van Baare Senior inspecteur IGZ Melden aan de IGZ Jeroen van Baare Senior inspecteur IGZ Wanneer moet je melden? Wie moet melden? Wat moet melden? Wat gebeurt er na de melding? 2 Alle ernstige ongewenste voorvallen en ernstige ongewenste

Nadere informatie

Patiënten Informatie Brochure Erfelijkheidsonderzoek: Exoom Sequencing

Patiënten Informatie Brochure Erfelijkheidsonderzoek: Exoom Sequencing 2 Patiënten Informatie Brochure Erfelijkheidsonderzoek: Exoom Sequencing Algemene informatie Exoom Sequencing is een nieuwe techniek voor erfelijkheidsonderzoek. In deze folder vindt u informatie over

Nadere informatie

- Mensenwensen. Over kinderwens en embryoselectie. Een inventariserend onderzoek naar Pre-implantatie Genetische Diagnostiek

- Mensenwensen. Over kinderwens en embryoselectie. Een inventariserend onderzoek naar Pre-implantatie Genetische Diagnostiek - Mensenwensen Over kinderwens en embryoselectie Een inventariserend onderzoek naar Pre-implantatie Genetische Diagnostiek Lisette Ligtenberg 2004 Dit onderzoek is uitgevoerd door Lisette Ligtenberg als

Nadere informatie

1 Handelingen met geslachtscellen en embryo s*

1 Handelingen met geslachtscellen en embryo s* Hoofdstuk 1 Handelingen met geslachtscellen en embryo s* 1.1 Inleiding Dit signalement gaat over ingrepen in menselijke geslachtscellen en pre-implantatie embryo s, gericht op verbetering van medische

Nadere informatie

Jaarrapport URG Unit voor Reproductieve Geneeskunde

Jaarrapport URG Unit voor Reproductieve Geneeskunde Jaarrapport 2015 Unit voor Reproductieve Geneeskunde te Leuven Centre of excellence of LIFE Leuven Institute of Fertility and Embryology INHOUDSOPGAVE VOORWOORD 1. RESULTATEN IVF A. Leeftijd B. Zwangerschapspercentages

Nadere informatie

LABORATORIUMASPECTEN VAN IN VITRO FERTILISATIE

LABORATORIUMASPECTEN VAN IN VITRO FERTILISATIE LABORATORIUMASPECTEN VAN IN VITRO FERTILISATIE Hanne Devroe Embryoloog Leuvens Universitair Fertiliteitscentrum November 2016 Vruchtbaarheidsbehandelingen Gameten en embryo s Recente technologieën Wetgeving

Nadere informatie

Centrum voor Voortplantingsgeneeskunde UMCG Het invriezen en bewaren van eicellen

Centrum voor Voortplantingsgeneeskunde UMCG Het invriezen en bewaren van eicellen Centrum voor Voortplantingsgeneeskunde UMCG Het invriezen en bewaren van eicellen Eicelvitrificatie Centrum voor Voortplantingsgeneeskunde UMCG Inleiding U heeft met een arts gesproken over de mogelijkheid

Nadere informatie

Zaaddonatie Radboud universitair medisch centrum

Zaaddonatie Radboud universitair medisch centrum Zaaddonatie Zaaddonatie is het afstaan van zaadcellen door een man (donor) met als doel bij een vrouw, de wensmoeder (acceptor), een zwangerschap mogelijk te maken. Deze zaadcellen kunnen via verschillende

Nadere informatie

sten medisch pakket IVF/ICSI Honorarium arts, consultatiekosten - Kosten voor andrologisch onderzoek (zaadonderzoek)

sten medisch pakket IVF/ICSI Honorarium arts, consultatiekosten - Kosten voor andrologisch onderzoek (zaadonderzoek) Wij plannen graag samen met u uw IVF/ICSI-behandeling in Turkije. Human First verzorgt een gepaste planning en medicatie schema. Ook helpen wij bij uw aanvraag voor vergoeding bij uw zorgverzekeraar. Het

Nadere informatie

De PGD-kliniek EEN ZORGTRAJECT VOOR WENSOUDERS MET ERFELIJK RISICO

De PGD-kliniek EEN ZORGTRAJECT VOOR WENSOUDERS MET ERFELIJK RISICO De PGD-kliniek EEN ZORGTRAJECT VOOR WENSOUDERS MET ERFELIJK RISICO CONTACTGEGEVENS PGD-kliniek Universitair Ziekenhuis Brussel Laarbeeklaan 101, B-1090 Brussel (Jette) www.brusselspgd.be Centrum voor Medische

Nadere informatie