BOEK VII WER: CAPITA SELECTA INZAKE CONSUMENTEN- EN HYPOTHECAIR KREDIET. Prof. Dr. Reinhard Steennot (Instituut Financieel recht, Ugent)

Transcriptie

1 BOEK VII WER: CAPITA SELECTA INZAKE CONSUMENTEN- EN HYPOTHECAIR KREDIET Prof. Dr. Reinhard Steennot (Instituut Financieel recht, Ugent)

2 INLEIDING

3 OVERZICHT Toepassingsgebied Informatieverplichtingen: bewijslast en bewijsrisico Kredietwaardigheidsbeoordeling Totstandkoming hypothecair krediet Privaatrechtelijke sanctionering

4 TOEPASSINGSGEBIED

5 PERSONEEL TOEPASSINGSGEBIED Bescherming consument kredietnemer Hoofdzakelijk privé-doeleinden (Cass. 17 oktober 2014) Expertise van de kredietnemer speelt geen rol (HvJ 3 september 2015, C-110/14, Costea) Bewijslast Bescherming verstrekker van zekerheid Geen consument in de zin van Boek VII WER, maar specifieke bescherming in Boek VII WER Toepassing algemeen consumentenrecht Buiten beroepsactiviteit / geen functionele band Gewaarborgde schuldvordering niet van belang (HvJ 14 september 2016, C-534/15, Dumitras) Schuldvernieuwing met het oog op aanzuiveren van professionele schuld (HvJ 27 april 2017, C-535/16, Bachman) Medekredietnemer : consument of verstrekker van zekerheid? Cassatie: criterium van huishouding (Cass. 7 januari 2008)

6 MATERIEEL TOEPASSINGSGEBIED Hypothecair krediet sluit toepassing regelen consumentenkrediet uit Hypothecair krediet met onroerende bestemming en hypothecair krediet met roerende bestemming Kaderkredietovereenkomst gewaarborgd door hypotheek voor alle sommen In de marge: informatieverplichting! Renovatiekredieten Hergroepering van kredieten

7 INFORMATIEVERPLICHTINGEN: BEWIJSLAST

8 WIE DRAAGT BEWIJSLAST? Artikel VII.2 WER Consumentenkrediet: Informatie-inwinning (ingevulde vragenlijst ogv art. VII.69 WER), adviesverplichting en kredietwaardigheidsbeoordeling Hypothecair krediet Informatie-inwinning, ESIS, adviesverplichting en kredietwaardigheidsbeoordeling Impact rechtspraak Hof van Justitie (HvJ 18 december 2014, C- 449/13, Consumer Finance) Informatieverplichting (CK) en passende toelichting (CK + HK)

9 HOE TE VOLDOEN AAN DE BEWIJSLAST Quid standaardbeding: ik erken het informatieformulier te hebben ontvangen en er kennis van te hebben genomen? (HvJ 18 december 2014, C-449/13, Consumer Finance) Aanwijzing die door kredietgever verder moet worden gestaafd ahv één of meer relevante bewijzen Mag kredietgever niet toelaten aan zijn wettelijke verplichtingen te ontkomen Consument moet mogelijkheid behouden aan te voeren dat KG niet aan informatieverplichtingen heeft voldaan Clausule waarbij consument erkent dat KG precontractuele verplichtingen volledig en naar behoren heeft uitgevoerd is niet toegelaten (omkering bewijslast).

10 HOE TE VOLDOEN AAN BEWIJSLAST? Private verhouding: nood aan en verantwoording van evenwichtige oplossing Hoog niveau van consumentenbescherming, doch rekening houdend met de belangen van de onderneming Criterium van de normaal geïnformeerde, oplettende en gemiddelde consument Vgl. regime inzake default-opties (art. VI. 41 WER) => uitdrukkelijke toestemming opdat consument gehouden zou zijn tot betaling => aanvinken volstaat

11 HOE TE VOLDOEN AAN BEWIJSLAST? Loutere bepaling in kredietvoorwaarden Enkele verklaring ter hoogte van de handtekening Verklaring die specifiek door de consument moet worden aangevinkt Eigenhandige geschreven verklaring vanwege consument SECCI / ESIS laten aftekenen (dubbel exemplaar) Inhoud van de verklaring kan ook een rol spelen

12 KREDIETWAARDIGHEIDS- BEOORDELING

13 ABSOLUTE ONTHOUDINGSVERPLICHTING Betalingsachterstand van meer dan 1000 euro (CKP) resulterend uit consumentenkrediet of hypothecair krediet met roerende bestemming Geen nieuw consumentenkrediet Quid hypothecair krediet (met roerende bestemming)? => geen absolute onthoudingsplicht maar waakzaamheid geboden

14 ALGEMENE ONTHOUDINGSVERPLICHTING Enkel krediet verstrekken aan consument die redelijkerwijze in staat zal zijn krediet terug te betalen Consumentenkrediet Inkomsten van medekredietnemer / borg Kindergeld / kosten van een kind Hypothecair krediet Waarde onroerend goed > kredietbedrag Te verwachten toekomstige evoluties

15 TOTSTANDKOMING HYPOTHECAIR KREDIET

16 ESIS EN KREDIETAANBOD Hypothecair krediet met onroerende bestemming: ESIS Verstrekken op duurzame drager In de marge: HvJ 25 januari 2017, C-375/15, Bawag (betalingsdiensten) Geruime tijd vooraleer consument gebonden is en uiterlijk bij het verstrekken van het kredietaanbod Min. Econ. : niet samen met ESIS Kredietaanbod (hypothecair krediet met onroerende bestemming + HK met roerende bestemming met vestigen van hypotheek): Minimale geldigheidsduur: 14 kalenderdagen Mag onmiddellijk aanvaard worden Geen herroepingsrecht!

17 PRIVAATRECHTELIJKE SANCTIONERING HYPOTHECAIR KREDIET

18 CONSUMENTENKREDIET Vermindering verplichtingen van de consument tot ontleende bedrag, met behoud van termijnen In verschillende gradaties Staat deze sanctie in verhouding tot het vereiste van doeltreffende, afschrikwekkende en proportionele sancties? HvJ 27 maart 2014, C-565/12, Fesih Kalhan HvJ 9 november 2016, C-42/15, Home Credit Slovakia

19 HYPOTHECAIR KREDIET Roerende bestemming: cfr. consumentenkrediet Onroerende bestemming: rechter kan eenmalige schedevergoeding van maximaal percentage van interesten toekennen: 40% (kredietbedrag max euro) 30% (kredietbedrag > euro)

20 BESLUIT