Hypothecair krediet What s in a name?

Transcriptie

1 Hypothecair krediet What s in a name? Bart Garré Liedekerke Wolters Waelbroeck Kirkpatrick Matinée d étude UPC b.garre@liedekerke.com BVK-studievoormiddag 1

2 Regelgevend kader (1/2) Richtlijn 2014/17/EU: te transponeren in Belgisch recht tegen 21 maart 2016 Minimale harmonisatie (uitzondering: ESIS) Dwingend recht Wetsontwerp van 26 februari 2016 (Parl. St. Kamer, Doc /001) Algemene beschouwingen: Verruiming van het toepassingsgebied van de wetgeving inzake hypothecair krediet Intensifiëring van de regelgeving inzake hypothecair krediet 4 pijlers Introductie van begrippen uit de wetgeving inzake consumentenkrediet Codificering van de zorgplicht van de kredietgever 2

3 Regelgevend kader (2/2) Richtlijn 2014/17/EU: te transponeren in Belgisch recht tegen 21 maart 2016 Minimale harmonisatie (uitzondering: ESIS) Dwingend recht Wetsontwerp van 26 februari 2016 (Parl. St. Kamer, Doc /001) Algemene beschouwingen: Onroerende bestemming Roerende bestemming JKP Verruiming van het toepassingsgebied van de wetgeving inzake hypothecair krediet 4 pijlers Intensifiëring van de regelgeving inzake hypothecair krediet Reclame Precontractueel Contractueel Post-contractueel Product design Herroepingsrecht FOD Economie Introductie van begrippen uit de wetgeving inzake consumentenkrediet Codificering van de zorgplicht van de kredietgever Advies Kredietverlening Uitvoering 3

4 Toepassingsgebied ratione materiae (1/4) Twee categorieën: Hypothecair krediet met een onroerende bestemming Hypothecair krediet met een roerende bestemming Verruiming van het toepassingsgebied inzake hypothecair krediet: Onroerende bestemming; EN/OF Hypothecaire zekerheid Onroerend goed: niet noodzakelijk voor bewoning bestemd Uitzondering: renovatie (zeer ruim begrip; ook bijvoorbeeld schilderwerken, behangen, tuinaanleg, de vernieuwing van een afsluiting, etc.) Vernauwing van het toepassingsgebied van de wetgeving inzake consumentenkrediet Belangrijke impact op Vergunning /registratie van de kredietgever/kredietbemiddelaar Verplichte kennis en ervaring van het personeel (PCP/VVD, incl. back office en BPO indien belangrijke rol in kredietverleningsproces) Publicitaire, precontractuele en vooral contractuele documentatie (goedkeuring FOD Economie) 4

5 Toepassingsgebied ratione materiae (2/4) Wet van 4 augustus 1992 Roerende bestemming Onroerende bestemming (excl. renovatie) Renovatie Hypothecaire zekerheid Consumentenkrediet Hypothecair krediet Hypothecair krediet Geen hypothecaire zekerheid Consumentenkrediet Consumentenkrediet Consumentenkrediet Wetsontwerp van 26 februari 2016 Roerende bestemming Onroerende bestemming (excl. Renovatie) Renovatie Hypothecaire zekerheid Hypothecair krediet Hypothecair krediet Hypothecair krediet Geen hypothecaire zekerheid Consumentenkrediet Hypothecair krediet Consumentenkrediet 5

6 Toepassingsgebied ratione materiae (3/4) Praktische vragen: Voorschotkrediet? Overbruggingskrediet? Krediet toegekend aan een natuurlijke persoon voor buy-to-let investment? Lombardisch krediet bestemd voor de aankoop van een tweede verblijf? Krediet bestemd voor de aankoop van een wagen en gewaarborgd door een hypothecair mandaat? Krediet bestemd voor de aankoop van een wagen als een opnamevorm van een bestaande kaderkredietopening van onbepaalde duur gewaarborgd door een reeds gevestigde hypotheek voor alle sommen? (!) precontractuele informatie Carve-out m.b.t. hypotheek? Financiering van de schenk- of erfbelasting met betrekking tot verwerving van een onroerend goed? Herfinanciering van een door een hypotheek gewaarborgd woonkrediet enerzijds en een Lombardisch krediet voor de aankoop van effecten anderzijds? Equity release scheme? 6

7 Toepassingsgebied ratione materiae (4/4) Indien een krediet verschillende bestemmingen heeft, moet de contractuele documentatie dan opgesplitst worden? Kaderkredietopening van onbepaalde duur dat meerdere opnamevormen met een verschillende finaliteit behelst Art. 41 van de Richtlijn 2014/17/EU: «de lidstaten dragen er zorg voor dat: [ ] b) de maatregelen die zij ter omzetting van deze richtlijn vaststellen niet aldus kunnen worden omzeild dat de consument de bij deze richtlijn geboden bescherming kan verliezen, als gevolg van de wijze waarop overeenkomsten zijn opgesteld, met name doordat een kredietovereenkomst in de zin van deze richtlijn is opgenomen in een kredietovereenkomst waarvan de aard of het doel het mogelijk maakt de toepassing van die maatregelen te ontwijken». Een specifieke opnamevorm of een alleenstaand krediet met een roerende én een onroerende bestemming (bijvoorbeeld een hergroeperingskrediet) absorptietheorie (MvT) Quid financiering van notariskosten? Verbonden aan de aankoop van een onroerend goed of aan het verlijden van de kredietakte? 7

8 Toepassingsgebied ratione personae Kredietnemer: consument «hoofdzakelijk» voor doeleinden die buiten zijn handels-, bedrijfs-, ambachts- of beroepsactiviteit vallen (MvT WER) Impact van hoedanigheid (zakelijke) borg op kwalificatie kredietovereenkomst? (arrest HvJ «Costea / Volksbank Romania») Quid hoedanigheid (zakelijke) borg in het licht van de toepassing van Boek VI als lex generalis op de zekerheidsovereenkomst? Arrest HvJ «Dietzinger» (richtlijn 85/577/EG) Definitie «consument» in WER niet langer gekoppeld aan «levering van goederen of verrichten van diensten» Quid hypothecaire kredieten toegekend aan een vennootschap? Quid natuurlijke persoon die via bemiddeling van notaris bij wijze van investering een krediet aanbiedt aan een «wildvreemde»? 8

9 Toepassingsgebied ratione loci Consument: gewone verblijfplaats in België Kredietgever: Ontplooit zijn commerciële of beroepsactiviteiten in België, of Richt dergelijke activiteiten met ongeacht welke middelen richt op België of op verscheidene landen, met inbegrip van België, en de overeenkomst valt onder die activiteiten. Initiatieftest (arrest HvJ Peter Pammer / Reederei Karl Schlüter GmbH & Co. KG en Hotel Alpenhof GesmbH / Oliver Heller ). Praktische vragen: Aankoop van een in België gelegen onroerend goed door een Franse ingezetene middels financiering bij een Belgische bank? Aankoop van een in Luxemburg gelegen onroerend goed door een Belgische ingezetene middels financiering bij een Belgische bank? Aankoop van een in België gelegen onroerend goed door een Belgische ingezetene middels financiering door een kredietovereenkomst ondertekend op het hoofdkantoor in Luxemburg van een Luxemburgse bank met een Belgisch bijkantoor? Pertinent wegens opties in Richtlijn (funding loss, nalatigheidsinterest, uitwinning) 9

10 Reclame Reclame, prospectus en interne procedures (1/2) Overheveling van de regels inzake consumentenkrediet Behalve «Let op, geld lenen kost ook geld» Verbodsbepalingen Voorbeeld 1: reclame voor hergroepering van lopende kredieten Voorbeeld 2: voordeeltarieven vermelden zonder de voorwaarden ervan Indien vermelding van rentevoet of cijfers betreffende de kosten van het krediet voor de consument: standaardinformatie in de vorm van een representatief voorbeeld Prospectus - lijst van verplicht te vermelden informatie is uitgebreid Mogelijke doeleinden van de verschillende kredietvormen Vormen van zekerheid, alsmede, desgevallend, de vermelding dat de zekerheid zich ook in een andere lidstaat mag bevinden Aanduiding van de vreemde valuta s (if any), met toelichting bij de gevolgen voor de consument JKP 10

11 Reclame, prospectus en interne procedures (2/2) Aanduiding van mogelijke bijkomende kosten die niet in de totale kosten van het krediet voor de consument opgenomen zijn, te betalen in samenhang met de kredietovereenkomst Verklaring dat de naleving van de bepalingen en voorwaarden van de kredietovereenkomsten geen garantie vormt voor de terugbetaling van het opgenomen kredietbedrag Voorwaarden van vervroegde terugbetaling Eventuele noodzaak tot schatting van onroerend goed en, desgevallend, wie daarvoor verantwoordelijk is en of de consument daarvan de kosten moet dragen Precisering dat nevendiensten ook bij een andere leverancier dan de kredietgever afgenomen kunnen worden (if applicable) Waarschuwing voor de mogelijke gevolgen bij niet-eerbiediging van de contractuele verbintenissen Interne procedure betreffende de kredietwaardigheidsbeoordeling Intern remuneratiebeleid 11