BEMIDDELAARS INZAKE HYPOTHECAIR KREDIET NA RICHTLIJN 2014/17/EU

Transcriptie

1 BEMIDDELAARS INZAKE HYPOTHECAIR KREDIET NA RICHTLIJN 2014/17/EU Prof. dr. Diederik BRULOOT Bemiddelaars inzake hypothecair krediet SITUERING 1

2 RICHTLIJN 2014/17/EU (MCD) Dubbel doel 1. Hoog niveau van consumentenbescherming Concrete problemen? 2. Interne markt voor hypothecair krediet 1%! Oorzaken Concrete aanpak RICHTLIJN 2014/17/EU Interne markt voor hypothecair krediet Concrete aanpak Vraagzijde Aanbodzijde Paspoortregime Kredietbemiddelaars Potentiële voordelen kredietbemiddeling Market-matching: Aanbod concurrentie Informatieasymmetrie Nabijheid 2

3 Bemiddelaars inzake hypothecair krediet KREDIETBEMIDDELING IN BELGIË KREDIETBEMIDDELING IN BELGIË Evolutie wetgevend kader Consumentenkrediet Art. 1, 3 WCK I.9, 35 WER Hypothecair krediet Beperkte wettelijke regeling in WHK Art. 18, 19, 34, 47, 49 WHK Art. 42 WHK nooit uitgevoerd Thans VII.123 (reclame), 124 (kosten), (koppelverkoop) en XV.87, 3 (strafsanctie) WER 3

4 KREDIETBEMIDDELING IN BELGIË W. 19/04/2014 houdende invoeging van boek VII WER Boek VII Titel 4 Kredietovereenkomsten Hoofdstuk 2 Hypothecair krediet» In werking 01/04/2015 Hoofdstuk 4 Toegang tot de activiteit van de kredietgevers en de kredietbemiddelaars - Afdeling 5 Bemiddelaars inzake hypothecair krediet» VII WER» In werking 01/07/ /11/2015 DEFINITIES Kredietbemiddelaar (art. 4, lid 5 MCD) een natuurlijke persoon of rechtspersoon die niet als kredietgever of notaris optreedt en niet enkel een consument rechtstreeks of onrechtstreeks met een kredietgever of een kredietbemiddelaar in contact brengt, en die in het kader van zijn bedrijfs- of beroepsactiviteiten voor een vergoeding in de vorm van geld of van een andere overeengekomen financiële prestatie: Eén van de omschreven activiteiten, nl. 4

5 DEFINITIES Kredietbemiddelaar (art. 4, lid 5 MCD) Eén van de omschreven activiteiten, nl. a) aan consumenten kredietovereenkomsten voorstelt of aanbiedt; b) consumenten bijstaat bij de voorbereiding of ander precontractueel beheer van andere dan de onder a) bedoelde kredietovereenkomsten; of c) namens de kredietgever met consumenten kredietovereenkomsten sluit DEFINITIES Kredietbemiddelaar (art. 4, lid 5 MCD) Vgl. definitie kredietbemiddelaar art. I.9, 35 WER niet enkel een consument rechtstreeks of onrechtstreeks met een kredietgever of een kredietbemiddelaar in contact brengt economisch voordeel ander precontractueel beheer Overeenkomsten met onmiddellijke overdracht of indeplaatsstelling 5

6 DEFINITIES Verbonden agenten Kredietbemiddelaar (VII.177 WER) Bemiddelaar inzake hypothecair krediet (VII.180, 4 WER) Bemiddelaar inzake consumentenkrediet Kredietmakelaars subagenten DEFINITIES Verbonden agent (I.9, 36 WER) een kredietbemiddelaar die handelt voor rekening van en onder de volle en onvoorwaardelijke verantwoordelijkheid van : a) slechts één kredietgever; b) slechts één groep van kredietgevers, of c) een aantal kredietgevers of groepen die niet de meerderheid van de markt vertegenwoordigen = art. 4, lid 7 MCD: verbonden KREDIETBEMIDDELAAR 6

7 DEFINITIES Kredietmakelaar (I.9, 37 WER) de kredietbemiddelaar die geen verbonden agent is MCD: niet-verbonden KREDIETBEMIDDELAAR Subagent (I.9, 74 WER) de natuurlijke of rechtspersoon die als kredietbemiddelaar handelt voor rekening van en onder de volledige en onvoorwaardelijke verantwoordelijkheid van slechts één kredietbemiddelaar Vgl. art. 4, al. 8 MCD: AANGESTELDE VERTGENWOORDIGER Bemiddelaars inzake hypothecair krediet VERPLICHTE INSCHRIJVING 7

8 INSCHRIJVINGSPLICHT Art. 29 MCD omgezet door art. VII.180 WER Inschrijvingsplicht voor iedere (BE) bemiddelaar inzake hypothecair krediet (FSMA) + aanwijzing 1 of meer verantwoordelijken voor de distributie (I.9, 78 WER). Afwijkende regeling voor vergunde kredietgevers verzekeringstussenpersonen of tussenpersonen in banken beleggingsdiensten Inwerkingtreding 01/11/2015, MAAR voorlopige machtiging Gestart na 01/11/2014: tot 31/12/2015 Gestart voor 01/11/2014: tot 30/04/2017 INSCHRIJVINGSVOORWAARDEN Beroepskennis Zie Bijlage III MCD KB Fit & proper Zie art. 19 W. 22/03/1993 Verzekering beroepsaansprakelijkheid Enkel handelen met erkende entiteiten Toetreden tot een buitengerechtelijke regeling voor consumentengeschillen Vergoedingen à FSMA betalen adres + Ondernemingsnummer 8

9 INSCHRIJVING + Desgevallend Makelaar: verklaring op erewoord Subagent: bewijs statuut Collectieve aanvraag door centrale instelling (kredietgever) die verifieert Register publiek toegankelijk via FSMA-website Sanctionering? Art. XV.67 e.v. WER Schrapping en andere herstelmaatregelen Van rechtswege vermindering verplichtingen kredietnemer tot ontleende bedrag met behoud termijnvoordeel (VII.209, d) WER). Bemiddelaars inzake hypothecair krediet GEDRAGSREGELEN 9

10 OVERZICHT Identieke regeling kredietgever & kredietbemiddelaar reclame (11 MCD) koppelverkoop (12 MCD) ESIS + ontwerpovereenkomst (14 MCD) adequate toelichting (16 MCD) Uitbreiding beperkt tot verbonden kredietbemiddelaar(cf. verbonden agent) Algemene informatieplicht (prospectus) (13 MCD) Samenwerkingsplicht bij kredietwaardigheidsbeoordeling (20, lid 2 MCD) OVERZICHT Specifieke informatieplicht voor kredietbemiddelaars & aangewezen vertegenwoordigers (15 MCD) BE-context: aangewezen vertegenwoordiger = subagent Ruimschoots voor start activiteit, op papier/duurzame drager: Identificatiegegevens Registratie(nummer) Klachtenprocedure Hoedanigheid 10

11 ART. 15 MCD Specifieke informatieplicht Hoedanigheid Verbonden (+ naam)/ Niet- verbonden / uitsluitend met een of meer kredietgevers werkend (+ namen) Onafhankelijk Adviesdiensten? (22 MCD) Bijkomende informatieplicht Duty of loyalty t.o.v kredietnemer Lidstaten kunnen gebruik voorbehouden aan nietverbonden kredietbemiddelaar» Zo niet, beperkingen op gebruik onafhankelijk advies/adviseur ART. 15 MCD Specifieke informatieplicht Vergoeding Vergoeding door consument verschuldigd huidig VII.124 WER Commissies/premies verschuldigd door kredietgever (evt. via ESIS) Niet verbonden kredietbemiddelaars: kennisgeving mogelijkheid om info m.b.t. commissies op te vragen Eventuele verrekening vergoeding & commissie Zie in dit verband ook M. DE MUYNCK en D. BRULOOT, Credit intermediation under the new European Mortgage Credit Directive: Reconciling consumer protection and market integration, FLI Working Paper 2015, 33 p. 11

12 VERGOEDING VERGOEDING 12

13 VERGOEDING DUBBELE aanpak vergoedingsproblematiek in MCD 1) Informatieverplichtingen 2) Algemene gedragsregel voor alle actoren (art. 7 MCD) Op een eerlijke, billijke, transparante en professionele wijze optreden + rekening houden met de rechten en belangen van de consument De lidstaten zien er op toe dat de manier waarop kredietgevers kredietbemiddelaars belonen de naleving van de algemene gedragsregel niet in de weg staat = grondslag voor gerichte nationale regulering van bepaalde vergoedingspraktijken BESLUIT Kredietbemiddeling is belangrijke schakel in tot stand brengen interne markt voor hypothecair krediet Moeilijk evenwicht evenwel (zowel op EU- als BEniveau) tussen Stimuleren bemiddelingsactiviteit Reguleren bemiddelingsactiviteit met oog op hoog niveau van consumentenbescherming Belang van helderheid in de terminologie (cf. verwachtingen consument) Aandacht voor vergoedingsstructuren vereist 13

14 BEMIDDELAARS INZAKE HYPOTHECAIR KREDIET NA RICHTLIJN 2014/17/EU Prof. dr. Diederik BRULOOT 14