Patiënt voorlichten: Gewenste communicatie voor patiënten (top 10; N=2082) Compensatie door ouderen? Vandaag. Behoeften van de patiënt

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Patiënt voorlichten: Gewenste communicatie voor patiënten (top 10; N=2082) Compensatie door ouderen? Vandaag. Behoeften van de patiënt"

Emiel Brabander
8 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Gewenste voor patiënten (top ; N=8) Patiënt voorlichten: Hoe doe je dat? serieus genomen worden openheid een luisterend oor advies info over behandeling onderzoek probleem Julia van Weert Jesse Jansen Sandra van Dulmen Refereeravond oncologieverpleegkundigen, oktober voldoende tijd uitleg over oorzaak info over bijwerkingen delen in besluitvorming % 4 Van den Brink-Muinen et al, 4 Z-scores,,8,4 -,4 -,8 Ouder worden en cognitie Working Memory Long-term memory Speed of Processing Digit Symbol Letter Comparison Pattern Comparison Door achteruitgang van geheugen en Line Span snelheid van informatieverwerking komt informatie bij ouderen waarschijnlijk minder goed over dan bij jongeren Letter Rotation Computation Span Reading Span Benton Rey Compensatie door ouderen? (levens)ervaring (Brown & Park, ) beter in staat emoties te reguleren (Mather & Carstensen, ) functionele-, psychologische- en fysieke status (e.g. Rodin & Mohil, 7) -, 's 's 4's 's 6's 7's 8's leeftijdsgroepen n = Cued Recall Free Recall Park et al., Vandaag Behoeften van de patiënt Communicatie behoeften Recall van informatie Ingaan op signalen van patiënten need to know and understand cognitieve behoefte Project VOICE (Voorlichting aan Ouderen In ChemotherapiE) need to feel known and emotionele behoefte understood

voldoende tijd uitleg over oorzaak info over bijwerkingen delen in besluitvorming % 4 Van den Brink-Muinen et al, 4 Z-scores,,8,4 -,4 -,8 Ouder worden en cognitie Working Memory Long-term memory

2 Communicatie in het stress-coping model Instrumentele behoeften zorgverlener patiënt patiënt s t r e s s Need to know and understand Need to feel known and understood Affectieve behoeften Instrumentele Affectieve probleem georienteerde coping emotionele coping g e z o n d h e i d Bensing & Verhaak, Informatiebehoeften kankerspecifieke informatie (n=4) Leeftijd Geslacht Behandeldoel Werking chemotherapie Vrouwen Curatief Omgaan met klachten < 6 Curatief Prognose / toekomst (Van Koerten et al, in revision) Informatiebehoeften generieke (n=4) Leeftijd Geslacht Behandeldoel Literatuur: recall van informatie (onthouden en reproduceren) Persoonlijke Curatief Positief effect op recall: afstemming Duidelijke informatie Affectieve communciatie Coping < 6 Vrouwen Vrouwen Curatief Curatief Gespreksonderwerpenlijst + aandacht Actief participerende patiënt Naasten (Van Koerten et al, in revision) Wat is duidelijke informatie? Informatie tijdens medische consulten met patiënten met kanker Herhalen Categoriseren Samenvatten Vermijden van jargon Begrip checken Info laten herhalen door patiënt Waaróm uitleggen Belang benadrukken Combinatie met geschreven info Aanmoedigen aantekeningen te maken Gedetailleerd Emotionele lading Complex Moeilijk te reproduceren (Silberman et al, 8)

Werking chemotherapie Vrouwen Curatief Omgaan met klachten < 6 Curatief Prognose / toekomst (Van Koerten et al, in revision) Informatiebehoeften generieke (n=4) Leeftijd Geslacht Behandeldoel

3 Recall (<6 t.o.v. > 6 jaar); consult oncoloog (n=6) 4 4 aantal onderwerpen recall (abs) % recall < 6 jaar 6+ Wat voorspelt recall? Recall (%) wordt beïnvloed door: leeftijd (leeftijd recall ) hoeveelheid informatie (meer recall ) prognose (prognose recall ) praten over prognose (meer recall ) Jansen et al., JCO, 8 Jansen et al., JCO, 8 Onderzoeksopzet 6 Experimentele afd. 6 Controle afd. Onderzoeksgroep Voormeting 6 ouderen (> 6) met kanker Voormeting ouderen (> 6) met kanker Patienten benaderd: n=6 Respons n=4 (68%) Communicatie training Video-feedback Training Follow-up bijeenkomst Gangbare voorlichting mannen (6%) Leeftijd: 7. jaar 99 (46%) laag opgeleid Range 6-87 jaar Nameting ouderen (> 6) met kanker Nameting 4 ouderen (> 6) met kanker 4% darmkanker 68% palliatieve chemo Video-observaties QUOTE chemo Quality Of Care Through the patients Eyes 67 items; 4-punts Likert scale (Sixma & Delnoij, ) Recall-vragenlijst afgezet tegen werkelijk verstrekte informatie Inhoud gesprek: Gemiddeld div. zkh.: 8. items medischtechn.info 9% algemeen % psycho-sociaal % bijwerkingen 8% omgaan met bijwerkingen % (Jansen et al, Gerontologist, 8)

, JCO, 8 Onderzoeksopzet 6 Experimentele afd. 6 Controle afd.

4 Wat wordt er onthouden? 4, 6,8 aantal adviezen gegeven aantal adviezen onthouden,% recall Er werd zoveel verteld dat ik zelf bijna niets meer weet wat er verteld is Weet ik echt niet meer. Er kwam zoveel op me af toen ik te horen kreeg dat ik kanker had dat de wereld voor mij instortte Was erg veel waarvan erg veel me is ontgaan (Jansen et al, Gerontologist, 8) Reactie op cue s van patiënten en naasten Aantal cues van patiënten Informatie cue: Emotionele cue: need for information need for support or underlying Ik weet echt niet veel over alle verschillende unpleasant emotion Ik hoopte eigenlijk nou ja.. 4,9 6,4 Emotionele cue s Informatie cue s behandelingen Ik ben bang Gaat mijn haar uitvallen? Reacties op emotionele cues Faciliterend Effect van respons zorgverlener na emotionele cue op recall erkennen exploreren minimale aanmoediging Hoe meer negeren of afstand nemen van de cue, hoe lager de recall Hoe meer minimale aanmoedigingen, hoe hoger de recall! afstand nemen Inhiberend 4

patiënten en naasten Aantal cues van patiënten Informatie cue: Emotionele cue: need for information need for support or underlying Ik weet echt niet veel over alle verschillende unpleasant emotion Ik

5 Daarnaast: Interventie Onvoldoende individuele afstemming Te veel eenrichtingsverkeer Beter aansluiten op persoonlijke behoeften Training Individuele feedback op video Training NKI-AVL Follow-up bijeenkomst Rapportcijfer van ouderen voor informatiefolder: 8. Informatiefolder Inhoud/structuur gesprek Question Prompt Sheet Prioriteiten stellen Informatie spreiden over meerdere momenten Voorbeelden items QPS Ik zou graag deze onderwerpen willen bespreken: Medische informatie over de chemotherapie die ik krijg. Het doel van de behandeling met chemotherapie. De bijwerkingen die kunnen voorkomen bij deze behandeling. 6 Wat ik zelf aan de bijwerkingen kan doen. 9 Welke gevoelens de behandeling kan losmaken (angst, somberheid, hoop, sneller emotioneel). Hoe ik en mijn naasten (bijv. partner, kinderen) met de ziekte en/of behandeling kunnen omgaan. 7 Wat er gebeurt als ik af zie van de behandeling (twijfel over keuze, vooruitzichten, verdere begeleiding) Training NKI-AVL Nieuwe structuur Prioriteiten stellen (Faciliterende) gespreksvaardigheden Rollenspel Follow-up bijeenkomst Gespreksvaardigheden Organisatorische veranderingen en verankering Structuur van het gesprek Onderdelen Deel I -Introductie -Informatie over chemotherapie en bijwerkingen Pauze met koffie/thee Deel II -Nader te bespreken onderwerpen die de patiënt belangrijk vindt -Samenvatting en afsluiting Tijdsduur + min. + min. + min. Erg goede training, interactief, zeer zinvol, wenselijk voor elke vpk Gemiddelde rapportcijfer Training : 8.4 Ik vond het een goede en uitnodigende bijeenkomst! Zeer leerzaam en toepasbaar. Leuk! Bedankt! Zeer goede training! Veel geleerd en inhoudelijk zelfs meer gekregen als vooraf verwacht [ ] Zeer goede docent

Informatiefolder Inhoud/structuur gesprek Question Prompt Sheet Prioriteiten stellen Informatie spreiden over meerdere momenten Voorbeelden items QPS Ik zou graag deze onderwerpen willen bespreken:

6 Resultaten Algemene gespreksvaardigheden Persoonlijke afstemming (schaal -; p<.) Coping informatie (schaal -; n.s.) Veranderscores Affectieve (schaal -; p<.) Interpersoonlijke (schaal -8; n.s.) - - Specifieke items Persoonlijke afstemming Specifieke items Affectieve Informatiebehoeften peilen Vragen naar verwachtingen Aan einde bespreken hoe patiënt nu tegen de behandeling aankijkt Een luisterend oor bieden Aandacht getoond voor hoe het met de patiënt gaat Ruimte geven om gevoelens en emoties te uiten Prognose (schaal -9; p<.) Veranderscores Resultaten Kanker-gerelateerde items Werking chemotherapie (schaal -6; p<.) Omgaan met bijwerkingen (schaal -; p<.)

7 Specifieke items Werking chemotherapie (afgenomen) Duur van het gesprek (in minuten) 6 Alle mogelijke bijwerkingen bespreken Invloed op sexualiteit Bijwerkingen behandeling 4 Experimentele groep (Van Weert et al, in press) (Van Weert et al, in press) % Recall (n.s.) Recall (abs) 4 4 experimentele groep controle groep 4 The magical number seven; plus or minus two. Some limits on our capacity for processing information. P<. besproken adviezen exp besproken adviezen contr recall (abs) exp recall (abs) contr (Van Weert et al, in press) Miller, 96 Conclusie Effectieve zowel instrumenteel als Tips voor de praktijk () affectief Signalen opppikken en er adequaat op reageren Bij ouderen extra belangrijk om zorgvuldig prioriteiten te stellen Communicatietraining lijkt lonend, mits verankering in de praktijk plaats vindt en juiste prioriteiten gesteld worden Pas aan op patiënt die voor u zit Wees alert op zorgen en andere ë signalen Stimuleer patiënt en naasten om vragen te stellenheb aandacht voor de naasten 7

Some limits on our capacity for processing information. P<.

Tips voor de praktijk () Maak keuzes: Wat is voor deze patiënt de meest belangrijke informatie Structureer informatie (groeperen, ë bruggetjes) Vat

de omgeving Zorg voor oogcontact ë Praat langzaam en duidelijk zonder vakjargon Combineer verschillende manieren van informatie geven Verspreid

8 Tips voor de praktijk () Maak keuzes: Wat is voor deze patiënt de meest belangrijke informatie Structureer informatie (groeperen, ë bruggetjes) Vat regelmatig samen Herhaal belangrijke informatie Tips voor de praktijk () Wees alert op problemen met visus, gehoor of cognitie Voorkom afleiding in de omgeving Zorg voor oogcontact ë Praat langzaam en duidelijk zonder vakjargon Combineer verschillende manieren van informatie geven Verspreid informatie over verschillende momenten Nadere informatie: (Julia van Weert) VOICE werd mogelijk gemaakt door: 8

Vergelijkbare documenten

Individuele voorlichting in de oncologie

8-- Individuele voorlichting in de oncologie Primeur! Julia van Weert Jesse Jansen Sandra van Dulmen LOOV, 8 februari Doelen van Communicatie Doelen van Communicatie? Functie Contact leggen Informatie