ehealth: Zijn we er klaar voor? 3 e Nationale Therapietrouwconferentie, 17 november 2011 Julia van Weert

Transcriptie

1 ehealth: Zijn we er klaar voor? Julia van Weert 3 e Nationale Therapietrouwconferentie, 17 november 2011

2 (Eysenbach & Diepgen, 2 200

3 Behoeften van de patiënt need to know and cognitieve behoefte understand need to feel known and understood affectieve behoefte 3

4 Communicatie in het stress-coping model (Bensing & Verhaak, 2005) s t r e s s patiënt Need to know and understand Need to feel known and understood zorgverlener Instrumentele communicatie Affectieve communicatie patiënt probleem georienteerde coping emotionele coping g e z o n d h e i d 4

5 Problemen, o.a. Recall van informatie (Jansen et al., 2008, 2009) Mismatch tussen informatie die men wil en informatie die men krijgt (Maguire, 1999; Van Weert et al., 2009) Als er wel een match is zijn de gezondheidsuitkomsten beter (Kiesler et al., 2006) 5

6 Wat is ehealth? 51 definities (Oh et al., 2005) ehealth is een opkomend gebied in de kruising tussen de medische informatica, de volksgezondheid en het bedrijfsleven, waarbij gezondheidsdiensten en informatie geleverd of ondersteund worden via het Internet en aanverwante technologieën (Eysenbach, 2001) 6

7 Focus in deze presentatie Gezondheidsinformatie op internet Advies-op-maat c.q. Voorlichting-op-maat ( Tailoring ) e-consult e-therapie 7

8 Gezondheidsinformatie op Internet 90% van Nederlandse huishoudens heeft Internet (CBS, 2009) 80% van de volwassen Internetgebruikers gebruikt het Internet regelmatig om gezondheidsinformatie op te zoeken (Wobben, 2006; Hu & Sundar, 2010) Dagelijks worden ruim 12 miljoen gezondheidsgerelateerde sites geraadpleegd (Internet World Stats, 2010) 8

9 Internet gebruikers, o.a. Gebruikers gezondheidswebsites actiever t.a.v. eigen gezondheid Kanker: Internet informatie hielp 46% om beter met de ziekte om te gaan Niet-levensbedreigende operatie: Internet informatie hielp 94% om beter met stress en angst om te gaan (Rice & Katz, 2006) 9

10 Gevolgen voor communicatie 69% van Amerikaanse artsen vindt dat patiënten die zelf informatie zoeken beter communiceren met zorgverleners Meer communicatie over informatie van Internet als artsen patiënten aanmoedigen zelf medische informatie te lezen (Rice & Katz, 2006) 10

11 Probleem 1: Betrouwbaarheid Betrouwbaarheid van de website voorspelt het gebruik van de website Maar: Moeilijk voor leken te bepalen of website betrouwbaarheid is of niet.. 11

12 1916: geboren : arts 1998: DrKoop.com Nu: healthcentral.c om 12

13 Hoe weet je of een site betrouwbare informatie geeft? Website van gezondheidszorg aanbieder wordt het meest betrouwbaar gevonden (88%) (van Eenbergen et al., 2005) ± 75% van de patiënten vinden een website betrouwbaarder als een zorgverlener hem aanbeveelt (Gerber & Eiser, 2001) Keurmerk, bijv. Zegel gezond 13

14 Probleem 2: Complexiteit Slechts 30% vond wat men zocht 83% had problemen om de informatie te begrijpen 33% vond informatie overwhelming en te algemeen (Rice & Katz, 2006) 14

15 Getailorde interventies Theorie: Elaboration Likelihood Model Getailorde informatie wordt: beter verwerkt beter begrepen en onthouden (Petty & Cacioppo, 1981;1986; Rimer & Kreuter, 2006) Praktijk: Empirisch onderzoek Getailorde interventies zijn effectiever (relevantie, reproduceren van informatie, gedragsverandering) (Brug et al., 1999; Kroeze et al., 2006; Van der Meulen et al., 2008, Strecher et al., 1999; Walters et al., 2006) 15

16 Definitie tailored Internet interventies Kreuter, Farrall, Oltevicht and Brennan (2000): It is assessment-based and as a result the message can be individual-focused. 16

17 Diverse soorten getailorde websites Advies-op-maat Gecomputeriseerd advies; werkt met algoritmes Voorlichting-op-maat (VOM) Persoonlijke website; patiënt krijgt eigen stukje website (met inlogcode); zorgverlener selecteert inhoud 17

18 Advies-op-maat Database: Tekst a vragenlijst patiënt Kenmerken patiënt Tekst b Tekst c Persoonsgerichte informatie Tekst d (Albada, p.i.) 18

19 19

20 Antoni van Leeuwenhoek Zkh. 20

21 Persoonlijke website / VOM Oplossing voor het probleem van betrouwbaarheid (website wordt door ziekenhuis aangeboden, dus betrouwbaar) Maar.niet automatisch oplossing van probleem van complexiteit Wel: Helpt te filteren in het enorme aanbod aan websites met algemene informatie Niet: zegt niets over begrijpelijkheid van de informatie 21

22 Uses and Gratifications Theory Entertainment Internet Irritation Informatie Irritatie Attitude t.a.v. Internet gebruik Tevredenheid (Xueming Luo, 2002) 22

23 Verwerking van de boodschap Centrale verwerking van informatie: - als betrokkenheid hoog is - als ontvanger cognitief in staat is de informatie te ontvangen Foto s, illustraties, animaties, audio- en video aanvullend op tekstuele boodschap 23

24 Maar wat is nu het effect van ehealth interventies? 24

25 Effecten van ehealth interventies op therapietrouw 30-50% van de chronische patiënten is niet therapietrouw Impact van Internet groeit Literatuurreviews: effecten van Internet-interventies effecten van elektronische reminders 25

26 Mate van tailoring (Lustria et al., 2009) Assessment & tailored feedback Tailored content Customized health program Online assessment and feedback Tailored content Customized health programs 26

27 Puff City (VOORBEELD) 27

28 28

29 29

30 Resultaten (Linn et al., in press) Methodologische kwaliteit: - 7 van de 13 High Quality Mate van tailoring - 9 studies tailored content, 4 studies customized health program Rol arts/verpleegkundige in de interventie - 10 van de 13 studies arts/verpleegkundige in de interventie 30

31 Resultaten (Linn et al., in press) Effectiviteit -5 effectief -6 gematigd effectief -2 geen effect 31

32 Conclusie Internet interventies kunnen therapietrouw bevorderen Alle interventies gebruiken gemiddeld tot hoge mate van tailoring Rol gezondheidsprofessionals nog erg belangrijk 32

33 Review elektronische reminders (Vervloet et al., submitted) 14 studies 7 effectief (korte-termijn) 1 gematigd effectief Meer onderzoek nodig 33

34 Bevorderende factoren Via apotheek/ziekenhuis/zorgverlener Betrouwbaarheid Getailored Betrokkenheid gebruikers Hoeveelheid informatie? Begrijpelijkheid van informatie? Aantrekkelijkheid van informatie? 34

35 E-consult E-consult (eigen arts) 2% van patiëntbezoek aan huisarts kan door e-consult vervangen worden In Nederland nog relatief weinig gebruikt Heeft voor- en nadelen Ask the doctor service (anoniem) 35

36 Twitterspreekuur sportartsen & orthopeden Maxima Medisch Centrum Voorbeeld vragen: Hoe kan ik een blessure voorkomen? Wat houdt een sportkeuring in? Is het verstandig te sporten met een griepje? 36

37 Spreekuur Informatie geven Doorverwijzen Onrust wegnemen Verwijzen naar juiste websites met goede kwaliteit Filmpje (interview Erik Jansen, twitterspreekuur) 37

38 Digitale IVF-poli Filmpje UMC St. Radboud: Digitale IVF-poli Crohnjuwelen-wint-Communicatieprijs.htm 38

39 E-therapie en E-zorg E-therapie Meest gebruikt bij psychische problemen E-zorg Veel toepassingen in Thuiszorg Tot slot Denk naast internet ook aan andere technologieën, zoals smartphone, weblog etc. 39

40 Internet therapie Filmpje NOS journaal 09_internettherapie.html 40

41 Onderzoek M.G. Postel Psycholoog/onderzoeker 41

42 Website 42

43 Conclusie (1) Heel veel nieuwe ontwikkelingen waarbij zorgverleners, beleidsmakers en de industrie een cruciale rol kunnen spelen! 43

44 Conclusie (2) ehealth: Zijn we er klaar voor? 44

45 Meer informatie? Julia van Weert 45