INHOUDSOPGAVE. Inleiding p Van Kerkenplan fase 1 naar Kerkenplan fase 2 p. 4-5

Transcriptie

1 Kerkenplan Kortrijk

2 INHOUDSOPGAVE Inleiding p. 3-4 Van Kerkenplan fase 1 naar Kerkenplan fase 2 p. 4-5 Vijf dossiers: H. Pius X, St.-Theresia, Mariadorp of St.-Audomarus, p. 5 St.-Cornelius, H. Damiaan Kerkenplan fase 2 overlegmomenten p. 5-6 Kerkenplan Kortrijk conclusie en slot p. 7 Kerkenplan Kortrijk overzicht p. 8 Kerkenplan Kortrijk Centrum p. 9 Kerkenplan - Centrum: federaties Groeninge & St.-Amandus p Kerkenplan - Centrum: federatie Hoog-Kortrijk & p de parochies St.-Elisabeth en St.-Jan Kerkenplan Kortrijk Rand p. 13 Kerkenplan - Rand: PE Edith Stein p Kerkenplan - Rand: PE St.-Marcus p Kerkenplan Kortrijk - Kuurne/Lendelede St.-Katharina p. 16 Ondertekenaars p

3 Inleiding Kerkenplan Kortrijk is de naam voor wat tot nu toe gewoonlijk kerkenplan 2.0 werd genoemd en sluit aan op het Kerkenplan Kortrijk fase 1 (zie bijlage 1). Beide documenten samen vormen het Kerkenbeleidsplan Kortrijk. Om in aanmerking te komen voor subsidies voor de restauratie van beschermde en niet-beschermde kerken moeten kerk- en gemeentebesturen een kerkenbeleidsplan (of langetermijnvisie op de gebouwen van de eredienst) kunnen voorleggen. Dit staat beschreven in de volgende regelgeving: 1) Besluit van de Vlaamse Regering van 16 mei 2014 betreffende de uitvoering van het onroerenderfgoeddecreet van 12 juli 2013 artikel : Een verhoogde erfgoedpremie van 80 % wordt toegekend voor het beheer van of voor werkzaamheden of diensten aan of in beschermde monumenten die bestemd zijn voor een erkende eredienst op voorwaarde dat er een actueel kerkenbeleidsplan bestaat voor het grondgebied van de gemeente of regio in kwestie. De definitie van een kerkenbeleidsplan staat in artikel 2.1 van het onroerenderfgoeddecreet en is gebaseerd op de definitie in de conceptnota 'Een toekomst voor de Vlaamse parochiekerk'. 2) Decreet houdende toekenning van subsidies voor gebouwen van de eredienst van 12 juli 2013 artikel 8: uit een langetermijnvisie op de gebouwen van de eredienst binnen de gemeente of provincie moet blijken dat het gebouwen voor de eredienst blijven. Volgens het Agentschap Binnenlands Bestuur en de Vlaamse bisdommen is het aan te bevelen dat er een globale visie ontwikkeld wordt die alle parochiekerken omvat. In artikel 2.1 van het Onroerenderfgoeddecreet wordt beschreven wat de langetermijnvisie dient te bevatten: 1) een beschrijving van de betrokken gebouwen bestemd voor de eredienst, met onder meer hun cultuurhistorische waarde, hun architecturale mogelijkheden, hun bouwfysische toestand 2) de situering van elk gebouw bestemd voor de eredienst in zijn ruimtelijke omgeving; 3) een beschrijving van het actueel gebruik en de actuele functie van de betrokken gebouwen bestemd voor de eredienst en 4) een onderbouwde visie op het toekomstig gebruik en de toekomstige functie van de betrokken gebouwen, inclusief een plan van aanpak hoe de toekomstige invulling met nevenfuncties of herbestemming ervan zal worden onderzocht. 3.

4 De punten 1 tot 3 waren reeds vervat in Kerkenplan fase 1. In Kerkenplan fase 1 werd punt 4 nog onvolledig beantwoord. Er was wel het engagement om tegen de zomer 2018 invulling te geven aan een globale visie op de toekomstige functie en gebruik van alle betrokken gebouwen binnen de gemeente Kortrijk en een plan van aanpak hoe de toekomstige invulling met nevenfuncties of herbestemming verder zal worden onderzocht. Van Kerkenplan fase 1 naar Kerkenplan fase 2 Kerkenplan fase 1, Een toekomstvisie voor de parochiekerken in Kortrijk werd eind 2016 gefinaliseerd. Het werd op 13 februari 2017 goedgekeurd door de Gemeenteraad van de Stad Kortrijk. Op 3 juli 2017 bevestigde het Agentschap Onroerend Erfgoed dat het voorgelegde kerkenbeleidsplan van de stad Kortrijk voldoet aan de criteria zoals bepaald in artikel /1 van het Onroerenderfgoeddecreet van 12 juli In december 2016 ondertekende de Bisschop van Brugge het kerkenbeleidsplan reeds voor kennisname. De diocesane beleidsploeg van het bisdom Brugge bevestigde aan de Stad Kortrijk dat deze ondertekening ook, de dato 30/08/2017, een formeel akkoord inhoudt met het betreffende plan. Kerkenplan fase 1 was een voorbode voor Kerkenplan fase 2, een tussenstap. Met het Kerkenplan fase 1 engageerden Kerk in Kortrijk en Stad Kortrijk zich om de opgestarte dialoog verder te zetten. Er werd afgesproken tegen de zomer van 2018 het Kerkenplan fase 2 te presenteren. Kerk in Kortrijk heeft begin 2017 gevraagd de visievorming in functie van Kerkenplan fase 2 te kunnen ontwikkelen vanuit volgende pastorale entiteiten: 1. federaties Groeninge & St.-Amandus samen (toekomstige pastorale eenheid O.L.V. van Groeninge formele start op ) 2. federatie Hoog-Kortrijk en de parochies St.-Elisabeth en St.-Jan 3. pastorale eenheid Edith Stein 4. pastorale eenheid St.-Marcus Dit gebeurde onder leiding van de respectievelijke pastoors deken E.H. Geert Morlion, E.H. Guido Cooman, E.H. Marc Dhondt en E.H. Wim Seynaeve (dit zijn de namen van de pastoors die op heden in dienst zijn in deze vier entiteiten). De Stad Kortrijk stemde in met de wens van Kerk in Kortrijk om de pastorale visie op het (huidig en toekomstig) gebruik van de kerken te ontwikkelen binnen bovenvermelde entiteiten en van daaruit te komen tot voorstellen voor Kerkenplan fase 2. Er werd afgesproken dat Kerkenplan 2.0 opgesteld werd tegen juni 2018 en dat er op regelmatige tijdstippen zou teruggekoppeld worden. 4.

5 Doelstelling was te komen tot: 1) een duidelijke uitspraak omtrent de betekenis van elk kerkgebouw binnen de ontwikkelde pastorale visie; 2) het reduceren van het patrimonium per pastorale eenheid (op korte en op langere termijn). De Stad Kortrijk herhaalde richtinggevend de verwachting op korte termijn te kunnen komen tot de halvering van drieëntwintig parochiekerken voor de Katholieke eredienst. De pastoors van de verschillende eenheden wilden zich niet vastpinnen op een cijfer, maar engageerden zich om tot een duidelijke besluitvorming te komen. Vijf dossiers H. Pius X, St.-Theresia, Mariadorp of St.-Audomarus, St.-Cornelius, H. Damiaan Het Kerkenplan fase 1 voorzag in afwachting van Kerkenplan fase 2 'de gesprekken op te starten dan wel verder te zetten betreffende de mogelijke herbestemming of nevenbestemming van vijf van de drieëntwintig parochiekerken (aan het begin van de huidige legislatuur) voor de Katholieke eredienst (H. Pius X, St.-Theresia, Mariadorp of St.-Audomarus, St.-Cornelius, H. Damiaan)'. (Zie bijlage 2) Kerkenplan fase 2 - overlegmomenten Zoals hierboven vermeld zijn de gesprekken tot besluitvorming gevoerd binnen de verschillende entiteiten: 1. federaties Groeninge & St.-Amandus samen (sedert Pastorale Eenheid Onze-Lieve-Vrouw van Groeninge) 2. federatie Hoog-Kortrijk en de parochies St.-Elisabeth en St.-Jan, 3. pastorale eenheid Edith Stein 4. pastorale eenheid St.-Marcus. De gevolgde werkwijze is deze voorzien door de Vlaamse bisschoppen en het kerkelijk recht. De voorgeschreven en gevolgde werkwijze is zeer participatief en maakt ruimte voor gesprek en overleg. Dit wil zeggen dat per entiteit de pastoor, respectievelijk deken E.H. Geert Morlion, E.H. Guido Cooman, E.H. Marc Dhondt, E.H. Wim Seynaeve, samen met hun teams en/of stuurgroep de verantwoordelijkheid dragen. De Kerkfabrieken en de twee Centrale Kerkbesturen waren intens betrokken in de dialoog. In een aantal entiteiten werden ook gesprekken georganiseerd met de kerkgangers (open vergadering; consult van de parochieraad). Er was geregeld contact en ook overleg met de diocesane verantwoordelijken (concreet: drie overlegmomenten tussen Kerkenplan 1.0 en 2.0). In het geheel kan gezegd worden dat de gesprekken over Kerkenplan 2.0 gedurende het werkjaar op elke agenda van zowel de teams, parochieraden als kerkfabrieken gekomen zijn. Op geregelde tijdstippen werd teruggekoppeld naar de stad. Dit gebeurde formeel op volgende momenten: 5.

6 Op 3/10/2017 was er een overleg in aanwezigheid van de vier pastoors, de voorzitters van de Centrale Kerkbesturen (dhr. Patrik Vergote en dhr. Rik Dekyvere), de schepenen Wout Maddens en Kelly Detavernier, Mathieu Desmet (stadsarchitect) en Dieter Delbaere (urbain architectencollectief). Op 20/02/2018 was er met dezelfde groep een nieuw overleg. Op deze vergadering was dhr. Rik Dekyvere (CKB Rand) verontschuldigd. Op 14/03/2018 was er een overleg omtrent de stand van zaken met betrekking tot de entiteiten: 1. federaties Groeninge & St.-Amandus samen, 2. federatie Hoog-Kortrijk en de parochies St.-Elisabeth en Sint-Jan, Daarbij waren de deken E.H. Geert Morlion en E.H. Guido Cooman vertegenwoordigd, naast dhr. Patrik Vergote (CKB Centrum), de schepenen Wout Maddens en Kelly Detavernier, Mathieu Desmet (stadsarchitect) en Dieter Delbaere (urbain architectencollectief). Op 20/04/2018 was er een overleg omtrent de stand van zaken in de pastorale eenheid Edith Stein in aanwezigheid van E.H. Marc Dhondt, Rik Dekyvere (CKB Rand), de schepenen Wout Maddens en Kelly Detavernier, Mathieu Desmet (stadsarchitect) en Dieter Delbaere (urbain architectencollectief). Op 18/05/2018 was er een coördinatievergadering met bespreking van de grote principes van het Kerkenplan fase 2. De vergadering gebeurde in aanwezigheid van dhr. Patrik Vergote namens het CKB Stad, schepenen Wout Maddens en Kelly Detavernier en stadsarchitect Mathieu Desmet namens de stad, de vier pastoors en Dieter Delbaere (urbain architectencollectief). Naast deze formele coördinatievergaderingen waren er verschillende informele overlegmomenten. Vragen van nieuwkomers-christenen naar gebruik kerkgebouw Een niet-onbelangrijk gegeven uit de recente jaren: er zijn in de kerken in Kortrijk steeds meer kerkgemeenschappen van nieuwe Kortrijkzanen actief: - in Bissegem-Mariadorp komen de Ethiopische Orthodoxen samen; - in de H. Damiaankerk de Armeense kerk in Kortrijk; - in Sint-Rochus de Filipijnse katholieken; - in Sint-Michiel de Egyptische Kopten; recent noteren we de vraag van de Eritrese Koptische Christenen; - in Sint-Jan de presbyteriaanse christenen van Ghanese afkomst. Al deze groepen hebben een contract afgesloten met de plaatselijke kerkfabriek en betalen het gebruik van het kerkgebouw. Deze gemeenschappen wensen zich op korte termijn niet te integreren binnen de bestaande parochiewerking. Het is evenwel de bedoeling van Kerk in Kortrijk om in de komende jaren werk te maken van een geïntegreerde nieuwkomerspastoraal. 6.

7 Kerkenplan fase 2 - conclusie Met Kerkenplan fase 1 is een antwoord gegeven op volgende inhoud: (1) een beschrijving van de betrokken gebouwen bestemd voor de eredienst, met onder meer hun cultuurhistorische waarde, hun architecturale mogelijkheden, hun bouwfysische toestand (2) de situering van elk gebouw bestemd voor de eredienst in zijn ruimtelijke omgeving; (3) een beschrijving van het actueel gebruik en de actuele functie van de betrokken gebouwen bestemd voor de eredienst. Met Kerkenplan Kortrijk is er (4) een onderbouwde visie op het toekomstig gebruik en de toekomstige functie van de betrokken gebouwen. Tegelijk is er een plan van aanpak hoe de toekomstige invulling met nevenfuncties of herbestemming zal worden onderzocht. De volgende jaren zal stapsgewijs geëvolueerd worden binnen de lijnen die nu in Kerkenplan Kortrijk uitgezet zijn. Met Kerkenplan Kortrijk wordt een perspectief geboden op de toekomst. Het moet toelaten een aantal zaken verder te laten rijpen en voor een aantal kerkgebouwen actief op zoek te gaan naar een waardige invulling (neven- dan wel herbestemming). Doelstelling van het Kerkenplan is de werking van Kerk in Kortrijk verder mogelijk te maken met een voldoende, passend, inspirerend en zelfs hedendaags patrimonium. Er is getracht zoveel mogelijk los te komen van de huidige parochiegrenzen en in de eerste plaats oog te hebben voor de bestaande en geplande Pastorale Eenheden: welke infrastructuur is er nodig en wenselijk binnen elk van die vier entiteiten? Hoofddoel is en blijft te werken aan een vitale en relevante Kerk in Kortrijk. Kerkenplan Kortrijk is een positief project! De ondertekenaars engageren zich om in de toekomst in een verdere positieve dialoog het plan te realiseren. Het diocesane beleid van het bisdom Brugge heeft kennis genomen van het Kerkenplan Kortrijk (2.0) en bevestigt de perspectieven die erin vervat zijn, rekening houdend uiteraard met de mogelijke aanpassingen en bijsturingen waar dit nodig of wenselijk is. Het onderschrijft het belang van blijvende dialoog en overleg, zeker daar waar verder verheldering en onderlinge afstemming nodig is en dit alles ook in overeenstemming met de globale diocesane oriëntaties rond kerkenbeleidsplannen die verder worden ontwikkeld. Tevens beveelt het diocesane beleid aan om prioritair werk te maken van de dossiers uit het goedgekeurde kerkenplan 1.0 en binnen kerkenplan Kortrijk (2.0) ook verder prioriteiten te bepalen. Tevens herinnert het diocesaan beleid eraan dat elke concrete vraag in verband met de bestemming van een kerk ter goedkeuring aan de bisschop moet worden voorgelegd. Een kerk kan ook niet gesloten worden zonder vooraf te weten wat er mee zal gebeuren. 7.

8 Schematisch overzicht kerkenplan Kortrijk KERK IN KORTRIJK - perspectief lange termijn CKB Kortrijk-Stad St.-Maarten stad monument H. Pius X stad nevenbestemming mogelijk St.-Jan stad monument nevenbestemming of herbestemming mogelijk St.-Elisabeth stad nevenbestemming of herbestemming mogelijk CKB Kortrijk-Rand St.-Brixius Marke stad monument St.-Antonius Rollegem stad monument nevenbestemming mogelijk St.-Amandus Bellegem stad monument nevenbestemming mogelijk St.-Eutropius Heule stad monument (toren) 1 Jongerenkerk St.-Michiel Kortrijk privaat monument 4 4 KERK IN KORTRIJK - perspectief korte termijn 8 CKB Kortrijk-Stad O.L.Vrouw kerkfabriek monument nevenbestemming (Gravenkapel) St.-Elooi kerkfabriek nevenbestemming mogelijk St.-Rochus kerkfabriek neven- of herbestemming mogelijk St.-Theresia kerkfabriek herbestemming H. Damiaan privaat herbestemming Nieuwe kerk Hoog-Kortrijk privaat St.-Annakapel privaat herbestemming mogelijk St.-Paulus stad herbestemd 7 CKB Kortrijk-Rand St.-Cornelius Aalbeke stad nevenbestemming St.-Laurentius Kooigem stad neven- of herbestemming mogelijk Ten Spieghele Marke stad monument nevenbestemming St.-Audomarus Bissegem kerkfabriek nevenbestemming Mariadorp Bissegem privaat herbestemming St.-Godelieve Watermolen kerkfabriek nevenbestemming O.L.Vrouw van Fatima Heule privaat herbestemd Kuurne/Lendelede 1 St.-Katharina Sente kerkfabriek behoud te bespreken met Lendelede/Kuurne 8.

9 Kerkenplan Kortrijk - Centrum Kerkenplan - Centrum: federaties Groeninge & St.-Amandus (vanaf : Pastorale Eenheid Onze-Lieve-Vrouw van Groeninge) Federaties Groeninge & St.-Amandus 5 St.-Maarten stad monument O.L.Vrouw KF monument nevenbestemming (Gravenkapel) St.-Michiel privaat monument St.-Elooi KF nevenbestemming mogelijk H. Pius X stad nevenbestemming mogelijk 1. Er is een bereidheid bij de parochiegemeenschap van H. Pius X om de kerk te delen en zodoende een nevenbestemming te realiseren. Er zijn verschillende gesprekken gevoerd met de plaatselijke katholieke basisschool over een mogelijke deling van het kerkgebouw. Ondertussen gebruikt de school de kerkruimte nogal intens (vieringen, schoolfeest, ). In overleg met het schoolbestuur behouden we op halflange termijn de huidige situatie: de kerk wordt verder vrij intens gebruikt door de school, in onderlinge goede verstandhouding. Ondertussen loopt vanuit de school een aanvraag tot subsidiëring van een bouwdossier bij het schoolgebouwenfonds Agion (een gunstig antwoord rond 2025?). In dat geval ontstaat een nieuwe situatie: de school beschikt dan wel over middelen om de nodige extra lokalen te bouwen en kan dan ook de vraag naar een formele nevenbestemming van de kerk opnieuw stellen. De pastorale ervaring leert dat hier een vrij levendige geloofsgemeenschap kerkt. Het is aangewezen om deze site (eventueel gedeeltelijk) als kerk te behouden en in te zetten op pastoraat met en voor jonge gezinnen uit de hele pastorale eenheid. We gaan tevens voor een valorisering van het kerkgebouw (gebruik door derden: de school, concerten en culturele evenementen). 2. In de Sint-Elooiskerk werd recent (winter ) het grote altaarpodium verwijderd waardoor de kerk architecturaal opnieuw in balans is. Er is op dit moment geen concrete vraag naar nevenbestemming of herbestemming van het kerkgebouw. De geloofsgemeenschap die hier kerkt, wenst het kerkgebouw verder te gebruiken èn stelt de infrastructuur uitdrukkelijk open voor concerten en tentoonstellingen. De kerkfabriek wordt gevraagd een gebruiksovereenkomst op te stellen. De vraag is hoe deze gemeenschap verder zal evolueren. Het gaat om een hechte groep, voor een belangrijk deel afkomstig uit het heel eigen gebied van Overleie. Binnen de pastorale eenheid gaan er stemmen op om in deze kerk, binnen de bestaande parochiewerking, een geïntegreerde pastoraal voor en met katholieke nieuwe Kortrijkzanen uit te bouwen. 9.

10 3. De Sint-Michielskerk is eigendom van de vzw van de jezuïeten en in erfpacht gegeven aan de vzw Sint-Michiel. Ze is sinds einde 19de eeuw een annexe kerk van de Onze-Lieve-Vrouwekerk die verantwoordelijk is voor de exploitatietekorten. Aan de kerk is het voormalige jezuïetenklooster gebouwd waarin veel activiteiten van de Sint-Michielsbeweging doorgaan. Kerk en aansluitend klooster worden gebruikt in het kader van jongerenpastoraat en pastoraat bij mensen in armoede. We vermelden in het bijzonder huisvesting van jongeren (geloofsbegeleiding) en meer algemeen de zorg voor armen en vreemdelingen (cf. sociale kruidenier: Potpourri). Het diocesane beleid wenst deze kerk te behouden als jongerenkerk in Kortrijk. 4. De Onze-Lieve-Vrouwekerk, annex de Gravenkapel, herbergt een levendige gemeenschap waar ook een jongerenwerking bij hoort. Deze gemeenschap kerkt sinds enkele jaren op zaterdag of zondag, in een wisselsysteem met de nabije Sint- Maartensgemeenschap. Dit kerkgebouw is elke dag open en toegankelijk. In de zomertijd is er op zondag een goed uitgebouwde onthaaldienst. Het jaar door komt hier veel volk over de vloer: individueel of in groep, op zoek naar schoonheid en geschiedenis, stilte of gebed. In deze kerk gaan heel wat concerten door. Er is een concrete vraag vanuit de verantwoordelijken van Museum X (het toekomstige stadsmuseum) om op korte termijn (een paar jaar) de Gravenkapel te mogen gebruiken als museale ruimte. Zij stellen ook voor om samen met de pastorale verantwoordelijken te zoeken naar een haalbare combinatie van de liturgische en museale functie van de kerk. De verantwoordelijken van de pastorale eenheid wensen de Onze-Lieve-Vrouwekerk verder te behouden voor liturgie en ze open te stellen voor cultuur en toerisme. 5. De Sint-Maartenskerk is de hoofdkerk binnen deze pastorale eenheid. In de Sint- Maartensgemeenschap leeft een sterke wens om te zoeken naar nieuwe en creatieve manieren om zingeving en spiritualiteit in de samenleving ter sprake te brengen. Dit uit zich momenteel in twee concrete projecten: de tweejaarlijkse tentoonstellingen tijdens de vasten en de uitbouw van De Zindering, een centrum om zinzoekers een gevarieerd aanbod van activiteiten te bieden. De plaatselijke gemeenschap wil deze benadering verdiepen door nog sterker de mogelijkheden van het kerkgebouw te verkennen voor de toevallige bezoeker, de stiltezoeker, mensen uit de lokale gemeenschap. Er is een goede werkgroep cultuur en toerisme die gewoonlijk elke namiddag onthaalt in de kerk. Zal deze kerk op middellange termijn als enige van de vier parochiekerken in de eenheid overblijven? Er zijn verschillende gesprekken gevoerd in de stuurgroep en in de kerkfabrieken van de pastorale eenheid Onze- Lieve-Vrouw van Groeninge vanuit deze hypothese, zonder concreet besluit. De Sint- Maartenskerk zal ook in de toekomst volop kerk blijven, zoals al bepaald in Kerkenplan 1.0 (Zie bijlage 1, paragraaf 3). 10.

11 Kerkenplan - Centrum: Federatie Hoog-Kortrijk en de parochies St.- Elisabeth en St.-Jan Federaties Hoog-Kortrijk/ Parochies St.-Elisabeth & St.-Jan 6 St.-Rochus KF neven- of herbestemming mogelijk St.-Theresia KF herbestemming H. Damiaan privaat herbestemming St.-Annakapel privaat herbestemming mogelijk St.-Elisabeth stad neven- of herbestemming mogelijk St.-Jan stad monument neven- of herbestemming mogelijk St.-Paulus herbestemd Verder bouwend op Kerkenplan 1.0 wordt voor het territorium van de parochies St.- Jan-Baptist, St.-Elisabeth, St.-Rochus en H. Damiaan, een voorstel gedaan over ieder kerkgebouw. Op basis van de nieuwe pastorale realiteit (loskoppelen van St.-Jan uit Federatie Groeninge en de groeiende samenwerking tussen St.-Jan-Baptist, St.- Elisabeth, St.-Rochus, H. Damiaan en St.-Theresia) wordt een nieuw perspectief uitgetekend voor deze op te richten Pastorale Eenheid. Ten zuiden van de autostrade E17 Het stadsdeel Hoog-Kortrijk is nog in volle ontwikkeling wegens honderden huizen in aanbouw (rond Langwater, Boevekerke en Goed ten Houte) en bijgevolg is er een voorspelbare bevolkingstoename in dat deel van de Stad. Stad Kortrijk speelt hierop in door in te zetten op de wijkontwikkeling rond OC De Lange Munte. Als Kerk in Kortrijk willen we om gelijkaardige redenen ook in dat stadsdeel aanwezig blijven en inzetten op de pastorale toekomst aldaar. Tevens kan men de aanwezigheid van veel studenten (KULAK & VIVES) niet onbelangrijk noemen in deze pastorale realiteit. Daarom blijft een parochiale kerkplek noodzakelijk aan deze zijde van de E Voor de Annexekapel St.-Theresia ( t Hoge) van St.-Rochus bestaat de heel concrete opportuniteit tot herbestemming als ruimte voor de aanpalende school. Zij is vragende partij naar bijkomende ruimte, gezien de genoemde bevolkingstoename. Er is bovendien een levendige kerkende gemeenschap aldaar, welke bereid is samen te vieren op een andere plaats. Deze factoren versterken elkaar en daarom worden gesprekken over relocatie van de gemeenschap St.-Theresia best spoedig opgestart. De Kerkfabriek van St.-Rochus treedt als realisator van dit vernieuwende kerkproject op. Het diocesane beleid nam op 13/04/2018 het standpunt in dat er ten zuiden van de autostrade een kerkgebouw blijft en dat het opheffen van Sint-Theresia enkel mogelijk is mits een alternatief aldaar. 2. De openbare kapel op St.-Anna blijft als annexe van St.-Rochus bestaan voor de tijd dat ze wordt bediend door de paters salesianen. Nadien wordt ze een kapel/ruimte voor schoolgebruik en zullen er geen zondagsdiensten meer doorgaan. 11.

12 Ten noorden van de Autostrade E17 Op nauwelijks 4 km van elkaar werden bij de stadsuitbreiding van circa 1860 tot nieuwe parochies opgericht met 4 kerken. Op vandaag moet de pastorale werking in dit stadsdeel naar een grotere samenwerking en nieuwe eenheid groeien. 1. Stad Kortrijk denkt momenteel volop na over de toekomst van de site Loofstraat en Doorniksewijk. In die context ontstaan er nieuwe mogelijkheden en kansen voor de St.-Rochuskerk. Het pastorale leven rond en de liturgische aanwezigheid op zondag in die kerk zijn van die aard om de neven- of herbestemming van een deel van dat kerkgebouw op heel korte termijn in overweging te nemen. Hierbij kunnen de projecten zoals te Bissegem of Aalbeke ruimtelijk als voorbeeld dienen. Het verdwijnen van de liturgische functie (uit het kerkschip), betekent evenwel niet dat de rijke kerkelijke geschiedenis volledig wordt weggeveegd. Integendeel, in overleg wordt ten volle ingezet op de nieuwe mogelijkheden van de historische kerksite, met onder meer het behoud van een bepaalde beperkte stek (hoogkoor) voor de liturgie. In nauw overleg met de pastorale verantwoordelijken en beroep doend op externe expertise neemt de kerkfabriek van St.-Rochus hierin het initiatief en financiert. 2. Er blijft het engagement om de ontwijding van de H. Damiaankerk op korte termijn formeel verder te zetten, hoewel deze site en kerk voor pastorale activiteiten een belangrijk potentieel bezitten en in de eerstkomende jaren nodig zijn tot de hele St.-Rochussite een nieuwe invulling heeft gekregen. 3. De pastorale werking rond de St.-Janskerk is van die aard dat een kerkgebouw daar gerechtvaardigd blijft voor liturgische en andere activiteiten op middellange termijn. De kerk heeft bovendien omwille van haar cultuurhistorische waarde een beschermd statuut en leent zich, gelet op haar uitstekende akoestiek, heel goed voor concerten. Het engagement van de Kerkraad bestaat om er de volksdevotie rond de Zalige Broeder Isidoor een plaats te geven, indien daar naar wordt gevraagd. 4. Vanwege de pastorale werking rond de St.-Elisabethkerk wordt het voortbestaan als overzichtelijk gebouw met een liturgische functie op middellange termijn niet in vraag gesteld. Dit gebouw staat bovendien vaak ten dienste van allerlei terugkerende schoolpastorale initiatieven - ruimer dan alleen maar de liturgie -, én van de Interdiocesane Jeugddienst Bisdom Brugge (bijv. Blok@Kerk). Ook andere ongebruikte ruimtes kunnen nog functioneler voor de pastoraal worden ingericht (voor de werking van vormselcatechese, acolieten, team ) in functie van het verdwijnen van de pastorale ruimtes op H. Damiaan. 5. De optie voor het behoud op middellange termijn van de St.-Janskerk (3) en de St.- Elisabethkerk (4) belet niet dat, op lange termijn, de herbestemming van één van beide kerken opnieuw ter sprake zal komen, nadat de hertekening van het pastorale landschap rond t Hoge, H. Damiaan en St.-Rochus is gebeurd. 12.

13 Kerkenplan Kortrijk - Rand Kerkenplan Rand: PE Edith Stein PE Edith Stein 6 St.-Brixius Marke stad monument St.-Antonius Rollegem stad monument nevenbestemming St.-Amandus Bellegem stad monument nevenbestemming St.-Cornelius Aalbeke stad nevenbestemming St.-Laurentius Kooigem stad neven- of herbestemming mogelijk Ten Spieghele Marke stad monument nevenbestemming EVOLUTIE sedert kerkenplan 1.0 In kerkenplan 1.0 werd beschreven dat er binnen de eenheid Edith Stein gezocht wordt naar een groeiende samenwerking tussen telkens 2 geloofsgemeenschappen (voorheen parochies genoemd). Zo vormen zich geleidelijk 3 clusters waarin pastoraal steeds meer wordt samengewerkt. Deze drie clusters krijgen inderdaad steeds meer vorm, ook in de concrete pastoraal. Er wordt verder gestreefd naar één kerk binnen elke cluster waar de geloofsgemeenschap in volle pastorale werking kan groeien. Het is de bedoeling de komende jaren de drie kerken ook ter beschikking te stellen voor nevenbestemming in de tijd. Aan het CKB wordt gevraagd in samenwerking met de verschillende KF-en om een goede gebruiksovereenkomst op te stellen. Zij zullen ook werken aan de bekendmaking aan het publiek van de mogelijkheid naar nevenbestemming. CLUSTER 1: St.-Amandus, Bellegem en St.-Laurentius, Kooigem 1. Voor deze cluster wordt de St.-Amanduskerk in Bellegem, met winterkapel en parochiehuis (met mogelijkheid tot secretariaat en vergaderruimte) verder uitgebouwd tot de gemeenschapskerk van deze cluster. 2. De St.-Laurentiuskerk van Kooigem bevindt zich in een eigen context, door de afgelegen ligging en de uitgesproken landelijke insteek. De uitvaart-, doop- en huwelijksliturgie van de plaatselijke gemeenschap zal daar voorlopig verder doorgaan. De wekelijkse viering op een weekdagmorgen kan nog een tijd verzekerd worden. De weekendviering zou er op korte termijn wegvallen. 13.

14 Er zijn potenties om het gebouw te koppelen aan het (fiets)toerisme. Zo wordt gedacht om de kerk in te zetten als zogenaamde Fietskerk naar het voorbeeld van de Fahrradkirche. Kerkpastoraal stelt wel vast dat er binnen de huidige groep van de KF St.-Laurentius en team PE Edith Stein onvoldoende capaciteit aanwezig is om daarin alleen een rol op te nemen. Ook voor totaal andere initiatieven is het moeilijk om voldoende vrijwillige medewerkers te vinden. Met Kerkenplan Kortrijk wordt een periode voorzien van 2 jaar waarbij eventueel vrijwilligers uit Kooigem of daarbuiten een project met publieke of semipublieke invulling kunnen voorstellen. Mocht dit niet lukken, dan wordt met de Stad Kortrijk gezocht naar een passende oplossing. CLUSTER 2: St.-Antonius Abt, Rollegem en St.-Cornelius, Aalbeke 3. Voor deze cluster zal de St.-Antonius Abtkerk van Rollegem, met winterkapel en parochiehuis (met mogelijkheid tot secretariaat en vergaderruimte) verder uitgebouwd worden tot de gemeenschapskerk van deze cluster. 4. Voor de St.-Corneliuskerk van Aalbeke komt er een dubbelgebruik, een nevenbestemming van de kerk. Vanuit het pastorale wordt daar een devotiekapel behouden ter ere van St.-Cornelius. De grote troef zal zijn dat men er makkelijk stilte kan vinden. Daartoe zal men op verschillende manieren toegankelijkheid voorzien. Er zal daar verder uitvaart-, doop- en huwelijksliturgie doorgaan, maar dan in intieme kring. Grote uitvaarten, eerstecommunie- en vormselvieringen zullen niet meer mogelijk zijn (behalve als de groep kandidaten heel klein wordt). Op korte termijn zal daar geen weekendviering meer aangeboden worden. Doel is deze nevenbestemming (bibliotheek en academie) op korte termijn te realiseren. Dit project loopt; er is de formele goedkeuring vanuit het diocesane beleid om het project tot gedeeld gebruik van de kerk concreet uit te tekenen (brief van 21 september 2018). In het totaalconcept van het gebouw wil men de mooie architectuur benadrukken, ondanks het andere gebruik dat het krijgt. Een stemmige uitbouw van deze ruimte kan ook andere religieuze activiteiten mogelijk maken, maar dan voor kleinere groepen. We denken aan Taizégebed, bezinningsgroepen, misschien ook uitdiepingsavonden. CLUSTER 3: St.-Brixius Marke en O.L.V. Ten Spieghele op de wijk Rodenburg 5. Voor deze cluster willen we de St.-Brixiuskerk in Marke met winterkapel en parochiehuis (met mogelijkheid tot secretariaat en vergaderruimte) verder uitbouwen tot de gemeenschapskerk van deze cluster. Vanuit de kerkfabriek en het pastoraal team is een werkgroep opgestart om het huis Meriba een facelift te geven en aan te passen aan de huidige noden. 14.

15 6. Voor de annexekapel O.L.V. Ten Spieghele zijn er heel wat mogelijkheden. Het is een feit dat de kapel stevig verankerd is in de wijkwerking. Er is ook een heel eigen juridische situatie: er bestaat een vzw met een dubbele functie (kerkelijk én burgerlijk). De speelpleinwerking heeft haar meerwaarde voor de omgeving bewezen. De uitvaart-, doop- en huwelijksliturgie is daar nu zeer sterk aanwezig en wordt behouden. Daarnaast zal deze kapel ook opengesteld worden voor cultuur (concerten, tentoonstellingen, enz.) en andere wijkbetrokken initiatieven. Op termijn werken we naar een zelfbedruipende toestand, wel in dien verstande dat de werking zelf gefinancierd kan worden. Realiteitszin verplicht te zeggen dat de eigenaarsverantwoordelijkheid niet autonoom gedragen kan worden. St.-Brixius St.-Antonius /St.-Amandus Op lange termijn is er pastoraal de keuze voor de kerk St.-Brixius en de kerk St.- Antonius of St.-Amandus. De keuze voor één van deze beide laatste zal de komende jaren verder geëvalueerd moeten worden. Eventuele opportuniteiten naar neven- of herbestemming zullen bestudeerd worden en kunnen de keuze eventueel mee bepalen. Het is de bedoeling de komende jaren de drie kerken ook ter beschikking te stellen voor nevenbestemming in de tijd. Er wordt gedacht aan allerlei nevenactiviteiten, die evenwel stroken met het liturgische gebruik: concerten, tentoonstellingen, ruimte voor meditatie, yoga (en dergelijke), lezingen, eventueel zelfs een infomarkt of een vergadering voor een groter publiek. Aan het CKB wordt gevraagd in samenwerking met de verschillende KF om een gebruiksovereenkomst op te stellen. Er wordt ook gezocht naar een goede (eventueel interactieve) manier om deze gebruiksmogelijkheid kenbaar te maken aan het publiek. Kerkenplan Rand: PE St.-Marcus PE St.-Marcus 5 St.-Eutropius Heule stad monument (toren) St.-Audomarus Bissegem KF nevenbestemming Mariadorp Bissegem privaat herbestemming St.-Godelieve Watermolen KF nevenbestemming O.L.Vrouw van Fatima herbestemd St.-Eutropius en St.-Audomarus zijn op lange termijn de hoofdkerken. De kerk St.- Eutropius blijft integraal behouden voor de eredienst. 15.

16 In de St.-Audomaruskerk in Bissegem wordt een nevenbestemming in de ruimte gerealiseerd. Er blijft een ruimte voor de eredienst bewaard (capaciteit 200 stoelen). Een nevenbestemming (wijkcentrum/bibliotheek/tekenacademie) wordt verder onderzocht. De kerk zou, ter vervanging van de polyvalente ruimtes in de kerk Mariadorp, ook gebruik kunnen maken van de nevenbestemde ruimte voor vergaderingen, catechese, receptie,... Het koorgedeelte van de St.-Audomaruskerk blijft exclusief gereserveerd voor de eredienst. Het kerkschip wordt nevenbestemd, met centraal een polyvalente zaal. Er dient onderzocht te worden of de polyvalente zaal occasioneel ook kan ingezet worden om de capaciteit van de kerkruimte te vergroten. Van zodra de nevenbestemming van de St.-Audomaruskerk gerealiseerd is, kan de kerk Mariadorp in Bissegem onttrokken worden aan de eredienst. De kerk St.-Godelieve op Heule-Watermolen wordt in haar oorspronkelijke omvang bewaard in functie van de nog actieve pastorale werking ter plaatse. Er wordt bekeken hoe de vleugel die werd bijgebouwd in de jaren 80, een andere bestemming kan krijgen. Samen met die vleugel kan ook het Huizeke, dat op vandaag wordt gebruikt als vergaderruimte, onthaal en weekkapel, in een nieuwe bestemming worden opgenomen. De aangebouwde school is vragende partij voor de kerkruimte. Ook een instelling voor mensen met een beperking is vragende partij voor het gebruik van de genoemde ruimtes. De Kerkfabriek en de leden van het team voeren verdere gesprekken teneinde tot een beslissing te komen. Bedoeling is om de nevenbestemming op middellange termijn te realiseren in samenspraak tussen KF en de geïnteresseerden. Kerkenplan - Kuurne/Lendelede St.-Katharina De Stad Kortrijk zal de toekomst van de St.-Katharinakerk bevragen bij de gemeentes Kuurne en Lendelede. 16.

17 Kerkenplan Kortrijk (2.0) ondertekend door: Voor het decanaat Kortrijk Deken Geert Morlion Voor Pastorale Eenheid Onze-Lieve-Vrouw van Groeninge Pastoor Geert Morlion Voor de parochies Sint-Jan en Sint-Elisabeth en de federatie Hoog-Kortrijk pastoor Guido Cooman Voor de Pastorale Eenheid Edith Stein pastoor Marc Dhondt Voor de Pastorale Eenheid Sint-Marcus pastoor Wim Seynaeve Centraal Kerkbestuur Stad Kortrijk Voorzitter Patrik Vergote Centraal Kerkbestuur Kortrijk-Rand Voorzitter Rik Dekyvere Voor het diocesane beleid bisdom Brugge Bisschoppelijk Gedelegeerden Bart Vercauteren en Marc Steen Voor het Stadsbestuur Kortrijk Voor het Gemeentebestuur Wevelgem 17.