Jaarrapportage GL Europese Netwerken

Transcriptie

1 Jaarrapportage GL Europese Netwerken

2 Jaarrapportage Jaar Projectnummer Projectnaam Datum Penvoerder Projectleider 2005 Q4 GV Europese Netwerken 22 mei 2006 TNO Kees Verweij INLEIDING Doel van de jaarrapportage is om aan het (programma)management formele verantwoording af te leggen over de besteding van de aan het project ter beschikking gestelde subsidiemiddelen. Bij de beoordeling van deze jaarrapportage maakt Transumo een vergelijking met het Projectvoorstel (deel A Meerjarenplan en deel B Jaarplan) met de daarin geplande deliverables en de goedgekeurde projectbegroting. Nadrukkelijk wordt u gevraagd de in dit format aangegeven structuur en voorbeeldtabellen te hanteren voor de output-gerichte beschrijving van de inhoudelijke voortgang van uw project. Deze sluit daarmee aan bij de wijze waarop Transumo zelf moet rapporteren aan BSIK/SenterNovem. Bij deze jaarrapportage dient u alle in het afgelopen jaar opgeleverde resultaten en producten bij te voegen. Deze resultaten en producten benoemt u in onderdeel 7. De jaarrapportage dient vergezeld te gaan van een goedkeurende accountantsverklaring, waarin verwezen wordt naar het Controleprotocol Transumo. Een en anders is vastgelegd in artikel 5 (lid 5 en 7) van de projectovereenkomst. De jaarrapportage wordt binnen 2 maanden na het verstrijken van het kalenderjaar -dus vóór 1 maart- digitaal én als hardcopy gestuurd aan de Directie Transumo. De jaarrapportage maakt deel uit van het monitoringstraject van Transumo-projecten. Het Transumo-programma als geheel wordt door BSIK (SenterNovem) gemonitord. In verband met deze externe rapportageverplichting -die voorwaarde is voor subsidieverlening vanuit BSIK- is het niet mogelijk om af te wijken van de termijnen die Transumo voor de projecten hanteert (oplevermomenten voor jaarbegrotingen, kwartaalrapportages, jaarrapportages en accountantsverklaringen). 1

3 1. Projectuitvoering EUROPESE NETWERKEN (max. 1 A4) Het doel van het project EUROPESE NETWERKEN in 2005 was het optimaliseren van het ontwerp, de besturing en beheersing van Europese logistieke netwerken om zo (1) een betere service tegen lagere kosten te kunnen leveren aan de klant en (2) de inrichting van logistieke activiteiten beter aan te laten sluiten bij duurzaamheidseisen vanuit bedrijven, burgers en samenleving. De optimalisatiemogelijkheden van EUROPESE NETWERKEN is uitgewerkt door de kennisinstellingen in 4 kennisprojecten, terwijl deze mogelijkheden zijn toegepast in 2 voorbeeldprojecten in de zorg- en fashion-sector. De projectuitvoering is in 2005 om verschillende redenen achtergebleven bij de verwachtingen in het project. Een overzicht van eze redenen: Het project is in december 2004 gestart, maar de projectovereenkomst met TRANSUMO is pas in juni 2005 ontvangen en in december 2005 door elk van de participanten ondertekend. Hierdoor konden kennisinstellingen geen financieel commitment voor AIO s aangaan, terwijl verschillende organisaties vraagtekens zetten bij de steeds veranderende eisen van TRANSUMO (januari juni 2005) De wisselwerking van informatie tussen verschillende participanten kwam laat op gang. Er was verschil van inzicht over de op te leveren resultaten van het project: verschillende bedrijven wilden een kleinschalige en concrete pilot die maar in beperkte mate aansloot bij de doelstellingen van TRANSUMO Deze afwijkingen zijn op de plenaire vergadering in september 2005 geconstateerd en samen met de clustermanager Jos Vermunt is gezocht naar concrete oplossingen: Tijdschema: De resultaten van fase 1 van het project worden in juni 2006 ipv. december 2005 opgeleverd. De clustermanager is hiermee accoord gegaan en dit is gerapporteerd aan TRANSUMNO in de kwartaalrapportages 3 en 4. Inhoud: Rob van der Heijden en Kees Ruijgrok zijn verantwoordelijk voor het schetsen van de visie op fase 2 van het project. De kwaliteitsborging van KP 1 t/m 4 wordt gedaan door Rob van der Heijden en VP 1 en VP 2 door Kees Ruijgrok, terwijl Kees Verweij verantwoordelijk is voor de uitvoering van fase 1 volgens het nieuwe tijdschema. De afwijkingen per deelproject zijn als volgt: KP 1: Bundelingspotentie Europese logistieke netwerken: 60% gereed, er is een werknotitie opgeleverd eind december 2005 KP 2: Optimalisatie Europese netwerken voor verladers 60% gereed, er is een werknotitie opgeleverd eind december 2005 KP 3: Optimalisatie Europese netwerken voor logistieke dienstverleners/vervoerders: 60% gereed, er is een werknotitie opgeleverd eind december 2005 KP 4: Samenwerking in Europese logistieke netwerken: 60% gereed, er zijn twee werknotitie opgeleverd eind december 2005 VP 1: Europese Zorg Netwerken: 80% gereed, er is een eindnotitie opgeleverd eind december 2005 VP 2: Europees Fashion Netwerk: 80% gereed, er zijn twee werknotities opgeleverd eind december

4 De gewijzigde planning is als volgt: Planning dec-05 jan-06 feb-06 mrt-06 apr-06 mei-06 jun-06 jul-06 aug-06 sep-06 okt-06 nov-06 dec-06 KP 1: Analyse van verbeterpotenties in Europese distributienetwerken WN D1 KP 2: Optimalisatie van logistiek netwerkontwerp en beheersing vanuit verladers WN D2 KP 3: Ontwerp optimale bundelingsoplossingen in netwerken vanuit logistieke dienstverlener WN D3 KP 4: Meerwaarde van samenwerking en allianties in logistieke netwerken WN D4 VP 1: Europese Zorg netwerken WN D5 VP 2: Europees Fashion netwerken WN D6 Eindrapport Europese Netwerken fase R Eindseminar Resultaten Europese Netwerken fase 1 XX TRANSUMO meerjaren projectplan fase 2 ( ) X WN 1.1: Innovatie logistieke netwerkmodellen voor verladers WN 1 WN 1.2: Innovatie logistieke netwerkmodellen voor dienstverleners. WN 2 WN 2.1: Pilot Europese zorgnetwerken WN 3 WN 2.2: Pilot Europese fashion netwerken WN 4 WN 2.3 Pilotvoorbereiding Eu geconditioneerde netwerken. WN 5 3

5 2. Projectconsortium EUROPESE NETWERKEN (max. 1 A4) De samenwerking binnen het project EUROPESE NETWERKEN is in 2005 langzaam op gang gekomen. Dit had mede te maken met het lang uitblijven van de projectovereenkomst vanuit TRANSUMO. Het project is in december 2004 gestart, maar de projectovereenkomst kwam pas in juni 2005 vanuit TRANSUMO naar de penvoerder van het Consortium. Dit had consequenties, vooral het aannemen van AIO en andere medewerkers door de kennisinstellingen werd vertraagd. In het consortium EUROPESE NETWERKEN waren zowel kennisinstellingen als bedrijven vertegenwoordigd. Vooral de bedrijven waren eind 2004 gemotiveerd om snel en actief van start te gaan, waarbij ze zich richten op een actieve pilot. De wisselwerking tussen kennisinstellingen en bedrijven kwam echter pas in de tweede helft van 2005 tot stand, waardoor het niet is gelukt om in 2005 een concrete pilot op te starten. Dit staat nu gepland voor fase 2, eind 2006/begin Er is binnen EUROPESE NETWERKEN expliciet voor gekozen om de deelnemende bedrijven verantwoordelijk te maken voor het opleveren van rapportages. Deze rapportages zijn noodzakelijkerwijs beknopt gebleven, en uiteindelijk hebben kennisinstellingen hier een inhoudelijke bijdrage/coördinatie aan gegeven. Dit had mede tot gevolg dat de rapportages van de KP s door de kennisinstellingen vertraagd zijn. In december 2005 is de participant SCA Hygiene Paper om verschillende redenen uit het consortium EUROPESE NETWERKEN getreden. Een belangrijke reden was de heroriëntatie van activiteiten bij SCA, waarbij Pan-Europese logistieke verbeteringen centraal stonden en deelname aan een expliciet nationaal programma als TRANSUMO niet goed meer paste. Hierbij kwam dat de oplevering van resultaten richting TRANSUMO in het Nederlands diende te geschiedde, wat niet paste bij het internationale karakter en managementstructuur van SCA. SCA gaf in een bijeenkomst met o.a. de clustermanager aan dat deze uitstap vooral vanuit SCA-interne redenen gebeurde, en heeft daarom ook afgezien van declaraties van uren/kosten in EUROPESE NETWERKEN. De meeste participanten in het project zijn niet tevreden met de balans tussen de voordelen en de ballast van het TRANSUMO programma. De financiele ondersteuning vanuit TRANSUMO is met < 45% beperkt, en deze financiering past alleen alas de belangen van TRANSUMO en participanten voor een langere termijn gelijkgericht kunnen blijven. In de praktijk is dit lastig gebleken. Tenslotte is gebleken dat de organisatorische en administratieve belasting van een TRANSUMO project veel groter is dan van te voren door penvoerder en participanten ingeschat. Een voorbeeld: Het opleveren van Accountantsverklaringen per jaar (en niet per project fase) is een flinke inhoudelijke en kostentechnische belasting voor participanten. 4

6 3. Kennisverspreiding en communicatie EUROPESE NETWERKEN (max. 1 A4) De kennisverspreiding en communicatie is om de in de eerste twee paragrafen toegelichte redenen in 2005 beperkt gebleven. De belangrijkste activiteiten zijn plenaire overleggen, workshops en stages van HBO-studenten geweest. De verslagen van deze workshops en scripties van de HBO-studenten zijn beschikbaar gesteld aan de projectparticipanten. Datum Activiteit Draagt bij aan mijlpalen SenterNovem (zie bijlage 1) Workshop Europese Zorg Netwerken Nijmegen M1, M7a, M7b ste plenair overleg Stage HBO-student HAN in VP 1 K de plenair overleg Workshop Europese Fashion Netwerken Delft M1, M7a, M7b Stage HBO-student Via SOGETI in VP 1 K de plenair overleg Stage HBO-studenten EUR in VP 2 K Presentatie VP 1 resultaten op VLW congres K Stage HBO-studenten HAN in VP 1 K Info op Website Connekt K1a de plenair overleg - Voor 2006, als de resultaten van de eerste fase gereed zijn, wordt een grotere kennisverspreiding en communicatie voorzien, o.a. een eindseminar. 5

7 4. Inhoudelijke focus EUROPESE NETWERKEN (max. 0,5 A4) De inhoudelijke focus heeft in 2005 gelegen op de kennisvragen in de volgende drie vlakken in fase 1: (1) Bedrijfseconomische uitdaging herkenning en selectie van Europese logistieke netwerken waar herinrichting en optimalisatie kansen op winst biedt aantonen van de hoogte van kosten- en/of servicevoordelen van het gebruik van hybride logistieke netwerken aantonen welke synergievoordelen behaald kunnen worden door bundeling van goederenstromen in multimodale netwerken uitwerking van samenwerkings- en alliantiestrategieën tussen netwerkpartners, onder meer voor een faire verdeling van de voordelen uitwerking van de meest geschikte organisatiestructuur voor samenwerking in Europese logistieke netwerken (2) Maatschappelijke uitdaging bepalen van effecten hybride logistieke netwerken en samenwerking tussen netwerk partners op leefbaarheid, bereikbaarheid, brandstofgebruik en bestaande infrastructuur bepalen voordelen inzet hybride multimodaal transportstructuur in netwerken voor burgers en samenleving inzicht in gevolgen flexibele Europese netwerken voor weggebruiker/ consument rol overheden bij strategie alliantie/ bundeling: hoe kunnen overheden faciliteren bij bundelen van stromen en gebruik multimodaal transport? ontwerp en opzet van publiek-private samenwerkingsverbanden om Europese multimodale netwerken te optimaliseren (3) Wetenschappelijke uitdaging ontwikkeling algemeen toepasbare kennisinstrumenten voor optimalisatie ontwerp, besturing en beheersing netwerken in logistieke praktijk methodiek voor transitiemanagement (van tekentafel naar werkelijkheid) model voor fair verdelen van synergievoordelen in samenwerking/allianties methodiek voor opzetten samenwerkingsstrategieën bij elkaar brengen netwerkvraag en aanbod obv. supply chain management leidende rol Nederland in Europese Unie op dit onderwerp, concurrentiepositie bedrijven uitdiepen bijdrage beter gestuurde en beheerste Europese netwerken aan People en Planet doelen Er wordt binnen EUROPESE NETWERKEN getracht een transitie te bewerkstelligen, waarmee het aanwezige kennispotentieel en de huidige sterke positie van Nederland in Europese netwerken wordt aangewend om de huidige logistieke netwerken verder te verbeteren en om te vormen tot economisch, ecologisch en sociaal duurzame netwerken. Het praktische gebruik van deze verbeterde netwerken zal moeten leiden tot positieve effecten voor: het Nederlandse bedrijfsleven (lagere kosten en hogere service, verbeterde concurrentiepositie), bijdrage aan de PROFIT-doelstelling; de Nederlandse burgers (beter beschikbaarheid van goederen, betere bereikbaarheid, hogere leefbaarheid), bijdrage aan de PEOPLE-doelstelling; de Nederlandse samenleving (minder geluids- en emissie-overlast wegvervoer, spaarzamer gebruik niet-hernieuwbare brandstoffen), bijdrage aan de PLANET-doelstelling. 6

8 5. Bijdrage aan vernieuwing kennisinfrastructuur door EUROPESE NETWERKEN (max. 0,5 A4) De bijdrage van EUROPESE NETWERKEN aan de vernieuwing van de kennisinfrastructuur voor duurzame mobiliteit is aols volgt geweest:. Aspect Nieuwe partijen Nieuwe disciplines Nieuwe netwerken Bijdrage van het project EUROPESE NETWERKEN is een samenwerkingsverband van kennisinstellingen en bedrijven, zowel verladers als logistieke dienstverleners. Hierdoor zijn verschillende nieuwe partijen in het programma gebracht, oa.sca Hygiene Paper. Nieuwe disciplines die zijn ingebracht betreft ia. de wisselwerking tussen theoretische logistieke concepten en modellen vs. praktijksituaties. Ook is de theorie van samenwerking ingebracht. Rond de zorg- en fashion-sectoren zijn nieuwe netwerken ontstaan, met oa. verschillende zorgsinstellingen en fashion retailers als deelnemende partijen. Ook de Provincie Gelderland is betrokken geraakt bij het project, maar vanwege de lastige administratieve procedures is dit niet omgezet in daadwerkelijke deelname. Op het gebied van transitiemanagement is getracht aansluiting te zoeken met het cluster Transitiemanagement, waar de EUR een leidende rol vervult. Groot VERANDERING VOOR BURGERS, BEDRIJVEN, OVERHEDEN Samenwerkings verbanden TRANSITIE Sneeuwbaleffect Koppeling netwerken Verdeling synergievoordelen Beperkt Multimodale kansen Logistieke netwerken Gebruik losse modaliteiten Gebruik tags OPTIMALISATIE Afstemming met klanten xx TIJD Dit is echter in 2005 onvoldoende gelukt, mede vanwege het feit dat goederenvervoer maar een beperkte rol speelt binnen het cluster Transitiemanagement. 7

9 6. Bijdrage aan internationalisering TRANSUMO door EUROPESE NETWERKEN (max. 0,5 A4) De bijdrage van EUROPESE NETWERKEN aan de internationalisering van Transumo is in 2005 vooral gelegen geweest in de twee voorbeeldprojecten: deelname van SCA Hygiene Paper in VP 1 Europese Zorg Netwerken. Focus VP 2 op sourcing pilot Fashion Netwerken Turkije-Nederland Aspect Internationale participanten nemen deel aan het project Georganiseerde kennisuitwisseling met buitenlandse partijen Inbedding resultaten project in internationale kennisprogramma s Aansluiting project op internationaal kennisprogramma Bijdrage van het project Ja, participant SCA Hygiene Paper is gevestigd in Duitland. Beperkt, eerst dienen resultaten fase 1 opgeleverd te worden Beperkt, eerst dienen resultaten fase 1 opgeleverd te worden Zie boven Vanuit de HAN hebben wel twee Duitse HBO-studenten stage gelopen in het project (juli november 2005). Dit kostte echter veel moeite, vanwege de taal en afstudeereisen. 7. Bijdrage aan output Transumo door EUROPESE NETWERKEN (max. 0,5 A4) In december 2005 zijn voor elke KP en VP concept Deliverables opgeleverd voor commentaar aan: de interne evaluatoren Rob van der Heijden (RUN) en Kees Ruijgrok (TNO) de cluster coördinator Jos Vermunt Deliverable Afgesproken opleverdatum Realisatie eind Q4 Draagt bij aan mijlpalen SenterNovem (zie bijlage 1) KP1 Verbeterpotentie Europese logistieke Netwerken 2006 Q1 ( ) 60% M1 KP2 Optimalisatie Europese Netwerken verladers 2006 Q1 ( ) 60% M1, M2 KP3 Transportbundeling 2006 Q1 ( ) 60% M1, W1 KP4 Samenwerken: de vaardigheid te kunnen samenwerken en theorie en praktijk 2006 Q1 ( ) 60% W1 KP4 Overview of alliance complexity 2006 Q1 ( ) 80% W1 VP1 Europese Zorg Netwerken 2006 Q1 ( ) 80% M1, M2, M6 VP2 Bundeling sourcing Turkije-Nederland: markt/sc analyse 2006 Q1 ( ) 60% M2 VP2 Bundeling sourcing Turkije-Nederland: verbeterpotentie 2006 Q1 ( ) 60% W6, M6, M7a/b VP2 Workshop met retailers 2006 Q1 ( ) 40% W6 PM Eindrapportage Europese Netwerken fase Q1 ( ) 10% M1, M2 PM Eindseminar Europese Netwerken fase Q1 ( ) 10% W3 Het commentaar is inmiddels gegeven en wordt verwerkt. De werknotities zijn op verzoek beschikbaar voor TRANSUMO 8

10 8. Bijdrage EUROPESE NETWERKEN aan mijlpalen Transumo (max. 1 A4) EUROPESE NETWERKEN heeft de volgende bijdrage geleverd aan de programmabrede mijlpalen van TRANSUMO (bijlage 1): Mijlpalen W1 Promotietrajecten Aantal afgeronde dissertaties/theses; W2 Wetenschappelijke publicaties (alleen als ze onderworpen zijn geweest aan een internationale reviewprocedure; ook gereviewde congresproceedings); W3 Wetenschappelijke seminars (voor, door of met Transumo georganiseerd); W5 Participatie internationale onderzoekers M1 Meer-partij, interdisciplinaire onderzoekstrajecten; M2 Best Practices samenwerking (rapportages over best-practices in (het opzetten van) succesvolle samenwerking); M6 Kennis van gebruikers (alleen als er expliciet onderzoek wordt gedaan naar gebruikerswensen/behoeften). M7a Gebruikersoriëntatie in projecten (projecten waarin concreet is aangegeven wat het nut van het onderzoek is voor (eind-) gebruikers); M7b Gebruikersparticipatie in projecten (projecten waarin gebruikers feitelijk participeren); M8 Praktijkcases (waar concepten/ideeën in de praktijk worden getoetst en op basis van bevindingen van praktijkcases worden aangepast); M9 Proeftuinprojecten (projecten die uitgevoerd worden binnen een proeftuin) K1a Website; K1b Factsheets; K2 Onderzoeks(tussen)rapportages (jaarlijks); K3 Vakpublicatie (publicatie van (tussen)resultaten van in niet wetenschappelijke tijdschriften, kranten e.d.); K4 (Bijdragen) Vaksymposia (presentaties/papers tijdens door derden georganiseerde vaksymposia); Bijdrage van het project 2 AIO s zijn met dissertaties aan RUN en TU Delft gestart Deelname RUN aan conferentie Oslo december 2005 Deelname HAN aan Vervoerslogistieke Werkdagen 2005 Deelname 2 Duitse HBO-studenten bij HAN aan VP 1 VP 1 en 2 zijn voorbeelden van meer-partij, interdisciplinaire onderzoekstrajecten KP 4 rapport is gefocusd op best practices samenwerking in logsitieke netwerken Expliciet onderzoek in VP 1 en VP 2 naar wensen in zorg en fashion sector Gedaan in VP 1 en 2 Gedaan in VP 1 en 2 Gedaan in VP 1 en 2 VP 2 is in Rotterdamse haven Beschikbaar via Beschikbaar Werkniotities 2005 beschikbaar O.a. publicatie tijdens VLW 2005 O.a. publicatie in VLW boek 2005 K7 Afstudeerprojecten/stages HBO/WO; HBO-studenten HAN/EUR in diverse stages (csripties beschikbaar) 9

11 9. Financieel/administratief (max. 0,5 A4) De totale kosten voor EUROPESE NETWERKEN van 14 december 2004 t/m 31 december 2005 bedroegen ruim K 407. Dez e besteding van middelen is achtergebleven bij het budget voor , wat ruim K 677 bedroeg. De afwijkingen van het budget in het projectplan komt hoofdzakelijk doordat verschillende participanten door vertragingen niet het budget hebben besteed, wat eind 2004 gepland was. Daarnaast heeft participant SCA HP zich teruggetrokken. Een totale uitsplitsing van de projectkosten is te vinden in de Excel sheet op de volgende bladzijde. Accountantsverklaring De Accountantsverklaring over de cijfers in het samenvattend financieel overzicht projecten (Zie format BSIK Bijlage Financieel overzicht, in Excel.) volgt later. 9. Ondertekening Ondergetekenden verklaren hierbij dat zij akkoord zijn met weergave van de activiteiten en financiën van het afgelopen jaar, als omschreven in deze jaarrapportage. Projectleider Kees Verweij Organisatie TNO Mobiliteit & Logistiek contactpersoon kees.verweij@tno.nl Postadres organisatie Postbus 49, 2600 AA Delft Handtekening Clustermanager Jos Vermunt Organisatie NDL contactpersoon j.vermunt@ndl.nl Postadres organisatie Postbus 660, 2700 AR Zoetermeer Handtekening 10

12 Bijlage 1 Mijlpalen SenterNovem De deliverables van Transumo dienen gecategoriseerd te worden in de outputcategorieën W (Wetenschappelijke output), M (Economische en maatschappelijke output) en K (Innovatietraject en kennistransfer). Door middel van wetenschappelijke publicaties worden de relevante) resultaten van Transumo wereldkundig gemaakt. W1 Promotietrajecten Aantal afgeronde dissertaties/theses; W2 Wetenschappelijke publicaties (alleen als ze onderworpen zijn geweest aan een internationale reviewprocedure; ook gereviewde congresproceedings); W3 Wetenschappelijke seminars (voor, door of met Transumo georganiseerd); W4 Activiteiten die aansluiten bij internationale programma s en netwerken (publieke en private initiatieven zoals de EU KP s, National Science Foundation etc. W5 Participatie internationale onderzoekers; W6 Wetenschappelijke doorwerking/toepassingen/valorisaties (rapportages waarin aangegeven wordt hoe Transumo resultaten worden toegepast). Duurzame kennisinfrastructuur: M1 Meer-partij, interdisciplinaire onderzoekstrajecten; M2 Best Practices samenwerking (rapportages over best-practices in (het opzetten van) succesvolle samenwerking); M3 Samenwerkingsverbanden (duurzaam, verankerd in convenanten tussen kennisinstellingen, bedrijven en overheden). Kennis over duurzame mobiliteit: Transumo genereert ook nieuwe kennis over duurzame mobiliteit die vervolgens toegepast kan worden in de praktijk. M4 Ontwikkelde concepten (nieuwe diensten, optimaliseringsprocessen e.d.); M5 Kennis over technologische vernieuwing en nieuwe toepassingen van bestaande technologieën (accent ligt op de transitie- en implementatievraagstukken); M6 Kennis van gebruikers (alleen als er expliciet onderzoek wordt gedaan naar gebruikerswensen/behoeften). Ervaring t.b.v. succesvolle implementatietrajecten: Transumo wil benaderingswijzen die tot succesvolle implementaties en transities in de mobiliteitssector kunnen leiden aanschouwelijk en aantoonbaar maken. M7a Gebruikersoriëntatie in projecten (projecten waarin concreet is aangegeven wat het nut van het onderzoek is voor (eind-) gebruikers); M7b Gebruikersparticipatie in projecten (projecten waarin gebruikers feitelijk participeren); M8 Praktijkcases (waar concepten/ideeën in de praktijk worden getoetst en op basis van bevindingen van praktijkcases worden aangepast); M9 Proeftuinprojecten (projecten die uitgevoerd worden binnen een proeftuin); M10 Bijdragen aan of benutten van transitiekennis (projecten waarin expliciete aandacht aan het verwerven/toepassen van transitiekennis wordt gegeven). Concretiseringen: M11 Investeringsprojecten (aankondigingen van feitelijke investeringsvoornemens of besluiten); M12 Ontwikkelde commerciële of vercommercialiseerbare tools. 11

13 Communicatie-uitingen: Transumo-brede communicatie K1a Website; K1b Factsheets; K1c Leaflets; K1d Jaarverslagen; K1e (Jaar)congressen. Toegepaste publicaties: K2 Onderzoeks(tussen)rapportages (jaarlijks); K3 Vakpublicatie (publicatie van (tussen)resultaten van in niet wetenschappelijke tijdschriften, kranten e.d.); K4 (Bijdragen) Vaksymposia (presentaties/papers tijdens door derden georganiseerde vaksymposia); K5 Lezingen, interviews. Onderwijs: K6 Onderwijscases HBO/WO (door Transumo ontwikkelde en aangeboden onderwijscases); K7 Afstudeerprojecten/stages HBO/WO; K8 Communities/Networks of Practice (mede door Transumo ingesteld). 12