1. Inleiding Leeswijzer Beleidsopgaven van het college Vaststelling (meerjarige) financiële stand van zaken...

Transcriptie

1 INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave Inleiding Leeswijzer Beleidsopgaven van het college Vaststelling (meerjarige) financiële stand van zaken Uitgangspunten voor de begroting 2014 e.v financiele ontwikkelingen naar 2014 e.v Nieuw Beleid Doorschuiven vastgestelde bezuinigingen Opgaven voor sluitend meerjarenperspectief Samenvoeging reserves Proces op weg naar de begroting Recapitulatie financieel technische nformatie en beslispunten Bijlage Bijlage

2 Kadernota

3 1. INLEIDING en verder: de bestuursperiode voorbij Voor u ligt de Kadernota De Kadernota vormt de start van de bestuurlijke planning en controlcyclus In de Kadernota worden de uitgangspunten geformuleerd voor het opstellen van de begroting 2014 en de meerjarenraming Plaats van de Kadernota in de sturingscyclus Met deze Kadernota borduurt het college voort op de ingezette weg van de nieuwe sturingscyclus. De Kadernota is het document waarin beleidskeuzes worden gemaakt ten behoeve van de begroting. Het is tevens de plaats om nieuwe beleidsvoornemens en de daarbij te hanteren uitgangspunten ter afweging voor te leggen aan de raad Een bijzonder jaar In deze Kadernota schetst het college de kaders voor een bijzonder jaar. Bijzonder, omdat dit college slechts een beperkt deel van dit jaar verantwoordelijk zal zijn voor het bestuur van onze gemeente. Na de gemeenteraadsverkiezingen van maart 2014 treedt immers een nieuw college aan, dat ruimte moet hebben om, in zowel beleidsmatige als financiële zin, een eigen koers te varen. De voorstellen die in deze Kadernota verwoord zijn dient u derhalve in deze context te zien. Het college vindt aan de ene kant dat terughoudendheid gepast is als het gaat om het initiëren van nieuw beleid in Aan de andere kant zet het college deze laatste periode onverminderd kracht op het uitvoeren van de ambities uit het Raadsprogramma Sliedrecht meer waard. In hoofdstuk 2 van deze Kadernota treft u de speerpunten aan voor de komende periode Een sluitend perspectief voor 2014 Het college is er in geslaagd een Kadernota op te stellen die voorziet in een sluitende begroting voor het jaar De pijn van de bezuinigingsvoorstellen 2014 wordt door een meevaller in de laatste meicirculaire enigszins verzacht. Voor eventuele nieuwe tegenvallers, waarover het kabinet in augustus uitsluitsel biedt, is een buffer ingebouwd Voorbereiden op toekomstig financieel evenwicht Voor 2015 en verder resteert nog een financiële opgave. De opgave voor 2015 bedraagt 1,0 miljoen oplopend tot 1,1 miljoen in Zoals hierboven aangegeven is een buffer gevormd voor eventuele nieuwe bezuinigingen vanuit het Rijk. Het blijft de vraag of deze voldoende is. Kortom, een opgave die vraagt om politiek-bestuurlijke keuzes. In lijn met eerdere afspraken met de raad heeft het college een zo breed en evenwichtig mogelijk palet opgenomen waarmee de raad keuzes kan maken. Het palet biedt aan de ene kant de keuzemogelijkheden waarmee de huidige, dan wel de nieuwe raad, gefaciliteerd wordt in het voeren van een kerntakendiscussie. Aan de andere kant heeft de ambtelijke organisatie het college een viertal thema s aangereikt die in het najaar verder worden uitgewerkt en onderzocht op haalbaarheid. De resultaten van de haalbaarheidsonderzoeken worden begin 2014 aangeboden aan de huidige raad Toezegging bij de Jaarstukken 2012 In de Jaarstukken 2012 op pagina 11 heeft het college toegezegd de bestemming van het resterend rekeningsaldo 2012 bij de Kadernota 2014 te betrekken. De intentie was het resterend saldo te bestemmen voor bijzondere projecten en/of knelpunten waarbij een relatie ligt naar de risico s die Sliedrecht heeft opgenomen in de paragraaf weerstandsvermogen. Het college ziet hier van af en komt op korte termijn met een afzonderlijk raadsvoorstel. Kadernota

4 Kadernota

5 2. LEESWIJZER Deze Kadernota bevat veel (financieel-technische) informatie. Dat is niet te voorkomen. Het bepalen van het budgettair vertrekpunt vraagt immers om een nauwkeurige opbouw van allerlei bouwstenen. Bouwstenen die bepaald worden door reeds genomen besluiten in de raad (begroting 2013, financiële strategie, financiële uitgangspunten, bezuinigingsvoorstellen STOER) en door ontwikkelingen van buitenaf (begrotingen van de gemeenschappelijke regelingen, loon- en prijsontwikkelingen en, veruit de belangrijkste, de meicirculaire Geprobeerd is deze informatie zo compact mogelijk aan te bieden. De financieel technische informatie wordt zoveel mogelijk opgebouwd in stappen die worden voorzien van een toelichting. Waar nodig wordt de informatie die reeds onderwerp is geweest van eerdere besluitvorming voorzien van een beknopte toelichting. Achtereenvolgens komen de volgende onderwerpen aan bod: de beleidsopgaven van het college, waarbij themagericht wordt ingegaan op de belangrijkste ontwikkelingen (hoofdstuk 3), de financiële stand van zaken voor de komende jaren (hoofdstuk 4), de financieel technische uitgangspunten (hoofdstuk 5), de financiële ontwikkelingen naar 2014, met onder andere de effecten van de meicirculaire 2013 (hoofdstuk 6), de voorstellen voor Nieuw Beleid (hoofdstuk 7), de betekenis van deze financiële ontwikkelingen voor de reeds vastgestelde bezuinigingen 2014 (hoofdstuk 8), het palet voor de bezuinigingen 2015 en verder (hoofdstuk 9) en (in lijn van de Rapportage Financiële Strategie) de uitwerking om te komen tot een stimuleringsreserve voor kleinschalige woningontwikkeling (hoofdstuk 10). In hoofdstuk 11 wordt het proces geschetst van Kadernota naar Begroting Voor zover noodzakelijk worden de hoofdstukken afgesloten met beslispunten. Ter afsluiting wordt in hoofdstuk 12 een recapitulatie gegeven van de financiële informatie, opgebouwd uit de onderdelen uit de verschillende hoofdstukken. Tevens is een totaaloverzicht opgenomen van alle beslispunten. Deze Kadernota is voorbereid in de maand mei. Op het laatste moment is ook de meicirculaire (ontvangen op 31 mei 2013) doorgerekend en verwerkt in de cijfers. Dit heeft o.a. geleid tot het doorschuiven van reeds vastgestelde bezuinigingen, waarvoor een afzonderlijk hoofdstuk is opgenomen. In hoofdstuk 5, waar de tariefontwikkeling is opgenomen, is nog uitgegaan van de besluitvorming STOER van 7 mei Bijvoorbeeld de stijging van de OZB staat in hoofdstuk 5 nog op 3% in 2014, maar dit wordt in hoofdstuk 8 doorgeschoven. Kadernota

6 Kadernota

7 3. BELEIDSOPGAVEN VAN HET COLLEGE Voor de laatste periode van dit college worden de speerpunten thematisch weergeven, gebaseerd op het raadsprogramma maar ook op lokale, regionale en landelijke ontwikkelingen. De kern van de prioriteiten ligt bij de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt, economie en samenwerking; het investeren in de aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt is bepalend voor de toekomst. Ook het faciliteren van de lokale economie is van groot belang voor ons dorp. Daarbij is het belangrijk om vast te stellen dat Sliedrecht, gelet op de omvang van de vraagstukken, samen zal moeten werken met collegagemeenten en ketenpartners. Immers, onderwijs, arbeidsmarkt en economie zijn niet uitsluitend lokale aangelegenheden Doorontwikkeling regionale ambtelijke samenwerking In Drechtstedenverband worden voorstellen voorbereid voor samenwerking en uniformering. Deze voorstellen en de eerste reactie van het college daarop zijn ook met de raad besproken. In 2013 wordt verdere besluitvorming verwacht over het bundelen van ambtelijke capaciteit. Indien wij daarmee instemmen zal dit in 2014 een extra inspanning vragen van het ambtelijk apparaat Integraal veiligheidsbeleid Eind 2013 wordt het Integraal veiligheidsbeleid vastgesteld. In dit beleid wordt veiligheid breed inzichtelijk gemaakt, mogelijkheden benut en dwarsverbanden gelegd. Begin 2014 wordt gestart met de uitvoering van dit beleid Integrale Handhaving Het college heeft het Integraal handhavingsbeleid vastgesteld, deze is ter kennisname aan de raad aangeboden. Het betreft het handhavingsbeleid op het gebied van de fysieke leefomgeving: milieu, bouwen, ruimtelijke ordening, brandveiligheid, openbare ruimte, openbare orde en veiligheid, Drank- en Horecawet etc. In de nota worden de keuzes gemaakt over de handhavingstaken die de gemeente de komende jaren uitvoert en met welke intensiteit, hoe dit gedaan wordt en welke middelen hiervoor ingezet worden Onderwijs De vaststelling van het Integraal Huisvestingsplan (IHP) als uitwerking van een ambitie uit de visie onderwijs en educatie Sliedrecht staat gepland in najaar In 2014 zal hier uitvoering aan worden gegeven. De doelstelling van het IHP is om vanuit een integrale strategie de gewenste huisvesting van onderwijs, kinderopvang en peuterspeelzaalwerk in beeld te brengen. Het IHP biedt een meerjaren perspectief, maar is tegelijkertijd gericht op een aantal acute huisvestingsvraagstukken (zoals: Griendencollege, SPON, Henri Dunant en nieuwbouw in Baanhoek-West). Het IHP komt in samenspraak met de partners uit het maatschappelijke middenveld tot stand. In de zomer van 2013 wordt gestart met de bouw van de Brede School in de Prickwaert waarin de scholen Anne de Vries en Roald Dahl gehuisvest zullen worden. Deze nieuwe Brede School zal in de zomer van 2014 opgeleverd worden. Het college wil in 2016 of uiterlijk 2017 (afhankelijk van de vaststelling van het IHP) de Brede School in Baanhoek-West gerealiseerd hebben. Voorsorterend op deze nieuwe school wordt in augustus 2013 een tijdelijke huisvesting geplaatst om (1) een deel van de kinderen van de Anne de Vries op te vangen tijdens de bouw van de nieuwe Brede School in de Prickwaert en (2) om de ouders in de wijk een schoolvoorziening voor hun kinderen te bieden totdat de definitieve school er is. Kadernota

8 3.5. Afvalbeleid Om de doelstelling van 65% afvalscheiding in 2020 te realiseren, zijn ingrijpende veranderingen noodzakelijk. De proef met het gecombineerd inzamelen van droog- en herbruikbaar afval is gestart om te onderzoeken of op deze manier de doelstelling gerealiseerd kan worden. De verwachting is dat naast deze proef andere maatregelen noodzakelijk zijn om de scheidingsdoelstelling te realiseren. In 2013 wordt gewerkt aan een afvalbeleidsplan waarin kaders worden vastgelegd om de doelstelling te gaan realiseren. De noodzakelijke maatregelen zullen vanaf 2014 kunnen worden geïmplementeerd Sport Sliedrecht heeft besloten om mee te doen met de Rijksregeling Impuls brede scholen, sport en cultuur (die inmiddels heet: buurtsportcoaches). Door de hierdoor verkregen Rijksmiddelen kan de gemeente 'combinatiefunctionarissen' financieren die in ons dorp blijvend worden ingezet voor de sectoren onderwijs, sport en cultuur. Deze functionarissen zullen in dienst komen bij SOJS en de bibliotheek in Sliedrecht. De extra functionaris waarvoor stichting SOJS het werkgeverschap vervult zal zich voornamelijk met sportstimulering bezig gaan houden. Deze functionaris krijgt daarbij de opdracht om de sportparticipatie onder jongeren te vergroten en ook de maatschappelijke functie van de sportverenigingen in Sliedrecht te versterken. Het is de bedoeling dat deze nieuwe functionarissen al dit jaar aan het werk kunnen gaan Sportaccommodaties Onderzoek heeft aangetoond dat in Sliedrecht behoefte is aan uitbreiding van de sportaccommodaties. In 2009 is het uitbreiden van De Stoep door de gemeenteraad als voorkeur aangeduid om in deze behoefte te voorzien. Eind 2012 heeft een herijking plaatsgevonden van de cijfers die leidden tot het besluit van Door de gemeenteraad is gevraagd mogelijke alternatieven te onderzoeken. Gesprekken met belanghebbenden zullen leiden tot een voorstel inzake de locatie en de exploitatie van de nieuw te maken ruimte. Wij streven naar presentatie van de modellen in het derde kwartaal van Implementatie van de drie decentralisaties In 2013 zullen het ontwerp en implementatie van de 3 decentralisatievoorstellen (Jeugdwet, participatiewet, Nieuwe taken WMO vanuit de AWBZ) ter vaststelling aan de gemeenteraad worden voorgelegd. Voor een deel zullen de voorbereidingen (sub)regionaal worden voorbereid. Maar ook lokaal zullen de nodige voorbereidingen voor een effectieve uitvoering worden getroffen. Op verschillende momenten zullen uitvoeringsbesluiten aan het college en kaderstellende stukken zoals verordeningen, beleidsplannen, e.d. aan de gemeenteraad worden voorgelegd. De planning hiervan wordt in het implementatieplannen a. Jeugd: Per 1 januari 2015 is de gemeente verantwoordelijk voor alle jeugdzorg. Dit wordt geregeld in de jeugdwet en gedeeltelijk door aanpassing van de WMO. Naast de reeds bestaande preventieve taken is de gemeente dan verantwoordelijk voor de jeugdzorg, de jeugdbescherming (nu provinciaal: jeugdzorginstellingen, AMK), jeugdreclassering, jeugdzorg plus (gesloten jeugdzorg), de jeugd-ggz en de jeugd LVB (licht verstandelijk beperkten). b. Participatiewet: De ingangsdatum voor de participatiewet is verschoven naar 1 januari Voor het belangrijkste deel ligt het accent van de voorbereiding van de implementatie bij de SDD. c. Nieuwe taken WMO vanuit de AWBZ: De overheveling van taken uit de AWBZ naar de gemeenten en inkrimpen van de huishoudelijke ondersteuning tot 25% verwacht. Kadernota

9 3.9. Onderzoek naar de positie en taken van de Stichting Welzijnswerk Sliedrecht In het kader van de WMO heeft de Stichting Welzijnswerk een forse taakuitbreiding gekregen. Met de komst van nieuwe taken voor de gemeente wordt onderzocht welke positie en rol SWS hierin kan vervullen Voorbereiding van één informatie- en adviespunt in Sliedrecht De uitvoering van een deel van de nieuwe taken zal in zgn. backoffices worden voorbereid. Voor de inwoners van Sliedrecht moet advies en informatie laagdrempelig en waar nodig eenvoudig fysiek toegankelijk zijn. Zij moeten één punt in Sliedrecht kennen waar ze in principe met hun vraag terecht kunnen. Onderzocht wordt welke mogelijkheden er zijn om één informatie- en adviespunt waarin alles kristalliseert te realiseren en waar dit het beste fysiek kan worden gevestigd Structuurvisie Sliedrecht 2020 De structuurvisie is in 2013 herzien. Deze visie geeft het kader voor de ruimtelijke ontwikkeling in de komende jaren. De financieel-economische crisis en gewijzigde regelgeving hebben invloed op het gemeentelijk beleid. Als gevolg hiervan staan ook de regionale en gemeentelijke woonvisie en het woningbouwprogramma onder druk. In 2013 wordt bezien of dit op regionaal en lokaal niveau moet leiden tot een bijstelling van beleid en programmering. Het college wil hierover ook lokaal met de betreffende partners, te weten Tablis Wonen en lokaal actieve makelaars, banken en bouwers/projectontwikkelaars, in gesprek. Hierbij wordt ook aandacht geschonken aan de combinatie wonen/zorg die een grote rol gaat spelen in het kader van de vergrijzing en de rol die zorgaanbieders gaan spelen in het kader van de nieuwe AWBZ. De resultaten hiervan worden aan de raad voorgelegd. Indien hiertoe vervolgens aanleiding is, zal de raad worden voorgesteld de structuurvisie voor dit onderwerp te herzien. Voor de nadere uitwerking van de ambitie tot het behoud van het dorpse karakter van Sliedrecht is een integrale dijkvisie vereist. Het college komt met voorstellen om in 2014 een aanvang te kunnen maken met het opstellen van een dijkvisie Het Plaatje Het bestemmingsplan is onherroepelijk. Na vergunningverlening wordt het terrein in 2013 opgeschoond en wordt het komende jaar een aanvang gemaakt met de bouwwerkzaamheden Duurzaamheid Kader voor het milieu- en duurzaamheidsbeleid is het door de raad vastgestelde milieubeleidsplan Op de weg naar een energieneutrale gemeente wordt ingezet op activiteiten die moeten leiden tot energiebewuster gedrag van burgers en bedrijven en meer opwekking van duurzame en hernieuwbare energie. Uitgangspunten daarvoor zijn de maatregelen uit de routekaart Drechtsteden waarbij ook nadrukkelijk de samenwerking wordt gezocht met de maatschappelijke partners om de doelstellingen te kunnen realiseren. De gemeente heeft daarbij een voorbeeldfunctie en zal daaraan invulling geven door in eigen gebouwen, organisatie en werkprocessen aandacht te besteden aan interne duurzaamheid en door plaatsing van zonnepanelen op gemeentelijke gebouwen. De doelstelling uit het uitvoeringsprogramma om de afvalberging Derde Merwedehaven vervroegd gesloten te krijgen is met de sluiting eind 2012 gerealiseerd. Om er voor te zorgen dat het gebied ook voor de toekomst geen nadelige gevolgen voor het milieu veroorzaakt zal de vinger aan de pols worden gehouden. Aandachtspunten daarin zullen zijn de maatregelen en het beheer daarvan in het kader van de eindafwerking en eeuwigdurende nazorg, de recreatieve herinrichting van het gebied en het toekomstige gebruik van het kadeterrein. Met dank aan een financiële impuls van Stichting Kringloopwinkel Sliedrecht wordt gebouwd aan een nieuw NME centrum. Dit centrum wordt gebouwd met duurzame materialen en zal voorzien worden van zonnepanelen. Met de bouw van dit nieuwe centrum wordt de milieueducatie in Sliedrecht voor de komende jaren gegarandeerd en kan het uitgebreid worden. Het huidige lokaal geeft Kadernota

10 bij afronding van het nieuwe gebouw ruimte om een breder publiek te trekken met bijvoorbeeld tentoonstelling(en) voor volwassenen Economie Met name op de bedrijventerreinen is sprake van verrommeling op het gebied van reclame-uitingen en ontbreekt het aan adequate handhaving en mogelijkheden om de ruimtelijke kwaliteit een positieve impuls te kunnen geven. Voor reclametoepassingen in de openbare ruimte is op dit moment geen beleid vastgesteld, behoudens voor driehoeksborden en spandoeken. Dit heeft aanleiding gegeven tot het opstellen van een integraal reclamebeleid. Het nieuwe reclamebeleid zal in 2013 aan de raad ter vaststelling worden aangeboden, waarna in het komende jaar uitvoering kan worden gegeven aan dit beleid Versterking winkelgebieden Het college blijft inzetten op de versterking van onze drie winkelgebieden: de Kerkbuurt, het Burgemeester Winklerplein en de Woonboulevard. Met de Economische Visie en Visie Kerkbuurt zijn al stappen gezet, maar de komende jaren willen we die aanpak intensiveren en nieuwe maatregelen voorstellen. Adviesbureau BRO is gevraagd het college te ondersteunen bij het vinden van de juiste instrumenten. De uitkomsten daarvan zullen wij het najaar 2013 met u delen Karekietflat De herontwikkeling ter plaatse van de Karekietflat is in 2013 begonnen. De 30 nieuw te bouwen appartementen vallen deels in de sociale sector en deels in de vrije sector. Hiermee wordt het aantal duurdere huurwoningen binnen Sliedrecht vergroot. Daarnaast worden 9 eengezinswoningen gerealiseerd Staatsliedenbuurt De planontwikkeling voor de herstructurering van de Staatsliedenbuurt zal voortgezet worden. Tablis Wonen stelt, in overleg met de bewoners en de gemeente, een concept wijkvisie op over de toekomst van de wijk. Deze concept wijkvisie zal ter vaststelling aan de gemeenteraad worden aangeboden Bonkelaar Het project de Bonkelaar bestaat uit twee fasen, Bonkelaarstate 1 en Bonkelaarstate 2. Bonkelaarstate 1, de plek van de voormalige Bonkelaar, bevat 60 appartementen en m2 commerciële en maatschappelijke ruimte waaronder een bibliotheek met een oppervlakte van 772 m2. Met de bouw daarvan is gestart. Eind 2014 worden de appartementen en bibliotheekruimte opgeleverd en verhuist de bibliotheek van de huidige naar de nieuwe locatie. Aansluitend volgt Bonkelaarstate 2, de plaats van de huidige bibliotheek en naastgelegen noordelijke kavel. Hierop worden 20 appartementen en een commerciële ruimte gerealiseerd. Beslispunten 1 Kennis te nemen van de prioriteiten die het college stelt; 2 Deze collegeprioriteiten te verwerken in de programmabegroting 2014; Kadernota

11 4. VASTSTELLING (MEERJARIGE) FINANCIËLE STAND VAN ZAKEN Met de operatie STOER (bezuinigingsvoorstellen) heeft de gemeenteraad op 7 mei 2013 een belangrijke beslissing genomen. Hiermee isop basis van de huidige informatie het geraamde tekort voor het jaar 2014 gedicht. Het is belangrijk het uitgangspunt goed te markeren als uitgangspunt voor de verdere discussie. Onderstaand overzicht grijpt nog even terug op de informatie die bij het vaststellen van de bezuinigingsvoorstellen STOER op 7 mei 2013 is aangeboden, uiteraard aangevuld met uw besluit om vanaf structureel te bezuinigen. (x 1.000) Vertrekpunt begroting Nieuw beleid onontkoombaar (begr. 2013) Nieuw beleid afweegbaar (begr.2013) Dekkingsplan (begr.2013) FINANCIELE POSITIE NA VASTSTELLING BEGROTING Scenario Sliedrecht decentralisaties Effecten Rutte II (na verfijning) Verwerking financiele strategie Verwerking nota financiele uitgangspunten Stelpost nieuw beleid BEZUINIGINGSOPGAVE STOER ONTWIKKELINGEN ONONTKOOMBAAR ICT exclusief verrekensystematiek Nieuw verrekensysteem SCD e begrotingswijziging GRD Drechtwerk Afbouw overhead Brandweer 46 ONTWIKKELINGEN ONONTKOOMBAAR TOTAAL BEZUINIGINGSOPGAVE STOER BESLOTEN TOT BEZUINIGINGEN OP 7 MEI Beginstand Kadernota Toelichting Verschil in de bezuinigingsopgave STOER Voor de jaarschijven 2015 t/m 2017 wijkt de regel TOTAAL BEZUINIGINGSOPGAVE STOER af met (ten opzichte van het staatje dat is opgenomen bij de bezuinigingsvoorstellen STOER). Dit heeft te maken met de lasten van De Stoep. Deze komen later in deze nota terug onder het onderdeel afweegbaar nieuw beleid. Scenario Sliedrecht decentralisaties De post scenario Sliedrecht decentralisaties betreft de stelpost die met het vaststellen van de Nota Financiële Uitgangspunten STOER is teruggebracht. Verwezen wordt naar punt 2 van de betreffende nota. Kadernota

12 Specificatie verwerking financiële strategie. Dit betreft de vertaling van de besluitvorming op 12 maart Hieronder is een specificatie opgenomen van de besluiten die op 12 maart 2013 zijn genomen. (x 1.000) Raming rentelasten aanpassen huidige rente Rentetoevoeging reserves beperken Inflatiecorrectie voorzieningen beperken Opnemen structurele lasten in de exploitatie door -/ / / /- 133 vervallen onttrekkingen reserves Herijking dekking nieuwbouw bibliotheek -/ / / /- 103 Totaal Specificatie verwerking nota financiële uitgangspunten Dit betreft de vertaling van de besluitvorming op 12 maart 2013 ten aanzien van de dividendramingen. Hieronder is een specificatie opgenomen. (x 1.000) Uitgangspunt verwachte dividendopbrengst 500 Af: Veiligheidsmarge (20%) -/- 100 Netto te ramen in begroting 400 Geraamd in huidige begroting 168 Verhoging raming dividend 232 Beslispunten 3 Kennis te nemen van het huidig financieel perspectief als beginpunt voor Kadernota 2014 Kadernota

13 5. UITGANGSPUNTEN VOOR DE BEGROTING 2014 E.V. In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de uitgangspunten, die zullen worden gehanteerd voor de samenstelling van de begroting Hierbij is rekening gehouden met de vastgestelde uitgangspunten in STOER Inwoners en woonruimten Bij de ramingen, waarvoor het aantal inwoners, woningen en/of woonruimten van belang is, worden de volgende aantallen aangehouden: Peildatum Inwoners Woonruimten (werkelijk) Bovenstaande aantallen zijn gebaseerd op onze woningbouwplanning, zoals afgestemd in regionaal verband. Gelet op de huidige economische situatie houden we voorzichtigheidshalve rekening met een groei van het aantal woningen van 50. Het aantal woonruimten is leidend voor het aantal inwoners, dat we ook voorzichtig willen ramen. Met name zijn deze aantallen van belang voor de algemene uitkering. In een afzonderlijk hoofdstuk komen we over de ontwikkeling van de algemene uitkering afzonderlijk terug Kostenontwikkelingen In onderstaande tabel zijn de voorgestelde ontwikkelingen van de diverse lastencomponenten samengevat. In de paragrafen hierna worden ze afzonderlijk toegelicht. Nr. Omschrijving lastencomponent Uitgangspunt 1. Loonstijging 0,0% 2. Prijsontwikkeling 0,0% 3. Omslagrente 4,0% 4. Rente grondexploitaties 4,0% 5. Bespaarde rente reserves 0,0% 6. Bespaarde rente reserves ter dekking van kapitaallasten 4,0% 7. Rente bestemmingsreserves (inflatiecorrectie) 0,0% 8. Inflatiecorrectie voorzieningen (conform prijsontwikkeling) 0,0% 9. Meerjarenperspectief ( ) Constante prijzen 10. Subsidies 0,0% 11. Algemene uitkering Mei-circulaire Verbonden partijen Vastgestelde begrotingen Lonen Uitgegaan wordt van de vastgestelde personeelsformatie. Voor de lonen wordt een stijging gehanteerd van 0,0%. Dit sluit aan bij de lijn die in regionaal verband is afgesproken. Deze lijn geldt ook voor de verbonden partijen Prijzen Voor de prijzen wordt de 0-lijn aanhouden ten aanzien van de materiële budgetten. Eveneens conform de regionale lijn. Kadernota

14 Omslagrente Het uitgangspunt hiervan is vastgesteld in de door de raad vastgestelde financiële strategie op 12 maart Het uitgangspunt voor de rekenrente wordt met ingang van %. Mocht een berekening bij de begroting 2014 een groter afwijkingspercentage geven dan 1% dan zullen we bij de begroting u daarover informeren en een ander percentage aanhouden Rente grondexploitaties Voor de grondexploitaties zal de omslagrente van 4% worden toegepast Bespaarde rente reserves Overeenkomstig de vastgestelde financiële strategie zal met ingang van 2014 in het algemeen geen rente meer worden toegevoegd aan de reserves, tenzij de aard van de reserve dit noodzakelijk maakt Bespaarde rente ter dekking van kapitaallasten Voor deze reserves zal het percentage van de omslagrente worden gehanteerd om daarmee gelijke tred te kunnen houden van de boekwaarde van de desbetreffende investeringen Rente bestemmingsreserves (inflatiecorrectie) Aan deze reserves wordt geen bespaarde rente toegevoegd, conform de nota financiële strategie Inflatiecorrectie stortingen ten behoeve van voorzieningen. In lijn met het gehanteerde uitgangspunt van de prijsontwikkeling van de materiële budgetten zal ook geen prijsindex worden toegepast op de stortingen in de onderhoudsvoorzieningen Meerjarenperspectief (2015/2017) In het meerjarenperspectief zullen we uitgaan van een constant loon- en prijspeil Subsidies Deze zullen in lijn met onze eigen prijsontwikkeling niet worden geïndexeerd, tenzij nadrukkelijk anders is overeengekomen Algemene uitkering De raming van de begroting zal worden gebaseerd op de mei-circulaire van Binnenlandse Zaken. In een afzonderlijk onderdeel van deze nota zal de uitkering worden toegelicht Verbonden partijen De ramingen van de verbonden partijen zullen worden gebaseerd op de vastgestelde begrotingen Tarievenontwikkelingen Met inachtneming van de vastgestelde uitgangspunten in STOER willen we onderstaande percentages toepassen in de begroting Nr. Omschrijving batencomponent Uitgangspunt 1. Huurstijging gemeentewoningen 2% 2. Stijging huurprijzen van sportvelden, gymnastieklokalen en welzijnsaccommodaties 5% (conform STOER) 3. Stijging van overige inkomsten 2% 4. Afvalstoffenheffing Kostendekkendheid 100% 5. Reinigingsrecht Kostendekkendheid 100% 6. Rioolheffing Kostendekkendheid Kadernota

15 Nr. Omschrijving batencomponent Uitgangspunt 100% 7. Onroerende Zaakbelasting (OZB) 3% (conform STOER) 8. Marktgelden, havengelden, leges bouwvergunningen en begrafenisrechten Kostendekkendheid 100% 9. Precariorechten Conform vastgesteld in STOER een verhoging realiseren van Hondenbelasting 0% (conform vastgesteld in STOER) 11. Rechten en tarieven (legesverordening) 0% Huurstijging gemeentewoningen Per 1 juli 2013 is de huurverhoging bepaald op 2,3%. In de begroting 2014 wordt met de doorwerking hiervan rekening gehouden en wordt met betrekking tot de verhoging van de huren per 1 juli 2014 voorlopig uitgegaan van 2%. Deze huurverhogingen worden doorgevoerd voor zover de maximaal toegestane huur niet wordt overschreden Tarieven sportvelden, gymnastieklokalen en welzijnsaccommodaties De tarieven zullen in 2014 worden verhoogd met 5%, in lijn met hetgeen hierover in STOER is vastgesteld, voor zover niet een andere jaarlijkse verhoging op basis van een overeenkomst is afgesproken Overige inkomsten Voor andere diverse zaken wordt rekening gehouden met een stijging van 2% Afvalstoffenheffingen Voor de afvalstoffenheffing wordt 100% kostendekking als uitgangspunt aangehouden. Voor beide tarieven (een- en meerpersoonshuishoudens) moet een verband worden gelegd tussen de hoogte van het tarief en de mate waarin beide groepen veroorzaker zijn van de (variabele) kosten Reinigingsrecht Bij de bepaling van de tarieven voor het ophalen van bedrijfsvuil e.d. wordt volledige kostendekking nagestreefd Rioolheffing De rioolheffing is een bestemmingsheffing waarmee kosten kunnen worden verhaald om collectieve maatregelen te treffen die de gemeente noodzakelijk acht voor een doelmatig werkende riolering en overige maatregelen ten aanzien van hemelwater en grondwater. Voor de rioolheffing wordt 100% kostendekking als uitgangspunt aangehouden. Deze kostendekking wordt per eigenarendeel en gebruikersdeel bekeken Onroerendezaakbelastingen Voor zowel woningen als niet-woningen wordt een tariefsverhoging van 3% gehanteerd, conform hetgeen hierover is opgenomen in STOER Marktgelden, havengelden, leges bouwvergunningen en begrafenisrechten Voor de tarieven van de markt- en havengelden, leges bouwvergunningen en begrafenisrechten wordt 100% kostendekking aangehouden Precariorechten Overeenkomstig hetgeen hierover in STOER is bepaald zal een verhoging worden doorgevoerd tot Kadernota

16 Hondenbelasting Voor 2014 wordt geen verhoging van het tarief voorgesteld, conform is vastgesteld in STOER, na amendement Overige rechten en tarieven (legesverordening) In 2014 zullen de overige tarieven van de legesverordening niet worden verhoogd, voor zover dit wettelijk is toegestaan. Op het niveau van de individuele diensten worden de tarieven zo juist mogelijk bepaald (relatie met de kosten). Beslispunten 4 Kennis te nemen van de geprognosticeerde aantallen inwoners en woonruimten; 5 De voorgestelde kostenontwikkelingen vast te stellen; 6 De voorgestelde ontwikkeling van de gemeentelijke tarieven vast te stellen voor huurstijging (1), overige inkomsten (3), afvalstoffenheffing (4), reinigingsrecht (5), rioolheffing (6), marktgelden c.a. (8) en rechten en tarieven (11) Kadernota

17 6. FINANCIELE ONTWIKKELINGEN NAAR 2014 E.V. In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de diverse ontwikkelingen waarmee rekening moet worden gehouden voor de begroting 2014 en het daarbij behorende meerjarenperspectief Doorwerkingen vanuit jaarrekening 2012 In de operatie STOER zijn diverse ontwikkelingen meegenomen in het financieel perspectief, die eveneens zijn gemeld in de jaarstukken Deze krijgen daarmee doorwerking naar zowel 2013 als de jaren 2014 en volgende. Bij de jaarstukken 2012 is uitgebreid ingegaan op de analyse van het rekeningsaldo naar incidentele en structurele effecten. Het structureel effect bedaagt Met het merendeel van deze effecten is reeds rekening gehouden in het financiële overzicht in hoofdstuk 4. Dit betreffen dan met name de rente-effecten, de dividenduitkering, leges bouwvergunningen en leerlingenvervoer. Andere onderwerpen waarmee alsnog rekening dient te worden gehouden betreffen: - diverse kleine mutaties, zoals bestuur ( ), wegen (-/ ) en programmabegroting ( ); - in de berekening van de algemene uitkering is in 2013 rekening gehouden met een hogere bijdrage als gevolg van de gewijzigde aantal leerlingen voor speciaal onderwijs. Met de doorbetaling daarvan aan De Akker echter was nog geen rekening gehouden Verbonden partijen Van de verbonden partijen zijn alle Begrotingen 2014 beoordeeld en zo nodig voorzien van zienswijzen, zoals u reeds in de raad van 4 juni is voorgelegd. De ramingen voor 2014 van deze partijen hebben we naast onze bestaande ramingen voor de jaarschijf 2014 gelegd. Hieruit is gebleken dat er een voordeel optreedt van De meeste verbonden partijen zijn in hun begroting uitgegaan van een loon- en prijspeil van 0%, zoals wij ook toepassen. Dit impliceert dat tegenvallers op dit gebied binnen de gestelde kaders van de verbonden partijen worden opgevangen. De genoemde ligt voor een belangrijk deel ( ) bij de GRD-SDD. De begroting van de GRD is beleidsarm opgesteld en zal aan het einde van het jaar worden geactualiseerd. De begroting is wel opgesteld vanuit het huidige perspectief en met inbegrip van de slechte economische vooruitzichten. In dat licht zullen wij in onze begroting daarom rekening houden met de ramingen zoals aangegeven in de begrotingen van de verbonden partijen. Als later in het jaar blijkt dat verbonden partijen voorstellen hun begrotingen aan te passen zullen wij daarmee in het eerstvolgende P&C document rekening houden. Voor de jaren na 2014 wordt vooralsnog geen rekening met deze verlaging. Gelet op de onzekere toekomst willen we dit op basis van de geactualiseerde begroting van de GRD nader bezien Het meerjareninvesteringsprogramma Het laatst vastgestelde programma is geactualiseerd en levert een bescheiden mutatie op voor de jaarschijven 2015 tot en met De jaarschijf 2014 verandert niet, omdat de investeringen eerst in het jaar volgend op de investering zullen worden afgeschreven. Bovendien worden de lasten van veel investeringen gedekt via egalisatiereserves. Hierdoor leveren deze mutaties geen budgettaire afwijkingen op. In de bijlage is het gehele programma opgenomen. Het meerjaren investeringsprogramma (MIP) heeft alleen betrekking op investeringen die in het kader van het BBV 2004 moeten worden aangemerkt als investeringen met een economisch nut. In het MIP wordt onderscheid gemaakt in vervangingsinvesteringen en verbetering outillage. De vervangingsinvesteringen van het programma hebben betrekking op het waarborgen van de bedrijfsvoering en het in stand houden van de huidige voorzieningen. Indien investeringsbudgetten worden gevraagd ten behoeve van een noodzakelijke verbetering van de bedrijfsvoering e.d., dan worden deze gerangschikt onder het begrip verbetering outillage. Kadernota

18 Het huidige programma is geactualiseerd naar prijspeil. Het voor 2014 geldende rentepercentage is 4% (2013 is 5%). Een gedetailleerd overzicht is in de bijlage opgenomen. Ten opzichte van het oude programma van de begroting 2013 is een aantal wijzigingen doorgevoerd. De volgende wijzigingen zijn het belangrijkst: Jaarschijf 2014 Als gevolg van de regionalisering van de brandweer per 1 januari 2013 en de daarmee gepaard gaande ontvlechting van de brandweer uit de begroting 2013 van Sliedrecht zijn geen investeringen voor de brandweer meer opgenomen. Dit geldt tevens voor het programma De gemeente is geattendeerd op de benodigde revisie van de uurwerk installatie van de Grote Kerk. Hiervoor wordt nu een investeringsbudget geraamd van Ter verbetering van de klimatologische omstandigheden in de kleine zaal van De Stoep wordt voor het aanbrengen van een luchtbehandelinginstallatie een investeringsbudget geraamd van Ten behoeve van de basisregistratie vastgoed wordt een investeringsbudget geraamd van Jaarschijf 2015 Het investeringsbudget voor regelkasten van de klimaatbeheersing van het gemeentekantoor is voorlopig doorgeschoven naar het jaar Ter vervanging van de brandmeldinstallatie van het raadhuis wordt een investeringsbudget geraamd van Jaarschijf 2016 De revisie van de liftinstallatie van sporthal De Stoep kan worden uitgesteld tot De raming voor het benodigde investeringsbudget ten behoeve van het vervangen van de kozijnen en het aanbrengen van dubbelglas van het gebouw Elektra is ten opzichte van het oude programma verhoogd met De afschrijvingstermijn is verlengd naar 40 jaar i.p.v. 25 jaar. Jaarschijf 2017 De aanmeldingen voor de nieuwe jaarschijf 2017 zijn verwerkt in het nieuwe investeringsprogramma. Deze aanpassingen in het MIP leveren de volgende budgettaire consequenties op: Aanpassingen MIP / / Doorwerking genomen besluiten In de raadsvergadering van 4 juni 2013 is besloten tot het aanbrengen van zonnepanelen op diverse gemeentelijke gebouwen. Met de hieruit voortvloeiende lasten dient nog rekening te worden gehouden De algemene uitkering Op basis van de verschenen meicirculaire 2013 op vrijdag 31 mei jl. is een herberekening gemaakt van de algemene uitkering, zoals deze in onze begroting 2013 voor het meerjarenperspectief was geraamd. De verwachte uitkering uit het gemeentefonds valt voor 2014 erg mee ten opzichte van de raming. Belangrijke oorzaak hiervan is, naast de actualisatie van diverse parameters, het hoge accres in 2014, van maar liefst bijna 6% (4,3% reëel). Dit wordt vooral veroorzaakt door een aantal Kadernota

19 pieken in infrastructurele projecten, waardoor de overheidsuitgaven zijn gestegen. Bij het bepalen van het gemeentefonds wordt het stelsel van trap op, trap af gehanteerd. Bij een stijging van de overheidsuitgaven stijgt het accres en bij daling van de overheidsuitgaven daalt ook het accres. Met de aankondiging van nieuwe bezuinigingen ter grootte van 6 miljard, is het overigens zeer de vraag of een dergelijk hoog accres uiteindelijk houdbaar zal blijven. De kern van de decentralisatieoperatie is onveranderd. Doel is om de middelen die hiermee gepaard gaan, te ontschotten en onder te brengen in een deelfonds sociaal domein. Dat is geen specifieke uitkering maar onderdeel van het gemeentefonds met verantwoording aan de gemeenteraad. In deze circulaire wordt voor de Jeugdzorg een indicatie van het bedrag per gemeente gegeven dat door de grote onzekerheid nog niet in de berekening is meegenomen. Voor de jaarschijf 2014 levert dit een belangrijk positief netto-effect op van Hierin zijn zogenoemde taakmutaties (compensaties in de uitkering ten behoeve van specifieke doeleinden) verwerkt. Voor de jaren daarna vlakt dit sterk af en zien we de algemene uitkering lager uitkomen dan waarmee we tot nu toe in ons meerjarenperspectief rekening hebben gehouden. In 2017 resulteert dit in een negatief bedrag van Overeenkomstig de uitgangspunten zijn we in de berekening uitgegaan van een groei van 50 woningen en 50 inwoners per jaar Primaire begroting Raming op basis van mei-circulaire Totaal bruto effect Totaal weg te zetten taakmutaties Totaal effect op de begroting Een belangrijk doorgevoerde mutatie in het gemeentefonds vanaf 2015 betreft de korting op het gemeentefonds voor de overgang van bevoegdheden op het gebied van huisvesting onderwijs. Voor onze gemeente betekent dit een korting van Deze is begrepen in de taakmutatie van en de jaren daarna. De effecten voor Sliedrecht worden, rekening houdend met de ambities in het Integraal Huisvestings Plan (IHP), nader in beeld gebracht. Vooralsnog gaat het college er in de berekeningen vanuit (zoals ook al in STOER was gedaan) dat deze korting volledig wordt opgevangen binnen onze huidige onderwijsbegroting Aanpassing stelpost Rutte II In de operatie STOER is rekening gehouden met kortingen op het gemeentefonds voor de jaarschijf 2014 voor een bedrag van oplopend tot in Met de verwerking van Rutte II in de uitkering dient daarom deze stelpost aangepast te worden voor die elementen. In onderstaande tabel staat dit verder toegelicht: Kadernota

20 Trap op trap af / BCF Lagere apparaatskosten gemeenten Dualiseringscorrectie Effecten participatiewet Kortingen op het reintegratiebudget Verplichte reintegratie Totaal stelpost Rutte II Met de verwerking van de meicirculaire kunnen de opgenomen stelposten 1 t/m 3 vervallen, omdat deze onderdelen daarin financieel zijn opgenomen. De stelposten 4 t/m 6 worden gehandhaafd omdat deze effecten nog niet in de meicirculaire zijn verwerkt Verwachte bezuinigingen in najaar In het voorjaar is op rijksniveau een akkoord gesloten om aangekondigde bezuinigingen ( 4,3 miljard) voorlopig te parkeren in de hoop dat deze op andere wijze zullen worden opgelost. Inmiddels zijn al berichten in de media verschenen waarin het te bezuinigen bedrag oploopt naar 6 miljard. Zoals hiervoor gezegd, is hiermee geen rekening gehouden in de meicirculaire. Het blijft moeilijk in te schatten hoe deze eventuele bezuiniging gaat doorwerken naar de algemene uitkering. We willen onze ogen echter niet sluiten voor deze werkelijkheid. De aangekondigde maatregelen van het rijk, vóór afsluiting van het genoemde akkoord betekende een doorwerking naar het gemeentefonds van ca. 1 miljard. De andere maatregelen, zoals bevriezen schijven inkomstenbelasting, hebben geen invloed op het gemeentefonds. Een uitname van ca. 1 miljard, betekent voor onze gemeente een korting van ca Als we de korting baseren op een bezuiniging van 6 miljard zou dit evenredig een korting voor ons betekenen van Het is onzeker op welke wijze deze mogelijke bezuinigingen zullen doorwerken naar de gemeenten. Uit voorzichtigheidsoogpunt wordt voorgesteld met een bedrag van rekening te houden in het perspectief voor 2014 en volgende jaren. De ontwikkelingen van de punten 1 t/m 5 leveren vervolgens het volgende financiële beeld op: Kadernota