PBS Schoolwide Positive Behaviour Support Het Aventurijncollege Verkorte handleiding

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "PBS Schoolwide Positive Behaviour Support Het Aventurijncollege Verkorte handleiding"

Transcriptie

1 PBS Schoolwide Positive Behaviour Support Het Aventurijncollege Verkorte handleiding 1

2 Inleiding Het Aventurijncollege is bezig met het implementeren van PBS (Schoolwide Positive Behaviour Support) in de school. In iedere klas is een PBS-map aanwezig, waarin je alle informatie kunt vinden. PBS is gericht op het creëren van een omgeving die het leren bevordert en gedragsproblemen voorkomt. Het is gericht op het bevorderen van gewenst gedrag bij leerlingen, met als doel om elke leerling optimaal te laten profiteren van het geboden onderwijs. De aanpak omvat interventies voor alle kinderen en specifieke interventies voor kinderen die etra ondersteuning nodig hebben. Hiermee wordt een veilig en positief schoolklimaat gecreëerd. 2

3 Piramide PBS wordt gekenmerkt door een piramide met verschillende lagen: Groen: Interventies voor alle leerlingen om het proscoiale gedrag te versterken. Dit gebeurt door het epliciet maken van gewenst gedrag, het actief aanleren van dit gedrag en het systematisch positief bekrachtigen hiervan. Geel: Interventies voor 5 10 % van de leerlingen. Voor deze leerlingen zijn de interventies die aan alle leerlingen worden geboden niet voldoende. Rood: Interventies voor 1 5 % van de leerlingen. Deze leerlingen krijgen interventies op individueel niveau aangeboden. Waarden Het Aventurijncollege heeft de volgende gezamenlijke waarden geformuleerd: 1. Respect 2. Veiligheid 3. Verantwoordelijkheid 4. Zelfstandigheid Vanuit deze waarden zijn er schoolbrede en klasgerichte gedragsverwachtingen opgesteld (zie bijlage matri gedragsverwachtingen op pagina 7 t/m 9). Gedragslessen Gewenst gedrag moet worden aangeleerd. Er worden wekelijks lessen gegeven n.a.v. de gedragsverwachtingen die zijn opgesteld. Deze lessen zijn terug te vinden op de server (Team algemene informatie PBS gedragslessen). 3

4 Visualisaties Naar aanleiding van de gedragsverwachtingen zijn er visualisaties (posters) gemaakt, welke door de school heen hangen. Tijdens het geven van de gedragslessen moet verwezen worden naar de visualisaties. In de klas hangen de visualisaties van de gedragsverwachtingen waar aan gewerkt wordt. Dit is per klas verschillend. Belonen Positief gedrag wat is aangeleerd naar aanleiding van de gedragsverwachtingen wordt beloond. Leerlingen kunnen een donkerblauw muntje verdienen wanneer zij zich houden aan de gedragsverwachtingen. Zij kunnen met deze muntjes sparen voor individuele beloningen (zie beloningslijst in de klassen). De leerlingen ontvangen ook direct een lichtblauw muntje voor de hele groep, hiermee sparen ze voor groepsbeloningen (zie bingokaart in de klassen). Belangrijk: Muntjes zijn te verkrijgen bij de receptie. Je geeft een donkerblauw muntje direct na het gewenste gedrag. De leerling krijgt van zijn mentor een lichtblauw muntje. Zorg dat als je een leerling uit een andere klas beloont, je altijd contact opneemt met de mentor. You never know when you get a surprise. Zorg dat je alleen beloont op gedragingen die ook echt zijn aangeleerd. Beloon ook leerlingen uit andere klassen (bijvoorbeeld op het schoolplein). Swis-suite Ongewenst gedrag (klein of groot probleemgedrag) wordt geregistreerd in het programma Swissuite. Vanuit hier kunnen we data analyseren en doelgericht werken aan het bevorderen van positief gedrag binnen de school. 4

5 Correctiestrategieën/groene interventies Vanuit PBS werken we met de volgende correctiestrategieën: De reactieprocedure Stap 1: Vraag naar/ herinner de leerling aan de gedragsverwachting. Wesley, wat is ook alweer de regel wat je doet met je pen, als je er niet mee hoeft te schrijven? Precies, de regel is dat we de pen op tafel leggen. Leg de pen op tafel, alsjeblieft. Stap 2: Benoem het ongewenste gedrag en geef de leerling een keuze. Wesley, je blijft tikken met je pen. Je gaat nu naar de buurklas óf je legt je pen neer. Wat is je keuze? Ik weet dat je een verstandige keuze kunt maken. Stap 3: Benoem de consequentie. Oké, je gaat naar de buurklas. Stap 4: Consequentie volgt, je loopt daarna meteen weg Hiermee voorkom je discussie. Aandachtspunten: De leerkracht wacht na elke stap 5-10 seconden Bij stap 2: benoem éérst de consequentie, dan pas het gewenste gedrag! De leerkracht bekrachtigt elk stapje in de gewenste richting. De leerkracht blijft rustig en praat op een neutrale toon. Actief negeren Onuitgesproken boodschap: Ik geef jou alleen aandacht als je de juiste dingen doet. Negeer nooit: de eerste keer dat een bepaald gedrag zich voordoet als er steeds meerdere leerlingen bij betrokken zijn als een leerling zichzelf of anderen pijn doet Stappen: 1. Bedenk wat het gewenste gedrag is. 2. Kijk welke leerlingen dit gedrag wel laten zien. 3. Geef een compliment aan minstens 3 leerlingen die het gedrag laten zien. 4. Wacht en observeer minimaal 10 seconden. 5. Houd de leerling met het ongewenste gedrag in de gaten: complimenteer iedere stap in de goede richting 5

6 Aandacht van de groep vragen Voorbeeldcasus: Leerlingen zijn aan het werk. Enkele leerlingen beginnen met elkaar te praten. Jij vraagt de aandacht van de groep, vertelt iets over een opdracht én laat iemand de gedragsverwachting tijdens het werken zijn we stil herhalen. De groep gaat weer stil aan het werk. Twee-minutenregel Wordt gehanteerd bij etremer gedrag, wat direct moet stoppen Situatie 1: Probleem wordt gesignaleerd Malik, je doet Tom pijn. De regel is dat we onze handen en voeten bij onszelf houden. Houd nu je handen en voeten bij jezelf, alsjeblieft. Malik gehoorzaamt. Malik, fijn dat je je handen en je voeten bij jezelf hebt. Omdat je Tom pijn hebt gedaan, ga je nu naar de achtervang. Situatie 2: Probleem wordt gesignaleerd Vicky, je doet Asiya pijn. De regel is dat we onze handen en voeten bij onszelf houden. Houd nu je handen en je voeten bij jezelf, alsjeblieft. Vicky gehoorzaamt niet. Luister Vicky, je gaat naar de achtervang. We pakken je vast of je loopt mee. (Consequenties volgen later nog). 6

7 Bijlagen 1: De matri van schoolbrede gedragsverwachtingen Ruimte Basiswaarde 1 Basiswaarde 2 Basiswaarde 3 Basiswaarde 4 Respect Veiligheid Verantwoordelijkheid Zelfstandigheid Schoolplein Ik praat respectvol met en over anderen. Ik houd gepaste afstand in de omgang met anderen. Ik gooi mijn afval in de prullenbak. Ik ga netjes om met de spullen van anderen. Gang/trap Ik blijf van anderen en andermans spullen af. Ik houd rekening met anderen. Ik loop en ben rustig in de gang en op de trap. Ik ben stil als ik in de gang zit. Toiletten Ik vraag toestemming om naar het toilet te gaan. Ik ga alleen naar het toilet. Ik laat de toiletruimte schoon achter. Ik was mijn handen. Aula Ik praat met een rustige stem. Ik loop rustig door de aula. Ik gebruik de spullen waarvoor ze bedoeld zijn. Ik gooi mijn afval in de prullenbak. 7

8 Bijlage 2: De matri van gedragsverwachtingen in de klas. Onderwijssituatie 3 a 4 Gedragsverwachtingen Veilig heid Instructie 1. Ik zit rustig aan mijn tafel. 2. Ik kijk naar de leerkracht en doe actief mee. 3. Ik luister naar de leerkracht en we luisteren naar elkaar. 4. Ik stel een vraag als ik het niet begrijp. Resp ect Vera ntw. heid Zelfst. heid Binnenkomen 1. Ik begroet de leerkracht op een vriendelijke manier. 2. Ik hang mijn jas aan de kapstok. 3. Ik ga rustig op mijn plaats zitten. 4. Ik pak de materialen voor de komende les. Weggaan 1. Ik laat het lokaal opgeruimd achter. 2. Ik groet de leerkracht wanneer ik wegga. 3. Ik zorg dat ik de juiste spullen mee naar huis neem. (4.) Ik verlaat de klas op een rustige manier. (Zelfstandig) werken Vragen om hulp 1. Ik werk rustig voor mezelf; 2. Ik vraag allereerst bij onduidelijkheden met een zachte stem hulp aan mijn buurman/-vrouw; 3. Ik steek mijn hand op als hulp van de leerkracht toch nodig is; 4. Ik ga verder met de volgende opdracht wanneer mijn leerkracht niet meteen beschikbaar is. 1. Ik steek mijn vinger op, als ik de leerkracht nodig heb. 2. Ik vraag om hulp, nadat ik het eerst zelf heb geprobeerd. 3. Ik vraag om hulp, als ik spanning voel oplopen. Vrije momenten/ pauze 1. Ik zit op een stoel of kruk als ik pauze heb (eet of drink). 2. Ik praat met een rustige stem. 3. Ik zorg dat mijn werkplek en mijn klas netjes zijn en blijven. Klassengesprek Omgang leerkracht Omgang medeleerling 1. Ik steek mijn vinger op als ik iets wil zeggen. 2. Ik laat de ander uitpraten voordat ik zelf iets zeg. 3. Ik respecteer de mening van een ander. (4.) Ik lever een positieve bijdrage aan het klassengesprek. 1.Ik ben eerlijk tegen de leerkracht. 2.Ik behandel de leerkracht met respect. 3.Ik ga in gesprek met de leerkracht bij problemen. 1. Ik ga respectvol met medeleerlingen om. 2. Ik leer van medeleerlingen. 3. Ik houd rekening met medeleerlingen. 8

9 Omgang materialen 1. Ik berg materialen op de afgesproken plek op. 2. Ik zorg voor een opgeruimde werkplek. 3. Ik gebruik materialen waarvoor ze bedoeld zijn. 4. Ik vraag toestemming als ik spullen van een ander wil gebruiken. 9

PBS Schoolwide Positive Behavior Support. Sigrid Bokkers

PBS Schoolwide Positive Behavior Support. Sigrid Bokkers PBS Schoolwide Positive Behavior Support Sigrid Bokkers sigridbokkers@bco-onderwijsadvies.nl WELKOM OPDRACHT Wat is er positief veranderd op school (door PBS)? Wat doen de kinderen en leerkrachten nu meer

Nadere informatie

PBS Schoolwide Positive Behavior Support. Sigrid Bokkers

PBS Schoolwide Positive Behavior Support. Sigrid Bokkers PBS Schoolwide Positive Behavior Support Sigrid Bokkers sigridbokkers@bco-onderwijsadvies.nl WELKOM Welke invloed hebben we als volwassenen op het gedrag van kinderen? Hoe reageren we op de kinderen bij

Nadere informatie

ZO GAAN WIJ MET ELKAAR OM

ZO GAAN WIJ MET ELKAAR OM ZO GAAN WIJ MET ELKAAR OM Gedragsverwachtingen In het schooljaar 2011-2012 zijn we op school gestart met de invoering van Positieve Behavior Support, een aanpak om een veilige sfeer op school te creëren

Nadere informatie

Bijlage 1: Matrix van gedragsverwachtingen voor de algemene ruimtes

Bijlage 1: Matrix van gedragsverwachtingen voor de algemene ruimtes Bijlage 1: Matrix van gedragsverwachtingen voor de algemene ruimtes Ruimte Basiswaarde 1 Veiligheid Basiswaarde 2 Respect Basiswaarde 3 Verantwoordelijkheid Algemene ruimtes Houd je handen, voeten en Praat

Nadere informatie

Taakspel binnen PBS. Yvette Laman Barbara Janssens 15 november

Taakspel binnen PBS. Yvette Laman Barbara Janssens 15 november Taakspel binnen PBS Yvette Laman Barbara Janssens 15 november Voor de volgorde van onze presentatie.. wie werkt er met PBS? wie werkt er met Taakspel? wie is met name geïnteresseerd in de inhoud van Taakspel?

Nadere informatie

PBS op het schoolplein. Schooljaar 2013-2014

PBS op het schoolplein. Schooljaar 2013-2014 PLEINPLAN PBS op het schoolplein Schooljaar 2013-2014 Als een kind niet kan leren op de manier zoals wij het onderwijzen, moeten we ze misschien onderwijzen op de manier zoals zíj leren.. 1 Inhoudsopgave

Nadere informatie

Voor een veilige school. Handleiding en lessen. Goed Gedrag. Goed Gedrag. Bij deze handleiding hoort de usb-kaart. Goed Gedrag

Voor een veilige school. Handleiding en lessen. Goed Gedrag. Goed Gedrag. Bij deze handleiding hoort de usb-kaart. Goed Gedrag Voor een veilige school Goed Gedrag Handleiding en lessen Goed Gedrag Bij deze handleiding hoort de usb-kaart Goed Gedrag Inhoudsopgave Woord vooraf... 2 De twintig kijkplaten... 4 De twintig posters...

Nadere informatie

Pas op voor gevaar en doe voorzichtig met elkaar.

Pas op voor gevaar en doe voorzichtig met elkaar. Pas op voor gevaar en doe voorzichtig met elkaar. We zullen goed voor onze spullen zorgen, dan zijn ze weer te gebruiken voor morgen. Voor groot en klein zullen we aardig zijn. 1. Afspraken in en om de

Nadere informatie

Respectprotocol de Wierde

Respectprotocol de Wierde Waarom een respectprotocol? De Wierde streeft ernaar, dat alle leerlingen zich optimaal kunnen ontwikkelen en kunnen uitgroeien tot evenwichtige volwassenen. Om dit te bereiken wil de school de leerlingen

Nadere informatie

Ouderavond de Triangel. Werken aan een positief pedagogisch klimaat voor leren met behulp van School Wide Positive Behavior Support

Ouderavond de Triangel. Werken aan een positief pedagogisch klimaat voor leren met behulp van School Wide Positive Behavior Support Ouderavond de Triangel Werken aan een positief pedagogisch klimaat voor leren met behulp van School Wide Positive Behavior Support Welkom Wat kunt u verwachten? Inleiding op School Wide Positive Behavior

Nadere informatie

Hand-outs ouderavond jaar 2

Hand-outs ouderavond jaar 2 Hand-outs ouderavond jaar 2 Inhoudsopgave Werkblad: Uitdagingen in gedrag 2 Overzicht voorwaarden voor gedragsverwachtingen 3 Matrix voor Thuis (leeg) 4 Matrix voor Thuis (ingevuld) 5 Les in goed gedrag

Nadere informatie

Verwijderingsprotocol. Basisschool: PCBS de Driemaster

Verwijderingsprotocol. Basisschool: PCBS de Driemaster Verwijderingsprotocol Basisschool: PCBS de Driemaster Inhoudsopgave: Gedragsverwachting Gewenst gedrag PBS: Positive Behavior Supprt Verwijderingsprotocol in stappen Oeps-formulier groep 1-2 Oeps-formulier

Nadere informatie

Positive Behaviour Support. Gezamenlijke gedragsaanpak OBS De Spiegel

Positive Behaviour Support. Gezamenlijke gedragsaanpak OBS De Spiegel Positive Behaviour Gezamenlijke gedragsaanpak OBS De Spiegel 2 Inleiding In januari 2014 zijn we op OBS De Spiegel gestart met het gedragsprogramma Positive Behaviour. De aanleiding om met een programma

Nadere informatie

Omgaan met ongewenst gedrag op de Erasmus

Omgaan met ongewenst gedrag op de Erasmus Omgaan met ongewenst gedrag op de Erasmus Schooljaar 2016-2017 Ongewenst gedrag Over het omgaan met ongewenst gedrag zijn school breed afspraken gemaakt. Binnen PBS volgen we een vaste werkwijze om klein

Nadere informatie

SBO De Boei. Christelijke school. voor speciaal basisonderwijs. Positive. Behavior. Support

SBO De Boei. Christelijke school. voor speciaal basisonderwijs. Positive. Behavior. Support SBO De Boei Christelijke school voor speciaal basisonderwijs Positive Behavior Support Vijf pijlers van Positive Behavior Support 1. Schoolbreed dezelfde regels en aanpak 2. Positieve insteek: versterken

Nadere informatie

Basisschool St. Jozef

Basisschool St. Jozef Basisschool St. Jozef School maken we samen BELEID PEDAGOGISCH KLIMAAT Doel : Veiligheid en geborgenheid van elk kind staat centraal Hoe gaan we positief met elkaar om? Onze school hanteert de PBS-aanpak

Nadere informatie

Basisschool St. Jozef

Basisschool St. Jozef Basisschool St. Jozef School maken we samen BELEID PEDAGOGISCH KLIMAAT TSO Doel : Veiligheid en geborgenheid van elk kind staat centraal Hoe gaan we positief met elkaar om? Onze school hanteert de PBS-aanpak

Nadere informatie

KEC Onderwijs. School Wide Positive Behavior Support. Actief aanleren en belonen van gewenst gedrag

KEC Onderwijs. School Wide Positive Behavior Support. Actief aanleren en belonen van gewenst gedrag School Wide Positive Behavior Support Actief aanleren en belonen van gewenst gedrag 1 Op elke school speelt wel wat: leerlingen die onrustig zijn in de klas, geklier op de trap, ruzies op het schoolplein.

Nadere informatie

Training van het PBS-team. Hand-outs

Training van het PBS-team. Hand-outs Training van het PBS-team Hand-outs Inhoudsopgave Rolverdeling PBS-team 2 Hand-out matrix 3 Hand-out Voorbeeldles Goed gedrag in de gang 4 Hand-out lesformulier 5 Gedragsincidenten registratie formulier

Nadere informatie

Pedagogische aanpak op de St. Plechelmusschool

Pedagogische aanpak op de St. Plechelmusschool Pedagogische aanpak op de St. Plechelmusschool Ons uitgangspunt is het welbevinden en positief gedrag van leerlingen te bevorderen. Wij gaan uit van: Goed gedrag kun je leren Om dit te bereiken werken

Nadere informatie

Gedragsprotocol RKBS De Flamingo

Gedragsprotocol RKBS De Flamingo Gedragsprotocol RKBS De Flamingo Inhoud: 1. Algemene inleiding gedragsprotocol. 2. Visie van de school 3. Doel van het protocol 4. Afspraken en regels 5. Aanpak van ongewenst gedrag 6. Wettelijke regelingen

Nadere informatie

Nieuwsbrief 9 d.d

Nieuwsbrief 9 d.d Belangrijke data Nieuwsbrief 9 d.d. 08-01-2019 Dinsdag 8 januari 2019 Nieuwsbrief 9 Maandag 14 januari 2019 Spreekuur JGT op school 14.00-15.00 uur Dinsdag 22 januari 2019 Nieuwsbrief 10 Donderdag 24 januari

Nadere informatie

Het Pedagogisch Klimaat en SWPBS

Het Pedagogisch Klimaat en SWPBS Het Pedagogisch Klimaat en SWPBS We vinden het heel belangrijk dat er een goede sfeer heerst tussen de kinderen onderling, tussen de leerkrachten en de kinderen en tussen de leerkrachten onderling. Een

Nadere informatie

Almtopper één Op basisschool De Alm zijn wij beleefd en aardig tegen elkaar

Almtopper één Op basisschool De Alm zijn wij beleefd en aardig tegen elkaar Tilburg, februari 2014 Almtopper één Op basisschool De Alm zijn wij beleefd en aardig tegen elkaar Wanneer ik iets nodig heb, vraag ik daar vriendelijk om Ik begroet de leerkrachten en mijn klasgenootjes

Nadere informatie

Protocol Gewenst Gedrag

Protocol Gewenst Gedrag Protocol Gewenst Gedrag 2016 2018 25 maart 2016 Bossestraat 8b 5374 HT Schaijk Postbus 111 5374 ZJ Schaijk e-mail: dir.denomgang@optimusonderwijs.nl tel: 0486-461283 1. Inhoud. 1. Inhoud. 2 2. Inleiding.

Nadere informatie

De toegevoegde waarde van taakspel binnen BAG.

De toegevoegde waarde van taakspel binnen BAG. De toegevoegde waarde van taakspel binnen BAG. Taakgericht met Taakspel Taakspel is een hulpmiddel (spel) bij het invoeren van klassenregels. Zomaar wat uitspraken Kinderen worden steeds moeilijker, psychosociale

Nadere informatie

Lerend Netwerk. Leidsche Rijn / Utrecht West. 14 november 2017

Lerend Netwerk. Leidsche Rijn / Utrecht West. 14 november 2017 Lerend Netwerk Leidsche Rijn / Utrecht West 14 november 2017 Welkom Fijn dat jij er bent! Programma 09.00-10.25 Professionalisering thema gedrag 10.25-10.45 Pauze 10.45-12.00 Presentatie Buurtteam Filmpje

Nadere informatie

Omgaan met gedrag op Basisschool De Bareel

Omgaan met gedrag op Basisschool De Bareel 1. Uitgangspunten gedrag Omgaan met gedrag op Basisschool De Bareel Schooljaar 2013 Inhoud 2. Preventief handelen om te komen tot gewenst gedrag 3. Interventies om te komen tot gewenst gedrag 4. Stappenplan

Nadere informatie

De kern van SWPBS in 6 pijlers: Schoolwide PBS is een: School Wide Positive Behavior Support (SWPBS) De kern van SWPBS in 6 pijlers: Doel van SWPBS

De kern van SWPBS in 6 pijlers: Schoolwide PBS is een: School Wide Positive Behavior Support (SWPBS) De kern van SWPBS in 6 pijlers: Doel van SWPBS School Wide Positive Behavior Support (SWPBS) Sandra Koot en Monique Baard www.educote.nl 06-14980658 Schoolwide PBS is een: Schoolbrede, preventieve aanpak van gedrag, gericht op alle leerlingen Gericht

Nadere informatie

GEDRAGSCODE FRANCISCUSSCHOOL

GEDRAGSCODE FRANCISCUSSCHOOL Inleiding GEDRAGSCODE FRANCISCUSSCHOOL Goede leerprestaties kunnen bereikt worden als leerlingen en leerkrachten met plezier naar school gaan. Respect en zorg voor elkaar, gelijkwaardigheid en verantwoordelijkheid

Nadere informatie

TIPS VOOR MOEILIJKE TIJDEN

TIPS VOOR MOEILIJKE TIJDEN TIPS VOOR MOEILIJKE TIJDEN Deze folder legt uit hoe ouders gedragsproblemen van hun kinderen kunnen veranderen. TIPS VOOR MOEILIJKE TIJDEN Deze folder is bedoeld om ouders te helpen gedragsproblemen van

Nadere informatie

Hoe gaat het in groep 1/2 b

Hoe gaat het in groep 1/2 b Hoe gaat het in groep 1/2 b Binnenkomst: - Als je op school komt hang je je jas op je eigen haakje onder je tent. Je tas zet je op de plank. - In de klas geef je de juf een hand en je pakt een spelletje

Nadere informatie

PBS. Door: René Krechting (adjunct-directeur)

PBS. Door: René Krechting (adjunct-directeur) PBS Door: René Krechting (adjunct-directeur) Het schooljaar 2012-2013 is begonnen en de eerste periode zit er inmiddels alweer bijna op. Elke klas is direct in het begin van het schooljaar op introductiekamp

Nadere informatie

Gilbert Deketelaere Sint-Godelievecollege Gistel-Eernegem. Beleidsondersteuner Sint-Godelievecollege, Gistel- Eernegem

Gilbert Deketelaere Sint-Godelievecollege Gistel-Eernegem. Beleidsondersteuner Sint-Godelievecollege, Gistel- Eernegem SWPBS: EEN POSITIEVE KIJK OP HET GEDRAG VAN LEERLINGEN Gilbert Deketelaere Sint-Godelievecollege Gistel-Eernegem Even voorstellen Beleidsondersteuner Sint-Godelievecollege, Gistel- Eernegem www.sigo.be

Nadere informatie

Protocol Positive Behavior Support

Protocol Positive Behavior Support Protocol Positive Behavior Support Wethouder Brederodeschool Inhoudsopgave 1. Wat is PBS?...blz. 2 1.1 De waarden 1.2 Een schoolbrede methode 1.3 Het PBS team 1.4 De piramide van PBS 2. Het groene gedeelte

Nadere informatie

Doe mee, doe RVV! Hallo, Ik ben Ravi, de mascotte van t Ravelijn. Doe jij ook mee? Doe jij ook RVV?

Doe mee, doe RVV! Hallo, Ik ben Ravi, de mascotte van t Ravelijn. Doe jij ook mee? Doe jij ook RVV? Doe mee, doe RVV! Hallo, Ik ben Ravi, de mascotte van t Ravelijn. Doe jij ook mee? Doe jij ook RVV? Welkom op t Ravelijn! t Ravelijn is een speciaal onderwijs school in Steenwijk. Op t Ravelijn zorgen

Nadere informatie

School Wide Positive Behavior Support

School Wide Positive Behavior Support Amsterdam Zuidoost 31-10-2012 Workshopleider: Drs. B. (Berber) Klein Onderwijscentrum VU Faculteit Psychologie & Pedagogiek In samenwerking met Kenniscentrum SWPBS School Wide Positive Behavior Support

Nadere informatie

Bijlage 7. Klassenorganisatie. 1. Tafel leraar In orde? Kun je de hele klas in de gaten houden als je achter je tafel zit?

Bijlage 7. Klassenorganisatie. 1. Tafel leraar In orde? Kun je de hele klas in de gaten houden als je achter je tafel zit? Checklist klassenorganisatie Bijlage 7 Klassenorganisatie 1. Tafel leraar Waar staat de tafel? Wat mogen je leerlingen met/aan jouw tafel? Kun je de hele klas in de gaten houden als je achter je tafel

Nadere informatie

Wat wil je zien? Wat wil je horen? Stel duidelijke regels voor de klas. Tip # 1. Tip # 1 Stel duidelijke regels voor de klas

Wat wil je zien? Wat wil je horen? Stel duidelijke regels voor de klas. Tip # 1. Tip # 1 Stel duidelijke regels voor de klas Tip # 1 Stel duidelijke regels voor de klas Wat wil je horen? Wat wil je zien? Tip # 1 Stel duidelijke regels voor de klas Wat wil je horen? Wat wil je zien? Tip # 2 Onderwijs de regels direct Doe voor

Nadere informatie

Gedragsprotocol. F. Wiedijk Jzn. Straat JS Grootschermer

Gedragsprotocol. F. Wiedijk Jzn. Straat JS Grootschermer Gedragsprotocol OBS W.J. Driessen info.wjdriessen@isobscholen.nl F. Wiedijk Jzn. Straat 1 www.driessenschool.nl 1843 JS Grootschermer 0299-671378 1 Het pedagogisch klimaat op de W.J. Driessenschool. Inleiding

Nadere informatie

Zelfbeoordelingsonderzoek van Positive Behavior Support

Zelfbeoordelingsonderzoek van Positive Behavior Support Zelfbeoordelingsonderzoek van Positive Behavior Support School: Datum: Functie Administratief Onderwijsassistent Onderwijsondersteunend personeel Directie Leraar Ouders Intern Begeleider/ Zorgcoördinator

Nadere informatie

Positive Behavior Support in de gymzaal en op het sportveld. Joke Kamstra MA K4 in Onderwijs PBS Kenniscentrum Windesheim 4 april 2014

Positive Behavior Support in de gymzaal en op het sportveld. Joke Kamstra MA K4 in Onderwijs PBS Kenniscentrum Windesheim 4 april 2014 Positive Behavior Support in de gymzaal en op het sportveld Joke Kamstra MA K4 in Onderwijs PBS Kenniscentrum Windesheim 4 april 2014 Workshop 1. Gedrag in de gymzaal en op het sportveld 2. SWPBS: 3. SWPBS:

Nadere informatie

Samen zijn we SBO Horizon. Hoe we omgaan met elkaar op school

Samen zijn we SBO Horizon. Hoe we omgaan met elkaar op school Samen zijn we SBO Horizon Hoe we omgaan met elkaar op school 2 3 Fijn dat u dit leest. In dit boekje vertellen we hoe we met elkaar omgaan op SBO Horizon. Samen zijn we SBO Horizon Bij ons op school hebben

Nadere informatie

regels en afspraken

regels en afspraken regels en afspraken 2015-2016 Regels en afspraken Daar waar een grote groep mensen samen is, zijn regels en afspraken belangrijk. Ze gelden voor iedereen. We werken en leren in een veilig klimaat, op basis

Nadere informatie

Beneden in het Atrium Op het plein van de Unit In de kantine! Dit zijn de plekken waar je mag eten/drinken en je mobiele telefoon mag gebruiken.

Beneden in het Atrium Op het plein van de Unit In de kantine! Dit zijn de plekken waar je mag eten/drinken en je mobiele telefoon mag gebruiken. HUISREGELS In het kort: GOED VOORBEELD: DOET GOED VOLGEN! A: Tijdens de les gaan we op een plezierige manier met elkaar om. Je komt op tijd in de les. Je hebt al je spullen bij je. Je spreekt Nederlands.

Nadere informatie

Nieuwsbrief 10 d.d

Nieuwsbrief 10 d.d Belangrijke data Nieuwsbrief 10 d.d. 22-01-2019 Dinsdag 22 januari 2019 Nieuwsbrief 10 Woensdag 23 januari 2019 Voorleesontbijt groep ½ t/m 8 Donderdag 24 januari 2019 Theatermiddag groep 5 en 7 GEANNULEERD

Nadere informatie

SWPBS op de st Stephanus Mei 2015

SWPBS op de st Stephanus Mei 2015 SWPBS op de st Stephanus Mei 2015 Inleiding In het schooljaar 2013-2014 heeft een klein deel van het team van basisschool st Stephanus zich verdiept in het zoeken naar een methode voor sociaal emotionele

Nadere informatie

Checklist SWPBS: certificeringverslag voor scholen

Checklist SWPBS: certificeringverslag voor scholen School: De Harl-ekijn, Cuijk Datum bezoek: 19-03-2015 Niveau: groen, geel, rood Beoordeling: Geslaagd - = niet voldoende = voldoende = goed Schoolbrede niveau van PBS -- opmerkingen Schoolwaarden De gezamenlijke

Nadere informatie

Positief pedagogisch klimaat Kindercampus Pendula

Positief pedagogisch klimaat Kindercampus Pendula Positief pedagogisch klimaat Kindercampus Pendula 1 Inhoudsopgave 1. Positief pedagogisch klimaat 2. Kernwaarden 3. Afspraken op de drie niveaus 4. PPK weken 2 1. Positief pedagogisch klimaat De afgelopen

Nadere informatie

Nieuwsbrief 26 november 2018

Nieuwsbrief 26 november 2018 Nieuwsbrief 26 november 2018 Basisschool De Tragellijn Lobith 0316-541390 Locatie Willibrordus Spijk 0316-541578 directie@tragellijn.nl info@tragellijn.nl Algemeen Studiedag 21 november Vorige week hebben

Nadere informatie

Afspraken en regels tijdens de overblijf voor de leerlingen (TSO De Vleugel, versie: okt 2015)

Afspraken en regels tijdens de overblijf voor de leerlingen (TSO De Vleugel, versie: okt 2015) Afspraken en regels tijdens de overblijf voor de leerlingen (TSO De Vleugel, versie: okt 2015) Algemeen Houd handen, voeten en eigendommen bij je Blijf op het veld of op het schoolplein Hoor je de bel

Nadere informatie

ONS SCHOOLREGLEMENT VOOR DE LEERLINGEN

ONS SCHOOLREGLEMENT VOOR DE LEERLINGEN ONS SCHOOLREGLEMENT VOOR DE LEERLINGEN NAAM :.. 1. Algemeen Ik: - heb respect en begrip voor anderen; - heb eerbied voor de natuur; - durf mijn eigen mening te uiten; - heb orde en ben steeds beleefd;

Nadere informatie

Over gedragsverwachtingen en regels binnen SWPBS

Over gedragsverwachtingen en regels binnen SWPBS ARTIKEL School Wide Positive Behavior Support, deel 1 1 Over gedragsverwachtingen en regels binnen SWPBS Ella van Bergen, Anita Blonk, Monique Nelen Nagenoeg alle scholen hebben regels opgesteld die een

Nadere informatie

Respectprotocol SWPBS

Respectprotocol SWPBS Respectprotocol SWPBS Concept respectprotocol SWPBS november 2013 1 Wat is SWPBS School Wide Positive Behaviour Support (SWPBS) is een geïntegreerde, schoolbrede aanpak, gericht op het stimuleren van gewenst

Nadere informatie

Intern reglement leerlingen (Lager Onderwijs) De Bron

Intern reglement leerlingen (Lager Onderwijs) De Bron In de klas Intern reglement leerlingen (Lager Onderwijs) De Bron Ik en de school (-taken) - Ik praat in het schoolgebouw enkel Nederlands - Wanneer ik op school aankom, voor 08u30, ga ik onmiddellijk naar

Nadere informatie

De kracht van direct positief belonen

De kracht van direct positief belonen De kracht van direct positief belonen Drs. Bernadette Sanders Rosbergen, 28-01-2018 Alles wat aandacht krijgt groeit Het verschil tussen operant en reflexmatig gedrag ligt hierin dat het één willekeurig

Nadere informatie

Afspraken Leerlingenvervoer

Afspraken Leerlingenvervoer Afspraken Leerlingenvervoer School voor Oecumenisch Speciaal Basisonderwijs Rembrandtlaan 50 3443 EJ Woerden Tel.: 0348 41 77 43 www.dekeerkring.nl Inhoud: Afspraken met de school blz. 3 Afspraken met

Nadere informatie

Samen levings contract

Samen levings contract Het samenlevingscontract voor de kinderen van VLS Paal De Buiteling-onderbouw Samen levings contract Wat een moeilijk woord! En toch is het niet zo moeilijk. In een samen levings contract staan de afspraken

Nadere informatie

Uitleg van de items van de Benchmarks of Quality voor teamleden. In de omschrijving wordt uitgegaan van de ideale situatie.

Uitleg van de items van de Benchmarks of Quality voor teamleden. In de omschrijving wordt uitgegaan van de ideale situatie. Uitleg van de items van de Benchmarks of Quality voor teamleden. In de omschrijving wordt uitgegaan van de ideale situatie. Het PBS team 1. Het PBS-team heeft de ondersteuning van de directie De directie

Nadere informatie

Inhoud van de Tierelier Info. Een nieuw jaar een nieuwe Tierelier. Communiceren Tierelier via ouderportaal. Brievenbus. Schoolmaatschappelijk werk

Inhoud van de Tierelier Info. Een nieuw jaar een nieuwe Tierelier. Communiceren Tierelier via ouderportaal. Brievenbus. Schoolmaatschappelijk werk Inhoud van de Tierelier Info Pag. 2 Een nieuw jaar een nieuwe Tierelier Communiceren Tierelier via ouderportaal Brievenbus Pag. 3 Schoolmaatschappelijk werk Schoolontwikkeling Pag. 4 Pag. 6 Pag. 7 School

Nadere informatie

Anti-pestprotocol. We werken samen aan een goede sfeer op school. Catharinaschool Wellerlooi

Anti-pestprotocol. We werken samen aan een goede sfeer op school. Catharinaschool Wellerlooi Anti-pestprotocol We werken samen aan een goede sfeer op school Catharinaschool Wellerlooi Inleiding De Catharinaschool wil haar kinderen een veilig pedagogisch klimaat bieden. Wij streven ernaar dat de

Nadere informatie

Kansenkrant. Werken in het basisonderwijs iets voor jou? Kom naar onze inspiratieavond op 31 januari a.s.

Kansenkrant. Werken in het basisonderwijs iets voor jou? Kom naar onze inspiratieavond op 31 januari a.s. Kansenkrant JANUARI 25, 20199 JAARGANG 2, NUMMER 11 In deze nieuwsbrief: - Inspiratieavond - PBS - Oudertevredenheidsonderzoek - Juf Fenne - Aanwezigheid Werken in het basisonderwijs iets voor jou? Kom

Nadere informatie

Pedagogische aanpak Positief en consequent!

Pedagogische aanpak Positief en consequent! Pedagogische aanpak Positief en consequent! Gedragsproblemen van een groep (bv. clowntjes gedrag) komen voort uit onvermogen. Kinderen hebben een duidelijke hulpvraag: Help mij hoe ik me moet gedragen?

Nadere informatie

Benadering 6: Positieve instelling, rekening houden met anderen

Benadering 6: Positieve instelling, rekening houden met anderen Benadering 6: Positieve instelling, rekening houden met anderen 6.7 Speel met de hele groep het Complimentenspel of Complimentenbingo. Om het opstandige, agressieve kind goed gedrag aan te leren, is het

Nadere informatie

Inhoud: Inleiding. Algemene omgangsregels: aandacht, respect, samen. Algemene gedragsregels. Regels voor de leerlingen

Inhoud: Inleiding. Algemene omgangsregels: aandacht, respect, samen. Algemene gedragsregels. Regels voor de leerlingen Gedragsprotocol Inhoud: Inleiding Algemene omgangsregels: aandacht, respect, samen Algemene gedragsregels Regels voor de leerlingen Regels voor leerkrachten en ondersteunend personeel Stappen bij storend

Nadere informatie

Afsprakenboekje De Diken. Samenwerkende scholen voor praktijkonderwijs Sneek

Afsprakenboekje De Diken. Samenwerkende scholen voor praktijkonderwijs Sneek Afsprakenboekje De Diken Samenwerkende scholen voor praktijkonderwijs Sneek Doel Afsprakenboekje In dit boekje zijn de afspraken op de school De Diken beschreven. Op school zijn we samen verantwoordelijk

Nadere informatie

3 Hartentips Waardevol en makkelijk toepasbaar voor meer

3 Hartentips Waardevol en makkelijk toepasbaar voor meer 3 Hartentips Waardevol en makkelijk toepasbaar voor meer verbinding met je hart contact met jezelf zelfwaardering Hee! Wat goed dat je begonnen bent aan het lezen van mijn ebook. Dat betekent dat de wil

Nadere informatie

Afsprakenboekje De Diken. Samenwerkende scholen voor praktijkonderwijs Sneek

Afsprakenboekje De Diken. Samenwerkende scholen voor praktijkonderwijs Sneek Afsprakenboekje De Diken Samenwerkende scholen voor praktijkonderwijs Sneek 2015-2016 Doel Afsprakenboekje In dit boekje zijn de afspraken op de school De Diken beschreven. Op school zijn we samen verantwoordelijk

Nadere informatie

Zijn mijn boterhammen op, toon ik mijn brooddoos aan de juf/meester en vraag toestemming om de zaal te verlaten.

Zijn mijn boterhammen op, toon ik mijn brooddoos aan de juf/meester en vraag toestemming om de zaal te verlaten. Wij eten in twee groepen: Groep 1: 1 ste, 4 de en 6 de leerjaar. Groep 1 zet om 12u15 de boterhammenbak en de drankbak bij het pictogram van hun klas in de refter. Om 12u15 gaat groep 1 eten. Zij staan

Nadere informatie

Protocol Pedagogisch klimaat

Protocol Pedagogisch klimaat Protocol Pedagogisch klimaat Kernwaarde Leerkrachtgedrag Leerlinggedrag Gedrag ouders Betrokken - Houdt zich aan gemaakte afspraken. - Zorgt voor een duidelijke terugkoppeling naar de ouders en leerlingen.

Nadere informatie

Wetboek van Schatjesland

Wetboek van Schatjesland Wetboek van Schatjesland Als je aardig kan zijn Dan is dat reuzefijn Alsof een kleurig lint mij aan jou verbindt maar als je scheldt dan ben je geen held en liggen we overhoop in een dikke knoop die je

Nadere informatie

Gedrags- en pestprotocol ODS Windkracht 10

Gedrags- en pestprotocol ODS Windkracht 10 Gedrags- en pestprotocol ODS Windkracht 10 Dit gedrags- en pestprotocol hebben wij opgesteld met als doel dat alle kinderen zich in hun basisschoolperiode vrij en veilig kunnen voelen. Zo zorgen wij dat

Nadere informatie

Beleidsplan PBS: Goed gedrag kun je leren! Positive Behavior Support op De Kariboe

Beleidsplan PBS: Goed gedrag kun je leren! Positive Behavior Support op De Kariboe Beleidsplan PBS: Goed gedrag kun je leren! Positive Behavior Support op De Kariboe INHOUD Inleiding... 4 1. PBS... 5 1.1 Uitleg PBS... 5 1.2 PBS piramidemodel... 5 1.3 Gedragsteam... 6 2. PBS op De Kariboe...

Nadere informatie

Afspraken op de Vredeveldschool

Afspraken op de Vredeveldschool Afspraken op de Vredeveldschool De huidige leerling heeft heel andere leef- en omgevingsfactoren dan die uit de negentiende en twintigste eeuw. Wanneer je goed om je heen kijkt in de scholen en gezinnen,

Nadere informatie

Luisteren, hoe leren kinderen dat?

Luisteren, hoe leren kinderen dat? Leren luisteren Luisteren, hoe leren kinderen dat? Kinderen hebben grenzen en regels nodig. Ze zorgen voor duidelijkheid en veiligheid en ze leren hen omgaan met anderen. Verwacht niet van kinderen dat

Nadere informatie

Gedragsprotocol t Karregat. versie: september 2018

Gedragsprotocol t Karregat. versie: september 2018 Gedragsprotocol t Karregat versie: september 2018 Inleiding School waar je leert samenleven! De leerkrachten van t Karregat bevorderen het scheppen van een veilig klimaat in en om de school en een sfeer

Nadere informatie

Positive Behavior Support (PBS)

Positive Behavior Support (PBS) Positive Behavior Support (PBS) Anita Snoek & Annette Giling 13 januari 2014 Wat is PBS? Schoolbrede preventieve aanpak van gedrag, gericht op ALLE leerlingen. Aanleren en bekrachtigen van positief gedrag

Nadere informatie

TIME-OUT PROTOCOL DON BOSCOSCHOOL 2014-2015

TIME-OUT PROTOCOL DON BOSCOSCHOOL 2014-2015 TIME-OUT PROTOCOL DON BOSCOSCHOOL 2014-2015 Op de Don Boscoschool werken we in alle groepen op dezelfde wijze met een time-outplek, een boos-plek en een rustig werken-plek. Uitgangspunt in het time-outprotocol

Nadere informatie

UTRECHT, 13/11/2015. Monique Baard. Noëlle Pameijer

UTRECHT, 13/11/2015. Monique Baard. Noëlle Pameijer SWPBS HGW UTRECHT, 13/11/2015 Monique Baard Noëlle Pameijer Overeenkomsten SWPBS & HGW Startopdracht: Waar zien jullie overeenkomsten? Hoe kunnen zij elkaar versterken? Het SWPBS kader: vijf pijlers 1.

Nadere informatie

HET KOMPAS DOEL BENODIGDHEDEN: WERKINSTRUCTIE: OPDRACHT IN DE KLAS:

HET KOMPAS DOEL BENODIGDHEDEN: WERKINSTRUCTIE: OPDRACHT IN DE KLAS: HET KOMPAS DOEL Instrument geven om te benoemen en herkennen wat belangrijk is voor de kinderen (hun waarden), zodat ze kunnen leren kiezen. BENODIGDHEDEN: plaatje van een kompas groot kompas voor in de

Nadere informatie

Regels v.s.o. Om het gezellig en veilig te houden op v.s.o. de Beemden zijn er afspraken en regels gemaakt. Hier komen de belangrijkste:

Regels v.s.o. Om het gezellig en veilig te houden op v.s.o. de Beemden zijn er afspraken en regels gemaakt. Hier komen de belangrijkste: 1 Regels v.s.o. R Om het gezellig en veilig te houden op v.s.o. de Beemden zijn er afspraken en regels gemaakt. Hier komen de belangrijkste: 1 Kom op tijd! De school begint om 08.45 uur Als je een probleem

Nadere informatie

Benadering 6: Positieve instelling, rekening houden met anderen

Benadering 6: Positieve instelling, rekening houden met anderen Benadering 6: Positieve instelling, rekening houden met anderen 6.7 Speel met de hele groep het Complimentenspel of Complimentenbingo. Om het opstandige, agressieve kind goed gedrag aan te leren, is het

Nadere informatie

Marjan van de Goor Havo Notre Dame des Anges Mariëtte Haasen Fontys OSO

Marjan van de Goor Havo Notre Dame des Anges Mariëtte Haasen Fontys OSO Marjan van de Goor Havo Notre Dame des Anges Mariëtte Haasen Fontys OSO 1. Heb duidelijke verwachtingen 1. Heb duidelijke verwachtingen 2. Leer verwachtingen aan Mentorlessen voor klas 1 t/m 5 o Algemeen

Nadere informatie

Anti-pestprotocol. Basisschool Bleijerheide

Anti-pestprotocol. Basisschool Bleijerheide Anti-pestprotocol Basisschool Bleijerheide Inhoudsopgave anti-pestprotocol Bladzijde 1. Inleiding 3 2. Definitie van pesten 4 3. Uitgangspunten van de school 5 4. Wat doen we ter preventie en hoe gaan

Nadere informatie

Abcoude, september 2018

Abcoude, september 2018 Abcoude, september 2018 Afspraken en regels tijdens de overblijf uitgevoerd door KMN Kind & Co op de CNS In onze werkwijze TSO (Tussenschoolse Opvang) is onder andere opgenomen hoe wij met ekaar afspraken

Nadere informatie

Pestprotocol Eben-Haëzerschool Hollandscheveld

Pestprotocol Eben-Haëzerschool Hollandscheveld Pestprotocol 2016-2017 Eben-Haëzerschool Hollandscheveld Pestprotocol Eben-Haëzerschool Pesten komt helaas op iedere school voor, ook bij ons. Het is een probleem dat wij onder ogen zien en op onze school

Nadere informatie

ONZE LEEFREGELS. Corneliusschool. Dit boekje is van. Corneliusschool Parkstraat Overpelt

ONZE LEEFREGELS. Corneliusschool. Dit boekje is van. Corneliusschool Parkstraat Overpelt ONZE LEEFREGELS Corneliusschool Dit boekje is van Corneliusschool Parkstraat 15 3900 Overpelt www.corneliusschool.be Thuis, in het verkeer, bij de sportclub, in de jeugdbeweging, Overal zijn regels nodig

Nadere informatie

PROTOCOL GOED GEDRAG

PROTOCOL GOED GEDRAG PROTOCOL GOED GEDRAG Inleiding De Mare streeft naar een sociaal veilige omgeving voor haar leerlingen, ouders/verzorgers en het team. Dit gedragsprotocol is bestemd voor: - Personeel, ouders/verzorgers

Nadere informatie

Luister naar het lied en lees mee met de tekst. Kies telkens het juiste woord.

Luister naar het lied en lees mee met de tekst. Kies telkens het juiste woord. 7 Doe Maar Pa werkblad 1-1 Luister naar het lied en lees mee met de tekst. Kies telkens het juiste woord. Pa Doe Maar Zoals je daar nu zit, je haren (1) bijna/weldra wit De rimpels op je handen Zo (2)

Nadere informatie

Tussen Schoolse Opvang K.B.S. Panta Rhei te Almere

Tussen Schoolse Opvang K.B.S. Panta Rhei te Almere Tussen Schoolse Opvang K.B.S. Panta Rhei te Almere Een enthousiast overblijfteam verzorgt al meer dan 20 jaar het overblijven op k.b.s. Panta Rhei te Almere. In die 20 jaar is er veel veranderd en is de

Nadere informatie

NAR NETJES AARDIG RUSTIG

NAR NETJES AARDIG RUSTIG NAR NETJES AARDIG RUSTIG Zó zijn onze manieren Pedagogisch Klimaat Gabriëlschool Kader In het kader van handelingsgericht werken en optimaliseren van het pedagogisch klimaat, is het van belang dat ons

Nadere informatie

PAD informatie voor ouders

PAD informatie voor ouders PAD informatie voor ouders De Kiem Roelofarendsveen, januari 2015 Beste ouders/verzorgers, Hierbij willen we u graag informeren over het PAD leerplan, dat bij ons op de Kiem gebruikt wordt om het sociaal

Nadere informatie

Bijlage Checklist werknemersvaardigheden

Bijlage Checklist werknemersvaardigheden Bijlage Checklist werknemersvaardigheden Checklist werknemersvaardigheden 1. Werkmotivatie Definitie: Enthousiast aan een opdracht werken, je best doen om een opdracht goed te doen, extra werk doen. omschrijving

Nadere informatie

Box 1: Matrix Handelingsgericht werken Schoolwide Positive Behavior Support Oplossingsgericht werken

Box 1: Matrix Handelingsgericht werken Schoolwide Positive Behavior Support Oplossingsgericht werken Kees Dijkstra (Windesheim), Els de Jong (Hogeschool Utrecht) en Elle van Meurs (Fontys OSO). 31 mei 2012 Box 1: Matrix Handelingsgericht werken Schoolwide Positive Behavior Support Oplossingsgericht werken

Nadere informatie

Ik ben een Montessoriaan

Ik ben een Montessoriaan Ik ben een Montessoriaan Vanzelfsprekendheden voor Bovenbouwleerlingen (Verbeter de wereld, begin bij jezelf) (M. Montessori: Door het kind naar een betere wereld) Inleiding: Het Rotterdams Montessori

Nadere informatie

PBS: Samenwerking met de zorg

PBS: Samenwerking met de zorg PBS: Samenwerking met de zorg Interventies op geel/rood niveau Een voorbeeld: Tools4School Welkom bij: Judy Broer (K&J psycholoog, PBS-coach, trainer Tools4School); en Janne van Gelein Vitringa (gedragsdeskundige,

Nadere informatie

Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag. Workshop 2: Systematisch kijken & aanpakken volgens PBS

Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag. Workshop 2: Systematisch kijken & aanpakken volgens PBS Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag Workshop 2: Systematisch kijken & aanpakken volgens PBS 26 november 2014 13.30 16.00 uur Berber Klein Liesbeth van Well Leerlijn Omgaan met ongewenst gedrag in de klas

Nadere informatie

Jaarverslag schooljaar Basisschool De Violier

Jaarverslag schooljaar Basisschool De Violier Jaarverslag schooljaar Basisschool De Violier Inhoud jaarverslag Inhoud jaarverslag... 2 1. Inleiding... 3 2. Opbrengsten van het schooljaar... 4 Leerlingenaantal... 4 Instroom... 4 Uitstroom... 4 Personeel...

Nadere informatie

AFSPRAKENBOEKJE. Vrije basisschool De Lettertrein, Engsbergen. Beste ouders,

AFSPRAKENBOEKJE. Vrije basisschool De Lettertrein, Engsbergen. Beste ouders, Beste ouders, In dit boekje kan je de afspraken lezen die we met de kinderen maakten om er een fijn schooljaar van te maken. Mogen wij vragen dat u het boekje doorleest en tekent voor kennisname. Vrije

Nadere informatie

Jouw hond leren alleen thuis te blijven

Jouw hond leren alleen thuis te blijven Jouw hond leren alleen thuis te blijven Honden zijn roedeldieren, dit betekent dat zij altijd in groepen leven en van nature niet gewend zijn om alleen te zijn. Dit moeten ze dus nog leren. Meestal laten

Nadere informatie