Toelichting werkbladen vinificatie witte en rode wijn
|
|
- Floris Bauwens
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Toelichting werkbladen vinificatie witte en rode wijn (jong drinkbaar, droog, ca 11,5% alc) door Siem Zwaard Brabantse wijnbouwers
2 Werkwijze vandaag Doel van de dag Veel kennis vergaren en uitwisselen Gezelligheid en contacten aanknopen en aanhalen Programma Ochtend Witte wijn (jong drinkbaar) Middag Rode wijn (jong drinkbaar) Diverse onderwerpen, ook op aanvraag Vragen Tussendoor OK Niet duidelijk / te snel Vrágen Suggesties en ideeën Altijd welkom Lang antwoord nodig We parkeren de vraag Lange discussies Ontbreekt de tijd voor
3 WITTE WIJN 5 Meten ph en persen 6 Voorklaren 7 Overhevelen 8 Monster (metingen) 9 Ontzuren 10 Fermentatie starten 11 Gistvoeding geven 12 Suiker toevoegen 13 Meten na gisting 14 Na gisting 15 Hevelingen (3x) 16 Stabiliseren 17 Bottelen Basisomzettingen Suiker (glucose & fructose) [gist] Aceetaldehyde [gist] [oxidatie] [verestering] Alcohol (ethanol) Azijnzuur Aceton
4 WITTE WIJN Dag -1 5 Meten ph en persen 6 Voorklaren 7 Overhevelen 8 Monster (metingen) 9 Ontzuren 10 Fermentatie starten 11 Gistvoeding geven 12 Suiker toevoegen 13 Meten na gisting 14 Na gisting 15 Hevelingen (3x) 16 Stabiliseren 17 Bottelen Materiaal Eerst reinigen met schoonmaakmiddel Daarna ontsmetten KDS 2 g/l + citroenzuur 0,5 g/l Als je Go-Ferm gebruikt (heeft voorkeur), dan toepassen op dag dat fermentatie start Als je de gedroogde gist op de most wilt strooien, toepassen op dag dat fermentatie start 10-voudige hoeveelheid nodig Als je een giststarter wilt, dan nu beginnen Maximaal 1 dag van tevoren Maximaal 1% van te verwachten oogstvolume Sap uit wijngaard, gist, suiker, voeding Starter bewaren in fermentatieruimte Als activiteit giststarter terugloopt: Gist/gistvoeding/suiker toevoegen
5 WITTE WIJN Dag 0 5 Meten ph en persen 6 Voorklaren 7 Overhevelen 8 Monster (metingen) 9 Ontzuren 10 Fermentatie starten 11 Gistvoeding geven 12 Suiker toevoegen 13 Meten na gisting 14 Na gisting 15 Hevelingen (3x) 16 Stabiliseren 17 Bottelen Oogsten op juiste moment (Oechsle of Brix, zuur, schilsmaak, pitkleur) Gewenste type wijn bepaalt oogstmoment Primeurwijn: precies rijp Bewaarwijn: ruim rijp Dessertwijn: zeer rijp, iets ingedroogd Let bij oogst op Zo koel mogelijk oogsten (vroeg) Schone scharen, lage bakken Gaaf fruit Geen botrytisdruiven Transport zo koel mogelijk, zo kort mogelijk Verwerking zo snel mogelijk Gebruik de middelen die je ter beschikking hebt
6 WITTE WIJN Dag 0 5 Meten ph en persen 6 Voorklaren 7 Overhevelen 8 Monster (metingen) 9 Ontzuren 10 Fermentatie starten 11 Gistvoeding geven 12 Suiker toevoegen 13 Meten na gisting 14 Na gisting 15 Hevelingen (3x) 16 Stabiliseren 17 Bottelen Direct na oogst kneuzen / ontstelen Eventueel bij kneuzen / ontstelen al toevoegen KDS: 1 gram / 10 L (per TIEN kilo) Pas op voor beschadigen pitten (bitterstoffen) Alternatief: complete trossen persen DIRECT KDS toevoegen Als dat niet al bij het kneuzen is gebeurd 1 gr / 10 L (per TIEN kilo) Goed oplossen en verdelen Eventueel een deel tussentijds toevoegen
7 WITTE WIJN Dag 0 5 Meten ph en persen 6 Voorklaren 7 Overhevelen 8 Monster (metingen) 9 Ontzuren 10 Fermentatie starten 11 Gistvoeding geven 12 Suiker toevoegen 13 Meten na gisting 14 Na gisting 15 Hevelingen (3x) 16 Stabiliseren 17 Bottelen + 0,5 uur Professionele pecto enzymen toevoegen Doel 1: Snel kunnen verwijderen van oxiderende enzymen bij voorklaring Doel 2: Celwandafbraak, meer sapopbrengst Goed mengen Temperatuur: zie voorschrift leverancier Soorten Panzym Extract G (Siha) Diverse Trenolin soorten (Erbslöh) Lysozym toevoegen Doodt ongewenste melkzuur bacteriën daardoor minder azijnvorming Voorkomt spontane BZA Let op: Lysozym doodt - geen acetobacter (azijnzuurbacterie) - geen (wilde) gisten Niet meer toegestaan in biologische wijn Vooral geen Malostop gebruiken bevat lysozym, maar ooksulfiet en kaliumsorbaat
8 WITTE WIJN Dag 0 5 Meten ph en persen 6 Voorklaren 7 Overhevelen 8 Monster (metingen) 9 Ontzuren 10 Fermentatie starten 11 Gistvoeding geven 12 Suiker toevoegen 13 Meten na gisting 14 Na gisting 15 Hevelingen (3x) 16 Stabiliseren 17 Bottelen 2,5 4 uur Tijdstip afhankelijk van werking enzymen (zie voorschrift leverancier) Meten ph Doel: beginmeting voor persen Persen (verwachte opbrengst ca 65%) KDS toevoegen: 0,5 g / 10 L in opvangbak Druk ongeveer 1 Bar (meer kan pitten beschadigen) Af en toe ph meten Als ph 0,2 hoger wordt dan bij aanvang: stoppen, anders komen er bitterstoffen mee Opslaan in volledig gevulde vaten (nog geen gisting) Vaten op verhoging zetten ivm later overhevelen
9 WITTE WIJN 5 Meten ph en persen 6 Voorklaren 7 Overhevelen 8 Monster (metingen) 9 Ontzuren 10 Fermentatie starten 11 Gistvoeding geven 12 Suiker toevoegen 13 Meten na gisting 14 Na gisting 15 Hevelingen (3x) 16 Stabiliseren 17 Bottelen Dag 0 (+4 uur) + 4 uur Cruciale handeling om oxidatie tegen te gaan Tijdstip afhankelijk van werking enzymen Toevoegen klaringsenzym, zoals Panzym Clair Rapide (Siha) 4 uur standtijd bij 12º C (zie voorschrift leverancier) Toevoegen professionele mostbentoniet NA standtijd klaringsenzym! Doel 1: Neerslaan celwanddelen (bevatten oxiderende enzymen) Doel 2: Neerslaan andere eiwitten product bijv Siha Mostbentonit Optioneel toevoegen professionele mostgelatine Bijvoorbeeld Siha Gesil Helpt enigszins tegen bitterstoffen Toevoegen minimaal 4 uur NA bentoniet omdat bentoniet eiwitten zoals gelatine neerslaat
10 WITTE WIJN Dag 1 5 Meten ph en persen 6 Voorklaren 7 Overhevelen 8 Monster (metingen) 9 Ontzuren 10 Fermentatie starten 11 Gistvoeding geven 12 Suiker toevoegen 13 Meten na gisting 14 Na gisting 15 Hevelingen (3x) 16 Stabiliseren 17 Bottelen 's Morgens overhevelen in SCHONE vaten Beetje niet-heldere vloeistof meenemen Gebruik SCHONE hevelslangen Vaten voor niet meer dan 2/3 vullen ivm latere schuimvorming bij fermentatie
11 WITTE WIJN Dag 1 5 Meten ph en persen 6 Voorklaren 7 Overhevelen 8 Meten 9 Ontzuren 10 Fermentatie starten 11 Gistvoeding geven 12 Suiker toevoegen 13 Meten na gisting 14 Na gisting 15 Hevelingen (3x) 16 Stabiliseren 17 Bottelen Monster nemen Sap zeven met koffiefilter Metingen doen bij 20º C Metingen verrichten Temperatuur ph Zuurgraad Oechsle of Brix Volume zelfde als bij rode wijn Logboek bijwerken Gebruik zonodig een print van het werkblad
12 WITTE WIJN Dag 1 5 Meten ph en persen 6 Voorklaren 7 Overhevelen 8 Monster (metingen) 9 Ontzuren 10 Fermentatie starten 11 Gistvoeding geven 12 Suiker toevoegen 13 Meten na gisting 14 Na gisting 15 Hevelingen (3x) 16 Stabiliseren 17 Bottelen Streefwaarden witte wijn (eenheden wijnsteenzuur) Voor gisting 8 9 g/l Na gisting 6 7 g/l Ontzuren liever nu dan na gisting: Minder aromaverlies Minder oxidatierisico Ontzuringsmethoden Later oogsten Calciumcarbonaat 6,7 g / 10L > 1 g zuur/l minder Gebruik appelzuur afbrekende gist (bijv Bioferm Malic, Lalvin 71B) BZA (niet voor meeste witte wijn) Koude na gisting (neerslag kaliumbitartraat) Verdunnen met water (heeft zo zijn nadelen) Kaliumcarbonaat (fijnontzuring na gisting) Ontzuren: Zie website Brabantse Wijnbouwers
13 WITTE WIJN Dag 1 5 Meten ph en persen 6 Voorklaren 7 Overhevelen 8 Monster (metingen) 9 Ontzuren 10 Fermentatie starten 11 Gistvoeding geven 12 Suiker toevoegen 13 Meten na gisting 14 Na gisting 15 Hevelingen (3x) 16 Stabiliseren 17 Bottelen Aanzuren indien nodig Als de wijn in het maatschappelijk verkeer wordt gebracht: alleen citroenzuur toegestaan Amateurs mogen ook andere zuren gebruiken Voorkeur niet-commerciëlen: wijnsteenzuur Dosering wijnsteenzuur: 1 gram wijnsteenzuur per liter verhoogt de zuurgraad met 1 gram per liter (want zuurgraad wordt uitgedrukt in equivalenten wijnsteenzuur)
14 WITTE WIJN Dag 1 5 Meten ph en persen 6 Voorklaren 7 Overhevelen 8 Monster (metingen) 9 Ontzuren 10 Fermentatie starten 11 Gistvoeding geven 12 Suiker toevoegen 13 Meten na gisting 14 Na gisting 15 Hevelingen (3x) 16 Stabiliseren 17 Bottelen Go-Ferm aanmaken (heeft voorkeur) 2,5 4 gram per 10 liter most GEEN stikstofhoudende gistvoeding erbij Wegzetten bij 30-40º C minuten laten staan Most op temperatuur brengen die gistleverancier aanbeveelt Go-ferm / gist mengsel koelen tot temperatuur van de most en dan toevoegen Eerste gistvoeding pas na 3 dagen Toevoegen ZONDER ROEREN Moet zuurstof bij kunnen voor vermeerdering gist
15 WITTE WIJN Dag 1 5 Meten ph en persen 6 Voorklaren 7 Overhevelen 8 Monster (metingen) 9 Ontzuren 10 Fermentatie starten 11 Gistvoeding geven 12 Suiker toevoegen 13 Meten na gisting 14 Na gisting 15 Hevelingen (3x) 16 Stabiliseren 17 Bottelen Alternatief voor gebruik Go-Ferm of giststarter: Droge gist opstrooien Vat vullen tot 2/3 Droge gist op most uitstrooien NIET ROEREN Zuurstof nodig voor vermeerdering gist Dosering: ongeveer 10x hoeveelheid die zou worden gebruikt bij Go-Ferm of giststarter Temperatuur fermentatie: Voorschrift leverancier
16 WITTE WIJN Dag 1 5 Meten ph en persen 6 Voorklaren 7 Overhevelen 8 Monster (metingen) 9 Ontzuren 10 Fermentatie starten 11 Gistvoeding geven 12 Suiker toevoegen 13 Meten na gisting 14 Na gisting 15 Hevelingen (3x) 16 Stabiliseren 17 Bottelen Indien giststarter aangemaakt Temperatuur giststarter mag niet meer dan 5º C verschillen met mosttemperatuur Voorzichtig toevoegen, NIET DOORROEREN Moet zuurstof bij kunnen voor vermeerdering gist Vat voor 2/3 vullen ivm schuimvorming
17 WITTE WIJN Dag 1 5 Meten ph en persen 6 Voorklaren 7 Overhevelen 8 Monster (metingen) 9 Ontzuren 10 Fermentatie starten 11 Gistvoeding geven 12 Suiker toevoegen 13 Meten na gisting 14 Na gistinmg 15 Hevelingen (3x) 16 Stabiliseren 17 Bottelen Na toevoeging van gist ALTIJD Zorgen voor voldoende zuurstof voor gistgroei Gist die zich vermeerdert heeft zuurstof nodig Anders komt gisting niet op gang of valt stil Altijd beschermen tegen fruitvliegjes Fruitvliegjes zijn dragers van azijnzuurbacterie Temperatuur: Zie voorschrift leverancier gist Advies: Altijd wat gist achter de hand houden om mislukte start of stilvallen van de gisting te herstellen
18 WITTE WIJN Dag 2 of 3 5 Meten ph en persen 6 Voorklaren 7 Overhevelen 8 Monster (metingen) 9 Ontzuren 10 Fermentatie starten 11 Gistvoeding geven 12 Suiker toevoegen 13 Meten na gisting 14 Na gisting 15 Hevelingen (3x) 16 Stabiliseren 17 Bottelen (dag 3 als Go-Ferm is gebruikt) Professionele gistvoeding toevoegen Mix van DiAmmoniumFosfaat (DAP), vitaminen en celwandmateriaal mengen met wat most en goed doorroeren Gebruik professionele voeding: weinig kans op stilvallen gisting Producten: Uvavital (Siha) Vitamon Ultra (Erbslöh) Dosering volgens voorschrift leverancier Eventueel meer: extra stikstof helpt tegen vorming van H 2 S NB: Gistvoeding niet eerder geven, anders profiteren wilde gisten daarvan mee
19 WITTE WIJN Dag 2 of 3 5 Meten ph en persen 6 Voorklaren 7 Overhevelen 8 Monster (metingen) 9 Ontzuren 10 Fermentatie starten 11 Gistvoeding geven 12 Suiker toevoegen 13 Meten na gisting 14 Na gisting 15 Hevelingen (3x) 16 Stabiliseren 17 Bottelen BELANG VAN TIJDIGE GISTVOEDING Gist heeft stikstof (ammoniumfosfaat) nodig voor vermeerdering (eiwitten aanmaken) Als stikstof niet voldoende in de most zit, haalt gist dat uit celwanden van dode gistcellen Daarbij komt zwavel (S) vrij Vrije zwavel bindt in zure omgeving (most, wijn) met waterstof en vormt H 2 S (geur rotte eieren) Voortdurend ruiken en bij eerste signaal van rotte eieren: meteen Di-Ammonium-Fosfaat (DAP) geven NB: Gistvoeding niet eerder geven, anders profiteren wilde gisten daarvan mee
20 WITTE WIJN Dag 3 of 4 5 Meten ph en persen 6 Voorklaren 7 Overhevelen 8 Monster (metingen) 9 Ontzuren 10 Fermentatie starten 11 Gistvoeding geven 12 Suiker toevoegen 13 Meten na gisting 14 Na gisting 15 Hevelingen (3x) 16 Stabiliseren 17 Bottelen Bereken benodigde hoeveelheid suiker Gebruik meetgegevens van dag 1 Bepaal hoeveel alcohol je wilt bereiken Ga voor berekenen toe te voegen hoeveelheid suiker uit van 1% méér alcohol dan gewenst Redenen: Er verdampt alcohol bij gisting Gist heeft ook suiker nodig voor vermeerdering Nooit exact te berekenen hoeveel suiker nodig Suiker toevoegen als gisting goed op gang is Mag in één keer, want verlengde gisting is niet nodig Waterslot vullen en aanbrengen Vullen met mengsel alcohol/glycerine Bijgeleverd dopje of watten erop Vullen met sulfietwater is zinloos: binnen kortste keren sulfiet verdampt
21 WITTE WIJN Dag 3 of 4 5 Meten ph en persen 6 Voorklaren 7 Overhevelen 8 Monster (metingen) 9 Ontzuren 10 Fermentatie starten 11 Gistvoeding geven 12 Suiker toevoegen 13 Meten na gisting 14 Na gisting 15 Hevelingen (3x) 16 Stabiliseren 17 Bottelen Na suiker toevoegen (tijdens gisting) Voortdurend ruiken of zich H 2 S vormt Eventueel ingrijpen met gistvoeding Bij stilvallen van de gisting: Temperatuur checken Zonodig reservegist gebruiken Tegen einde gisting Optioneel Panzym Fino G toevoegen Bevordert extractie mannoproteïnen (vol mondgevoel)
22 WITTE WIJN Dag Meten ph en persen 6 Voorklaren 7 Overhevelen 8 Monster (metingen) 9 Ontzuren 10 Fermentatie starten 11 Gistvoeding geven 12 Suiker toevoegen 13 Meten na gisting 14 Na gisting 15 Hevelingen (3x) 16 Stabiliseren 17 Bottelen Metingen verrichten bij einde gisting en noteer Temperatuur Zuurgraad ph Oechsle of Brix Volume Check of gisting niet is stilgevallen, maar voltooid (meet Oechsle of Brix) Belangrijk Elke dag, liefst vaker: RUIKEN Zodra je H 2 S ruikt: extra voeding geven
23 WITTE WIJN Dag Meten ph en persen 6 Voorklaren 7 Overhevelen 8 Monster (metingen) 9 Ontzuren 10 Fermentatie starten 11 Gistvoeding geven 12 Suiker toevoegen 13 Meten na gisting 14 Na gisting 15 Hevelingen (3x) 16 Stabiliseren 17 Bottelen NA DE GISTING Standaard: Afhevelen van depot Depot bevat dode gistcellen Ontbindende en laten zwavel los Zwavel kan H 2 S veroorzaken Niet meteen proberen de wijn helder te krijgen Na afhevelen van depot zweeft in wijn nog Feinhefe (gist die leeft, maar niet meer fermenteert) Feinhefe is in staat om zuurstof te binden (meer dan 10x beter dan sulfiet) Niet-gefilterde wijn is dus prima beschermd Optie: Andere handelwijzen (zoals batonnage) Voert hier te ver
24 WITTE WIJN Dag Meten ph en persen 6 Voorklaren 7 Overhevelen 8 Monster (metingen) 9 Ontzuren 10 Fermentatie starten 11 Gistvoeding geven 12 Suiker toevoegen 13 Meten na gisting 14 Na gisting 15 Hevelingen (3x) 16 Stabiliseren 17 Bottelen Toevoegen lysozym (wederom) Doelen: Voorkomen spontane BZA (malo) Doden andere schadelijke microorganismen Wijn biologisch stabiel maken NB 1: Lysozym vlokt uit en slaat neer NB 2: Niet meer toegestaan in biologische wijn Als meeste Feinhefe is neergeslagen: Optioneel toevoegen Nacalit eisenarm of Puranit Werkzame stof: NatriumCalciumbentoniet Effecten: eiwitstabilisatie, tannineafbouw, klaring Vooral nuttig bij lage zuurgraad Hoeveelheid en moment: zie gebruiksaanwijzing (Nacalit beëindigt werking Panzym Fino G) Vanaf nu verder vat gevuld houden
25 WITTE WIJN 5 Meten ph en persen 6 Voorklaren 7 Overhevelen 8 Monster (metingen) 9 Ontzuren 10 Fermentatie starten 11 Gistvoeding geven 12 Suiker toevoegen 13 Meten na gisting 14 Na gisting 15 Hevelingen (3x) 16 Stabiliseren 17 Bottelen Tot half febr Eerste heveling Ongeveer op dag 20 In ontvangend vat 1,5 gram KDS per 10 liter Tweede heveling 6 8 weken na eerste heveling In ontvangend vat 1 gram KDS per 10 liter Derde heveling Half februari In ontvangend vat 1 gram KDS per 10 liter STEEDS Vrij KDS gehalte houden op mg / L Tussentijds ruiken (H 2 S, azijn, acetongeur?) Vat gevuld houden
26 WITTE WIJN 5 Meten ph en persen 6 Voorklaren 7 Overhevelen 8 Monster (metingen) 9 Ontzuren 10 Fermentatie starten 11 Gistvoeding geven 12 Suiker toevoegen 13 Meten na gisting 14 Na gisting 15 Hevelingen (3x) 16 Stabiliseren 17 Bottelen Na half febr Zonodig nog een keer biologisch stabiliseren met Lysozym Let op: Geen Malostop gebruiken (bevat naast lysozym en KDS: kaliumsorbaat) Koel bewaren (neerslaan wijnsteenzuurkristallen) Optioneel toevoegen metawijnsteenzuur Voorkomt latere neerslag kaliumbitartraat (wijnsteen-zuurkristallen) Let op: Door toevoegen van KDS wordt kalium in de wijn gebracht > extra neerslag kaliumbitartraat Aanbevolen: Laboratorium analyse Voor bottelen laatste check op: Zuurgehalte, KDS, helderheid, geuren, smaak Optioneel: filtreren voor botteling (nu pas!)
27 WITTE WIJN 5 Meten ph en persen 6 Voorklaren 7 Overhevelen 8 Monster (metingen) 9 Ontzuren 10 Fermentatie starten 11 Gistvoeding geven 12 Suiker toevoegen 13 Meten na gisting 14 Na gisting 15 Hevelingen (3x) 16 Stabiliseren 17 Bottelen 18 Toegift: Malo bij wit Voorjaar Let op bij bottelen zelfde als bij rode wijn HYGIËNISCH WERKEN, JE LAATSTE KANS!!! Kies voor witte wijn een afsluiting die de minste zuurstof doorlaat Doel: wijn fris houden
28 WITTE WIJN 5 Meten ph en persen 6 Voorklaren 7 Overhevelen 8 Monster (metingen) 9 Ontzuren 10 Fermentatie starten 11 Gistvoeding geven 12 Suiker toevoegen 13 Meten na gisting 14 Na gisting 15 Hevelingen (3x) 16 Stabiliseren 17 Bottelen 18 Toegift: Malo bij wit Malo Voordelen en nadelen Wijn minder fris (geen appelzuur meer) Wel zachter Ook meer aroma s Lagere zuurgraad > slechtere bescherming door sulfiet Normaal bij de betere witte Bourgogne (Meursault bijvoorbeeld heeft zelfs iets botergeur) Barriquerijping mogelijk Uiterste hygiëne betrachten!
29 WITTE WIJN 5 Meten ph en persen 6 Voorklaren 7 Overhevelen 8 Monster (metingen) 9 Ontzuren 10 Fermentatie starten 11 Gistvoeding geven 12 Suiker toevoegen 13 Meten na gisting 14 Na gisting 15 Hevelingen (3x) 16 Stabiliseren 17 Bottelen 18 Toegift: Malo bij wit Malo Do s and dont s bij malo witte wijn (slot) Alleen als ph hoger is dan 3.1 (bij te lage ph nauwelijks malo mogelijk) Niet voor druiven met erg veel appelzuur (wordt omgezet in erg veel melkzuur) Liever niet bij zeer aromatische druiven (Riesling, Muskaat, Gewürztraminer) Verlies frisheid tegengaan door één batch geen malo, en andere wel, en dan assembleren Reincultuur Oenococcus gebruiken anders teveel diacetyl (botergeur, valt bij wit meer op dan bij rood) en azijnvorming Bij samenvoegen opletten, dat geen voortgezette malo ontstaat, dus: - lysozym + sulfiet gebruiken (geen Malostop) - steriel filteren indien mogelijk
30 Vragen? Geparkeerde vragen
31 Toelichting werkblad vinificatie rode wijn (jong drinkbaar) door Siem Zwaard Brabantse Wijnbouwers Presentatie werkblad vinificatie JONG DRINKBARE rode wijn Brabantse Wijnbouwers - Siem Zwaard
32 RODE WIJN 5 Gist toevoegen 6 Monster, meten 7 Ontzuren / aanzuren 8 Hoed onderdompelen 9 Gistvoeding geven 10 Suiker geven 11 Pitten verwijderen 12 BZA na gisting 13 Einde BZA 14 Meten 15 Klaring 16 Hevelen (3x) 17 Stabiliseren 18 Bottelen Basisomzettingen [gist] Suiker (glucose & fructose) Aceetaldehyde [gist] [oxidatie] Alcohol (ethanol) [verestering] Azijnzuur Aceton Presentatie werkblad vinificatie JONG DRINKBARE rode wijn Brabantse Wijnbouwers - Siem Zwaard
33 RODE WIJN Dag -1 5 Gist toevoegen 6 Monster, meten 7 Ontzuren / aanzuren 8 Hoed onderdompelen 9 Gistvoeding geven 10 Suiker geven 11 Pitten verwijderen 12 BZA na gisting 13 Einde BZA 14 Meten 15 Klaring 16 Hevelen (3x) 17 Stabiliseren 18 Bottelen zelfde als bij witte wijn Materiaal Eerst reinigen schoonmaakmiddel Daarna ontsmetten KDS 2 g/l + citroenzuur 0,5 g/l Als je Go-Ferm gebruikt (heeft voorkeur), dan toepassen op dag dat fermentatie start Als je de gedroogde gist op de most wilt strooien, toepassen op dag dat fermentatie start 10-voudige hoeveelheid nodig Als je een giststarter wilt, dan nu beginnen Maximaal 1 dag van tevoren Maximaal 1% van te verwachten oogstvolume Sap uit wijngaard, gist, suiker, voeding Starter bewaren in fermentatieruimte Als activiteit giststarter terugloopt: Gist/gistvoeding/suiker toevoegen Presentatie werkblad vinificatie JONG DRINKBARE rode wijn Brabantse Wijnbouwers - Siem Zwaard
34 RODE WIJN Dag 0 5 Gist toevoegen 6 Monster nemen, meten 7 Ontzuren / aanzuren 8 Hoed onderdompelen 9 Gistvoeding geven 10 Suiker geven 11 Pitten verwijderen 12 BZA na gisting 13 Einde BZA 14 Meten 15 Klaring 16 Hevelen (3x) 17 Stabiliseren 18 Bottelen Oogsten op juiste moment (Oechsle, zuur, schilsmaak, pitkleur) Gewenste type wijn bepaalt oogstmoment: Primeurwijn: net rijp Bewaarwijn: ruim rijp Dessertwijn: zeer rijp, iets ingedroogd Let bij oogst op: Zo koel mogelijk oogsten (vroeg) Schone scharen, lage bakken Zoveel mogelijk gaaf fruit ABSOLUUT GEEN BOTRYTISDRUIVEN anders onomkeerbare oxidatie en azijnvorming Transport zo koel mogelijk, zo kort mogelijk Verwerking zo snel mogelijk Presentatie werkblad vinificatie JONG DRINKBARE rode wijn Brabantse Wijnbouwers - Siem Zwaard
35 RODE WIJN Dag 0 5 Gist toevoegen 6 Monster nemen, meten 7 Ontzuren / aanzuren 8 Hoed onderdompelen 9 Gistvoeding geven 10 Suiker geven 11 Pitten verwijderen 12 BZA na gisting 13 Einde BZA 14 Meten 15 Klaring 16 Hevelen (3x) 17 Stabiliseren 18 Bottelen Direct na oogst kneuzen/ontstelen Pas op voor beschadigen pitten (bitterstoffen) Eventueel nu al KDS toevoegen (1 gram / 10L per TIEN kilo) Pulpbak vullen voor maximaal 2/3 DIRECT sulfiet toevoegen: 1 gr / 10 L (TIEN kilo) Als dat niet al bij kneuzen is gebeurd Goed oplossen en verdelen Eventueel een deel tussentijds toevoegen Optioneel: Mostgelatine toevoegen Let op: het gaat hier om jong drinkbare rode wijn Daarin mogen niet teveel tannines zitten Mostgelatine bindt tannines enigszins (neerslag) Toevoegen onder goed roeren Effect mostgelatine overigens discutabel Mostgelatines nemen niet alleen tannines een beetje weg, maar ook andere polyfenolen zoals anthocyanen (kleurstoffen) Presentatie werkblad vinificatie JONG DRINKBARE rode wijn Brabantse Wijnbouwers - Siem Zwaard
36 RODE WIJN Dag 0 5 Gist toevoegen 6 Monster, meten 7 Ontzuren / aanzuren 8 Hoed onderdompelen 9 Gistvoeding geven 10 Suiker geven 11 Pitten verwijderen 12 BZA na gisting 13 Einde BZA 14 Meten 15 Klaring 16 Hevelen (3x) 17 Stabiliseren 18 Bottelen Lysozym toevoegen Doodt ongewenste melkzuur bacteriën daardoor minder azijnvorming Voorkomt spontane BZA (malo) Let op: Lysozym doodt geen acetobacter (azijnzuurbacterie) en doodt geen (wilde) gisten Niet meer toegestaan in biologische wijn DAG 0 +1 uur Professionele pecto enzymen toevoegen Doel: Celwandafbraak, meer sapopbrengst Goed mengen Temperatuur: zie voorschrift leverancier Soorten: Panzym Extract G (Siha) Diverse Trenolin soorten (Erbslöh) Presentatie werkblad vinificatie JONG DRINKBARE rode wijn Brabantse Wijnbouwers - Siem Zwaard
37 RODE WIJN Dag 0 5 Gist toevoegen 6 Monster, meten 7 Ontzuren / aanzuren 8 Hoed onderdompelen 9 Gistvoeding geven 10 Suiker geven 11 Pitten verwijderen 12 BZA na gisting 13 Einde BZA 14 Meten 15 Klaring 16 Hevelen (3x) 17 Stabiliseren 18 Bottelen +1 uur zelfde als bij witte wijn Go-Ferm aanmaken (heeft voorkeur) 2,5 4 gram per 10 liter most GEEN stikstofhoudende gistvoeding erbij Wegzetten bij 30-40º C minuten laten staan Gistluip 2/3 vullen ivm, schuimvorming Pulp op temperatuur, die gistleverancier aanbeveelt Go-ferm / gist mengsel koelen tot temperatuur van de most en dan toevoegen Eerste gistvoeding pas na 3 dagen Toevoegen ZONDER ROEREN Moet zuurstof bij kunnen voor vermeerdering gist Presentatie werkblad vinificatie JONG DRINKBARE rode wijn Brabantse Wijnbouwers - Siem Zwaard
38 RODE WIJN Dag 0 5 Gist toevoegen 6 Monster, meten 7 Ontzuren / aanzuren 8 Hoed onderdompelen 9 Gistvoeding geven 10 Suiker geven 11 Pitten verwijderen 12 BZA na gisting 13 Einde BZA 14 Meten 15 Klaring 16 Hevelen (3x) 17 Stabiliseren 18 Bottelen +1 uur zelfde als bij witte wijn Alternatief voor gebruik Go-Ferm of giststarter: Droge gist opstrooien Vat of gistingskuip vullen tot 2/3 Droge gist op most uitstrooien NIET ROEREN Moet zuurstof bij kunnen voor vermeerdering gist Dosering: ongeveer 10x hoeveelheid die zou worden gebruikt bij Go-Ferm of giststarter Temperatuur fermentatie: Voorschrift leverancier gist Presentatie werkblad vinificatie JONG DRINKBARE rode wijn Brabantse Wijnbouwers - Siem Zwaard
39 RODE WIJN Dag 0 5 Gist toevoegen 6 Monster, meten 7 Ontzuren / aanzuren 8 Hoed onderdompelen 9 Gistvoeding geven 10 Suiker geven 11 Pitten verwijderen 12 BZA na gisting 13 Einde BZA 14 Meten 15 Klaring 16 Hevelen (3x) 17 Stabiliseren 18 Bottelen +1 uur zelfde als bij witte wijn Indien giststarter aangemaakt Temperatuur giststarter mag niet meer dan 5º C verschillen met mosttemperatuur Voorzichtig toevoegen, NIET DOORROEREN Moet zuurstof bij kunnen voor vermeerdering gist Vat voor 2/3 vullen ivm schuimvorming Presentatie werkblad vinificatie JONG DRINKBARE rode wijn Brabantse Wijnbouwers - Siem Zwaard
40 RODE WIJN Dag 0 5 Gist toevoegen 6 Monster, meten 7 Ontzuren / aanzuren 8 Hoed onderdompelen 9 Gistvoeding geven 10 Suiker geven 11 Pitten verwijderen 12 BZA na gisting 13 Einde BZA 14 Meten 15 Klaring 16 Hevelen (3x) 17 Stabiliseren 18 Bottelen +1 uur zelfde als bij witte wijn Na toevoeging van gist ALTIJD Zorgen voor voldoende zuurstof voor gistgroei Gist die zich vermeerdert heeft zuurstof nodig Anders komt gisting niet op gang of valt stil Altijd beschermen tegen fruitvliegjes Fruitvliegjes zijn dragers van azijnzuurbacterie Temperatuur: Zie voorschrift leverancier gist Advies: Altijd wat gist achter de hand houden om mislukte start of stilvallen van de gisting te herstellen Presentatie werkblad vinificatie JONG DRINKBARE rode wijn Brabantse Wijnbouwers - Siem Zwaard
41 RODE WIJN Dag 0 5 Gist toevoegen 6 Monster, meten 7 Ontzuren / aanzuren 8 Hoed onderdompelen 9 Gistvoeding geven 10 Suiker geven 11 Pitten verwijderen 12 BZA na gisting 13 Einde BZA 14 Meten 15 Klaring 16 Hevelen (3x) 17 Stabiliseren 18 Bottelen + 2,5 tot + 4,5 uur Tijdstip afhankelijk van werking enzymen (zie voorschrift leverancier) Monster nemen Monster zeven in koffiefilter Meten Temperatuur ph Zuurgraad Oechsle of Brix Volume zelfde als bij witte wijn Logboek bijwerken Gebruik zonodig een print van het werkblad Presentatie werkblad vinificatie JONG DRINKBARE rode wijn Brabantse Wijnbouwers - Siem Zwaard
42 RODE WIJN Dag 0 5 Gist toevoegen 6 Monster nemen, meten 7 Ontzuren / aanzuren 8 Hoed onderdompelen 9 Gistvoeding geven 10 Suiker geven 11 Pitten verwijderen 12 BZA na gisting 13 Einde BZA 14 Meten 15 Klaring 16 Hevelen (3x) 17 Stabiliseren 18 Bottelen + 4,5 uur Tijdstip afhankelijk van werking enzymen (zie voorschrift leverancier) Ontzuren indien nodig Gebruik Ca-Carbonaat of andere middelen Zie infosheets ontzuren en website BWB Aanzuren indien nodig Als de wijn in het maatschappelijk verkeer wordt gebracht: alleen citroenzuur toegestaan Amateurs mogen ook andere zuren gebruiken Voorkeur niet-commerciëlen: wijnsteenzuur Dosering: 1 gram wijnsteenzuur per liter verhoogt de zuurgraad met 1 gram per liter (want zuurgraad uitgedrukt in equivalenten wijnsteenzuur) Presentatie werkblad vinificatie JONG DRINKBARE rode wijn Brabantse Wijnbouwers - Siem Zwaard
43 RODE WIJN Dag 1 5 Gist toevoegen 6 Monster nemen, meten 7 Ontzuren / aanzuren 8 Hoed onderdompelen 9 Gistvoeding geven 10 Suiker geven 11 Pitten verwijderen 12 BZA na gisting 13 Einde BZA 14 Meten 15 Klaring 16 Hevelen (3x) 17 Stabiliseren 18 Bottelen Pulpgisting nu gestart Vanaf nu: Minimaal elke 8 uur hoed onderduwen (gistcellen slapen niet) Temperatuur bewaken volgens voorschrift leverancier gist Regelmatig ruiken (detectie afwijkingen) Bij waarneming H 2 S: gistvoeding geven! Reden: zie witte wijn Presentatie werkblad vinificatie JONG DRINKBARE rode wijn Brabantse Wijnbouwers - Siem Zwaard
44 RODE WIJN Dag 2 5 Gist toevoegen 6 Monster nemen, meten 7 Ontzuren / aanzuren 8 Hoed onderdompelen 9 Gistvoeding geven 10 Suiker geven 11 Pitten verwijderen 12 BZA na gisting 13 Einde BZA 14 Meten 15 Klaring 16 Hevelen (3x) 17 Stabiliseren 18 Bottelen (of dag 3 indien Go-Ferm gebruikt) Professionele gistvoeding oplossen Professionele gistvoeding bevat: Celwandmateriaal Vitaminen (tenminste B1, Thiamine) Stikstof N in de vorm van DiAmmoniumPhosphaat, DAP, of Ammoniumsulfaat Sterolen en lipiden Hoeveelheid Volgens voorschrift leverancier Maar dan nog iets meer Liever iets teveel dan te weinig Anders risico vorming H 2 S Afhankelijk voedingsbehoefte van gist Presentatie werkblad vinificatie JONG DRINKBARE rode wijn Brabantse Wijnbouwers - Siem Zwaard
45 RODE WIJN Dag 2 5 Gist toevoegen 6 Monster nemen, meten 7 Ontzuren / aanzuren 8 Hoed onderdompelen 9 Gistvoeding geven 10 Suiker geven 11 Pitten verwijderen 12 BZA na gisting 13 Einde BZA 14 Meten 15 Klaring 16 Hevelen (3x) 17 Stabiliseren 18 Bottelen Bereken benodigde suiker Gebruik meetgegevens van dag 1 Voor bereiken 12% alc suiker toevoegen alsof 13,5 13,75% moest worden bereikt Nooit helemaal exact te berekenen Zet totale hoeveelheid suiker naast gistingsvat Of houd suikergiften goed bij in je logboek Deel suiker toevoegen Als je een korte schilweking wilt, veel tegelijk Bij lange schilweking: spreiden in de tijd Hoe toevoegen: Over hoed strooien, en dan Hoed onderdompelen Ruiken of alles nog goed gaat Bij onraad (H 2 S): Gistvoeding geven Presentatie werkblad vinificatie JONG DRINKBARE rode wijn Brabantse Wijnbouwers - Siem Zwaard
46 RODE WIJN Dag 7 5 Gist toevoegen 6 Monster nemen, meten 7 Ontzuren / aanzuren 8 Hoed onderdompelen 9 Gistvoeding geven 10 Suiker geven 11 Pitten verwijderen 12 BZA na gisting 13 Einde BZA 14 Meten 15 Klaring 16 Hevelen (3x) 17 Stabiliseren 18 Bottelen Pitten verwijderen (optioneel) Alleen als pitten groen waren bij oogst Alleen de pitten Werkwijzen Hoed afscheppen en tijdelijk in ander vat doen Pitten (op bodem) uit sap scheppen, of Hoed afscheppen en tijdelijk in ander vat doen Sap tijdelijk in ander vat doen Pitten uitscheppen, of Delestage Sap met pitten laten aflopen Sap zeven en terugbrengen over de hoed Voor/nadelen pitten verwijderen Veel zuurstof ineens in pulp gebracht Nadeel: oxidatie en vroegtijdige bruinkleuring Voordeel: gist kan zich verder vermeerderen Presentatie werkblad vinificatie JONG DRINKBARE rode wijn Brabantse Wijnbouwers - Siem Zwaard
47 RODE WIJN Dag Gist toevoegen 6 Monster nemen, meten 7 Ontzuren / aanzuren 8 Hoed onderdompelen 9 Gistvoeding geven 10 Suiker geven 11 Pitten verwijderen 12 BZA na gisting 13 Einde BZA 14 Meten 15 Klaring 16 Hevelen (3x) 17 Stabiliseren 18 Bottelen Doel Malo of Biologische Zuur Afbouw BZA Biologische omzetting van appelzuur in melkzuur door melkzuurbacteriën (wijn zachter) Wijn wordt hierdoor biologisch stabieler dan zonder malo Gebruik reincultuur van Oenococcus Oeni of Leuconostoc Oeni Malocid (Oenococcus) Wyeast 4007 Malolactic (Leuconostoc) Biostart Vitale SK11 Erbslöh (Oenococcus) Wilde melkzuurbacteriën niet gebruiken Pediococcus en lactobacillus Zetten restsuiker om in azijn Produceren overmaat aan diacetyl (botergeur) DUS GEEN SPONTANE MALO TOELATEN Presentatie werkblad vinificatie JONG DRINKBARE rode wijn Brabantse Wijnbouwers - Siem Zwaard
48 RODE WIJN Dag Gist toevoegen 6 Monster nemen, meten 7 Ontzuren / aanzuren 8 Hoed onderdompelen 9 Gistvoeding geven 10 Suiker geven 11 Pitten verwijderen 12 BZA na gisting 13 Einde BZA 14 Meten 15 Klaring 16 Hevelen (3x) 17 Stabiliseren 18 Bottelen Optie 1) Standaard, na primaire gisting Bacteriën voor BZA gereedmaken Volgens voorschrift oplossen Wijn persen (indien jong drinkbaar) Licht zeven, in gistingsvat doen Temperatuurcheck: C Niet meer dan 30 mg vrij sulfiet Eventueel speciale voeding toevoegen Opgeloste bacteriën toevoegen Waterslot erop Optie 2) Alternatief Malo starten voor einde van primaire gisting Optie 3) Alternatief Fermentatie met gecombineerde gist- en bacteriecultuur Presentatie werkblad vinificatie JONG DRINKBARE rode wijn Brabantse Wijnbouwers - Siem Zwaard
49 RODE WIJN Dag Gist toevoegen 6 Monster nemen, meten 7 Ontzuren / aanzuren 8 Hoed onderdompelen 9 Gistvoeding geven 10 Suiker geven 11 Pitten verwijderen 12 BZA na gisting 13 Einde BZA 14 Meten 15 Klaring 16 Hevelen (3x) 17 Stabiliseren 18 Bottelen INDIEN GEEN BZA GEWENST Dan in plaats van bovenstaande handelingen: Lysozym + KDS toevoegen Of alleen KDS als je biologische wijn maakt Doe je dit niet, dan Risico spontane BZA en/of Overmaat diacetyl (botergeur) Extra azijnvorming door wilde melkzuurbacteriën Liever niet gebruiken: Malostop Bevat lysozym + KDS + kaliumsorbaat Kaliumsorbaat wordt door melkzuurbacteriën omgezet in geraniol Risico: geraniumgeur (onherstelbaar) Of je zou eerst KDS tegen melkzuurbacterieën moeten geven en daarna Kaliumsorbaat Dan net zo goed meteen flinke hoeveelheid KDS Presentatie werkblad vinificatie JONG DRINKBARE rode wijn Brabantse Wijnbouwers - Siem Zwaard
50 RODE WIJN Dag Gist toevoegen 6 Monster nemen, meten 7 Ontzuren / aanzuren 8 Hoed onderdompelen 9 Gistvoeding geven 10 Suiker geven 11 Pitten verwijderen 12 BZA na gisting 13 Einde BZA 14 Meten 15 Klaring 16 Hevelen (3x) 17 Stabiliseren 18 Bottelen Einde BZA: Als waterslot niet meer plopt Geen fijne koolzuurgasbelletjes meer gevormd Professional laat in lab gehalte appelzuur meten Via Brabantse Wijnbouwers mogelijk In januari fles aanleveren voor labmeting in Luxemburg (zie mailings) Sets te koop om zelf te meten (niet goedkoop) Na BZA Wijn biologisch stabiel maken Lysozym + KDS toevoegen Of alleen KDS als je biologische wijn maakt Niet gebruiken: Malostop Zie vorige sheet Presentatie werkblad vinificatie JONG DRINKBARE rode wijn Brabantse Wijnbouwers - Siem Zwaard
51 RODE WIJN 5 Gist toevoegen 6 Monster nemen, meten 7 Ontzuren / aanzuren 8 Hoed onderdompelen 9 Gistvoeding geven 10 Suiker geven 11 Pitten verwijderen 12 BZA na gisting 13 Einde BZA 14 Meten 15 Klaring 16 Hevelen (3x) 17 Stabiliseren 18 Bottelen Dag 25 (ong) Metingen verrichten bij einde gistingen. Noteer Temperatuur Zuurgraad ph Oechsle of Brix Volume Check of gisting niet is stilgevallen, maar voltooid Suikergehalte meten Droge rode wijn bevat standaard ca Suiker: 2-4 gram / liter Zuur: 4,5 5,5 gram / liter Logboek bijwerken Presentatie werkblad vinificatie JONG DRINKBARE rode wijn Brabantse Wijnbouwers - Siem Zwaard
52 RODE WIJN 5 Gist toevoegen 6 Monster nemen, meten 7 Ontzuren / aanzuren 8 Hoed onderdompelen 9 Gistvoeding geven 10 Suiker geven 11 Pitten verwijderen 12 BZA na gisting 13 Einde BZA 14 Meten 15 Klaring 16 Hevelen (3x) 17 Stabiliseren 18 Bottelen Dag 25 en verder Klaring van rode wijn Is een natuurlijk proces Gaat bijna altijd vanzelf Oude hulpmiddelen Eiwitklaring oude Franse werkwijze Werkwijze: Wit van 1 kippenei loskloppen (geen schuim) Mengen met wat wijn en toevoegen Dosering: 1 eiwit op ca 100 L Moet op etiket vermeld worden ivm mogelijke kippeneiwitallergie Tannine toevoegen (effectiviteit ter discussie) NB: Zuren denatureren eiwit Dus eiwit ontzuurt de wijn enigszins Presentatie werkblad vinificatie JONG DRINKBARE rode wijn Brabantse Wijnbouwers - Siem Zwaard
53 RODE WIJN 5 Gist toevoegen 6 Monster nemen, meten 7 Ontzuren / aanzuren 8 Hoed onderdompelen 9 Gistvoeding geven 10 Suiker geven 11 Pitten verwijderen 12 BZA na gisting 13 Einde BZA 14 Meten 15 Klaring 16 Hevelen (3x) 17 Stabiliseren 18 Bottelen Tot half febr Tot half februari Eerste heveling Ongeveer 2 weken na einde BZA Ook hier vooral scheiden van wijn en depot In ontvangend vat 1,5 gram KDS per 10 liter Bij H 2 S-geur: flink plenzen (zonodig herhalen) Tweede heveling Half januari Sulfietgehalte houden op mg/l Lastig te meten, veilig is: In ontvangend vat 1 gram KDS per 10 liter Derde heveling In maart In ontvangend vat opgelost KDS Dosering: 1 gram KDS per 10 liter Steeds vat gevuld houden Presentatie werkblad vinificatie JONG DRINKBARE rode wijn Brabantse Wijnbouwers - Siem Zwaard
54 RODE WIJN 5 Gist toevoegen 6 Monster nemen, meten 7 Ontzuren / aanzuren 8 Hoed onderdompelen 9 Gistvoeding geven 10 Suiker geven 11 Pitten verwijderen 12 BZA na gisting 13 Einde BZA 14 Meten 15 Klaring 16 Hevelen (3x) 17 Stabiliseren 18 Bottelen Na maart Handelingen Zonodig nog een keer biologisch stabiliseren met lysozym & KDS, of alleen KDS Koel bewaren (bevordert neerslaan van wijnsteenzuurkristallen) Regelmatig ruiken (afwijkingen?) Optioneel toevoegen metawijnsteenzuur Voorkomt latere neerslag kaliumbitartraat (wijnsteenzuurkristallen) Voor bottelen laatste check Zuurgehalte Sulfietgehalte Helderheid, geuren, smaak Voor botteling optioneel filtreren Omstreden en bij rode wijn eigenlijk niet nodig Op laatste moment GEEN KDS toevoegen anders neerslag wijnsteenzuur in fles Presentatie werkblad vinificatie JONG DRINKBARE rode wijn Brabantse Wijnbouwers - Siem Zwaard
55 RODE WIJN 5 Gist toevoegen 6 Monster nemen, meten 7 Ontzuren / aanzuren 8 Hoed onderdompelen 9 Gistvoeding geven 10 Suiker geven 11 Pitten verwijderen 12 BZA na gisting 13 Einde BZA 14 Meten 15 Klaring 16 Hevelen (3x) 17 Stabiliseren 18 Bottelen 19 Toegift : Bewaarwijn Bottelfase Let op bij bottelen zelfde als bij witte wijn HYGIËNISCH WERKEN, JE LAATSTE KANS!!! Gebruik juiste afsluiting voor doel waarvoor de wijn gemaakt wordt: Zuurstof afsluitend indien jong drinkbaar Licht zuurstof doorlatend indien bewaarwijn Na bottelen ongeveer een dag rechtop laten staan Advies: Niet meteen opdrinken. Een half jaar laten liggen op fles doet wonderen. Presentatie werkblad vinificatie JONG DRINKBARE rode wijn Brabantse Wijnbouwers - Siem Zwaard
56 RODE WIJN 5 Gist toevoegen 6 Monster nemen, meten 7 Ontzuren / aanzuren 8 Hoed onderdompelen 9 Gistvoeding geven 10 Suiker geven 11 Pitten verwijderen 12 BZA na gisting 13 Einde BZA 14 Meten 15 Klaring 16 Hevelen (3x) 17 Stabiliseren 18 Bottelen 19 Toegift : Bewaarwijn Bewaarwijn Bewaarwijn 1 Zuinig zijn op je tannines Niet verwijderen met mostgelatine Zonodig extra toevoegen (voor en na gisting) Liever eikentannines (Tannovin Superb) dan kastanje- of gallotannines, die wat bitterder zijn Biologische stabiliteit is ALLES Altijd een malo / BZA Voldoende lysozym en/of sulfiet Altijd een labtest in januari Lange schilweking Pas persen 3 5 weken na oogst extra aroma s, wijn zachter Maakt wijn niet meer bitter, in tegendeel Maakt kleur vaak iets minder diep Ruimte boven wijn vullen met inert gas stikstofgas, koolzuurgas, argon Presentatie werkblad vinificatie JONG DRINKBARE rode wijn Brabantse Wijnbouwers - Siem Zwaard
57 RODE WIJN 5 Gist toevoegen 6 Monster nemen, meten 7 Ontzuren / aanzuren 8 Hoed onderdompelen 9 Gistvoeding geven 10 Suiker geven 11 Pitten verwijderen 12 BZA na gisting 13 Einde BZA 14 Meten 15 Klaring 16 Hevelen (3x) 17 Stabiliseren 18 Bottelen 19 Toegift : Bewaarwijn Bewaarwijn Bewaarwijn (slot) Verder goed voor bewaarwijn Saignée 10 20% Hoog zuurgehalte (5,5 6,5 gram per liter) Hoog alcoholgehalte (minimaal 13%) Laag restsuikergehalte (maximaal 2 gram / liter) Voldoende sulfiet 40 mg / L is normaal, liever tot 80 mg / L Lange kurken (minimaal 45 mm) van goede kwaliteit Liever geen schroefdop afsluiting (veroorzaakt reductief milieu waarin door mercaptanen rubberachtige geuren kunnen ontstaan volg nieuwe ontwikkelingen) Misschien geen kunststof kurk (gaat na 3 jaar lekkages vertonen of meer zuurstof doorlaten, meningen verdeeld!) Presentatie werkblad vinificatie JONG DRINKBARE rode wijn Brabantse Wijnbouwers - Siem Zwaard
58 Afsluiting Openstaande vragen? Presentatie werkblad vinificatie JONG DRINKBARE rode wijn Brabantse Wijnbouwers - Siem Zwaard
Toelichting werkblad vinificatie witte wijn (jong drinkbaar, droog, ca 11,5% alc)
Toelichting werkblad vinificatie witte wijn (jong drinkbaar, droog, ca 11,5% alc) door Siem Zwaard Brabantse wijnbouwers Presentatie werkblad vinificatie witte wijn Brabantse Wijnbouwers Siem Zwaard WITTE
Nadere informatiewerkblad vinificatie witte wijn (jong drinkbaar, ca 11,5% alc)
werkblad vinificatie witte wijn (jong drinkbaar, ca 11,5% alc) Toelichting door Siem Zwaard Brabantse Wijnbouwers Wintercursus dag 1 1 september 2012 Biezenmortel WITTE WIJN [gist] [gist] Suiker (glucose
Nadere informatiewerkblad vinificatie rode wijn (jong drinkbaar)
werkblad vinificatie rode wijn (jong drinkbaar) Toelichting door Siem Zwaard Brabantse Wijnbouwers Wintercursus dag 1 1 september 2012 Biezenmortel 6 Monster, meten RODE WIJN [gist] [gist] Basisomzettingen
Nadere informatieToelichting werkbladen vinificatie jong drinkbare witte en rode wijn. een rondje troubleshooten
Toelichting werkbladen vinificatie jong drinkbare witte en rode wijn & een rondje troubleshooten door Siem Zwaard Brabantse wijnbouwers 19 september 2015 Werkwijze vandaag Doel van de dag Uitleg gebruik
Nadere informatieVINIFICATIE VAN WITTE WIJN
VINIFICATIE VAN WITTE WIJN Stap :1 oogsten Druiven zo lang mogelijk laten hangen. Het uitzicht van de plant verandert van groeien naar het opslaan van reservestoffen de loofwand verkleurt van groen naar
Nadere informatiePreventie problemen bij vinificatie. Brabantse Wijnbouwers Wintercursus dag 1. 1 september 2012 Biezenmortel
Preventie problemen bij vinificatie door Siem Zwaard Brabantse Wijnbouwers Wintercursus dag 1 1 september 2012 Biezenmortel Siem Zwaard 2012 Grootste gevaren bij vinificatie Top 4 van problemen Oxidatie
Nadere informatieVan Wijngaard tot Albertin Boisé. Wijndomein Sint Hubertushof Paul Spierings
Van Wijngaard tot Albertin Boisé Wijndomein Sint Hubertushof Paul Spierings Opzet presentatie Wijntuin, uitgaande van het groeiseizoen 2011 Het maken van Rode Wijn in 2011: Albertin Boisé Aanplant Aanplant
Nadere informatieGratis E-book Wijn maken druivenwijnmaken.nl
Gratis E-book Wijn maken druivenwijnmaken.nl Hoe maak je wijn? Op de volgende pagina s leer je stap voor stap wijn maken van druiven. Zelf doe ik dit nu al 17 jaar, in begin met wisselend succes, maar
Nadere informatieVAN WAT KAN MEN FRUITWIJN MAKEN?
1 VAN WAT KAN MEN FRUITWIJN MAKEN? Hard fruit appelen en peren Zacht fruit kersen, krieken, alle bessen, pruimen, sleedoorn, perzik, aardbeien. Druiven rode en witte Gedroogde vruchten krenten en rozijnen
Nadere informatieVinificatie en sulfiden
Vinificatie en sulfiden over H 2 S en Böcksers Open deur dagen 2018 presentatie door Siem Zwaard Vanaf 21/5/2018 online op www.rubinus.nl (downloads) Troubleshooting wijn maken: Sulfiden - Siem Zwaard
Nadere informatiezuur en zuurmanagement
zuur en zuurmanagement in de wijnmakerij welke zuren in vruchten? zuurgraad en zuurgehalte hoeveel zuur in wijn wat doet zuur hoe bepalen we het zuurgehalte waarvoor is de zuurgraad van belang? correctie
Nadere informatieInformatie hulpstoffen 2015.
Informatie hulpstoffen 2015. 1. Panzym Extract G (granulaat) is een wijnenzym speciaal voor de extractie van aroma's en kleurstoffen uit most voor witte en rode wijn. We gebruiken 0,3-0,4 gram per 10 kilo
Nadere informatieInformatie artikelnummers en prijzen assortiment hulpstoffen BWB 2017.
Informatie artikelnummers en prijzen assortiment hulpstoffen BWB 2017. Ons assortiment voor witte wijn 2017 1. Panzym Extract G (granulaat) is een wijnenzym speciaal voor de extractie van aroma's en kleurstoffen
Nadere informatieBodegraven 6 juni Ed Montforts Wijn is goed tegen slangen-beten; neem dus altijd een fles wijn mee en een kleine, niet giftige slang.
Bodegraven 6 juni 2015 Ed Montforts 2016 Wijn is goed tegen slangen-beten; neem dus altijd een fles wijn mee en een kleine, niet giftige slang. Van simpel ontzuren om een teveel aan zuur kwijt te raken
Nadere informatieGratis E-book Wijn maken druivenwijnmaken.nl
Gratis E-book Wijn maken druivenwijnmaken.nl Hoe maak je wijn? Op de volgende pagina s leer je stap voor stap wijn maken van druiven. Zelf doe ik dit nu al 18 jaar, in begin met wisselend succes, maar
Nadere informatieHoe maak je goede witte wijn? Jan Oude Voshaar, Wijngaard Wageningse Berg gepubliceerd in De Wijngaard, april 2009
Hoe maak je goede witte wijn? Jan Oude Voshaar, Wijngaard Wageningse Berg gepubliceerd in De Wijngaard, april 2009 Het blijkt voor veel Nederlandse wijnmakers moeilijk om een goede witte wijn maken, zowel
Nadere informatieDe Wijn deel II. De druiven geplukt toen ze nèt goed rijp waren. Dit proefondervindelijk vastgesteld.
De Wijn deel II De druiven geplukt toen ze nèt goed rijp waren. Dit proefondervindelijk vastgesteld. Ontsteeld, gewassen en gekneusd in twee emmers. Een heel subtiele met de neus heerlijk waarneembare
Nadere informatieVinificatie. Enkele aspecten van zuurstofbeheer
Vinificatie Enkele aspecten van zuurstofbeheer Open deur dagen 2018 presentatie door Siem Zwaard Vanaf 21/5/2018 online op www.rubinus.nl (downloads) Aspecten zuurstofbeheer - Siem Zwaard 2018 sheet 1
Nadere informatieDE VINIFICATIE VAN WITTE DRUIVEN.
DE VINIFICATIE VAN WITTE DRUIVEN. DE VINIFICATIE VAN WITTE DRUIVEN. Presentatie voor de Brabantse Wijnbouwers op 5 september 2009 door Geert Jespers Overzicht van de presentatie 1. Inleiding 2. Algemene
Nadere informatiePeterseliewijn Recept van Luc Volders
Peterseliewijn Recept van Luc Volders De meesten van ons kennen de strip Asterix en Obelix wel. Onoverwinnelijke Galliers die het tegen de Romeinse overheersers opnamen. In de strip komt ook altijd de
Nadere informatieROZENBOTTEL (uit de Proost)
ROZENBOTTEL (uit de Proost) De rozenbottel behoort tot de Rosaceae-soorten (roosachtigen). Men onderscheidt de wilde en de gekweekte vorm. De wilde vorm is de Rosa canina, ook wel hondsroos genaamd. Deze
Nadere informatieToelichting beslisbomen Oogst en Vinificatie Suzukii, versie Simon Crone en Henk Stiekema, juni 2015
Toelichting beslisbomen Oogst en Vinificatie Suzukii, versie 3.1.4 Simon Crone en Henk Stiekema, juni 2015 Beslisboom acties bij de oogst: Tijdens de oogst wordt de onderstaande beslisboom gebruikt, die
Nadere informatieBiologische zuurafbouw
Biologische zuurafbouw Wel of niet? Wanneer? Hoe? Zaterdag 7 juni 2014-16:30 u Brouwland - Beverlo Wijn wordt al meer dan zesduizend jaar gemaakt. Dus zo moeilijk kan het niet zijn. 1 Natuur A. Alcoholische
Nadere informatieInformatie hulpstoffen 2019.
Informatie hulpstoffen 2019. 1. Panzym Extract G (granulaat) is een wijnenzym speciaal voor de extractie van aroma's en kleurstoffen uit most voor witte en rode wijn. We gebruiken 0,3-0,4 gram per 10 kilo
Nadere informatieGebruik van sulfiet in wijn
Gebruik van sulfiet in wijn Jan Oude Voshaar, Wijngaard Wageningse Berg / Triple E Lezing tijdens de Wijngaardeniersdag op 14 april 2012 te Wijchen Veel beginnende wijnmakers proberen wijn te maken zonder
Nadere informatieBrouwland, 26 mei 2012
Zuurstof, een vloek of een zegen? Jacques Bertens Een vet verhaal Brouwland, 26 mei 2012 Vet Dit verhaal gaat over zuurstof en vet Verzadigde vetzuren worden onder invloed van zuurstof omgezet in onverzadigde
Nadere informatieHET GEBRUIK VAN SULFIET (SO 2 ) IN DE OENOLOGIE 1. SCHEIKUNDIGE ASPECTEN VAN SO 2
HET GEBRUIK VAN SULFIET (SO 2 ) IN DE OENOLOGIE 1. SCHEIKUNDIGE ASPECTEN VAN SO 2 1.1 VERSCHILLENDE VORMEN VAN SO 2 S + O 2 (g) SO 2 (g) SO 2 (g) + H 2 O H 2 SO 3 H 2 SO 3 HSO 3 - + H + SO 3 2- + 2 H +
Nadere informatieZuurstofbeheer. draaien aan knoppen bij het maken van wijn
Zuurstofbeheer draaien aan knoppen bij het maken van wijn door Siem Zwaard Brabantse wijnbouwers Biezenmortel 2013 Vandaag op de menukaart Wat is zuurstof Basisnoties over zuurstof en wijn Zuurstof en
Nadere informatieVergisting: van most tot basiswijn
Vergisting: van most tot basiswijn Wijngaard Druivenstok Vinificatie Wetgeving en etikettering Smaak van wijn Figuur 4.1: Het proces van wijn maken De alcoholische vergisting is zonder twijfel het belangrijkste
Nadere informatieDe verwijzende letters (W t/m Z) refereren aan de erop volgende alinea's.
Toelichting beslisbomen Oogst en Vinificatie Suzukii, versie 3.1.5 Simon Crone en Henk Stiekema, juli 2015 Beslisboom acties bij de oogst: Tijdens de oogst wordt de onderstaande beslisboom gebruikt, die
Nadere informatieWijngaard de Heuvel. Brouwen met BREWFERM Moutextracten omslaat 8 nauw op te volgen stappen:
Brouwen met BREWFERM Moutextracten omslaat 8 nauw op te volgen stappen: 1. Koken 2. Koelen van het wort 3. Giststarter aanmaken en overheveling 4. Gist toevoegen en gisting 5. Controle gisting 6. Lagering
Nadere informatieToelichting biologische wijn
Statiestraat 164 B-2600 Berchem-Antwerpen +32 3 287 37 60 +32 3 287 37 61 www.tuv-nord-integra.com info@tuv-nord-integra.com BE 0465 666 712 Toelichting biologische wijn Inhoudsopgave 1 INLEIDING 2 2 PRODUCTIEREGELS
Nadere informatieKLAREN, STABILISEREN EN TROEBELS
KLAREN, STABILISEREN EN TROEBELS WIE ZIJN VROUW SLAAT, MAAR VAN WIJN HOUDT, KAN GEEN SLECHT MENS ZIJN. BWB Wintercursus 2013 16-11-2013 ed montforts Klaren. Helder maken. Waarom? Onaanvaardbaar: sediment
Nadere informatievrijdag 30 januari 2015 Europees landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland
9 e Studiedag Druiventeelt Rijping op gist van witte en mousserende wijn door Gerhard Horstink vrijdag 30 januari 2015 Europees landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland
Nadere informatie1. Hoe beïnvloedt fijngist het mondgevoel. stoffen af aan wijn. Dat doet gist uit het depot vooral als die op geze e jden wordt opgeroerd (batonnage).
Genieten van wijn is een complex samenspel van kijken, ruiken, proeven, en achterlangs (retronasaal: vanuit mondholte via de keelholte) nogmaals ruiken. Hoe wijn bij het proeven en drinken wordt beleefd,
Nadere informatieBitterstoffen in wijn
soorten en behandeling door Siem Zwaard Brabantse wijnbouwers Biezenmortel 2013 Presentatie Bitterstoffen in wijn - Brabantse Wijnbouwers Siem Zwaard Bittersmaak is één van de vijf basissmaken de andere
Nadere informatieL 148/46 NL Publicatieblad van de Europese Unie 6.6.2008
L 148/46 NL Publicatieblad van de Europese Unie 6.6.2008 BIJLAGE IV WIJNCATEGORIEËN 1. Wijn Onder wijn wordt verstaan het product dat uitsluitend wordt verkregen door gehele of gedeeltelijke alcoholische
Nadere informatieProbeemhulp bij wijn maken
Probeemhulp bij wijn maken Laatste wijziging: Mei 2018 Auteursrecht: Siem Zwaard 2018 Uitsluitend bedoeld voor eigen gebruik Verspreiden of overnemen is niet toegestaan zonder schriftelijke toestemming
Nadere informatieVan druif tot most. Figuur 4.1: Het proces van wijn maken. Wijngaard Druivenstok Vinificatie Wetgeving en etikettering Smaak van wijn
Van druif tot most Wijngaard Druivenstok Vinificatie Wetgeving en etikettering Smaak van wijn Figuur 4.1: Het proces van wijn maken De eigenschappen van de druif zijn de basis voor de kenmerken van de
Nadere informatieInformatie gisten. Beter is het om een geavanceerd product te gebruiken zoals Siha Uvavital. (zie: nieuwe vinificatie) Uvaferm 228 Wit Maximaal 25
Informatie gisten. Het gaat om professionele gisten. Dat betekent soms ook een professionele behandeling. De leveranciers adviseren soms om van gist een giststarter te maken. Geen slecht advies als u niet
Nadere informatieappels citroen zuurstok chablis kwaliteit sinaasappel gras limoen kruisbes selderij viooltjes bloesem ananas groene Wit fris en fruitig
5. Wit fris en fruitig Wat zijn fris fruitige witte wijnen nu eigenlijk? Proef ik nu appels, peren of lente viooltjes? Laat ik voorop stellen, dat frisse witte en fruitige wijnen vaak in koele klimaten
Nadere informatieVan basiswijn tot wijn: rijping van wijn
Van basiswijn tot wijn: rijping van wijn Wijngaard Druivenstok Vinificatie Wetgeving en etikettering Smaak van wijn Figuur 4.1: Het proces van wijn maken Nadat de wijn gemaakt is, volgt de periode van
Nadere informatieO 2 en zijn invloed op het brouwproces. Dipl Brmstr JW den Hartog Amersfoort
O 2 en zijn invloed op het brouwproces Dipl Brmstr JW den Hartog Amersfoort 30-03-18 Wat is zuurstof, ook wel O 2 genoemd Dizuurstof of moleculaire zuurstof (O 2 ) is de belangrijkste enkelvoudige stof
Nadere informatieInformatie gisten Uvaferm gr 2, Uvaferm gr 7, Uvaferm gr 13, Uvaferm gr 27,00
Informatie gisten. Het gaat om professionele gisten. Dat betekent soms ook een professionele behandeling. De leveranciers adviseren soms om van gist een giststarter te maken. Geen slecht advies als u niet
Nadere informatieVINIFICATIEMETHODEN VOOR WITTE WIJN 1. DROGE WITTE WIJN
VINIFICATIEMETHODEN VOOR WITTE WIJN Wijnen die minder dan 4 g/l restsuikers bevatten 1. DROGE WITTE WIJN 0.5 tot 2 g/l reducerende suikers (arabinose,xylose, reageren met het Fehlingsreagens) zijn onvergistbaar
Nadere informatieLeer wijn proeven. Alles wat je moet weten over wijn proeven uitgelegd en samengevat in 4 overzichtelijke infographics!
Leer wijn proeven Alles wat je moet weten over wijn proeven uitgelegd en samengevat in 4 overzichtelijke infographics! 1. Kijken We beginnen met het glas inschenken. De regel is dat je het glas inschenkt
Nadere informatie2 - Geelgroene druif. De wijn is geparfumeerd. Kan goede wijn uit Franken geven
Bacchus 1 - Romeinse god van de wijn. 2 - Geelgroene druif. De wijn is geparfumeerd. Kan goede wijn uit Franken geven Baden De meest zuidelijke wijnregio van Duitsland, van de Bodensee tot Heidelberg.
Nadere informatieTrouble shooting bij vinificatie. Brabantse Wijnbouwers Wintercursus dag november 2012 Biezenmortel
Trouble shooting bij vinificatie door Siem Zwaard Brabantse Wijnbouwers Wintercursus dag 3 17 november 2012 Biezenmortel Siem Zwaard 2012 1 september behandeld Top 4 van problemen bij vinificatie Oxidatie
Nadere informatieVinificatie Nascholing Vinologen opleiding 2014 Ir. Stan Beurskens (Msc)
Vinificatie Nascholing Vinologen opleiding 2014 Copyright 2014 Achtergrond Bachelor degree: Procestechnologie (Wageningen) Master degree: Procestechnologie/Oenologie (Wageningen, Stellenbosch, Geisenheim)
Nadere informatiePraktische opdracht ANW Wijn Maken
Praktische opdracht ANW Wijn Maken Praktische-opdracht door een scholier 2994 woorden 18 november 2002 5,8 46 keer beoordeeld Vak ANW 1. Inleiding Wijn is in principe niets meer dan vergist druivensap.
Nadere informatieVan druif tot wijn. Druif. Wijnbereiding. De gisting
Van druif tot wijn Druif De druif is een klimplant, die wordt gekweekt als de druivenstok, ook wel wijnstok, wijnrank of druivenboom genoemd. Naast de wilde soort zijn er veel cultivars, gekweekte varianten:
Nadere informatieEetbaarSoest - Workshop Fermenteren 23 Jan 2016, G. Christiansson, EetbaarSoest & IVN Eemland Duurzaamheid
EetbaarSoest - Workshop Fermenteren 23 Jan 2016, G. Christiansson, EetbaarSoest & IVN Eemland Duurzaamheid Fermenteren = Voedsel te laten verbeteren door micro-organismen (bacteriën, schimmels). Wilde
Nadere informatieEerbeckse Dorpsbrouwerie
Eerbeckse Dorpsbrouwerie Mijn naam is Koos van der Velde. Ik woon met vrouw en kinderen in Eerbeek. Ik ben 44 jaar oud en overdag werkzaam als bedrijfsleider bij een Electro Technisch installatiebureau.
Nadere informatieHet opzetten van je gisting
Science in School Issue 24: Autumn 2012 1 Vertaald door Piet Das Het opzetten van je gisting Voor het uitvoeren van alle practica, heeft elk studententeam ongeveer 200 ml gefermenteerde most, 200 ml druivensap
Nadere informatieMicro-organismen. Waar gaat deze kaart over? De soorten micro-organismen. Wat wordt er van je verwacht? Wat zijn micro-organismen?
Waar gaat deze kaart over? De soorten micro-organismen Deze kaart gaat over micro-organismen. Microorganismen zitten in voedsel. Als je voedsel bereidt is het belangrijk om te weten wat micro-organismen
Nadere informatiefourapples news In deze editie van appel tot appelsap van appelsap tot cider van cider tot destillaat en afgewerkt product...
fourapples news Bij fourapples draait alles rond appels. We produceren... - *fourbubbels* (een cider van 4% vol. alc.) - *sweetshine* (een zoete appel likeur - 18% vol. alc.) - *sweetshine cherry* (een
Nadere informatieOnderzoekscompetenties 6 de jaar
Onderzoekscompetenties 6 de jaar Werkschema: Bier brouwen Werkschema 1. Algemene lesgegevens Brouwproces leren kennen met chemische reacties, zelf brouwen, etiketontwerp. 2. Lesverloop Planning: les 1:
Nadere informatieMaken van aperitieven door: Luc Bolle
Maken van aperitieven door: Luc Bolle Samenstelling van aperitieven: Het aanmaken van een aperitief is zeer eenvoudige zaak. Om een aperitief aan te maken kunnen we vertrekken van een aantal uitgangsposities.
Nadere informatieIr. Stan Beurskens (Msc)
Inleiding over de kansen voor Nederland als gevolg van het veranderende klimaat Hebben de kansen te maken met het klimaat of de nieuwe ontwikkelingen? Ir. Stan Beurskens (Msc) Achtergrond Bachelor degree:
Nadere informatiePresentatie PAUL HOUBEN
AMARONE PROEVERIJ Presentatie PAUL HOUBEN AMARONE GEBIED ITALIË WIJNGEBIEDEN VALPOLICELLA Valpolicella wijnen worden gemaakt volgens de gebruikelijke methode van wijn maken. Alle rode wijnen worden gemaakt
Nadere informatieBrouwafwijkingen (Off-flavors) Page 1
Brouwafwijkingen (Off-flavors) Page 1 Brouwafwijkingen Brouwafwijkingen zijn (ongewenste) smaak en-/of geurafwijkingen te wijten aan: een fout in één of meer van de stappen in het gehele brouwproces de
Nadere informatieBelang van goed water
Belang van goed water Dr Guillaume Counotte Wat is goed water? Smakelijk Beschikbaar Niet schadelijk voor dieren Niet schadelijk voor producten (ei, vlees) 1 Waterbehoefte Normale omstandigheden: 1,6-2
Nadere informatieWereldoriëntatie - Natuur Wereldoriëntatie - Techniek Geschatte lesduur Hoofdstuk 1.2. Nuttige microben benadrukt dat niet alle
Wereldoriëntatie - Natuur Algemene vaardigheden: 1.1 & 1.2 Levende en niet-levende natuur: 1.3 & 1.5 Wereldoriëntatie - Techniek 2.16* Geschatte lesduur 50 minuten Hoofdstuk 1.2. Nuttige microben benadrukt
Nadere informatieHelaas hebben we deze keer de recpeten niet kunnen opschrijven, en daarom bij deze enkele recepten van vorige kookcursussen en kookboeken.
2010-4juni 19.30 Turkse Kookworkshop in de Tuinen van Stinz geheel Vegetarisch we hebben gemaakt: Linzensoep Dolma: druivenbladeren en gedroogde paprika's gevuld met rijst en kruiden Sigare Börek: tot
Nadere informatieWijn maken van druiven
Wijn maken van druiven Inleiding Wie druiven in zijn tuin kweekt voor de wijnbereiding zal tegen de tijd van de oogst angstvallig naar het weer kijken. Op dat moment hebben de trossen veel zon en warmte
Nadere informatieGIST. Van wort naar bier. Chris Talbot
GIST Van wort naar bier Chris Talbot Inhoud Gist Welke gist gebruik je? Hoeveel gist moet je toevoegen? Berekening korrelgist Hoofd- en nagisting Hergisting Gist Bijzondere ingrediënt Ééncellige schimmel,
Nadere informatieAanduiding voor basiswijn, die dagelijks wordt genuttigd, aantrekkelijk van prijs is en vaak massaal in bulk wordt geproduceerd.
Tafelwijn Aanduiding voor basiswijn, die dagelijks wordt genuttigd, aantrekkelijk van prijs is en vaak massaal in bulk wordt geproduceerd. Tannat Blauwe druif die voorkomt in Frankrijk (Madiran) en Uruguay.
Nadere informatieWordt wijn van alleen druif gemaakt?
Wordt wijn van alleen druif gemaakt? Door Jan Oude Voshaar, 17 jaar wijnboer te Wageningen, nu wijnbouwadviseur (www.wijnbouwadviesoudevoshaar.nl) Op 3 december 2015 besteedde de Keuringsdienst van Waarde
Nadere informatieGratis. Gratis. recepten. recepten. lekkere gezonde. nummer 1 in gezondheid
IJS gezond 5 0 Gratis Gratis lekkere gezonde recepten recepten nummer Voorwoord Natuurlijk liggen de supermarkten vol met ijsjes in alle soorten en maten. Maar wat is er nu leuker dan zelf (water) ijsjes
Nadere informatieDe juiste keus voor uw zwembadwater
De juiste keus voor uw zwembadwater Het kraanwater waarmee u het zwembad heeft gevuld, blijft helaas niet zo helder en betrouwbaar als het was. Als u het water niet behandelt, zal het snel vervuilen en/of
Nadere informatieOverzicht regels wijnetiket. Vermeldingen voor het wijnetiket volgens verordening (EU) 607/2009
Overzicht regels wijnetiket Vermeldingen voor het wijnetiket volgens verordening (EU) 607/2009 Hoofdstuk IV: Etikettering en presentatie (artikel 49 tot en met 70) Verplichte vermeldingen in één zicht
Nadere informatie1+2 vormen de aerobe Respiration (ademhaling) fase, en 3+4 de anaerobe Fermentation (vergisting) fase. Zie bovenstaande grafiek.
Lucht Lucht is een interessante materie. Je kunt het ademen en je moet in principe ook niet vergeten dat te blijven doen. Het kan ergens aan zitten en je kunt het scheppen. Het wordt veelvuldig gebakken
Nadere informatieIn opmars Niet zo goed gekend door ons. 27/06/2017 MVS - Rosé 1
In opmars Niet zo goed gekend door ons 27/06/2017 MVS - Rosé 1 IN OPMARS Consumptie steeg wereldwijd met 20% in de laatste 5 jaar Frankrijk consumeert meer rosé dan witte wijn België: 9% van de wijnen
Nadere informatieRekenen aan reacties (de mol)
Rekenen aan reacties (de mol) 1. Reactievergelijkingen oefenen: Scheikunde Deze opgaven zijn bedoeld voor diegenen die moeite hebben met rekenen aan reacties 1. Reactievergelijkingen http://www.nassau-sg.nl/scheikunde/tutorials/deeltjes/deeltjes.html
Nadere informatieBAM - Bemonsterings- en analysemethodes voor bodem in het kader van het mestdecreet Bodem Bepaling van snel vrijkomende organische stikstof
- Bemonsterings- en analysemethodes voor bodem in het kader van het mestdecreet Bodem Bepaling van snel vrijkomende organische stikstof VERSIE 3.0 juni 2010 Pagina 1 van 5 BAM/deel 1/12 1 PRINCIPE Het
Nadere informatieA'MUZE. ingrediënten: bodem: 1 grote plak bladerdeeg; Soezendeeg: 100 gr boter zout 150 gr bloem 4 eieren; 125 ml melk 125 ml water
St Honoré a la creme chiboust Deze taart zou een eerbetoon zijn aan Saint Honoré (Honoratus), bisschop van Amiens (ca. 600) en beschermheilige van de bakkers. ingrediënten: bodem: 1 grote plak bladerdeeg;
Nadere informatieAllereerst moeten we natuurlijk de benodigdheden klaarzetten, dus laten we beginnen bij stap 1. Stap 1: het klaarzetten van de benodigdheden:
Zelf bio-co 2 maken Door: Cichlid Zoals beloofd hier het uitgebreide fotoverslag over het maken van bio co2 in flesformaat. Zoals jullie allemaal weten hebben planten voedingsstoffen nodig. Hoofdzakelijk
Nadere informatieMicro-organismen kweken en bekijken. Zelf bacteriën kweken. Benodigdheden. Werkwijze. Ziek van virussen?
Micro-organismen kweken en bekijken Zelf bacteriën kweken Je gaat zelf bacteriën kweken. Benodigdheden twee lege petrischaaltjes met daarop je naam, klas en datum brander en lucifers vloeibare voedingsbodem
Nadere informatieWijn inkopen, serveren en consumeren
Wijn inkopen, serveren en consumeren Wijngaard Druivenstok Vinificatie Wetgeving en etikettering Smaak van wijn Figuur 6.1: Het proces van wijn maken Tot slot besteedt dit hoofdstuk aandacht aan het serveren
Nadere informatieBewaarbaarheid van de kuil. Blgg
Bewaarbaarheid van de kuil Blgg Inhoud Kengetallen gemiddeld bedrijf Conservering Belang ds bij conservering Verloop conservering Ontstaan van broei Nieuw kengetal broeigevoeligheid Voorbeelden broei Maatregelen
Nadere informatie17 januari 2009. Gist, dat rare ding. FaWBG keurmeestersbijeenkomst Geldermalsen. Een benadering van gist als eindgebruiker.
Gist, dat rare ding FaWBG keurmeestersbijeenkomst Geldermalsen 17 januari 2009 Ed Montforts, FAWBG-keurmeester, VAW-lesgever, bestuurslid Wijn- en biermakersgilde Entre Les Collines Meerssen. Een benadering
Nadere informatieLogboek bacteriën-onderzoek. Namen:...
Logboek bacteriën-onderzoek Namen:... 1 Bacteriën verzamelen Nog kort de uitleg van het filmpje: Stap 1: Jullie gaan de potjes goed schoonmaken, jullie maken de potjes steriel. Dit gebeurd met behulp van
Nadere informatieSE voorbeeldtoets 5HAVO antwoordmodel
SE voorbeeldtoets 5AV antwoordmodel Stikstof Zwaar stikstofgas bestaat uit stikstofmoleculen waarin uitsluitend stikstofatomen voorkomen met massagetal 15. 2p 1 oeveel protonen en hoeveel neutronen bevat
Nadere informatieGrasland Klas 1. Inkuilen
Grasland Klas 1 Inkuilen Voederwinning Tijdstip van maaien 1) Vragen bij video Juiste tijdstip van maaien. a. Waar hangt het maaimoment van af? Noem er drie. b. Bij hoeveel kg DS/ha wil je oogsten. c.
Nadere informatieBROUWFOUTEN OF SMAAKEIGENSCHAP? LUC PAUWELS
BROUWFOUTEN OF SMAAKEIGENSCHAP? LUC PAUWELS VEROUDERING - OXIDATIE VETZUREN - STRECKER DEGRADATIE - LICHTDEGRADATIE DIACETYL DMS 4 VG ETHYLACETAAT MELKZUUR VERSUS AZIJNZUUR VEROUDERING - OXIDATIE VAN VETZUREN
Nadere informatieSulfiet en andere zwavelverbindingen
Themales sulfiet Sulfiet en andere zwavelverbindingen 1 Waaruit bestaat een mens? Als voorbeeld is een mens van zeventig kilo genomen. Deze mens is hier opgesplitst in al zijn grondstoffen. Waterstof 6.7
Nadere informatieTransfertoets blok 5 BIER VAPRO B
Transfertoets blok 5 BIER VAPRO B Versie: november 2008 Werkwijze transfertoets Aan het einde van je VAPRO A opleiding dien je zo mogelijk het totale dan wel een deel van het productieproces van je bedrijf
Nadere informatieOpbouw van presentatie: Plantsapmetingen verminderen teeltrisico s. Bemesting en productkwaliteit. Hoe groeit een plant?
Opbouw van presentatie: INLEIDING: Doel / nut van gezonde bodem & plant Hoe groeit een plant? Wat doet de bodembiologie voor ons? Plantsapmetingen verminderen teeltrisico s Bemesting en productkwaliteit
Nadere informatieDE CHEMIE VAN WIJN. Wat zit er in wijn? Prof.Dr.Ir. R.L.M. Pierik
DE CHEMIE VAN WIJN Wat zit er in wijn? Prof.Dr.Ir. R.L.M. Pierik 2016 Rudolf Pierik Eerste druk september 2016 Titel: DE CHEMIE VAN WIJN Wat zit er in wijn? Auteur: Rudolf Pierik Uitgeverij: U2pi BV, Den
Nadere informatieEUROPEAN UNION SCIENCE OLYMPIAD ANTWOORDENBUNDEL TEST 1 13 APRIL 13, 2010. Land:
EUROPEAN UNION SCIENCE OLYMPIAD ANTWOORDENBUNDEL TEST 1 13 APRIL 13, 2010 Land: Team: Namen en handtekeningen 1 OPDRACHT 1 Relatieve vochtigheid van de lucht 1.1: Het dauwpunt is (noteer ook de eenheid)
Nadere informatieInkuilmanagement. dé specialist voor land- en tuinbouw
Inkuilen 2 e snede Inkuilmanagement Inkuilmanagement t.b.v. het voorkomen van broei en het verbeteren van de rantsoenefficiëntie. Ruwvoer is droog broei Ruwvoer heeft minder eiwit en meer suiker meer broei
Nadere informatieEffectieve Micro-organismen. De praktijk van het maken van bokashi
Effectieve Micro-organismen De praktijk van het maken van bokashi De bokashi-emmer De emmer kan luchtdicht worden afgesloten. Onderin zit een rooster, waardoor de GFT niet op de bodem kan komen. Daar wordt
Nadere informatieWIJN. Inleiding: Wat is wijn?
WIJN Inleiding: Wat is wijn? Wijn is een drank die ontstaat na het vergisten van het sap van druiven. Deze vergisting of natuurlijke fermentatie gebeurt met behulp van gistcellen, die de suikers (fructose
Nadere informatieZ U U R D E S E M C A S P E R A N D R É L U G G & M A R T I N I V A R H V E E M F J E L D Zuurdesem indd :37
ZUURDESEM C A S P E R A N D R É L U G G & M A R T I N I V A R H V E E M F J E L D B L A D Z I J D E 10 19 20 37 38 79 Voorwoord door Eke Mariën... 11 Tips van de bakker... 12 H O O F D S T U K BLOEM, W
Nadere informatieVaste mest en vaste behandelde mest Monstervoorbehandeling
Bemonsterings- en analysemethodes voor mest, bodem en veevoeder in het kader van het mestdecreet Vaste mest en vaste behandelde mest Versie december 2018 BAM/deel 4/02 Inhoud INHOUD 1 Principe 3 2 Materiaal
Nadere informatieLES 9 MICRO-ORGANISMEN A: BACTERIËN Wraps maken
VERWERKING van AGRARISCHE PRODUCTEN LES 9 MICRO-ORGANISMEN A: BACTERIËN Wraps maken INLEIDING De komende lessen gaan over micro-organismen. In deze les gaan we in op bacteriën. De lessen hierna kijken
Nadere informatieBöckser. Reductieve fouten in wijn. H₂S en vorming van zwavel-thiol-groepen. Zondag 8 juni 2014-14:30 u Brouwland - Beverlo Geurt van Rennes - BeNeVit
Böckser Reductieve fouten in wijn H₂S en vorming van zwavel-thiol-groepen Zondag 8 juni 2014-14:30 u Brouwland - Beverlo Wijnfouten verhoudingen chemisch microbieel 1 Reductieve fouten in wijn - verzamelnaam
Nadere informatieTIPS & TRICKS. TIP 5: Reinigen Bewateringssysteem
TIP 5: Reinigen Bewateringssysteem Ongelijke waterafgiftes door leidingvernauwingen en/of verstopte druppelaars of sproei-installatie zijn een doorn in het oog van een kweker. Ongelijke bewatering verstoort
Nadere informatie