Jaarverslag Kinderopvang Walcheren

Transcriptie

1 Jaarverslag 2012 Kinderopvang Walcheren

2 Inhoudsopgave jaarverslag Voorwoord Pagina 1 2. Raad van Toezicht Pagina 2, 3 3. Dienstverlening algemeen Pagina 4, 5 4. Verkoop Pagina 6, 7 5. Kwaliteit Pagina 8 tm Medewerkers Pagina 11 tm Ondernemingsraad Pagina Cliëntenraad Pagina Directieverslag Pagina 19, Balans Pagina 21, Staat van baten en lasten Pagina Kasstroom overzicht Pagina 24

3 1. Voorwoord Het jaarverslag van 2011 begon ik met de volgende passage: De doelstellingen van KOW zijn: het zorg dragen voor een zo gevarieerd en gespreid mogelijk aanbod van kinderopvangmogelijkheden het bevorderen van de ontwikkeling van jonge kinderen door hen in groepsverband samen te brengen met deskundige begeleiding. Kinderopvang Walcheren voert als maatschappelijk ondernemer deze taak met grote inzet uit. Het gaat ons daarbij niet alleen om het anticiperen op de korte termijn, maar bovenal ook om de ontwikkelingen op de lange termijn. Ruim een jaar later heeft het accent vooral gelegen op het anticiperen op de effecten van de gevolgen van de crisis. De crisis heeft in 2012 om zich heen gegrepen, waarbij veel ouders werkloos zijn geraakt of ouders, overwegend vanuit kostenoogpunt, het gebruik van kinderopvang minderden of stopten. De in 2011 verwachtte prognoses voor vraaguitval bleken ruimschoots te laag (5% omzetverlies verwacht, 11% geworden). Hierdoor is het jaar 2012 een jaar geworden van een tandje bijzetten. De plannen om te anticiperen op krimp dienden versneld te worden aangepast aan deze omstandigheden. Terugkijkend op het jaar 2012 kan worden gezegd dat de organisatie hier goed doorheen is gekomen. De vraaguitval die zich de eerste maanden openbaarde in rode cijfers kon helaas in de volgende maanden niet worden gecompenseerd. Niettemin werd zichtbaar dat de genomen maatregelen, gericht op het terugbrengen van de kosten, effect sorteerden. Het terugbrengen van de kosten was vooral gerelateerd aan het verminderen van de flexibele schil van personeel. Dit heeft ertoe geleid dat in dit verslagjaar afscheid is genomen van 118 overwegend jonge gewaardeerde collega s. Collega s waarin de afgelopen jaren veel is geïnvesteerd op het gebied van bijscholing. Begin februari 2012 werd een medewerker van locatie Tuimelaar in Vlissingen beschuldigd van het plegen van een zedenmisdrijf. De medewerker heeft drie dagen in hechtenis gezeten. Het duurde tot eind april voordat het Openbaar Ministerie bekend maakte dat de medewerker niet wordt vervolgd. In de eerste weken is er veel dynamiek geweest rondom deze kwestie, waarbij het accent vooral lag op het informeren van betrokkenen: ouders en medewerkers. Dit geschiedde in nauwe afstemming met de drie gemeenten. Geconcludeerd kan worden dat deze kwestie professioneel is opgepakt. Het heeft ertoe geleid dat KOW nog meer verbeteracties heeft doorgevoerd. De situatie heeft de betreffende medewerker en velen om hem heen niet onberoerd gelaten. Na een lange periode van ziekte en re-integratiewerkzaamheden heeft hij de organisatie in oktober 2012 moeten verlaten door het besluit dat tijdelijke contracten niet worden omgezet naar vaste contracten. Ik ben blij te kunnen vertellen dat het met hem inmiddels weer goed gaat en wens hem in zijn verdere loopbaan alle goeds toe. Hierbij zijn de twee grootste componenten voor het jaar 2012 opgesomd. Echter, en dat wordt soms vergeten, is er ook gewerkt aan de kwaliteit van onze organisatie. Immers, de ontwikkelingen rondom het jonge kind staan niet stil en KOW speelt hier vrijwel altijd een rol in. Samen met samenwerkingspartners uiteraard, want KOW wil gestalte geven aan het partnerschap met stakeholders en ouders. Het jaar 2013 kenmerkt zich opnieuw door een dalende omzet. Naar verwachting zal dit kalenderjaar worden afgesloten met een omzetdaling van bijna 15% ten opzichte van eind Het is duidelijk dat KOW ook dit jaar organisatorische aanpassingen dient uit te voeren, waarbij het realiseren van onze doelstellingen onverminderd het uitgangspunt blijft. Dat we hier heel goed in slagen, is te danken aan de tomeloze en deskundige inzet van onze medewerkers die elke dag weer kwaliteit leveren onder moeilijke omstandigheden! Edwin van Alphen Directeur-bestuurder 1

4 2. Raad van Toezicht Regeren is vooruitzien. Maar dat de gevolgen van de crisis zich zo stevig zouden laten voelen binnen de kinderopvang is voor velen toch wel onverwacht geweest. Diverse kinderopvangorganisaties hebben de klappen niet kunnen opvangen en zijn in een staat van deconfiture komen te verkeren. Uiteraard had niemand verwacht dat de crisis aan de deur van de kinderopvang voorbij zou gaan maar dat de klappen zo hard zouden aankomen was niet voorzien en daar is dus achteraf bezien in onvoldoende mate rekening mee gehouden. Met lede ogen moeten we aanzien hoe de jarenlange investeringen in kinderopvang langzaam maar zeker teniet worden gedaan. Ook KOW heeft in het jaar 2012 haar omzet flink achteruit zien gaan, een trend die zich in 2013 onverminderd lijkt voort te zetten. Je zou nog kunnen denken dat dit slechts van tijdelijke aard is en dat we de magere jaren gewoon even moeten uitzingen. We hebben immers voldoende vlees op botten. Niets is minder waar, het landschap van de kinderopvang is grondig en blijvend veranderd. De idee dat de omzet vanzelf wel weer aantrekt, is achterhaald. De kunst is thans om de organisatie aan te passen aan deze veranderende omstandigheden zonder daarbij alles wat is opgebouwd weer af te breken maar wel het kwaliteitsniveau te handhaven. In de kinderopvang is omzetdaling niet een gestaag proces, maar vindt enigszins schoksgewijs plaats. De start van het kalenderjaar en de start van het nieuwe schooljaar zijn maanden die zich kenmerken door contractaanpassingen. In het jaar 2012 betekende dat voor KOW al meteen alarmerende ontwikkelingen aan het begin van jaar. Op basis van de omzetdaling die zich toen voltrok, zou KOW bij ongewijzigde omstandigheden afstevenen op een verlies dat tot 7 cijfers zou kunnen oplopen. Spoedberaad is gevolgd en dat heeft ertoe geleid dat de Raad van Bestuur in nauw overleg met de Raad van Toezicht is begonnen aan een van de meest ingrijpende bezuinigingsoperaties in de geschiedenis van KOW. De gevolgen hiervan zullen inmiddels niemand zijn ontgaan. Zo hebben we afscheid moeten nemen van een groot aantal medewerkers in de zogenoemde flexibele schil waarop KOW in de afgelopen jaren altijd heeft kunnen bouwen. Klanten zijn geconfronteerd met sluiting en/of samenvoeging van groepen waarmee ze vertrouwd waren. Dat zijn geen maatregelen en besluiten geweest die lichtvaardig zijn genomen. Deze maatregelen maken deel uit van een omvangrijk plan om de toekomst van KOW, en daarmee het aanbod van kwalitatief goede kinderopvang, veilig te stellen. De structuur van de organisatie wordt ingrijpend gewijzigd, maar de doelstellingen blijven overeind. 2

5 Zoals de Engelsen zeggen the proof of the pudding is in the eating. Met de Raad van Bestuur zijn dus afspraken gemaakt over een maandelijkse monitor van de resultaten. Op deze manier is het mogelijk om snel bij te sturen en kunnen we goed in de gaten houden welke maatregelen tot welke effecten leiden. Inmiddels heeft deze monitor een ombuiging van de resultaten laten zien in positieve zin. Een en ander wordt ook nog eens bevestigd door de positieve resultaten van de onafhankelijke externe audit die medio 2012 heeft plaatsgehad (HKZ-keurmerk). Hierin is geconcludeerd dat KOW flink aan het anticiperen is op de krimp die de organisatie raakt en dat er daarbij nog steeds oog is voor kwaliteit. We zijn er nog niet maar deze resultaten geven wel het vertrouwen dat we grip hebben op het proces en een gezonde toekomst. Maar goed, sec gekeken naar 2012, moeten we constateren dat we dat jaar moeten afsluiten met een flink negatief resultaat, maar daarbij is wel zicht op herstel. Aan dat herstel gaan we in 2013 verder werken. De Raad van Toezicht is in 2012 in totaal 7 keer bij elkaar geweest. Het onderwerp van deze vergaderingen was hoofdzakelijk de financiële situatie van KOW. Verder is nog vermeldenswaardig dat de Raad het reglement van orde voor de Raad van Toezicht heeft vastgesteld en tevens de beloningsstructuur voor de leden heeft aangepast aan de in de branche geldende richtlijnen. De Raad bestaat eind 2011 uit de volgende personen: Voorzitter: Gunnar van der Hofstede, lid met kennis van financiën Joerie Poelman, lid met juridische kennis Nicole Oude Elferink, lid op voordracht personeel Job van Boven, lid op voordracht cliëntenraad Ingrid Wildschut en lid Keety van Winkelhof. Gunnar van der Hofstede, voorzitter Raad van Toezicht 3

6 3. Dienstverlening algemeen Eind 2011, begin 2012 werd KOW geconfronteerd met een sterke vraaguitval. De dienstverlening stond in 2012 dan ook in het teken van: samenvoegen van groepen in verband met de terugloop van het aantal kinderen en efficiënter werken. De personele kosten zijn voor KOW de grootste kostenpost. De bezuinigingen zijn met name gericht geweest op het terugbrengen van deze kosten. De contracten voor bepaalde tijd zijn dan ook niet verlengd. Dat betekent dat we met pijn in het hart, afscheid hebben moeten nemen van een aantal medewerkers. Als geen ander weten we dat juist onze klanten hechten aan vaste gezichten op de groep. In tijden van groepen samenvoegen en schuiven met medewerkers, hebben we in dit opzicht niet altijd maximaal kunnen voldoen aan deze kwaliteit voor de klant. Teams hebben we zo goed mogelijk aangevuld met vaak ervaren pedagogisch medewerkers van KOW. En we zijn blijven werken aan de kwaliteit van de pedagogische dienstverlening. Pedagogische dienstverlening. In ontwikkeling Het pedagogisch beleidsplan is in 2012 nagenoeg vernieuwd. In 2013 wordt het afgerond en ingevoerd. Het pedagogisch beleidsplan is volledig geactualiseerd. Dat wil zeggen dat wijzigingen in de organisatie en in de maatschappij zijn verwerkt in het plan. De stukken visie op kinderopvang, visie op kinderen in ontwikkeling en visie op deskundigheid van medewerkers zijn veelal vernieuwd. Belangrijke zaken van het nieuwe dienstenpakket zijn in het pedagogisch beleidsplan verwerkt en de gewijzigde GGD-eisen staan in het beleidsplan vermeld. Vanaf 2012 werken we bij de observatie van de ontwikkeling van kinderen met ontwikkelingslijnen. We observeren de kinderen gericht op diverse ontwikkelingsgebieden. Tijdens de kindbespreking wordt dit besproken om te kijken of deze visie door het hele team wordt gedeeld. Naar aanleiding van het bespreken van het kind in de kindbespreking, kan de conclusie zijn dat er zorgen zijn omtrent één of meerdere ontwikkelingsgebieden. In dat geval wordt, in overleg met ouders en UM, overgegaan tot het invullen van een KIJK-registratie. In 2012 is er een overdrachtsdocument gemaakt voor het overdragen van gegevens over de ontwikkeling en vaardigheden van kinderen in het kader van de doorgaande leerlijn met als doel: Versoepelen van de overgang van peuterspeelzaal en kinderdagverblijf naar de basisschool; Een uniforme overdracht binnen Kinderopvang Walcheren; De communicatie efficiënter laten verlopen tussen de pedagogisch medewerkers van peutergroepen, pedagogisch medewerkers van kinderdagverblijven, leerkrachten van groep 1 van de basisschool en de ouders van het kind. Het overdrachtsdocument geeft een indruk van de totale ontwikkeling van het kind vlak voor de overgang naar de basisschool. Het is geen kindvolgsysteem. Met het overdrachtsdocument kan een beeld geschetst worden van de gehele ontwikkeling van het kind. Het gaat dus niet alleen om de overdracht van opvallend, zorgwekkend gedrag, het is juist ook zinvol om te beschrijven wat het kind kan. Begin 2013 wordt een pilot uitgevoerd. Uk & Puk KOW heeft in 2011 gekozen voor het invoeren voor de ontwikkelingsmethode Uk & Puk op de kinderopvanggroepen met activiteiten voor kinderen van 0 tot 4 jaar, in horizontale én verticale groepen. Uk & Puk werkt aan de brede ontwikkeling van baby`s, dreumesen en peuters. In 2012 zijn alle pedagogisch medewerkers van kinderdagverblijven getraind in deze werkwijze. Het thematisch werken volgens de methodiek Uk & Puk is meer ingeburgerd geraakt en er is gewerkt aan het meer gericht ontwikkelen van de inhoudelijke kennis en vaardigheden op het gebied van methodisch werken door PM ers. De werkwijze is ook geëvalueerd. BSO map Na de zomervakantie is er in drie units gestart met een nieuwe BSO map: de BSO up map. Deze map biedt handvaten voor een structureel product en leeftijdgedifferentieerd BSO aanbod. Dit betekent dat er dagelijks wisselende activiteiten, zowel op de eigen BSO als buiten de BSO locatie, worden aangeboden die passen binnen de 4 ankers (sport/spel, kunst/cultuur, natuur en techniek). Daarnaast kan er gekozen worden voor een tijdgebonden overkoepelend thema. De activiteiten worden aangeboden door pedagogisch medewerkers van KOW, externen en samenwerkingspartners zoals SWM, Middelburg in Beweging, Vlissingen in Beweging en Brede School Netwerken. Na een evaluatie in november zijn alle BSO locaties van KOW in januari 2013 aan de slag gegaan met de BSO up map. 4

7 Flashmob Op 14 maart 2012 hebben zo n 300 kinderen die naar de buitenschoolse opvang (BSO) komen een flashmob uitgevoerd. Met deze, voor het publiek, onverwachte dans presenteerden de kinderen de nieuwe namen die het leeftijdsgerichte aanbod van KOW aanduiden: 4up, 8up en 10up. Voor deze aanduiding in leeftijd is gekozen omdat we ernaar streven elke leeftijdsgroep een gericht aanbod in activiteiten te geven. Dat geldt voor baby s, peuters en kleuters, maar ook voor de BSO kinderen. Een kind van 4 jaar dat na school naar de BSO komt, krijgt een ander aanbod dan een kind van 10 jaar oud. Voor kinderen tot 8 jaar ligt de nadruk meer op rust en spel, bij kinderen ouder dan 8 jaar is er veel aandacht voor kinderparticipatie en participatief werken: de regels worden samen bepaald en kinderen mogen bijvoorbeeld meebeslissen over de aanschaf van speelgoed en spelmateriaal en ook over het activiteitenaanbod. Om dit leeftijdsgerichte werken te benadrukken hebben we de merknamen ontwikkeld voor de BSO groepen: 4up (4 tot 8 jaar), 8up (vanaf 8 jaar) en 10up (vanaf 10 jaar). Trainingen In 2012 hebben de Senior Pedagogisch Medewerkers de training Coaching afgerond, gegeven door trainingsbureau Mind Motion en twee unitmanagers. Per jaar vindt er zes keer een overleg plaats van de Senior Pedagogisch Medewerkers. De groepen zijn verdeeld in KDV/PG/PSZ en BSO. Het doel van het overleg is om van elkaar te leren en elkaar te inspireren door het delen van ervaringen en door tips en tops te benoemen gerelateerd aan ontwikkelingen binnen de organisatie. Tijdens de bijeenkomsten wordt van een afstand gekeken naar een situatie. Door reflectie en adviezen krijgt de SPM handvaten om verder te gaan. Tijdens een volgende bijeenkomst geeft de SPM een terugkoppeling. Tijdens de trainingen worden de technieken geborgd door bijvoorbeeld het oefenen van de technieken in de vorm van casussen. Tijdens het bespreken van de casussen coacht de voorzitter op het hanteren van de aangereikte technieken. Tevens komen inhoudelijke zaken als Uk en Puk en Voorschoolse en Vroegtijdse Educatie, Product en leeftijdsgedifferentieerd aanbod. Studiedag De studiedag 2012 had als centraal thema Het nieuwe dienstverleningspakket van KOW. Medewerkers kregen een toelichting op het nieuwe dienstverleningspakket waarbij een meer uitgebreide keuze aan mogelijkheden voor de klanten centraal stond. De klant heeft meer keuze in uurafname en prijs. Ook zijn de mogelijkheden verruimd rondom het ruilen van dagdelen en ziekte. Daarmee is de flexibiliteit van KOW groter geworden. Medewerkers werden opgeroepen om kennis te nemen van het gehele document zodat ze de meeste vragen van ouders kunnen beantwoorden. De informatie betreffende de eigen werksoort (KDV, BSO etc.) dienen ze zo volledig mogelijk te kennen en er ook naar te handelen. Op de studiedag is aangegeven dat KOW wil dat vragen van ouders zo snel mogelijk volledig beantwoord worden. IKC In 2012 is begonnen met de ontwikkeling van een Integraal Kindcentrum (IKC) in de wijk de Griffioen. Ten behoeve hiervan heeft KOW een peuterspeelzaal, kinderdagverblijfgroep en BSO ondergebracht bij de basisschool de Cederhof. Een IKC is een gebouw, een centrum, een omgeving waar kinderen in de leeftijd van 0-12 kunnen spelen, ontwikkelen, leren en genieten. De focus in 2012 ligt op het ontwikkelen van het IKC samen met ouders, pedagogisch medewerkers en leerkrachten. Door middel van projectgroepen zijn de partijen betrokken bij de ontwikkeling. Voorbeelden van de projectgroepen zijn; identiteit, inhoud, samenwerking met omgeving en schooltijden. Volgend schooljaar gaan de scholen samenwonen in de Bijenburch. En wordt de Cederhof vernieuwbouwd. In augustus 2014 start het IKC en werken alle partijen samen in de nieuwe werkvorm. Vierogen-principe Sinds 2011 is binnen KOW voor 0-4-jarigen het vierogen-principe van toepassing. Dit speelt vooral op de kleine locaties voor kinderopvang. Het vierogen-principe houdt in dat er op een locatie twee volwassenen aanwezig zijn die de kinderen in de groep kunnen zien of horen. Dit houdt ook in dat je elkaar kunt horen door een openstaande deur of kunt zien door een ruit. Medewerkers en stagiaires mogen pas starten na het overleggen van een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG). Ook worden referenties nagetrokken van nieuwe sollicitanten. Daarnaast zijn in de werkwijze een aantal aspecten geïntegreerd: deuren staan vaak open, zodat kinderen en medewerkers gemakkelijk bij elkaar binnen kunnen lopen; tussendeuren van toiletruimten staan open wanneer een medewerker een kind helpt bij de toiletgang, etc. 5

8 4. Verkoop Het dalende aantal inschrijvingen dat zich in 2011 openbaarde, heeft zich in 2012 voortgezet. De belangrijkste oorzaken van deze daling zijn de gevolgen van de economisch recessie (werkloosheid, ouders verzorgen zelf de opvang), bezuinigingen op de kinderopvangtoeslag waardoor de eigen bijdrage van ouders is toegenomen en ook het toenemend aantal (kleine) particuliere kinderopvangorganisaties in ons werkgebied. Hierbij lijkt duidelijk te worden dat op Walcheren de opvangcapaciteit ruim voldoende is KDV BSO Grafiek: Ontwikkeling aantal verkochte kindplaatsen Kinderopvang Walcheren (decembertelling) Wat betreft de BSO was er in 2011 nog een groei zichtbaar, in 2012 is deze groei flink gestagneerd. Je ziet dat er nog steeds kinderen doorstromen van KDV naar BSO (geboren in 2008 stroomt door naar BSO) omdat deze gebruikers bekend zijn met het gemak en kwaliteit van deopvang. Nieuwe inschrijvingen van kinderen die niet eerder op de opvang hebben gezeten zijn er verhoudingsgewijs minder. Hierbij lijken de kosten voor kinderopvang belemmerend te werken. In 2012 bezochten in totaal 4297 kinderen onze locaties. Ten opzichte van 2011 een daling van 101 kinderen (2,3%). Tabel: Overzicht capaciteit en verkochte plaatsen per 31 december KDV KDV capaciteit BSO BSO capaciteit Uit bovenstaand overzicht blijkt dat de capaciteit van het aantal kindplaatsen bij KOW is afgenomen met 4,8% (KDV) en 0,7% (BSO). Het verkochte aantal kindplaatsen is gedaald in de KDV met 17,2% en in de BSO 13,2%. 6

9 Gastouderopvang Tabel: Koppelingen gastouderopvang Gemiddeld aantal koppelingen Het aantal koppelingen en het aantal verkochte uren liep in 2012 ten opzichte van 2011 verder terug (23,3%). Het aantal bemiddelde uren is in ,0% lager dan in Peuterspeelzaal/peutergroepen 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Middelburg Vlissingen Veere Grafiek: Ontwikkeling peutergroepen/peuterspeelzalen bezetting in de Walcherse gemeenten Het bezettingspercentage in de gemeenten Vlissingen en Middelburg gestegen tot respectievelijk 88,46% en 83,05%. De terugloop in de kinderopvang draagt eraan bij dat ouders vanuit kostenoverweging de peuterspeelzaal weer bezoeken. In 2011 is de gemeente Veere voor het eerst opgenomen in de cijfers na de fusie met Stichting Peuterspeelzalen Veere. In 2012 is de bezettingsgraad hier gedaald tot van 77,8% naar 73,4%. 7

10 5. Kwaliteit Kinderopvang Walcheren is een organisatie met een HKZ-certificaat. Dit certificaat is een teken dat de organisatie de zaken intern goed op orde heeft, de klant principieel centraal stelt en voortdurend werkt aan verbetering van de zorg- en dienstverlening. In 2012 heeft een hercertificatie plaatsgevonden, een uitgebreide toetsing om te bepalen of het certificaat weer voor drie jaar verlengd wordt. We zijn er trots op dat er tijdens deze toetsing geen enkele tekortkoming is geconstateerd. Pedagogisch beleidsplan In 2012 is een start gemaakt met het herschrijven van het pedagogisch beleidsplan, zodat alle recente ontwikkelingen op gebied van wet- en regelgeving en alle interne ontwikkelingen duidelijk beschreven staan. Het pedagogisch beleidsplan en de vertaling hiervan naar de dagelijkse praktijk, het pedagogisch werkplan, zijn voor Kinderopvang Walcheren belangrijke documenten. Hierin kunnen de ouders lezen vanuit welke uitgangspunten onze medewerkers dagelijks invulling geven aan het motto: Kinderopvang Walcheren, uw partner in groei. GGD-inspecties Er zijn in 2012 in totaal 82 inspecties bij Kinderopvang Walcheren uitgevoerd (aantallen uitgesplitst naar aard en aantal zie onder). Een trend van de laatste jaren is dat alle geconstateerde feiten worden gerapporteerd. Hierdoor is het aantal adviezen tot handhaving toegenomen. Opvallende zaken in de tekortkomingen zijn: Fout in het invullen van de risico-inventarisatie, welke in het voorjaar van 2012 organisatiebreed is verbeterd. Niet op alle locaties is het gelukt een ouderwerkgroep te formeren omdat er onvoldoende ouders zitting willen nemen. Pedagogisch werkplan beschrijft niet altijd de actuele situatie op de locatie. Er zijn administratieve slordigheden waardoor de inspecteur onvoldoende kan beoordelen of aan de leidster-kindratio wordt voldaan. De scholing die pedagogisch medewerkers van de peutergroep voor VVE hebben gekregen, wijkt af van de eisen die door de GGD worden gehanteerd, terwijl deze in overeenstemming met de gemeente is vastgesteld. Dit wordt in 2013 nader onderzocht Kinderdagopvang Geen handhaving Handhaving Onderzoek voor ingang exploitatie Onderzoek na aanvang exploitatie Reguliere inspectie Nader onderzoek Peutergroep peuterspeelzaal Geen handhaving Handhaving Onderzoek voor ingang exploitatie Onderzoek na aanvang exploitatie Reguliere inspectie Nader onderzoek

11 2012 Buitenschoolse opvang Geen handhaving Handhaving Onderzoek voor ingang exploitatie Onderzoek na aanvang exploitatie Reguliere inspectie Nader onderzoek Klachten In totaal zijn er in formele klachten ingediend, welke allen door een reactie van KOW zijn afgerond. Er zijn geen klachten ten aanzien van de organisatie ingediend bij de externe klachtencommissie ZcKK. KOW is ook voor de behandeling van klachten van oudercommissies aangesloten bij het ZcKK en wel bij het ZcKK-OC. Ook hier zijn geen klachten ingediend. Kwartaal Aantal Categorie Afspraken over dienstverl. Fout KOW Categorie Uitvoeren van dienstverl Fout KOW Verbeteren Locatie Verbeteren KOWbreed Wie % 2 50% 1. Tijdig informeren van ouders over procedure aanvragen van extra opvang % 9 22% 1. Beter en tijdig communiceren met de ouder wanneer er wijzigingen zijn. 2. Betere communicatie bij grote projecten (en slecht weer programma voorbereiden) % 11 45% 1. vast contactpers voor ouders met kind met dieetvoeding. 2. betere communicatie onder pm-ers over voeding. 2. Onderzoeken of afname van dagdelen meer flexibel kan. 2. Organisatie BSO sportdag 1. PM 2. MT 1. PM 1. PM 2. PM % 3 33% 1. langere reactietijd voor wijzigingcontrole 1. MT 9

12 Fouten, Ongevallen en Bijna Ongevallen (FOBO) FOBO s worden gemeld om twee redenen. Enerzijds worden de meldingen besproken in de teams om, waar nodig, aanpassingen te doen of nieuwe werkafspraken te maken om te voorkomen dat de situatie zich nogmaals kan voordoen. Daarnaast worden de trends op organisatiegebied bekeken en daar kan uit voortkomen dat organisatiebrede afspraken worden gemaakt of beleid aangepast. De in 2012 gemelde FOBO s betreffen het primaire proces. De meeste meldingen hebben betrekking op situaties die leeftijdsgerelateerd zijn. Daarnaast betreffen het situaties die alertheid van de pedagogisch medewerkers vragen. Er is naar aanleiding van enkele meldingen beleid gemaakt om de overdracht tussen BSO en school te verbeteren. Alertheid op veiligheid blijft een continu aandachtspunt en daarover worden dan ook berichten geplaatst op het intranet en in het personeelsblad. Welbevinden Tijdens het jaarlijkse oudergesprek wordt door de ouder en de pedagogisch medewerker samen een score bepaald die aangeeft hoe goed het kind in zijn/haar vel zit. Deze score (+/+- of -) wordt ook organisatiebreed verzameld. In 2012 zat 95,8% van de kinderen bij Kinderopvang Walcheren goed in zijn/haar vel. Wanneer de kinderen een andere score hebben dan +, gaat de unitmanager met het team in gesprek om te kijken of het welbevinden van het kind positief beïnvloed zou kunnen worden of dat de oorzaak voor minder welbevinden buiten de beïnvloedingsmogelijkheden van de kinderopvang ligt. 10

13 6. Medewerkers Het aantal medewerkers van KOW is in 2012 gedaald naar 438. In oktober/november 2011 was het grootste aantal medewerkers in dienst, namelijk 527 medewerkers. De daling van het aantal medewerkers heeft te maken met de krimp in de kinderopvang. Vanwege bezuinigingen vanuit de overheid op de kinderopvangtoeslag en de slechte economische situatie waardoor mensen werkloos worden, wordt er minder kinderopvang afgenomen. Aantal medewerkers in dienst December 2012 In fte s December 2011 In fte s 2011 December2010 In fte s personen 443 dienstverbanden 233,5 516 personen 539 dienstverbanden 290, personen 269,7 Leeftijdsopbouw Leeftijdscategorie Man 2011 Man 2012 Vrouw 2011 Vrouw 2012 Totaal 2011 Totaal Totaal Gemiddelde leeftijd in 2011 is 36 jaar, in 2012 is dit 39 jaar De jongste leeftijdscategorie laat de grootste daling zien. In deze categorie is sprake van veel tijdelijke contracten die in verband met de bezuinigingen niet zijn verlengd. Diensttijdverdeling (peildatum december 2012) Aantal jaar in dienst Aantal werknemers 2012 Aantal werknemers 2011 < >

14 In dienst Werkvorm Aantal 2011 Aantal 2012 KDV 24 0 PG 1 0 BSO 14 3 Algemene inval CK 8 3 Onderwijsass. 6 2 BBL 3 0 Totaal Uit dienst 2011 Werkvorm Ontslagreden Aantal Verklaring nummers KDV (24) reden onbekend eigen verzoek ontslag in proeftijd ontslagen einde contract uit dienst 2jr ziek PG (11) beeïndigingsovk contractwijziging einde stage FLEX-pensioen overlijden BSO (13) BHB (1) 7 1 Algemene inval (25) CK Onderwijsass HHD 1 1 Opstapje

15 Uit dienst 2012 Werkvorm Ontslagreden Aantal Verklaring nummers KDV (23) reden onbekend eigen verzoek ontslag in proeftijd ontslagen einde contract PG (3) uit dienst 2jr ziek beeïndigingsovk. BSO (35) Contractwijziging (niet UD) einde stage FLEX-pensioen Algemene inval (35) overlijden UM (2) CK (13) Onderwijsass. (4) Huish.mw (2) 10 1 Opstapje (1) 1 1 Totaal (118)

16 Overzicht functies Dec 2012 Dec 2011 Dec 2010 Uitvoerende functies Fte s Fte s Fte s 13 - Huishoudelijk medew 3,75 5,62 6, Pedag. Medew inval 4,31 5,74 20, Pedag. Medew. Gek. inval 8,13 16, Pedag. Medew. BSO 29,17 47,34 38, Pedag. Medew. io 0,56 2,78 2, Pedag. Medew. KDV 96,48 112,25 110, Pedag. Medew. PG 22,53 25,27 24, Pedag. Medew. BHB 0,38 1,22 0,41 Pedag.medew. VSO 0 0,11 0,06 Kandidaat ped.medew Unitmanager 9,6 9,97 10, Unitmanager in Ontwikkeling 0 1, Senior Pedag. medew. BSO 7,10 10,53 9, Senior Pedag. medew. KDV/PG 10,06 12,64 12, Onderwijsassistent 0,76 0,91 0, Contactmedewerker Opstapje 0,5 0,94 0, Pedagogisch medewerker Plus 0,78 0, Coördinator SPV 0 0,67 0,67 Totaal uitvoerende functies 194,11 254,46 237,09 Ondersteunende functies Fte s Fte s Fte s 2 - Administr. medew. 1,00 1,00 1, Beleidsmedewerker 0,67 0,67 0, Medewerker A&P 2,78 3,50 4, Medewerker GOP 0,56 1,14 1, Directeur 1,00 1,00 1, Directiesecretaresse 0,89 0,89 0, Medewerker Fin. 3,5 5,19 4, Hfd. C & M.adj.dir. 0 0,89 0, Medew. technische dienst 1,78 1,78 1, Medewerker C & M 1,22 1,22 1, Personeelsadviseur 1,78 2,00 1, Projectmedewerker BSO 0,78 0,89 0, Systeembeheerder 0 1,00 1, Teamleider Fin. 0,78 0,78 0, Adj.directeur dienstverlening 1,00 1,00 1, Adj.directeur Financien 1,00 1,00 1, Telefoniste/receptioniste 0,71 1,83 1, Administr. medew P & O 1,44 3,50 3, Manager P & O 0,89 0,89 0, V.I.B.-er 0,01 0,53 0,53 14

17 52 - Praktijkopleider 0,22 0, Medewerker ICT 0 1,00 1, Teamleider A&P GOP 0,89 0,89 0, Teamleider A&P 0,89 0,89 0, Centrale planner 1,78 1,00 0, Medew. salarisadministratie 1,44 0, Coord. Bouw en Onderhoud 1, Totaal ondersteunende functies 28,01 35,36 32,45 Totaal alle functies 222,12 289,82 269,54 Ziekteverzuim 2012 KOW 2010 B r a n c h e 2010 KOW 2011 B r a n c h e 2011 KOW 2012 B r a n c h e 2012* Verzuimpercentage 5,8 5,2 5,4 5,4 5,3 5,7 Verzuimfrequentie 1,42 1,34 1,20 1,21 1,39 * juli 2012 De daling van het verzuimpercentage ten opzichte van 2010 en 2011 is in 2012 doorgezet. Van 5,8% in 2010 is het verzuimpercentage in naar 5,3% gegaan. Binnen de branche is juist een omgekeerde beweging te zien, het verzuimpercentage stijgt hier van 5,2% in 2010 naar 5,7% in De daling van het verzuimpercentage bij KOW is bijzonder, vooral omdat het aandeel tijdelijke contracten tov vaste contracten sterk is gedaald (vaste contracten brengen meer verzuim met zich mee). Bovendien is in een krimpende organisatie vaak meer ziekteverzuim te verwachten. Krimpend personeelsbestand, afnemende flexibiliteit. Dalende omzet en optimalisering van de bedrijfsvoering (samenvoegen en sluiten van groepen, efficiënt roosteren, personeel optimaal formatief inzetten) heeft geleid tot een krimp van het personeelsbestand met 89 medewerkers. Het totale personeelsbestand is van 527 (oktober 2011) naar 438 (december 2012) gegaan. In de loop van 2012 is besloten geen vaste arbeidsovereenkomsten meer af te sluiten. De krimp is te zien in een aanzienlijke daling van het aantal tijdelijke contracten. Hierdoor is de flexibile inzet van personeel enorm gedaald. dec-11 dec-12 vaste contracten tijdelijke cntracten oproepcontracten

18 Roosterplanning programma Er zijn voor alle groepen standaardroosters ingevoerd en het Roosterprogramma Planrad is eind 2012 operationeel. Ditheeft geleid tot efficienter plannen. In 2013 zal dit een aanzienlijke administratieve besparing opleveren. Personeelsbeleid mbt mobiliteit Om de organisatiewijzigingen bij KOW zorgvuldig uit te voeren en eventuele nadelige sociale/personele consequenties voor werknemers zo veel mogelijk te beperken, is medio 2012 een Mobiliteitsplan gemaakt en tegelijkertijd het Werving & Selectiebeleid aangescherpt. In het Mobiliteitsplan staat op welke wijze de interne mobiliteit moet worden uitgevoerd. P&O voert de regie op de interne arbeidsmarkt. In 2012 hebben veel verschuivingen van personeel plaatsgevonden. Daarbij zijn 30 mensen buiten de eigen unit gaan werken. Scholing In 2012 is het Management Development traject via Mindmotion afgerond voor alle unitmanagers. Het coachingstraject voor senior pedagogisch medewerkers is in de eerste helft van 2012 afgerond. Alle medewerkers Kinderdagverblijven zijn geschoold in de methode Uk & Puk. Alle BSO medewerkers hebben de training Laten spelen is een vak gevolgd. De peuterspeelzaalmedewerkers hebben een inhaalslag gemaakt met de VVE-scholing (Vroegtijdige Voorschoolse Educatie). Ook hebben zij allemaal de cursus Kijk! gevolgd. 16

19 7. Ondernemingsraad Door de terugloop in het aantal plaatsingen was KOW in 2012 genoodzaakt maatregelen te nemen die vergaande effecten op het personeel hadden. De OR werd door het MT bij alle stappen en voorbereidingen nauw betrokken. Het Masterplan 2012 gaf in grote lijnen aan welke weg KOW in wilde slaan. Dit werd opgevolgd door het mobiliteitsplan. De gevolgen voor het personeel werden bij elke stap door de OR nauwlettend in de gaten gehouden. De bekostiging van de peuterspeelzalen was in 2012 ook een punt van aandacht alsook het uitrollen van Planrad. Vastgestelde stukken 2012 De OR heeft volgens een van te voren vastgesteld schema elke maandagochtend overleg, met uitzondering van de kerst en zomervakantie. Volgens het schema is er om de week een commissie overleg, tussendoor het eigen overleg en twee weken later het overleg met de directeur-bestuurder. In het overleg met de directeur-bestuurder zijn de volgende stukken besproken en vastgelegd. Protocol Uk en Puk/ Sociale kaart / Aankoop softwarecontrole inkoopfacturen Terugbrengen planningshorizon VSO/BSO / Afschaffen inschrijfgeld voor gerichte opvang bij gastouder / Aanpassing verlofregeling / Datum studiemiddag / Eindejaarsuitkering 2012 Aanpassing stagebeleid / Instellen gastouderraad / KOW personeel Bredeschool activiteit Arbeidsuren- en verlofberekening bij 40 weken / Aanpassing werving en selectie / Functieprofiel coördinator bouw en onderhoud / Medewerkerstevredenheidsonderzoek Aanpassing regeling fietsplan / Voorstel procedure personeel Veere / Taakuren Functioneringsgesprekken / Dienstenpakket 2013 / Prijzen 2013 / Auditplan Consumptieregeling/ Overname t Lichtje / Overeenkomst ADRZ en KOW / Sociale media, externe communicatie / Aanpassen Video-interactiebegeleiding Samenstelling OR Commissie dagelijks bestuur: Linda Witkam (voorzitter) en Mieke Potappel (secretaris) Commissie sociaal beleid: Jacqueline de Bree, Edith Kiezebrink en Mariska Baas Commissie VGWM; Belinda Verrijzer, Elly Wildenbeest en Corrie Boone Commissie financieel beleid: Dick Hilberdink, Tessa Sonnemans en Esther Lodérus (vicevoorzitter). Eind 2012 gaf Tessa Sonnemans aan haar lidmaatschap van de OR te beëindigen. De verkiezingscommissie heeft de verkiezingen in januari 2013 voorbereid. Achterban De OR heeft in oktober meerdere malen een oproep aan het personeel gedaan om effecten van de bezuinigingen en krimp door te geven. Hier kwamen verschillende waardevolle reacties op, die de OR met het MT heeft opgenomen. In de loop van het jaar zijn meerdere s en brieven van de achterban ontvangen. De meeste hadden te maken met de krimp en bezuinigingen. De OR heeft alle correspondentie beantwoord. Soms met een antwoord, soms met een doorverwijzing afhankelijk van de inhoud van het schrijven. De Orka is in 2012 na jarenlang trouwe dienst aan de kant gezet. De nieuwe naam van de nieuwsbrief voor de achterban is OR info. Deze is in 2012 drie maal verschenen. De verslagen van het eigen overleg en het overleg met de Raad van Bestuur worden gepubliceerd op het intranet van KOW. De notulen van het overleg met de Raad van Bestuur worden ook g d naar alle locaties. Overige werkzaamheden van de OR Een afvaardiging van de OR is vijf maal naar de bijeenkomst van het LAC (Landelijke adviescommissie kinderopvang) geweest. Een OR-lid is eenmaal naar het Platform kinderopvang georganiseerd door de AbvaKabo geweest en naar een informatiemiddag m.b.t. kindermishandeling. Een OR lid heeft plaats genomen in de ARBO commissie. De vaste commissies hadden regelmatig overleg met o.a. MT leden en andere staffunctionarissen. De commissie VGWM (veiligheid, gezondheid, welzijn en milieu) had overleg met de adjunct-directeur diensten, medewerker onderhoud en bouw en P&O. Commissie sociaal beleid had overleg met manager P&O. De commissie financiën had overleg met de adjunct-directeur financiën. Ten slotte had de commissie dagelijks bestuur overleg met de directeur-bestuurder en manager Communicatie, Advies & Planning. Op deze manier werd de OR goed op de hoogte gehouden van actuele ontwikkelingen en lopende zaken. Job van Boven is de gekozen afgevaardigde van de OR in de Raad van Toezicht. Job van Boven is één maal aangeschoven bij een overleg om de stand van zaken te bespreken. Scholing OR De OR heeft in 2012 eenmalig een driedaagse cursus gevolgd volgens het vastgestelde scholingsplan. De besproken onderwerpen waren het reorganisatievoorstel, vergadertechnieken, adviesrecht, bezuinigingen en functioneren vaste commissies. De trainingen werden gegeven door de vaste trainer. De financiële commissie heeft een bijscholing gevolgd m.b.t. de begroting en jaarrekening. 17

20 8. Cliëntenraad (CR) De cliëntenraad bestond eind 2012 uit de volgende personen: Leden van de cliëntenraad Opvangvorm Plaats Addie Coomans (voorzitter) BSO Middelburg Arno de Ruijter KDV & BSO Middelburg Leo de Baan (CR ) KDV Vlissingen Marion Trompetter-Pross GO Oost-Souburg Yfke van Nunen BSO & KDV Middelburg Janneke Nijssen-Heesakkers heeft 20 november haar lidmaatschap in de CR beëindigd. De CR heeft 7 keer vergaderd in Vele onderwerpen hebben de revue gepasseerd, waarvan de ontwikkelingen rondom de zedenzaak en de door te voeren bezuinigingen de belangrijkste zijn. De CR heeft over de volgende zaken (formeel) positief geadviseerd: Spreidingsbeleid onderwijs en opvang gemeente Veere. Dienstenpakket 2013 en prijzen Verder heeft de CR (kritische) opmerkingen meegegeven over de zomervakantie BSO en over de communicatie tussen OWG en KOW en de verhuizing van locatie Speeltrein. Daarnaast heeft de CR op 24 september een avond met het de ouderwerkgroepen en het gehele MT georganiseerd waarbij diverse actuele thema s de revue zijn gepasseerd. Deze avond werd goed bezocht. 18

21 9. Directieverslag KOW heeft als doel het zorg dragen voor een zo gevarieerd en gespreid mogelijk kwalitatief goed aanbod van kinderopvangmogelijkheden; het bevorderen van de ontwikkeling van jonge kinderen door hen in groepsverband samen te brengen onder deskundige begeleiding en al hetgeen met een of ander rechtstreeks of zijdelings verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn, alles in de ruimste zins des woords. In 2012 levert KOW in de gemeenten Middelburg, Vlissingen en Veere peuterspeelzaalwerk, peutergroepen, kinderopvang, voor- tussen en naschoolse opvang en gastouderopvang. Het boekjaar 2012 is afgesloten met een negatief resultaat na belastingen van ten opzichte van een begroot verlies van In dit resultaat 2012 zit een boekwinst van inbegrepen door de verkoop van KDV De Kokkel in Domburg en zijn eenmalige rentebaten fiscus van opgenomen. Zonder deze posten zou het resultaat na belastingen negatief zijn geweest. Het jaar 2012 is een hectisch jaar geworden. Begin februari werd een medewerker van locatie Tuimelaar in Vlissingen beschuldigd van het plegen van een zedenmisdrijf. De medewerker heeft drie dagen in hechtenis gezeten en het duurde tot eind april voordat het Openbaar Ministerie bekend maakte dat de medewerker niet wordt vervolgd. De betreffende medewerker is naar aanleiding hiervan tot september arbeidsongeschikt geweest en is nadien gestart met re-integratiewerkzaamheden. Echter, door het besluit dat bij KOW tijdelijke contracten niet worden omgezet naar vaste contracten, heeft de medewerker KOW verlaten. De impact van deze zedenzaak is groot geweest, niet alleen vanwege de publiciteit, maar vooral door de dynamiek die er nadien bij collega s, het bedrijf KOW en bij klanten ontstond over de mogelijke schuldvraag. KOW is verheugd dat het vermoeden ongegrond bleek te zijn. De zedenzaak heeft een aantal positieve effecten opgeleverd. KOW heeft laten zien een professionele organisatie te zijn. De wijze waarop KOW met medewerkers en klanten heeft gecommuniceerd over deze zaak is zeer volledig te noemen. Tevens heeft KOW diverse verbeteracties doorgevoerd, zoals o.a. het raadplegen van referenties bij nieuwe medewerkers alswel ook bouwkundige aanpassingen. Al deze maatregelen hebben veel extra kosten opgeleverd; de medewerker die in totaal 7 maanden ziek was, overleg en vergadertijd, en inhuur deskundigen. Bij elkaar gaat het hierbij om een bedrag van ruim In het jaar 2012 was het niet alleen de zedenzaak die ons verraste, ook het hogere omzetverlies dan begroot was een onaangename verrassing. Het begrote omzetverlies door vraaguitval van 5% werd uiteindelijk 10% ( 1,6 miljoen). Door het uitvoeren van diverse bezuinigingsmaatregelen zijn de kosten gereduceerd met 6,6% ( 1,0 miljoen). Hierover verderop meer. Omzet In 2012 is de daling van het aantal bezette plaatsen het grootst in de kinderdagverblijven. Het aantal bezette plaatsen daalde van 417 in 2011 naar 345 bezette plaatsen, ofwel een bezettingsgraaddaling van 77% naar 66%. De omzet van KOW is dit kalenderjaar gedaald met 9%. Ook de BSO laat een sterke afname zien. Eind december 2012 is het aantal bezette BSO-plaatsen (413 KP) 15% lager dan december Door de aanpassingen in 2012 waardoor de te factureren uren per kindplaats zijn verminderd, is ook het resultaat van de BSO lager. De omzet daalde in de buitenschoolse opvang (BSO) met 15%. De gastouderopvang heeft te kampen met een omzetdaling van 15%. De gemiddelde bezettingsgraad voor de peuterspeelzalen en peutergroepen bedroeg in Middelburg 83,05%, in Vlissingen 88,46% en Veere 70,93%. De oorzaak voor de daling van de bezetting is divers: er zijn meer kleinschalige kinderopvangorganisaties gekomen, ouders zijn kritischer geworden op het afnemen van het aantal dagdelen en uren, of ruilen de formele opvang (deels) in voor informele opvang. Ook zijn er meer ouders werkloos geworden en is de regeling voor tegemoetkoming kosten kinderopvang versoberd. Kosten Besparingen aan de kostenkant hebben de totale omzetafname van 10% niet op kunnen vangen. Omdat de vraaguitval per dagdeel, per groep en per locatie verschilt, had KOW geen andere keus dan het proces van inkrimping van het aantal kindplaatsen gefaseerd te laten verlopen. Om ouders verzekerd te laten zijn van opvang, geschiedt dit aan de hand van de planningsgegevens voor over drie maanden. Het terugbrengen van de opvangcapaciteit vraagt de inzet van minder personeel. Vanwege de dalende bezetting op de groepen is ervoor gekozen om de formatie overhead terug te brengen. In 2012 is er 77 FTE minder personeel aan het einde van het jaar ingezet (253 FTE eind 2012 ten opzichte van 330 FTE eind 2011). De flexibele schil in deze periode is gedaald van 27,7% naar 13,9%. In Vlissingen en Middelburg is sinds 2011 een gemeentelijk coördinator VVE aangesteld die ervoor heeft gezorgd, dat uiteindelijk eind 2012 de begroting is geconcretiseerd. Op basis van diverse gesprekken in 2011 en 2012 zijn er maatregelen 19

22 genomen teneinde de exploitatie van de peuterspeelzalen/peutergroepen sluitend te krijgen. De gemeente Vlissingen heeft een aanvullende subsidie beschikbaar gesteld en in beide gemeenten zijn dagdelen gesloten. Het resultaat van de peuterspeelzalen/peutergroepen, is door de bezuinigingsmaatregelen (sluiting dagdelen en dus minder (personeels)kosten) en meer inkomsten door een toenemend gebruik van de peuterspeelzalen positief uitgepakt in Vlissingen en Veere. In Middelburg is er een groot tekort op de peutergroepen (o.a. door structureel te weinig exploitatiesubsidie peuterspeelzaalwerk in combinatie met weinig incidentele middelen VVE), waarover KOW reeds in gesprek is met de verantwoordelijk wethouder. In Veere is gedurende 2012 veel energie gestoken in een spreidingsplan Onderwijs/opvang dat onder begeleiding van een extern adviseur tot stand is gekomen. Dit spreidingsplan is opgesteld door de drie Veerse schoolbesturen, de gemeente Veere en KOW en ook gefinancieerd door deze partijen. In het spreidingsplan is per kern en per planperiode opgenomen wat de plannen op het gebied van huisvesting zijn passend binnen de kaders die door de gemeenteraad gesteld zijn waarbij het scenario schaalvergroting (leidend tot 4 of 5 grotere scholen in de gemeente) ook is meegenomen. Het peuterspeelzaalwerk is door een eenmalige extra subsidie van de gemeente Veere licht positief. Voor 2013 en de jaren daarna wordt de ouderbijdragetabel verruimd door toevoeging van meer inkomensgroepen, het verhogen van de maximale bijdrage en het indexeren van de tarieven. Hiermee komt de opzet van de tabel meer in lijn met die van Vlissingen en Middelburg. Wanneer nader wordt ingezoomd op de resultaten van 2012 zien we dat er extra kostenposten, zoals voor oninbare vorderingen bij klanten, het niet volledig honoreren van een subsidie van en het niet kunnen verkopen van locatie Zanduus. De onderhoudskosten zijn hoger doordat een aantal zaken niet als investering aangemerkt wordt; voorts is er sprak van enkele onverwacht hoge afrekeningen energiekosten en overige huisvestingslasten. Sinds het najaar 2012 is het systeembeheer grotendeels geoutsourced. Hierdoor stijgen de automatiseringskosten als onderdeel van de kantoorkosten, maar is de continuïteit verbeterd en zijn de personele kosten lager geworden. Ditzelfde geldt voor de kosten van externe salarisverwerking: deze nemen fors af doordat er steeds minder personeelsleden op de loonlijst van KOW staan. De overige posten zijn binnen de begroting gebleven. Het ziekteverzuim in 2012 bedroeg gemiddeld 5,3% (exclusief zwangerschap 4,55%), een daling van 0,2% ten opzichte van Er zijn ook inhoudelijke ontwikkelingen geweest: In de samenwerking met Juvent, een organisatie voor jeugdhulp aan kinderen tot 23 jaar, wordt onderzocht of deze kan worden uitgebreid richting voorschoolse periode. Medewerkers van het Admiraal de Ruijter Ziekenhuis hebben de mogelijkheid gebruik te maken van de drie bedrijfsplaatsen bij locatie Zeester in Vlissingen. De ontwikkeling met Orionis Walcheren (die gemeenschappelijke regelingen van de gemeenten Middelburg, Veere en Vlissingen uitvoert) en peutergroep t Lichtje zijn stopgezet vanwege een te laag verwacht rendement. Bouwkundig zijn de Wigwam en Kinderbolwerk in Middelburg opgeknapt. Hierdoor zijn o.a. de liquide middelen afgenomen met Desondanks bedroeg de quick ratio eind ,70 en eind ,79. De current ratio van KOW bedroeg eind ,17 (eind ,03) dankzij een sterke afname van de kortlopende schulden. In werkelijkheid ligt deze ratio lager omdat de ratio wordt verhoogd door vooruit ontvangen investeringssubsidies in het kader van de RUK-gelden. De solvabiliteit bedroeg eind ,32 (2011: 0,35). Vooruitblik De tweede helft van 2012 heeft vooral in het teken gestaan van het optimaliseren van de bezetting op de locaties door groepen samen te voegen of te sluiten. KOW gaat voor 2013 uit van een verdere vraaguitval van 15 procent. Zoals het er nu naar uit ziet (cumulatieve januari-aprilcijfers 2013) lijkt deze voorspelling ook uit te komen. De ambitie zoals verwoord in het strategisch plan KOW uw partner in groei blijft onverminderd overeind en richt zich daarnaast op het optimaliseren van de bedrijfsvoering om kwalitatief hoogwaardige kinderopvang ook kostendekkend te kunnen blijven aanbieden. Financieel zal de komende periode de vinger aan de pols gehouden moeten worden om per maand te monitoren of de getroffen maatregelen het gewenste effect opleveren of dat er een reorganisatie is vereist om tot een sluitende exploitatie te kunnen komen. Van belang is dat KOW flexibel blijft in personeel en huisvesting om te kunnen anticiperen op de ontwikkelingen binnen de kinderopvang. 13 mei 2013 Drs. H.M.M. van Alphen MSM Directeur/ bestuurder 20

23 10. Balans 21

24 22

25 11. Staat van Baten en lasten 23

26 12. Kasstroomoverzicht 24