In het kniegewricht bevindt zich zowel aan de binnenzijde als aan de buitenzijde een kraakbeenschijfje;

Transcriptie

1 Praktische-opdracht door een scholier 3629 woorden 13 december keer beoordeeld Vak LO Sportblessures Ik doe deze opdracht over de vele verschillende blessures in de sport voetbal. Omdat je in deze sport veel kleine sprintjes trekt en snelle bewegingen maakt kun je snel geblesseerd raken. Je kunt aan verschillende dingen geblesseerd raken zoals aan je knie, enkel of lies. Dit lijkt me allemaal best wel zeer doen maar zelf ben ik (gelukkig) nooit echt geblesseerd geweest. Ik ga dus wat vertellen over de meest voorkomende blessures in mij sport (voetbal). Ik ga het hebben over de onderwerpen: knieblessures, enkelblessures en liesblessures. Blz. 2: Inleiding Blz. 3: Inhoud Blz. 4: Voetbalknie Blz. 5: Voetbalknie + Enkelblessure Blz. 6: Enkelblessure Blz. 7:Enkelblessure + Liesblessure Blz. 8:Liesblessure Blz. 9: Enkelblessure + Liesblessure Blz. 10: Liesblessure Blz. 11: Liesblessure + Knieblessure Wesley Sneijder Blz. 12: Slot/Conclusie/samenvatting Blz. 13: Slot/Conclusie/samenvatting Voor bewegingen van het lichaam zijn botten, gewrichten, spieren en pezen nodig; elk met hun eigen functie. Spieren zorgen voor de lichaamsbeweging. Ze gaan naar de uiteinden toe over in stevige pezen, die vervolgens aan de botten vastzitten. Als de spier zich spant, trekt deze aan de pees en omdat de botten door de gewrichten kunnen scharnieren, beweegt het bot. De pezen zitten zo vast aan het bot, dat bij een peesblessure zelfs een stuk uit het bot kan worden getrokken. De gewrichten zijn ingekapseld in beschermend weefsel dat ook het gewricht bijeen houdt. 1. Dijbeen 2. Knieschijf 3. Scheenbeen 4. Knieband 5. Meniscus Het kniegewricht en de meniscus In het kniegewricht bevindt zich zowel aan de binnenzijde als aan de buitenzijde een kraakbeenschijfje; Pagina 1 van 9

2 meniscus geheten. De meniscus zorgt ervoor dat het bovenbeen en het onderbeen goed op elkaar passen. Een scheur in de meniscus is een beruchte voetbalblessure en wordt vaak 'voetbalknie' genoemd. Bij de voetbalknie is meestal de binnenste meniscus gescheurd. Tijdens het voetballen wordt de knie zwaar belast (o.a. door kappen en draaien). Hierdoor kan het kraakbeen minder van kwaliteit worden en kan een plotselinge beweging, bijv. een verdraaiing tot een scheur in de meniscus leiden. In dat geval is vaak sprake van de volgende verschijnselen: heftige pijn, zwelling en bewegingsbeperking; niet kunnen buigen, strekken of draaien. Een voetbalknie kan ook geleidelijk ontstaan. De verschijnselen zijn dan vaak vocht in de knie na een wedstrijd, pijn bij het drukken op zijkant van de knie en soms 'op slot zitten' van de knie. Hoe voorkom je een voetbalknie? 1) De meeste meniscusblessures ontstaan doordat de schoen bij draaibewegingen vast blijft staan terwijl het bovenlichaam over de knie draait. Dit gebeurt vooral bij schoenen met weinig en lange noppen. Gebruik daarom voetbalschoenen met veel korte noppen. 2) Wanneer je vermoeid bent, verslechtert de coördinatie en vermindert de spierkracht. De kans op onverwachte bewegingen, bijv. verstappen of verdraaien, wordt daardoor groter. Zorg daarom voor een goede conditie. 3) Voetballers die te zwaar zijn, overbelasten hun kniegewricht. Daardoor ben je extra kwetsbaar voor beschadiging van de meniscus. Zorg daarom voor een juist gewicht. 4) Indien je geleidelijk aan knieklachten hebt gekregen is het onverstandig om door te blijven voetballen. Voorkom extra beschadiging aan de meniscus. Raadpleeg daarom bij klachten een arts, fysiotherapeut of sportmasseur. Wat als je toch een voetbalknie krijgt? 1) Wanneer de blessure plotseling is ontstaan, bijv. door een verdraaiing, mag niet op het geblesseerde been gelopen en gesteund worden. 2) De knie direct koelen door koud stromend water, een coldpack of ijs (gebruik in dit geval een doek tussen het ijs en het been). Koel gedurende 20 min afgewisseld met een periode van 20 minuten zonder koeling en herhaal dit enige malen. Hoe eerder gekoeld kan worden hoe beter. Ook na enkele uren heeft koeling nog een positief effekt. 3) Laat zo snel mogelijk een drukverband aanleggen door een deskundige. 4) Houdt zoveel mogelijk het been omhoog zodat eventueel vocht terug kan zakken. 5) Raadpleeg na deze eerste maatregelen zo spoedig mogelijk uw huisarts of het Sport Medisch Adviescentrum (SMA). Zij kunnen U verwijzen naar het ziekenhuis. 6) Is een operatie noodzakelijk dan zijn spierversterkende oefeningen nadien nodig voor de bovenbeenspieren, evenals begeleiding bij de sporthervatting. Het enkelgewricht en de enkelbanden De meest voorkomende enkelblessures bij voetbal zijn de verstuiking en (gedeeltelijke) scheuring van de enkelbanden. Daarom zal ik hier wat meer over uitleggen. Bijna altijd betreft het hier beschadiging van de buitenste enkelbanden. Vaak is een bloeduitstorting te zien en kan zwelling optreden, terwijl bewegen en belasten pijnlijk is. Oorzaken van deze blessure zijn : Verstappen op een ongelijke bodem, bijv. kuiltje in de grond. Het blokkeren van de voet door een tegenstander. Het neerkomen op de bal of de voet van een ander. Een trap van een tegenstander tegen de enkel. Pagina 2 van 9

3 Snel draaien en wenden met blokkade in de grond. 1. Scheenbeen 2. Kuitbeen 3. Sprongbeen 4. Hielbeen 5. Enkelband Wanneer je al eerder enkelklachten hebt gehad zijn je enkels extra kwetsbaar voor nieuwe blessures. Hoe voorkom je enkelklachten? 1) Draag bij voorkeur hoge of halfhoge voetbalschoenen. 2) Draag zeker op harde velden geen schoenen met lange noppen. 3) Bij zwakke enkels of eerder doorgemaakte enkelblessures verdient het aanbeveling tijdens trainingen en wedstrijden een preventieve ondersteuning te gebruiken in de vorm van een zwachtel, tape of een ankle brace. Voorbeeldoefeningen voor de lenigheid van de enkel Het onderlichaam Na een aantal losmakende oefeningen volgen de rekoefeningen. Hieronder tref je een aantal voorbeeldoefeningen voor het onderlichaam aan. Enkele aanwijzingen bij het rekken zijn: Beweeg langzaam tot de uiterste grens. Even (10-15 seconden) vasthouden in de uiterste stand. Daarna langzaam ontspannen. Voer alle oefeningen zowel links als rechts uit. Forceer niet; rekken mag geen pijn doen. Schud de spieren tussen de oefeningen door even los. Neem de tijd! Per tak van sport worden bepaalde spiergroepen extra belast. Aan die spiergroepen moet je dus extra aandacht besteden. Kies daarom de oefeningen die kenmerkend zijn voor jouw tak van sport. Wat als je toch een enkelblessure krijgt? 1) Niet op de geblesseerde enkel lopen of steunen. 2) Direct koelen, met schoen en sok nog aan, door koud stromend water, een coldpack of ijs (gebruik dan een doek tussen het ijs en de enkel). Koel gedurende 20 min afgewisseld met een periode van 20 minuten zonder koeling en herhaal dit enige malen. Hoe eerder gekoeld kan worden hoe beter. Ook na enkele uren heeft koeling nog een positief effect. 3) Belangrijk: nooit masseren of warmtebrengende zalven gebruiken. Dit verergert de blessure alleen maar. Pas na 2 of 3 dagen zonodig nog warmte toepassen. 4) Laat zo snel mogelijk een drukverband aanleggen door een deskundige. 5) Houdt zoveel mogelijk het been omhoog zodat eventueel vocht terug kan zakken. 6) Probeer de eerste 3 dagen de enkel zo min mogelijk te belasten; gebruik evt. krukken. 7) Raadpleeg na deze eerste maatregelen zo spoedig mogelijk uw huisarts of het Sport Medisch Adviescentrum (SMA). Zij kunnen U verwijzen naar het ziekenhuis. 8) In overleg met de fysiotherapeut kan geoefend worden op een oefentol ter bevordering van kracht, uithoudingsvermogen en coördinatie van de gewrichtsspieren. Pagina 3 van 9

4 9) Zeker in de herstelfase is het aan te bevelen een bandage en/of tape te gebruiken. 10) Wees voorzichtig met de trainingsopbouw. Spelers met eerder doorgemaakte enkelblessures worden geadviseerd een preventieve ondersteuning te gebruiken; een zwachtel, tape of ankle brace (een veterschoentje). EHBO/Wat moet je doen? Pas de ICE-regel toe: ICE = koel met water, ijs of cold-pack gedurende 15 tot 20 minuten (leg altijd een doek tussen huid en ijs of cold-pack). I = Immobiliseren; zorg dat het lichaamsdeel niet beweegt of gebruikt wordt om op te steunen. C = Compressie; leg een drukverband aan. E = Elevatie; houd het lichaamsdeel boven harthoogte. Herhaal het koelen de eerste 48 uur enkele malen per dag. Raadpleeg een arts bij aanhoudende pijn, (twijfel over) een botbreuk en/of ernstig bandletsel. Revalidatie Om zo goed en snel mogelijk te herstellen van een enkelverstuiking volgen hieronder enkele aandachtspunten. Het tempo waarop je de revalidatie doorloopt, is afhankelijk van de ernst van de blessure. Pijn of een hernieuwde zwelling zijn signalen om in de revalidatie een stapje terug te doen. En vergeet niet; er zijn natuurlijk meerdere wegen die naar Rome leiden! 0-2 dagen * Voor de eerste twee dagen geldt altijd ICE. * Koel de eerste week iedere keer na het oefenen. 2-4 dagen * Voorzie de enkel van een achterspalk, tape of brace. * Belast de enkel niet; het lopen met krukken voorkomt dat het volledige lichaamsgewicht op de enkel terechtkomt. * Oefen lichtjes zittend met afhangend onderbeen het buigen en strekken van de enkel. 4-7 dagen * Steun - zoveel als de pijn toelaat - met behulp van kruk(ken) op het geblesseerde been dagen * Gebruik geen krukken meer. * Fiets of zwem dagelijks 5-30 minuten om de conditie op peil te houden. * Doe oefeningen om de lenigheid van de kuitspieren te bevorderen; (bijvoorbeeld oefeningen 12 & 13 van de voorbeeldrekoefeningen voor het onderlichaam dagen * Doe looptraining op een vlakke, niet gladde ondergrond. * Tape de enkel in (of draag een brace). * Doe oefeningen om de voet- en enkelspieren te versterken. * Blijf oefeningen doen om de lenigheid van de kuitspieren te bevorderen; Klik hier voor enkele voorbeeldoefeningen voor de enkelverstuiking vanaf dag 21 * Voer looptraining uit op oneffen terrein. * Breid de training uit met sprints-, loop-, stop- en schaatssprongen. Wanneer deze oefeningen geen Pagina 4 van 9

5 problemen meer geven, kun je met de reguliere training meedoen. vanaf dag 28 * Pas bij voldoende fitheid en coördinatievermogen kun je weer volledig deelnemen aan wedstrijden. Je kunt ook een oefentol gebruiken als je al weer wat verder gerevalideerd bent. Het werk als volgt: je gaat erop staan en probeert je evenwicht te houden. Je moet bij deze oefening je enkels veel gebruiken. Het kan de revalidatie flink bevorderen. Voorbeeldoefeningen bij een enkelverstuiking 1. Kuitspieren Maak met de rechtervoet een grote stap naar voren. Breng het lichaamsgewicht over naar het rechterbeen. Buig daarbij de rechterknie en houd de linkerknie gestrekt. Duw de heup naar voren. Houd de linkerhak op de vloer. Deze oefening kan gemakkelijk uitgevoerd worden door de handen tegen een muur, boom of hek te plaatsen. 2. Korte kuitspieren Maak met de linkervoet een kleine stap naar voren. Houd het lichaamsgewicht op het rechterbeen. Buig zowel de linker- als de rechterknie. Houd de rechterhak op de vloer. 3. Oefenen van coördinatie en verstreken van spieren rondom de enkel Ga op een been steen. Houd de armen gespreid om de balans te bewaren. Ga op de tenen staan en dan weer op de platte voet. Hoe sneller de beweging wordt uitgevoerd hoe moeilijker het is om de balans te bewaren. Lukt dit goed, sluit dan de ogen en probeer het opnieuw. 4. Versterken van de buitenste voetheffers Ga op een stoel zitten met de voeten op de grond. De band (trainingsband of binnenband fiets) zit aan een kant stevig vast (bijvoorbeeld aan een tafelpoot). Leg de andere kant van de band om de buitenkant van de voet. Houd de knie 90 graden gebogen. Schuif de voet tegen de weerstand van de band naar buiten en probeer de buitenrand van de voet omhoog te houden. Houd knie en bovenbeen op dezelfde plaats. 5. Versterken van spieren aan voorkant bovenbeen Ga met het geblesseerde been op de onderste treden van een trap staan. Tik met de tenen van het goede been de grond aan, maar blijf steunen op het geblesseerde been. De oefening wordt zwaarder door niet met de tenen maar met de hak de grond aan te tikken. De oefening wordt lichter door extra steun van de armen aan de trapleuning. Pagina 5 van 9

6 6. Versterken van voorste Ga rechtop staan. Loop op je hielen. Voorvoet en middenvoet mogen de grond niet raken. Maak kleine pasjes. Variant: loop op de binnen kant van beide voeten; druk daarbij de groet teen goed in de grond. 7. Versterken van kuitspieren Ga rechtop staan. Loop op je tenen. Hiel en middenvoet mogen de grond niet raken. Maak kleine pasjes. De lies en de beenspieren Er bestaan vele soorten liesklachten. Een van de manieren waarop liesklachten kunnen ontstaan is een acute overbelasting van één van de spieren die het been naar binnen bewegen; adduktoren geheten. De scheuring van een of meer spiervezels in de lies veroorzaakt een scherpe, stekende pijn, met name bij het trappen van de bal met de binnenzijde van de voet. De pijn kan uitstralen naar de binnenkant van de dij. Direct na het ontstaan van de blessure is verder trainen of spelen vrijwel onmogelijk. Factoren die bijdragen aan het ontstaan van deze voetbalblessure zijn: Een te plotselinge en te krachtige samentrekking van de adduktoren bij het in de grond trappen, een blokkering van de kapbeweging door de tegenstander of een blocktackle. Een te plotselinge verrekking van deze spieren bij een verkeerd uitgevoerde sliding of het te hoog trappen van de bal. Spelers met verkorte dijbeenspieren en een beenlengteverschil zijn extra kwetsbaar voor liesblessures! Hoe voorkom je liesklachten? Naarmate iemand stijver is, is de kans op een liesblessure groter. Het is daarom van groot belang voor iedere training of wedstrijd een goede warming-up uit te voeren om de spieren soepeler te maken. Schiet daarom ook niet voor een warming-up hard op het doel. Een slechte maar helaas veel voorkomende gewoonte. Zorg voor een goede doorbloeding door bij de warming-up 5 minuten rustig in te lopen en losmakende bewegingen te maken. Draag hierbij een trainingsbroek. Massage met allerhande smeerseltjes kan slechts als aanvulling worden toegepast, maar kan niet de normale actieve warming-up vervangen. Voer de volgende rekoefeningen uit om de spieren op lengte te brengen. Trek met de handen om de enkels de hielen tegen de billen. Druk zacht met de ellebogen de knieën naar beneden zonder dat het pijn doet. Buig daarbij de romp iets voorover. In de uiterste stand seconden vasthouden en dit 2 a 3 maal herhalen. De spanning voelt U aan de binnenkant van de dij. Vanuit een spreidstand met rechte rug verplaatst u Uw gewicht zo ver mogelijk naar het gebogen been zonder dat het pijn doet. In de uiterste stand seconden vasthouden en dit 2 a 3 maal herhalen. De spanning voelt u aan de binnenkant van de dij van het gestrekte been. Ga hierna verder met diverse baloefeningen ten behoeve van een goede doorbloeding en coordinatie. Rekoefeningen moeten eveneens worden toegepast in de cooling down na afloop van de training of de wedstrijd. De cooling down kan bestaan uit ontspannende, losmakende oefeningen en rekoefeningen. Het Pagina 6 van 9

7 resultaat is dat de voetballer minder last zal hebben van spierpijn, stijfheid en vermoeidheid. Wat als je toch een liesblessure krijgt? 1) Niet op de geblesseerde been lopen of steunen. 2) Direct koelen door koud stromend water, een coldpack of ijs (gebruik dan een doek tussen het ijs en het been). Koel gedurende 20 min afgewisseld met een periode van 20 minuten zonder koeling en herhaal dit enige malen. Hoe eerder gekoeld kan worden hoe beter. Ook na enkele uren heeft koeling nog een positief effect. 3) Laat zo snel mogelijk een drukverband aanleggen door een deskundige. 4) Vermijd aanspannen en rekken van de spieren die het been naar binnen bewegen. 5) Raadpleeg na deze eerste maatregelen zo spoedig mogelijk uw huisarts of het Sport Medisch Adviescentrum (SMA). Zij kunnen U verwijzen naar het ziekenhuis. 6) Trainingen en wedstrijden mogen pas hervat worden wanneer men volledig klachtenvrij is bij belasting van de betreffende spiergroep. Ik heb zelf (gelukkig) nog nooit een blessure gehad. Maar ik denk dat iedere sporter wel eens zijn enkel heeft verzwikt. Daarom beschrijf ik een knieblessure van Wesley Sneijder. Sneijder met blessure naar de kant bij Oranje 20/11/ :01 Het Nederlands elftal treedt woensdag tegen Wit-Rusland mogelijk aan zonder Wesley Sneijder. De middenvelder van Real Madrid moest dinsdag de training staken vanwege een knieblessure. 'Volgens mij valt het allemaal wel mee', tekende de NOS op uit de mond van bondscoach Marco van Basten. 'Maar we weten morgen beter hoe het echt met Wesley gaat.' Mocht Sneijder niet in actie kunnen komen, dan zullen er vier nieuwe spelers aan de aftrap verschijnen ten opzichte van het duel met Luxemburg (1-0) van zaterdag. Eerder haakten Ruud van Nistelrooy, Edwin van der Sar en Clarence Seedorf al af. Afgaande op de verdeling van de hesjes tijdens de training van dinsdag krijgen Ryan Babel, John Heitinga, Dirk Kuijt en Maarten Stekelenburg tegen de Wit-Russen een basisplaats toebedeeld van Van Basten. Oranje speelt in Minsk de laatste wedstrijd in de EK-kwalificatiecampagne. Nederland plaatste zich zaterdag al voor de eindronde. Tegen Wit-Rusland wordt bepaald of het Nederlands elftal zich als groepshoofd plaatst voor het EK. Een zege in Minsk volstaat voor Oranje om een van die vier plaatsen op te eisen. Zoals je ziet heb je zo een blessure opgelopen. Ik heb de 3 meest voorkomende opgenoemd. Knieblessure: aan kniegewricht en meniscus Een scheur in de meniscus is een beruchte voetbalblessure en wordt vaak 'voetbalknie' genoemd. Bij de voetbalknie is meestal de binnenste meniscus gescheurd. Tijdens het voetballen wordt de knie zwaar belast (o.a. door kappen en draaien). Bijv. kraakbeen kan van minder kwaliteit worden door kappen en draaien. Door een onverwachtse beweging kan dan de meniscus scheuren. Je kunt het voorkomen door: 1) De meeste meniscusblessures ontstaan doordat de schoen bij draaibewegingen vast blijft staan terwijl Pagina 7 van 9

8 het bovenlichaam over de knie draait. 2) Wanneer je vermoeid bent, verslechtert de coördinatie en vermindert de spierkracht. De kans op onverwachte bewegingen, bijv. verstappen of verdraaien, wordt daardoor groter. Zorg daarom voor een goede conditie. 3) Voetballers die te zwaar zijn, overbelasten hun kniegewricht. Daardoor ben je extra kwetsbaar voor beschadiging van de meniscus. Zorg daarom voor een juist gewicht. 4) Indien je geleidelijk aan knieklachten hebt gekregen is het onverstandig om door te blijven voetballen. Voorkom extra beschadiging aan de meniscus. Raadpleeg daarom bij klachten een arts, fysiotherapeut of sportmasseur. Enkelblessure: De meest voorkomende enkelblessures bij voetbal zijn de verstuiking en (gedeeltelijke) scheuring van de enkelbanden. Bijna altijd betreft het hier beschadiging van de buitenste enkelbanden. Vaak is een bloeduitstorting te zien en kan zwelling optreden, terwijl bewegen en belasten pijnlijk is. Oorzaken van deze blessure zijn : - Verstappen op een ongelijke bodem, bijv. kuiltje in de grond. - Het blokkeren van de voet door een tegenstander. - Het neerkomen op de bal of de voet van een ander. - Een trap van een tegenstander tegen de enkel. - Snel draaien en wenden met blokkade in de grond. Je kunt het voorkomen door: 1) Draag bij voorkeur hoge of halfhoge voetbalschoenen. 2) Draag zeker op harde velden geen schoenen met lange noppen. 3) Bij zwakke enkels of eerder doorgemaakte enkelblessures verdient het aanbeveling tijdens trainingen en wedstrijden een preventieve ondersteuning te gebruiken in de vorm van een zwachtel, tape of een ankle brace. Liesblessure: Er bestaan vele soorten liesklachten. Een van de manieren waarop liesklachten kunnen ontstaan is een acute overbelasting van één van de spieren die het been naar binnen bewegen; adduktoren geheten. De scheuring van een of meer spiervezels in de lies veroorzaakt een scherpe, stekende pijn, met name bij het trappen van de bal met de binnenzijde van de voet. De pijn kan uitstralen naar de binnenkant van de dij. Factoren die bijdragen aan het ontstaan van deze voetbalblessure zijn: Een te plotselinge en te krachtige samentrekking van de adduktoren bij het in de grond trappen, een blokkering van de kapbeweging door de tegenstander of een blocktackle. Een te plotselinge verrekking van deze spieren bij een verkeerd uitgevoerde sliding of het te hoog trappen van de bal. Spelers met verkorte dijbeenspieren en een beenlengteverschil zijn extra kwetsbaar voor liesblessures! Hoe kun je een liesblessure voorkomen? Naarmate iemand stijver is, is de kans op een liesblessure groter. Het is daarom van groot belang voor iedere training of wedstrijd een goede warming-up uit te voeren om de spieren soepeler te maken. Schiet daarom ook niet voor een warming-up hard op het doel. Een slechte maar helaas veel voorkomende gewoonte. Zorg voor een goede doorbloeding door bij de warming-up 5 minuten rustig in te lopen en losmakende bewegingen te maken. Draag hierbij een trainingsbroek. Massage met allerhande smeerseltjes kan slechts als aanvulling worden toegepast, maar kan niet de normale actieve warming-up Pagina 8 van 9

9 vervangen. Ik ben zelf (gelukkig) nog nooit echt geblesseerd geweest. Ik heb het wel eens een keer gehad dat ik na de wedstrijd nogal last had van mijn lies maar naar een paar dagen goed rekken is dat gelukkig toch over gegaan en naderhand heb ik er eigenlijk nooit echt meer last van gehad. Soms heb je wel eens als je in de wedstrijd een duel met iemand anders in gaat dat de ander ineens schreeuwt dat hij pijn heeft. Je denkt dan dat hij zichzelf niet zo moet aanstellen maar soms heb je al een blessure opgelopen bij de meest stomme beweging. Of zonder dat de tegenstander het bedoeld heeft. Pagina 9 van 9