FIT VOOR EEN NIEUWE KNIE

Transcriptie

1 FIT VOOR EEN NIEUWE KNIE Para Medisch Centrum Skagerrak Hoofddorp

2 Inleiding U heeft dit boekje gekregen omdat u binnenkort een nieuwe knie krijgt. In dit boekje vindt u trainingsschema s, oefeningen en tips die u kunt gebruiken voordat u geopereerd wordt. Para Medisch Centrum Skagerrak raadt u aan om de oefeningen te doen en de trainingsschema s te volgen. Deze zijn voor u opgesteld om zo fit mogelijk de operatie in te gaan. Uit onderzoek is gebleken dat hoe fitter iemand de operatie in gaat, hoe fitter iemand er ook weer uitkomt. Door het trainen van de spierkracht en de conditie zult u sneller herstellen en de taken in uw dagelijks leven sneller kunnen hervatten. Hierbuiten verkleint u door het trainen voor de operatie het risico op complicaties na de operatie. Artrose Problemen ontstaan meestal door slijtage (in medische termen heet dit artrose). Bij artrose zijn de kraakbeenkussentjes aangetast of afgebroken door bijvoorbeeld chronische overbelasting of erfelijkheid. De aanmaak van nieuwe cellen is niet voldoende meer om de afbraak ervan te compenseren. Gevolg is een beschadiging of een vermindering van de dikte van het kraakbeen in gewrichten. Na verloop van tijd gaan de botten over elkaar heen schuren en worden schokken niet meer goed opgevangen. Het kraakbeen kan het bot niet meer voldoende beschermen. De oorzaak van artrose is meestal de natuurlijke veroudering, soms speelt ook een aandoening zoals reuma een rol. Een versleten knie veroorzaakt een knagende pijn diep in de knie, dit kan uitstralen naar het onderbeen. De knie voelt stijf aan, vooral bij het opstaan uit bed of stoel, bij het instappen in een auto en bij traplopen. Bij het plaatsen van een heupprothese wordt het heupgewricht vervangen door een kunstgewricht. Dit wordt meestal gedaan wanneer het kraakbeen versleten is en het heupbot niet meer soepel in de in de kom van het bekken draait. Hierdoor wordt bewegen moeilijker en pijnlijk. Er zijn verschillende soorten heupprothesen. De specialist neemt voorafgaand aan de operatie de procedure uitgebreid met u door. Fysiotherapie vóór de knie operatie Voordat u een operatie ondergaat, wordt de aangedane knie grondig onderzocht en wordt er een start gemaakt met het optrainen van de beenspieren. Dit is belangrijk om optimaal resultaat te garanderen na de operatie. Hoe sterker de beenspieren en hoe beter uw conditie hoe sterker en fitter u de operatie uit zult komen. In onze trainingsschema s hebben wij er rekening mee gehouden dat u niet volledig belastbaar bent. De oefeningen zijn hierop aangepast en bouwen in de loop van het protocol op naar een hoger niveau. Wij raden u aan om de oefeningen dagelijks uit te voeren, elk oefenschema neemt circa minuten in beslag. U kunt de oefeningen gemakkelijk en zelfstandig thuis uitvoeren. Elke oefening is gericht op een andere spiergroep, de totale combinatie van alle oefeningen zijn dus op de gehele knie zo sterk en stabiel mogelijk te krijgen voordat u de operatie ondergaat. Voor vragen over de oefeningen, aanvullende informatie of advies kunt u altijd terecht bij een van de therapeuten van Para Medisch Centrum Skagerrak Hoofddorp. Zij kunnen u voorzien van alle informatie betreffende beweging die u voor de operatie nodig heeft. Na de operatie begeleiden zij u verder, zij helpen u met het trainen van de knie en het hervatten van dagelijkse activiteiten, hobby s of sport. Wij wensen u een voorspoedig herstel toe.

3 Oefenschema week 1 tot en met week 4 Oefening 1: Knie optillen in zit Ga rechtop zitten met uw voeten plat op de grond. Strek uw knie zo ver omhoog als u kunt en til uw voeten van de vloer. Laat uw been en voet weer zakken. Strek uw tegenovergestelde knie zo ver als u kunt omhoog, uw tenen wijzen naar het plafond. Laat uw been en voet weer zakken. 3 setjes van 10 per been, houd tussen elk setje 1 Oefening 2: Buigen van de knie in zit Zit rechtop in een stoel, waarbij de schouderbladen naar beneden en achteren zijn gericht. Trek uw hak richting de stoel zo ver als u kunt. Houd op dit punt de knie kort in deze houding indien nodig. Ontspan hierna en beweeg de knie naar de beginpositie. Wissel nu van been. 3 setjes van 10 per been, houd tussen elk setje 1 Oefening 3: Staand marcheren Start in een staande positie met de armen naast het lichaam. Hef de knie richting de borst terwijl u de armen in een marcherend patroon beweegt. Indien u hulp nodig heeft bij het houden van de balans kunt u gebruik maken van een stoel. 3 setjes van 10 per been, houd tussen elk setje 1 Oefening 4: Knieën buigen trap Sta met het aangedane been op de eerste, of wanneer mogelijk, de tweede trede van een trap. Houd u vast aan de reling. Leun nu naar voren zodat de knieën licht gebogen worden. Houd dit een aantal seconden vast en beweeg terug naar de startpositie. 3 setjes van 10 per been, houd tussen elk setje 1

4 Oefening 5: Op en afstappen Kom staan op een trap of step op uw aangedane been. stap nu voorzichtig op de trede en weer voorzichtig af van de trede in een rustig tempo. Beweeg terug naar de beginpositie door uw aangedane been te strekken. Herhaal deze oefening. Let op dat u hierbij niet gaat hangen in uw bekken: houd de heuphelften op gelijke hoogte. 3 setjes van 10 per been, houd tussen elk setje 1 Oefening 6: Gewicht zetten op het been Start in een staande positie. Verplaats uw gewicht voorzichtig op uw aangedane been en beweeg in een kleine cirkelvormige beweging met uw andere been, waar nu zo min mogelijk gewicht op staat. Houd dit een aantal seconden vol, ontspan en herhaal. 3 setjes van 10 per been, houd tussen elk setje 1 minuut rust. Uitleg over het schema: Dit schema mag u de eerste vier weken gaan gebruiken, om zo op een rustige maar effectieve manier kracht op te bouwen in de heup en in het been. Alle oefeningen zijn gericht op het versterken van de spieren. Elke oefening pakt een andere spiergroep aan en is goed voor een andere beweging. Wij adviseren u dus ook om alle oefeningen uit te voeren. Voor het beste resultaat is het van belang dat u deze oefeningen elke dag uitvoert. De oefeningen nemen ongeveer 25 minuten in beslag, het maakt niet uit of u de oefeningen in de ochtend of avond uitvoert. Zorg dat u kleding aantrekt waarin u gemakkelijk beweegt en schoenen die niet glijden op de vloer. Drink genoeg water tijdens en na het uitvoeren van de oefening en neem na het oefenen wat rust. Omdat niet alleen de spierkracht maar ook uw conditie moet worden opgebouwd moet er buiten de spierkracht oefeningen nog wat gedaan worden aan conditie training. Kies daarbij voor een van de volgende opties om uw schema dagelijks aan te vullen: - Wandelen buiten 5 minuten op een stevig looptempo - Fietsen buiten 10 minuten op uw fiets - Fietsen binnen 10 minuten op een hometrainer met een lage weerstand.

5 Oefenschema week 4 tot en met week 8 Oefening 1: Afwisselende heel lifts Sta met uw knieën licht gebogen. Leun licht naar voren zodat uw hielen los komen van de grond. Zorg ervoor dat u niet uit balans raakt, gebruik eventueel een extra steun indien nodig. Beweeg hierna terug naar de beginpositie en herhaal de oefening. 3 setjes van 10 per been houd tussen elk setje 1 Oefening 2: Squat met stoel Ga net voor een stoel staan en sta op twee benen met uw knieën licht gebogen. Duw uw billen naar achteren alsof u gaat zitten. Net voordat u de stoel raakt, gaat u weer langzaam recht op staan. Herhaal deze oefening. 3 setjes van 10 per been, houd tussen elk setje 1 Oefening 3: Afwisselende zijwaartse pas Start in een staande positie met een rechte romp. Maak nu een zijwaartse stap met één been, waarbij u de knie licht buigt. Beweeg terug naar de beginpositie en herhaal met het andere been 3 setjes van 10 per been houd tussen elk setje 1 minuut rust. Oefening 4: Brede stap zijwaarts Sta voor een step of trap. Stap nu met één been op de traptrede naar de buitenzijde van de trede en stap daarna met het andere been op de andere buitenzijde. Beweeg terug naar de startpositie. Herhaal deze oefening vervolgens, waarbij u start met het andere been. Herhaal 3 setjes met 10 herhalingen.

6 Oefening 5: Voet aantikken in stand Start in een staande positie met uw gewicht op uw aangedane been. Buig uw romp nu naar voren en strek uw andere been naar buiten. Reik nu naar de buitenkant van de aangedane voet met uw andere hand. Houd dit een aantal seconden vast en herhaal. 3 setjes van 10 per been, houd tussen elk setje 1 minuut rust. Oefening 6: Zijwaarts grond aantikken Sta zijdelings op een trap of step met gewicht op het aangedane been. Buig deze knie nu voorzichtig zodat u met de andere voet de grond aan kan raken. Beweeg terug naar de beginpositie door uw aangedane been te strekken. Herhaal deze oefening. 3 setjes van 10 per been houd tussen elk setje 1 Uitleg over het schema: Dit schema mag u de tweede vier weken gaan gebruiken, om zo op een wat hoger maar effectieve manier kracht op te bouwen in de heup en in het been. Alle oefeningen zijn gericht op het versterken van de spieren. Elke oefening pakt een andere spiergroep aan en is goed voor een andere beweging. Wij adviseren u dus ook om alle oefeningen uit te voeren. Voor het beste resultaat is het van belang dat u deze oefeningen elke dag uitvoert. De oefeningen nemen ongeveer 25 minuten in beslag, het maakt niet uit of u de oefeningen in de ochtend of avond uitvoert. Zorg dat u kleding aantrekt waarin u gemakkelijk beweegt en schoenen die niet glijden op de vloer. Drink genoeg water tijdens en na het uitvoeren van de oefening en neem na het oefenen wat rust. Omdat niet alleen de spierkracht maar ook uw conditie moet worden opgebouwd moet er buiten de spierkracht oefeningen nog wat gedaan worden aan conditie training. Kies daarbij voor een van de volgende opties om uw schema dagelijks aan te vullen: - Wandelen buiten 5 minuten op een stevig looptempo - Fietsen buiten 10 minuten op uw fiets - Fietsen binnen 10 minuten op een hometrainer met een lage weerstand.

7 Oefenschema vanaf week 8 tot de operatie Oefening 1: Squat met stoel Ga net voor een stoel staan en sta op twee benen met uw knieën licht gebogen. Duw uw billen naar achteren alsof u gaat zitten. Net voordat u de stoel raakt, gaat u weer langzaam recht op staan. Herhaal deze oefening. 3 setjes van 10 per been houd tussen elk setje 1 Oefening 2: Zakken door 1 been Start vanuit een staande positie. Verplaats uw gewicht naar de aangedane zijde. Balanceer op dit been. Buig de andere knie en til de voet van de vloer. Spreid uw armen voor balans en probeer uw been nu te stabiliseren. Buig de knie van het been waar u op staat en strek de knie om terug te gaan naar de beginpositie. Herhaal dit 3 setjes van 10 per been, houd tussen elk setje 1 Oefening 3: Naar beneden stappen / afstappen van step Sta op een step of een traptrede, en houd een muur of leuning vast voor balans, indien nodig. Stap naar beneden met uw goede been, waarbij u de beweging controleert met uw aangedane been. Houd uw aangedane been op de step terwijl u het goede been weer terug naar de beginpositie brengt. Herhaal dit 3 setjes van 10 per been houd tussen elk setje 1 Oefening 4: Balans benen tegen elkaar Start in een stand met uw voeten tegen elkaar aan. Buig de knieën een klein stukje. Ga naast een stoel of tafel staan voor veiligheid en steun. Probeer zo lang als aangegeven te blijven staan. 30 seconden 10 herhalingen achter elkaar.

8 Oefening 5: Lunge - naar voren met ondersteuning Voorwaartse lunges versterken de bovenbeenspieren die belangrijk zijn bij lopen. Sta rechtop met uw armen langs uw zij of op uw heupen en houd uzelf vast aan een stoel voor balans. Maak een grote pas naar voren op één been en laat uw heupen recht naar beneden zakken tussen uw voeten, waarbij beide knieën buigen. Duw uzelf weer omhoog naar de beginpositie en herhaal met uw andere been. Houd uw lichaam rechtop tijdens de beweging. Herhaal dit 3 setjes van 10 per been, houd tussen elk setje 1 minuut rust Oefening 6: Zijwaarts stappen Sta rechtop met uw voeten op heupbreedte uit elkaar en zak door de knieën. Stap met één been zijwaarts uit en breng het andere been ernaast. Herhaal deze beweging, waarbij u in dezelfde richting beweegt. Zodra u niet meer verder kunt, blijft u in dezelfde richting kijken, maar stapt u de andere kant op. Let op dat uw blik naar voren blijft en uw lichaam rechtop blijft. Herhaal dit 5 maal heen en terug in uw gang. Uitleg over het schema: Dit schema mag u de na week 8 tot aan de operatie gaan gebruiken, om zo op een wat hoger maar effectieve manier kracht op te bouwen in de heup en in het been. Alle oefeningen zijn gericht op het versterken van de spieren. Elke oefening pakt een andere spiergroep aan en is goed voor een andere beweging. Wij adviseren u dus ook om alle oefeningen uit te voeren. Voor het beste resultaat is het van belang dat u deze oefeningen elke dag uitvoert. De oefeningen nemen ongeveer 25 minuten in beslag, het maakt niet uit of u de oefeningen in de ochtend of avond uitvoert. Zorg dat u kleding aantrekt waarin u gemakkelijk beweegt en schoenen die niet glijden op de vloer. Drink genoeg water tijdens en na het uitvoeren van de oefening en neem na het oefenen wat rust. Omdat niet alleen de spierkracht maar ook uw conditie moet worden opgebouwd moet er buiten de spierkracht oefeningen nog wat gedaan worden aan conditie training. Kies daarbij voor een van de volgende opties om uw schema dagelijks aan te vullen: - Wandelen buiten 5 minuten op een stevig looptempo - Fietsen buiten 10 minuten op uw fiets - Fietsen binnen 10 minuten op een hometrainer met een lage weerstand.