Hoofdvraag: Wat houdt vrouwenemancipatie in en waarom spreekt men van twee emancipatiebewegingen?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Hoofdvraag: Wat houdt vrouwenemancipatie in en waarom spreekt men van twee emancipatiebewegingen?"

Transcriptie

1 Werkstuk door een scholier 4124 woorden 23 februari ,4 117 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Inleiding Ik doe mijn werkstuk over vrouwenemancipatie. Ik heb dit onderwerp gekozen, omdat het eigenlijk het enige leuke onderwerp was. Het leek mij erg interessant en ik wilde er wel meer van weten. Mijn moeder is ook erg geëmancipeerd en het is leuk om wat meer te weten te komen over wat mijn moeder bezig houdt/ hield. Hoe ik het ga behandelen? Ik ga eerst uitzoeken wat emancipatie/feminisme nou eigenlijk betekent en wat het verschil is. Dan kijk ik hoe het vóór de vrouwenemancipatie was en waarom het ontstaan is. Daarna behandel ik de eerste feministische golf en de tweede feministische golf. Verder onderzoek ik wie Aletta Jacobs was en wat ze deed voor de emancipatie. Ook kijk ik hoe het met de vrouwen over de hele wereld is gesteld. Dan bespreek ik de emancipatie nú, of het nu nog leeft. Tenslotte mijn conclusie. Van wie heb ik hulp gekregen? In de eerste plaats heb ik veel informatie uit boeken gekregen. Verder heeft mijn moeder me nog geholpen en ook het internet heeft mij wat informatie verschaft. Hoofd en deelvragen: Hoofdvraag: Wat houdt vrouwenemancipatie in en waarom spreekt men van twee emancipatiebewegingen? Deelvragen: 1. Emancipatie en feminisme 2. Voor de vrouwenemancipatie 3. De eerste feministische golf in Nederland A. Hoe het begon B. Waar streden de feministen voor? C. De belangrijkste vrouwenbewegingen Pagina 1 van 11

2 D. Wat gebeurde er vanuit de vrouwenbewegingen om hun doel te bereiken? E. Wat is er veranderd voor de positie van de vrouw? F. Aletta Jacobs 4. De tweede feministische golf A. Hoe het begon B. Waar streden de feministen voor? C. De verschillende vrouwenbewegingen D. Wat er vanuit de vrouwenbewegingen gebeurde en hoe gingen ze te werk 5. Vrouwen wereldwijd A. Even wat feiten: B. De ontwikkeling van de vrouwen in de wereld C. Gelijke kansen D. Vrouwen mogen "meedoen" 6. Hoe zit het nu met de emancipatie? A. De vrouwenbewegingen van nu B. De positie van de vrouw 1. Emancipatie en feminisme Er zijn twee termen die erg op elkaar lijken, maar toch niet helemaal hetzelfde zijn, namelijk; vrouwenemancipatie en feminisme. Emancipatie betekent dat groepen mensen dezelfde rechten krijgen als andere groepen mensen. Zo zijn er verschillende emancipatiebewegingen geweest: van slaven, van zwarte mensen, van arbeiders en van vrouwen. Emancipatie van vrouwen betekent dat de vrouwen dezelfde rechten als mannen krijgen. Bijvoorbeeld dat de vrouwen ook stemrecht hebben net als de mannen en gelijke beloning voor gelijk werk. Feministen gaan echter nog een stapje verder. Ze vinden het prima dat de vrouwen nu wettelijk gelijk zijn aan mannen, maar in de praktijk valt er volgens hen nog heel wat te verbeteren. Zo kunnen de vrouwen nu bijvoorbeeld gewoon gaan werken en krijgen ze hetzelfde salaris als de mannen die dat werk doen. Maar zolang vrouwen nog verantwoordelijk zijn voor het huishouden en dus vooral zoeken naar deeltijdwerk, en zolang mannen proberen vrouwen te weren uit beter betaald en meer verantwoordelijk werk hebben we, volgens de feministen, niet veel aan die gelijkheid. Omdat er nog steeds te weinig vrouwelijke studentes zijn en te weinig vrouwen hoge functies bekleden, zijn ze ook voor positieve discriminatie, dat wil zeggen dat ze nu, zolang vrouwen nog niet helemaal gelijk zijn aan mannen, de voorkeur geven aan vrouwen bij belangrijke benoemingen. Er zijn veel verschillende soorten feminisme en er is dus niet een sluitende definitie van feminisme te geven waar alle feministen zich in kunnen vinden. 2. Voor de vrouwenemancipatie Pagina 2 van 11

3 "Je kan de wereld niet in een keer veranderen", zeggen mensen die zich ergeren aan het ongeduld van feministen. "Die meiden willen in een keer alles op z n kop zetten." Maar weinig mensen beseffen dat de emancipatie en het feminisme al een hele lange geschiedenis hebben. Zover als we kunnen terugkijken in de geschiedenis zijn vrouwen onderdrukt. Ze zijn als heksen verbrand, als oorlogsbuit geroofd en verkracht. Het werd ze verboden om eigen geld te bezitten, te verdienen of uit te geven. Ze werden uitgehuwd, en gingen van het bezit van haar vader over in het bezit van haar man. Ze konden niet alleen naar buiten. Dat werd verboden, onfatsoenlijk gevonden of lichamelijk onmogelijk gemaakt, doordat hun voeten werden verminkt, zoals in China. Ze moesten hun lichamen verbergen in sluiers, zoals in Arabische landen. Ze konden als slavinnen mishandeld of gedood worden. Ze deden meestal het zwaarste werk, en het meeste werk. Overal werden vrouwen uitgesloten van de politieke macht. Bijna overal werd hun seksualiteit onderdrukt en werd hun verboden wat mannen werd toegestaan. En om hun onderdrukking te verbergen werden ze vereerd als de Maagd Maria of kregen ze een cadeautje op Moederdag. Door de eeuwen heen en in verschillende culturen zijn vrouwen onderdrukt. Niet altijd op dezelfde manier. Soms heel openlijk en wreed, soms heel subtiel en beleefd. Soms werden meisjesbaby's bij de geboorte gedood, soms gingen ze vanzelf eerder dood omdat ze minder goed te eten kregen dan hun belangrijker broertje(s). Vroeger werden opstandige vrouwen gedood of opgesloten en voor gek verklaard. Maar vrouwen hebben zich ook laten onderdrukken. Omdat ze zich niet konden voorstellen dat hun leven er anders uit zou kunnen zien; omdat ze de middelen niet hadden om in opstand te komen of omdat ze zelf ook dachten dat ze minderwaardig waren of dommer of zwakker dan mannen, en "bescherming" nodig hadden. Maar niet altijd hebben vrouwen zwijgzaam alles toegelaten. Er zijn legendes van verzet, bijvoorbeeld: de Griekse vrouwen die weigerden om met hun mannen naar bed te gaan, voordat die de oorlog hadden beëindigd; Jeanne Arc die legeraanvoerdster was in Frankrijk; Kenau Simonsz Hasselaar die in de Tachtigjarige Oorlog in Haarlem het verzet aanvoerde; (als dank voor haar moed ging haar voornaam de geschiedenis in als een scheldwoord voor al te zelfverzekerde vrouwen.) 3. De eerste feministische golf in Nederland A. Hoe het begon In Nederland kwam het feminisme opgang rond Toen ging het voor het eerst om zoveel vrouwen dat je het kunt hebben over een beweging. Als je de reacties van de pers leest zou je denken dat de feministen van toen gevaarlijke types waren. Mina Kruseman en Betsy Perk bijvoorbeeld, die lezingen gaven en schreven over de positie van de vrouw, werden door de pers belachelijk gemaakt. Mina Kruseman was een vrouw van de betere stand en zij begon zich te verzetten tegen het vrouwenlot van toen: naaien, breien, borduren, maar niet mogen werken, niet mogen studeren, geen eigen mening mogen hebben. Hierdoor werd Mina een manwijf en zeurwijf genoemd. Mina Kruseman en Betsy stonden nog vrijwel alleen, maar daarna kwamen er steeds meer vrouwen en ontstond er een echte beweging. Dat noemen we nu de eerste feministische golf. Pagina 3 van 11

4 B. Waar streden de feministen voor? Het belangrijkste waar ze voor streden was het vrouwenkiesrecht. Vrouwen hadden namelijk niet eens het recht om te stemmen. Andere doelen waren: dat meisjes naar dezelfde middelbare school als jongens mochten; dat voorbehoedsmiddelen werden toegestaan; dat vrouwen recht kregen op een opleiding en een baan; dat vrouwen niet automatisch hoefden te trouwen; de positie van prostituees verbeteren; de kleding van vrouwen vereenvoudigen, zodat ze niet drie lagen rokken aanhoefden, maar speciale kleding aanmochten als ze bijvoorbeeld gingen fietsen. C. De belangrijkste vrouwenbewegingen NVVZB: de Nederlandse Vrouwenbond tot Verhoging van het Zedelijke Bewustzijn. Deze beweging was in 1884 opgericht en het was een orthodox-christelijke beweging. Ze werd opgericht door vrouwen uit hogere kringen, waaronder Marianne Klerck-Van Hogendorp. De NVVBZ streed niet direct voor het kiesrecht, eerst moesten de vrouwen door goed onderwijs slimmer worden en dan kwam pas het kiesrecht. VVV, de Vrije Vrouwenvereniging In 1889 richtte Wilhelmina Drucker deze vereniging op. Deze beweging was behoorlijk radicaal. Ze gingen verder dan VvVk, want ze vonden dat vrouwen niet alleen kiesrecht moesten krijgen, maar dat alle rechten gelijk moesten zijn voor man en vrouw. Ze zetten politici onder druk om meer vrouwen belangrijke banen te geven. VvVk, de Vereniging voor Vrouwenkiesrecht Deze beweging werd opgericht in 1894 door Aletta Jacobs. De vereniging groeide uit tot de grootste vrouwenvereniging die streed voor het kiesrecht. Naast Aletta was Wilhelmina Drucker een van de oprichters. Deze vereniging streed voor de volgende dingen: ze streden voornamelijk voor het vrouwenkiesrecht. Geboortebeperking, doordat voorbehoedsmiddelen zouden worden toegestaan. Ze bestreden de misbruik in de prostitutie. D. Wat gebeurde er vanuit de vrouwenbewegingen om hun doel te bereiken? De vrouwenbewegingen probeerden meer mensen achter zich te krijgen door de volgende dingen te doen: Ze gingen tentoonstellingen organiseren. Een voorbeeld hiervan is de Nationale tentoonstelling van Vrouwenarbeid. Deze werd gehouden in Er kwamen vrouwen bijeen van allerlei beroepen, zoals boekbindsters, bijenhoudsters, typejuffrouwen etc. Ze hielden congressen. In 1889 hielden ze een Nationaal Congres tegen Prostitutie. Er werden romans geschreven die de positie van de vrouw beschreven. De roman van Hilda van Pagina 4 van 11

5 Suylenburg was bijvoorbeeld een groot succes. Hierin komt de hoofdpersoon Freule Hilda in aanraking met feministische vrouwen en wordt hierdoor erg beïnvloed. Ze hielden protesten. Die waren niet zo wild als in Engeland. In 1916 was er een heel grote demonstratie voor het kiesrecht van vrouwen. Er kwamen hierbij deelnemers opdagen. E. Wat is er veranderd voor de positie van de vrouw? Door de vele acties is de mentaliteit langzaam veranderd. Er is veel veranderd tussen 1880 en 1919 voor wat betreft: De opleiding: meisjes kregen meer kans om na de basisschool naar een middelbare school te gaan. De arbeid: door de industrialisatie kwam er meer werkgelegenheid. Hierdoor kregen meer vrouwen werk. In 1889 kwam er de Arbeidswet en die hield voor de vrouwen in, dat ze meer bescherming kregen dan mannen en dat ze bepaald gevaarlijk werk niet mochten doen. Zedelijkheid: in 1911 werden bordelen verboden, voorbehoedsmiddelen werden toegestaan en een vrouw die zwanger was geworden kon de vader aansprakelijk stellen voor levensonderhoud van hun kind. Kiesrecht: in 1919 kregen de vrouwen het recht om te stemmen. Het werd ook steeds gewoner gevonden, dat vrouwen bijvoorbeeld zwommen en fietsten en dat zonder drie lagen rokken. F. Aletta Jacobs Omdat Aletta Jacobs een van de belangrijkste feministen van de eerste golf is, wijd ik een speciale paragraaf aan haar. Alleta Jacobs werd op 9 februari 1854 in Sappermeer geboren. Ze groeide op in een liberaal-joods gezin. Ze wist al heel vroeg wat ze later wilde worden: arts, net als haar vader. Maar vrouwen konden in die tijd nog niet aan de universiteit studeren. Ze liet het er niet bij zitten en schreef een brief aan Thorbecke, de toenmalige minister van Binnenlandse Zaken. Thorbecke schreef vanaf zijn sterfbed een beschikking en Aletta kon in Groningen gaan studeren. Ze was daarmee de eerste vrouw in Nederland die aan de universiteit studeerde. Door alle bestaande vooroordelen was het studeren voor haar niet eenvoudig. In 1879 studeerde ze af en een jaar later promoveerde ze. Na haar studie startte ze een praktijk in Amsterdam. Vrouwen namen volgens Aletta Jacobs een achtergestelde plaats in de maatschappij in. Een van de oorzaken hiervan lag volgens haar in het huwelijk. Ze heeft zich sterk afgezet tegen de burgerlijke opvattingen over het huwelijk, de arbeidsdeling tussen mannen en vrouwen, en het moederschap als enige bestemming voor de vrouw. De maatschappelijke achterstelling van vrouwen zou volgens Aletta Jacobs pas verdwijnen als vrouwen de kans kregen om economisch onafhankelijk te zijn. Maar dat was voor vrouwen in de 19e eeuw vrijwel onbereikbaar. Het vrouwenkiesrecht zou hier volgens Aletta Jacobs verandering in moeten brengen. Aletta Jacobs is dan ook bekend geworden als een van de belangrijkste voorvechters van het vrouwenkiesrecht. Ze hield lezingen, schreef artikelen en organiseerde demonstraties. Het kiesrecht voor vrouwen kwam er uiteindelijk in Nederland in Maar ook als arts heeft ze veel gedaan om een einde te maken aan de maatschappelijke achterstelling Pagina 5 van 11

6 van vrouwen. Zo weerlegde Aletta Jacobs in De vrouw, haar bouw en haar inwendige organen de argumenten die de medische wetenschap aandroeg om te bewijzen dat vrouwen niet buitenshuis konden werken en zorgde ze er door middel van voorlichting en hulp op het gebied van geboorteregeling voor dat vrouwen tijd vrij kregen om buitenshuis te werken. De prostitutie bestreed ze om te voorkomen dat vrouwen die geen werk konden vinden daarin terecht zouden komen. Tenslotte zette ze zich in om de arbeidsomstandigheden voor vrouwen, die het wel was gelukt aan het werk te komen, te verbeteren. Aletta Jacobs was dus niet alleen Nederlands eerste vrouwelijke arts, ze was ook Nederlands eerste feministische arts. Naast haar activiteiten in Nederland zetten ze zich ook elders in de wereld in voor vrouwenkiesrecht en de emancipatie van de vrouw. Aletta Jacobs overleed in De tweede feministische golf A. Hoe het begon Hoewel het feminisme nooit helemaal is weggeweest, waren veel mensen het in en na de tweede wereldoorlog vergeten. Het verbaasde veel mensen dat het aan het eind van de jaren zestig weer begon. Vrouwen hadden nu toch gelijke rechten? Ze mochten toch naar school, werken en ze hadden toch kiesrecht? In Amerika begon de nieuwe opleving van de vrouwenbewegingen het eerst. Betty Friedan schreef een boek over het probleem dat geen naam heeft: de verborgen onvrede van huisvrouwen met hun bestaan. (het boek heet Het misverstand vrouw). Betty merkte dat zijzelf en haar vriendinnen aan de buitenkant allemaal nette huisvrouwtjes waren met man en kindertjes, maar dat ze van binnen ongelukkig waren en zich hiervoor schaamden. Ze wilden wel eens wat anders dan thuis bij de kindertjes zitten. Het boek sloeg enorm aan in Amerika. De mensen dachten dat feminisme alleen ging over rechten, en nu werd duidelijk dat het er ook om ging dat vrouwen in een rol werden geduwd waarin ze maar een stukje van zichzelf als mens waar konden maken. In Nederland begon het met een artikel van Joke Smit, Het onbehagen bij de vrouw, uit Hierin beschreef Joke Smit, dat de kloof tussen haar beroepsmogelijkheden en haar huisvrouwenbestaan thuis een aanleiding was om over de positie van de vrouw te gaan schrijven. B. Waar streden de feministen voor? De ene feministe dacht er natuurlijk anders over dan de ander, maar dit is wel zo ongeveer samengevat wat ze in grote lijnen eisten: ze wilden dat de vrouwen zeggenschap kregen over hun eigen bestaan, ze wilden dat er geen beslissingen over hun hoofden heen genomen werden. Ze wilden niet onderdrukt worden. Dat betekent een gelijke verdeling van macht, werk, van verantwoordelijkheid en van bezit. C. De verschillende vrouwenbewegingen MVM, voluit Man-Vrouw-Maatschappij Pagina 6 van 11

7 Dit was een groep van vrouwen en een paar mannen. MVM probeerde de dingen voornamelijk voor elkaar te krijgen met redelijke argumenten en richtte zich vooral op de politiek: Meer vrouwen in de Kamer. Meer vrouwen in hogere posities. Meer mogelijkheden voor buitenshuis werkende vrouwen een gezin en een carrière te combineren. MVM bestond voor een groot gedeelte uit vrouwen met een betere opleiding. De aanleiding voor deze mensen om zich met de positie van de vrouw bezig te houden, was voornamelijk, dat het huisvrouwenbestaan een belemmering was om zich verder te ontwikkelen en een goede baan te krijgen. Dolle Mina, genoemd naar Wilhelmina Drucker Dolle Mina bestond voor het grootste gedeelte uit jonge vrouwen, veel studenten, afkomstig uit linkse politieke groepen. De Dolle Mina s bereikten de dingen die ze wilden vooral met uitbundige acties: Bezettingen van mannensociëteiten en cafés waar vrouwen zonder begeleiding niet naar binnen mochten. Het bezetten van Amsterdamse krullen (plasplaatsen voor mannen), omdat er voor vrouwen geen openbare toiletten waren. Een grote actie om de abortus in Nederland te legaliseren. Ook floten ze naar mooie jongens op straat. De Dolle Mina s kregen veel aandacht van de pers en daardoor is er ook een beeld van feministen gevormd: een jonge meid met wapperende haren en een groot spandoek, dat naar mannen fluit. Dit beeld klopte natuurlijk helemaal niet voor alle feministen. De praatgroepen Het voorbeeld van de praatgroepen kwam uit Amerika. Praatgroepen bestonden uit vrouwen die de behoefte hadden eens over hun eigen leven na te denken, voordat ze meteen actie gingen voeren. Er waren op een gegeven moment zo n vierhonderd praatgroepen. Dit waren de dingen waar die vrouwen voornamelijk over praatten: Ze voelden zich onderdrukt door hun man. Ze vonden dat zij zelf veel meer aandacht besteedden aan de relatie dan hun man. Ze praatten ook over seksualiteit. De vrouwen hadden vaak helemaal geen zin in vrijen en deden het dan toch maar omdat hun man het zonodig wilde. Door deze praatgroepen is het leven van veel vrouwen erg veranderd: zo gingen veel vrouwen de taken thuis eerlijker verdelen en sommige vrouwen verbraken de relatie met hun man. D. Wat er vanuit de vrouwenbewegingen gebeurde en hoe gingen ze te werk Vanuit de praatgroepen werden de eerste vrouwenhuizen en cafés opgericht. Er ontstonden eigen vormen van onderlinge hulp en steun: Vrouwen Bellen Vrouwen, een telefoondienst waar vrouwen informatie konden krijgen. Blijf van mijn Lijf-huizen voor mishandelde vrouwen; VIDO groepen (Vrouwen In De Overgang), waarin oudere vrouwen elkaar ondersteunden. Er kwamen vrouwenbladen, bijvoorbeeld Opzij, en vrouwenboekhandels, tv-programma s voor feministen. Binnen politieke partijen ontstonden vrouwengroepen, bijvoorbeeld de Rooie Vrouwen bij de PVDA. Er kwamen de BOM-vrouwen: Bewust Ongehuwde Moeders, die de wereld lieten zien dat je als alleenstaande vrouw er ook voor kon kiezen een kind te krijgen en op te voeden. Pagina 7 van 11

8 E. Wat is er veranderd in de positie van de vrouw? Door al die vrouwenbewegingen is er een andere mentaliteit ontstaan. Men kijkt anders tegen het manvrouw zijn aan. Dit uit zich onder andere in de volgende punten: Er zijn veel meer vrouwen die hoge functies bekleden. De man is niet meer het hoofd van het gezin. De man en de vrouw zijn gelijk gerechtigd. Man en vrouw worden gelijk betaald voor hetzelfde werk. Er is een abortuswet gekomen. Vrouwen mogen abortus laten plegen. Er gaan nu al meer vrouwen naar de universiteit dan mannen. Er zijn meer vrouwelijke ministers. Er is ouderschapsverlof gekomen. Meer mannen zorgen voor de kinderen. Er zijn veel crèches, om de kinderen op te vangen en men vindt het gewoon dat vrouwen een baan hebben. 5. Vrouwen wereldwijd A.Even wat feiten: Vrouwen vormen de helft van de wereldbevolking, werken bijna twee derde van het aantal werkuren, krijgen een tiende van het wereldinkomen en bezitten minder dan een honderdste van alle eigendommen, meldden de Verenigde Naties in De positie van miljoenen vrouwen op de wereld was ver ondergeschikt aan die van miljoenen mannen. En is dat nog steeds. Als mannen een kwart van het werk van vrouwen zouden overnemen, als ze de helft van hun bezit aan vrouwen zouden afstaan en als het inkomen van vrouwen zou vervijfvoudigen, zouden werk en inkomen gelijk tussen mannen en vrouwen zijn verdeeld. Maar meer geld en minder werk is niet alléén nodig om de slechte positie van vrouwen te verbeteren. Al in de jaren dertig schreef Margaret Mead,een Amerikaanse antropologe: "Er bestaan dorpen waar mannen vissen en vrouwen weven en dorpen waar vrouwen vissen en mannen weven, maar in beide dorpen wordt het werk van mannen hoger gewaardeerd dan het werk van vrouwen. Daarin ligt de kern van het verschil. In veel culturen is het idee ingeworteld dat vrouwen "minder" zijn dan mannen." "De hemel van de vrouw ligt aan de voeten van de man", zegt men in Bangladesh en een Afrikaans spreekwoord luidt:"we leven in een wereld waar de man op de trommel slaat en de vrouw altijd danst." Maar niet alleen in verre landen wordt er zo over gedacht. "Het enige recht van een vrouw is het aanrecht", is weliswaar geen officieel Nederlands spreekwoord, maar hoeveel mannen vinden diep in hun hard, dat koken, wassen, strijken, kinderen verzorgen en schoonmaken typische vrouwenzaken zijn? B. De ontwikkeling van de vrouwen in de wereld Ruim tien jaar na de constatering van de Verenigde Naties is er nog weinig verbeterd. Integendeel, de Pagina 8 van 11

9 armste bevolkingsgroepen bestaan voor een groot deel uit vrouwen. Veel ontwikkelingslanden zijn er economisch op vooruit gegaan, maar vrouwen zijn desondanks armer geworden. Zij hebben de slechtstbetaalde banen en maken de langste werktijden. Maar hun bijdrage aan de economie wordt niet meegeteld in de officiële statistieken. Zo n 550 miljoen vrouwen leven in armoede. Ongeveer tweederde van deze vrouwen woont in Azië, bijna een kwart woont in Afrika en de laatste tien procent woont verspreid over Latijns-Amerika, het Midden- Oosten, Noord-Afrika en het Caribisch gebied. C. Gelijke kansen De positie van vrouwen in verschillende werelddelen en landen is niet gelijk. Maar niet alleen tussen landen bestaan verschillen, ook binnen een land zelf hebben vrouwen niet allemaal dezelfde positie. Bv, een straathandelaarster en een vrouwelijke minister. Of een (blanke) huisvrouw en haar (zwarte) dienstbode. Toch zijn er wel overeenkomsten tussen al die verschillende vrouwen. Overal hebben vrouwen minder macht, minder geld, meer werk en meer verantwoordelijkheid. Overal krijgen vrouwen een kleiner stukje van de koek en als de koek zelf erg klein is (zoals in arme landen), blijven voor vrouwen alleen nog de kruimels. D. Vrouwen mogen "meedoen" De eerste wereldconferentie over de positie van de vrouw was in Mexico in Vrouwen uit de hele wereld praatten voor het eerst over hun achtergestelde positie en de manier waarop deze moest verbeteren. Er was nog veel onbegrip, de verschillen waren groot. "Wij hebben gewoonweg geen tijd om ons op jullie manier met emancipatie bezig te houden", zeiden de vrouwen uit ontwikkelingslanden tegen westerse vrouwen. "Wij zijn dag in dag uit bezig voldoende eten voor onze kinderen bij elkaar te krijgen." Maar tijdens de eerste conferentie bleek ook dat vrouwen over de hele wereld gemeenschappelijke problemen hebben. Overal waar ze werken, hebben ze minder kansen, worden ze minder gewaardeerd en lager betaald dan mannen. Over de hele wereld hebben vrouwen minder te vertellen dan mannen. En bijna altijd zijn het de vrouwen die opdraaien voor de zorg van het gezin en het huishouden. Dit was voor de Verenigde Naties de aanleiding om 1975 uit te roepen tot het jaar van de Vrouw. De conferentie in Mexico stelde het Wereldactieplan op, gesteund door vertegenwoordigers uit 133 landen.een plan om vrouwen de kans te geven hun achterstand in te lopen. Tegelijkertijd ging het internationale decennium van de vrouw; in: tien jaar extra aandacht voor de positie van vrouwen. De conferentie in Mexico betekende een keerpunt. Voor het eerst kregen vrouwen de gelegenheid hun situatie onder de aandacht te brengen. Veel landen richtten vrouwenbureaus op. In sommige gevallen kwamen er ministeries voor vrouwenzaken en ook binnen politieke partijen gingen vrouwen zich roeren. Daarna zijn er verschillende vrouwenconferenties geweest, waarbij men de positie van de vrouw besprak. Waar men tot de conclusie kwam dat vrouwen nog steeds geen gelijkwaardige positie hebben en dat mannen zich meer bezig moeten houden met het huishouden en het gezin. Er dat er nog veel moet gebeuren voor dit alles werkelijkheid wordt. Pagina 9 van 11

10 6. Hoe zit het nu met de emancipatie? A. De vrouwenbewegingen van nu Eigenlijk gebeurt er op 't ogenblik niet veel meer op het gebied van emancipatie. Het is een beetje weggezakt. Vrouwen werken nu toch ook, net als mannen? Veel mensen vinden dat het nu allemaal wel goed is geregeld: vrouwen zijn gelijk aan mannen en mogen stemmen. Er zijn nog wel enkele feministische actiegroepen, bijvoorbeeld de Harde Kern, maar die protesteren ook niet meer op straat, zoals dat vroeger wel ging. De feministische groepen van nu zijn zakelijker. B. De positie van de vrouw Vrouwen hebben nu dezelfde rechten als mannen. Men vindt het gewoon dat een vrouw werkt en er zijn steeds meer vrouwen op hogere posities gekomen. Toch zijn vrouwen nog steeds niet geheel gelijk gesteld aan mannen: 26 procent van de Nederlanders vinden dat vrouwen met kleine kinderen niet moeten werken. Een op de tien schooldirecteuren is een vrouw en een op de dertig hoogleraren is een vrouw. Het inkomen van mannelijke dertigers is twee keer zo hoog als dat van vrouwen op die leeftijd. Vaders verrichten vijf keer zoveel uren betaald werk als moeders; moeders besteden vier keer zoveel tijd aan het huishouden en de kinderen als vaders. Nawoord Mijn conclusie: Emancipatie is een heel belangrijk iets, wat nu eigenlijk een beetje wegzakt. Vrijwel iedereen gaat er in Nederland van uit, dat er gelijke rechten zijn voor vrouwen, maar in feite hebben vrouwen nog steeds een achtergestelde positie. Kijk bijvoorbeeld maar naar het percentage vrouwen op hoge posities. Daar kiest men vaak toch voor een man, omdat hij het misschien toch beter kan en /of omdat hij tenminste geen moederkriebels krijgt, naarmate hij ouder wordt. Ook over de hele wereld gezien zijn vrouwen nog steeds achtergesteld bij mannen. In veel moslimlanden moeten de vrouwen van het geloof gesluierd zijn en worden ze onderdrukt door de mannen. Mijn mening: Vrouwenemancipatie is heel belangrijk. Als die er niet was geweest, hadden meisjes misschien niet eens naar school gekund! Of niet kunnen stemmen! Stel je dat eens voor. Nee, dat zou verschrikkelijk zijn. Bronnen: Ik heb gebruik gemaakt van de volgende boeken: Pagina 10 van 11

11 Karin Winkel, Vrouwen en ontwikkeling Margreet van der Hel, Wat is feminisme? Anja Meulenbelt, De harde kern Alkeline van Lenning, Dr. Aletta Jacobs zorg voor de wereld Marja van Tilburg, Vrouwengeschiedenis in beeld Verder heb ik de volgende tijdschriften/folders gebruikt: J/M, een blad voor ouders Opzij, een feministisch maandblad Knipselkrant van de bibliotheek over vrouwenemancipatie Pagina 11 van 11

Praktische opdracht Maatschappijleer Vrouwenemancipatie

Praktische opdracht Maatschappijleer Vrouwenemancipatie Praktische opdracht Maatschappijleer Vrouwen Praktische-opdracht door een scholier 2125 woorden 20 juni 2005 5,6 17 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Wat vrouwen is. Emancipatie is: 1. Vrijlating, vrijverklaring,

Nadere informatie

Praktische opdracht Geschiedenis Feminisme in 20e eeuw

Praktische opdracht Geschiedenis Feminisme in 20e eeuw Praktische opdracht Geschiedenis Feminisme in 20e eeuw Praktische-opdracht door een scholier 4150 woorden 29 mei 2007 6,5 38 keer beoordeeld Vak Geschiedenis INLEIDING In het begin van de periode werd

Nadere informatie

Tijd van burgers en stoommachines 1800 1900. 8.6 Emancipatie en democratisering. Onderzoeksvraag: Hoe werd de politiek gedemocratiseerd?

Tijd van burgers en stoommachines 1800 1900. 8.6 Emancipatie en democratisering. Onderzoeksvraag: Hoe werd de politiek gedemocratiseerd? Onderzoeksvraag: Hoe werd de politiek gedemocratiseerd? Kenmerkende aspecten: * Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en vrouwen aan het politiek proces. * De opkomst van

Nadere informatie

Praktische opdracht Geschiedenis Rolverdeling in het gezin

Praktische opdracht Geschiedenis Rolverdeling in het gezin Praktische opdracht Geschiedenis Rolverdeling in het gezin Praktische-opdracht door een scholier 2111 woorden 7 februari 2003 7,7 39 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding: Dit hoofdstuk gaat over

Nadere informatie

Spreekbeurt Nederlands De Dolle Mina's

Spreekbeurt Nederlands De Dolle Mina's Spreekbeurt Nederlands De Dolle Mina's Spreekbeurt door een scholier 2144 woorden 6 februari 2006 7,1 71 keer beoordeeld Vak Nederlands De naam Dolle Mina klinkt je vast niet onbekend in de oren. De Dolle

Nadere informatie

Stelling Geschiedenis Vrouwenemancipatie

Stelling Geschiedenis Vrouwenemancipatie Stelling Geschiedenis Vrouwenemancipatie Stelling door een scholier 1979 woorden 18 september 2003 6,4 74 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 1. De vrouwenemancipatie begon met de strijd voor vrouwenkiesrecht

Nadere informatie

GESCHIEDENIS LES 2 STAP VOOR STAP VOORUIT

GESCHIEDENIS LES 2 STAP VOOR STAP VOORUIT GESCHIEDENIS LES 2 STAP VOOR STAP VOORUIT Wie zei: Het is mijn taak om dit land goed te besturen. Maar al die ministers moeten zich er niet mee bemoeien. 1. koning Willem I 2. koning Willem II 3. koning

Nadere informatie

Tijd van burgers en stoommachines Emancipatie en democratisering. Onderzoeksvraag: Hoe werd de politiek gedemocratiseerd?

Tijd van burgers en stoommachines Emancipatie en democratisering. Onderzoeksvraag: Hoe werd de politiek gedemocratiseerd? Onderzoeksvraag: Hoe werd de politiek gedemocratiseerd? Kenmerkende aspecten: * Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en vrouwen aan het politiek proces. * De opkomst van

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Nederland in de 19e eeuw

Werkstuk Geschiedenis Nederland in de 19e eeuw Werkstuk Geschiedenis Nederland in de 19e eeuw Werkstuk door een scholier 2435 woorden 22 januari 2005 6 108 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoud: Hoofdvragen: 1: Wat veranderde er in de 19e Eeuw met

Nadere informatie

Praktische opdracht Geschiedenis De huisvrouw

Praktische opdracht Geschiedenis De huisvrouw Praktische opdracht Geschiedenis De huisvrouw Praktische-opdracht door een scholier 2502 woorden 13 april 2001 7,9 56 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding Dit werkstuk gaat over het meest belangrijke

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Vrouwen emancipatie

Werkstuk Geschiedenis Vrouwen emancipatie Werkstuk Geschiedenis Vrouwen emancipatie Werkstuk door een scholier 3810 woorden 8 juni 2008 6,1 41 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding De opdracht voor dit werkstuk is om een verandering rond

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding...4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van mensenrechten...6 Hoofdstuk 2 Dertig mensenrechten...14

Inhoud. Inleiding...4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van mensenrechten...6 Hoofdstuk 2 Dertig mensenrechten...14 Inhoud Inleiding...4 Hoofdstuk 1 Het ontstaan van mensenrechten...6 Hoofdstuk 2 Dertig mensenrechten...14 Inleiding Je hoort of leest vaak over mensenrechten. Maar kun je ook een paar mensenrechten opnoemen?

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6 Samenvatting door M. 804 woorden 17 juni 2013 5,5 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Bronnen Samenvatting geschiedenis Hoofdstuk 6 Burgers en stoommachines,

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Het feminisme in Nederland

Werkstuk Geschiedenis Het feminisme in Nederland Werkstuk Geschiedenis Het feminisme in Nederl Werkstuk door een scholier 2660 woorden 17 april 2000 5,8 141 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding Van vrouwen werd vroeger verwacht dat ze huisvrouw

Nadere informatie

Werkstuk Levensbeschouwing Feminisme

Werkstuk Levensbeschouwing Feminisme Werkstuk Levensbeschouwing Feminisme Werkstuk door een scholier 3282 woorden 23 februari 2003 6,9 132 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing HOOFDVRAAG Hoe zijn vrouwen in deze positie in de maatschappij

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Aletta Jacobs

Werkstuk Geschiedenis Aletta Jacobs Werkstuk Geschiedenis Aletta Jacobs Werkstuk door een scholier 5697 woorden 15 april 2010 6,3 30 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Miniprofielwerkstuk Geschiedenis Aletta Jacobs Gemaakt door: Brigitte Jozien

Nadere informatie

TWEEDE FEMINISTISCHE GOLF: EEN HISTORISCH ONDERZOEK

TWEEDE FEMINISTISCHE GOLF: EEN HISTORISCH ONDERZOEK VROUWENEMANCIPATIE Naam :............... TWEEDE FEMINISTISCHE GOLF: EEN HISTORISCH ONDERZOEK Klas: Nr. : Datum : Vak: geschiedenis SCORE: / De zogenaamde eerste feministische golf speelde zich af aan het

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis 51 een nieuw koninkrijk - 52 liberale revolutie gelijkheid voor iedereen

Samenvatting Geschiedenis 51 een nieuw koninkrijk - 52 liberale revolutie gelijkheid voor iedereen Samenvatting Geschiedenis 51 een nieuw koninkrijk - 52 liberale revolutie 1848-53 gelijkheid voor iedereen Samenvatting door een scholier 2412 woorden 8 mei 2010 6,4 20 keer beoordeeld Vak Geschiedenis

Nadere informatie

GESCHIEDENIS VOOR VMBO BOVENBOUW 3 VMBO KGT-EDITIE WERKBOEK

GESCHIEDENIS VOOR VMBO BOVENBOUW 3 VMBO KGT-EDITIE WERKBOEK GESCHIEDENIS VOOR VMBO BOVENBOUW 3 VMBO KGT-EDITIE WERKBOEK Inhoudsopgave 8 Nederland 1900-191 Module 1 Nederland en Indonesië HET CULTUURSTELSEL NEDERLAND BREIDT ZIJN INVLOED UIT HET NATIONALISME 6 50

Nadere informatie

Praktische opdracht Geschiedenis De huisvrouw

Praktische opdracht Geschiedenis De huisvrouw Praktische opdracht Geschiedenis De huisvrouw Praktische-opdracht door een scholier 1682 woorden 15 april 2001 6,4 28 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Stappenplan Stap 1:Welk begrip wil je definiëren?

Nadere informatie

Praktische opdracht Geschiedenis Aletta Jacobs

Praktische opdracht Geschiedenis Aletta Jacobs Praktische opdracht Geschiedenis Aletta Jacobs Praktische-opdracht door een scholier 2308 woorden 15 februari 2004 6,4 80 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding Bij het horen van de naam Aletta Jacobs,

Nadere informatie

Praktische opdracht Geschiedenis Feminisme in Nederland

Praktische opdracht Geschiedenis Feminisme in Nederland Praktische opdracht Geschiedenis Feminisme in Nederland Praktische-opdracht door een scholier 3368 woorden 24 mei 2002 6,9 139 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Het voorwoord Wij hebben als onderwerp voor

Nadere informatie

KIEZEN VOOR WERK: HANDLEIDING

KIEZEN VOOR WERK: HANDLEIDING CASUS: AMINA Alle vrijheid die ik in Turkije had verdwijnt. Ik voelde me opgesloten en depressief. Toen ik mijn man leerde kennen ben ik misschien te veel van dingen uitgegaan en heb ik te weinig gevraagd.

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Module 5

Samenvatting Geschiedenis Module 5 Samenvatting Geschiedenis Module 5 Samenvatting door een scholier 1332 woorden 26 maart 2006 10 1 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Geschiedenis module 5 Hoofdstuk 1 1918, Troelstra wilde een revolutie

Nadere informatie

Emancipatie EMANCIPATIE

Emancipatie EMANCIPATIE WAT GA JE DOEN? Binnenkort geef je samen met een klasgenoot een presentatie in het. bhet onderwerp van je presentatie is: ONDERWERP: Emancipatie Diamantslijptafel Vervaardiger: Metaalbewerkingsbedrijf

Nadere informatie

6.3. Werkstuk door een scholier 1395 woorden 20 mei keer beoordeeld. Maatschappijleer. Hoofdstuk 1 Discriminatie in het verleden

6.3. Werkstuk door een scholier 1395 woorden 20 mei keer beoordeeld. Maatschappijleer. Hoofdstuk 1 Discriminatie in het verleden Werkstuk door een scholier 1395 woorden 20 mei 2006 6.3 164 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Hoofdstuk 1 Discriminatie in het verleden Vanaf de veertiende eeuw ontdekte, vooral veel blanken volkeren,

Nadere informatie

5. De overheidsbril - Hoe is kinderarbeid in Nederland afgeschaft en wanneer wat waren de maatregelen van onze overheid?

5. De overheidsbril - Hoe is kinderarbeid in Nederland afgeschaft en wanneer wat waren de maatregelen van onze overheid? Boekverslag door S. 1702 woorden 8 maart 2004 6.3 168 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer 1: Inhoud. 2. inleiding. 3. normen en waarden bril -waar komt kinderarbeid voor en in welke soort ervan. 4. De

Nadere informatie

Inleiding Ik ga onderzoeken wat het begrip huisvrouw betekende / betekent. Dit ga ik doen voor vier periodes:

Inleiding Ik ga onderzoeken wat het begrip huisvrouw betekende / betekent. Dit ga ik doen voor vier periodes: Werkstuk door een scholier 2627 woorden 21 april 2001 7 43 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding Ik ga onderzoeken wat het begrip huisvrouw betekende / betekent. Dit ga ik doen voor vier periodes:

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Staatsinrichting van Nederland

Samenvatting Geschiedenis Staatsinrichting van Nederland Samenvatting Geschiedenis Staatsinrichting van Nederland Samenvatting door M. 1255 woorden 6 mei 2015 5,8 23 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Geschiedenis Staatsinrichting van Nederland Grondwet

Nadere informatie

Profielwerkstuk Geschiedenis Feminisme

Profielwerkstuk Geschiedenis Feminisme Profielwerkstuk Geschiedenis Feminisme Profielwerkstuk door een scholier 3279 woorden 12 april 2001 7,3 229 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding "Het enige recht van een vrouw is het aanrecht", wordt

Nadere informatie

Hitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler?

Hitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler? Hitler op weg naar de macht Wie was Adolf Hitler? Iedereen heeft wel eens van Adolf Hitler gehoord. Hij was de leider van Duitsland. Bij zijn naam denk je meteen aan de Tweede Wereldoorlog. Een verschrikkelijke

Nadere informatie

Praktische opdracht Biologie Siamese Tweelingen

Praktische opdracht Biologie Siamese Tweelingen Praktische opdracht Biologie Siamese Tweelingen Praktische-opdracht door een scholier 1672 woorden 19 september 2003 7,2 111 keer beoordeeld Vak Biologie Inhoudsopgave Voorwoord Hoofdstuk 1: Hoe ontstaan

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl 2009 - I

Eindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl 2009 - I Meerkeuzevragen Schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op. Staatsinrichting van Nederland Gebruik bron 1 en 2. 1p 1 De twee bronnen hebben te maken met de constitutionele monarchie. Welke

Nadere informatie

Toetsvragen geschiedenis toelating Pabo. Tijdvak 8 Toetsvragen

Toetsvragen geschiedenis toelating Pabo. Tijdvak 8 Toetsvragen Tijdvak 8 Toetsvragen 1 In Nederland was de eerste belangrijke politieke stroming het liberalisme. Welke politieke doelen wilden liberalen bereiken? A Zij wilden een eenheidsstaat met een grondwet en vrijheid

Nadere informatie

Welke woorden komen bij je op als je deze beelden ziet?

Welke woorden komen bij je op als je deze beelden ziet? Welke woorden komen bij je op als je deze beelden ziet? Slavernij in de geschiedenis van Nederland 1 Een niet zo fraai verleden In de loop van de geschiedenis werden mensen vaak misbruikt. Enkele trieste

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl II

Eindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl II Meerkeuzevragen Schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op. Staatsinrichting van Nederland 1p 1 In 1848 werd de grondwet in Nederland veranderd. Dit had gevolgen voor de machtsverhouding tussen

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Aletta Jacobs

Werkstuk Geschiedenis Aletta Jacobs Werkstuk Geschiedenis Aletta Jacobs Werkstuk door een scholier 2959 woorden 16 maart 2008 5,2 77 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Voorwoord Bij het horen van de naam Aletta Jacobs, klinkt bij iedereen

Nadere informatie

5,3. Economische en maatschappelijke achtergronden. Werkstuk door een scholier 1464 woorden 11 juli keer beoordeeld.

5,3. Economische en maatschappelijke achtergronden. Werkstuk door een scholier 1464 woorden 11 juli keer beoordeeld. Werkstuk door een scholier 1464 woorden 11 juli 2001 5,3 63 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 1. De eerste feministische golf Economische, maatschappelijke, ideologische en politieke ontwikkelingen hebben

Nadere informatie

Toetsvragen Geschiedenis toelating Pabo. Tijdvak 7 Toetsvragen

Toetsvragen Geschiedenis toelating Pabo. Tijdvak 7 Toetsvragen Tijdvak 7 Toetsvragen 1 In de Tijd van Pruiken en Revoluties hielden kooplieden uit de Republiek zich bezig met de zogenaamde driehoekshandel. Tussen welke gebieden vond deze driehoekshandel plaats? A

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme

Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme Werkstuk Geschiedenis Frankrijk in de tijd van het absolutisme Werkstuk door een scholier 1970 woorden 12 oktober 2005 6,7 72 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Hoofdvraag: Hoe beschrijven en verklaren we

Nadere informatie

ALETTA JACOBS. de eerste vrouwelijke dokter

ALETTA JACOBS. de eerste vrouwelijke dokter ALETTA JACOBS de eerste vrouwelijke dokter Werkstuk van Amira Yehya uit groep 6A, april 2013 V O O R W O O R D Mijn werkstuk gaat over Aletta Jacobs. Zij was het eerste Nederlandse meisje dat mocht studeren

Nadere informatie

Bevolkingsgroepen DOE KAART 1. Naam van het project. Als je voor deze opdracht kiest leer je meer over een bepaalde bevolkingsgroep.

Bevolkingsgroepen DOE KAART 1. Naam van het project. Als je voor deze opdracht kiest leer je meer over een bepaalde bevolkingsgroep. DOE KAART 1 Bevolkingsgroepen Als je voor deze opdracht kiest leer je meer over een bepaalde bevolkingsgroep. Zoek 6 verschillende bevolkingsgroepen op. Kies 1 bevolkingsgroep uit waar je meer over wilt

Nadere informatie

Jeugd. Geloof Levensovertuiging

Jeugd. Geloof Levensovertuiging Jeugd Geloof Levensovertuiging - Wat voor kind was u? - Was u wat ze noemen een echte jongen, echte meid? - Ging u liever met meisjes om of met jongens, of was u liever alleen? - Had u op een bepaald moment

Nadere informatie

Werkstuk Maatschappijleer Kinderarbeid

Werkstuk Maatschappijleer Kinderarbeid Werkstuk Maatschappijleer Kinderarbeid Werkstuk door een scholier 2638 woorden 23 juni 2004 6,5 272 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Inleiding. Dit werkstuk gaat over kinderarbeid. Ik heb dit onderwerp

Nadere informatie

DE DEMOCRATIE-INDEX GROEP 1: 1815-1848. 3. Hebben alle partijen min of meer gelijke kansen in de campagneperiode?

DE DEMOCRATIE-INDEX GROEP 1: 1815-1848. 3. Hebben alle partijen min of meer gelijke kansen in de campagneperiode? DE DEMOCRATIE-INDEX GROEP 1: 1815-1848 ACHTERGRONDINFORMATIE PERIODE 1815-1848 DE EERSTE JAREN VAN HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN Tussen 1795 en 1813 was Nederland overheerst geweest door de Fransen. In

Nadere informatie

Praktische opdracht Geschiedenis Afrika

Praktische opdracht Geschiedenis Afrika Praktische opdracht Geschiedenis Afrika Praktische-opdracht door een scholier 2206 woorden 11 januari 2007 6,3 74 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo HOOFDVRAAG Wat is mythe en wat is werkelijkheid

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Vlaams Waals conflict

Werkstuk Geschiedenis Vlaams Waals conflict Werkstuk Geschiedenis Vlaams Waals conflict Werkstuk door een scholier 1470 woorden 25 oktober 2003 6,8 41 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Memo-dossier Vlaams nationalisme. Hoofdvraag: Hoe ontwikkelde

Nadere informatie

Enkele reis Europa Enkele reis Europa.indd 3 Enkele reis Europa.indd : :19

Enkele reis Europa Enkele reis Europa.indd 3 Enkele reis Europa.indd : :19 Enkele reis Europa Ali (27 jaar): In Irak zou niet meer Naam: Ali Leeftijd: 27 jaar Komt uit: Irak Woont in België: 3,5 jaar Ik ben kunstenaar. Ik maak kalligrafieën. Dat zijn teksten met mooi versierde

Nadere informatie

Oorspronkelijk tekst: "So, What about the familie" door: Yahiya Emerick Vertaald door: Team Moslima

Oorspronkelijk tekst: So, What about the familie door: Yahiya Emerick Vertaald door: Team Moslima En, hoe zit het met de familie? Oorspronkelijk tekst: "So, What about the familie" door: Yahiya Emerick Vertaald door: Team Moslima Islam betekent familie, en familie blijft bij elkaar en je kunt geen

Nadere informatie

WIJ HEBBEN RECHTEN SOLIDARITEIT 1. D3. KINDERRECHTENVERDRAG

WIJ HEBBEN RECHTEN SOLIDARITEIT 1. D3. KINDERRECHTENVERDRAG WIJ HEBBEN RECHTEN SOLIDARITEIT 1 Kinderrechten tellen voor iedereen die jonger is dan 18 jaar. Zowel kleuters van 3 jaar als jongeren van 17 worden beschermd door het Kinderrechtenverdrag. Kinderrechten

Nadere informatie

6,4. Antwoorden door een scholier 1268 woorden 14 januari keer beoordeeld. Maatschappijleer

6,4. Antwoorden door een scholier 1268 woorden 14 januari keer beoordeeld. Maatschappijleer Antwoorden door een scholier 1268 woorden 14 januari 2004 6,4 39 keer beoordeeld Vak Methode Maatschappijleer Delphi Maatschappijleer hoofdstuk 4 een multiculturele samenleving Opdracht 1 a) Aardappelen

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Module 2: Gezin en samenleving

Samenvatting Geschiedenis Module 2: Gezin en samenleving Samenvatting Geschiedenis Module 2: Gezin en samenleving Samenvatting door een scholier 1475 woorden 9 juni 2007 5,6 6 keer beoordeeld Vak Geschiedenis 1. In Nederland kennen we op dit moment veel verschillende

Nadere informatie

Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten

Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Van de oogst van hun land en van hun dieren Jagers & boeren Wat

Nadere informatie

GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE KB

GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE KB Examen VMBO-KB 2006 tijdvak 1 woensdag 31 mei 9.00 11.00 uur GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE KB Gebruik het bronnenboekje. Dit examen bestaat uit 35 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 51 punten

Nadere informatie

14 God ging steeds voor hen uit, overdag in een wolk, s nachts in licht en vuur.

14 God ging steeds voor hen uit, overdag in een wolk, s nachts in licht en vuur. Psalmen Psalm 78 1 Een lied van Asaf. De lessen van het verleden Luister allemaal naar mijn woorden. Luister goed, want ik wil jullie iets leren. 2 Wijze woorden wil ik spreken, wijze woorden over het

Nadere informatie

WILLEM VAN HANEGEM Een voetballer die veel verdriet had door Auke Kok

WILLEM VAN HANEGEM Een voetballer die veel verdriet had door Auke Kok WILLEM VAN HANEGEM Een voetballer die veel verdriet had door Auke Kok WILLEM VAN HANEGEM Geboren: 1944, Breskens Toptijd: 1962-1983 Clubs: Velox, Xerxes, Feyenoord, AZ 67, Chicago Sting, FC Utrecht Positie

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 2 Samenvatting door D. 971 woorden 31 mei 2013 5,7 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo 1848 Censuskiesrecht Grondrechten Ministeriele verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Boekverslag Nederlands De ijzeren maagd door Bobje Goudsmit

Boekverslag Nederlands De ijzeren maagd door Bobje Goudsmit Boekverslag Nederlands De ijzeren maagd door Bobje Goudsmit Boekverslag door een scholier 1871 woorden 12 maart 2006 6,1 70 keer beoordeeld Auteur Genre Bobje Goudsmit Oorlogsroman, Jeugdboek Eerste uitgave

Nadere informatie

B R O N N E N B O E K. Arm en Rijk

B R O N N E N B O E K. Arm en Rijk B R O N N E N B O E K Arm en Rijk Hoeden en Petten Den Haag wordt ook wel de stad van de HOEDEN EN PETTEN genoemd. Vergeleken met andere steden wonen hier veel rijke mensen en veel arme mensen. Dat was

Nadere informatie

PROFIELWERKSTUK Nienke Datema & Carmen Hoek. Klas: Havo 5 Vak: Geschiedenis Onderwerp: Feminisme

PROFIELWERKSTUK Nienke Datema & Carmen Hoek. Klas: Havo 5 Vak: Geschiedenis Onderwerp: Feminisme PROFIELWERKSTUK Nienke Datema & Carmen Hoek Klas: Havo 5 Vak: Geschiedenis Onderwerp: Feminisme Inhoudsopgave Inleiding...2 Wat is feminisme?......4 Hoe dachten vrouwen in de 20e eeuw over het feminisme

Nadere informatie

Rechten van het kind. Internationaal verdrag inzake de rechten van het kind. Verenigde Naties (VN) Dit is een uitgave van Edukans :

Rechten van het kind. Internationaal verdrag inzake de rechten van het kind. Verenigde Naties (VN) Dit is een uitgave van Edukans : Rechten van het kind Edukans vzw is een onderwijs- en solidariteits-initiatief met expertise en ervaring in het ontwikkelingswerk. Edukans werkt van school tot school, van gemeenschap tot gemeenschap.

Nadere informatie

Spreekbeurtinformatie Millenniumdoelen

Spreekbeurtinformatie Millenniumdoelen Spreekbeurtinformatie Millenniumdoelen Informatie voor basisschoolleerlingen uit groep 5 t/m 8 Wat kun je hier vinden? 1. Jouw spreekbeurt over de Millenniumdoelen 2. Waarom zijn er Millenniumdoelen 3.

Nadere informatie

Opstel Aardrijkskunde Conflicten in Syrie

Opstel Aardrijkskunde Conflicten in Syrie Opstel Aardrijkskunde Conflicten in Syrie Opstel door een scholier 1690 woorden 17 januari 2016 7,6 20 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Conflicten in Syrie mijn onderzoek Syrische bootvluchtelingen,

Nadere informatie

Janusz Korczak. door Renée van Eeken

Janusz Korczak. door Renée van Eeken Janusz Korczak door Renée van Eeken Hoofdstukken 1. Inleiding 2. Wie was Janusz Korczak? 3. Zijn levensverhaal 4. Janusz Korzcak in deze tijd 5. Waarom ik hem gekozen heb 6. Nawoord 7. Bronvermelding 1

Nadere informatie

Extra: Aletta Jacobs hv123. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/79606

Extra: Aletta Jacobs hv123. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/79606 Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 21 september 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/79606 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.

Nadere informatie

SO 2 Tijdvak I AVONDMAVO 2012-2013. Staat en Natie. Dit SO bestaat uit 37 vragen. 29 openvragen en 8 meerkeuze vragen.

SO 2 Tijdvak I AVONDMAVO 2012-2013. Staat en Natie. Dit SO bestaat uit 37 vragen. 29 openvragen en 8 meerkeuze vragen. SO 2 Tijdvak I AVONDMAVO 2012-2013 Staat en Natie Dit SO bestaat uit 37 vragen. 29 openvragen en 8 meerkeuze vragen. In de 17 e en de 18 e eeuw ontstond er in Europa een politieke en filosofische stroming,

Nadere informatie

Spreekbeurt Nederlands Tienermoeders

Spreekbeurt Nederlands Tienermoeders Spreekbeurt Nederlands Tienermoeders Spreekbeurt door een scholier 1944 woorden 21 maart 2004 7,6 247 keer beoordeeld Vak Nederlands Spreekbeurt: Tienermoeders Inleiding: (Verhaal vertellen over iemand

Nadere informatie

Wat zijn de oorzaken en gevolgen van het afschaffen van de kinderarbeid in Nederland?

Wat zijn de oorzaken en gevolgen van het afschaffen van de kinderarbeid in Nederland? Werkstuk door een scholier 2392 woorden 16 februari 2010 6,5 63 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Werkstuk Wij hebben voor het onderwerp kinderarbeid en de parlementaire samenleving gekozen omdat dit onderwerp

Nadere informatie

2. Wat is de hoofdvraag? Hoe zijn de arbeidsomstandigheden in de kleding- en schoenenindustrie in landen die aan Nederland leveren?

2. Wat is de hoofdvraag? Hoe zijn de arbeidsomstandigheden in de kleding- en schoenenindustrie in landen die aan Nederland leveren? Werkstuk door een scholier 1455 woorden 24 januari 2005 5,9 376 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde 1. Wat is je onderzoeksterrein? schone kleren 2. Wat is de hoofdvraag? Hoe zijn de arbeidsomstandigheden

Nadere informatie

3VRAAGT: 8 maart 2019 Auteur: Lotte Kamphuis INTERNATIONALE VROUWENDAG

3VRAAGT: 8 maart 2019 Auteur: Lotte Kamphuis INTERNATIONALE VROUWENDAG 3VRAAGT: 8 maart 2019 Auteur: Lotte Kamphuis INTERNATIONALE VROUWENDAG Samenvatting Internationale Vrouwendag belangrijk voor jonge vrouwen Vandaag, op 8 maart, is het Internationale Vrouwendag. Over de

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 1

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 1 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 1 Samenvatting door een scholier 1521 woorden 14 december 2017 6,6 4 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Geschiedenis samenvatting Hoofdstuk 1 Hoofdstuk

Nadere informatie

Geschiedenis Amerika en Frankrijk in de tijd van pruiken en revoluties: een overzicht. Een les van: Bor

Geschiedenis Amerika en Frankrijk in de tijd van pruiken en revoluties: een overzicht. Een les van: Bor Geschiedenis Amerika en Frankrijk in de tijd van pruiken en revoluties: een overzicht. Een les van: Bor Terugkijken: Bij de ene revolutie ontstaat een nieuw en onafhankelijk land. Vrijheid is voor de inwoners

Nadere informatie

10. Gebarentaal [1/3]

10. Gebarentaal [1/3] 10. Gebarentaal [1/3] 1 Gebarentalen Stel, je kunt niets horen. Je bent doof. Hoe praat je dan met andere mensen? Je kunt liplezen, maar dat is moeilijk en je mist dan toch nog veel van het gesprek. Bovendien

Nadere informatie

Theorie hoofdstuk 1 geschiedenis

Theorie hoofdstuk 1 geschiedenis Theorie hoofdstuk 1 geschiedenis Koning en parlement 1813-> Willem 1 kwam aan op het strand in Scheveningen, hij werd begroet door een enthousiaste menigte. Deze mensen hoopten dat Willem 1 rust en vrede

Nadere informatie

Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940)

Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940) Naam: NEDERLAND IN OORLOG Begin WO2 (1932 tot 1940) Adolf Hitler In 1933 kwam Adolf Hitler in Duitsland aan de macht. Hij was de leider van de nazi-partij. Hij zei tegen de mensen: `Ik maak van Duitsland

Nadere informatie

TROELSTRA IS TERUG LES 1 BENODIGHEDEN LESDOELEN BENODIGDE VOORKENNIS

TROELSTRA IS TERUG LES 1 BENODIGHEDEN LESDOELEN BENODIGDE VOORKENNIS LES 1 Duur 40 à 50 minuten TROELSTRA IS TERUG LESDOELEN 1. Kennismaking met Troelstra. 2. Zin krijgen in toneelstuk, nieuwsgierig worden. 3. Te weten komen wat Troelstra bewoog, armoede, kiesrecht, kinderarbeid.

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Tweede Wereldoorlog

Werkstuk Geschiedenis Tweede Wereldoorlog Werkstuk Geschiedenis Tweede Wereldoorlog Werkstuk door een scholier 1663 woorden 7 juni 2004 6,3 124 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoud Inleiding Hoofdstuk 1: Spanning voor de oorlog Hoofdstuk 2:

Nadere informatie

Bijbellezing: Johannes 4 vers Zit je in de put? Praat es met Jezus!

Bijbellezing: Johannes 4 vers Zit je in de put? Praat es met Jezus! Bijbellezing: Johannes 4 vers 7-27 Zit je in de put? Praat es met Jezus! Wij hadden vroeger een waterput Vroeger is meer dan 55 jaar geleden Naast ons huis aan de Kerkstraat in Harkema Ik weet nog hij

Nadere informatie

Juryrapport. Joke Smit-prijs 2009

Juryrapport. Joke Smit-prijs 2009 Juryrapport Joke Smit-prijs 2009 Tweejaarlijkse prijs van de regering voor het leveren van een fundamentele bijdrage aan de verbetering van de positie van vrouwen in Nederland De jury Joke Smit-prijs 2009

Nadere informatie

Interview - leidraad voor werknemers m/v met jonge kinderen

Interview - leidraad voor werknemers m/v met jonge kinderen BIJLAGE 2 Interview - leidraad voor werknemers m/v met jonge kinderen I INTRODUCTIE 1. Kun je in het kort vertellen hoe je op een gewone werkdag werk en ouderschap combineert? Dat wil zeggen: 1.1 Op welke

Nadere informatie

5,7. Werkstuk door een scholier 2162 woorden 23 januari keer beoordeeld. Geschiedenis. Voorwoord

5,7. Werkstuk door een scholier 2162 woorden 23 januari keer beoordeeld. Geschiedenis. Voorwoord Werkstuk Geschiedenis Wat zijn de verschillen en overeenkomsten tussen het communistisch systeem in de Sovjet-Unie en het westers parlementairdemocratisch systeem in de VS? Werkstuk door een scholier 2162

Nadere informatie

(Uit: mensenrechteneducatie in het vak geschiedenis: leerlijn genderongelijkheid)

(Uit: mensenrechteneducatie in het vak geschiedenis: leerlijn genderongelijkheid) (Uit: mensenrechteneducatie in het vak geschiedenis: leerlijn genderongelijkheid) THEMA Sluit aan bij Mensenrechten/ kinderrechten Doel Niveau Type Duur Materiaal Voorbereiding Doelstellingen Vakgebonden

Nadere informatie

Antwoorden Maatschappijleer Hoofdstuk 1

Antwoorden Maatschappijleer Hoofdstuk 1 Antwoorden Maatschappijleer Hoofdstuk 1 Antwoorden door een scholier 967 woorden 18 januari 2005 5,4 64 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Opdr.1 A. - het soort mensen - de herkomst - de huidskleur B.

Nadere informatie

TIJD OM TE WERKEN Internationale Vrouwendag 8 maart 2014

TIJD OM TE WERKEN Internationale Vrouwendag 8 maart 2014 TIJD OM TE WERKEN Internationale Vrouwendag 8 maart 2014 TIJD OM TE WERKEN Vandaag is het Internationale Vrouwendag. Een dag die ooit begon op 8 maart 1908 met een massale staking van Amerikaanse vrouwen

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde H1 paragraaf 2 t/m 8

Samenvatting Aardrijkskunde H1 paragraaf 2 t/m 8 Samenvatting Aardrijkskunde H1 paragraaf 2 t/m 8 Samenvatting door Anne 1154 woorden 12 april 2017 6,3 46 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Paragraaf 2 Bevolkingsspreiding: de manier

Nadere informatie

Praktische opdracht Geschiedenis Vrouwen in de 20e eeuw, Europa.

Praktische opdracht Geschiedenis Vrouwen in de 20e eeuw, Europa. Praktische opdracht Geschiedenis Vrouwen in de 20e eeuw, Europa. Praktische-opdracht door een scholier 3279 woorden 5 juli 2009 5,7 18 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoudsopgave Kaft Inhoudsopgave

Nadere informatie

6,3. Mijn hoofdvraag is: Deelvragen: Hypothese. Internet. Documentatie map: Praktische-opdracht door een scholier 1325 woorden 23 juni 2002

6,3. Mijn hoofdvraag is: Deelvragen: Hypothese. Internet. Documentatie map: Praktische-opdracht door een scholier 1325 woorden 23 juni 2002 Praktische-opdracht door een scholier 1325 woorden 23 juni 2002 6,3 276 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Inleiding Dit werkstuk gaat over zinloos geweld. Er staat in vermeld wat zinloos geweld is,

Nadere informatie

Boekverslag Nederlands De foto in mijn hoofd door Yennik Meert

Boekverslag Nederlands De foto in mijn hoofd door Yennik Meert Boekverslag Nederlands De foto in mijn hoofd door Yennik Meert Boekverslag door een scholier 1960 woorden 2 februari 2007 7,8 9 keer beoordeeld Auteur Genre Yennik Meert Jeugdboek Eerste uitgave 2000 Vak

Nadere informatie

Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Vrijdag 19 mei uur

Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Vrijdag 19 mei uur Geschiedenis en staatsinrichting Examen VWO Vragenboekje Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Vrijdag 19 mei 9.00 12.00 uur 20 00 Dit examen bestaat uit 24 vragen. Voor elk vraagnummer is

Nadere informatie

Hoe gaat het met je studie?

Hoe gaat het met je studie? 195 195 HOOFDSTUK 12 Hoe gaat het met je studie? WOORDEN 1 Kies uit: onvoldoende controleren gymnastiek mening huiswerk 1 Heb je je al gemaakt? 2 Ik was op school niet zo goed in. Ik vond sport niet leuk.

Nadere informatie

Pizza Verdi. Opdrachtenblad. Regie: Gary Nadeau Jaar: 2011 Duur: 8 minuten

Pizza Verdi. Opdrachtenblad. Regie: Gary Nadeau Jaar: 2011 Duur: 8 minuten Pizza Verdi Regie: Gary Nadeau Jaar: 2011 Duur: 8 minuten Opdrachtenblad Lesuurpakket Pizza Verdi (thema s: sociale verschillen, stereotyperingen/vooroordelen; verdiepingsopdracht Amerikaanse burgerrechten)

Nadere informatie

Aan het eind van het verslag is het de bedoeling dat er een overzichtelijk beeld is ontstaan over homoseksualiteit, vroeger en nu.

Aan het eind van het verslag is het de bedoeling dat er een overzichtelijk beeld is ontstaan over homoseksualiteit, vroeger en nu. Praktische-opdracht door een scholier 2199 woorden 23 april 2001 6,8 83 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding Dit verslag gaat over de normen en waarden van homoseksualiteit, die er ca. 1960 waren

Nadere informatie

Verhaal: Jozef en Maria

Verhaal: Jozef en Maria Verhaal: Jozef en Maria Er was eens een vrouw, Maria. Maria was een heel gewone jonge vrouw, net zo gewoon als jij en ik. Toch had God haar uitgekozen om iets heel belangrijks te doen. Iets wat de hele

Nadere informatie

Een Berbers dorp. Mijn zussen en ik mochten van mijn vader naar school. Meestal mochten alleen jongens naar school.

Een Berbers dorp. Mijn zussen en ik mochten van mijn vader naar school. Meestal mochten alleen jongens naar school. Een Berbers dorp Ik ben geboren en opgegroeid in het noorden van Marokko. In een buitenwijk van de stad Nador. Iedereen kent elkaar en altijd kun je bij de mensen binnenlopen. Als er feest is, viert het

Nadere informatie

geschiedenis en staatsinrichting CSE KB

geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Examen VMBO-KB 2008 tijdvak 2 dinsdag 17 juni 9.00-11.00 uur geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Gebruik het bronnenboekje Dit examen bestaat uit 38 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 54 punten

Nadere informatie

Ted van Lieshout Floor van de Ven, H3G, Uitgeveri Plaats Jaar uitgave en druk Aantal bladzijdes Genre Inhoudsopgave Samenvatting

Ted van Lieshout Floor van de Ven, H3G, Uitgeveri Plaats Jaar uitgave en druk Aantal bladzijdes Genre Inhoudsopgave Samenvatting Boekverslag door F. 1662 woorden 8 juni 2016 7 7 keer beoordeeld Auteur Ted van Lieshout Genre Psychologische roman, Jeugdboek Eerste uitgave 1996 Vak Nederlands Gebr. Ted van Lieshout Floor van de Ven,

Nadere informatie

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken http://spreekbeurten.info Suriname Voorwoord Ik houd mijn werkstuk over het land Suriname. Ik heb het onderwerp gekozen omdat mijn oom uit Suriname komt en ik het daarom ook een heel interessant land vind waar ik graag meer over

Nadere informatie