Werkstuk Geschiedenis Vrouwen emancipatie

Transcriptie

1 Werkstuk Geschiedenis Vrouwen emancipatie Werkstuk door een scholier 3810 woorden 8 juni ,1 41 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding De opdracht voor dit werkstuk is om een verandering rond de jaren 60 te kiezen, en wat het verband met die verandering en de politieke situatie is. Dus ben ik op internet naar gebeurtenissen/ veranderingen in de jaren 60 gaan zoeken. Daar ben ik de emancipatie van de vrouw tegengekomen. Ik heb hier voor gekozen omdat het me wel een interessant en belangrijk onderwerp lijkt. Hoofdvraag Hoe ontwikkelde de emancipatie van de vrouw zich voor, tijdens en na de jaren 60? Deelvragen Wat is emancipatie en feminisme? Wat waren de oorzaken voor de 1e Feministische Golf? Hoe verliep de 2e feministische golf en wat werd er bereikt? Wat waren de oorzaken voor de 2e Feministische golf? Hoe verliep de 2e Feministische golf en wat werd er bereikt? Welke actiegroepen en acties waren er tijdens de tweede Feministische golf? Wat hebben de vrouwen allemaal bereikt? Wat is emancipatie en feminisme? Veel mensen denken bij emancipatie meteen aan emancipatie van de vrouw, dat is ook wel logies omdat je dat het vaakst hoort en gebruikt. Maar emancipatie betekent dat groepen mensen dezelfde rechten krijgen die ook voor andere groepen gelden. Het hoeft hier dus niet altijd om vrouwen te gaan. Maar vrouwen emancipatie is wel een van de belangrijkste voorbeelden van emancipatie. De vrouwen wilden dus dezelfde rechten krijgen als de mannen. Ze wilden gelijk gesteld worden in de wet, maar ze wilden ook gelijk behandeld worden. Hierbij hoorde ook meer onafhankelijkheid van de man en de mogelijkheid om zichzelf te ontwikkelen. Feminisme is eigenlijk een ander woord voor vrouwen emancipatie. Feminisme betekent namelijk het streven van vrouwen naar gelijke rechten. Het Feminisme kwam best langzaam op gang, maar er waren twee perioden waarin er in een korte tijd veel bereikt werd; namelijk tijdens de eerste- en de tweede feministische golf. Wat waren de oorzaken voor de eerste feministische golf? We vinden het tegenwoordig heel normaal dat vrouwen evenveel rechten hebben als mannen en een goede baan hebben. Maar dat was vroeger wel even anders. De vrouwen werden namelijk benadeeld ten opzichte van de mannen. Pagina 1 van 8

2 Vroeger werd het werk meestal thuis gedaan zoals weven, schoenmaker, kleermaker, dit noem je huisindustrie. Meestal deelden de vrouw en man de werktaken. Maar dit werd anders toen de industrie op gang kwam. Er was niet langer kleinschalige productie, maar grootschalige. Zo werd de huisindustrie vervangen door fabrieksmatige productie. De mannen gingen in de fabrieken werken en de vrouwen bleven achter, het enige werk wat zij nu moesten doen was het huishouden. De vrouwen werden langzaam ontevreden over een boel dingen. Omdat ze niet meer betaald werk deden werden de vrouwen ondergewaardeerd door de mannen. Ten eerste was de basisopleiding van de meisjes slechter dan van de jongens, en ze konden er eigenlijk niets mee, omdat ze in het algemeen geen baan mochten hebben. Dit omdat de mannen vonden dat de vrouw haar taak het huishouden (en de kinderen opvoeden) was. Als ze al een baantje hadden zoals dienstmeid of juffrouw dan waren ze verplicht om er mee te stoppen zodra ze gingen trouwen. Daarnaast waren ongetrouwde vrouwen afhankelijk van steun (in vorm van geld) van hun familie. Maar ook getrouwde vrouwen hadden het niet goed. Hun echtgenoot was de baas over de kinderen en de vrouw moest haar man altijd gehoorzamen. Ook was het haast onmogelijk om te scheiden. Verder hadden de vrouwen geen stemrecht en hadden op politiek gebied al helemaal niets te zeggen. De mannen dachten dat de vrouwen niet slim genoeg waren voor politieke zaken. Maar de vrouwen hadden dan ook geen kans om er ook maar iets over te leren, want ze mochten er immers niets mee. Ze mochten niet eens een contract ondertekenen. Ten slot werden vrouwen vaak gedwongen tot seks. Omdat de man alle macht had binnen het huwelijk, werd van vrouwen verwacht dat ze maar gewoon meededen als de man zin had om te vrijen. De meeste vrouwen waren dan ook vaak op vroege leeftijd zwanger, en omdat er geen voorbehoedsmiddelen waren kregen ze veel kinderen. Waardoor het huishouden en opvoeding weer veel zwaar was. Ook vrouwenmishandeling kwam vaak voor. Als een vrouw niet deed wat haar man zei, werden ze geslagen. Al deze punten waren de vrouwen goed zat. Ze begonnen voor zich zelf op te komen en dit werd de eerste feministische golf. Hoe verliep de eerste feministische golf en wat werd er bereikt? De eerste feministische golf begon rond 1870 in Nederland in de VS was dat al eerder, namelijk ronde Dit is dus niet in de jaren zestig, maar ik bespreek het toch omdat het belangrijk is omdat het natuurlijk de voorloper van de tweede feministische golf(deze was wel in de jaren zestig). Zoals je bij de vorige deelvraag al gelezen hebt werden vrouwen gediscrimineerd tegenover de mannen. Ze mochten geen betaalde baan hebben, niet stemmen enzovoort. De vrouwen begonnen voor hun rechten op te komen. Door verschillende actiegroepen op te richten, (zoals Vereniging voor Vrouwenkiesrecht en de Vrije Vrouwen Beweging.)te demonstreren en posters op hangen, maar ook gewoon door met de regering praten en overleggen, wilden de vrouwen hun zin krijgen. In de eerste feministische golf waren de acties minder veel en groot dan in de tweede feministische golf. We gaan kijken wat de ontwikkelingen tijdens de eerste feministische golf waren. Onderwijs: Eerst kon een meisje na haar middelbare school geen vervolgopleiding doen. De meeste meisjes wilden wel graag een opleiding volgen met dezelfde kwaliteit als jongens, maar ze werden niet toegelaten. In plaats daarvan werden ze opgevoed tot huisvrouw. Door de acties werd in 1871 Aletta Jacobs als eerst vrouwelijke student toegelaten tot de Groningse universiteit. Hierna werd het voor meisjes makkelijker om een vervolgopleiding te kunnen volgen. Werk: De vrouwen hadden nu recht op onderwijs gekregen, maar werden op de arbeidsmarkt nog niet Pagina 2 van 8

3 gelijk behandeld. Ze wilden dezelfde banen kunnen krijgen als de mannen Arbeidsvrouwen daarin tegen wilde juist wat minder werk, omdat zij heel veel werk verrichten in steenbakkerijen, turfafgravingen, de industrie, op het veld, als naaister, als prostituee of als dienstbode. Dit werk was geen pretje en het was ook niet het werk wat ze graag wilden doen. Ze hadden namelijk lange werkdagen, werkten in benauwde ruimtes en het was er ongezond. Deze vrouwen wilden hier dus iets aan veranderen. Kiesrecht: In de politiek wilden de vrouwen gelijk behandeld worden. Om hun zin te krijgen gebruikten ze vaak geweldadige strijdmethoden zoals het stichten van brand in een openbaar gebouw of het verstoren van belangrijke vergaderingen. Dat hielp wel, want in 1917 kregen de vrouwen passief stemrecht. Passief stemrecht betekend dat de vrouwen al wel gekozen mochten worden in de politiek alleen ze mochten nog niet stemmen. Twee jaar later mochten de ze wel stemmen en daardoor bleef het aantal vrouwen in de Tweede Kamer stijgen. Ook kwamen er vrouwen in verschillende gemeenteraden. Dit noem je actief stemrecht. In 1918(bij de tweede kamerverkiezingen) kwam de eerste vrouw, Suze Groenweg, in de kamer. Kleding: Vroeger moesten de vrouwen vaak een korset aan, waardoor ze vaak last hadden van darm- en maagklachten. Hierdoor vielen ze vaak flauw. Ze zorgden er dus voor dat er kleding werd ontworpen die veel lekkerder zat en waar ze ook mee konden zwemmen of fietsen. De vrouwen waren wel tevreden met wat ze bereikt hadden en dachten dat de dingen die ze voor elkaar gekregen hadden wel zo zouden blijven, en zelfs wel zou verbeteren. Bijvoorbeeld doordat ze nu kiesrecht hadden, er steeds meer vrouwen in het parlement zouden komen. Maar eind jaren twintig (ongeveer 1928) kwam er een wereldwijde economische crisis. Nu vonden de meeste mannen dat er wel belangrijkere dingen waren dan de vrouwenpunten. Ze moesten nu dus een flinke strijd leveren om wat ze bereikt hadden te behouden. Wat waren de oorzaken voor de tweede Feministische golf? De tweede feministische golf ontstond doordat de vrouwen niet tevreden meer waren en de emancipatie nog niet was voltooid. De ontwikkelingen van de eerste feministische golf werden niet uitgebreid of doorgezet. Dit kwam vooral door de economische crisis, die was ontstaan door de eerste wereldoorlog. De mannen vonden dat er nu wel belangrijkere dingen waren dan de vrouwenpunten, de economie moest eerst weer opgebouwd worden. De nieuwe feministische golf had als doelen nog steeds: verbeteren van arbeid, politiek en onderwijs. Maar daarnaast waren er ook andere onderwerpen gekomen zoals seksualiteit, huwelijk en gezin. Er waren heel veel feministen die opnieuw gelijkheid tussen man en vrouw probeerden te bereiken. Hoe verliep de tweede feministische golf en wat werd er bereikt? De tweede Feministische golf begon rond 1965 en het eindigde halverwege de jaren 80. Deze golf was veel groter dan de eerste. Er werden vooral meer acties gehouden en er waren een paar belangrijke actiegroepen. De vrouwen hadden weer veel bereikt in deze feministische golf, we gaan nu per punt bekijken wat: Arbeid: Arbeid was weer een punt omdat maar 16 procent van de vrouwen een betaalde baan had, als vrouwen jonge kinderen hadden was werken nog steeds moeilijk of onmogelijk. Vooral omdat er nauwelijks kinderopvang voorzieningen waren. Daarnaast kregen vrouwen ook minder loon dan mannen voor hetzelfde werk en hun promotiekansen waren minder. Ze zochten niet alleen naar werk voor hun eigen emancipatie, maar ook omdat ze anders financieel niet rondkwamen. Ze wilden geld verdienen voor belangrijke zaken zoals een goede studie voor hun kinderen maar ook voor luxe in huis of een tweede auto. Een belangrijk strijdpunt van de tweede feministische golf was dan ook herverdeling van betaalde en Pagina 3 van 8

4 onbetaalde arbeid, arbeidstijdverkorting en meer betaalbare crèches. Dit hadden ze wel bereikt. In 1975 kwam zelf de wet van Gelijk Loon voor Vrouwen en Mannen. Politiek: De vrouwen hadden nu wel stemrecht maar de politiek was nog een echte mannenzaak Er zaten nog maar weinig vrouwen in de politiek. In 1957 waren bijvoorbeeld van de 50 fractieleden van de Partij van de Arbeid 43 mannen en dus maar 7 vrouwen. En vrouwelijke ministers waren helemaal een uitzondering. Door de acties van de Vrouwen kwamen langzaam meer vrouwen in de politiek. Ook werd het steeds wat gewoner. De vrouwen werden sinds ongeveer 1970 ook niet meer geweerd uit het grootste deel de politiek. Onderwijs: Eerst deden de meeste vrouwen na de lagere school geen vervolgopleiding, omdat er voor hun meestal al was besloten dat ze na de lagere school huisvrouw moesten worden, en hadden daar niets over te zeggen. Door de eerste feministische golf werd het al wel mogelijk om een vervolgopleiding doen, maar echt veel vrijheid en keus hadden de vrouwen nog niet. De ontwikkelingen in het onderwijs was een belangrijke vooruitgang in de tweede feministische golf. Vanaf 1975 kwamen vrouwenstudies op, aan de Nederlandse universiteiten en hogere beroepsopleidingen. Seksualiteit: Vrouwen werden op gebied van seks niet gelijk behandeld. Een vrouw die seksueel actief was, was meteen een slet. Vrouwen hoorden fatsoenlijk en a-seksueel te zijn terwijl voor mannen gold: mannen die veel ervaring hadden met verschillende vrouwen waren echte mannen. Ook stonden de vrouwen vaak seks toe terwijl ze eigenlijk niet wilden, maar waren bang dat ze hun man kwijt zouden raken als ze het zouden weigeren. Ze gingen zich hier dus tegen verzetten, ook voerden zij strijd voor het recht op abortus en de anticonceptiepil, ze zeiden dat de baas in eigen buik waren. Tot het einde jaren zestig was het in Nederland vrijwel onmogelijk om een ongewenste zwangerschap door een arts te laten afbreken. De vrouw moest haar ongewenste zwangerschap altijd uitdragen. Abortus was strafbaar en ontoelaatbaar, en wilden de meeste artsen hun patiënten niet helpen. Dit leidde ertoe dat de abortussen stiekem plaatsvonden. Vrouwen gebruikten primitieve en vaak gevaarlijke middelen, zoals door zich van een trap te laten vallen, zich te laten behandelen met de breinaald of zeepspuit. Je begrijpt wel dat dit niet altijd goed ging en de vrouwen zichzelf verwonden, soms zelfs sterfte als gevolg. In 1981 kwam de Abortuswet tot stand. Abortus werd nu wel toegestaan maar er waren strikte voorwaarden. Doordat de vrouwen ook voor elkaar hadden gekregen dat het gebruik voorbehoedsmiddelen geaccepteerd werden, konden ze zelf beslissen wanneer en hoeveel kinderen ze wilden. Huwelijk en gezin: Vrouwen hadden eerst nog niets te zeggen in het gezin. De man was de baas en liet dit duidelijk merken. Pas in 1969 kwam de afschaffing dat de man het hoofd is van het gezin. Dit was een hele opluchting omdat de vrouwen nu meer te zeggen kregen in het gezinsleven. Ook werden ze niet meer handelingonbekwaam genoemd. Mannen hadden het idee vroeger dat vrouwen een gemakkelijk leven hadden, omdat ze alleen maar voor de kinderen hoefden te zorgen en dat ze zich maar op een ding hoefden te richten. Maar veel vrouwen waren niet gelukkig in hun huwelijk, en durfden eerst niet voor zichzelf op te komen omdat ze bang waren als alleenstaanden achter te moeten blijven en zielig gevonden te worden. Maar doordat de vrouw steeds meer ging veranderen als persoon en steeds meer zelfstandiger, zelfverzekerder en onafhankelijker werd, kwamen er veel meer scheidingen en durfden steeds meer vrouwen voor zichzelf te kiezen. Ook begonnen ze vaker te bekvechten met hun mannen over de taak verdeling in huis; mannen mochten ook wel eens wat. Daarnaast werd er minder getrouwd, en meer samengewoond. Ook trouwden de vrouwen pas veel later, omdat ze eerst carrière wilde maken. Pagina 4 van 8

5 Gelijkheid en rechten: De vrouwen hadden weinig rechten, waren niet gelijk aan de man en werden als mindere behandeld. Als een ongetrouwde vrouw werkte kreeg ze veel minder betaald dan een werkende man en als ze ging trouwen moest ze haar baan opgegeven zodat ze het huishouden kon gaan doen. Maar door het Feminisme gingen steeds meer vrouwen werken en werden ook meer gerespecteerd. Ze behaalden in hun feministische strijd hun gelijk met de invoering van de Wet Gelijke Behandeling in Deze wet houdt in dat er geen verschil mag zijn tussen mannen en vrouwen als het gaat om personeelsadvertenties, sollicitatieprocedures, arbeidsvoorwaarden, bij promoties, ontslag, beroepskeuzevoorlichting en toegang tot opleidingen. Maar in de praktijk duurde het wel langer voordat er echte gelijkheid kwam. Nu man en vrouw gelijk zijn voor de wet, krijgen ze voor dezelfde misdaad ook dezelfde straf. Bovendien wordt een misdaad tegen een vrouw niet meer als onbelangrijker beschouwd dan een misdaad tegen een man. De feministische acties verliepen achteraf ontzettend traag. Dit kwam bijvoorbeeld doordat er zaken veranderd moesten worden in het bestuur, waar veel mannen in zaten, en die gaven niet snel op. Een goed voorbeeld hiervan is dat pas er pas na 100 jaar strijd de Wet voor Gelijke Behandeling kwam! Welke actiegroepen en acties waren er tijdens de tweede Feministische golf? Er waren veel verschillende groepen die streden voor de vrouwenrechten. Ik ga ze natuurlijk niet allemaal noemen, maar wel de 2 meest bekendste / meest belangrijkste, namelijk de MVM en de Dolle Mina. Eerst noem ik nog even de namen van een paar belangrijke vrouwen en wat zij gedaan hebben: Aletta Jacobs was de eerste Nederlandse vrouw die naar de universiteit ging. The First Lady van de VS (vrouw van de president) was Eleanor Roosevelt, zij heeft een grote rol gespeeld in het opstellen van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Elizabeth Blackwell was de eerste vrouw in de VS die geneeskunde studeerde. Valentina Teresjkova was de eerste vrouw in de ruimte. Mede dankzij Carrie Catt hebben Amerikaanse vrouwen nu stemrecht. De MVM De eerste actiegroep van de tweede golf was de Man Vrouw Maatschappij. Dit werd opgericht in november 1967 door Joke Kool-Smit en Hedy d'ancona. Joke Smit is één van de belangrijkste feministen uit de geschiedenis. Je kon, als je iets belangrijks voor de vrouwenemancipatie had gedaan de Joke Smit- Prijs winnen (een kunstwerk een bedrag van euro) die om de twee jaar werd uitgereikt. Deze prijs werd voor het laatst uitgereikt in In 1971 telde de MVM maarliefst 2000 leden. De man vrouw maatschappij voerde bijna geen acties om hun doelen te bereiken, maar probeerden hun zin te krijgen door te praten met belangrijke en invloedrijke mensen, vooral de politici. Zij maakten immers de wetten. Ook voerden ze acties door flyers of/ en pamfletten te maken. De doelstellingen van de Man Vrouw Maatschappij waren: Gelijke lonen voor gelijke arbeid Verbod op seksediscriminatie (de vrouw is gelijk aan de man) Vrouwen mogen ook studeren Gezinsplanning Mannen en vrouwen moeten de huishouding eerlijk verdelen De overheid en het bedrijfsleven moesten de vrouw helpen bij het vinden van een baan. Als mannen gelijk waren aan vrouwen, moesten de vrouwen voorrang krijgen. Bijvoorbeeld bij het krijgen van een baan, dit noem je positieve discriminatie. De vrouwen kwamen op dit idee omdat ze jaren lang waren benadeeld, en Pagina 5 van 8

6 dit in wilde haalden. Meer kinderopvang Ook streed de MVM voor de 5-urige werkdag zodat: - Het werk binnenshuis en buitenshuis eerlijk verdeeld kon worden over mannen en vrouwen. - er evenveel vrouwen als mannen in ieder beroep zouden zijn. - de macht eerlijk verdeeld werd. In 1968 kwam de Dolle Mina op gang, deze groep had een heel andere manier van actievoeren. Zij waren meer van de demonstratieve kant, en de MVM zag dat deze manier van actievoeren ook werkte. Hierdoor gingen ze ook wat meer de demonstratieve kant op. Nu praten ze niet alleen maar, maar gingen bijvoorbeeld ook de straat op. De Dolle Mina In december 1969 werd in Amsterdam de actiegroep Dolle Mina heropgericht door Michel Korzec, Alex Korzec, Rita Hendriks, Huub Philippens en Anne Marie Philippens. De naam Dolle Mina komt van de bijnaam van Wilhelmina Drucker, die actief was tijdens de eerste feministische golf. Omdat zij het voorbeeld van de actiegroep was, is het naar haar vernoemd. In tegenstelling tot MVM waren bij de Dolle Mina minder mannen actief. Dat kwam vooral omdat deze actiegroep bekend stond als een 'brutale vrouwelijke studentenvereniging'. In het begin was de groep nog helemaal niet zo bekend. Maar om iets te bereiken hadden ze veel aanhangers nodig. Daarom gingen ze een Actiedag organiseren, die dan op tv uitgezonden werd. Actiedag was een groot succes, en veel vrouwen werden lid. In april 1970 had Dolle Mina ongeveer 1630 leden! Er waren veel punten waar de vrouwen in de Dolle Mina voor streden, ik noem een aantal op: Gelijke opvoeding van jongens en meisjes Geen discriminatie van ongehuwde moeders Gelijke leer- en studiemogelijkheden voor jongens en meisjes Gelijke lonen voor gelijkwaardige arbeid Recht op arbeid voor iedereen Goede anticonceptie Tegengaan van de dubbele seksuele moraal Meer en betere seksuele voorlichting Mannen moeten dienst kunnen weigeren Openbare vrouwen wc's Vrouwen kunnen alle opleidingen volgen Vrouwen mogen zelf beslissen over abortus Getrouwde vrouwen mogen werken als ze dat willen Meer crèches, peuterspeelzalen en overblijfplaatsen De huisvrouw moet niet als slavin worden behandeld Dolle Mina is vooral bekend geworden door hun (opvallende) acties, zoals de actie Baas in eigen buik, de vrouwen vonden dat ze zelfbeschikkingsrecht op abortus hadden. Openbare heren toiletten werden geblokkeerd omdat er geen openbare toiletten voor vrouwen waren. Mannen werden nagefloten (mannen mochten dat wel bij vrouwen doen maar andersom niet, de vrouwen vonden dit oneerlijk) Pagina 6 van 8

7 Ze gingen geen bh s of korsetten meer dragen. De korsetten werden zelfs verbrand. Actie Baas in eigen buik Pamfletten uitdelen De mannensociëteiten en cafés waar vrouwen zonder begeleiding niet naar binnen mochten werden bezet. Wat hebben de vrouwen allemaal bereikt? Ongeveer honderd jaar geleden was de positie van de vrouw heel anders dan nu. De vrouwen leefden als tweederangsburgers. De onderwijsmogelijkheden waren slecht, de situatie op de arbeidsmarkt was slecht, de vrouw had niets te zeggen op politiek gebied en thuis moesten ze alleen zorgen voor de kinderen en het huishouden. Daardoor gingen vrouwen zich organiseren in vrouwenbewegingen, verzetten zich tegen de maatschappij en kwamen voor hun rechten op. Dit noemen we vrouwenemancipatie of feminisme. Er waren twee periodes dat de vrouwenbewegingen op hun sterkst waren namelijk tijdens de eerste en de tweede feministische golf. Tegenwoordig zie je nog de gevolgen van de vrouwenemancipatie zien en merken. De vrouwen worden tegenwoordig namelijk niet meer als tweederangs burgers gezien en hebben dus net zo veel recht als mannen. Je ziet tegenwoordig bijvoorbeeld steeds vaker dat man en vrouw werken of zelfs dat de vrouw werkt en de man niet. Onderwijs Het is tegenwoordig niet meer belangrijk of je een jongen of meisje bent beiden gaan ze tot ze minimaal 16 zijn naar school. Ze worden niet meer van elkaar gescheiden, maar zitten gewoon bij elkaar op dezelfde opleidingen, scholen en klassen. Ook worden vrouwen niet meer geweigerd in het hoger onderwijs. Opvoeding, gezin en huwelijk Een grote verandering in de opvoeding is dat zoons tegenwoordig niet meer worden voorgetrokken. Daarnaast moest een meisje/vrouw vroeger, als ze nog niet getrouwd was, gehoorzamen aan haar vader en als ze ging trouwen moest ze gehoorzaamheid aan hun man beloven. In 1958 kwam er een wet waar in stond dat vrouwen in het huwelijk voortaan gelijk en niet meer ondergeschikt waren aan hun man. Een andere verandering dat het rolmodel van de mooie, kuise en gehoorzame huisvrouw nauwelijks meer bestaat. Arbeid Tegenwoordig werken niet alleen de mannen maar vaak ook de vrouwen fulltime. Soms werken de man en vrouw beide. Het is voor een vrouw met kinderen mogelijk om te gaan werken omdat er kinderopvang kwam, zoals: peuterspeelzalen, crèches en naschoolse opvang. Maar nu zijn er nog "huisvrouwen", die als ze eenmaal kinderen krijgen, ervoor kiezen om hun baan op te geven en een "fulltime moeder" te worden. Vrouwen hebben nu ook beroepen die vroeger werden gezien als typische mannenberoepen, bijvoorbeeld als loodgieter, timmerman, in het leger en de marine, in de scheepsvaart en ook in veel wetenschappelijke beroepen. Politiek Vrouwen hadden na 1919 stemrecht gekregen en worden sinds ongeveer 1970 ook niet meer geweerd uit het grootste deel de politiek. Ze kunnen gewoon in de regering komen en zelfs hoge politieke functies krijgen, zoals minister. Het is zelfs mogelijk dat een vrouw de leiding over het land krijgt. Dit wordt niet meer als abnormaal gezien. Seksueel Voor de vrouwen is er meer seksuele vrijheid gekomen. Een vrouw hoeft bijvoorbeeld niet maagd te blijven Pagina 7 van 8

8 tot het huwelijk. Ook belangrijk is dat de vrouw niet langer meer wordt gezien als een lustobject. Daarnaast kan de vrouw dankzij voorbehoedsmiddelen als de pil zelf kiezen of ze zwanger wordt of niet. Rechtspraak Mannen en vrouwen zijn nu gelijk voor de wet. Ze krijgen voor dezelfde misdaad eenzelfde straf. Bovendien wordt een misdaad tegen een vrouw niet meer als onbelangrijker beschouwd dan een misdaad tegen een man. Pagina 8 van 8