[ACTIVITEITENPLAN ]

Transcriptie

1 [ ] Drugpunt SMAK [ACTIVITEITENPLAN ] [Het activiteitenplan bestaat enerzijds uit de lokale omgevingsanalyse die werd uitgevoerd in Anderzijds bevat het plan alle doelstellingen en de daaraan gekoppelde activiteiten voor de periode ]

2 2 INHOUD LOKALE OMGEVINGSANALYSE Onderzoeksdoel & -opzet... 3 Monitor Integraal Lokaal Drugbeleid... 3 Onderzoeksopzet... 3 Steekproef... 3 Resultaten... 4 Activiteitenanalyse... 5 Onderzoeksopzet... 5 Resultaten... 5 Lokale (Demografische) gegevens... 6 Onderzoeksopzet... 6 Resultaten... 6 Situering... 9 Enkele bemerkingen vooraf... 9 Opmaak... 9 Doelstellingen Basisdoelstelling Strategische- en Operationele Doelstellingen Essentiële randvoorwaarden om de strategische doelstellingen te kunnen halen Actieplan Strategische Doelstelling 1: De bevolking verantwoord en kritisch leren omgaan met genotsmiddelen Strategische Doelstelling 2: Begeleiding bieden bij jongeren en hun omgeving met beginnende probleemvorming m.b.t. genotsmiddelen en doorverwijzen indien nodig Essentiële Randvoorwaarden... 20

3 3 LOKALE OMGEVINGSANALYSE ONDERZOEKSDOEL & -OPZET Een lokale omgevingsanalyse werd uitgevoerd om een beeld te krijgen van de plaatselijke situatie inzake drugspreventie zodat een nieuw activiteitenplan op maat van de verschillende gemeenten kan worden opgesteld. Het nieuwe activiteitenplan van de dienst Drugspreventie Aalter-Knesselare-Maldegem geldt voor een middellange termijn van het dienstjaar 2012 tot en met Het volledige onderzoeksopzet bestaat uit drie onderdelen: de MILD, een activiteitenanalyse en een inventaris op basis van de lokale (demografische) gegevens. Het eerste deel omvat een inzameling van kwalitatieve gegevens rond het drugsfenomeen in de drie gemeenten. Het tweede deel fixeert zich uitsluitend op de interlokale drugspreventiedienst en inventariseert alle activiteiten die door deze dienst in de dienstjaren 2009 en 2010 werden uitgevoerd. In het derde en laatste deel worden allerlei statistische gegevens verzameld met bijzondere aandacht voor de mogelijkheden en voorzieningen op het grondgebied van de drie gemeenten waar de drugspreventiedienst werk levert. Het drieledig onderzoek bevat zowel kwalitatieve als kwantitatieve gegevens. Cijfers zeggen onvoldoende over een complex fenomeen als drugs, toch zijn ze noodzakelijk om een lokaal beleid op af te stemmen. Om het complexe drugsfenomeen te benaderen is het daarnaast van groot belang om in dit onderzoek kwalitatieve gegevens te betrekken. MONITOR INTEGRAAL LOKAAL DRUGBELEID ONDERZOEKSOPZET In eerste instantie werd een deductieve methode gehanteerd: vragenlijsten werden verspreid onder een selectie van de intermediairen van de drugspreventie. Als meetinstrument werd gekozen voor de Monitor Integraal (Lokaal) Drugbeleid (MILD). Dit instrument is het resultaat van een onderzoek dat werd uitgevoerd door de Universiteit Gent en de Universiteit Luik en werd gefinancierd door het Federaal Wetenschapsbeleid. Voor het gebruik van de MILD werd toestemming verkregen door professor Brice De Ruyver (Ugent). Het doel van de MILD is signalen op te vangen waardoor lokale overheden hun beleid kunnen aanpassen en een project ontwikkelen om de sociale gevolgen verbonden aan het drugfenomeen te beperken. Daarnaast moet de monitor de ernst van het drugfenomeen in kaart brengen en het overzicht bewaren op het beleid. De keuze voor de MILD ligt volledig vervat in de meetpretentie van dit instrument; de lokale oriëntatie en de implementatie van beleid geankerd op de resultaten. STEEKPROEF In totaal werden 65 intermediairen aangeschreven om deel te nemen aan het onderzoek, daarvan hebben 21 personen de vragenlijst ingevuld. De responsrate bedraagt hiermee 32,3%. De 21 respondenten zijn verdeeld over zeven verschillende sectoren 1 : welzijn (7 respondenten), politie (4 respondenten), gemeente (3 respondenten), onderwijs (3 respondenten), jeugdwerk, sociaal-cultureel werk en gezondheid (elk 1 respondent). De sector uitgaansleven kende geen enkele respondent. 1 De verschillende sectoren die in het onderzoek gehanteerd worden is op basis van de sectorenindeling gehanteerd door de Vereniging voor Alcohol- en andere Drugproblemen vzw (VAD).

4 4 Beroepsmatig komen elf personen voornamelijk in contact met inwoners tussen 0 en 25 jaar oud 2. De overige tien personen werken voornamelijk met volwassenen vanaf 25 jaar. Daarnaast werd bij de bevraging gepolst naar de vertrouwdheid van de intermediair met de bevraagde thema s. Deze vertrouwdheid was sterk themaafhankelijk en in het algemeen werd een eerder grote vertrouwdheid onder de intermediairen vastgesteld. De MILD bestaat uit vier thema s: het niveau van gebruik, het profiel van de gebruikers, acties t.a.v. het drugsfenomeen en eigen acties of initiatieven. RESULTATEN Het eerste thema niveau van gebruik wordt opgespitst in drie delen: druggebruik in het algemeen, nietproblematisch en problematisch druggebruik 3 en multidruggebruik. Het algemeen druggebruik leverde volgende resultaten op: een gemiddeld tot heel veel gebruik voor de middelen alcohol, medicatie, cannabis en gamen; geen tot weinig gebruik voor de middelen methadon, hallucinogenen, opiaten en vluchtige snuifmiddelen. De opvallendste scores werden genoteerd voor de middelen alcohol (90,5%) en medicatie (66,7%). Als tweede werd gepolst naar een evolutie in het aantal gebruikers met als voornaamste resultaten een gelijk gebleven aantal gebruikers voor de middelen alcohol, medicatie en cannabis. Een stijgend gebruik werd vastgesteld voor stimulantia (bv. speed). Als derde werd het gebruik per gebruiker bevraagd waarbij dit gebruik gestegen is voor de middelen stimulantia en speed, gelijk is gebleven voor alcohol en er een onverdeeldheid heerst betreffende een gelijk of stijgend gebruik voor de cannabis, gokken en gamen. Samengevat voor algemeen druggebruik blijken de middelen alcohol en medicatie het hoogst gepercipieerd te worden door de intermediairen. Als illegale drugs worden cannabis en stimulantia het vaakst vernoemd. Het gokken en gamen worden als een langzaam stijgende evolutie waargenomen. Het onderscheid tussen niet-problematisch en problematisch druggebruik 4 werd telkens apart bevraagd, maar resulteerde toch in gelijke resultaten, er wordt m.a.w. geen onderscheid gemaakt tussen beide categorieën van druggebruik door de intermediairen. De opvallendste resultaten zijn: (1) een gemiddeld gebruik voor stimulantia, XTC en gokken; (2) een hoog gebruik voor alcohol, medicatie, cannabis en gamen; (3) een gelijk gebleven alsook stijgend gepercipieerd aantal druggebruikers; (4) een gelijk gebleven gebruik per gebruikers. Multidruggebruik blijkt een moeilijk te bevragen gegeven te zijn bij intermediairen: velen hadden geen mening over de gestelde vragen. Het niveau van gebruik bij combinaties van verschillende middelen blijkt niet opvallend hoog te liggen. Wel worden enkele middelen vaker gecombineerd dan anderen: alcohol, cannabis, gokken en gamen zijn populaire middelen om te combineren. Wat betreft de evolutie van het aantal multigebruikers en de evolutie van het gebruik per gebruiker wordt een gelijk blijvend niveau gepercipieerd. Als laatste werd de verhouding tussen multidruggebruik en het gebruik van één middel bevraagd. Respondenten maakten echter weinig onderscheid: 55% gebruikt meerdere middelen en 45% gebruikt één middel. 2 Gedurende het onderzoek werden de inwoners ingedeeld in categorieën op basis van hun leeftijd. De indeling zag eruit als volgt: kinderen (0-12jaar), jongeren (12-18 jaar), jongvolwassenen (18-25 jaar), volwassenen (25-55 jaar) en 55-plussers. 3 Het onderscheid tussen niet-problematisch en problematisch druggebruik is gebaseerd op de definitie uit de Federale Beleidsnota Drugs die stelt dat het bij problematisch druggebruik gaat om een gebruikspatroon dat men niet meer onder controle heeft, wat tot uiting komt in bijvoorbeeld drugafhankelijkheid, druggerelateerde criminaliteit, Verder stelt het beleidsdocument dat een volgehouden persoonlijk gebruik niet noodzakelijk problematisch is. 4 Volgens de Federale Beleidsnota Drugs wordt onder problematisch druggebruik verstaan: een gebruikspatroon dat men niet meer onder controle heeft, wat tot uiting komt in bijvoorbeeld drugafhankelijkheid, druggerelateerde criminaliteit,. Verder stelt dit beleidsdocument dat een volgehouden persoonlijk gebruik niet noodzakelijk problematisch is.

5 5 Ten tweede werd het profiel van druggebruikers bevraagd. Leeftijd, geslacht en nationaliteit maakten onderdeel van dit tweede thema. Voor zowel het niet-problematisch als het problematisch druggebruik gaat het om de groepen jongvolwassenen (18-25 jaar) en volwassenen (25-55jaar). Bij het niet-problematisch druggebruik werden de jongeren (12-18jaar) ook aangeduid. Dit maakt dat de leeftijd tussen de 12 en 55 jaar ligt. Voor geslacht en leeftijd wordt er geen onderscheid gepercipieerd door de intermediairen tussen nietproblematisch en problematisch druggebruik. Het blijkt om meer mannen (ca. 66%) dan vrouwen (ca.34%) te gaan. Qua nationaliteit gaat het in 9 op de 10 gevallen om Belgen. Enkele waargenomen evoluties in het profiel van de druggebruikers zijn: (1) een verband tussen druggebruik en lagere sociale klassen, (2) het recidiveren blijkt een opvallend probleem te zijn, (3) het gaat steeds vaker om multiproblematiek (lage scolariteit, gezinsproblemen, financiële problemen, ), (4) een opgemerkte nieuwe groep zijn de vluchtelingen, en (4) het gebruik start op een steeds jongere leeftijd. Vier soorten acties t.a.v. het drugsfenomeen werden bevraagd: preventieve-, hulpverlenende-, politionele of justitiële acties en overleg en/of samenwerkingsverbanden. De meest gekende acties betreffen de (preventieve) activiteiten georganiseerd door de drugspreventiedienst. In het algemeen heerst er een tevredenheid over de georganiseerde activiteiten. Naar de toekomst toe stellen de intermediairen enkele suggesties voor: (1) nood aan meer coördinatie en samenwerking, (2) meer multidisciplinair aanpakken van activiteiten, (3) meer preventieve acties en (4) efficiëntieverbetering binnen het bestaande Lokaal Drugsoverleg. Er werd gevraagd of de intermediairen vanuit hun werking of dienst eigen initiatieven opzetten. De initiatieven die werden vermeld werden steeds opgezet in samenwerking met de drugspreventiedienst. Naar de toekomst toe blijken vooral de sectoren politie en welzijn hun aanbod verder uit te werken. ACTIVITEITENANALYSE ONDERZOEKSOPZET Aan de hand van de werkingsverslagen 2009 en 2010 werd een analyse uitgevoerd van de activiteiten die de voorbije twee jaar werden gerealiseerd door de dienst drugspreventie. De bedoeling hierbij is toetsen of deze activiteiten een realisatie zijn van de vooropgestelde basisdoelstelling de bevolking (jong en oud) van Aalter- Knesselare-Maldegem verantwoord met alcohol en drugs leren omgaan en hulp bieden bij problemen als gevolg van gebruik -. De operationele doelstellingen voor de drugspreventiedienst betreffen preventie, vroeginterventie en netwerking. RESULTATEN In totaal werden 103 activiteiten geregistreerd: 55 activiteiten in 2009 en 48 activiteiten in De dienst werkt vooral aanbodsgericht naar de lokale bevolking. De bevolking wordt globaal beschouwd goed bereikt via algemene activiteiten (bv. preventiestand op evenementen) enerzijds en via intermediairen anderzijds. Het is vooral de jongste bevolking (0-12 jaar) en de 55-plussers die het minst worden bereikt door de activiteiten van de drugspreventiedienst. Daartegenover merken we dat de doelgroepen jongeren (12-18 jaar) en jongvolwassen (18-25 jaar) het actiefst worden benaderd door de drugspreventiedienst, zij vormen dan ook de belangrijkste doelgroepen van de dienst. De intermediairen kunnen als de belangrijkste partner van de werking van de dienst worden beschouwd. Dit omdat zij enerzijds mee de doelstellingen en werking bepalen via het Lokaal Drugsoverleg en anderzijds de actoren zijn die de verbinding maken met het doelpubliek. Ten tweede dat, omwille van de focus op inwoners jonger dan 25 jaar, de sectoren onderwijs en jeugdwerk een cruciale positie innemen binnen de werking van de drugspreventiedienst. De sector die het minst wordt betrokken bij de activiteiten blijkt de gezondheidssector te zijn, wat een bevestiging is van de lacune die we aantreffen bij gezondheidsvoorzieningen op het grondgebied inzake verslavingsproblematiek.

6 6 Bij het uitwerken van de activiteiten kiest de drugspreventiedienst ervoor om zoveel mogelijk zowel alcohol als (il)legale drugs te betrekken in een geïntegreerd verhaal. Er wordt m.a.w. niet op één middel toegespitst gedurende de activiteiten, maar er wordt meestal de combinatie gemaakt tussen alcohol, (il)legale drugs en gamen. Het gameaanbod is pas sinds 2010 actief binnen de dienst, maar er blijkt vraag naar te zijn. Ten slotte werden de drie strategische doelstellingen (preventie, vroeginterventie en netwerking) geanalyseerd. Uit de analyse blijkt dat vooral preventie de grootste tijd en middelen vraagt binnen de werking van de drugspreventiedienst. Daarnaast worden preventieve activiteiten vaak in combinatie met de doelstelling netwerking uitgevoerd. Het vroeginterventieaanbod is sterk afhankelijk van de hulpvragen. Vroeginterventie neemt minder tijd in beslag van de dienst, maar vormt desondanks een cruciale pijler binnen de werking van de drugspreventiedienst. Het biedt immers een eerste antwoord op allerlei vragen en problemen ten gevolge van alcohol- en druggebruik. LOKALE (DEMOGRAFISCHE) GEGEVENS ONDERZOEKSOPZET In het laatste luik van de lokale omgevingsanalyse wordt een inventaris gemaakt van relevante lokale gegevens. Enerzijds worden statistische- en demografische gegevens verzameld die van toepassing zijn op de gemeenten Aalter, Knesselare en Maldegem. Anderzijds worden alle essentiële voorzieningen en organisaties op het grondgebied geïnventariseerd. Per sector werd m.a.w. de lokale situatie alsook relevant onderzoek verzameld. De verzameling van al deze gegevens moet leiden tot een duidelijk beeld van de mogelijkheden om een nieuw activiteitenplan te realiseren dat rekening houdt met de lokale situatie. RESULTATEN Volgende sectoren komen aanbod: onderwijs, gemeente, jeugdwerk, werk, uitgaansleven, politie, sociaalcultureel werk, gezondheids- en welzijnssector. De sector onderwijs is goed uitgebouwd op het grondgebied met heel wat scholen (cc. 17 scholen). In Aalter bevinden het grootste aantal leerlingen zich in het middelbare onderwijs, voor Knesselare en Maldegem bevinden ze zich in het lager onderwijs. Op het grondgebied zijn drie CLB s actief. Uit Vlaams onderzoek (VAD) bij leerlingen uit het secundair onderwijs blijkt dat alcohol het vaakst wordt gebruikt bij jongeren (75,6%). Het eerste glas wordt vooral op de leeftijd van 14 jaar gedronken. Leerlingen drinken vooral in het weekend. Wat betreft illegale middelen blijkt vooral cannabis de meest gebruikte drug te zijn onder de leerlingen: 18,8% heeft ooit cannabis gebruikt waaronder 2,7% regelmatig gebruikt. Daarnaast werd het medicatiegebruik bij de leerlingen bevraagd waaruit blijkt dat 87,1% ooit een pijnstiller heeft genomen en waarbij 3,7% van de leerlingen aangeven dit op regelmatige basis te doen. Ten slotte werd het gokken bevraagd: 24,6% heeft ooit op gokautomaten gespeeld, waaronder 1,2% leerlingen die dit regelmatig doen. Binnen de sector gemeente werd gekeken naar de samenstelling van de bevolking in de drie gemeenten. Daarbij bleek dat de demografische samenstelling in de drie gemeenten gelijk opgaat. In alle drie de gemeenten werd een groeiende bevolking waargenomen gedurende de laatste jaren. De grootste groep bij zowel de mannelijke als de vrouwelijke bevolking situeert zich tussen de leeftijd 18 en 59 jaar. Ongeveer één vierde van de lokale bevolking behoort tot de jongeren in de gemeenten Aalter, Knesselare en Maldegem. De leeftijdscategorie 15- tot 19-jarigen kent het hoogst aantal jongeren. Met deze demografische statistieken wordt het belang van de sector jeugdwerk aangeduid. Deze gegevens zijn eveneens relevant voor andere sectoren zoals onderwijs en uitgaansleven. De sector jeugdwerk weerspiegelt zich in drie jeugdraden (één per gemeente), vijf jeugdhuizen en tal van lokale jeugdbewegingen. Vierde sector betreft de sector werk. Deze blijkt een moeilijk te bereiken sector te zijn voor de drugspreventiedienst. Uit lokale statistieken blijkt dat in de drie gemeenten een hoge activiteitsgraad is (ruim 70%). De werkloosheidsgraad schommelt bij de drie gemeenten rond de 4%. De werkloosheidsgraad kan een belangrijke indicator zijn gezien de multiproblematiek van het drugsfenomeen.

7 7 De sector uitgaansleven kent een divers aanbod: gaande van lokale cafés tot discotheken en speelautomatenhallen. In het werkingsgebied van de drugspreventiedienst is er één speelautomatenhal (vergunning B) aanwezig te Maldegem. Daarnaast zijn er in de drie gemeenten heel wat cafés met een vergunning C om kansspelen uit te baten. In zowel Aalter, Knesselare als Maldegem is de horeca goed vertegenwoordigd. Er worden ook regelmatig lokale fuiven en evenementen georganiseerd door verschillende plaatselijke verenigingen. Uit Vlaams onderzoek van de VAD bij uitgaanders blijkt dat bijna alle respondenten ooit alcohol hebben gebruikt (91,8%). Hierbij geeft 1 op 10 aan dagelijks alcohol te nuttigen. Bij de bevraging van gebruikerspatronen blijkt vooral het gebruik in groep aan belang te winnen, waarbij de link wordt gelegd met het belang van peers zoals familie en vrienden. Samenwerking met de sector politie gebeurt enerzijds met de lokale politiezone Aalter-Knesselare en anderzijds met de lokale politie Maldegem. De politiezone Aalter-Knesselare voert jaarlijks sectorscans uit om de subjectieve onveiligheid te detecteren en te inventariseren. Uit de bevraging van 2009 blijken middelengerelateerde items niet prioritair te zijn volgens de respondenten. In een opsomming van alle indicatoren volgens prioriteit blijkt rijden onder invloed pas op een 16 e plaats en overlast door druggebruik op een 23 ste plaats van de in totaal 30 bevraagde indicatoren te staan. In 2010 werden de sectorscans opnieuw uitgevoerd met quasi gelijke resultaten: het rijden onder invloed op een 11 de plaats en de overlast door druggebruik op een 22 ste plaats in de ranking van 30 items naargelang de prioriteit. Naast de sectorscans werden de inbreuken gerelateerd aan drugs geanalyseerd: 64 inbreuken in 2009 en 53 inbreuken in Uit de analyse blijkt het vooral te gaan om personen tussen 18 en 35 jaar waarbij cannabis het meest gebruikte middel is. Als derde element werden de verkeersacties van 2009 en 2010 bestudeerd. In 2009 werden 1966 voertuigen gecontroleerd waarbij 18 personen alarm en 34 personen positief bliezen. In 2010 werden 1993 ademtesten afgenomen waarbij 34 personen alarm en 41 personen positief bliezen. In vergelijking met 2009 werd m.a.w. een stijging waargenomen in In 2009 en 2010 samen werden er 3 vaststellingen inzake drugs gedaan gedurende verkeersacties. Daarnaast werden in ongevallen gebeurd waaronder 34 met alcoholintoxicatie. In 2010 werden 523 ongevallen vastgesteld waaronder opnieuw 34 met alcoholintoxicatie. Zowel in 2009 als in 2010 blijkt het bij deze ongevallen vooral te gaan om mannen tussen 20 en 49 jaar. De sector sociaal-cultureel werk bundelt heel wat verenigingen die een breed segment van de bevolking bereiken, vandaar hun belang. Verenigingen die zich organiseren rond beweging, vorming, amateurkunsten, behoren tot deze sector. De gemeente Aalter kent meer dan 150 verenigingen die hiertoe behoren, de overige gemeenten telden heel wat minder sociaal-culturele verenigingen in Daarnaast behoren sportverenigingen tot deze sector. Alle drie de gemeenten beschikken over heel wat sportverenigingen (meer dan 25). De noodzakelijke accommodatie zoals sporthal en/of zwembad is eveneens in elke gemeente beschikbaar. De gezondheidssector staat samen met de welzijnssector in voor de medisch-psychosociale zorg voor personen die een middelengerelateerde problematiek vertonen. Een drieledige indeling van voorzieningen in deze sectoren wordt gehanteerd: algemene informatie over drugs, preventie en hulpverlening. Voor algemene informatie over drugs kan men terecht bij het JIP in Aalter en Maldegem. Voor middelenspecifieke informatie kan men terecht bij het Centra Geestelijke Gezondheidszorg Eclips, info (Gent), de druglijn en de dienst drugspreventie Aalter-Knesselare-Maldegem. Op vlak van preventie kunnen volgende organisaties of voorzieningen worden geraadpleegd: CGG Eclips, drugpreventie (Gent), De Sleutel (Gent) en de dienst drugspreventie. Voor hulpverlening op het grondgebied wordt een vierdelige opdeling gemaakt: eerstelijnszorg en doorverwijzing, ambulante drughulpverlening, residentiële drughulpverlening en zelfhulpgroepen. De eerstelijnszorg wordt in de drie gemeenten verzorgt door de huisartsen en apothekers. In elke gemeente is ook het OCMW een partner. In Knesselare en Maldegem is er een Sociaal Huis uitgebouwd. Daarnaast kan men terecht bij het Centra Algemeen Welzijnswerk. Voor ambulante drughulpverlening moet hoofdzakelijk worden doorverwezen naar Gent waar volgende voorzieningen actief zijn: CGG Eclips (verslaving), Medisch Sociaal Opvang Centrum, de Kiem en de Sleutel. Het Regionaal CGG is zowel actief in Gent als in Deinze. Ten derde is er de residentiële drughulpverlening dat op het

8 werkingsgebied van de drugspreventiedienst geen zorgeenheden kent, waardoor men genoodzaakt is door te verwijzen naar zorgeenheden binnen de provincie. Het aanbod van de zorgeenheden is leeftijdsgerelateerd. Binnen de provincie Oost-Vlaanderen kan worden doorverwezen naar voorzieningen in Gent, Eeklo en Sleidinge. Gezien de gemeenten Aalter, Knesselare en Maldegem grenzen aan de provincie West-Vlaanderen kan eventueel worden doorverwezen naar de West-Vlaamse gemeenten Pittem en Beernem. Ten vierde zijn er de zelfhulpgroepen. In Aalter en Maldegem zijn er de Anonieme Alcoholisten. Voor zelfhulpgroepen voor gokken, medicatie en drugsverslaving dient men door te verwijzen naar de centrumsteden Gent en Brugge. 8

9 9 ACTIVITEITENPLAN SITUERING Het activiteitenplan van de Interlokale vereniging Drugpreventie West-Meetjesland wordt opgesteld voor een middellange termijn van twee jaar. Dit is een bewuste keuze omdat bij een complex fenomeen zoals drugs er steeds kort op de bal gespeeld moet worden. Inhoudelijk steunt het activiteitenplan, net als voorgaande jaren, op de visie en het algemeen beleid dat werd vastgesteld door het Lokaal Drugoverleg alsook het Beheerscomité van de IDWM. Daarnaast sluit dit plan zich aan op de provinciale visie, die meer dan voorgaande jaren een invloed zal uitoefenen op dit nieuw plan door het engagement dat werd aangegaan met Drugpunt. Het activiteitenplan bevat alle concrete strategische en operationele doelstellingen alsook de activiteiten van de drugpreventiedienst voor de periode januari 2012 tot en met december 2013 en dit steeds in nauwe samenwerking met het Lokaal Drugoverleg Aalter-Knesselare en het Lokaal Drugoverleg Maldegem. Het activiteitenplan is met andere woorden een opsomming van allerlei mogelijk activiteiten en doelstellingen. Belangrijk is dat de dienst niet alleen via vastgelegde activiteiten een aanbod lanceert, maar dat ook individuen, organisaties, verenigingen, etc. steeds met hun vragen terecht kunnen bij de drugpreventiedienst. Bijgevolg wordt binnen dit activiteitenplan voldoende ruimte gelaten om vragen en behoeften van externen te kunnen beantwoorden. wordt van alle gerealiseerde activiteiten, projecten en campagnes een werkingsverslag opgemaakt. ENKELE BEMERKINGEN VOORAF Sommige acties zullen ongetwijfeld tegemoet komen aan verschillende doelstellingen. Toch wordt er bewust gekozen om elke actie slechts één maal te vermelden in het actieplan en dit bij de doelstelling die het meest gediend is door de actie. Dit zorgt enerzijds voor een overzichtelijker document, maar anderzijds kan dit een vertekend beeld opleveren waarbij grootschalige acties niet in proportie worden weerspiegeld in het activiteitenplan. Ten tweede zijn overlappingen binnen het plan op te merken. Bij de operationele doelstellingen 1.1. ( de bevolking heeft kennis m.b.t. genotsmiddelen en het gebruik ervan ) en 1.2. ( de bevolking en de intermediairen kennen het aanbod van de dienst ) die zowel voor preventie als voor vroeginterventie belangrijk zijn. Ze worden vermeld bij de strategische doelstelling preventie, maar worden niet meer herhaald bij de tweede strategische doelstelling vroeginterventie. Het verspreiden van folders over het aanbod van de dienst is een voorbeeld van een actie die zowel preventie als vroeginterventie nastreeft, maar louter wordt gerapporteerd bij de strategische doelstelling preventie. OPMAAK Er worden twee strategische doelstellingen opgesteld die dienen gerealiseerd te worden aan de hand van verschillende operationele doelstellingen. De concrete acties worden geordend naargelang de operationele doelstelling. Bij elke actie worden meetpunten of indicatoren weergegeven waaraan getoetst kan worden of de actie wel degelijk de beoogde doelstelling bereikt. Dit is belangrijk voor een latere rapportering. Vervolgens wordt in een eerstvolgende kolom de timing weergegeven waarbij duidelijk moet worden in welk jaar de actie zal plaatsvinden. Sommige acties zijn gepland voor 2012 of 2013, andere acties worden in de beide werkingsjaren herhaald. In een volgende kolom wordt bepaald voor welke gemeente de vooropgestelde actie wordt uitgewerkt. Hier zijn enkele opties mogelijk: Aalter, Knesselare, Maldegem of intergemeentelijk (waarbij in elke

10 gemeente de actie wordt uitgewerkt). In de laatste kolom wordt een raming van het budget gekoppeld aan de actie. Zo is te zien welke actie onder welk begrotingsartikel valt, en hoe groot het is. 10

11 11 DOELSTELLINGEN BASISDOELSTELLING De bevolking (jong en oud) van Aalter-Knesselare-Maldegem verantwoord met alcohol en drugs leren omgaan en hulp bieden bij problemen als gevolg van gebruik. STRATEGISCHE- EN OPERATIONELE DOELSTELLINGEN S.D.1. De bevolking verantwoord en kritisch leren omgaan met genotsmiddelen. O.D.1.1. De bevolking heeft kennis m.b.t. genotsmiddelen en het gebruik ervan. O.D.1.2. De bevolking en intermediairen kennen het aanbod van de lokale dienst. O.D.1.3. De bevolking is gestimuleerd tot een verantwoorde omgang met genotsmiddelen. O.D.1.4. Specifieke groepen ontwikkelen meer vaardigheden en weerbaarheid ten aanzien van genotsmiddelen. O.D.1.5. Intermediairen ontwikkelen meer kennis en vaardigheden omtrent het alcohol- en drugthema. O.D.1.6. Verschillende organisaties zijn gestimuleerd en ondersteund in het uitvoeren van een eigen, dynamisch drugbeleidsplan. O.D.1.7. De verschillende lokale sectoren/actoren bundelen hun competenties binnen een lokaal netwerk. S.D.2. Begeleiding bieden bij jongeren en hun omgeving met beginnende probleemvorming m.b.t. genotsmiddelen en doorverwijzen indien nodig. O.D.2.1. Vroeginterventie wordt aangeboden zoals beschreven in de brochure: Vroeginterventie als eerstelijnshulp binnen een lokaal drugpreventiebeleid. O.D.2.2. De bevolking en intermediairen kennen het vroeginterventieaanbod en doen een beroep op de ondersteuning van de drugpreventiedienst. O.D.2.3. Er is structurele samenwerking met gespecialiseerde hulpverlening en met lokale diensten i.f.v. doorverwijzing van cliënten. O.D.2.4. De vroeginterventie gebeurt kwalitatief. ESSENTIËLE RANDVOORWAARDEN OM DE STRATEGISCHE DOELSTELLINGEN TE KUNNEN HALEN Randvoorwaarde 1. Het uitgewerkte aanbod is kwalitatief. Randvoorwaarde 2. Het uitgewerkte aanbod sluit aan bij de Drugpuntsamenwerking, de provinciale en Vlaamse visie.

12 12 ACTIEPLAN STRATEGISCHE DOELSTELLING 1: DE BEVOLKING VERANTWOORD EN KRITISCH LEREN OMGAAN MET GENOTSMIDDELEN O.D De bevolking heeft kennis m.b.t. genotsmiddelen en het gebruik ervan. Timing Gemeente Folders en brochures over genotsmiddelen worden beschikbaar gesteld in alle openbare 120 folders gemeentelijke diensten. Actueel nieuws inzake genotsmiddelen en/of preventieve activiteiten wordt verspreid via 2 artikels per gemeentelijke infokrant gemeentelijke infokranten verspreid. worden gepubliceerd Actueel nieuws inzake genotsmiddelen en/of preventieve activiteiten wordt via de lokale 8 artikels worden gepubliceerd media verspreid. Tijdens alle preventieactiviteiten worden informatiefolders en brochures beschikbaar 50 folders gesteld. Er is een verhuisbare informatiedesk voor inwoners. De infodesk wordt op 8 plaatsen opgesteld. O.D De bevolking en intermediairen kennen het aanbod van de lokale dienst. Timing Gemeente Een nieuwe informatiecampagne wordt opgesteld t.b.v. Drugpunt SMAK (visitekaartjes, folders, affiches, promotiemateriaal, ) i.s.m. de verschillende aangesloten Drugpunten Visitekaartjes: ja neen Folders: ja neen Affiches: ja neen Promotiemateriaal: ja - neen 2012 Continue herhaling van de persoonlijke sectorbezoeken om een optimale samenwerking en communicatie te garanderen. Iedere betrokken sector in het LOD wordt minimaal een keer bezocht. Tijdens preventieactiviteiten wordt aandacht besteed aan de werking van de dienst. De dienst wordt voorgesteld op elke preventieactiviteit. Gedurende het jaar Een provinciale website Drugpunt wordt uitgebouwd en up-to-date gehouden. 20 updates 500 bezoekers

13 13 Naar aanleiding van het tienjarig bestaan van de drugpreventiedienst in Aalter en Knesselare plaatst de dienst haar werking extra in de verf. Bekendmaking 2012 O.D.1.3. De bevolking is gestimuleerd tot een verantwoorde omgang met genotsmiddelen. Timing Gemeente Het project Feestwijzer wordt up-to-date gehouden en uitgevoerd. a. Het aanbod van de polsbandjes wordt opgevolgd. b. De preventiestand evenementen wordt opgesteld bij lokale evenementen. c. De signalisatieborden van de dienst worden op lokale evenementen uitgehangen. a polsbandjes per gemeente worden verspreid b. 5 evenementen worden bezocht c. 2 evenementen per gemeente hangen de borden zichtbaar uit Het project Maak jezelf geen blaasjes wijs wordt georganiseerd gedurende de eindejaarsperiode gericht naar het gebruik van alcohol in het verkeer i.s.m. de lokale politiezones, HoReCa Vlaanderen en Unizo. 95% van alle restaurants nemen deel Minimum 8000 alcoholtesters worden verspreid. Er wordt uitgekeken naar een project tijdens de zomermaanden aansluitend op de zomer BOBcampagne. Project wordt uitgebreid: voltooid niet voltooid 2012: pilootproject Op de werelddag antitabak wordt een actie ondersteund gericht naar de algemene bevolking. Voltooid Niet voltooid Voltooid Niet voltooid Voltooid Niet voltooid : 31 mei : 31 mei : 31 mei Aalter Knesselare Maldegem Een algemene sensibiliseringscampagne (vb. verspreiden folder op maat gemaakt) gericht naar ouderen rond medicatie wordt georganiseerd. Artikel in lokale infokranten wordt gepubliceerd Actie voltooid Niet voltooid 2012 Aalter-Knesselare Maldegem

14 14 Voor jongeren wordt een filmavond georganiseerd waarbij het thema genotsmiddelen algemeen wordt benaderd en bespreekbaar wordt gemaakt. Dit in samenwerking met de verschillende jeugddiensten. 25 jongeren komen naar de filmavond Voor jeugdverenigingen en jeugdbewegingen wordt een drugquiz rond drugs, actualiteit, media, georganiseerd. 10 verenigingen nemen deel aan de drugquiz O.D Specifieke doelgroepen ontwikkelen meer vaardigheden en weerbaarheid ten aanzien van genotsmiddelen. Timing Gemeente Kinderen (t.e.m. 12 jaar) Drugpunt SMAK ondersteunt de politiezone Maldegem bij het lessenpakket MEGA in de sector onderwijs voor leerlingen uit het zesde leerjaar. 1 overlegmoment met politie Maldegem Er wordt een pakket rond sociale vaardigheden naar kinderen aangereikt (Bv. Gameover@tabak). I.s.m. het LOGO In overleg met de scholen Eind 2013 Eind 2013 Maldegem Knesselare In overleg met de scholen Eind 2013 Aalter Jongeren (12 t.e.m. 25 jaar) Voor de leerlingen van de eerste graad secundair onderwijs worden preventielessen (bijvoorbeeld het lessenpakket acoolworld) gegeven. 50% van alle leerlingen nemen deel 50% van alle leerlingen nemen deel Overleg Aalter Maldegem Voor de leerlingen van de tweede graad secundair onderwijs wordt een preventieproject georganiseerd. 1 activiteit wordt gerealiseerd niet gerealiseerd Maldegem 50% van alle leerlingen nemen deel

15 15 Voor de leerlingen van de derde graad secundair onderwijs worden preventielessen (bijvoorbeeld het lessenpakket Maat in de Shit) georganiseerd. 50% van alle leerlingen nemen deel Overleg Aalter Maldegem Volwassenen & Senioren (vanaf 25 jaar) Een infoavond wordt georganiseerd waarbij genotmiddelen centraal staan (bijvoorbeeld getuigenissen). 20 ouders komen naar de infoavond 2012/2013 O.D.1.5. Intermediairen ontwikkelen meer kennis en vaardigheden omtrent genotsmiddelen. Timing Gemeente In samenwerking met Drugpunt Deinze wordt WorkShOp (de studiedag voor leerkrachten van het secundair onderwijs) georganiseerd. 2 studiedagen worden georganiseerd Er verschijnt een nieuwsbrief met daarin informatie over genotsmiddelen en drugspreventie. 2 nieuwsbrieven In het kader van het project Feestwijzer wordt deelgenomen aan de coördinatievergaderingen voor de organisatie van evenementen. 10 coördinatievergaderingen worden bijgewoond O.D.1.6. Verschillende organisaties zijn gestimuleerd en ondersteund in het uitvoeren van een eigen, dynamisch drugbeleidsplan. Timing Gemeente Ondersteuning en opvolging van het drugsbeleid op school. Actie uitgevoerd niet uitgevoerd Ondersteuning en opvolging van het drugsbeleid in jeugdhuizen. Actie uitgevoerd niet uitgevoerd Er wordt aan agendasetting gedaan binnen de sector sport. Actie uitgevoerd niet uitgevoerd

16 16 Er wordt aan agendasetting gedaan binnen de sector arbeid. Actie uitgevoerd niet uitgevoerd Organisaties, verenigingen, kunnen een vraag naar ondersteuning en opvolging van een eigen drugbeleid sturen naar de dienst. Lokale verenigingen doen een beroep op de dienst m.b.t. een drugbeleidsplan. O.D.1.7. De verschillende lokale sectoren/actoren bundelen hun competenties binnen een lokaal netwerk. Timing Gemeente In iedere aangesloten gemeente wordt een Lokaal Drugoverleg georganiseerd door Drugpunt SMAK. 3 intersectorale bijeenkomsten 3 intersectorale bijeenkomsten Aalter-Knesselare Maldegem Er wordt een gezamenlijk Lokaal Drugsoverleg georganiseerd. 1 intersectorale bijeenkomst Er worden (inter)lokale actie(s) uitgevoerd vanuit het Lokaal Drugoverleg, in de lijn van de visietekst. lokale actie(s) worden opgezet LOD Aalter- Knesselare lokale actie(s) worden opgezet LOD Maldegem Er is overleg met de lokale politiezones. 1 overlegmoment Aalter-Knesselare 1 overlegmoment Maldegem Er is overleg met het OCMW/ Sociaal Huis. 1 overlegmoment Aalter 1 overlegmoment Knesselare 1 overlegmoment Maldegem Drugpunt SMAK neemt deel aan de preventie-intervisie georganiseerd door het Steunpunt LOVI. 6 vergaderingen

17 17 Er wordt een project samen met een ander Drugpunt georganiseerd in het kader van de provinciale samenwerking Drugpunt. 1 project wordt gerealiseerd Drugpunt SMAK neemt deel aan de regionale werkgroep Gezondheidsbeleid op school die vanuit het LOGO-Meetjesland gecoördineerd wordt. 1 bijeenkomst wordt bijgewoond Drugpunt SMAK neemt deel aan het provinciaal jaarlijks overleg georganiseerd door de provincie Oost-Vlaanderen. 1 vergadering In samenwerking met het LOD wordt een preventiemaand georganiseerd. In overleg Oktober -

18 18 STRATEGISCHE DOELSTELLING 2: BEGELEIDING BIEDEN BIJ JONGEREN EN HUN OMGEVING MET BEGINNENDE PROBLEEMVORMING M.B.T. GENOTSMIDDELEN EN DOORVERWIJZEN INDIEN NODIG. O.D.2.1. Vroeginterventie wordt aangeboden, zoals beschreven in de brochure: Vroeginterventie als eerstelijnshulp binnen een lokaal drugpreventiebeleid. Timing Gemeente Informatie & Adviesgesprek Inwoners doen een beroep op de informatie en adviesgesprekken van de dienst. 5 gesprekken Individuele vroeginterventie voor jongeren met beginnend en experimenteel gebruik Jongeren met beginnende drugproblematiek gaan in op het vroeginterventieaanbod. 5 begeleidingen Individuele vroeginterventie voor jongeren met regelmatig en problematisch gebruik Jongeren met regelmatig en problematisch gebruik gaan in het op vroeginterventieaanbod. 3 begeleidingen Doorverwijsgesprek Personen met een ernstige drugproblematiek worden naar gepaste, gespecialiseerde hulp doorverwezen. 5 doorverwijzingen Individuele vroeginterventie voor ouders van experimenterende tot problematisch gebruikende jongeren Ouders en anderen die geconfronteerd worden met jongeren met een drugproblematiek gaan in op het vroeginterventieaanbod. 10 begeleidingen

19 19 O.D.2.2. De bevolking en intermediairen kennen het vroeginterventieaanbod en doen een beroep op de ondersteuning van de drugpreventiedienst. Timing Gemeente Vroeginterventie is een thema op het LOD. Op 1 vergadering wordt het V.I.- aanbod vermeld. Er wordt een doorverwijskaart opgesteld voor huisartsen en apothekers. 45 doorverwijskaarten worden verspreid 2012 of 2013 Het V.I.-aanbod wordt regelmatig bekend gemaakt binnen de verschillende gemeenten. 100 V.I.-folders worden verspreid Intermediairen doen een beroep op de expertise van de drugpreventiewerker. 2 gesprekken O.D.2.3. Er is structurele samenwerking met gespecialiseerde hulpverlening en met lokale diensten i.f.v. doorverwijzing van cliënten. Timing Gemeente Er is overleg met het CGG Eclips. 1 overlegmoment Drugpunt SMAK neemt deel aan het teamoverleg van de intergemeentelijke drugpunten (TIP). 15 vergaderingen Drugpunt SMAK werkt mee aan het partnerschap binnen het proefzorgproject jeugdparket. Voltooid Niet voltooid (afhankelijk van de samenwerking Drugpunt) 2012 Drugpunt SMAK neemt deel aan het werkbezoek georganiseerd door het Steunpunt LOVI i.s.m. de provinciale zorgcoördinator. 4 werkbezoeken

20 20 ESSENTIËLE RANDVOORWAARDEN Met preventie en vroeginterventie hebben we twee strategische doelstellingen opgesteld die volledig binnen de lijn liggen van de samenwerking Drugpunt die werd aangegaan. Deze twee doelstellingen bevatten heel wat projecten en campagnes die dienen te gebeuren op een professionele en kwalitatieve wijze. Om dit te realiseren stelt Drugpunt SMAK enkele belangrijke doelstellingen op die nagestreefd worden opdat preventie en vroeginterventie evidence based gerealiseerd zouden worden. De randvoorwaarden die hieronder worden vooropgesteld kunnen omschreven worden als noodzakelijke voorwaarden om preventie en vroeginterventie te kunnen realiseren op interlokaal niveau. Ze onderscheiden zich hierin van de strategische doelstellingen die hierboven werden uitgewerkt. Met dit alles beoogt Drugpunt SMAK een professionele organisatie te zijn die haar werking op een professionele en kwalitatieve wijze organiseert.

21 21 ESSENTIËLE RANDVOORWAARDEN OM DE STRATEGISCHE DOELSTELLINGEN TE KUNNEN HALEN Randvoorwaarde 1. Het uitgewerkte aanbod is kwalitatief. A. De preventiewerkers verwerven stelselmatig meer expertise. Alle vroeginterventie-activiteiten worden volgens de brochure Vroeginterventie als eerstelijnshulp binnen een lokaal drugpreventiebeleid uitgevoerd. Timing Gemeente Budget Inschrijvings- & vervoerskosten Drugpunt SMAK neemt deel aan het provinciale vormingsinitiatief PRIMA. 2 vormingen Inschrijvings-& vervoerskosten Drugpunt SMAK neemt deel aan de studiedag van de VAD. 1 studiedag Inschrijvings-& vervoerskosten Het intern opleidingsaanbod van de gemeente Aalter wordt opgevolgd en bijgewoond. De drugpreventiewerker leest specifieke literatuur om de expertise te verhogen. 2 opleidingen Aalter Nvt 10 artikels of boeken B. De beschikbare middelen worden op een verantwoorde wijze ingezet. Het budget wordt opgesteld en opgevolgd alsook voorzien in de begroting. Er wordt werk gemaakt van een nieuw telefonisch systeem binnen de dienst. Realisatie: voltooid niet voltooid 2012 De middelen worden duurzaam besteed en geïnvesteerd. 20% van het totale werkingsbudget

22 22 De beschikbare tijd wordt op een evenwichtige manier verdeeld over de verschillende aangesloten gemeenten. 45% 39% 16% Maldegem Aalter Knesselare C. De werking van Drugpunt SMAK wordt nauwgezet geregistreerd en gerapporteerd. Alle tijdsbesteding wordt geregistreerd volgens een intern registratiesysteem dat daartoe wordt ge-update. 90% van de totale tijd wordt geregistreerd Als registratieprogramma voor preventie wordt Ginger (VAD) gebruikt. 80% van alle preventieactiviteiten worden via Ginger geregistreerd De vroeginterventie wordt geregistreerd volgens het registratieprogramma ontwikkeld door het steunpunt LOVI. 80% van alle VI-activiteiten worden geregistreerd De leden van het beheerscomité ontvangen het kwartaalverslag met daarin de werklastmeting van de dienst. Het jaarverslag wordt opgemaakt en bezorgd aan de leden van het beheerscomité, de gemeenteraad, het college van Burgemeester en schepenen, het LOD Aalter-Knesselare en het LOD Maldegem. 4 verslagen 1 verslag Randvoorwaarde 2. Het uitgewerkte aanbod sluit aan bij de Drugpuntsamenwerking, de provinciale en Vlaamse visie. Timing Gemeente Budget Drugpunt SMAK werkt mee aan de uitbouw van de structurele samenwerking tussen de verschillende intergemeentelijke preventiediensten. Drugpunt SMAK wordt lid van de VAD (Vereniging voor Alcohol- en andere Drugproblemen vzw). Lidmaatschap voltooid niet voltooid 2012

23 23 Drugpunt SMAK neemt deel aan de Algemene Vergadering van VAD. 1 vergadering wordt bijgewoond Acties en campagnes worden opgesteld of bijgestuurd aan de hand van de projectfiches op basis van het i-plan % van alle initiatieven worden o.b.v. het i-plan 2.0 opgesteld Nvt Er wordt gebruik gemaakt van effectmeting voor de evaluatie van projecten. 3 effectmetingen