Uitgebreide beschrijving
|
|
- Veerle Michiels
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Superfris Werkblad beschrijving interventie Definitieve versie juni 2014 Gebruik de handleiding bij dit werkblad Plaatjes en tabellen kunnen niet in de database worden geïmporteerd. Wilt u daarom eventuele tabellen en plaatjes in een aparte bijlage aanleveren? Het ingevulde document kunt u sturen naar: NISB (effectiefactief@nisb.nl) voor interventies op het gebied van sport en bewegen en RIVM-CGL (erkenning@rivm.nl) voor interventies op het gebied van leefstijlthema's en bewegen in combinatie met voeding.
2 Uitgebreide beschrijving 1. Probleemomschrijving Probleem max 300 woorden (2/3 A4) * Voor welk probleem, thema of risico is de interventie ontwikkeld? Omschrijf aard, ernst en spreiding van het probleem. De interventie is ontwikkeld in het kader van het Gezonde Slagkracht-project van de gemeente Goeree- Overflakkee. Alcoholgebruik door jongeren is een probleem op Goeree-Overflakkee. In 2008 heeft 50% van de basisschoolleerlingen uit groep 7 alcohol gedronken, tegen 36% landelijk en krijgt 14% wel eens alcohol aangeboden door ouders. Het percentage jongeren uit klas 2/4 VO dat niet actueel drinkt (afgelopen maand) op 39% terwijl dat landelijk 49% is (GGD Zuid-Hollandse Eilanden, 2009). Onderzoeken tonen aan dat kassamedewerkers onvoldoende de leeftijd van alcoholkopers controleren (Roodbeen, Joe Lie & Schelleman-Offermans, 2014). In de branche zijn zorgen over de reacties waarmee (jonge) medewerkers geconfronteerd zullen worden als zij (veel oudere) klanten wijzen op de nieuwe regels (Manraj & Möhle, 2013). Kassamedewerkers controleren de leeftijd van jongeren niet consequent, omdat: - Kassamedewerkers zijn van dezelfde leeftijd als de jongeren die alcohol willen kopen of zelfs jonger. Zij voelen zich geïntimideerd. - Kassamedewerkers kennen de jongeren die alcohol willen kopen. Zij zijn bang om buiten de groep te worden geplaatst en controleren daarom niet. CNV Dienstenbond deed onderzoek naar het voorkomen van agressie bij de verkoop van alcohol (Ros, 2013). Slechts 55% van de supermarktmedewerkers verwacht voldoende toegerust te zijn om per 1 januari 2014 de nieuwe wet- en regelgeving te kunnen handhaven. Van het supermarktpersoneel verwacht 55% dat agressie zal toenemen na invoering van de nieuwe wet- en regelgeving. Onderzoek laat zien dat hoe beperkter het aanbod, hoe minder de consumptie van alcohol onder jongeren (Van Hasselt, 2010; Garretsen & Rigter, 2008; Brand et al., 2007; Anderson et al., 2009; Babor et al., 2003; WHO, 2009). Effectief handhaven van het verkoopverbod aan minderjarigen, betekent beperking van aanbod. Dit leidt tot vermindering van alcoholgerelateerde problemen en schade (Babor et al., 2003; WHO, 2009). Om het verkoopverbod aan minderjarigen effectief te handhaven is de workshop Superfris ontwikkeld. Gevolgen max 150 woorden (1/3 A4) * Wat zijn de mogelijke gevolgen (immaterieel en materieel) als er nu niet wordt ingegrepen (zowel voor de doelgroep als in maatschappelijke zin)? Alcoholgebruik door minderjarigen kan leiden tot de volgende negatieve effecten: 1. Alcohol verstoort de hersenontwikkeling. Bij jongeren die regelmatig drinken is de kans op alcoholverslaving op latere leeftijd groter. Alcohol verlaagt o.a. de hoeveelheid mannelijk hormoon en groeihormoon en remt de botontwikkeling bij jongens. 2. Drinken heeft bij jongeren langer een negatieve invloed op het geheugen en de concentratie dan bij volwassenen. Dit leidt tot minder goede school-, studie- en werkprestaties. 3. Onder invloed van alcohol durven jongeren meer en doen ze eerder dingen die ze zonder alcohol niet zouden doen. Zo vrijen jongeren vaker onveilig als ze gedronken hebben. 4. Het reactievermogen neemt af. De kans op ongelukken is hierdoor groter. Jongeren die drinken tijdens het uitgaan zijn vaker slachtoffer of dader van agressief gedrag. 2
3 5. Een black-out kan ontstaan wanneer veel alcohol in korte tijd wordt gedronken. Een regelmatige black-out kan blijvende schade veroorzaken aan de hersenen. 6. Door veel in korte tijd te drinken, neemt de kans op een alcoholvergiftiging toe. Hierdoor een coma kan optreden met zelfs de dood tot gevolg. 3
4 2. Beschrijving interventie 2.1 Doelgroep Uiteindelijke doelgroep max 100 woorden (1/4 A4) * Wat is de uiteindelijke doelgroep van de interventie? De uiteindelijke doelgroep van de interventie zijn minderjarige jongeren in de leeftijd tot 18 jaar. De interventie is er op gericht de verkoop van alcoholische dranken aan minderjarige jongeren te bestrijden. Intermediaire doelgroep max 100 woorden (1/4 A4) Zijn er intermediaire doelgroepen? Zo ja, welke? De intermediaire doelgroep van de interventie bestaat uit kassamedewerkers in supermarkten en slijterijen en hun managers. Leeftijd van de kassamedewerkers varieert van 16 jaar tot middelbare leeftijd. Het feit dat veel kassamedewerkers erg jong zijn verklaart deels de drempel die zij ervaren om jongeren die even oud of ouder zijn dan zijzelf om legitimatie te vragen. De aanwezigheid van de manager is gewenst omdat hij of zij actiepunten die de kassamedewerkers tijdens de interventie naar voren brengen, direct kan oppakken. Selectie van doelgroepen max 50 woorden Hoe wordt de doelgroep en - indien van toepassing - de (intermediaire) doelgroep(en) geselecteerd? Zijn er in- en exclusiecriteria? Zo ja, welke? Alle kassamedewerkers kunnen meedoen aan de interventie. De interventie is ontwikkeld vanuit het project De Gezonde Slagkracht op Goeree-Overflakkee. Op Goeree- Overflakkee stelt de gemeente alle supermarkten en slijterijen in staat hun personeel deel te laten nemen aan de interventie. Betrokkenheid doelgroep max 50 woorden Was de doelgroep betrokken bij de ontwikkeling van de interventie, en op welke manier? Aanvankelijk was Superfris een educatieve voorstelling. De ontwikkelaar speelde zelf scenes met de deelnemende kassamedewerkers. Kassamedewerkers gaven echter aan dat zij meer leren als zij zelf actief zijn in het uitbeelden van situaties uit hun eigen praktijk. De ontwikkelaar heeft daarom nu een coachende in plaatst van een spelende rol. 2.2 Doel Hoofddoel max 100 woorden (1/4 A4) * 4
5 Wat is het hoofddoel van de interventie Hoofddoel van de interventie is het terugdringen van de verkoop van alcohol aan minderjarigen. Subdoelen max 200 woorden (1/2 A4) * Wat zijn de subdoelen van de interventie? Indien van toepassing: koppel de subdoelen aan de betreffende (intermediaire) doelgroepen. Om het hoofddoel te realiseren, richt de interventie zich op de volgende intermediaire doelen. Na de workshop: 1. weten kassamedewerkers hoe zij moeten handelen bij het weigeren van het verstrekken van alcohol aan minderjarigen. 2. zijn kassamedewerkers zich bewust van hun uitstraling naar (minderjarige) klanten. 3. kunnen kassamedewerkers probleemsituaties tijdig onderkennen en er naar handelen. 4. kunnen kassamedewerkers op een effectieve manier nee zeggen. Na de workshop weten managers van supermarkten en slijterijen wat hun kassamedewerkers nodig hebben om het verbod om alcohol te verkopen aan minderjarigen effectief te kunnen handhaven. 2.3 Aanpak Opzet van de interventie max 200 woorden (1/2 A4) * Hoe is de opzet van de interventie? Denk aan volgorde, frequentie, intensiteit en duur - indien van toepassing. Een schema kunt u als bijlage toevoegen. De interventie bestaat uit een eenmalige workshop van anderhalf uur en bestaat uit de volgende onderdelen 1. Voorstelronde (10 minuten) 2. Het begrip status (40 minuten) 3. Vertrouwen hebben in elkaar (20 minuten) 4. Persoonlijke ruimte (15 minuten) 5. Afsluiting en evaluatie (5 minuten) Inhoud van de interventie max 700 woorden (2 A4) * Welke concrete activiteiten worden uitgevoerd? Indien van toepassing per onderdeel samenvatten. Bij interventies op maat: geef aan wat op basis van welke criteria wanneer wordt uitgevoerd. Geen uitputtende beschrijving van activiteiten; het is voldoende als de lezer zich een beeld kan vormen van wat er gedaan wordt en hoe. De workshop Superfris bestaat uit de volgende onderdelen: 1. Voorstelronde De voorstelronde duurt ongeveer 10 minuten. De deelnemers zitten in een kring. 5
6 Vaak kent het supermarktpersoneel elkaar nauwelijks. Kassamedewerkers zijn vaak scholieren of studenten die een beperkt aantal uur per week in de supermarkt werken. In slijterijen werken kassamedewerkers veelal alleen en kennen zij hun collega s niet. De voorstelronde is er op gericht om de kassamedewerkers iets persoonlijks te laten vertellen. De aanwezigen gaan elkaar daardoor zien als persoon, en niet meer als kassamedewerker. 2. Het begrip status Dit onderdeel duurt 40 minuten en vormt de kern van de workshop. De trainer geeft een introductie op het begrip status. De introductie is gebaseerd op Stultiens en Stultiens (2004) en de Roos van Leary (1957). De trainer leert deelnemers hoe zij zich zowel in woord als in houding groot kunnen maken en zo een hoge status kunnen verwerven. Ook ervaren kassamedewerkers dat zij zich regelmatig letterlijk klein maken en zo een lage status verwerven. De trainer geeft tips om een hoge status te verwerven. De deelnemers oefenen vervolgens met het innemen van een hoge en lage status. Zij ervaren hoe een hoge status voelt en merken het effect door situaties uit de eigen praktijk na te spelen. De trainer wijst er nadrukkelijk op dat iemands status niet in een workshop van anderhalf uur kan veranderen. Duurzame verandering is een proces dat telkens nieuwe impulsen vraagt. De workshop is een kennismaking en aanzet. Doelen van dit onderdeel zijn: - Kassamedewerkers voelen hoe zij een hoge status kunnen innemen en leren deze vaardigheid toepassen. - Kassamedewerkers ervaren dat deze situaties voor alle collega s moeilijk zijn. - Kassamedewerkers leren handelingsalternatieven van elkaar. 3. Vertrouwen Dit onderdeel duurt ongeveer 20 minuten. De trainer bespreekt dat het erg belangrijk is dat kassamedewerkers elkaar als team rugdekking te geven. De boodschap is dat kassamedewerkers die zien dat een collega door een (minderjarige) klant die alcohol wil kopen in het nauw wordt gedreven, in actie kunnen komen. Doel is om zodanig samen te werken dat de lastige klant(en) zo rustig mogelijk weggewerkt worden. Aan de hand van twee oefeningen laat de trainer de deelnemers voelen dat ze afhankelijk van elkaar zijn en dat ze op elkaar kunnen vertrouwen Doel van dit onderdeel is dat deelnemers ervaren dat er wederzijdse afhankelijkheidsrelaties bestaan. Zij leren hoe zij elkaar en zichzelf kunnen helpen. 4. Persoonlijke ruimte Dit onderdeel neemt ongeveer 15 minuten in beslag. De trainer benadrukt dat kassamedewerkers recht hebben op een cirkel om zich heen waar anderen niet mogen komen. Deelnemers bepalen zelf hoe groot deze cirkel is. De trainer benadrukt dat kassamedewerkers niet hoeven te accepteren dat anderen (klanten) deze persoonlijke ruimte betreden. Klanten die over de grens gaan, mogen direct aangesproken worden. 5. Afsluiting en evaluatie De trainer houdt een korte evaluatieronde en sluit de workshop af (5 minuten). 6
7 3. Onderbouwing Oorzaken max 200 woorden (1/2 A4) Welke factoren veroorzaken het probleem? NB. Dit vak hoeft niet ingevuld te worden voor het niveau Goed beschreven Aan te pakken factoren max 200 woorden (1/2 A4) Welke factoren pakt de interventie aan en welke, in paragraaf 2.1 en 2.2. benoemde, (sub)doelen horen daarbij? NB. Dit vak hoeft niet ingevuld te worden voor het niveau Goed beschreven Verantwoording max 550 woorden (1 1/2 A4) Verantwoord hoe met deze aanpak ook daadwerkelijk de (sub)doelen bij deze doelgroep(en) bereikt worden. NB. Dit vak hoeft niet ingevuld te worden voor het niveau Goed beschreven Werkzame elementen max 200 woorden (1/2 A4) Wat zijn de werkzame elementen die de doelen van de interventie realiseren? Geef een puntsgewijze opsomming van de kernelementen die bij een lokale aanpassing niet mogen ontbreken. NB. Dit vak hoeft niet ingevuld te worden voor het niveau Goed beschreven 7
8 4. Uitvoering Materialen max 150 woorden (1/3 A4) * Welke materialen zijn beschikbaar voor de uitvoering, werving en evaluatie van de interventie? Handboek: De workshop is beschreven in een handboek (Cahuzak & Hoogenboezem, 2014). Locatie: Voor de uitvoering is slechts een voldoende grote ruimte met stoelen noodzakelijk. Werving: Werving via gesprekken met managers van supermarkten en slijterijen. Onderwerpen die in de wervingsgesprekken aan de orde komen zijn: - Negatieve gevolgen alcoholgebruik door jongeren; - Alcoholbeleid van gemeenten; - Maatschappelijke verantwoordelijkheid van de ondernemer; - Inhoudelijk aanbod van de gemeente. In het handboek wordt het gespreksmodel uitgewerkt. Folder: Op het moment van het maken van deze beschrijving is geen folder beschikbaar. Desgewenst ontwikkelt de uitvoerder een folder. Informatie over de workshop staat op de website van de uitvoerder: Evaluatie: Voor evaluatie van de workshop is een digitaal onderzoeksinstrument ontwikkeld. Het onderzoeksinstrument is opgenomen in het handboek (Hoogenboezem, 2014). Locatie en organisatie max 150 woorden (1/3 A4) * Waar wordt de interventie uitgevoerd en welk(e) soort(en) organisatie(s) kan /kunnen de interventie uitvoeren? De interventie wordt uitgevoerd in een ruimte van de supermarkt. Dat kan de personeelskantine zijn, of de winkelruimte na sluitingstijd. De interventie wordt uitgevoerd door ontwikkelaar Johan Cahuzak Theater. Daarnaast kan de workshop worden gegeven door trainers die door de ontwikkelaar zijn geselecteerd en opgeleid. Opleiding en competenties van uitvoerders max 150 woorden (1/3 A4) * Wie voert de interventie uit? Welke opleiding /training en specifieke competenties van de uitvoerders zijn vereist? Professionals die deze training kunnen uitvoeren hebben een beroepsopleiding gevolgd op het gebied van basis of middelbaar onderwijs (Pabo, lerarenopleiding), zijn drama-docent of trainingsacteur of hebben een coachingsopleiding afgerond. Aanvullende kwalificaties zijn: 1. Inhoudelijke deskundigheid Inbrengen van kennis en ervaring over de inhoud van de trainingsonderwerpen in de training. 2. Presenteren Informatie enthousiast, begrijpelijk en afgestemd op de ander overbrengen. 3. Werkvormen begeleiden Oefeningen op dusdanige wijze begeleiden dat deelnemers maximaal leren in de beschikbare tijd. 4. Interveniëren Het plegen van interventies ter bevordering van leerprocessen en het behalen van de trainingsdoelen. 5. Werken met de groep Creëren van een open en dynamisch leerklimaat. 6. Praktijkgericht werken Richten op gedragsverandering in praktijksituatie bij offerte, ontwikkeling, uitvoering en evaluatie van een training 8
9 7. Persoonlijk leiderschap Is zelfbewust, bepaalt eigen koers, geeft leiding aan zichzelf en anderen. Kwaliteitsbewaking max 150 woorden (1/3 A4) * Hoe wordt de kwaliteit van de interventie bewaakt? Kwaliteitsbewaking vormt een centraal onderdeel van de workshop. Aan het einde van de workshop wordt de bijeenkomst geëvalueerd. Input van de deelnemers heeft in het verleden geleid tot aanpassing van de opzet van de workshop. De uitvoerder rapporteert vervolgens aan zijn opdrachtgever (veelal gemeenten), zodat kwaliteitscontrole plaatsvindt. De ontwikkelaar van de interventie verzorgt de workshop zelf. Daarnaast kan de workshop worden gegeven door trainers die een train-de-traineropleiding hebben gevolgd bij de ontwikkelaar. De ontwikkelaar selecteert zelf eventuele nieuwe trainers uit zijn netwerk. Indien meerdere trainers de workshop gaan geven, wordt een kwaliteitsstructuur ingericht waarin de ontwikkelaar ten minste twee keer per jaar kwaliteitsoverleg heeft met de trainers. Momenteel wordt de interventie alleen op Goeree-Overflakkee uitgevoerd. De ontwikkelaar werkt echter landelijk en voert desgevraagd de interventie in heel Nederland uit. Eventueel worden hierbij meerdere trainers ingeschakeld. Randvoorwaarden max 150 woorden (1/3 A4) * Wat zijn de organisatorische en contextuele randvoorwaarden voor een goede uitvoering van de interventie? Draagvlak voor een actieve alcoholpreventie bij het management van deelnemende supermarkten is een belangrijke randvoorwaarde voor effectiviteit van de workshop. Zonder ondersteuning door het management, kunnen de kassamedewerkers de geleerde vaardigheden niet in de praktijk brengen. Tijdens de werving wordt draagvlak gerealiseerd. Implementatie en/of overdraagbaarheid max 150 woorden (1/3 A4) * Is er een systeem voor implementatie en/of de overdraagbaarheid? Geef een samenvatting. Er is een handboek waarin de workshop beschreven is. De ontwikkelaar voert de workshop desgewenst landelijk uit. Bij grote vraag om de workshop, leidt de ontwikkelaar nieuwe trainers op. Hierbij dient het handboek als leidraad en onderbouwing. Er is geen marketingplan om de workshop landelijk actief onder de aandacht te brengen. Kosten max 200 woorden (1/2 A4) * Wat zijn de kosten van de interventie? De interventie kost 735 euro exclusief BTW (dagdeeltarief) en exclusief reiskosten. In dit bedrag zijn inbegrepen: voorgesprek met de opdrachtgever en de manager van de supermarkt of slijterij, inhoudelijke voorbereiding en uitvoering van de workshop en eventueel een nagesprek met de manager. 9
10 5. Onderzoek naar praktijkervaringen Onderzoek praktijkervaringen max 1100 woorden (3 A4) * Is er een evaluatie geweest van de praktijkervaringen met de interventie bij de uitvoerders en de doelgroepen en wat zijn daarvan de meest relevante uitkomsten? Beschrijf het bereik, de succes- en verbeterpunten en geef indien van toepassing aan of er na de evaluatie punten in de interventie zijn aangepast. Beschrijf hoe de evaluatie is opgezet en neem hier de respons en de respondenten in mee. Na afloop van de workshops is met de deelnemers steeds mondeling geëvalueerd wat zij van de workshops vonden. Deze evaluaties zijn altijd positief. Aan het einde van de projectperiode van De Gezonde Slagkracht, zijn de supermarkten die (meermaals) kassamedewerkers deel hebben laten nemen aan de workshop uitgenodigd om deel te nemen aan een evaluatieonderzoek. Vanwege het sterk wisselende personeelsbestand van supermarkten en de aanvullende werkzaamheden die dit zou vragen van supermarktmanagers, bleek het niet mogelijk deelnemers aan de workshop te benaderen voor het invullen van een digitale vragenlijst. Van de 11 benaderde supermarktmanagers hebben er 6 gereageerd (respons van 55 %). Analyse van de vragenlijst levert de volgende conclusies op (Hoogenboezem, 2014). Supermarktmanagers voeren twee belangrijke redenen op waarom zij hun personeel deel laten nemen aan de workshop Superfris. Tweederde van de managers doet dit omdat zij het belangrijk vinden dat er geen alcohol verkocht wordt aan minderjarigen. Een derde van de managers geeft aan dat zij hun medewerkers deel laten nemen aan de workshop omdat zij op deze manier willen voorkomen dat hun supermarkt een boete krijgt. Over het algemeen hebben de managers (bijna) het gehele team deel laten nemen aan de workshop. Een van de managers zegt: In eerste instantie gaat het om de gezondheid van de jongeren, maar ook het voorkomen van een boete speelt natuurlijk een rol. Het gaat er om dat de medewerkers juist getraind zijn, waardoor ze minder fouten maken. Over het algemeen waren de kassamedewerkers die deelname aan de workshop positief over wat zij hebben geleerd. Kassamedewerkers hebben bij hun managers aangegeven dat het hen heeft ondersteund om met collega's over lastige situaties te praten en dat zij door de training zelfverzekerder zijn geworden. De werkvormen sloten goed aan bij praktijksituaties in de supermarkt. Kassamedewerkers hebben handvatten gekregen om ook in moeilijke situaties op een adequate manier naar een legitimatiebewijs te vragen. Op basis van de terugkoppeling door kassamedewerkers geven de managers de workshop het rapportcijfer 8; op basis van het effect dat zij zelf in de praktijk waarnemen, geven de managers de workshop een ruime 7. Twee derde van de deelnemende managers geeft aan dat zij na deelname aan de workshop een verandering hebben waargenomen in de manier waarop kassamedewerkers zich opstellen jegens minderjarigen die alcohol willen kopen. Alle managers zien dat sinds deelname aan de workshop kassamedewerkers consequenter de identiteitsbewijzen van jongeren die alcohol willen kopen controleren. Bovendien constateren zij dat kassamedewerkers met meer zelfvertrouwen achter de kassa zitten, meer op elkaar letten elkaar sneller helpen als er problemen zijn met een klant. 10
11 6. Onderzoek naar de effectiviteit Onderzoek in Nederland max 200 woorden per studie (1/2 A4) Is er onderzoek gedaan naar de effectiviteit van de interventie in Nederland en wat zijn daarvan de uitkomsten? NB. Dit vak hoeft niet ingevuld te worden voor het niveau Goed beschreven en Goed onderbouwd. Onderzoek naar vergelijkbare interventies max 200 woorden per studie (1/2 A4) Is er onderzoek gedaan naar de effectiviteit van deze of een vergelijkbare interventie (in Nederland en in het buitenland) en wat zijn daarvan de uitkomsten? NB. Dit vak hoeft niet ingevuld te worden voor het niveau Goed beschreven en Goed onderbouwd. 11
12 Contactpersoon Naam Telefoon Organisatie 12
13 Samenvatting Korte samenvatting van de interventie max 150 woorden (1/3 A4) * De interventie Superfris is een workshop voor kassamedewerkers in supermarkten en slijterijen. De training duurt anderhalf uur. De training wordt gegeven aan een groep van maximaal 15 deelnemers. De training kent het volgende programma: deelnemers stellen zichzelf aan elkaar en aan de trainer voor, in verschillende werkvormen worden de deelnemers getraind in bewustwording van het begrip status, vertrouwen en persoonlijke ruimte en vervolgens wordt de training afgesloten. De interventie is ontwikkeld op verzoek van de gemeente Goeree-Overflakkee in het kader van het lokale Gezonde Slagkracht project. In de periode medio 2012 tot medio 2014 zijn 160 kassamedewerkers getraind. De interventie kan landelijk worden uitgerold. Doelgroep in het kort max 20 woorden De doelgroep zijn minderjarige jongeren. De intermediaire doelgroep bestaat uit kassamedewerkers in supermarkten en slijterijen en hun managers. Doel in het kort max 20 woorden Hoofddoel: terugdringen verkoop alcohol aan minderjarigen. Intermediair doel: kassamedewerkers handelen adequaat bij het weigeren van het verstrekken van alcohol aan minderjarigen. Aanpak in het kort max 50 woorden De interventie bestaat uit een eenmalige workshop van anderhalf uur en bestaat uit de volgende onderdelen 1. Voorstelronde (10 minuten) 2. Het begrip status (40 minuten) 3. Vertrouwen hebben in elkaar (20 minuten) 4. Persoonlijke ruimte (15 minuten) 5. Afsluiting en evaluatie (5 minuten) Materiaal in het kort max 50 woorden Handboek: De workshop is beschreven in een handboek. Locatie: Voldoende grote ruimte met stoelen. Werving: Werving via gesprekken met managers van supermarkten en slijterijen. In het handboek wordt het gespreksmodel uitgewerkt. Folder: Informatie over de workshop staat op de website van de uitvoerder: Evaluatie: digitaal onderzoeksinstrument ontwikkeld( zie handboek). Kosten in het kort max 30 woorden De interventie kost 735 euro exclusief BTW. 13
14 In dit bedrag zijn inbegrepen: voorgesprek met opdrachtgever en manager, inhoudelijke voorbereiding en uitvoering van de workshop en eventueel een nagesprek met manager. Uitkomsten praktijkonderzoek in het kort max 50 woorden 1. draagvlak alcoholpreventie onder managers supermarkten en slijterijen. 2. passende werkvormen. 3. handvatten om in moeilijke situaties op een adequate manier naar legitimatiebewijs vragen. 4. consequenter controle identiteitsbewijzen bij alcoholverkoop. 5. kassamedewerkers hebben meer zelfvertrouwen. 6. kassamedewerkers letten beter op elkaar en helpen elkaar bij moeilijke klanten. Onderbouwing in het kort max 150 woorden (1/3 A4) NB. Dit vak hoeft niet te worden ingevuld voor het niveau Goed beschreven. Uitkomsten effectonderzoek in het kort max 50 woorden NB. Dit vak hoeft niet te worden ingevuld voor het niveau Goed beschreven en Goed onderbouwd. 14
15 Aangehaalde literatuur Maak een alfabetische lijst van alle in deze beschrijving aangehaalde literatuur, en gebruik hiervoor de APA-normen (met kleine letters). Anderson, Deutsche Hauptstelle für Suchtfragen e.v. (2008). Binge Drinking and Europe. Hamm: DHS. Anderson, P., Chisholm, D. & Fuhr, D. (2009). Effectiveness and cost effectiveness of policies and programmes to reduce the harm caused by alcohol. Lancet, (2009), 373(9682): Babor, T. F., Caetano, R., Casswell, S., Edwards, G., Giesbrecht, N. & Graham, K. et al. (2003). Alcohol: No Ordinary Commodity. Research and Public Policy. Oxford: Oxford University Press. BMA Science and Education department & the Board of Science (2008). Alcohol misuse: tackling the UK epidemic. British Medical Association. Brand, D.A., Saisana, M., Rynn, L.A., Pennoni, F., Lowenfels, A.B. (2007). Comparative analysis of alcohol control policies in 30 countries. PLoS Med. 4 (4):e151. Cahuzak, J. & Hoogenboezem, G. (2014). Handboek Superfris. Training voor kassamedewerkers voor het handhaven van nieuwe alcoholwet. Gouda: JSO. Garretsen H.F.L., & Rigter, H. (2008). Jongeren en alcohol: beleid helpt. Verslaving, 4, GGD Zuid-Hollandse Eilanden (2009). Genoeg genoten. Onderzoek naar de trends van genotmiddelengebruik onder jongeren op de Zuid-Hollandse eilanden en de relatie met vernielingen. Spijkenisse: GGD Zuid-Hollandse Eilanden. Hasselt, N. van (red.) (2010). ). Preventie van schadelijk alcoholgebruik en drugsgebruik onder jongeren. Utrecht: Trimbos-instituut. Hoogenboezem, G. (2014). Evaluatieonderzoek Superfris Goeree-Overflakkee. JSO: Gouda. Leary, T. (1957). Interpersonal diagnoses of personality: a functional theory and methodology for personality evaluation. New York: Ronald Press. Manraj, A. & Möhle, M. (2013). Alcoholpreventie bij jongeren en de pedagogische civil society in de gemeente Westland. Gouda: JSO. Newton, A. & Hirschfield, A. (2008). Measuring 'alcohol-related' crime and disorder: Examining the impact of extended licensing hours in England. Paper presented to 16th Annual GIS Research UK (GISRUK) Conference. Manchester, 2nd to 4th April Project Uitgaan, Alcohol en Drugs (2008). Barcodeboek. Omgaan met alcohol en drugs in de horeca Utrecht: Trimbos-instituut. Roodbeen, R., Joe Lie, K. & Schelleman-Offermans, K. (2014). Alcoholverkoop aan Jongeren Ontwikkeling in de landelijke naleving van de leeftijdsgrenzen. Nijmegen: Nuchter Kenniscentrum Leeftijdsgrenzen. Ros, C. (2013). Agressie en geweld in supermarkten. Amsterdam: MWM2. Stultiens, H. en Stultiens, L. (2004). Het fenomeen status. Waarom we ons gedragen zoals we doen. Schiedam: Scriptum. Trimbos-instituut: Instructieboek Instructie Verantwoord Alcohol Schenken. Utrecht: Trimbos-instituut. WHO (2009). Evidence for the effectiveness and cost-effectiveness of interventions to reduce alcohol-related harm. WHO Regional Office for Europe. Relevante websites 15
16 16
Superfris. Werkblad beschrijving interventie. Gebruik de HANDLEIDING bij dit werkblad. Werkblad erkenningscommissie, versie mei 2015
Superfris Werkblad beschrijving interventie Gebruik de HANDLEIDING bij dit werkblad Werkblad erkenningscommissie, versie mei 2015 Dit is een gezamenlijk werkblad van de volgende kennisinstituten: Colofon
Nadere informatieTitel interventie. Werkblad beschrijving interventie. Gebruik de HANDLEIDING bij dit werkblad
Titel interventie Werkblad beschrijving interventie Gebruik de HANDLEIDING bij dit werkblad Colofon Ontwikkelaar / licentiehouder van de interventie Organisatie Contactpersoon Adres Postcode Plaats E-mail
Nadere informatieTitel interventie. Werkblad beschrijving interventie. Gebruik de HANDLEIDING bij dit werkblad. Voor meer informatie en contact
Werkblad beschrijving interventie Gebruik de HANDLEIDING bij dit werkblad Voor meer informatie en contact www.nji.nl/jeugdinterventies centrumgezondleven@rivm.nl www.ncj.nl/onderwerpen/233/erkenningscommissie-interventies
Nadere informatieTitel interventie. Werkblad beschrijving interventie. Gebruik de HANDLEIDING bij dit werkblad. Werkblad, versie mei 2015
Titel interventie Werkblad beschrijving interventie Gebruik de HANDLEIDING bij dit werkblad Werkblad, versie mei 2015 Dit is een gezamenlijk werkblad van de volgende kennisinstituten: Colofon Ontwikkelaar
Nadere informatieTitel interventie. Werkblad beschrijving interventie. Gebruik de HANDLEIDING bij dit werkblad. Werkblad, versie mei 2015
Titel interventie Werkblad beschrijving interventie Gebruik de HANDLEIDING bij dit werkblad Werkblad, versie mei 2015 Dit is een gezamenlijk werkblad van de volgende kennisinstituten: Colofon Ontwikkelaar
Nadere informatieAlcoholvergiftiging Informatie voor ouders
Alcoholvergiftiging Informatie voor ouders Albert Schweitzer ziekenhuis maart 2014 pavo 1077 Inleiding Uw zoon of dochter is met een alcoholvergiftiging opgenomen in het ziekenhuis. Dit kan voor u en uw
Nadere informatieKindergeneeskunde Alcoholintoxicatie/-vergiftiging
Kindergeneeskunde Alcoholintoxicatie/-vergiftiging Inleiding Uw zoon of dochter is met een alcoholvergiftiging in het ziekenhuis geweest. Dit kan voor zowel u als voor uw kind een schokkende ervaring zijn.
Nadere informatiePolikliniek voor Jeugd & Alcohol
Polikliniek voor Jeugd & Alcohol Kind & Jeugd Locatie Hoorn/Enkhuizen Polikliniek voor Jeugd & Alcohol Uw zoon of dochter is met een alcoholvergiftiging in het ziekenhuis geweest. Dit kan voor zowel u
Nadere informatieRaadsvoorstel agendapunt
Raadsvoorstel agendapunt Aan de raad van de gemeente IJsselstein Raadsstuknummer : 2011/25670 13 september Datum : 2011 Programma : Samenleving en Bestuur Blad : 1 van 8 Cluster : Bestuur Portefeuillehouder
Nadere informatieAlcoholintoxicatie bij jongeren
Alcoholintoxicatie bij jongeren Beter voor elkaar Informatie voor ouders na opname van hun kind vanwege alcoholintoxicatie ( comazuiper ) Inleiding Uw zoon of dochter is met een alcoholvergiftiging in
Nadere informatieHoe denken Zeeuwse jongeren en ouders over alcoholgebruik door jongeren? Onderzoek GGD Zeeland maart 2011
Hoe denken Zeeuwse jongeren en ouders over alcoholgebruik door jongeren? Onderzoek GGD Zeeland maart 2011 Zeeuwse jongeren en alcohol In 2010 is de Zeeuwse campagne Laat ze niet (ver)zuipen! van start
Nadere informatie1. De methodiek Management Drives
1. De methodiek Management Drives Management Drives is een unieke methodiek die u concrete handvatten biedt in het benaderen van de ontwikkeling van individu, team en organisatie. De methodiek kent een
Nadere informatiePATIËNTEN INFORMATIE. Polikliniek voor. Jeugd en Alcohol
PATIËNTEN INFORMATIE Polikliniek voor Jeugd en Alcohol 2 PATIËNTENINFORMATIE Opname in het ziekenhuis Door middel van deze folder informeert het Maasstad Ziekenhuis over de polikliniek Jeugd en Alcohol.
Nadere informatieHulp bij ADHD. Scholingsaanbod
Hulp bij ADHD Dit heeft mijn beeld van ADHD enorm verrijkt. Ik zie nu veel mogelijkheden om kinderen met ADHD goede begeleiding te bieden deelnemer workshop bij Fontys Hogescholen Copyright 2010 Hulp bij
Nadere informatieJongeren en alcohol. Gemeente s-hertogenbosch
Jongeren en alcohol Gemeente s-hertogenbosch Onderzoek & Statistiek Oktober 2013 2 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 5 1.1 Achtergrond... 5 1.2 Jongerenpanel alcohol... 5 1.3 Leeswijzer... 5 2. Alcoholgebruik
Nadere informatieSport2U Organisatie: Stade Advies Contactpersoon: Contactpersoon 2: Erkenningen: Sport- en beweegaanbod
Sport2U Organisatie: Stade Advies Contactpersoon: Contactpersoon 2: Erkenningen: Sport- en beweegaanbod Achtergrond Samenvatting Sport2U is een virtuele sportinfrastructuur voor jongeren (12-18 jaar) (en
Nadere informatieActieplan verslavingspreventiebeleid. Gemeente Valkenswaard
Actieplan verslavingspreventiebeleid Gemeente Valkenswaard 2014-2015 - 2 - Inhoudsopgave Inleiding p. 4 Het plan p. 5 Het actieprogramma p. 6 1. Ouder/kind avond p. 6 2. Voorlichting vierde klas p. 7 3.
Nadere informatieAlcoholpoli voor jongeren
Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Alcoholpoli voor jongeren z 1 Het WZA heeft een speciale polikliniek voor jongeren tot achttien jaar die op de Spoedeisende Hulp
Nadere informatie14-12-2011. Programma. Problematisch middelengebruik voorkomen bij mensen met LVB. Alcohol- en drugsgebruik bij LVB. Definitie LVB
Problematisch middelengebruik voorkomen bij mensen met LVB Marijke Dijkstra Trimbos instituut Focus op onderzoek Utrecht, 2 december 2011 Improving Mental Health by Sharing Knowledge Programma Middelengebruik
Nadere informatiePatiënteninformatie. Alcoholintoxicatie. Informatie voor ouders na opname van hun kind vanwege alcoholintoxicatie (comazuiper) terTER_
Patiënteninformatie Alcoholintoxicatie Informatie voor ouders na opname van hun kind vanwege alcoholintoxicatie (comazuiper) 1234567890-terTER_ Alcoholintoxicatie Informatie voor ouders na opname van
Nadere informatieImproving Mental Health by Sharing Knowledge. Effectieve interventies en aanpakken voor opvoeders van adolescenten
Improving Mental Health by Sharing Knowledge Effectieve interventies en aanpakken voor opvoeders van adolescenten Alcohol en opvoeding 15 Ouders rond 2008 onderschatten alcoholgebruik van hun kinderen
Nadere informatieALCOHOL EN OPVOEDING UW KIND OP HET VOORTGEZET ONDERWIJS DE GEZONDE SCHOOL EN GENOTMIDDELEN. Folder Alcohol en opvoeding.indd 1 27-07-2011 13:42:29
ALCOHOL EN OPVOEDING UW KIND OP HET VOORTGEZET ONDERWIJS DE GEZONDE SCHOOL EN GENOTMIDDELEN Folder Alcohol en opvoeding.indd 1 27-07-2011 13:42:29 ALCOHOL EN OPVOEDING Als kinderen naar het voortgezet
Nadere informatieVRAGENLIJST SUPERMARKTEN
VRAGENLIJST SUPERMARKTEN Steller: Bea van Meerten van Gerven en leden projectgroep Datum: AG.v.Meerten@purmerend.nl 0299-45 22 44 Vragenlijst voorkoming schadelijk alcoholgebruik Namens de gemeente Purmerend
Nadere informatiePreventie- en handhavingsplan alcohol 2014-2018
Preventie- en handhavingsplan alcohol 2014-2018 september 2014 gemeente roerdalen 2014-2018 1 Hoofstuk 1 Inleiding 1.1 Aanleiding De Nederlandse jongeren drinken veel, vaak en op jonge leeftijd. Daarnaast
Nadere informatiePreventie- en handhavingplan alcohol
Preventie- en handhavingplan alcohol Achtergrond Sinds 2014 zijn gemeenten de belangrijkste uitvoerders van de Drank- en Horecawet geworden. Zowel op juridisch, handhaving en educatief vlak is de gemeente
Nadere informatiePreventieoverzicht alcohol Gezondheidswinst voor Interventie en werkwijze/producten
< 0 ar Voorlichting over de risico's van Zwangeren Voorkomen van alcoholgebruik bij STAP alcoholgebruik rondom de zwangerschap door middel van de brochure 'Zwanger?...en Alcohol?' en website www.alcoholenzwangerschap.nl
Nadere informatieFRIS IJSSELSTEIN. Afdeling Beleid en Strategie Volksgezondheid Openbare Orde en Veiligheid
Afdeling Beleid en Strategie Volksgezondheid Openbare Orde en Veiligheid FRIS in IJSSELSTEIN - 1 - INHOUD INHOUD... - 2 - AANPAKSTRATEGIE ALCOHOLPREVENTIEBELEID JONGEREN... - 3 - Aanleiding... - 3 - Inleiding...
Nadere informatieHulp bij ADHD. Scholingsaanbod
Hulp bij ADHD Dit heeft mijn beeld van ADHD enorm verrijkt. Ik zie nu veel mogelijkheden om kinderen met ADHD goede begeleiding te bieden deelnemer workshop bij Fontys Hogescholen Copyright 2010 Hulp bij
Nadere informatieActieplan Naar een nuchter Bergen 2012-2015 Gemeente Bergen
Actieplan Naar een nuchter Bergen 2012-2015 Bergen Bergen NH 2 Actieplan Naar een nuchter Bergen 2012-2015 Bergen 1. Inleiding In het beleidsplan Naar een nuchter Bergen 2012 2015 zijn de volgende ambities
Nadere informatieNieuwe Drank- en Horeca Wet. Winkeliers/slijterijen. Stadskantoor 28-03-2013
Nieuwe Drank- en Horeca Wet Winkeliers/slijterijen Stadskantoor 28-03-2013 1 Programma 19.30 uur welkom door burgemeester Harald Bergmann 19.40 uur toelichting op de nieuwe Drank- en Horecawet 20.00 uur
Nadere informatieProject X: omgaan met middelengebruik op evenementen
Improving Mental Health by Sharing Knowledge Project X: omgaan met middelengebruik op evenementen Ninette van Hasselt Trimbos-instituut Rob Bovens Hogeschool Windesheim, Trimbos-instituut 2 1 Persoon omgeving
Nadere informatieZwanger Workout Organisatie: Mom in Balance Contactpersoon: mevrouw Esther van Diepen Contactpersoon 2: Erkenningen: Goed beschreven
Zwanger Workout Organisatie: Mom in Balance Contactpersoon: mevrouw Esther van Diepen Contactpersoon 2: Erkenningen: Goed beschreven Sport- en beweegaanbod Achtergrond Samenvatting De Zwanger Workout is
Nadere informatieHoe help ik mijn kind nee zeggen tegen roken, drinken en blowen?
Hoe help ik mijn kind nee zeggen tegen roken, drinken en blowen? Uw kind en roken, drinken en blowen? U kunt er iets aan doen! Kinderen die opgroeien krijgen te maken met allerlei verleidingen. Bijvoorbeeld
Nadere informatieCongres modelverordening Drank- en Horecawet
Congres modelverordening Drank- en Horecawet Presentatie van de preventie modelverordening Burgemeester G. Renkema, Nijkerk Gezonde en duurzame voeding. Gezonde mensen in een gezonde omgeving. Modelverordening
Nadere informatieErkenningscommissie Interventies Beoordelingsformulier. Eindoordeel van de erkenningscommissie over de interventie
Interventie: Families First Deelcommissie: 1 Erkenningscommissie Interventies Beoordelingsformulier Datum vergadering: 11 april 2014 Eindoordeel van de erkenningscommissie over de interventie De commissie
Nadere informatieSollicitatietraining: op weg naar stage & werk
Sollicitatietraining: op weg naar stage & werk De jongeren die zich aanmelden bij Maljuna Frato hebben een grote afstand tot de arbeidsmarkt en hebben weinig of geen zicht op hun mogelijkheden, kwaliteiten
Nadere informatiecursus Zo zijn onze manieren
cursus ZO ZIJN ONZE MANIEREN Agressie en ongewenst gedrag: bepaal gezamenlijk de grens Agressie: wat kan wel en wat niet? Waar ligt de grens? Zoveel mensen, zoveel meningen? Medewerkers in zorginstellingen
Nadere informatieVakopleiding Wijk- en buurtbeheerder
Vakopleiding Wijk- en buurtbeheerder Informatiebrochure Inhoud Waarom een Vakopleiding Wijk- en buurtbeheerder? 3 Voor wie is de Vakopleiding Wijk- en buurtbeheerder bestemd? 3 Resultaten van de opleiding
Nadere informatieWORKSHOP VERSPREIDING EN IMPLEMENTATIE VAN JE PROJECT. Djoeke van Dale, CGL Renske van der Zwet, Movisie
WORKSHOP VERSPREIDING EN IMPLEMENTATIE VAN JE PROJECT Djoeke van Dale, CGL Renske van der Zwet, Movisie Doelen workshop Inzicht in wat er komt kijken bij het verspreiden en implementeren van je project.
Nadere informatieEen Positief. leer en leefklimaat. op uw school
Een Positief leer en leefklimaat op uw school met TOPs! positief positief denken en doen Leerlingen op uw school ontwikkelen zich het beste in een positief leer- en leefklimaat; een klimaat waarin ze zich
Nadere informatieCasus: Alcoholverkoop aan jongeren Lesbrief en vragen
Casus: Alcoholverkoop aan jongeren Lesbrief en vragen Bij deze opgave horen informatiebronnen 1 en 2. In informatiebron 1 zijn enkele overzichten opgenomen over het gebruik van alcohol onder scholieren
Nadere informatieHandleiding voor praktijkbegeleiders van niveau 2 en 3 cursisten
Handleiding voor praktijkbegeleiders van niveau 2 en 3 cursisten Inhoud: Inleiding... 3 Kerntaken van een praktijkbegeleider... 3 Voorbereidend gesprek met de cursist... 4 Feedback geven... 4 Begeleiden
Nadere informatieMonitor jongeren 12 tot 24 jaar
Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Jongerenmonitor In 2011 is in de regio IJsselland
Nadere informatieCOMMUNICATIE training. effectief communiceren met iedereen
COMMUNICATIE training effectief communiceren met iedereen Een training van COMMUNICERENENZO Mensen zijn belangrijk. Resultaten ook Mensen zijn belangrijk en waardevol. Resultaten worden behaald dankzij
Nadere informatieRegiobijeenkomst Raadslid.nu
Regiobijeenkomst Raadslid.nu thema: de nieuwe Drank- en Horecawet @raadslidnu De (nieuwe) Drank- en Horecawet De raad aan zet! www.handhavingdhw.nl Programma Inleiding: De mogelijkheden van de (nieuwe)
Nadere informatieSamen opvoeden in de buurt.
Samen opvoeden in de buurt. Praktische trainingen voor speeltuinvrijwilligers. 0035 NUSO A5 brochure Folder Opvoeden (3).indd 1 24-02-12 10:07 0035 NUSO A5 brochure Folder Opvoeden (3).indd 2 24-02-12
Nadere informatieTraining Marketing. Marketing, bouwen aan een sterk merk
Training Marketing Marketing, bouwen aan een sterk merk Marketing is vandaag de dag onmisbaar voor een bedrijf om de verkoop van je producten en diensten te bevorderen. Sterker nog, het is een vereiste
Nadere informatieMonitor jongeren 12 tot 24 jaar
Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Jongerenmonitor In 2011 is in de regio IJsselland
Nadere informatieAlcohol? Informatie voor ouders/verzorgers
Alcohol? Informatie voor ouders/verzorgers Ziekenhuis Gelderse Vallei Alcohol drinken is een onderdeel van het sociale leven geworden. De Nederlandse jongeren behoren tot de grootste drinkers van Europa.
Nadere informatieAlcohol in de opvoeding
Alcohol in de opvoeding >> In deze brochure leest u meer over alcohol in de opvoeding. Over het effect van alcoholgebruik op uw kind. Over regels die u kunt stellen en adviezen die u uw kind kunt geven.
Nadere informatieCommissienotitie Reg. nr : 0810110 Comm. : MZ Datum : 07-04-08
Comm. : MZ Onderwerp Alcoholpreventie jongeren in Noord Brabant Status oordeelvormend Voorstel 1. Deel te nemen aan het project alcoholpreventie Jongeren Veiligheidsregio Brabant-Noord 2. Vanaf 2009 voor
Nadere informatieMonitor jongeren 12 tot 24 jaar
Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Jongerenmonitor In 2011 is in de regio IJsselland
Nadere informatieAgressie- en geweldbeleid in SW-bedrijven
Agressie- en geweldbeleid in SW-bedrijven Uitkomsten webenquête mei 2015 Webenquête onder deelnemers regiobijeenkomsten gezond & veilig werken Voorafgaand aan de regiobijeenkomsten Gezond & veilig werken
Nadere informatieTrainingen die je in beweging brengen!
Trainingen die je in beweging brengen! Een training bij Caro van Roon brengt je in beweging. Dat levert je inzichten, ervaringen en kennis op over jezelf en de ander. Je leert vanuit je eigen persoonlijkheid
Nadere informatieOpen en Alert. en drugsgebruik door (delinquente) jongeren met LVG. Els Bransen, projectleider
Improving Mental Health by Sharing Knowledge Open en Alert Aanpakken van alcohol en drugsgebruik door (delinquente) jongeren met LVG Els Bransen, projectleider ebransen@trimbos.nl Jeugd en middelengebruik
Nadere informatieWorkshop Up to date agressiebeleid
1 Workshop Up to date agressiebeleid Van beleid naar praktijk 27 mei 2015 William Bertrand w.bertrand@radarvertige.nl Programma Introductie Feiten en cijfers enquête Knelpunten uit de praktijk Kijk op
Nadere informatieAlcohol verkoop aan jongeren 2014
Alcohol verkoop aan jongeren 2014 ONDERZOEK NAAR DE NALEVING IN DE GEMEENTEN BAARN & SOEST Achtergrond In opdracht van de gemeente Baarn en de gemeente Soest heeft Nuchter een nalevingsonderzoek alcohol
Nadere informatieHeerhugowaard en Alkmaar voeren NIX zonder ID - adviesgesprekken met sportverenigingen
Heerhugowaard en Alkmaar voeren NIX zonder ID - adviesgesprekken met sportverenigingen Aanleiding In Noord-Holland Noord is met een mystery guest onderzoek 1 gekeken hoe makkelijk jongeren onder de achttien
Nadere informatietot 24 jaar Monitor jongeren 12
Monitor jongeren 12 tot 24 jaar Alcoholgebruik Psychosociale gezondheid Genotmiddelen Voeding, bewegen en gewicht Seksueel gedrag Samenvatting en aanbevelingen Jongerenmonitor In 2011 is in de regio IJsselland
Nadere informatieMedische Publieksacademie. Medische Publiekacademie Medisch Centrum Leeuwarden Leeuwarder Courant
Medische Publiekacademie Medisch Centrum Leeuwarden Leeuwarder Courant 1 2 oktober 2018 Welkom! #mclmpa Peptalk met pubers Brita de Jong-van Kempen, kinderarts Jan Hofsteenge, klinisch psycholoog Goos
Nadere informatieOnderzoek Drank en horeca - gemeente Dalfsen
Onderzoek Drank en horeca - gemeente Dalfsen Resultaten inwoners 12-17 jaar Mei 2013 Opdrachtgever Opdrachtnemer Versie 1 Gemeente Dalfsen Gemeente Zwolle - Onderzoek & Statistiek Inhoud Samenvatting 3
Nadere informatieMEMO. Aan : Gemeenteraad Afdeling : Van : Het college van B&W Afdeling :
MEMO Aan : Gemeenteraad Afdeling : Van : Het college van B&W Afdeling : Datum : 9 november Onderwerp : Preventie- en Handhaving alcoholgebruik onder jongeren Geachte raad, In deze memo ontvangt u ter kennisname
Nadere informatieHandleiding. voor. praktijkbegeleiders
Handleiding voor praktijkbegeleiders Versie: februari 2011 Inhoud: Inleiding... 3 Kerntaken van een praktijkbegeleider... 3 Voorbereidend gesprek met de cursist... 4 Feedback geven... 4 Begeleiden van
Nadere informatieDienstenbeschrijving communicatieve vaardigheden
Dienstenbeschrijving communicatieve vaardigheden Training-1 Training-2 Training-3 : Basistraining communicatieve vaardigheden : Communicatieve vaardigheden voor professionals : Hoe voer ik een intakegesprek
Nadere informatieGemeente Hillegom. Preventie- en Handhavingsplan Alcohol Hillegom 2015-2016
Gemeente Hillegom Preventie- en Handhavingsplan Alcohol Hillegom 2015-2016 Inleiding Per 1 januari 2013 is de Drank- en Horecawet (DHW) gewijzigd. Door deze wijziging zijn gemeenten de belangrijkste uitvoerders
Nadere informatieAlcoholgebruik onder Jongeren in Limburg-Noord
Alcoholgebruik onder Jonger in Resultat uit de Jongermonitor 2013 Inhoud Achtergrond... 3 Alcoholgebruik Leeftijd... 3 Alcoholgebruik Onderwijstype... 4 Verkrijgbaarheid alcohol... 5 Nationaal Regionaal
Nadere informatieUITVOERINGSPLAN INTEGRAAL ALCOHOL- EN DRUGSBELEID VOOR JONGEREN IN BEESEL
UITVOERINGSPLAN INTEGRAAL ALCOHOL- EN DRUGSBELEID VOOR JONGEREN IN BEESEL 2013-2014 Juni 2013 Voor u ligt het uitvoeringsplan 2013 2014. Het plan is opgesteld door de werkgroep Alcohol- en drugspreventie
Nadere informatieSport- en beweegaanbod
Coach Organisatie: Centrum voor Beweging en Onderzoek Groningen Contactpersoon: mevrouw Siska Sprenger Contactpersoon 2: mevrouw Brechje Houet Erkenningen: Goed beschreven Sport- en beweegaanbod Achtergrond
Nadere informatieJongeren en alcohol. peiling Leids JongerenPanel. Colofon. Serie Statistiek 2011 / 17
Jongeren en alcohol peiling Leids JongerenPanel Colofon Serie Statistiek 2011 / 17 Gemeente Leiden Afdeling Strategie en Onderzoek, BOA Sociaal en Economisch Beleid, SEB Postbus 9100, 2300 PC Leiden E-mail:
Nadere informatieSport- en beweegaanbod
Krajicek sportclubs Organisatie: Richard Krajicek Foundation (RKF) Contactpersoon: heer Chris Kaper Contactpersoon 2: mevrouw Jamila Laoukili Erkenningen: Sport- en beweegaanbod Achtergrond Samenvatting
Nadere informatieVerslag Enquête Alcoholbeleid onder Sportverenigingen en Sportaanbieders in de gemeenten Appingedam en Delfzijl.
Huis voor de Sport Groningen Saskia Duursma en Ineke Raukema Oktober 2010 Verslag Enquête Alcoholbeleid onder Sportverenigingen en Sportaanbieders in de gemeenten Appingedam en Delfzijl. Inleiding Huis
Nadere informatieVERSTANDIG VERANTWOORD ALCOHOL SCHENKEN & VERKOPEN SCHENKEN
SCHENK VERSTANDIG VERANTWOORD ALCOHOL SCHENKEN & VERKOPEN VERANTWOORD ALCOHOL SCHENKEN & VERKOPEN A guide for alcohol retailers [Insert Makro Logo] Waarom is Schenk Verstandig belangrijk voor uw zaak?
Nadere informatieGEMEENTE VAL KENSWAARD
V GEMEENTE VAL KENSWAARD de Hofnar 15 Postbus 10100 5550 GA Valkenswaard T (040) 208 34 44 F (040) 204 58 90 gemeente@valkenswaard.nl www.valkenswaard.nl Aan de leden van de raad van de gemeente Valkenswaard
Nadere informatieErkenningscommissie Interventies Beoordelingsformulier. Eindoordeel van de erkenningscommissie over de interventie
Interventie: Taallijn Deelcommissie: 3 Erkenningscommissie Interventies Beoordelingsformulier Datum vergadering: 8 oktober 2015 / 2 juni 2016 Eindoordeel van de erkenningscommissie over de interventie
Nadere informatie1. Inleiding. 2. Methode
1. Inleiding Overmatig alcoholgebruik op jonge leeftijd kan zowel direct als ook later in het leven leiden tot gezondheidsproblemen zoals blijvende hersenschade en een verhoogde kans op verslaving. 1,2
Nadere informatieKennismaken met hockey in het Voortgezet Onderwijs Organisatie: KNHB Contactpersoon: mevrouw Kara Meijer Contactpersoon 2: Erkenningen:
Kennismaken met hockey in het Voortgezet Onderwijs Organisatie: KNHB Contactpersoon: mevrouw Kara Meijer Contactpersoon 2: Erkenningen: Sport- en beweegaanbod Achtergrond Samenvatting Kennismaken met hockey
Nadere informatie2 Te veel, te vaak en te jong
Zat van t zuipen Jongeren drinken te veel en te vaak. Ook beginnen ze op steeds jongere leeftijd met drinken. De ChristenUnie heeft hierover, evenals vele anderen, grote zorgen. De komende tijd zal in
Nadere informatieSamenvatting Aanvalsplan Alcohol & Jongeren
Samenvatting Aanvalsplan Alcohol & Jongeren Sabine Uitslag Juni 2012 Voorwoord Voor u ligt de samenvatting van het Aanvalsplan Alcohol & Jongeren. Met dit integrale aanvalsplan wil de CDA Tweede Kamerfractie,
Nadere informatieFACTSHEET ALCOHOLVERKOOP AAN JONGEREN IN TWENTE E E R S T E M E T I N G
FACTSHEET ALCOHOLVERKOOP AAN JONGEREN IN TWENTE E E R S T E M E T I N G 1 FACTSHEET ALCOHOLVERKOOP AAN JONGEREN IN TWENTE E E R S T E M E T I N G N o v e m b e r 2 0 1 1 O N D E R Z O E K E R S : Dr. J
Nadere informatieBestuurssamenvatting strategie Verzuip jij je Toekomst?!
Bestuurssamenvatting strategie Verzuip jij je Toekomst?! 2013-2015 Algemeen De evaluatie van Verzuip jij je Toekomst?! over de periode 2009-2012 heeft laten zien dat in de afgelopen vier jaar de eerste
Nadere informatieOpleiding Professioneel en inspirerend trainen Post-HBO registeropleiding tot trainer communicatieve en managementvaardigheden
Opleiding Professioneel en inspirerend trainen Post-HBO registeropleiding tot trainer communicatieve en managementvaardigheden Persoonlijk leiderschap en trainersvakmanschap Zoek je een gedegen opleiding
Nadere informatieHOE HELP IK MIJN KIND NEE ZEGGEN TEGEN ROKEN, DRINKEN EN BLOWEN?
HOE HELP IK MIJN KIND NEE ZEGGEN TEGEN ROKEN, DRINKEN EN BLOWEN? UW KIND EN ROKEN, DRINKEN EN BLOWEN? U KUNT ER IETS AAN DOEN! Kinderen die opgroeien krijgen te maken met allerlei verleidingen. Bijvoorbeeld
Nadere informatieHoe help ik mijn kind nee zeggen tegen roken, drinken en blowen?
Hoe help ik mijn kind nee zeggen tegen roken, drinken en blowen? Uw kind en roken, drinken en blowen? U kunt er iets aan doen! Kinderen die opgroeien krijgen te maken met allerlei verleidingen. Bijvoorbeeld
Nadere informatieALCOHOL EN OPVOEDEN Tips en advies voor ouders
ALCOHOL EN OPVOEDEN Tips en advies voor ouders Herkent u één van deze vragen? Hoeveel mag mijn kind eigenlijk drinken? Kunnen jongeren tegen alcohol en wat zijn de risico s? Is het verstandig mijn kind
Nadere informatie. Preventie van alcoholgebruik tijdens de zwangerschap. Nickie van der Wulp
. Preventie van alcoholgebruik tijdens de zwangerschap Nickie van der Wulp 7-02-2014 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Zie hieronder Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties
Nadere informatieBrief van de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport
27565 Alcoholbeleid Nr. 133 Herdruk 1 Brief van de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 6 mei 2015 Vanuit de Drank-
Nadere informatieDOORDRINKEN DOORDRINGEN. Effectevaluatie Halt-straf Alcohol Samenvatting. Jos Kuppens Henk Ferwerda
DOORDRINGEN of Effectevaluatie Halt-straf Alcohol Samenvatting DOORDRINKEN Jos Kuppens Henk Ferwerda In opdracht van Ministerie van Veiligheid en Justitie, Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum,
Nadere informatieTrendonderzoek: Alcoholkennis bij jongeren tussen 12 en 25 jaar
- Factsheet - Trendonderzoek: Alcoholkennis bij jongeren tussen 12 en 25 jaar NIGZ, Project Alcohol Voorlichting en Preventie 3 juli 2003 Inleiding Het NIGZ voert elk jaar, als onderdeel van het Alcohol
Nadere informatieAlcohol en jongeren in de gemeente Noordoostpolder Wat is er al en waar liggen kansen?
Alcohol en jongeren in de gemeente Noordoostpolder Wat is er al en waar liggen kansen? Door: GGD Flevoland Aanleiding Alcoholgebruik onder jongeren is al enige jaren een belangrijk thema binnen de gemeente
Nadere informatieOmgaan met Verbale Agressie en Lastig gedrag
Orlemans & Orlemans Organisatieontwikkeling en opleiding St. Annastraat 291 6525 GT Nijmegen Telefoon (024) 355 58 18 E-mail info@orlemans.nl Internet www.orlemans.nl Omgaan met Verbale Agressie en Lastig
Nadere informatieop zoek naar good practices
Werken met psychische klachten op zoek naar good practices Presentatie Congres Mensenwerk 9 februari 2015 Philip de Jong en Femke Reijenga Agenda 1. Het onderzoek 2. De bevindingen 3. De betekenis 4. Discussie
Nadere informatieRapportage TIP MooiRooi. 31 maart 2016. Inhoud. Alcohol 1
Rapportage TIP MooiRooi 31 maart 2016 Inhoud Alcohol 1 Alcohol 6 53% 1. Drinkt u alcohol? (n=258) 37% Toelichting: Ja Soms Nee Ja In het weekend of soms een wijntje s avonds Soms is toch ook ja... Soms
Nadere informatieDecentralisatie Toezicht
Decentralisatie Toezicht Presentatie NVWA 8-12-2011 De AID, PD en VWA bouwen aan één nieuwe Voedsel en Waren Autoriteit Programma Wijzigingen DHW Taakverdeling gemeente/politie/nvwa Decentralisatie toezicht
Nadere informatieSportfrissel Organisatie: Sport Fryslân Contactpersoon: heer Erwin Bloeming Contactpersoon 2: Erkenningen: Sport- en beweegaanbod
Sportfrissel Organisatie: Sport Fryslân Contactpersoon: heer Erwin Bloeming Contactpersoon 2: Erkenningen: Sport- en beweegaanbod Achtergrond Samenvatting Medewerkers van sociale werkvoorzieningschappen
Nadere informatieProspecteren met succes
TRAINING Prospecteren met succes www.inputsupport.nl Training & Opleiding, Consultancy, Coaching en Interim Management TRAINING PROSPECTEREN MET SUCCES De meeste verkopers hebben er een hekel aan en veel
Nadere informatieActieplan alcohol en jeugd gemeente Teylingen 2008-2011 Definitieve versie: 10 juli 2008
Bijlage II : Actieplan Alcohol en jeugd Teylingen Actieplan alcohol en jeugd gemeente Teylingen 20082011 Definitieve versie: 10 juli 2008 1. Inleiding Jongeren in ons land drinken te jong, te vaak en te
Nadere informatie12 augustus 2011 Aan : Van : Afdeling/functie : VTO, opleider Betreft. : OMA scholing leerlingen en stagiaires. Management samenvatting
12 augustus 2011 Aan : Van : Afdeling/functie : VTO, opleider Betreft : OMA scholing leerlingen en stagiaires Management samenvatting Binnen Mondriaan is het de afspraak dat alle medewerkers in de directe
Nadere informatieVeda Consultancy kunt u daar, met onze vele jaren ervaring in organisaties en veel jaren ervaring als coaches en trainers, uitstekend bij helpen.
Informatie voor cliënten coachingstrajecten U wilt een coachingstraject volgen omdat u zichzelf op professioneel gebied en op persoonlijk gebied wilt ontwikkeling en verbeteren. U werkt als professional
Nadere informatieTerugkoppeling monitor subsidieregeling Versterking samenwerking lerarenopleidingen en scholen 2013-2016
Terugkoppeling monitor subsidieregeling Versterking samenwerking lerarenopleidingen en scholen 2013-2016 Tussenmeting 2015 Portret samenwerkingsverband P029 Opdrachtgever: ministerie van OCW Utrecht, oktober
Nadere informatieInterventieoverzicht alcohol Doelgroep Doelstelling Intermediair Organisatie die (nadere informatie over) de interventie aanbiedt
en overzicht alcohol < 0 jaar Voorlichting over de risico's van alcoholgebruik rondom de zwangerschap door middel van de brochure 'Zwanger?...en Alcohol?' en website www.alcoholenzwangerschap.nl < 0 jaar
Nadere informatie