GASTLES ONDERNEMERSCHAP. Handreiking. voor ondernemers. Ondernemerschap in de klas

Transcriptie

1 GASTLES ONDERNEMERSCHAP Handreiking voor ondernemers Ondernemerschap in de klas

2 Ondernemerschap in de klas Waarom als gastdocent voor de klas Er zijn allerlei redenen te noemen waarom praktijkmensen als u ervoor kiezen deelnemers in het beroepsonderwijs te vertellen over hun bedrijf en het beroep van ondernemer. Het kan zijn dat u het gewoon leuk vindt om deelnemers voor te lichten. Of u wilt jonge mensen graag enthousiast maken voor de branche en voor het ondernemerschap. In het beroepsonderwijs vindt u jonge en enthousiaste deelnemers het leuk en interessant om een gastles bij te wonen. Onder andere omdat ze al min of meer geïnteresseerd zijn in het beginnen van een eigen onderneming. Maar ook omdat het een welkome aanvulling is op de normale schoollessen. U kunt de deelnemers extra boeien door interactieve praktijkopdrachten in de les in te bouwen. Deze handreiking helpt u met het samenstellen van de gastles met behulp van opdrachten. Er zijn enkele concrete voorbeelden van opdrachten bijgevoegd. die worden opgeleid om straks de arbeidsmarkt op te kunnen en die mogelijk voor zichzelf willen beginnen. Verder is het voor de deelnemers interessant als u iets vertelt over de mogelijkheden binnen de branche en binnen uw bedrijf in het Duidelijker beroepsbeeld Het kan zijn dat u al ervaring heeft met het verzorgen van gastlessen. bijzonder. Wellicht wilt u de deelnemers vertellen hoe uw eigen loopbaan is verlopen. Misschien is het voor het eerst dat u uw verhaal gaat houden voor een groep deelnemers. Hoe dan ook, u wilt terdege voorbereid zijn, zodat het verhaal goed overkomt. Door uw enthousiasme en door wat de deelnemers gaan horen en zien, kunnen ze een goed beeld krijgen van het ondernemen in uw bedrijf. Zo wordt de keuze voor een opleiding binnen het mbo bewuster en makkelijker gemaakt. Draaiboek Wij adviseren om een draaiboek te gebruiken ter voorbereiding op uw gastles. Uw vakkennis blijft uiteraard uw belangrijkste troefkaart voor de invulling van uw les. Een lesuur op school duurt normaal gesproken 50 minuten. Zo n lesuur geeft zo n 45 minuten werktijd. Een handige tijdsindeling is Aan de hand van diverse praktijkvoorbeelden en interactieve dan vaak: opdrachten kunt u de deelnemers tijdens de gastles laten ondervinden Inleiding: 10 minuten wat het ondernemen precies inhoudt, welke diverse taken, Kern: 30 minuten activiteiten en welke beroepshouding daarbij horen. Afsluiting: 5 minuten De gastles Over het algemeen vinden deelnemers in het beroepsonderwijs Onderstaand schema maakt inzichtelijk waar, op welk moment, hoe en met welk doel u uw kennis kunt inzetten. Onderwerp: Tijd: Doel: Lesstof: Uitwerking: Werkwijze: Hulpmiddelen: Inleiding: 10 min. Kern: 30 min. Afsluiting: 5 min. Invullen van dit schema is meestal geen probleem. Wat ingewikkelder is, is de realisatie ervan. Bedenk goed welke onderwerpen u wilt behandelen en in welke (logische) volgorde u dit wilt gaan doen. Test ook of uw timing klopt, dus of u voldoende tijd hebt voor bijvoorbeeld de inleiding (10 minuten) en de afsluiting (5 minuten). Doel Met de gastles wilt u de deelnemers een duidelijk beeld geven van uw beroep. Opzet Hier geeft u in kernwoorden weer wat u wilt gaan behandelen in de gastles. Inleiding: inventariseer of de deelnemers bekend zijn met ondernemerschap en met uw vakgebied en welk beeld de deelnemers hierbij hebben. Vertel iets over uw bedrijf. Hoe bent u er toe gekomen om te ondernemen? Kern: laat zien, horen en beleven dat u een wereldbaan heeft. Wat is er zo leuk aan ondernemer zijn? Wat zijn de mooie kanten van het vak? En wat zijn de minder leuke kanten? Afsluiting: benadering dat die wereldbaan ook voor de deelnemers bereikbaar is. Wat moet je er voor doen en wat moet je laten? Schrijf in uw opzet de trefwoorden op die u in elk geval wilt behandelen, eventueel voorzien van een korte toelichting. Inleiding: zijn het deelnemers die de opleiding Ondernemen volgen of juist een beroepsopleiding en daarnaast de CE Ondernemerschap gaan volgen? Vraagt u bijvoorbeeld aan de deelnemers of zij de inhoud van een ondernemingsplan kennen. Kern: vertelt u hier iets over de manier waarop u binnen uw bedrijf omgaat met de begrippen samenwerking, opdrachtverwerving, marktverkenning. Afsluiting: hier kunt u een voorbeeld van uw bedrijf laten zien. Werkwijze In dit gedeelte van het schema geeft u aan hoe u de verschillende onderdelen wilt gaan behandelen. U doet er slim aan om vooraf bij de docent te informeren met welk niveau deelnemers u te maken heeft. Deelnemers van een lager niveau zijn vaak te enthousiasmeren door hen dingen te laten zien en ze zelf zaken te laten uitproberen, terwijl een hoger niveau deelnemers heel goed in staat zijn om zaken met u te bediscussiëren. Zij zullen ook sneller met vragen over de lesstof komen. Inleiding: bijvoorbeeld het in laten vullen van een kort vragenlijstje of een kleine quiz. Kern: toon een film, doe een rollenspel met de deelnemers of voer met hen een discussie. Brainstormen over een bepaald onderwerp werkt ook heel goed. Afsluiting: u kunt er voor kiezen om de opdracht, de film of de brainstormsessie door de deelnemers te laten samenvatten door middel van een (klassikale) presentatie. Hulpmiddelen Beschrijf hier welke hulpmiddelen of apparatuur u nodig denkt te hebben voor uw gastles op school. Geef ook aan of u daar zelf voor wilt zorgen of dat u dit door de docent wilt laten regelen. Uiteraard moet u in dat geval ruim van tevoren contact met de docent opnemen. Inleiding: naambordjes, pennen, stiften, flip-over, laptop, DVD, beamer, scherm etc. Kern: laptop/pc, DVD-speler, beamer, geluid laten testen, etc. Afsluiting: wellicht wilt u de deelnemers een brochure van uw bedrijf geven. Een klein presentje doet het ook altijd goed. Deze handreiking is een hulpmiddel om tijdens de gastles goed beslagen ten ijs te komen. Uiteraard kunt u uw eigen invulling geven aan de gastles. Deze handreiking is dan ook slechts bedoeld als voorbeeld. Alle informatie die u in deze handreiking vindt, mag u gebruiken en combineren met uw eigen methodieken. Op de volgende bladzijden is een draaiboek opgenomen, welke u kunt gebruiken als voorbeeld voor het opzetten van uw gastles. Wij wensen u veel plezier en succes met uw gastles toe en hopen van harte dat u met overtuiging een ambassadeur van het ondernemerschap kunt en wilt zijn.

3 Voorbeeld van een draaiboek t.b.v. een gastles Enkele tips voor een geslaagde gastles Tijd: Opzet: Werkwijze: Hulpmiddelen: Inleiding: 5 minuten 5 Starten: Welkom heten Voorstellen gastdocent Uw bedrijf De branche Kern: 30 à 40 minuten 10 Opwarmer: Maak vooraf enkele vragen met 3 antwoord-mogelijkheden over diverse wetenswaardigheden van uw bedrijf, producten, branche of dergelijke. 10 Voorbereidingsopdracht Opdracht beroepshouding 10 Uw vak is het leukste vak dat er is: De deelnemers krijgen informatie over uw vak en uw bedrijf. 10 Beroepshouding: Bij dit onderwerp gaat u met de deelnemers op zoek naar de juiste beroepshouding die hoort bij een ondernemer. U vertelt de klas iets over het programma van de gastles, over uzelf, uw bedrijf en over het ondernemen. Plenair of in subgroepjes: U stelt de deelnemers een aantal vragen. U kunt de klas verdelen in kleine groepjes, waardoor u hen laat overleggen met elkaar, of u stelt de vragen individueel en laat de antwoorden door enkele deelnemers toelichten. Als u de gastles hebt laten voorbereiden middels een voorbereidingsopdracht, dan koppelt u deze opdracht hier terug. Wat hebben de deelnemers op papier gezet? Welke antwoorden hebben zij gegeven op de vragen? Tijdens de kern van de gastles kunt u de opdracht over beroepshouding laten uitvoeren. Hier gaat u iets vertellen over uw vak, zoals: De grootte van uw bedrijf Aantal medewerkers binnen uw bedrijf De verschillende klanten-groepen De doorgroeimogelijkheden in uw bedrijf Wat er voor nodig is om een succesvolle ondernemer te zijn. Wat u zelf nog kunt bedenken. Subgroepjes: Vraag de deelnemers naar wat zij verstaan onder de juiste beroepshouding. Dit noteren zij op een flip-overvel. In de nabespreking loopt u de flaps na en geeft u uw feedback hierop. Schrijfmateriaal Laptop/beamer Lijst met vragen Lijst met antwoorden Vragen op een dia (PowerPoint?) Materiaal ter inleiding op de vragen? De voorbereidings-opdracht met de juiste antwoorden. Flip over en stiften. Foldermateriaal (eigen bedrijf of de branche) Dia s (powerpoint) PC/laptop met beamer Plakband om de flaps mee op te hangen bij de nabespreking. Hieronder zijn een aantal (algemene) tips opgenomen voor de aanpak van een gastles op school. Natuurlijk bepaalt u zelf of u het een en ander naar eigen inzicht aanpast. Voorbereiding Het is handig om van tevoren vast te stellen met welk niveau deelnemers en met welke leeftijdsgroep u bij de gastles te maken krijgt. Hierop kunt u uw werkwijze en inhoud aanpassen. Maak afspraken over de tijdsduur van de gastles. Vraag in uw contact met de school waar u exact moet zijn (in welk lokaal). ROC s hebben vaak meerdere locaties. Check van tevoren waar u uw auto kwijt kunt. De meeste ROC s hebben een eigen parkeerplaats. Geef aan of u een laptop/beamer/dvd-speler nodig heeft, al dan niet met geluid en vraag het ROC deze voor u te reserveren en klaar te zetten in het lokaal. Als u gearriveerd bent, check dan (samen met de docent) of alle faciliteiten aanwezig zijn en naar behoren werken. Start van de gastles Geef de deelnemers de gelegenheid om hun plaats te zoeken in de klas en wacht met starten tot iedereen zit. Vraag dan om stilte; u wilt immers rustig kunnen starten. Praat niet te hard of te snel. Dit maakt de deelnemers onrustig en dat veroorzaakt ruis. Geef in het begin aan wanneer er vragen gesteld kunnen worden: tussendoor (de deelnemer steekt dan eerst een vinger op) of aan het einde van de les. Probeer in uw communicatie zoveel mogelijk aansluiting te zoeken bij uw publiek: vermijd moeilijke woorden en vakjargon. Kern van de gastles Deel de les overzichtelijk in met behulp van eerder genoemd draaiboek. Houd de tijd in de gaten. Maak afspraken over pauzes of toiletbezoeken tijdens de gastles. Indien u 2 lesuren verzorgt, kunt u na 1 lesuur een korte pauze inlassen. Zorg voor voldoende afwisseling in de les: elke deelnemer leert anders (luisteren, zien, doen). Zorg ervoor dat iedereen u goed kan zien tijdens de les. Ga na of er vragen zijn aan het einde van de les. Geef aan het eind van de gastles (tijdens de afsluiting) een korte samenvatting. Deel uw eventueel meegenomen materiaal uit aan het einde van de gastles. Dit voorkomt dat de deelnemers afgeleid worden en in het materiaal gaan zitten bladeren. Afsluiting Benadruk aan het einde van de gastles nogmaals de positieve kanten van het ondernemen alsook de realistische kanten. Evalueer de les met behulp van een evaluatieformulier. Afsluiting: 5 minuten 5 Afsluiting: Afronding van de gastles door de deelnemers te vragen of zij nog vragen hebben voor u. Evalueer de gastles. Vraag de deelnemers of zij nog onbeantwoorde vragen hebben. Geef een samenvatting van de gastles. Ook kunt u (enkele) deelnemers vragen wat zij van uw gastles hebben gevonden en een evaluatieformulier laten invullen. Evaluatieformulier Klein presentje

4 Voorbeeld voorbereidingsopdracht Informatie over het bedrijf Binnenkort krijg je een gastles van een gastdocent. Deze gastdocent is ondernemer. Ter voorbereiding op de gastles ga je de volgende opdracht uitvoeren. Opdracht in de klas - Beroepshouding Beroepshouding is een containerbegrip. In elk bedrijf worden andere houdingen en gedragingen van medewerkers gevraagd. Maar er zijn zeker enkele gedragingen die typerend zijn voor een ondernemer of een ondernemend persoon. - evaluatieformulier voor deelnemers 1. Wat vond je van de gastles in het algemeen? zwak onvoldoende voldoende goed uitstekend Bezoek de website van het bedrijf. Geef antwoord op de volgende vragen. I s het bedrijf zelfstandig, onderdeel van een keten of is het een zzp-er? Wat vond je van de website op het gebied van: Uitstraling Gebruiksvriendelijkheid Welke producten of dienstverlening biedt het bedrijf aan? Op welke klant(en) richt het bedrijf zich? Hoe lang bestaat het bedrijf? Schrijf je antwoorden op en neem deze mee naar de gastles. Heel veel succes gewenst en graag tot ziens op school! Vraag aan de deelnemers wat zij verstaan onder een juiste beroepshouding. U schrijft datgene wat u hoort op een flip-over en bespreekt het daarna met de klas. Vraag aan de deelnemers een voorbeeldondernemer (icoon) te noemen en laat hen beargumenteren waarom zij deze keuze hebben gemaakt: wat zijn de kenmerken. Eventueel verdeelt u de groep in kleinere subgroepjes. U laat de groepen dan brainstormen over dit onderwerp. Als de groepen een aantal zaken hebben gevonden, presenteren zij dit voor de klas en geven een toelichting. U kunt aanvullen en vertellen wat in uw bedrijf met name van belang is op dit gebied. Onderstaande tekening kunt u op een flip-over overnemen en er uw toelichting op geven. Deze tekening verheldert precies waaraan een competente ondernemer moet kunnen voldoen. 2. Voldeed de gastles aan jouw verwachtingen? nee meer niet dan wel weet ik niet meer wel dan niet ja 3. Heb je wat van de gastles geleerd? En zo ja, wat dan? Ja, het volgende heb ik geleerd: JE JUISTE MIX: Kennis en inzicht Vaardigheden 4. Wat vond je van de verschillende aspecten van de gastdocent? DENKEN DOEN Houding: Duidelijkheid: Aansluiting met de klas: WILLEN Motivatie ZIJN Houding en persoonskenmerken Ruimte om vragen te stellen: Afwisseling in het programma: Hartelijk dank voor je medewerking.

5 05 / 2011 / 250