Een introductie. Arnhem

Transcriptie

1 Een introductie R e k e n k a m e r Arnhem

2 wie is de rekenkamer? de rekenkamer bestaat uit drie externe leden waaronder de voorzitter, die voor zes jaar zijn benoemd door de gemeenteraad. zij worden ondersteund door een ambtelijk secretaris-onderzoeker. leden Mw. dr. ir. M.N. (Moniek) Pieters (voorzitter) Mw. drs. S.W. (Suzan) Mathijssen (lid) Dhr. drs. M. (Mark) Daamen (lid) secretaris-onderzoeker Mw. dr. C.P.F.M. (Corine) Baarda v.l.n.r. Mark Daamen, Moniek Pieters, Suzan Mathijssen en Corine Baarda

3 wat is de wettelijke taak van een rekenkamer? De functie van de gemeentelijke Rekenkamer is geregeld in de Gemeentewet en is met de invoering van de Wet Dualisering sinds 2006 verplicht. Volgens de Gemeentewet heeft een gemeentelijke Rekenkamer de taak om doeltreffendheids-, doelmatigheids- en rechtmatigheidsonderzoek uit te voeren naar het door het gemeentebestuur gevoerde beleid. De Arnhemse Rekenkamer doet haar onderzoek vanuit een onafhankelijke positie, zonder de wensen van de raad uit het oog te verliezen. Voor de Rekenkamer zijn de twee belangrijkste doelgroepen de Arnhemse gemeenteraad en burgers. missie rekenkamer arnhem De Rekenkamer Arnhem wil een bijdrage leveren aan een verbetering van het presteren en functioneren van de gemeente Arnhem. Dit doen we door doelmatigheids- en doeltreffendheidsonderzoek uit te voeren en dit onderzoek vooral te richten op onderwerpen die dicht bij de burgers van de gemeente Arnhem staan. Het onderzoek moet leiden tot een verhoging van de effectiviteit van het beleid en van de professionaliteit van de organisatie zodat de burgers van Arnhem een gemeente hebben waar zij trots op kunnen zijn. Daarnaast wil de Rekenkamer met haar onderzoek een bijdrage leveren aan een grotere transparantie van het gemeentelijk handelen en aan het versterken van de publieke verantwoording daarover. Met deze missie streeft de Rekenkamer Arnhem niet alleen naar het formuleren van een oordeel achteraf over het door het gemeentebestuur gevoerde beleid en de wijze waarop het publieke geld is besteed. Wij streven er ook naar om met het onderzoek een bijdrage te leveren aan de verdere ontwikkeling van het bestuur en de uitvoering van het beleid. Naast een bijdrage te leveren aan de controlerende rol van de raad, levert de Rekenkamer daarmee ook input voor de kaderstellende rol.

4 werkwijze De Rekenkamer heeft haar werkwijze vastgelegd in een aantal documenten. In het Onderzoeksprotocol staan de richtlijnen voor de uitvoering van het Rekenkameronderzoek. Daarnaast hebben wij een Gedragscode, een Reglement van Vergadering en een Reglement van Orde waarin onze gedragsregels, de organisatie en de taakverdeling staan beschreven. Via onze website zijn deze documenten te downloaden. waarom is de rekenkamer belangrijk? Gemeenten ontvangen geld via belastingen en heffingen die door burgers en bedrijven worden opgebracht. De gemeente Arnhem heeft jaarlijks ruim e 550 miljoen te besteden aan de stad. Dat geld moet een zo groot mogelijke bijdrage leveren aan de kwaliteit van de stad en de gemeenschappelijke voorzieningen. Daarom is Rekenkameronderzoek van belang. De Rekenkamer stelt zich bij onderzoeken altijd de vraag: Bereikt de gemeente de doelen die ze zichzelf heeft gesteld en wordt het geld op een goede wijze besteed? rekenkamer is OnafhankeliJk De Rekenkamer is onafhankelijk. Dit betekent dat wij zelf bepalen welke onderwerpen wij onderzoeken en hoe wij het onderzoek uitvoeren. We houden wel rekening met onderwerpen die van belang zijn voor de gemeenteraad. De raad kan ook een verzoek voor onderzoek bij de Rekenkamer indienen. De onderzoeken die de Rekenkamer uitvoert staan in het Onderzoeksprogramma dat we elke twee jaar vaststellen. Via het jaarverslag leggen wij jaarlijks verantwoording af over onze activiteiten en waaraan wij ons budget hebben besteed.

5 gepubliceerde rekenkameronderzoeken In de afgelopen jaren heeft de Rekenkamer meerdere onderzoeken uitgevoerd. Op de pagina s op de achterzijde vindt u een samenvatting van de laatste vier grote onderzoeken Van verzelfstandigen tot bekwaam regisseren en gunnen, onderzoek naar de verzelfstandiging van gemeentelijke organisatie-onderdelen. Vastgoed in 2010 vast beter!, onderzoek naar vastgoedtransacties van de gemeente Arnhem Bijstand naar werk, onderzoek naar de uitvoering van het re-integratiebeleid. Op weg naar doeltreffend handhaven, nazorgonderzoek naar handhaving in de openbare ruimte, wijktoezicht en parkeren Jeugd binnen bereik, onderzoek naar het Centrum voor Jeugd en Gezin. Rekenkamerbrief verwerking aanbevelingen Rekenkameronderzoek Bijstand naar werk (2011) Grip op wonen, onderzoek naar prestatie-afspraken tussen de woningcorporaties en de gemeente Arnhem. Hulp op maat, onderzoek naar hulp bij het huishouden. Rekenkamerbrief Transitie jeugdzorg over de kaderstellende en controlerende rol van de gemeenteraad in de transitie van de jeugdzorg. Leren voor later, onderzoek naar het bereik van voorschoolse educatie.

6 nieuwe rekenkameronderzoeken Op 31 maart 2014 publiceerde de Rekenkamer haar nieuwe onderzoeksprogramma met daarin de geplande onderzoeken voor Verzoekonderzoek BLoeM De raad heeft via de motie Een fractie teveel frictie de Reken kamer verzocht onderzoek te doen naar de effectiviteit van re-integratietrajecten voor medewerkers die na de gemeentelijke reorganisatie in 2012 boventallig zijn geworden. Deze activiteiten zijn ondergebracht bij het organisatie-onderdeel Bureau voor Loopbaan en Mobiliteit (BLoeM). Het Rekenkameronderzoek heeft als doel inzicht te geven in de ontwikkelingen van het personeelsbestand van BLoeM en de ingezette maatregelen om uitstroom te bevorderen, en waar mogelijk de effectiviteit van deze maatregelen in kaart te brengen. Nazorgonderzoek Vastgoed In 2010 publiceerde de voormalige Rekenkamercommissie een rapport over vastgoedtransacties. In het terugblikonderzoek zullen we nagaan in hoeverre de aanbevelingen die destijds zijn gedaan, zijn uitgevoerd. Onderzoek naar veiligheid Voor de gemeenteraad is veiligheid een belangrijk onderwerp. In 2014 zal de Rekenkamer een onderzoek gaan uitvoeren naar openbare veiligheid, sociale overlast, wijkveiligheid en veiligheidsgevoelens In 2015 zal de Rekenkamer twee onderzoeken uitvoeren: naar de effecten van de bezuinigingen en naar sociale voorzieningen. In 2014 zullen voor beide onderwerpen voorstudies worden uitgevoerd om specifieke onderwerpen te inventariseren. We zullen ook te rade gaan bij de verschillende raadsfracties om tot een nadere invulling te komen.

7 Jeugd binnen bereik OnderzOek naar het Centrum voor Jeugd en gezin, 2012 Conclusies De Rekenkamer concludeerde dat het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) op regionaal niveau organisatorisch goed was vormgegeven, maar dat de beoogde laagdrempeligheid, het vroegtijdig signaleren en de sluitende aanpak op lokaal niveau nog verbeterd konden worden. Het CJG in Arnhem was nog onvoldoende concreet door het college ingevuld; het ontbrak aan beleid met een visie en specifieke doelen voor het CJG in Arnhem. Ook waren taken en verantwoordelijkheden van de verschillende partners die betrokken (zouden moeten) zijn nog niet goed uitgewerkt en waren afspraken niet duidelijk omschreven en vastgelegd. Daarnaast ontbrak een volledig inzicht in de financiering van het CJG. Tot slot had het college beperkt zicht op de prestaties en effecten van het CJG in Arnhem. Aanbevelingen De Rekenkamer deed aanbevelingen om het gemeentelijk beleid te verbeteren, zodat effecten en prestaties van het CJG inzichtelijk worden. De regierol van de gemeente en de taken en verantwoordelijkheden van alle betrokken partijen konden duidelijker worden omschreven, zodat op basis hiervan concrete afspraken zouden kunnen worden gemaakt.

8 grip Op wonen OnderzOek naar prestatieafspraken tussen de woningcorporaties en de gemeente arnhem, 2013 Conclusies De woningcorporaties zijn een grote speler op de Arnhemse woningmarkt. Dat zij goed functioneren is dan ook belangrijk voor veel Arnhemmers. Gemeente en corporaties hebben daarom vanaf 2005 afspraken gemaakt in een Partnership. De Rekenkamer concludeerde dat veel van de gemaakte prestatie afspraken in de periode niet zijn gehaald. Hierdoor is het Partnership minder doeltreffend voor de Arnhemse volkshuisvesting geweest dan was beoogd. Verder concludeerde de Rekenkamer dat de gemeente haar regierol op het gebied van de volkshuisvesting niet volledig invulde. Zo was de gemeente onvoldoende gefocust op het bewaken en behalen van alle prestatieafspraken en was de verantwoording van het college aan de raad over het al dan niet bereiken van de afspraken summier. Aanbevelingen De Rekenkamer deed de aanbeveling om de gemeentelijke regie op de volkshuisvesting aan te scherpen en te verbreden, onder meer door in overleggen met de corporaties meer aandacht te besteden aan de prestatiekant, de afspraken met de corporaties concreter te maken en ook te monitoren. Daarnaast deed de Rekenkamer onder meer de aanbeveling om vanwege het grote publieke belang van de volkshuisvesting, de verantwoording over de geleverde prestaties van het Partnership uit te breiden. Ook was de aanbeveling de raad beter te informeren over de financiële risico s die de gemeente loopt vanwege haar garantstelling bij het Waarborgfonds Sociale Woningbouw.

9 hulp Op maat OnderzOek naar hulp bij het huishouden, 2013 Conclusies Sinds 2007 zijn gemeenten op basis van de Wet maatschappelijke ondersteuning verantwoordelijk voor het verstrekken van huishoudelijke hulp. De gemeente Arnhem zorgt ervoor dat de zelfredzaamheid van Arnhemmers ondersteund wordt, door hulp bij het huishouden te verstrekken aan de mensen die dat nodig hebben. Tegelijkertijd bleek dat het stellen van indicaties voor huishoudelijke hulp nog niet optimaal georganiseerd was door de gemeente. Ook leverden de zorgaanbieders niet altijd de hulp volgens de indicaties; huishoudhulpen deden in de praktijk vaak meer voor hun cliënten. Deze conclusies trok de Rekenkamer op basis van het onderzoek, waarin onder andere een enquête uitgevoerd was onder 261 Arnhemse burgers die bij de gemeente huishoudelijke hulp hadden aangevraagd. Aanbevelingen De Rekenkamer formuleerde een aantal aanbevelingen die handvatten bieden voor de toekomst waarin de gemeente, naast huishoudelijke hulp, verantwoordelijk zal worden voor andere zorgtaken. De Rekenkamer deed de aanbeveling om de indicatieadviseurs voldoende uit te rusten om eenduidig te kunnen indiceren. Verder stelde de Rekenkamer voor te overleggen met de zorgaanbieders over de wijze waarop een betere aansluiting tussen indicatiestelling en levering tot stand kan komen. Ook deed de Rekenkamer de aanbeveling om als gemeente het initiatief te nemen om nadere invulling te geven aan de gezamenlijke verantwoordelijkheid voor - de uitvoering van - het beleid en de zorgaanbieders hierbij actief te betrekken.

10 leren voor later OnderzOek naar het bereik van voorschoolse educatie, 2013 Conclusies De Rekenkamer concludeerde dat het bereik van voorschoolse educatie sterk is verbeterd in Arnhem, van 42% in 2006 tot 72% in Hiermee leek de beleidsdoelstelling van 70% bereik in 2012 te zijn gehaald. De Rekenkamer concludeerde echter ook dat een betrouwbare uitspraak over het bereik niet gedaan kon worden vanwege het ontbreken van gegevens over een deel van de doelgroep. Belangrijke verklaringen voor het niet bereiken van een deel van de doelgroep waren: Het niet realiseren van 100% aanbod terwijl dit een beleidsdoel is. Het niet altijd toegankelijk zijn van voorschoolse educatie voor de hele doelgroep. Niet optimale aansluiting tussen indicatiestelling en plaatsing van doelgroeppeuters. Aanbevelingen De Rekenkamer deed de aanbeveling om de analyse van het bereik van voorschoolse educatie te verbeteren. Wanneer er beter zicht bestaat op de grootte van de volledige doelgroep, zou beter kunnen worden nagegaan welke capaciteit nodig is om alle doelgroeppeuters vier dagdelen voorschoolse educatie aan te kunnen bieden. Om het landelijke en gemeentelijke beleidsdoel 100% aanbod daadwerkelijk te kunnen bereiken, deed de Rekenkamer de aanbeveling om de beleids richtlijn over plaatsing van doelgroeppeuters aan te passen en er daarnaast voor te zorgen dat het aanbod efficiënter wordt ingericht en de geoormerkte Rijksmiddelen enkel te besteden aan de doelgroep. Ten slotte deed de Rekenkamer aanbevelingen ten aanzien van de toegankelijkheid en het verwijzingsproces.

11 R e k e n k a m e r Arnhem Rekenkamer Arnhem Postbus EL Arnhem rekenkamer@arnhem.nl april 2014