Jaarplan Inleiding

Transcriptie

1

2 Jaarplan 2018 Inleiding De rekenkamercommissie wil een bijdrage leveren aan de kwaliteit van het lokale bestuur en de raad goed in positie brengen. Zij streeft er naar onderzoeken uit te voeren die uitmonden in conclusies en aanbevelingen waar het gemeentebestuur daadwerkelijk mee aan de slag kan. Aanbevelingen van de rekenkamercommissie aan raad en/of college moeten concreet toepasbaar zijn en liefst ook een lerend effect hebben. Dan hebben raad, college, ambtelijke organisatie maar ook de Zoetermeerse gemeenschap (inwoners, ondernemers en organisaties), baat bij het onderzoek en de resultaten ervan. De rekenkamercommissie wil met haar onderzoeken aansluiten bij wat leeft binnen de raad. De rekenkamercommissie heeft eind 2016 input opgehaald bij raadsleden via fractiebezoeken. Hierbij zijn door de verschillende fracties in totaal enkele tientallen suggesties voor mogelijke onderzoeksthema s gedaan. Een aantal van die thema s is nog steeds actueel en heeft de rekenkamercommissie meegenomen in haar overweging voor te onderzoeken onderwerpen in De rekenkamercommissie heeft jaarlijks een budget van ,- beschikbaar. De rekenkamercommissie verwacht dat dit budget toereikend is voor het uitvoeren van een vijftal grotere en kleinere onderzoeken. De rekenkamercommissie heeft selectiecriteria geformuleerd op basis waarvan zij de mogelijke onderzoeksonderwerpen afweegt en selecteert. Deze selectiecriteria vindt u in onderstaande tabel. Daarbij heeft de rekenkamercommissie rekening gehouden met de voornemens van het college met betrekking tot de zogenaamde 213a-onderzoeken.

3 1 Toegevoegde waarde De rekenkamercommissie wil leer- en verbeterprocessen stimuleren en aanbevelingen doen waardoor in het belang van de inwoners effectiever en efficiënter gewerkt kan worden. Het onderzoek levert daartoe toegankelijke, bruikbare en actuele informatie op waarover in deze vorm niet wordt beschikt en waarmee de raad en het college van Zoetermeer het functioneren van de gemeente kunnen verbeteren. Daarbij worden doublures met (lopende of voorgenomen) onderzoeken van de gemeente vermeden. 2 Maatschappelijk belang Het betreft een onderwerp dat het actuele of toekomstige functioneren van de samenleving als geheel sterk raakt (voorbeelden: veiligheid, goede en betaalbare huisvesting) of belangen van omvangrijke of bepaalde doelgroepen (bijv. sociaal zwakkeren). 3 Financieel belang Het betreft een onderwerp of een beleidsterrein waar de gemeente geld aan uitgeeft en financiële risico s kan lopen. 4 Mate van risico voor doeltreffendheid en/of doelmatigheid De mate waarin rond het onderwerp twijfels bestaan over de resultaten die met het gevoerde beleid worden bereikt en/of de mate waarin rond het onderwerp twijfels bestaan of de middelen op een goede wijze worden ingezet in relatie tot de gewenste resultaten. 5 Variatie De rekenkamercommissie streeft naar variatie in onderzochte onderwerpen (spreiding over beleidsterreinen) en onderzoeksvormen. Tabel 1: Richtinggevende selectiecriteria onderzoeken rekenkamercommissie Zoetermeer Jaarplan 2018 Het jaarplan is een levend document. De actualiteit en voortschrijdend inzicht kunnen aanleiding geven onderzoeken niet uit te voeren die wel in het jaarplan stonden en om onderzoeken wel uit te voeren die niet in het jaarplan zijn opgenomen. Dit geldt zeker in 2018, omdat de rekenkamercommissie, na de verkiezingen, de mogelijkheid wil hebben in te spelen op de wensen en behoeften van de nieuwe raad. Voorts heeft de rekenkamercommissie bij de aanbieding van het onderzoeksrapport nulmeting decentralisaties sociaal domein (in oktober 2017) aangeboden om mogelijk op specifieke onderdelen vervolgmetingen te verzorgen. Samenspraak/participatie is een thema dat in veel fractiebezoeken werd genoemd. Samenspraak heeft betrekking op vrijwel alle beleidsterreinen, daarom wil de rekenkamercommissie dit als dwarsdoorsnijdend aandachtspunt meenemen bij de onderzoeken die zij in 2018 uitvoert. Na de verkiezingen van 15 maart 2018 komt de raad in een nieuwe samenstelling bijeen. De rekenkamercommissie zal graag een bijdrage leveren aan het inwerkprogramma van de nieuwe raad door het verzorgen van een of meer workshops. Hierbij zal kaderstelling het

4 centrale thema zijn. De vorm en exacte invulling van het programma worden nog nader ingevuld. In 2018 wil de rekenkamercommissie onderzoek doen naar de volgende onderwerpen. Voor elk onderwerp vullen wij bovenstaande matrix in; deze ingevulde matrix vindt u aan het einde van dit jaarplan. 1. Beheer en onderhoud openbare ruimte In 2014 heeft de rekenkamercommissie een onderzoek gedaan naar het beheer en onderhoud van de openbare ruimte. De verlaging van het kwaliteitsniveau van niveau B naar niveau C had kort voor de start van het onderzoek plaatsgevonden. De kritiek van een deel van de raad was dat het onderzoek van de rekenkamercommissie te kort na de doorvoering van de kwaliteitsverlaging had plaatsgevonden. In 2017 heeft weer een aanpassing van de kwaliteit plaatsgevonden De rekenkamercommissie wil onderzoeken wat de beleving van inwoners is ten aanzien van het huidige kwaliteitsniveau. Het belevingsonderzoek uit 2014 zal daarbij als een nulmeting dienen. 2. Jeugdbeleid De decentralisaties van het sociaal domein zullen de komende jaren blijvend de aandacht hebben van de rekenkamercommissie. In 2017 heeft de rekenkamercommissie u de nulmeting Wmo en Participatiewet toegestuurd, voor jeugdbeleid waren slechts beperkt cijfers beschikbaar. Uit die beperkte cijfers blijkt wel een relatief zwaar beroep op jeugdzorg in onze gemeente. Op het gebied van jeugdbeleid vindt op dit moment veel onderzoek vanuit de gemeente en de regio plaats. De rekenkamercommissie ziet mogelijkheden om met aanvullend onderzoek een zinvolle bijdrage te kunnen leveren, maar beraadt zich nog op de te kiezen insteek. 3. Analyse woningmarkt in relatie tot de schaalsprong Zoetermeer onderzoekt de mogelijkheid om de komende jaren nog tot woningen in de stad te bouwen. Behalve inzicht in locaties die mogelijkheden bieden voor ontwikkeling, is ook inzicht nodig in de lokale en regionale woningmarkt. Waar is behoefte aan? Hoe ziet een evenwichtig samengestelde, toekomstbestendige woningvoorraad eruit? In 2017 heeft de rekenkamercommissie rapport uitgebracht naar prestatieafspraken in de sociale huursector. Bij dit nieuwe onderzoek wil de rekenkamercommissie nadrukkelijk ook kijken naar de rol van particuliere verhuur. Ook wil de rekenkamercommissie bij dit onderzoek de grondexploitatie betrekken. Welke financiële risico s loopt de gemeente? 4. Duurzaamheid Duurzaamheid is een onderwerp dat erg leeft bij de raad. Complicerend is dat het begrip duurzaamheid veel verschillende aspecten kent en dat verduurzaming vaak vraagt om een lange termijn aanpak, ruim over een raadsperiode heen. Dat roept de vraag op hoe het lange termijn streven kan worden gekoppeld aan herkenbare doelen voor de middellange termijn. De rekenkamercommissie overweegt te focussen op duurzaam inkopen.

5 5. Subsidies Op suggestie van de auditwerkgroep wil de rekenkamercommissie een onderzoek naar de doeltreffendheid en doelmatigheid van subsidies doen langs de lijnen van een recent rapport van de rekenkamer Den Haag. Daarbij gaat het erom: - In kaart te brengen hoe het subsidiebeleid in Zoetermeer tot stand is gekomen (wanneer is de raad aan zet geweest) en in kaart te brengen hoe het subsidiebeleid is ingericht. - Op een rij te zetten welke afspraken er met de raad zijn gemaakt op het gebied van doelmatigheid, doeltreffendheid, transparantie en objectieve verstrekking van subsidies bij het vaststellen van de regels voor het verlenen van subsidie, het al dan niet verlenen van subsidies, het vaststellen van de subsidies en het evalueren van de subsidies. - Vast te stellen of de gemaakte afspraken/ het subsidiebeleid wordt/worden nageleefd. De rekenkamercommissie Zoetermeer, De voorzitter, drs. Marko Bos

6 Toegevoegde waarde Maatschappelijk belang Financieel belang Beheer en onderhoud openbare ruimte Tevredenheid over de openbare ruimte draagt in belangrijke mate bij aan het woongenot. Door voort te bouwen op het rkconderzoek van 2014 kan het inzicht in de mate van tevredenheid over de kwaliteit van de openbare ruimte worden verdiept. Op basis daarvan kan de raad desgewenst bijsturen. De kwaliteit van de openbare ruimte beïnvloedt het woongenot van inwoners en de aantrekkelijkheid van de stad. In dit onderzoek zal ook actief de mening van inwoners betrokken worden, wat de betrokkenheid van inwoners bij de stad/ de openbare ruimte kan vergroten. Voor 2018 is er opgenomen op de begroting voor het beheer en onderhoud van de openbare ruimte. Verder staat er op de begroting voor het bevorderen van de kwaliteit van gebouwde omgeving en publieke ruimte, hier valt groen ook onder. Jeugdbeleid In Zoetermeer wordt een relatief groot beroep gedaan op jeugdzorg. Het inzicht in de achtergronden daarvan is onvolledig. Jeugdbeleid is belangrijk, de jeugd heeft tenslotte de toekomst. Kinderen en jongeren waarbij preventief, of in een vroeg stadium ingegrepen wordt bij (dreigende) problemen hebben een grotere kans om later goed in de maatschappij te kunnen functioneren. In het programma onderwijs, economie en arbeidsparticipatie: - Bijdragen aan maatwerk in spelen en leren: Beperken uitval in het onderwijs: Bevorderen opgroeiklimaat: Bevorderen zorg op Analyse woningmarkt in relatie tot de schaalsprong Zoetermeer wil verder ontwikkelen, woningen bouwen en kantoren ombouwen naar woningen. Daarvoor is het voor de raad van belang een goed beeld te hebben bij de samenstelling van Zoetermeerse woningmarkt, zodat hij goede afwegingen kan maken bij het woningbouw programma. Bewoners hebben belang bij woningen die aansluiten bij hun budget en bij hun gezinssamenstelling. Vergrijzing leidt tot verschuivingen in woonwensen. Naast een financieel belang voor de gemeentebegroting (vooral via de grondexploitatie in de begroting 2018 is 28 miljoen euro als grondopbrengsten ingeboekt) gaat het om een grote maatschappelijke vermogenscomponent. Duurzaamheid De raad heeft aangegeven veel te willen bereiken op dit gebied. Om goede afwegingen te kunnen maken heeft de raad baat bij een overzicht van realiseerbare ambities op diverse vlakken van duurzaamheid. De raad onderkent het grote maatschappelijke belang van duurzaamheid. Bevorderen duurzame ontwikkeling: Subsidies Vergroting van het inzicht in (de samenhang van) het huidige subsidiebeleid geeft de raad inzicht in mogelijkheden voor aanpassing. Subsidies geven de gemeente de mogelijkheid maatschappelijke effecten te bereiken, waar zij zelf niet direct uitvoering aan geeft. Bevorderen laagdrempelige toegang cultuur-, sport-, groen- en speelvoorzieningen: Bevorderen levendige stad:

7 Mate van risico voor doeltreffendheid en/of doelmatigheid De afgelopen jaren wordt gezocht naar het optimale kwaliteitsniveau voor beheer en onderhoud van de openbare ruimte. maat voor jongeren: Een mogelijke verhoging van de effectiviteit van het jeugdbeleid heeft een relatief hoog maatschappelijk rendement. Keuzes die nu worden gemaakt, werken tientallen jaren door. Financiële risico s verbonden aan ontwikkelingsplannen lopen via de grondexploitatie. Doelmatig en doeltreffend beleid vraagt om een goede koppeling van ambities op lange termijn aan herkenbare tussendoelen op kortere termijn Variatie Fysieke omgeving Sociaal domein Woningmarkt Duurzaamheid is op zich al een divers streven Heldere subsidievoorwaarden, een goede handhaving ervan en een periodieke evaluatie van het subsidiebeleid komen de doelmatigheid en doeltreffendheid ten goede. Maatschappelijke doelen