Rekenkamer Súdwest-Fryslân

Transcriptie

1 Rekenkamer Súdwest-Fryslân Jaarverslag 2012 Januari 2013

2 Rekenkamer Súdwest-Fryslân Jaarverslag 2012 Januari 2013 Rekenkamer Súdwest-Fryslân drs. J.H. (Jet) Lepage MPA (voorzitter) dr. M. S. (Marsha) de Vries (secretaris) dr. R.J. (Rick) Anderson (lid) Contactgegevens Postadres: Postbus , 8600 HA Sneek Website: 1

3 1.INLEIDING De Rekenkamer van de gemeente Súdwest-Fryslân ondersteunt de gemeenteraad bij haar kaderstellende en controlerende taak. In de Raadsvergadering van 26 mei 2011 is besloten een Rekenkamer in te stellen. De leden van de Rekenkamer zijn in de Raadsvergadering van 15 december 2011 geïnstalleerd en op 1 januari 2012 formeel van start gegaan. De Rekenkamer onderzoekt de doeltreffendheid, doelmatigheid en rechtmatigheid van het bestuur van de gemeente. Hierbij hechten wij belang aan een open relatie met zowel het bestuur als de Raad. In dit eerste jaarverslag van de Rekenkamer Súdwest-Fryslân blikken wij terug op de uitgevoerde onderzoeken, doen verslag van de overige activiteiten en geven wij inzicht in de financiën. 2.TERUGBLIK OP DE ONDERZOEKEN De Rekenkamer voert, conform de wens van de gemeenteraad, de onderzoeken zoveel mogelijk zelf uit, zonder inhuur van externen. Daarbij is steeds een van de leden trekker van het onderzoek en scribent van het rapport, waarbij de anderen zoveel mogelijk bij interviews aanwezig zijn, meelezen met literatuur, suggesties aandragen voor onderzoeksvragen en input leveren voor het eindrapport, dat uiteindelijk in gezamenlijkheid tot stand wordt gebracht. De keuze voor onderzoeksonderwerpen is bepaald aan de hand van begin dit jaar opgestelde criteria. Deze zijn gepubliceerd op de website. De nieuwe Rekenkamer is direct na de eerste kennismakingen voortvarend van start gegaan met onderzoeken. Er zijn in 2012 twee volledige, omvangrijke, onderzoeken uitgevoerd, die hierna kort zullen worden besproken. Met een derde onderzoek is een begin gemaakt. 2.1 Onderzoek Risico s in Grondexploitatie Gemeente Súdwest-Fryslân De aanleiding voor dit onderzoek werd gevormd door het feit dat veel gemeenten, in deze tijden van recessie en crisis, moeite hebben met het beheersen van risico s, vooral daar waar het gaat om grondexploitatie. Het vraagstuk staat hoog op de gemeentelijke agenda in Nederland. Conclusies van het onderzoek De centrale onderzoeksvraag luidde: In hoeverre beheerst de gemeente Súdwest-Fryslân haar risico s op het gebied van grondexploitatie en welke aanbevelingen kunnen geformuleerd worden om de mate van risicobeheersing te optimaliseren? 2

4 Er is onderscheid gemaakt tussen gemeentebreed risicomanagement en specifiek op grondexploitatie gerichte beheersing van risico s aan de hand van twee casussen. De belangrijkste onderzoeksconclusies luidden als volgt. Risicomanagement staat hoog op de gemeentelijke agenda en krijgt voldoende aandacht van het bestuur, het management en de medewerkers. De gemeente legt daarbij haar accent nog sterk op de inventarisatie, kwantificering en analyse van risico s. Minder aandacht wordt besteed aan het treffen van overige beheersmaatregelen. De aanwezige weerstandscapaciteit is, zo heeft de Rekenkamer becijferd, bijna 6 miljoen te laag. Op het gebied van grondexploitaties kwantificeert de gemeente haar risico s voldoende. Ook de vertaling van aanwezige risico s naar financiële effecten vindt in voldoende mate plaats. De voorzieningen voor de diverse grondexploitaties worden tijdig en toereikend getroffen. De benodigde risicobuffer van 7 miljoen wordt echter in de praktijk niet gehaald. De waarden van de grondexploitaties worden bovendien in de jaarrekening optimistischer voorgesteld dan in de gemaakte gevoeligheidsanalyse. Verloop van het onderzoek Het onderzoek is in maart 2012 van start gegaan en in de zomer van 2012 afgerond. De rapportage is aangeboden voor bestuurlijk hoor- en wederhoor. Het college erkent met de Rekenkamer het belang van risicomanagement en is het met de meeste conclusies en aanbevelingen eens. Op 11 oktober is, tijdens een informatiebijeenkomst voor de raadsleden, het rapport gepresenteerd en is over de conclusies van gedachten gewisseld. In de raadsvergadering van 15 november is het rapport behandeld en is het besluit om kennis te nemen van de conclusies en aanbevelingen met algemene stemmen aangenomen. In de Nota Weerstandsvermogen en Risicomanagement, die inmiddels door het College aan de Raad is aangeboden, zijn reeds de meeste aanbevelingen van de Rekenkamer opgevolgd. 2.2 Onderzoek Hervormingen in het lokaal re-integratiebeleid Ook voor dit onderzoek werd de aanleiding vooral gevormd door de economische crisis, waardoor er een relatief hoge werkloosheid is en gemeenten vanuit het Rijk steeds meer bezuinigingen krijgen opgelegd. Ook binnen de gemeente Súdwest-Fryslân is een toename van werkzoekenden en uitkeringsgerechtigden en wordt er in toenemende mate een beroep gedaan op het re-integratiebudget. De centrale onderzoeksvraag was: In hoeverre voldoet de gemeente Súdwest-Fryslân aan de randvoorwaarden die nodig zijn om op doelmatige en doeltreffende wijze invulling te kunnen geven aan de beoogde hervormingen in het re-integratiebeleid en wat kan zij doen om deze randvoorwaarden te realiseren? Het onderzoek is gestart in mei van dit jaar, in november is het rapport aan de geïnterviewden voorgelegd ter verificatie en op het moment van schrijven van dit jaarverslag ligt het onderzoeksrapport voor bestuurlijk hoor- en wederhoor bij het College van Burgemeester en Wethouders. Begin 2013 zal het aan de Raad worden 3

5 aangeboden, opnieuw via een informele informatie-avond. Conclusies kunnen daarom in dit jaarverslag nog niet worden vermeld. 2.3 Onderwijshuisvesting In november is begonnen met een eerste oriëntatie op het thema onderwijshuisvesting, na een voorverkenning naar mogelijke onderzoeksthema s in september-oktober van dit jaar. In het coalitieakkoord (december 2010) is onderwijshuisvesting genoemd als één van de vier onderwerpen die prioriteit hebben bij de harmonisatie van de vijf oude naar de nieuwe gemeente. Daarnaast wordt, in de Perspectiefnota , de onderwijshuisvesting gezien als onontkoombare extra structurele last, terwijl in 2016 ruim besparing moet zijn gerealiseerd. Deze gegevens, samen met het nieuwe wetsvoorstel waardoor met doordecentralisatie meer bevoegdheden bij schoolbesturen komen te liggen en de gemeente minder invloed kan uitoefenen op onderwijshuisvesting, vormen samen voldoende aanleiding tot het uitvoeren van een onderzoek naar dit onderwerp. Begin 2013 zal het Onderzoeksplan voor de Raad beschikbaar zijn. 3.OVERIGE ACTIVITEITEN In het eerste jaar als Rekenkamer van de gemeente Súdwest-Fryslân zijn wij begonnen met een ontmoeting met het Bestuur en de Gemeenteraad. In een tweetal bijeenkomsten in januari, met het College van Burgemeester en Wethouders en het Presidium, hebben wij met elkaar kennisgemaakt waarbij de wederzijdse verwachtingen ten aanzien van samenwerking en de rol van de Rekenkamer zijn besproken. Wij kijken terug op constructieve en open gesprekken die in een plezierige sfeer verliepen. Bovendien hebben wij direct een aantal (formele) zaken geregeld, zoals het opstellen van een regelement van orde, het opstellen van criteria voor onderzoeksonderwerpen, het opzetten en inrichten van de website en het plaatsen van de eerste informatie daar op. Daarnaast is een vergaderplanning gemaakt. Met de griffie hebben wij onze werkwijze afgestemd; de samenwerking is uitstekend verlopen. Met de concerncontroller is een kennismakingsgesprek gevoerd en is een eerste afstemming geweest over de onderzoeksagenda, om te voorkomen dat de Rekenkamer onderzoeken gaat uitvoeren die reeds door de Concernstaf van de gemeente (de zogenoemde 213a-onderzoeken) zijn gedaan. De Rekenkamer is negen keer in vergadering bijeen geweest (10 januari, 21 februari, 3 april, 29 mei, 10 juli, 7 augustus, 18 september, 30 oktober en 11 december). Om binding te krijgen met het werk van Rekenkamers, kennis op te doen en een waardevol netwerk op te bouwen hebben wij aan diverse bijeenkomsten deelgenomen. Op 5 april en op 9 november hebben wij bijeenkomsten bezocht van de Nederlandse Vereniging voor Rekenkamers en Rekenkamercommissies (NVRR) Kring Noord. In deze Kring hebben leden van Rekenkamers en Rekenkamercommissies van de drie noordelijke provincies zitting. Op 20 april bezochten wij het landelijke congres van de NVRR. 4

6 Op 12 oktober heeft de Rekenkamer Súdwest-Fryslân een interne themadag georganiseerd. Tijdens deze dag is het afgelopen jaar geëvalueerd en hebben wij gereflecteerd op ons eigen functioneren, is gedebatteerd over de rol van de Rekenkamer en de communicatie naar Gemeenteraad en burgers en is de onderzoeksagenda van 2013 besproken. Een van de conclusies was dat het beter zou zijn wanneer bij de onderzoeken de leden intensiever participeren, om zo de kwaliteit van de onderzoeken te vergroten en tegelijkertijd de kennis van de leden van de Rekenkamer te kunnen verbreden en verdiepen. Wij zullen onze werkwijze hierop aanpassen. Communicatie Dit eerste jaar is, behalve via de kennismakingen informatiebijeenkomsten, vooral gecommuniceerd via de website. In 2013 zullen wij ook andere communicatiemiddelen inzetten om binding te houden met hetgeen er in de Raad leeft enerzijds en gemeente en burgers te informeren over onze activiteiten anderzijds. 4.FINANCIËLE VERANTWOORDING Hieronder volgt een overzicht van de uitgaven in Hieruit blijkt dat de Rekenkamer ruim binnen haar budget is gebleven. De onderzoekskosten voor eigen inzet zijn iets hoger dan geraamd, de overige kosten zijn lager. Bij overige kosten valt te denken aan cursussen, drukwerk en externe inhuur. De lagere kosten zijn vooral te verklaren doordat de ambtelijke ondersteuning door de Griffie zodanig is ingevuld dat hiervoor geen extra uitgaven noodzakelijk waren, er is geen externe inhuur geweest en er zijn relatief weinig kosten voor drukwerk, cursussen en congressen zijn gemaakt. De bevindingen van 2012 worden verwerkt in de begroting voor 2013, die in het jaarplan 2013 van de Rekenkamer is opgenomen. Voor 2013 is de verwachting dat het volledige budget nodig zal zijn voor de activiteiten van de Rekenkamer. FINANCIËLE VERANTWOORDING 2012 BEGROTING Vergaderkosten Onderzoekskosten Onderzoek Risico s in grondexploitatie Gemeente Súdwest- Fryslân Onderzoek Hervormingen in het lokaal re-integratiebeleid Onderzoek Onderwijshuisvesting Vooronderzoek onderzoeksthema s Communicatiekosten Overige kosten Totaal