Overzicht. Motivatie en ouders. Voorschoolse periode. Voorschoolse periode. Jonge kind (oratie Mesman, 2010) Harrie Velderman

Transcriptie

1 Overzicht Motivatie en ouders Ouders en voorschoolse periode Ouders als experts in de thuissituatie Contacten als noodzaak Ouders als onmisbare partner Invloed van gesprekstoon Drs. Harrie Velderman Conferentie OinO Apeldoorn, 9 november 2010 Voorschoolse periode. Reeds cruciale start met aanleren van kennis, vaardigheden en gedrag. Ouders zijn leraren uit de vroegste kindertijd! Voorschoolse periode Basis wordt gelegd: Breinontwikkeling Klassieke conditionering Hechting (veiligheid) Start met operante conditionering Jonge kind (oratie Mesman, 2010) Jong geleerd oud gedaan De jeugd iets leren is al graveren in een steen (Arabisch) Wat een kind op moeders knie leert, blijft in zijn geheugen (Deens) Een komkommer wordt vanaf de wieg gedraaid (Portugees) Met de papleppel ingieten (Heerdes dialect - HV) Ook voorschools leren is cultureel bepaald Paardrijden op de steppen Mongolie Fietsen in Nederland Vocabulaire in Apeldoorn en Aerdenhout Golfen in Wassenaar Harrie Velderman

2 Voorschoolse opvoeding Voorschoolse stimulering belangrijke rol ouders dmv cognitieve stimulatie (activiteiten die het kind kennis bijbrengen en die het denk- en leervermogen van kinderen stimuleren). Boekjes Puzzels Cijferspelletjes Educatieve dvd s Bepalend: hoeveel en hoe vaak Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat er grote winst te behalen is bij een goede voorschoolse stimulering (vgl. VVE) Ouders moeten daarom actief betrokken worden bij programma s ter preventie van leerachterstanden. Daarvoor is meer nodig dan het meegeven van lesjes om thuis te doen, omdat veel ouders onvoldoende in staat zijn dergelijke lesjes duidelijk en sensitief uit te voeren (Mesman, 2010). Relatie met gedragsontwikkeling Opvoeders zijn zich soms onvoldoende bewust van alternatieven voor eigen vaste patronen om gedrag bij te sturen Johnson en Scott (2010) Aanbod interactieve opties om te reageren op een hypothetische situatie met agressief kind, leidde tot significante toename van afstemming. Ouders bleken daardoor alternatief opvoedgedrag gewenst positief gedrag bij kind te realiseren. Omgeving en agressie Verklaar waarom fysieke agressie vanaf 1 jaar toeneemt en afneemt vanaf 6 jaar. Welke rol spelen ouders? Wat is de rol van motivatie? Ontwikkeling van agressie (M.Junger2003) rapportage moeders (Tremblay, 2000): fysieke agressie vanaf 1 jaar, afname vanaf 6 jaar (omgeving corrigeert) agressie moet je afleren Kanttekeningen: vanaf peuterleeftijd betere zelfcontrole na 6 jaar toename verbale agressie pieken in probleemgedrag zijn leeftijd gebonden geen correctie fysieke agressie jong kind risicofactor (sociale) problemen later Harrie Velderman

3 Overzicht Leraren en ouders Ouders en voorschoolse periode Ouders als experts in de thuissituatie Contacten als noodzaak Ouders als onmisbare partner Invloed van gesprekstoon 10minutengesprek 44% 10 min.gesprek goed. 31% noodzakelijk kwaad 10% kwelling 15% enthousiast Bron: AOB 2003 (N=400). Ouders en school (Focus, 2005) Uit ander onderzoek blijkt dat leraren (45%) gereserveerd staan tegenover contacten met ouders, de ouderavonden wordt door velen gezien als een noodzakelijk gegeven. En veel ouders (75%) zijn volgens Duits onderzoek terughoudend in het leggen van contacten met leraren: ze willen niet tot last zijn Ouders en school (Denemarken, Nordenbo ea, 2010). Goede scholen verschillende manieren van communicatie en interactie met de ouders. Ouders uitnodigen om actief mee te denken en deelnemen aan besluitvorming. Ouders krijgen tips over huiswerk en worden aanmoedigd om behoeften kenbaar te maken Ouders ondersteunen kinderen en zijn betrokken op schoolzaken Samenwerking met de gemeenschap is belangrijk. Ouders en school (Nordenbo ea, 2010) Hoe meer leraren en ouders samen betrokken zijn bij beslissingen over schoolactiviteiten hoe groter de effectiviteit mbt leerrendement en dit leidt tot een positief schoolklimaat Afbakening Zou je verantwoordelijkheid voor ouders afbakenen? Harrie Velderman

4 Afbakening verantwoordelijkheid Ouders als expert Wees duidelijk over de verantwoordelijkheid van thuis: die is voor de ouders, ze zijn ervaringsdeskundig! Wees duidelijk over de verantwoordelijkheid van school: die is voor de leraren en directie, ze zijn onderwijsprofessional (Pameijer ea 2009) Je krijgt pas respect wanneer je die toont Respect zeg je niet, respect laat je merken in je gedrag. Ouders zijn dus experts in de thuissituatie. Bij goede samenwerking hoort meedenken vanaf het begin en steunen vanaf het begin. Bij het hanteren van leer- en gedragsproblemen (= speciale onderwijsbehoeften) is steun van de ouders onmisbaar. Invloed gesprekstoon Verbale en non-verbale communicatie voortdurende afstemming Wetmatigheden bij interactie Gesprekken met ouders Complementair aanvullende tegenpool Symmetrisch dezelfde pool Vraag: bespreek hoe dat is bij ontevreden/boze ouders Complementair Aanvullende tegenpool: bij aanval de slachtofferrol kiezen je laten ondersneeuwen toegeven wat niet oprecht klopt Symmetrisch dezelfde pool Bij aanval kiezen voor tegenaanval Bij beschuldigen een tegenbeschuldiging Bij stemverheffen stemverheffen Kortom: de strijd met strijd beantwoorden Harrie Velderman

5 Ontevreden/boze ouders Voorkom escalatie (door irritatie) Onderneem actie en laat zien wat je doet Houd contact Maak tijd Laat je niet ondersneeuwen Niet strijden maar leiden Tweekolommengesprek Kenmerken tweekolommengesprek: Gespreksleider sluit aan bij de bezwaren van de ander. Stimuleert om deze naar voren te brengen Verkent de bezwaren nadrukkelijk Reflecteert op gevoelens en accepteert deze als feiten Na inventarisatie van de bezwaren samen zoeken naar oplossingen (de zogenaamde tweede kolom) Dank voor jullie aandacht Harrie Velderman