ZELFCONTROLE OMSCHRIJVING VAN DE DOELGROEP ZELFCONTROLE. JONGENS en MEISJES. REACTIEF en PROACTIEF

Transcriptie

1 ZELFCONTROLE Een sociaal cognitief interventieprogramma voor kinderen met agressief en oppositioneel gedrag Teun van Manen, De Heel Zaans Medisch Centrum SOCIAAL COGNITIEF INTERVENTIE PROGRAMMA blijkt beter te voldoen dan SOCIALE VAARDIGHEIDSTRAINING en WACHTLIJST CONDITIE een afname in agressie en impulsiviteit een toename van adequaat sociaal gedrag, sociaal cognitieve vaardigheden en aanpassingsvermogen ZELFCONTROLE OMSCHRIJVING VAN DE DOELGROEP onafhankelijkheid richting geven aan je eigen leven DSM IV diagnoses Gedragsstoornis Oppositioneel opstandige gedragsstoornis REACTIEF en PROACTIEF JONGENS en MEISJES impulsief vijandig affectief gecontroleerd instrumenteel gewelddadig direct fysieke middelen indirect kwaadspreken heetgebakerd defensief hoge arousal lichamelijke mishandeling koudbloedig berekenend lage arousal positieve bekrachtiging obscene gebaren beledigende woorden verspreiden van geruchten manipuleren van vriendschapsrelaties

2 JONGENS en MEISJES DOEL van het SOCIAAL COGNITIEF INTERVENTIE PROGRAMMA J. x zoveel leer- en gedragsproblemen in b.o. x zoveel J. in speciaal onderwijs J. gebruiken meer drank en drugs J. lopen meer kans te sterven door ongeluk, of geweld, of gehandicapt te raken minder gedragsproblemen meer zelfcontrole minder impulsief betere sociaal cognitieve vaardigheden Model Dodge Probleem oplossen Sociale cognitie Zelfcontrole 5. Probleem signaleren Egocentrisch: (Selman,1980) (Spivack, Platt & Shure, 1976) Discrimineren MODEL DODGE Model Dodge 5. Probleem oplossen Probleem signaleren (Spivack, Platt & Shure, 1976) SOCIALE COGNITIE Kennis en ideeën over uiterlijke waarneembare kenmerken van mensen en waarneembaar gedrag Kennis en afleiding van innerlijk, niet waarneembare processen van henzelf of de ander, zoals gedachten, gevoelens, intenties van de ander, waarden en normen Kennis en afleiding van relaties, zoals vriendschap, liefde, macht, samenwerking (Gerris, 1981)

3 SOCIALE COGNITIE Egocentrisch: (Selman,1980) Discrimineren ZELFCONTROLE Model Dodge Probleem oplossen Sociale cognitie Zelfcontrole 5. Probleem signaleren Egocentrisch: (Selman,1980) (Spivack, Platt & Shure, 1976) Discrimineren SOCIAAL COGNITIEF INTERVENTIEPROGRAMMA groepsbehandeling 4 tot 6 agressieve kinderen 11 zittingen 70 minuten zelfcontrole sociaal cognitieve vaardigheden probleem oplossingsvaardigheden de onderliggende sociale informatie verwerkingsprocessen gebaseerd op Dodge kind VOOR - en NAMETING Impulsiviteit (MFFT) Sociaal vaardig gedrag (MESSY) Sociaal cognitieve vaardigheden (SCVT) Agressief gedrag (Weekverslag) Resultaten Effectonderzoek ouders Zelfcontrole (SCRS) Weekverslag leraar Zelfcontrole (SCRS) Agressie (TRA) Aangepast gedrag (TOPS) Weekverslag

4 VOORBEELD WEEKVERSLAG,8 WEEKVERSLAG KIND Hoe is het de afgelopen week gegaan? 1 = nooit = zelden 3 = soms 4 = vaak 5 = altijd nooit altijd 1. Is snel met anderen in gevecht Reageert overdreven op minste geringste Geeft eigen fouten niet toe Houdt zich niet aan regels Steelt geld ,8 1,6 1,4 WEEKVERSLAG OUDERS WEEKVERSLAG LEERKRACHT 3, 3 3,8,8 CONCLUSIE Zelfcontrole Probleem oplossingsvaardigheden Sociaal cognitieve vaardigheden De onderliggende sociale informatie verwerkings processen gebaseerd op Dodge Cue-exposure Zorgen voor een verbetering van het gedrag van agressieve kinderen

5 Gelet op de vele factoren en facetten, die van invloed zijn op het ontstaan en in stand houden van agressie levert het interventieprogramma Zelfcontrole een bescheiden bijdrage aan het verminderen van agressief gedrag. Anderzijds is het hoopvol om te merken dat een kortdurende groepstherapie een verbetering in gedrag laat zien met significante effecten op de korte termijn en bescheiden effecten op de lange termijn.