Gevangenis Gent. Hulp- en dienstverlening aan gedetineerden. De hulp- en dienstverlening. Over de gevangenis. Vooruitblik op 2015

Transcriptie

1 Hulp- en dienstverlening aan gedetineerden Over de gevangenis De gevangenis te Gent dateert van 1862 en is een stervormige cel-gevangenis (Ducpétiaux-model). De gevangenis te Gent heeft een meervoudige bestemming en is van het gesloten type. Ze bestaat uit een mannen- en een vrouwenafdeling. > blz. 2 Organisatie van de hulp- en dienstverlening De hulp- en dienstverlening In de tabel vind je het volledige aanbod van We bespreken ook enkele opmerkelijke en nieuwe initiatieven. > blz. 7 Vooruitblik op 2015 Hier kijken we vooruit naar de uitdagingen voor > blz. 16 Om een kwalitatief hulp- en dienstverleningsaanbod te realiseren in de gevangenis vanuit de Vlaamse Gemeenschap, is er nood aan goede samenwerkingsmodellen en organisatievormen. > blz. 3 >>> > > > > > > Jaarverslag 2014

2 1. Over de gevangenis De gevangenis te Gent dateert van 1862 en is een stervormige cel-gevangenis (Ducpétiaux-model). De gevangenis te Gent heeft een meervoudige bestemming en is van het gesloten type. Ze bestaat uit een mannen- en een vrouwenafdeling. De gevangenis heeft volgende functies: 2 ARRESTHUIS Beklaagden uit het gerechtelijk arrondissement Gent (mannen en vrouwen) en Dendermonde en Oudenaarde (enkel vrouwen) Beklaagden uit Brugge, Ieper, Oudenaarde en Dendermonde die in beroep moeten verschijnen voor het Hof van Beroep te Gent Beschuldigden die moeten verschijnen voor het Hof van Assisen van Oost-Vlaanderen STRAFHUIS Veroordeelden die op aanduiding van het Directoraat-generaal EPI hun straf te Gent dienen uit te boeten. Voor vrouwen veroordeeld tot criminele straffen of op aanduiding van het Directoraat-generaal EPI. PSYCHIATRISCHE Voor in-observatie observatie-gestelden en geïnterneerden die wachten op ANNEXE het verschijnen voor de Commissie tot Bescherming van de (Mannen) Maatschappij te Gent. ANDERE CATEGORIEËN Passanten, niet-definitief veroordeelden, kort gestraften, vreemdelingen die wachten op een beslissing van de Dienst Vreemdelingenzaken, nadat ze voor Justitie hebben voldaan. De capaciteit bedraagt in totaal 299 plaatsen. De mannenafdeling kent 244 plaatsen, de vrouwenafdeling 39 plaatsen en de beperkte detentie 16 plaatsen. In 2014 was er een gemiddelde bevolking van 428,4 gedetineerden. Dat betekent dat er een gemiddelde overbevolking was van 43,3 %. De gemiddelde mannenbevolking bedroeg 369,1 gedetineerden, wat neerkomt op een gemiddelde overbevolking van 51,2 %. De gemiddelde vrouwenbevolking bedroeg 59,3 gedetineerden, wat neerkomt op een gemiddelde overbevolking van 52 %. Onderstaande tabel toont aan dat er een lineaire trend is in de overbevolking.

3 In 2014 werden 702 personen in vrijheid gesteld; 385 werden vrijgelaten onder elektronisch toezicht. Er waren 1134 inkomenden (geen transfers). Opgedeeld per categorie zag de gemiddelde dag-bevolking er als volgt uit: Categorie (gemiddeld voor 2014) aantal % Beklaagden en niet-definitief veroordeelden 209,9 49% Veroordeelden 110,4 25,8% Geïnterneerden 103,4 24,1% Andere 4,8 1,1% 428,4 100% In 2014 ging het Forensisch Psychiatrisch Centrum open. Van dan af gaan hier systematisch geïnterneerden naar toe of transfereren ze naar de gevangenis van Merksplas of Turnhout. Er gingen ook een aantal veroordeelden naar de nieuwe gevangenis van Beveren. In maart 2014 werkten er 254 personen in de gevangenis (justitiepersoneel). Hiervan was er 192 vte bewakend personeel. 2. Organisatie van de hulp- en dienstverlening 2.1. Organogram 3 In 2014 heeft het beleidsteam de afsprakennota over het coördinatieteam van Gent goedgekeurd. Deze nota bepaalt de missie, de werkingsprincipes en de kernopdrachten van het CORT, evenals de samenstelling, de taakverdeling en de aansturing. Tijdens de jaarlijkse CORT-dag (16/04) werd de input geleverd voor de afsprakennota.

4 2.2. Partnerorganisaties in 2014 In 2014 hielpen 33 organisaties mee aan de hulp- en dienstverlening aan gedetineerden. CAW Oost- Vlaanderen JWW Gent Centrum OBRA Tele- Onthaal Suggnomè CGG Eclips VDAB Vokans Consortium Wonderwijs CVO KISP CVO De Bargie PCVO Het Perspectief PCVO Meetjesland CVO ISBO CBE Leerpunt De Rode Antraciet Vormingplus Huis van het Nederlands BLOSO VLABUS VVBV AA VCOK Samenlevings opbouw Gent Justitiehuis OCMW Sportdienst Gent Huurdersbond Bibliotheek Gent Touché UVV FitnessKing de Filharmonie Straathoek werk Gent 2.3. Medewerkers 4 Er werkten in medewerkers (of 25,05 vte) op reguliere basis mee aan de hulp- en dienstverlening aan gedetineerden. Daarnaast kwamen een 20-tal personen eenmalig een activiteit begeleiden. Aantal personen VTE Coördinatiefuncties Beleidscoördinator 1 1 Organisatieondersteuner 2 1,3 Onderwijscoördinator 1 1 Sportfunctionaris DRA 1 0,3 Ondersteuning door Justitiepersoneel 2 2 Totaal coördinatiefuncties 7 5,6 Vaste medewerkers Trajectbegeleiders 6 4,8 Medewerkers CGG 3 0,9 Medewerker CAP 1 0,1 Detentieconsulent VDAB 1 1 Gevangenisbibliotheekmedewerkers 1 0,5 Sociaal-cultureel cultureel werker 1 0,1 Dso medewerker jww 1 1 Begeleiding ontgrendeld 11 7,55 Vrijwilligers jww 15 0,18 Medewerkers AA 6 0,05 Begeleiders Touché 4 0,3 Lesgevers onderwijs 10 1,8 Vrijwilligers onderwijs 5 0,3 Sportmonitoren 4 0,5 Medewerkers Vokans 2 0,2 Particulier keramiek 2 0,1 Slachtoffer-daderbemiddeling 2 0,07 Totaal vaste medewerkers 75 19,45 Totaal 82 25,05

5 Er wordt sterk ingezet op ondersteuning van de medewerkers. Er bestaat een onthaalprocedure voor nieuwe medewerkers, medewerkers worden systematisch op de hoogte gehouden van nieuwe ontwikkelingen en we organiseren functieoverstijgende acties. In 2014 werden zo twee sessies conflict- en agressietraining gegeven door penitentiair bewakingsassistenten waar 26 hulp- en dienstverleners aan deelnamen. De dag van de hulp- en dienstverlening (28/11/14) ging dit jaar over het thema diversiteit en integratie. In samenwerking met het Welzijnsoverleg regio Gent bezochten 21 medewerkers het Intercultureel Netwerk Gent, Kompas vzw en de Tolk- en Vertaalservice Gent. In de namiddag bezochten we de tentoonstelling over 50 jaar arbeidsmigratie in het MIAT Financieel Naast de loon- en werkingskost van de medewerkers werd er in 2014 door het Steunfonds Gedetineerden ,68 euro uitgegeven aan hulp- en dienstverlening. Hiervan ging 83,7 % naar vergoedingen voor aanbodverstrekkers en 15,5% naar logistiek materiaal. De grootste uitgaven gebeuren binnen het domein sport (29%) en feesten (24%). Daarnaast werden er ook door diverse partners (projectfinanciering, sponsoring, ) uitgaven gedaan. De provincie Oost- Vlaanderen investeerde in euro aan de ondersteuning van de gevangenisbibliotheek. 5

6 2.5. Actieplan Na 1 jaar actieplan werden 32 % van de acties gerealiseerd en 34 % van de acties half afgewerkt. 6 Een paar verwezenlijkingen: een gedetineerde sluit aan bij een bestaande werkgroep het thema hulp- en dienstverlening staat mee op de agenda van het gedetineerdenoverleg er is een ideeën-bus in samenwerking met de VUB wordt de organisatie van de inspraak onderzocht en wordt een participatie-toolkit ontwikkeld de infobrochure over domicilie, mutualiteit en inkomen is bijna af er is verregaand overleg met de mutualiteiten er zijn infoavonden met het thema re-integratie er is een adviesnota over de inrichting van de beperkte detentie er is een vast aanspreekpunt bij het OCMW er is een info-punt in de gevangenisbibliotheek er is een aanspreekpunt per team penitentiair bewakingsassistenten er is een analyse gebeurd van de bestaande overlegstructuur CORT XL Een CORT XL is een forum waarbij een expert een welbepaald onderwerp van de hulp- en dienstverlening aan gedetineerden van de gevangenis Gent toelicht voor geïnteresseerde medewerkers aan de hulp- en dienstverlening en penitentiair personeel. Een CORT XL heeft als doel hulp- en dienstverleningsthema s inhoudelijk uit te diepen zodat ze breder bekend en meer gedragen worden. In 2014 organiseerden we 3 keer een CORT XL: Ouders als onderzoekers (24/03) 22 deelnemers Onderwijs (30/04) 20 deelnemers Kinderbezoek (06/10) 13 deelnemers

7 Het project Ouders als Onderzoekers O is van start gegaan op 29 september 2013 met 11 deelnemers (8 vaders en 3 moeders). Gedurende 15 bijeenkomsten werd (onder begeleiding) nagedacht, gepraat en gedebatteerd over de mogelijkheden en moeilijkheden van gedetineerde ouders in de gevangenis van Gent. Het proces werd begeleid door het VCOK, De Rode Antraciet en de universiteit Gent. In een vervolgtraject werden de resultaten besproken met diverse belanghebbenden en geïnteresseerden. Het ging onder meer over het tafelbezoek, telefonisch contact met eigen kinderen, het kinderbezoek, De gevangenisdirectie engageerde zich om met de aanbevelingen rekening te houden. 3. De hulp en dienstverlening Aanbod in 2014 Trajectbegeleiding (JWW) Netwerk-werking begeleiding directe sociale omgeving (JWW) bezoekvrijwilliger (JWW) kinderbezoek (JWW) NOVI (Centrum OBRA) Familie-activiteiten op zondag gezinsactiviteiten (JWW): Kerst- en nieuwjaar / Carnaval / Paasfeest / Zomerfeest / Schoolfeest (nieuw) / Halloween / Sinterklaas partneractiviteiten (JWW) : Valentijn ouderactiviteit (JWW) (nieuw) familieactiviteiten voor geïnterneerden (4) (JWW-ZT-Centrum OBRA) Geestelijke gezondheidszorg individuele begeleiding (CGG Eclips) groepsaanbod omgaan met stress (CGG Eclips) groepsaanbod vrouwen: hoe nu verder? (CGG Eclips) (nieuw) creatief met agressie (Touché) Tele-onthaal (Tele-onthaal Oost-Vlaanderen) AA (AA) Centraal Aanmeldingspunt drugs (VVBV) Slachtofferdaderbemiddeling (Suggnomè) Ontgrendeld (Centrum OBRA) ADL (vroeg + laat) ondersteuning werkhuis ondersteuning vleugel ondersteuning bib kantineopvolging individuele aandachtbegeleiding individuele therapie individuele opvolging ortho-agoge individuele opvolging coördinator groepssport open atelier projectatelier basisvorming en computer basisgroep praatuurtje individuele begeleiding buiten de gevangenis extramuraal werkproject ondersteuning re-integratietraject groepsuitstap in de samenleving 7

8 8 Onderwijs Op weg naar werk (arbeidstoeleiding) Bibliotheek PRH-vorming Infoavonden (24) Venster op de wereld (3) basiseducatie (CBE) rekenen maatschappijoriëntatie: werknemer zijn; budgetteren; op vrije voeten; veiligheid VCA Nederlands moedertaal: papieren; solliciteren; spelling; leesatelier volwassenenonderwijs (CVO) NT2 / computer (beginners; word; excel; powerpoint) / Engels / Spaans dienstverlening VDAB (VDAB) coaching werkateliers (Vokans) lekker lezen (Vormingplus)(nieuw) mindfullness (UVV) voorleesverhalen (DRA)(nieuw) externe rechtspositie (FOD Justitie) justitiehuis (Justitiehuis) (2x) wet op internering (Justitiehuis) (2x) ouders als onderzoekers (VCOK/DRA)(nieuw) wonen (Huurdersbond) (2x) sociale kruidenier (Samenlevingsopbouw) (nieuw) ouderschap en detentie (CAW) OCMW (OCMW) Simon Gronovski & Koenraad Tinel (nieuw) Brazilië, meer dan voetbal (H. Deneef) (nieuw) WO I (Stefan Hertmans) Crea-ateliers keramiek keramiek geïnterneerden creatieve expressie (DRA) Sport fitness cross-fit sportaanbod vrouwen Tai-chi (nieuw) Film dvd / cinema op zondag / Optredens Feesten vrijwilligerswerking (consortium Wonderwijs) OCR / individuele begeleidingsgesprekken hoe kijk ik naar mijn straf (DRA) omgaan met lastige situaties (DRA) babbelonië (Vormingplus) schuldhulpverlening (CAW)(2x) verkiezingen (DRA)(nieuw) slachtoffer-daderbemiddeling (Suggnomè) (2x) straathoekwerk (Straathoekwerk Gent) (nieuw) vrije tijd en talent (Lus vzw) (nieuw) burgerlijke partij (J. De Winter) CAW (CAW) Ik kompas Vrij Gids ( CAW) cell s kitchen kookworkshop (DRA) (nieuw) Gentse baktrappers Ronde van Vlaanderen wedstrijden buitenploegen films met bespreking: Junior (nieuw)/ Kortfilm (nieuw) Guy Swinnen Filharmonie (inclusief workshop week voor het optreden) (nieuw) Billy & Bloomfish Gentse Feesten: voetbal / volleybal / petanque /pingpong / badminton /quiz / fuif vrouwenafdeling / barbecue / 4 optredens (Tourist; Radio Stars; Binti; Black Beats) / aangepast feestenprogramma voor geïnterneerden en geïnterneerden met een verstandelijke beperking Eindejaarsfeesten: pingpong / quiz / schaaktornooi / dartstornooi / kickertornooi / eindejaarfuif vrouwenafdeling / 2 optredens / aangepast feestenprogramma voor geïnterneerden en geïnterneerden met een verstandelijke beperking Dag van de Wereld-dag autisme( 02/04) dag van het gezin (15/05 dag van de leerkracht (05/10) Week van de bibliotheek (13-16/10) boekenbeurs (20-23/10) Wereld-dag verzet tegen armoede (17/10) Op de volgende bladzijden belichten we de resultaten van enkele van deze activiteiten.

9 3.1. Trajectbegeleiding Cijfers trajectbegeleiding JWW Aantal cliënten Aantal onthaalmodules Aantal begeleidingsmodules Aantal contacten In 2014 zagen de trajectbegeleiders 767 gedetineerden in de gevangenis van Gent, wat ongeveer evenveel is als vorig jaar. Ook het aantal aangeboden onthaal- en begeleidingsmodules is vergelijkbaar met de vorige jaren. Het totale aantal cliëntcontacten is gedaald t.o.v. vorig jaar maar is nog steeds vergelijkbaar met Profiel van het bereikte cliënteel (o.b.v. situatie 3 maand vóór het eerste contact) 82% van de cliënten zijn mannen en 18% vrouwen. 35%% van het cliënteel behoort tot een etnisch-culturele minderheid. Het overgrote deel is volwassen (81%), al bereikten we ook 130 jongvolwassenen (17%). 60-plussers vormen een minderheid onder ons cliënteel. Gegevens m.b.t. inkomenssituatie tonen aan dat trajectbegeleiders voornamelijk een kwetsbaar publiek bereiken. Slechts 1 op 5 beschikte over een inkomen uit arbeid. Het overgrote deel (+/- de helft) had een vervangingsinkomen (sociale zekerheid of OCMW) terwijl 1 op 5 aangaf niet over een eigen inkomen te beschikken. Gegevens m.b.t. verblijfsadres bevestigen dit beeld. Slechts minder dan de helft verbleef in een eigen woning (huur of eigendom) of woonde bij een partner in. Bijna 1 op 10 was dakloos, 1 op 10 verbleef in een residentiële voorziening (psychiatrisch ziekenhuis, daklozenopvang). 17% woonde bij ouders of andere derden terwijl 15% reeds in de gevangenis verbleef. 9 materieële problemen en huisvesting 12% problemen met psychisch welbevinden (incl. versalving) 17% financiële en inkomens problemen 22% problematieken - onthaal relatiep roblemen 25% administratieve & juridische problemen 24%

10 3.2. Geestelijke gezondheidszorg Het Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg vzw Eclips werkt individueel en in groep. Binnen het individuele aanbod voert men psychotherapeutische gesprekken om de psychologische en/of psychiatrische klachten te verlichten of er te leren mee omgaan. Elke gedetineerde kan vrijwillig en kosteloos een hulpvraag stellen via een andere dienst die de doorverwijzing doet. +3 weken tussen 2 gesprekken 54 nieuwe aanmeldingen 28dagen wachten op 1ste gesprek 20 op wachtlijst 34 in begeleiding bij ZMP: +2dagen wachten op 1ste gesprek 13 vrij, transfer of weigering 7 op wachtlijst 18 begeleidingen afgerond 16 nog lopende begeleidingen 10 6 vrijgaanden 3 transfer 6 geen ggzprobleem 3 zelf gestopt De groep Omgaan met Stress is een halfopen groep (instapmoment om de 6 weken) waarbij de groepssessies aanvankelijk wekelijks doorgingen. Na evaluatie is deze groep geëvolueerd naar een open groep die eenmaal per maand doorgaat. In 2014 namen 11 gedetineerden hieraan deel. De gesloten groep Hoe Verder is gestart in oktober met 4 deelnemers en gaat tweewekelijks door Touché: creatief met agressie Vzw touché werkt met mensen die kampen met een agressieprobleem, hoofdzakelijk met gedetineerden en ex-gedetineerden. Touché wil verandering van binnenuit bekomen zodat men frustraties, kwaadheid, spanning, op andere manieren leert uiten dan met geweld. De weg die mensen hierin afleggen, is zeer gevarieerd en hangt sterk af van de ernst van hun problematiek. Samen met de deelnemer wordt er gewerkt aan concrete, bereikbare doelen. Hoewel het aanbod zich richt naar mensen die een agressieprobleem hebben, zien we een groot aantal mensen die weinig agressie uiten in het dagelijkse gevangenisleven. Wel ervaren zij veel spanning, stress, kwaadheid,... en weten ze hier tot op zekere hoogte mee om te gaan maar vrezen dat ze dit niet zullen volhouden en zoeken

11 hierbij ondersteuning. Een aantal mensen onderdrukt deze emoties op een ongezonde manier (drugs, pillen) en wil het anders proberen. In de gesprekken wordt nagedacht over de evolutie die ze zelf wensen, wat hierin al lukt en in welke omstandigheden het niet lukt. Naast gesprekstherapie werden heel vaak ademhalingsoefeningen, stabiliserende en kalmerende oefeningen aangeboden. Manier van aanmelden Rapportbriefje JWW PSD CBM zorgteam CGG Juridisch statuut Beklaagd Veroordeeld Geïnterneerd onbekend Van de 101 personen die werden aangemeld, werden 82 mensen gezien, onder hen 2 vrouwen. 17 mensen werden nooit gezien wegens transfer, vrij gaan of weigeren (onduidelijk) 40 personen die werden aangemeld werden in de loop van het jaar vrij gelaten of op transfer gezet. Het aantal gesprekken per persoon varieert tussen 1 en 15 gesprekken. Sinds de opstart van het programma worden 8 mensen die in de gevangenis van Gent werden gezien, opgevolgd in het aanbod buiten de gevangenis. Eén van hen volgt een vrijwillige begeleiding, de anderen in het kader van opgelegde voorwaarden. 4 deelnemers die werden getransfereerd wachten in verschillende gevangenissen op uitgangen om hun begeleiding verder te zetten De gezinsactiviteit op zondag gedetineerden Begeleiders kinderen Gemiddeld nemen per activiteit 93 personen deel bestaande uit gemiddeld 22 gezinnen en 48 kinderen.

12 Op vraag van het penitentiair personeel werden in 2014 de uren van de familieactiviteiten op zondag vervroegd. De inschrijving van de bezoekers verloopt hierdoor vlotter. Naar aanleiding van een aantal onveilige situaties bij voorgaande activiteiten werd het aantal deelnemers teruggeschroefd naar 25 gezinnen (in plaats van 30). De hierdoor ontstane bewegingsvrijheid zorgde ervoor de vrijwilligers ook kwalitatief beter hun taken konden uitvoeren, wat dan weer te goede kwam van de deelnemers. Ook bracht de extra fysieke ruimte ook meer rust in de bezoekzaal. Bovenstaande veranderingen, werden telkens afgesproken en bepaald in overleg met alle betrokken partijen. Naast de gezinsactiviteiten worden ook partneractiviteiten en familie-activiteiten voor geïnterneerden georganiseerd Tai chi 12 In 2014 ging er voor de eerste keer tai chi door in de Gentse gevangenis. Twee lessenreeksen van telkens 10u werden opgenomen in het sportaanbod. Tai chi is een specifiek aanbod binnen het klassieke sportaanbod in de gevangenis. Het spreekt ook andere gedetineerden aan die zich niet meteen geroepen voelen tot fitness of andere 'fysieke' sporten. Aan het aantal inschrijvingen merkten we dat er heel wat geïnteresseerden waren. Zowel van de lesgever als de deelnemers kwamen er positieve reacties. Knap was ook dat de gedetineerden de aangeleerde technieken ook op cel konden herhalen. Dit hielp hen bij stressvolle gebeurtenissen, slaapproblemen, e.d. Het tai chi aanbod werd opgemerkt door de Vrije Universiteit Brussel die 2 studenten uitzonden om een onderzoek te doen omtrent dit aanbod. Zij gingen via pre- en postmetingen na wat de effecten waren van deze lessenreeksen op het algemene welbevinden van de deelnemers. De resultaten worden in juni 2015 bekend gemaakt 3.6. De kortfilm Op 14 november 2014 organiseerde De Rode Antraciet en Kortfilm.be een avond over kortfilm in de cinemazaal van de gevangenis. Kortfilm.be is een online magazine dat zich toespitst op medium kortfilms. Zij brengen diverse Belgische en internationale kortfilms onder de aandacht en geven mee vorm aan diverse festivals. Op vraag van De Rode Antraciet werkten zij een gevarieerd filmprogramma uit voor een doelpubliek van gedetineerden. Daarnaast werden enkele gastsprekers (oa acteur Wim Willaert) uitgenodigd. Via dit aanbod maakten de

13 gedetineerden kennis met een alternatief circuit van filmaanbod en kregen zij via de gastsprekers meer info over de making of van kortfilms. Er werd met anderstalige gedetineerden rekening gehouden door binnen de programmatie films op te nemen waar taal geen prominente rol speelt zoals animatiefilms en muziekclips. De 50 aanwezige gedetineerden waren zeer positief. De snelle afwisseling van diverse genre kortfilms en boeiende korte gesprekken met de gasten zorgen voor een blijvende aandacht bij het publiek. Kortfilm.be was tevreden over het verloop van de avond en plannen werden gesmeed om volgend werkjaar een volgende editie te voorzien. Info: Cell s kitchen Gent Gedetineerden gaan creatief om met eten op hun cel, allerhande recepten worden uitgewisseld en uitgeprobeerd. Vanuit deze vaststelling is de idee van het creatief kookproject Cell s Kitchen ontstaan. Koken is een hype in de samenleving, dat via dit project ook zijn weg kan vinden binnen de gevangenismuren. 13 Het project CELL S KITCHEN wordt getrokken door een kleine groep gedetineerden uit de gevangenis van Hoogstraten in samenwerking met De Rode Antraciet. Via verschillende wervingskanalen werden hun medegedetineerden uit de Vlaamse gevangenissen opgeroepen recepten door te sturen die ze op cel maakten op basis van ingrediënten die ze via kantine konden krijgen. De beste recepten werden op placemats gedrukt. Daarnaast werden enkele bekende chefs bereid gevonden om kookworkshops in de Vlaamse gevangenissen te begeleiden. Zo kwam chef-kok Kwinten Depaepe op 10 en 11 juni workshops geven aan 2 groepen van 12 mannelijke gedetineerden uit de gevangenis Gent. De interesse was enorm. In de keuken van de zorgzaal werd met ingrediënten uit de kantine een heerlijk menu bereid. De deelnemers waren zeer enthousiast om nog een keer zelf eten te kunnen klaarmaken en de inventieve tips van de chef-kok werden goed onthaald.

14 3.8. Nederlands moedertaal Gemiddelden per module in absolute cijfers NT ,0 20,0 15,0 10,0 5,0 19,8 16,0 12,3 9,3 6,7 6,5 5,3 Nieuwe aanvragen Aanwezig op intake Definitief in activiteit Effectieve deelnemers 0,0 1 Gemiddelde aanwezigheid 14 In juni 2013 werd na grondige evaluatie besloten het aanbod OLC (open leercentrum) door CBE te stoppen. In plaats hiervan werd aanbod Nederlands moedertaal (NT1) met wisselende modules voorgesteld, een aanbod waarvan we al langer dachten dat er een publiek aanwezig is in de gevangenis. Dit werd mogelijk door flexibilisering modules NT1. Ondanks de vrees dat het moeilijk zou worden hiervoor voldoende deelnemers te vinden werd dit aanbod toch een succes. Er werden 4 modules ingericht: Papieren, Solliciteren, Spelling en Leesatelier en elke module is kunnen doorgaan. Per lesmoment waren gemiddeld bijna 7 deelnemers aanwezig en over het schooljaar konden 21 (deel)certificaten worden uitgereikt. Van alle effectieve deelnemers haakte slechts 6% af op eigen initiatief, meer dan 80% hield vol tot het einde van de module Orkest aan zet: De Filharmonie te gast Met hun jaarlijks project de Filmarmonie Mobiel wil het professioneel symfonisch orkest de Filharmonie uit Antwerpen een heel specifieke groep van de samenleving bereiken, namelijk diegenen die letterlijk belemmerd zijn een concert bij te wonen. Omdat deze groep om uiteenlopende redenen niet naar de concertzaal kan komen, reist defilharmonie naar haar publiek. Naast rusthuizen, ziekenhuizen, opvangcentra zakken ze ook elk jaar af naar een Vlaamse gevangenis. Ondersteund door De Rode Antraciet brengen zij een aangepast klassiek concert en inleidende workshop.

15 Op 11 juli was het de beurt aan de gevangenis Gent. De week vooraf kreeg een groep gedetineerden tijdens de inleidende workshop uitleg over de werking van het symfonisch orkest en klassieke muziek in het algemeen. Gelegenheidsdirigent Steven Verhaert leidde een afgeslankte orkest van 40 muzikanten (normale bezetting 100) door een toegankelijk filmmuziekprogramma met orkestmuziek uit Harry Potter, Titanic en James Bond. Het concert was voor de aanwezigen een artistieke en emotionele voltreffer. Voor veel van hen was dit een eerste ontmoeting met zo n professioneel orkest. De bewuste keuze van een eerder laagdrempelig programma (bekende filmmuziek) zorgde voor een goede aansluiting met het publiek van gedetineerden. 15

16 4. Vooruitblik op 2015 In 2015 wordt het aanbod grotendeels voortgezet met dezelfde partners. Ook aan de organisatiestructuur zal weinig veranderen. Het actieplan zal verder uitgevoerd worden. De bestaande werkgroepen zetten zich in om alle doelstellingen tegen eind 2015 te verwezenlijken. Toch wordt 2015 een jaar dat de nodige uitdagingen zal kennen. De besparingen worden verder doorgevoerd. Dat merken we enerzijds bij de hulp- en dienstverlening (afschaffing consortia volwassenenonderwijs, stopzetting provinciale ondersteuning gevangenisbibliotheek), maar evenzeer bij de federale overheid. Er dient niet minder dan 10 % bespaard te worden op penitentiair personeel. Eén besparingsscenario bestaat eruit dat de sluitingstijd van de cellen zal vervroegen. Dit zal een grote impact hebben op de organisatie van de hulp- en dienstverlening. We zullen deze evolutie van nabij opvolgen. In het najaar van 2014 werden we al regelmatig geconfronteerd met stakingen ten gevolge de besparingspolitiek. Dit vergde de nodige creativiteit om het aanbod te herplannen, maar ook dit kent grenzen. 16 Door de komst van het FPC en de capaciteitsuitbreiding in Beveren daalt het aantal gedetineerden tot een meer haalbaar overbevolkingsniveau. Vooral de groep geïnterneerden en veroordeelden daalt. We zullen in 2015 onderzoeken wat dit betekent voor ons aanbod. De komst van Sidis-suite suite in de gevangenis en het e-dossier bij het CAW maken dat het gedetineerdenopvolgsysteem (GOS) onder druk komt te staan. Er bestaat een overgangsscenario naar Sidis-suite indien aan de nodige voorwaarden wordt voldaan. Binnen de gevangenis Gent werd sterk ingezet op het GOS. De aangekondigde wijzigingen en daarmee gepaard gaande technische problemen hebben het draagvlak voor het GOS terug doen afnemen. Hopelijk komt er op korte termijn duidelijkheid hoe er in welk systeem gewerkt zal worden. De zesde staatshervorming maakte dat de Justitiehuizen werden overgeheveld naar de gemeenschappen. De bestaande samenwerking met het Justitiehuis Gent zal in 2015 versterkt worden door een permanent lidmaatschap in het beleidsteam. Het nieuw strategisch s plan van de Vlaamse Regering over de hulp- en dienstverlening aan gedetineerden zal nieuwe krijtlijnen bepalen waarbinnen we ons de komende 5 jaar dienen te verhouden. In 2015 zullen we een nieuw actieplan op de hulp- en dienstverlening voorbereiden. De realisatie van een broadcast-systeem systeem in 2015 waarbij we via 10 kanalen de gedetineerde op cel kunnen bereiken is een kans om ons informatie- en bekendmakingsbeleid te hertekenen.